Η συλλογή περιέχει 198 χειρόγραφα φύλλα με αναμνή-σεις του Αναστάσιου Ιωαννίδη από όσα συνέβησαν στον Πόντο, στο Νοβοροσίσκ και το Σοχούμ στο διάστημα 1914-1923

Ο φάκελος περιέχει 28 δακτυλογραφημένες σελίδες στις οποίες είναι καταγεγραμμένα τα απομνημονεύματα του Παντελή Ι. Φουρνιάδη: από Νικόπολη Πόντου – έλευση στην Καβάλα – αποκατάσταση – Κατοχή

• Μητρώο Τροφίμων (Β. 141, 1922-1990)
• Μητρώο Μελών ΔΣ (Β. 1990, 1922-1987)
• Αλληλογραφία (Φάκ. 2084, 1923)
• Αλληλογραφία με Η.Π.Α. (Φάκ. 2490, 1923-1924)
• Αλληλογραφία με φορείς, υπουργεία κ.λπ. (Φάκ. 2085, 2484, 2485, 1924-1934)
• Εκθέσεις πεπραγμένων-Προϋπολογισμοί (Φάκ. 2503, 1923-1935)
• Κληροδοτήματα Ασύλου (Φάκ. 2229, 1924-1940)
• Διαχείριση Ασύλου (Φάκ. 2486, 1924)
• Μικρασιατικός Σύνδεσμος (Φάκ. 2487, 1924-1925)
• Πρωτόκολλο Αλληλογραφίας (Β. 64, 1925-1927)
• Συνδρομητές και Δωρητές (Φάκ. 2144, 1927-1928)
• Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός (Φάκ. 2489, 1927-1928).

Μαθητολόγιο , Γενικός έλεγχος Θ Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Πατρών

Περιλαμβάνει βιβλία μαθητολογίων και γενικών ελέγχων.

Περιλαμβάνει βιβλία μαθητολογίων, γενικών ελέγχων

1. Τίτλοι εγγραφής μαθητών, 1926-1927: Απολυτήρια δημοτικών σχολείων, ενδεικτικά γυμνασίου, βεβαιώσεις και πιστοποιητικά προσφυγικής ιδιότητας από προσφυγικούς συλλόγους και Δήμους.
2. Εγγραφές προσφύγων μαθητών στο Βιβλίο Πιστοποιητικών Σπουδής, περιόδου 1924-1936.

Στα τεκμήρια καταγράφονται πληροφορίες για τον τόπο καταγωγής των προσφύγων μαθητών, τα επαγγέλματα των γονέων τους, τους προσφυγικούς συλλόγους που είχαν συσταθεί.

Γενικοί Έλεγχοι (Β. 1-2, 1898/99-1928/29), Μαθητολόγια (Β. 3-7, 1898/99-1927/28)

Μαθητολόγιο Αστικού Σχολείου Θηλέων Βέροιας στο οποίο περιλαμβάνονται εγγραφές προσφύγων κατά τα σχολικά έτη 1923- 24 & 1924-25.

Ένας (1) Γενικός Έλεγχος, σχ. έτ. 1924/25-1926/27
Ένα (1) Μαθητολόγιο, σχ. έτ. 1924/25-1926/27

Στη στήλη «Τόπος γεννήσεως» του Μαθητολογίου ο ερευνητής μπορεί να διαβάσει περιοχές της Μικράς Ασίας από τις οποίες κατάγονταν οι μαθητές (Εγγλεζονήσι, Νικομήδεια, Αϊβαλί, Θείρα, Σμύρνη κ.ά), ενώ στη στήλη «Επάγγελμα πατρός» να αντλήσει πληροφορίες για την οικογενειακή και οικονομική κατάσταση των προσφυγόπαιδων

Ένας (1) Γενικός Έλεγχος, σχ. έτ. 1924/25-1927/28
Στη στήλη «Πατρίς» του Γενικού Ελέγχου ο ερευνητής μπορεί να διαβάσει πόλεις της Μικράς Ασίας από τις οποίες κατάγονταν οι μαθήτριες (Εγγλεζονήσι, Νικομήδεια, Αϊβαλί, Θείρα, Σμύρνη κ.ά), ενώ στη στήλη «Επάγγελμα πατρός» να αντλήσει πληροφορίες για την οικογενειακή και οικονομική κατάσταση των προσφυγόπαιδων.

Στα Μητρώα Διδασκάλων περιέχονται πληροφορίες για κάθε δημοδιδάσκαλο σχετικά με τις σπουδές του, τον τόπο γέννησης, την οικογενειακή κατάσταση, την προϋπηρεσία, τον βαθμό. Συμπεριλαμβάνονται εγγραφές δασκάλων προσφυγικής καταγωγής.

Γενικοί Έλεγχοι, Μαθητολόγια

Γενικοί Έλεγχοι (Β. 1, 1929/30-1930/31, 2, 1931/32)
Μαθητολόγιο (Β. 15, 1930/31-1931/32)
Πρωτόκολλο Αλληλογραφίας (Β. 64, 1927-1948)
Ιστορίας του σχολείου (Β. 63, τμήμα)

Δύο Μαθητολόγια, τρεις Γενικοί Έλεγχοι

Ατομικοί φάκελοι προσφύγων αιτούντων στεγαστική αποκατάσταση στους συγκροτούμενους οικισμούς της πόλεως Αγρινίου στην περιοχή Αγίου Κωνσταντίνου.
Σχεδιαγράμματα και εκτιμητικοί πίνακες των οικισμών των οικοπέδων και των οικημάτων.
Στοιχεία σχετικά με τους 4 συνοικισμούς Αγρινίου ήτοι: Παλαιός Άγιος Κωνσταντίνος Αγρινίου
Νέος Άγιος Κωνσταντίνος Αγρινίου
Συνοικισμός Αγρινίου τέως Ε.Α.Π. (Νέα Ερυθραία)
Αστικός Συνοικισμός Αγρινίου Β΄ (Καπέλλα).
Διοικητική αλληλογραφία, εγκύκλιοι, νομοθεσία περί αστικής αποκατάστασης προσφύγων.
Βιβλία καταγραφής προσφύγων, παραχωρήσεων, δανείων κ.λ.π.

• Ατομικοί φάκελοι προσφύγων αιτούντων στεγαστική αποκατάσταση στους συγκροτούμενους οικισμούς της πόλεως Αγρινίου στην περιοχή Αγίου Κωνσταντίνου κατά οικοδομικό τετράγωνο.
• Σχεδιαγράμματα και εκτιμητικοί πίνακες των οικισμών των οικοπέδων και των οικημάτων.
• Στοιχεία σχετικά με τους 4 συνοικισμούς Αγρινίου:
  1) Παλαιός Άγιος Κωνσταντίνος Αγρινίου, 2) Νέος Άγιος Κωνσταντίνος Αγρινίου, 3) Συνοικισμός Αγρινίου τέως Ε.Α.Π. (Νέα Ερυθραία), 4) Αστικός Συνοικισμός Αγρινίου Β΄ (Καπέλλα).
• Φάκελοι κοινόχρηστων χώρων.
• Διοικητική αλληλογραφία, εγκύκλιοι, νομοθεσία περί αστικής αποκατάστασης προσφύγων.
• Βιβλία καταγραφής προσφύγων, παραχωρήσεων, δανείων κ.λπ.

• Γενικό Μητρώο Ασθενών (Β. 12, 1919-1921, Β. 13, 1921-1923)
• Ημερολόγιο Ασθενών (Β. 82, 1916-1922)
• Γενικό Μητρώο Εσωτερικών Ασθενών (Β. 11, 1914-1916)

Φ. 45: Ονομαστικές καταστάσεις των προσφυγικών οικογενειών των χωριών Κοτζά Ματλή, Καρατζιλάρ, Οκιούζοβα, Καλιομπάση, Ισακλάρ, Γούλες, Χάδοβον, Γιανουσλού, Σαρινχαλάρ Ν. Κοζάνης.
Φ. 47: Ονομαστικές καταστάσεις πληρωμής επιδόματος σε ανταλλάξιμους πρόσφυγες.
Φ. 48: Υπόθεση κτηματικών διαφορών μεταξύ προσφύγων και γηγενών Κατράνιτσας.
Φ. 49: Υπόθεση κτηματικών διαφορών μεταξύ γηγενών και προσφύγων Περδίκα Πτολεμαΐδας. Υπόθεση ανταλλαξίμων Μουσουλμάνων Περδίκα, που επικαλούνται σερβική ιθαγένεια.
Φ. 87: Εγκύκλιοι για την απαγόρευση μετακίνησης προσφύγων.
Φ. 88: Αναφορά σχετικά με απεργία προσφύγων.
Φ. 101: Πίνακας διαθέσιμων κοινοχρήστων γαιών προς διανομή στους πρόσφυγες στην κοινότητα Αναρράχης.
Φ. 128: Άδεια αναχώρησης σε πρόσφυγα.
Φ. 129: Αιτήσεις προσφύγων ομογενών από τη Ρωσία για την εγγραφή τους στα μητρώα αρρένων.
Φ. 173: Αιτήσεις προσφύγων ομογενών από τη Ρωσία για την εγγραφή τους στα μητρώα αρρένων.
Φ. 177: Αιτήσεις κατοίκων του Νεστημίου Ανασελίτσης προς τον Νομάρχη Κοζάνης, σχετικά με εκτάσεις που τους πήραν οι πρόσφυγες.

Αιτήσεις προσφύγων αγροτικής αποκατάστασης, χάρτες, διανομές, πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης προσφύγων από προσφυγικούς συλλόγους, καταστάσεις προσφύγων που έλαβαν αγροτική αποκατάσταση στο νομό Αχαιοήλιδος (Ρίο, Απιδεώνας, Γηροκομείο), σχέδια αγροτικών συνοικισμών, αλληλογραφία κ.ά.

4 βιβλία σπιράλ Πρωτοκόλλων των συνοικισμών Κατερίνης , Παληονελλήνης (Τόχοβας-Τριλόφου) και Σφενδάμης στα οποία γίνεται εκτίμηση της αξίας και παραχώρηση κατοικιών σε πρόσφυγες. Στην οπίσθια όψη υπάρχει στο επάνω μέρος φωτογραφία της οικίας και στο κάτω σκαρίφημα της οικίας και του οικοπέδου σε κλίμακα 1:500. Σε αρκετά υπάρχουν φωτογραφίες και σε όλα σκαριφήματα.
Επίσης, περιλαμβάνεται και 1 βιβλίο Ευρετήριο Πρωτοκόλλων Επιτροπής Αποκαταστάσεως που περιέχει αλφαβητικό πίνακα αποκατασταθέντων οικοπεδικώς προσφύγων από τον ΕΑΠ στον συνοικισμό Κατερίνης με τον αντίστοιχο αριθμό του πρωτοκόλλου παραχώρησης.

Ατομικοί φάκελοι προσφύγων αιτούντων στεγαστική αποκατάσταση στη Ναύπακτο κατά οικοδομικό τετράγωνο.
Κτηματολογικό Διάγραμμα συνοικισμού Ναυπάκτου.
Φάκελοι απαλλοτριώσεων, σεισμοπαθών προσφυγικού συνοικισμού, δικαιολογητικά διάφορα.
Βιβλίο Πράξεων εκτιμητικής επιτροπής.

1. Μαθητολόγιο Γυμνασίου Νάξου 1921-1938 – εγγραφές μαθητών προσφύγων.
2. Βιβλίο Πράξεων Γυμνασίου Νάξου 1927-1931 – Πράξη 135 – απαλλαγή προσφύγων από την καταβολή εκπαιδευτικών τελών.

Ψηφιακό αντίγραφο βιβλίου πράξεων που επιγράφεται «Πρακτικόν συλλόγου ΑΚΡΙΤΑ» με 103 χειρόγραφες σελίδες πράξεων του συλλόγου από το 1939 ως το 1953 με μεγάλα διαλείμματα κατά την περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου.

Πρόκειται για Μητρώο Αρρένων γεννηθέντων από το 1840 έως το 1893, το οποίο δημιουργήθηκε από το Δήμο Αλεξανδρούπολης το 1928. Στο Μητρώο περιλαμβάνονται εγγραφές προσφύγων πολιτών, με τα ονοματεπώνυμα, πατρώνυμα, έτος γέννησης, τρόπος κτήσεως ιθαγένειας, τόπος καταγωγής και διαμονής κ.ά.

Υποαρχείο Δημοτολογίου
Σειρά: Προσφυγικοί Σύλλογοι
Η σειρά περιλαμβάνει Πιστοποιητικά μελών γυναικών προσφύγων πρώτης γενιάς και Αιτήσεις Εγγραφής (Πολιτογράφησής) τους στο Δημοτολόγιο του Δήμου Παγασών, καθώς και Πιστοποιητικά ταυτοπροσωπίας – καταγωγής γυναικών προσφύγων από τους Προσφυγικούς Συλλόγους που είχαν ιδρυθεί στην πόλη.

Περιλαμβάνονται οι εξής σύλλογοι:

1. Μικρασιατικός Σύνδεσμος Προσφύγων Βόλου «Η Αλληλεγγύη» (1925-1939, τεκμ. 897)
2. Σύλλογος Νικομηδείων (1926-1937, τεκμ. 284)
3. Θρακικός Σύλλογος Βόλου «Η Προποντίς» (1929-1939, τεκμ. 160)
4. Σύνδεσμος Προσφύγων Βιλαετίου Προύσσης και Προποντίδος «Ο Αλύτρωτος 1922» (1929, τεκμ. 3)
5. Ένωσις Προσφύγων Καϊστρίου Πεδίου (1928-1939, τεκμ. 117)
6. Παμπροσφυγικός Σύνδεσμος Βόλου (1929-1934, τεκμ. 205)
7. Σύλλογος Αρμενίων Προσφύγων Βόλου (1928, τεκμ. 3)
8. Σύλλογος «Νέα Ιωνία Βόλου» (1928-1930, τεκμ. 13)
9. Σύλλογος Προσφύγων Καππαδοκίας Βόλου (1928-1939, τεκμ. 420)
10. Σύνδεσμος εκ Βουλγαρίας Προσφύγων «Η Ανατολική Ρωμυλία» (1930-1935, τεκμ. 44)
11. Προσφυγική Ένωσις Τέρμα Ιωλκού (1932-1939, τεκμ. 113)
12. Ένωσις Νέας Ιωνίας Βόλου (1937-1939, τεκμ. 10).

Βιβλία ασθενών του Παθολογικού και του Χειρουργικού Τμήματος του Νοσοκομείου «Ελπις», όπου υπάρχουν αθρόες εγγραφές ασθενών προσφύγων από τα τέλη Ιουλίου του 1922 κι αργότερα.

Μαθητολόγιο Δημοτικού Σχολείου Μικρής Σάντας 1923-1924, στο οποίο εγγράφονται 43 μαθητές και μαθήτριες πρόσφυγες του Πόντου, 22 εξ αυτών ορφανοί.

«Α.Ν. [Απόφαση Νομαρχίας] 531/1926 εγγραφής προσφύγων» Απόφαση του Νομάρχη Κυκλάδων για την εγγραφή στα Μητρώα Αρρένων και τα Δημοτολόγια της Ερμούπολης. Καταχωρίζονται περίπου 2000 ονόματα. Στον κατάλογο αναφέρονται: αύξων αριθμός , έτος γεννήσεως, επώνυμο, όνομα, όνομα πατρός και τόπος καταγωγής των ανδρών που εγγράφονται.

Το σύνηθες περιεχόμενο του αρχείου αυτού είναι αιτήσεις άδειας λειτουργίας, ανανέωσης λειτουργίας, επαναλειτουργίας, επέκτασης της επιχείρησης, τεχνικές εκθέσεις για γνωμοδότηση, τοπογραφικά διαγράμματα, σχεδιαγράμματα μηχανολογικών εγκαταστάσεων, κανονισμοί πυρασφάλειας, έγγραφα σχετικά με ενοχλήσεις και διαμαρτυρίες των γειτόνων κ.λπ.
Ειδικότερα, πρόκειται για επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν από την πρώτη ή και τη δεύτερη γενιά των Μικρασιατών προσφύγων.

Συγκεκριμένα:
Χαλβαδοποιΐα Στυλιανού Παπαγιαννόπουλου & Κληρονόμων (Φάκ. 275, 1929-1979), Εργαστήριο αεριούχων ποτών Ιωσήφ Καλφόπουλος, Αλμυρός (Φάκ. 43, 1954), Εργαστήριο παρασκευής αεριούχων ποτών Καλφόπουλου-Μωραγέμου, Βόλος (Φάκ. 48, 1937-1954), Αρτοποιείο Αλεξανδρίδη (Φάκ. 187, 1957), Αρτοποιείο Φιλοσόγλου (Φάκ. 552, 1965), Αρτοποιείο Γεώργιου Γεωργιάδη (Φάκ. 114, 1956-1965), Αρτοποιείο Αριστείδη Βαφειάδη (Φάκ. 100, 1956-1979), Αρτοποιείο Γιαντσή (Φάκ. 480, 1964-1966), Μηχανουργείο Μάξιμου Καλαϊτζόγλου (Φάκ. 476, 1938-1964), Αλλαντοποιΐα Μουταφίδου (Φάκ. 426, 1957-1975), Υαλουργείο "Θεσσαλική Υαλουργία" (Φάκ. 421, 1963-1967).

Οι 11 φάκελοι περιέχουν:
• Έγγραφα αποκατάστασης άστεγων προσφύγων
• Έγγραφα έργων προσφυγικών συνοικισμών
• Έγγραφα με πληροφορίες για προσφυγικούς συνοικισμούς
• Σχεδιαγράμματα – τοπογραφικά διαγράμματα αστικών προσφυγικών συνοικισμών Καβάλας

Οριστικά παραχωρητήρια, αιτήσεις προσφύγων, πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης προσφύγων από προσφυγικούς συλλόγους, λίστες αστών προσφύγων νομού Αχαΐας, σχέδια προσφυγικών συνοικισμών, αλληλογραφία, κ.ά.

Ατομικοί φάκελοι προσφύγων αιτούντων στεγαστική αποκατάσταση στο συνοικισμό Βίγλας Μεσολογγίου κατά οικοδομικό τετράγωνο.
Σχεδιαγράμματα και εκτιμητικοί πίνακες.
Φάκελοι κοινόχρηστων χώρων, κατάλληλων και μη κατάλληλων οικοπέδων, απαλλοτριώσεων, διοικητικής αλληλογραφίας.

Οριστικά Παραχωρητήρια, αιτήσεις προσφύγων, πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης προσφύγων από προσφυγικούς συλλόγους, ευρετήριο αστών προσφύγων νομού Μεσσηνίας, σχέδια προσφυγικών συνοικισμών, σχέδια τύπων προσφυγικών κατοικιών κ.ά.

Φάκελοι: παραχωρητηρίων ακινήτων σε πρόσφυγες με τα σχετικά δικαιολογητικά, σχεδίων τοπογραφικών, δελτίων χρεών της Α.Τ.Ε. και νομοθεσίας. Βιβλία: πράξεων Τοπικού Συμβουλίου Πρόνοιας και Στεγάσεως Νομού Αργολίδας, Κτηματολογικών - Εκτιμητικών Πινάκων αστικών προσφυγικών συνοικισμών Ναυπλίου και Άργους.

Φάκελοι παραχωρητηρίων κρατικών οικοπέδων Άργους, Ε.Α.Π., παλαιών προσφύγων, αστών προσφύγων και Τ.Α.Π.Α.Τ. με τα σχετικά δικαιολογητικά και τοπογραφικά σχέδια. Βιβλίο πράξεων Συμβουλίου Στεγάσεων Νομού Αργολίδας και Κτηματολογικών - Εκτιμητικών Πινάκων αστικών προσφυγικών συνοικισμών Άργους - Ναυπλίου.

Οι φάκελοι του αρχείου παρέχουν στοιχεία για:
• Προσωπικά στοιχεία προσφύγων στον Νομό Λακωνίας.
• Αστική και αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων στον Νομό Λακωνίας.
• Ανέγερση προσφυγικών συνοικισμών Σπάρτης και Γυθείου.
• Σύστημα Αυτοστεγάσεως προσφύγων στον Νομό Λακωνίας.

Βιβλία και λίγα λυτά έγγραφα που περιέχουν, κυρίως, πρακτικά και ευρετήρια Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων Εκτιμητικών Επιτροπών των Ανταλλαξίμων με τις δηλώσεις των αιτούντων και ευρετήρια διαφόρων νομών. Επίσης, περιλαμβάνονται ονομαστικά ευρετήρια αποζημιωθέντων αστών προσφύγων, πρακτικά επιτροπών κληρονομικών μεριδίων και ευρετήρια ισχυουσών περικοπών αξίας εκιμηθέντων περιουσιών, βιβλία του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Ανταλλαγής

Κρατικό Αρχείο του Ντονιέσκ:
• Εντολές της Δημάρχου Μαριούπολης προς τους κατοίκους ( 1866-1911).
• Η πείνα στα Ελληνικά χωριά 1921-1922.
• Στατιστικά στοιχεία 19 περιόδου 1920-1923.
• Η Παιδαγωγική Ακαδημία της Μαριούπολης
• Τα ελληνικά σχολεία και η αντίδραση των Ελλήνων στη διδασκαλία της ελληνικής.
• Θέατρο-Μουσείο και εφημερίδες της Μαριούπολης.
• Διώξεις αγροτών από το Ντοκουλά.
• Δράση Επιτροπών Μειονοτήτων στην Μαριούπολη και το Ντονέσκ.
• Ελληνικές εκκλησίες 1921-1930.

Κρατικό Αρχείο Οδησσού:
• Η εκπαίδευση των Ελλήνων στην Οδησσό στην εμπορική σχολή του Λιτσέι του Ρισελιέ και στο Παρθεναγωγείο, το πρόγραμμα της διδασκαλίας, τα ονόματα και η εκπαίδευση των δασκάλων.
• Η μετανάστευση των Ελλήνων στις περιοχές της Οδησσού της Μαριούπολης και της Κριμαίας.
• Πληροφορίες για το προσωπικό του στρατιωτικού σώματος των Ελλήνων της Μπαλακλάβας.
• Η δράση των Ελληνικών Σωμάτων της Οδησσού , της Μαριούπολης, του Ροστοβ να Ντενώ, του Βατούμ και της Κριμαίας ( 1870-1920) και η αλληλογραφία τους με το Ελληνικό Προξενείο στην Οδησσό, και τη βασιλική οικογένεια.
• Αποστολή οικονομικής βοήθειας στον Πόντο (1918).

Κρατικό Ιστορικό Αρχείο Ουκρανίας και Κεντρικό Κρατικό Αρχείο Ανωτέρων Οργάνων Εξουσίας Κιέβου.
• Εκλογές (Ελλήνων) στα Σοβιέτ.
• Στοιχεία για τους Συλλόγους που υπήρχαν στην Μαριούπολη στα τέλη του 19ου αι. στις αρχές του 20ου αι.

Κεντρικό Κρατικό Αρχείο Ανωτέρων Οργάνων Εξουσίας Κιέβου
• Έγγραφα της Επιτροπής Εθνικών Μειονοτήτων 1924-1936.

Κεντρικό Κρατικό Αρχείο της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας

• Μετανάστευση των Ελλήνων στην Κριμαία έως το 1901.
• Ελληνικές εκκλησίες χερσονήσου 1861-1914.
• Δράση του Ελληνικού Κοινωφελούς Οργανισμού στη Θεοδοσία ( 1914-1916).
• Υλικό από την Επιτροπή Εθνικών Μειονοτήτων Κριμαίας
• Στατιστικές για τους Ελληνικούς πληθυσμούς.

Κρατικό Αρχείο της Γεωργίας

• Αναφορά του Επιθεωρητή Εκπαίδευσης της περιοχής της Τιφλίδας προς το Διοικητή του Καυκάσου για τη διδασκαλία των ελληνικών στο χωριό Σάντα της Τσάλκας (1906).
• Αναφορά του Περιφερειακού Διοικητή της Τιφλίδας προς τις κεντρικές αρχές του Καυκάσου για την κατάσταση που επικρατεί στο χωριό Ιραγκά , όπου εγκαταστάθηκαν πολλοί Έλληνες ( 1895).
• Αναφορά της Διοίκησης Ελληνικού Φιλανθρωπικού Σωματείου προς το Διευθυντή Εκπαίδευσης στο Κυβερνείο της Τιφλίδας (1913).

Κρατικό Αρχείο της Σταυρούπολης (Ρωσία)

• Αναφορές Επιτροπών Ποντίων Προσφύγων προς των Διοικητή του Καυκάσου σχετικά με την εγκατάσταση τους στην περιοχή (1864-1914).
• Απογραφές πληθυσμού προσφυγικών οικισμών.
• Τοπικές αναφορές σχετικά με τη αποχώρηση πολιτών με ελληνική υπηκοότητα (1922).
• Ζητήματα λειτουργείας προσφυγικών σχολείων και εκκλησιών.

Το Αρχείο της Μαύρης Θάλασσας περιέχει ακόμα:

• Καρτ ποστάλ και φωτογραφίες οικισμών και πόλεων προέλευσης και εγκατάστασης προσφύγων κυρίως από τον Πόντο.

• Πληθυσμιακό χάρτη του Εύξεινου Πόντου χρονολογημένο στις αρχές του 1920 (σημ. εκτίθεται μόνιμα στο Επιστημονικό Αναγνωστήριο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ).
• Προφορικές μαρτυρίες απογόνων Ποντίων προσφύγων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.

Φάκ. 872 «Αλληλογραφία για θέματα φόρων», 1928-1948:
Ορισμένα έγγραφα του φακέλου αφορούν τη βιομηχανική επιχείρηση-μεταξουργείο «Υιοί Α. Ετμεκτζόγλου» που ιδρύθηκε το 1924 στη Νέα Ιωνία Βόλου από τους Μικρασιάτες πρόσφυγες Γεώργιο και Αθανάσιο Ετμεκτζόγου. Η πλειοψηφία του προσωπικού ήταν «άποροι γυναίκες πρόσφυγες».

Φάκ. 876 «Λιμενικά», 1930-1939:
Ορισμένα έγγραφα αφορούν θέματα λιμενεργατών και φορτοεκφορτωτών στο λιμάνι του Βόλου. Ανάμεσά τους έγγραφα του «Συλλόγου Φορτοεκφορτωτών Συσκευαστών Βόλου “Άγιος Γεώργιος”», του οποίου τα μέλη ήταν πρόσφυγες.

Περιλαμβάνει μαθητολόγιο και γενικό έλεγχο

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Έγγραφα ελληνικά ληξιαρχικά (1920- 1956)
• Πληροφορίες αρχών για τις μειονότητες (1923-1946)
• Πληροφορίες ιδιωτών για πολεμικές αποζημιώσεις (1923-1946)
• Ονομαστικές καταστάσεις περίθαλψης προσφύγων (1922-1935)
• Απογραφή πληθυσμού του 1928
• Εκθέσεις για πρόσφυγες (1924)
• Καταστάσεις ιερέων προσφύγων (1923-1924)
• Αλληλογραφία για εράνους και επιδόματα (1913-1922)
• Αμερικανική περίθαλψη Εγγύς Ανατολής (1925-1936)

Δύο τεύχη λευκωμάτων συνεστιάσεων του συλλόγου Αργυρουπολιτών (έτη 1957-58), φωτογραφικό υλικό (αθλητισμός, θέατρο), τετράδιο δημοσιογραφικών ανταποκρίσεων (αθλητικά, πολιτιστικά), προγράμματα παραστάσεων, προσκλήσεις πληρωμής συνδρομής στην υπηρεσία ραδιοφωνίας κ.ά. εφήμερα.

Τα βιβλία είναι μητρώα αρρένων του 1850-1929 και 1930-1934

1. Αιτήσεις κατοίκων Μ. Ασίας (Κρήνη, Σμύρνη) για εγγραφή στο Δημοτολόγιο Νάξου 1907, 1920
2. Έλεγχος επίδοσης μαθητή στη Σχολή Αρρένων του Γαλατά στην Κωνσταντινούπολη 1912-1913
3. Ανακοίνωση του Νομάρχη Χίου προς τον Δήμαρχο Νάξου σχετικά με την εγκατάσταση προσφύγων στο νησί της Νάξου 1915
4. Πίναξ εγκαταστάσεως προσφύγων 1915
5. Αλληλογραφία Δήμου Νάξου περί προσφύγων 1915
6. Αποφάσεις της Νομαρχίας Κυκλάδων για εγγραφή κατοίκων Σμύρνης στο Μητρώο Αρρένων και το Δημοτολόγιο Νάξου 1916
7. Πιστοποίηση του Προέδρου της Κοινότητας Μυκόνου περί υποβολής αιτήσεως πρόσφυγα για εγγραφή του στο Μητρώο Αρρένων της Κοινότητας Μυκόνου 1918
8. Ειδοποίηση της Νομαρχίας Κυκλάδων προς τον Πρόεδρο της Κοινότητας Νάξου περί πολιτογράφησης των προσφύγων 1920
9. Αίτηση για απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας εγγεγραμμένου πρόσφυγα στο Μητρώο Αρρένων και στο Δημοτολόγιο της Κοινότητας Νάξου 1920
10. Πίναξ εγγραφής προσφύγων 1923,1925
11. Λυτά έγγραφα σχετικά με καταγραφή προσφύγων, επιδόματα, αποζημιώσεις, επιτάξεις ακινήτων και αποκατάσταση προσφύγων 1923-1925
12. Πιστοποιητικά εγγραφής και γέννησης στα Μητρώα Νάξου 1924
13. Αλληλογραφία Νομαρχίας Κυκλάδων – Επιτροπής Προσφύγων Νάξου σχετικά με την αναζήτηση προσφύγων 1925
14. Αλληλογραφία Υπηρεσίας Πρόνοιας Κυκλάδων – Επιτροπή Περιθάλψεως Προσφύγων Αμοργού σχετικά με την απαγόρευση μετακίνησης προσφύγων προς Ξάνθη 1925
15. Διαδικασίες απογραφής προσφύγων 1925-1926
16. Μητρώο Αρρένων Προσφύγων 1926
17. Αιτήσεις προς την Κοινότητα Νάξου για έκδοση Πιστοποιητικών (συνημμένα πιστοποιητικά όπου εμφαίνονται ότι είναι πρόσφυγες και εκθέσεις Ειρηνοδικείου) 1926
18. Αιτήσεις συντάξεων για φονευθέντες στη Μικρασιατική Καταστροφή 1927
19. Αιτήματα Νομαρχίας Κυκλάδων και Ελεγκτικού Συνεδρίου αναζήτησης προσφύγων εγγεγραμμένων στα Μητρώα της Κοινότητας Νάξου 1927-1934
20. Διαδικασίες αστικής αποκατάστασης προσφύγων (υποδείγματα αιτήσεων-υπεύθυνων δηλώσεων) – Διαταγές Νομαρχίας 1934-1935

• Πιστοποιητικά γεννήσεως, γάμου, βαπτίσεως, θανάτου, ληξιαρχείου της Κοινότητας Φιλίππων (1925-1955)
• Έγγραφα Τ.Ε.Α. (1922-1954)

Στις αρμοδιότητες του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού εντασσόταν κυρίως η διευκόλυνση της επικοινωνίας των πολιτών με τους φορείς της δημόσιας διοίκησης και η προώθηση των υποθέσεών τους. Κατά συνέπεια στο αρχείο συγκεντρώνονται διάφορα αιτήματα προσφύγων, προσφυγικών συλλόγων και σωματείων που αφορούν την επίλυση ζητημάτων του προσφυγικού πληθυσμού.
Επιπλέον, το Πολιτικό Γραφείο λειτουργώντας επικουρικά στο έργο του πρωθυπουργού διεκπεραίωνε και υποθέσεις που σχετίζονταν με την εξωτερική πολιτική του ελληνικού κράτους. Έτσι, στο αρχείο έχουν διασωθεί σημαντικά έγγραφα που σκιαγραφούν τις ενέργειες της ελληνικής διπλωματίας, ιδιαίτερα της περιόδου 1917-1923. Υπενθυμίζεται ότι κατά την παραπάνω περίοδο σημειώθηκαν γεγονότα-ορόσημα για τη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού κράτους: η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εδαφική επέκταση στη Θράκη και τη Μικρά Ασία, η υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, η στρατιωτική ήττα στο Μικρασιατικό Μέτωπο, ο ξεριζωμός του ελληνικού πληθυσμού και η υπογραφή της Σύμβασης ανταλλαγής των πληθυσμών και της Συνθήκης Ειρήνης στη Λωζάννη. Το Πολιτικό Γραφείο ήταν επίσης μέρος του προπαγανδιστικού μηχανισμού στήριξης των διεκδικήσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται φάκελοι του αρχείου και έγγραφα για τις εθνικές διεκδικήσεις σε Μικρά Ασία, Πόντο και Θράκη, την παροχή στατιστικών στοιχείων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού των παραπάνω περιοχών για την στήριξη των ελληνικών αιτημάτων στη συνδιάσκεψη ειρήνης στο Παρίσι κ.ά.
Η υπηρεσία του Πολιτικού Γραφείου συγκέντρωνε ακόμη και πληροφορίες που αφορούσαν τις επιχειρήσεις και την οργάνωση του ελληνικού στρατεύματος, αλλά και την εσωτερική ασφάλεια της χώρας. Έτσι, υπάρχουν φάκελοι με πληροφορίες για τις επιχειρήσεις των ελληνικών δυνάμεων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία με χάρτες διάταξης των ελληνικών, συμμαχικών και εχθρικών στρατευμάτων.
Σημαντικά στοιχεία μπορούν να αντληθούν, επίσης, από το υλικό του αρχείου για την κοινωνική ιστορία της χώρας. Για παράδειγμα, η αποκατάσταση των προσφύγων μετά το 1922, ο πόνος του χαμού συγγενών τους και η εχθρική διάθεση των ντόπιων απέναντί τους είναι ζητήματα που διαπερνούν το υλικό του αρχείου. Υπάρχουν λοιπόν φάκελοι της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και της Ανώτατης Διεύθυνσης Προσφύγων, πληθώρα υπομνημάτων προσφυγικών οργανώσεων, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στους φακέλους με αιτήσεις συγγενών ελλήνων στρατιωτών και προσφύγων με τις οποίες ζητούσαν πληροφορίες για την τύχη των δικών τους που δεν είχαν επιστρέψει από τη Μικρά Ασία. Στοιχεία υπάρχουν και για την περίθαλψη και αποκατάσταση των προσφύγων πριν από το 1922, για τη μεταφορά του ελληνικού πληθυσμού που είχε συγκεντρωθεί στον Καύκασο και τη νότια Ρωσία, για την παλιννόστηση των προσφύγων στις εστίες τους, για τους κεμαλικούς διωγμούς των ελληνορθόδοξων πληθυσμών, για την οργάνωση της ελληνικής διοίκησης στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, κ.ά.

Η Σειρά «Εταιρικά» περιλαμβάνει 67 τόμους με εταιρικά συμβόλαια ίδρυσης, τροποποίησης και διάλυσης εταιρειών από το 1882 έως το 1970. Στους 62 τόμους των ετών 1922-1970 έχουν εντοπιστεί επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν μόνο από πρόσφυγες και σε άλλες οι ιδρυτές-συνέταιροι ήταν γηγενείς και πρόσφυγες.

Στη Σειρά «Πολιτικές Αποφάσεις» περιλαμβάνονται Αποφάσεις ίδρυσης, τροποποίησης και διάλυσης Σωματείων από το 1914 (Ν. 281/1914: ιδρυτικός νόμος σωματείων) έως το 1932 (από το 1933 κι έπειτα βλ. «Πρωτοδικείο Βόλου, Σειρά: Σωματεία»).
Ειδικότερα, περιλαμβάνει Πολιτικές Αποφάσεις του Πρωτοδικείου Βόλου για την αναγνώριση της ίδρυσης, τροποποίησης και διάλυσης Προσφυγικών Σωματείων και Συλλόγων:
Τόμοι 1-107 (1914-1930), και
Τόμοι 1-23 (1931-1932).

Η Σειρά «Σωματεία» περιλαμβάνει 39 τόμους με Αποφάσεις ίδρυσης, τροποποίησης και διάλυσης Σωματείων από το 1933 έως το 1971.
Στους τόμους των ετών 1933-1971 έχουν εντοπιστεί τα ακόλουθα προσφυγικά σωματεία:
"Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως Βόλου" (τόμος έτους 1933)," Ένωσις Καϊστρίου Πεδίου" (τόμος έτους 1933), "Σύνδεσμος Αστέγων Προσφύγων Τέρματος Ιωλκού" (τόμος έτους 1934), "Παμπροσφυγικός Σύνδεσμος Βόλου", ίδρ. 1922 (τόμος έτους 1935), "Σωματείον Καπνεργατών και Καπνεργατριών Αρμαθοδετών Προσφύγων Η Ομόνοια" (τόμος ετών 1936-1940), "Σύλλογος Αρμενίων Προσφύγων Βόλου", ίδρ. 1926 (τόμος ετών 1936-1940)," Ένωσις Εθνικοφρόνων Μικρασιατών προσφύγων του Νομού Μαγνησίας" (τόμος έτους 1946), "Προοδευτικός Σύλλογος Γυναικών Νέας Ιωνίας – Καπακλί – Νεαπόλεως και Παλαιών Βόλου" (τόμος έτους 1946), "Ένωσις κατοίκων Συνοικίας Ιωλκού" (τόμος έτους 1946), "Ένωσις κατοίκων Συνοικισμού Νέας Ιωνίας Βόλου" (τόμος έτους 1946), "Σύνδεσμος εργατών φορτοεκφορτωτών Νέας Ιωνίας Η Αγία Ευαγγελίστρια" (τόμος έτους 1950), "Σύλλογος Απόρων Φυματικών Νέας Ιωνίας Βόλου" (τόμος έτους 1951), "Σύλλογος Υπαλλήλων Δήμου Νέας Ιωνίας Βόλου" (τόμος έτους 1955), "Γυμναστικός Σύλλογος Η ΝΙΚΗ" (πρώην "Γυμναστικός Σύλλογος Προσφύγων Βόλου", ίδρ. 1924) (τόμος έτους 1955), "Σύλλογος Αλληλοβοηθείας Προσφύγων Αλμυρού" (τόμος έτους 1955), "Εξωραϊστικός Σύλλογος Συνοικίας Κουφοβούνου Νέας Ιωνίας Βόλου" (τόμος έτους 1956), "Ομοσπονδία Προσφυγικών Οργανώσεων Βόλου Η Ένωσις", ίδρ. 1928: Ψήφισμα - Πράξη Ιδρύσεως της Ομοσπονδίας – Ιδρυτές - Καταστατικό του Συλλόγου Προσφύγων Καππαδοκίας Βόλου (τόμος έτους 1956), "Εξωραϊστικός Σύλλογος Ν. Ιωνίας (Βόλου) Αμπελόκηποι" (τόμος έτους 1957), "Εξωραϊστικός Σύλλογος Αλιβερίου Δήμου Νέας Ιωνίας Βόλου" (τόμος έτους 1959), "Σύλλογος Εθνικής και Κοινωνικής Δράσεως Νέας Ιωνίας Βόλου" (τόμος έτους 1959)," Ένωσις Ποντίων Νομού Μαγνησίας", ιδρ. 1958 (τόμος έτους 1960), "Γυμναστικός Σύλλογος Η ΝΙΚΗ”: Τροποποίηση Καταστατικού (τόμος έτους 1962), "Σύλλογος Απόρων Παραπηγματούχων Κουφοβούνου Νέας Ιωνίας Βόλου" (τόμος έτους 1963), "Σύνδεσμος Αστέγων Προσφύγων Τέρματος Ιωλκού": Τροποποίηση Καταστατικού (τόμος έτους 1964), "Γυμναστικός Σύλλογος Βόλου Η ΝΙΚΗ": Τροποποίηση Καταστατικού (τόμος έτους 1969), "Σύλλογος Οικιστών Συνοικίας Κουφοβούνου Νέας Ιωνίας Βόλου" (τόμος έτους 1971).

Το συγκεκριμένο αρχειακό υλικό αναφέρεται στην ίδρυση σωματείων προσφυγικού χαρακτήρα, όπως ακριβώς διαπιστώνεται και από τις επωνυμίες τους. Περιλαμβάνονται πρακτικά ίδρυσης σωματείων και καταστατικά τους. Συχνά εμπεριέχονται εφημερίδες/ αποκόμματα εφημερίδων με τη δημοσίευση της ίδρυσης των σωματείων.

Φάκελοι αναγνώρισης προσφυγικών σωματείων/συλλόγων: αιτήσεις, καταστατικά, πίνακες μελών κ.α. Περιλαμβάνονται τα εξής:

1. (Συμβούλιο) Παμπροσφυγικής Ένωσης Πατρών και Περιχώρων, 116/1924
2. Παμμικρασιατικός Σύνδεσμος Πατρών, 1185/1923, (τροποποίηση 1008/1957)
3. Σύνδεσμος Αρμενίων Μικρασιατών Πατρών, 1451/1925
4. Ένωση Ποντίων Πατρών και Περιχώρων «Η Αναγέννησης», 594/1933
5. Λαϊκός Πανπροσφυγικός σύλλογος Πατρών και Περιχώρων, 429/1935
6. Ανεξάρτητος Προσφυγική Ένωσις Πατρών, 1044/1934
7. Σύλλογος ενώσεως Προσφύγων Κάτω Αχαΐας, 16/1925
8. Σύλλογος προσφύγων Ερυθραίας Χερσονήσου Πατρών και Περιχώρων, 871/1933
9. Σύλλογος προσφύγων Μιντιλογλίου, 1086/1934
10. Χριστιανική φιλόπτωχος Αδελφότης «Οι Άγιοι Απόστολοι», 586/1937
11. Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως Πατρών, 1085/1938
12. Ποδοσφαιρικός Σύλλογος «Ολυμπιακός Πατρών», 1717/1925
13. Σωματείο προσφυγικού συνδέσμου Δεξαμενής Αιγίου, 871/1934
14. Προσφυγικός Σύλλογος Δεξαμενής Αιγίου «Η Αναγέννησις», 1333/1935
15. Φιλοπροοδευτικός Σύλλογος κατοίκων προσφυγικού συνοικισμού Δεξαμενής "Ο Μικρασιατικός" (έδρα εν Αιγίω), 555/1963
16. Προσφυγικός σύνδεσμος «Η Ομόνοια » Αιγίου (απορρίπτεται), 1032/1925
17. Σύλλογος προσφύγων Αιγίου «Η προποντίς», 1180/1929

Καταστατικά προσφυγικών σωματείων, συλλόγων αλληλοπροστασίας και αληλοβοήθειας, συνδέσμων, εργατικών ενώσεων της περιοχής του Πειραιά.

Το αρχείο του Πρωτοδικείου Ροδόπης συνιστά το παλαιότερο δικαστικό αρχείο σε πλήρη σειρά που απόκειται στα Γ.Α.Κ. Ροδόπης. Περιλαμβάνει 200 χειρόγραφα βιβλία με πολιτικές αποφάσεις, αποφάσεις προέδρου, αγωγές, βουλεύματα, αποφάσεις μουφτή (στα οθωμανικά), ποινικές αποφάσεις και πρακτικά. Στα κατάστιχα των πολιτικών αποφάσεων της περιόδου από το 1923 μέχρι και τη δεκαετία του 1930 περιλαμβάνονται κατάλογοι προσφύγων οι οποίοι εγγράφονται στους εκλογικούς καταλόγους των περιοχών της Ροδόπης και της Ξάνθης. Συγκεκριμένα, αν και στους συγκεκριμένους καταλόγους είναι καταγεγραμμένοι μόνο ενήλικες άρρενες πρόσφυγες, από τα αρχεία αυτά αντλούμε πολλές πληροφορίες για την έλευση και την ένταξη των ομάδων αυτών στην ευρύτερη περιοχή, αφού είναι καταχωρημένοι οι τόποι προέλευσης των προσφύγων, οι περιοχές εγκατάστασης, η ηλικία και σε κάποιες περιπτώσεις το επάγγελμά τους.

• Ο φάκελος περιέχει εγγραφές ελληνικής ιθαγένειας (περί μη Ελλήνων) (1928-1945)
• Τα βιβλία είναι μητρώα δημοτών Κοινότητας Πραβίου (1929-1930), μητρώα αρρένων χρονικό διάστημα 1837-1925 (εκδ. 1927) και 1864-1924 (εκδ.1933)
• Το τετράδιο περιέχει εγγραφές αλλοδαπών κατοίκων της Κοινότητας Πραβίου (1928-1945)

Εισερχόμενη Αλληλογραφία (Φάκ.1, 1947-1949),
Πιστοποιητικά Γεννήσεων (Φάκ. 22, 1951-1954), Δηλώσεις Βαπτίσεων (Φάκ. 23, 1953-1957), Ευρετήριο Οικογενειακών Μερίδων (Β. 63, χ.χ.)

Οι φάκελοι του αρχείου αποτυπώνουν τις διαδικασίες εφαρμογής των νόμων αγροτικής μεταρρύθμισης σε όλη τη χώρα παρέχοντας στοιχεία για:
• Απαλλοτριώσεις ή εξαγορά μεγάλων αγροκτημάτων και εκκλησιαστικής περιουσίας.
• Διανομή κλήρων σε ακτήμονες αγρότες και πρόσφυγες.
• Αποζημιώσεις απαλλοτριώσεων.
• Στατιστικοί πίνακες και διοικητικές εκθέσεις με διάφορα στοιχεία των προς απαλλοτρίωση τσιφλικιών.
• Διοικητική αλληλογραφία για την αγροτική αποκατάσταση προσφύγων.
• Ζητήματα ανταλλαξιμότητας ιδιοκτητών τσιφλικιών και επίλυσης θεμάτων των ανωμάλων δικαιοπραξιών.
• Ζητήματα σύγκρουσης προσφύγων και γηγενών για κτηματικές διαφορές.
• Την αντιμετώπιση των εκκρεμών ζητημάτων μετά την κατάργηση της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων το 1930.

H Διεύθυνση Τοπογραφικής Υπηρεσίας του υπουργείου Γεωργίας αποτελούσε βασικό μηχανισμό για την προώθηση της εποικιστικής πολιτικής του κράτους, αφού ήταν αρμόδιο για τις απαραίτητες τοπογραφικές εργασίες ώστε να επιτευχθεί η εγκατάσταση ακτημόνων και προσφύγων σε δημόσιες ή ανταλλάξιμες γαίες, σε εκτάσεις που προήλθαν από απαλλοτριωμένα τσιφλίκια ή από εγγειοβελτιωτικές εργασίες κ.λπ. Με την ίδρυση του υπουργείου Γεωργίας το 1917 η Διεύθυνση Τοπογραφικής Υπηρεσίας συμμετείχε στην υλοποίηση του προγράμματος απαλλοτριώσεων και απόδοσης κλήρου σε ακτήμονες σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 1072. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την εισροή εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων στο ελληνικό έδαφος, η αποκατάσταση του προσφυγικού πληθυσμού στην ανταλλάξιμη μουσουλμανική περιουσία και στις υπόλοιπες δημόσιες γαίες αποτελούσε επιτακτική ανάγκη. Η Διεύθυνση της Τοπογραφικής Υπηρεσίας σε συνεργασία με την Τοπογραφική Υπηρεσία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων προχώρησε στην καταμέτρηση των ανταλλάξιμων και δημόσιων γαιών και στη διανομή κλήρων για την αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων. Στο αρχείο, μάλιστα, διασώζονται πρωτόκολλα χρεώσεως αξίας προσφυγικών κλήρων. Τα έγγραφα του αρχείου αποτυπώνουν επίσης τις διαμάχες στις σχέσεις προσφύγων και γηγενών όσον αφορά τη διανομή δημοσίων και ανταλλάξιμων γαιών που διεκδικούνταν και από τις δύο πληθυσμιακές ομάδες. Η Διεύθυνση Τοπογραφικής Υπηρεσίας καλούνταν να δώσει λύση στις παραπάνω διαμάχες και σε άλλες που αφορούσαν γαιοκτητικά ζητήματα, αφού ήταν η αρμόδια υπηρεσία για τον ακριβή καθορισμό των κλήρων και τη χορήγηση διαγραμμάτων διανομής που βεβαίωναν τα όρια αυτά και το ιδιοκτησιακό καθεστώς των κλήρων.
Μετά τη διάλυση της ΕΑΠ (Δεκέμβριος 1930) , η Τοπογραφική Υπηρεσία ανέλαβε την οριστική διανομή και χρέωση της αξίας των προσφυγικών κλήρων, ενώ συνέχισε την καταμέτρηση γαιών και τη διανομή κλήρων σε ακτήμονες, συνεταιρισμούς ακτημόνων, υπαλλήλων κ.λπ. που προέρχονταν από δημόσιες γαίες ή από απαλλοτριώσεις. Τα συνεχή παράπονα προσφύγων, ντόπιων και τοπικών παραγόντων ανάγκαζαν την Τοπογραφική Υπηρεσία να προχωρά σε αναδιανομή κλήρων, σε συμπλήρωση κλήρων με πρόσθετες εκτάσεις και σε διευκρινίσεις για τα όρια κτημάτων.
Εκτός βέβαια από τη σημασία της Τοπογραφικής Υπηρεσίας για την προώθηση της πολιτικής του ελληνικού κράτους όσον αφορά την αποκατάσταση των προσφύγων, των ακτημόνων και άλλων πληθυσμιακών ομάδων, το αρχειακό υλικό παρέχει πληροφορίες για τον τρόπο λειτουργίας, τη διάρθρωση, τις προκλήσεις και τα προβλήματα που αντιμετώπιζε μια τεχνική υπηρεσία σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο της ελληνικής ιστορίας.

• Αλληλογραφία του Υπουργείου Οικονομικών με την Εθνική Τράπεζα σχετικά με τη χορήγηση δανείων σε πρόσφυγες από τη Ρωσία, τη Θράκη, τον Πόντο, την Μικρά Ασία.
• Αλληλογραφία του Υπουργείου Οικονομικών με την Επιτροπή Ποντίων περί αλλαγής εγγυητών των δανείων
• Συγκρότηση Επιτροπής Ποντίων
• Αιτήσεις χορήγησης δανείου προσφύγων Πόντου, Δυτικής Θράκης
• Γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής χορήγησης δανείων

Ζητήματα περίθαλψης προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής, αλλά και προσφύγων πριν από το 1922. Μετακινήσεις πληθυσμών, σύμπυξη πληθυσμών για εγκατάσταση προσφύγων, διαδικασίες ανταλλαγής πληθυσμών. Ζητήματα προσωρινής στέγασης το πρώτο διάστημα από την άφιξη των προσφύγων. Συγκέντρωση βοηθημάτων για περίθαλψη και πρόνοια προσφύγων, έρανοι και δράση ξένων φιλανθρωπικών οργανώσεων. Συγκρότηση νοσοκομείων και άλλων υγειονομικών υπηρεσιών για την περίθαλψη προσφύγων, εισαγωγή προσφύγων σε ορφανοτροφεία. Ζητήματα στέγασης και αστικής αποκατάστασης προσφύγων, απαλλοτριώσεις εκτάσεων και επιτάξεις οικιών για τη στέγαση των προσφύγων, νομικά ζητήματα αποκατάστασης προσφύγων, έκδοση παραχωρητηρίων οικιών, θέματα που αφορούν το Ταμείο Ανταλλαξίμων και Κοινωφελών Περιουσιών.

Έγγραφα (επιστολές, σημειώματα, αποφάσεις κ.ά) που αποστέλλονταν στο υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση διεκπεραίωσης ποικίλων θεμάτων, Βασιλικά Διατάγματα, Χειρόγραφα σημειώματα, Πράξεις του Υπουργικού Συμβουλίου, Νόμοι, Πρωτόκολλα ορκωμοσίας κυβερνήσεων κ.ά)

Πωλητήριον οικοπέδου αριθ. 5743 του 1928, έγγραφα Ε.Α.Π. 1928-1929, Υπεύθυνη Δήλωση, Πρωτόκολλο Καταλήψεως

Εποικιστικός Χάρτης Περιφέρειας Κατερίνης του Λ. Αλεξανδρώφ, Κλίμαξ 1/200.000.

Ο φάκελος περιλαμβάνει: ένα βιβλίο εισαγωγής
αντικειμένων με τίτλο Κατάλογος Κειμηλίων
Προσφύγων, διοικητικά έγγραφα, αλληλογραφία,
πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής, καταλόγους
αντικειμένων, χειρόγραφα προσχέδια εγγράφων,
σημειώσεις, φωτογραφίες, αποκόμματα εφημερίδων
εποχής.
Ο φάκελος διακρίνεται σε δύο ενότητες:
Η πρώτη αποτελείται από 41 ομάδες τεκμηρίων, κυρίως
του 1916, και αφορά τα περίπου 1600 αντικείμενα που
συγκεντρώθηκαν και μεταφέρθηκαν από τη Θεσσαλονίκη
στο ΒΧΜ στις αρχές του 1916. Πρόκειται, κυρίως, για
πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής και καταλόγους
αντικειμένων που προήλθαν από ενορίες και ναούς της
Θεσσαλονίκης, του Κιλκίς αλλά και προσφυγικά κειμήλια
από την Ανατολική Θράκη που είχαν συγκεντρωθεί σε
ναούς της Θεσσαλονίκης.
Η δεύτερη ενότητα αποτελείται από 100 ομάδες
τεκμηρίων με ακραίες χρονολογίες 1921-1980 και
αφορούν στα Κειμήλια Προσφύγων της Μικράς Ασίας
και Ανατολικής Θράκης που άρχισαν να καταφθάνουν
στο Μουσείο λίγο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή
και την αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων από
την Ανατολική Θράκη.

Περιλαμβάνονται 74 οικογενειακές καταστάσεις Μικρασιατών Προσφύγων στον Νομό Λακωνίας, οι οποίοι υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση για απόκτηση οικοπέδου ή στέγης. Οι καταστάσεις απαρτίζονται από στήλες με τους εξής τίτλους: α/α, Ονοματεπώνυμο [πρόσφυγα], Όνομα Πατρός, Ηλικία, Επάγγελμα, Έτος Εγκαταστάσεως εν Ελλάδι, Παρατηρήσεις.

Οι φάκελος περιλαμβάνει:
α) ένα χειρόγραφο βιβλίο με τίτλο «Βιβλίον Πολιτογραφηθέντων Προσφύγων», διαμενόντων στο Γύθειο το 1924.
β) υποφάκελο εγγράφων με αιτήσεις και πιστοποιητικά προσφύγων Γυθείου για την αστική τους αποκατάσταση, κατά τη χρονική περίοδο 1939-1943.

Τεκμήρια και κείμενα (πεζά και στιχουργήματα) της Έλδας Λαμπίση από τη δράση της ως πολεμικής ανταποκρίτριας στο μέτωπο της Μικράς Ασίας. Τεκμήρια από τις διαλέξεις της σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας για την έκδοση του Πανελληνίου Λευκώματος Πεσόντων. Τεκμήρια από τη φιλανθρωπική της δράση και τη συμμετοχή της σε συλλόγους.

Μικρή ενότητα με κείμενα και ομιλίες του Ν. Καπνά για τον πολιτισμό και ιδιαίτερα για το θέατρο των ποντίων προσφύγων, λογοτεχνικά κείμενά του, τεκμήρια από σχεδιαζόμενες εκδόσεις περιοδικών. Άγνωστη η σύνδεσή του με τα άλλα πρόσωπα του αρχείου.

Πιστοποιητικό του "Συνδέσμου Μοναστηριωτών και των πέριξ η Καρτερία" με το οποίο πιστοποιείται ότι ο Θεόδωρος Αναστ. Αναστασίου είναι πρόσφυγας καταγόμενος από το Μοναστήρι και κατέφυγε στην Ελλάδα το 1915. Κενή φόρμα βεβαίωσης «απορίας πρόσφυγος» από τον Θρακικό Σύλλογο Σερρών.
«Οικογενειακό βιβλιάριο του πρόσφυγος Ιωάννη Αξιόπουλου» με καταγωγή από την Αργυρούπολη της Τραπεζούντος. Προσφυγικό οικογενειακό βιβλιάριο του Άγγελου Μπουφίδη του Βασιλείου με καταγωγή από τη Στρώμνιτσα της Σερβίας.

Απόφαση της Γ' Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Προσφυγικών Αποζημιώσεων της 6ης Ιουνίου 1928 επί της έφεσης που άσκησε ο Προκόπης Κλειδόπουλος σε πράξη της Εκτιμητικής Επιτροπής Έρπαας της Επαρχίας Νεοκαισαρείας.
Επιστολή του προέδρου του επαρχιακού συμβουλίου της επαρχίας Νεοκαισάρειας προς τη Διεύθυνση Ανταλλαγής του Υπουργείου Γεωργίας σχετικά με την περικοπή των αποζημιώσεων των προσφύγων της Έρπαας.
Πιστοποιητικό από τον Κεντρικό Σύνδεσμο Ποντίων Θεσσαλονίκης, το οποίο πιστοποιεί πως η Ουρανία, χήρα του Προκόπη Κλειδόπουλου, είναι πρόσφυγας και διαμένει στη Θεσσαλονίκη.

Συλλογή από δικαιοπρακτικά έγγραφα (συμφωνητικά, τίτλοι ιδιοκτησίας, μισθωτήρια, διαθήκες, Πατριαρχικό γράμμα έκδοσης διαζυγίου, κ.ά.) συνταγμένα σε οθωμανική ή ελληνική γραφή-γλώσσα και ταξινομημένα κατά γεωγραφική περιοχή. Επιπλέον, η συλλογή περιέχει και τις Πανεπιστημιακές εργασίες, φοιτητών της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ προσφυγικής καταγωγής, για τα έθιμα και το δίκαιο των πατρίδων καταγωγής τους.

Απόφαση περί εποικισμού Καυκασίων και Ποντίων προσφύγων στην Ανατολική Μακεδονία.

Καταστατικά σωματείων προσφύγων:

1. Συλλόγου Προκοπιέων "Η Αναγέννησις", 1924
2. Θρακικού Κέντρου (1932, 1973)
3. Αδελφότητας Προκοπιέων "Ο όσιος Ιωάννης ο Ρώσσος", 1950
4. Ένωσης Κυδωνιατών, 1971
5. Ένωσης Ποντίων Μελισσίων Αττικής, 1984.

• Ο φάκελος περιέχει:
• Έγγραφα «Προσφυγικού Συλλόγου Ποντίων Καβάλλας και Περιχώρων “Η Ένωσις”» και «Συλλόγου Ποντίων Καβάλλας “Ο Αλύτρωτος Πόντος”»
• Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν από τον Πόντο: εκκλησίες – εκπαιδευτήρια – οικονομικός βίος – παραδοσιακοί μουσικοί – χοροί και φορεσιές – αρχοντικά – οικογενειακές – μνημεία – όψεις πόλεων και λιμανιών

Ο φάκελος περιέχει
• Φύλλο ληξιαρχικής κατάστασης εφέδρου.
• Βιβλιάριο προσφυγικό οικογενειακό εποικισμού.
• Οι φωτογραφίες είναι οικογενειακές στην Αδριανούπολη, τον Πόντο και την Ελλάδα, περ. 1915-1945.

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Πιστοποιητικό Υποθηκοφυλακείου Καβάλας για αγοραπωλησία ανταλλάξιμου ακινήτου
• Υπεύθυνη δήλωση καταγωγής και μη εγγραφής στα μητρώα αρρένων Καβάλας

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Απόδειξη Αγροτικής Τράπεζας για εξόφληση χρέους πρόσφυγα προς την ΑΤΕ
• Πρόσκληση γάμου στην Κωνσταντινούπολη
Προσφυγικό οικογενειακό βιβλιάριο εποικισμού (κοινότητας Ερεντί Νέστου)
Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν πρόσφυγες από Ανατολική Θράκη και Πόντο

Ονομαστικόν ευρετήριον αγροτών προσφύγων: "Το Υπουργείον Γεωργίας και η Ε.Α.Π. δια πολλούς λόγους και δια την ευχερεστέραν τακτοποίησιν των αγροτικών αποζημιώσεων απεφάσισαν να καταρτισθή υπό της Ε.Α.Π. το παρόν ονομαστικόν ευρετήριον των αρχηγών οικογενειών αγροτικών εγκατεστημένων και των μελών τοιούτων οικογενειών δικαιούχων (κατά τους ισχυρισμούς των) αποζημιώσεως εξ ανταλλαγής."- - εισαγωγή 1ου τόμου.
Συμπληρωματικόν τεύχος 1930 "περιλαμβάνει δε πάντας τους μετά την εκτύπωσιν του αρχικού ευρετηρίου εγκατεσταθέντας αγροτικώς πρόσφυγας, ως και εκείνους, οίτινες δι'οιονδήποτε λόγον δεν συμπεριελήφθησαν εις το πρώτον, αν και ήσαν αγροτικώς εγκατεστημένοι."
Πίναξ παροραμάτων του ονομαστικού ευρετηρίου αγροτών προσφύγων, 1928 (112 σ. ;28 εκ.)
Τ. 1: Α-Β, Τ.2: Γ-Δ, Τ.3: Ε-Ι, Τ.4: Κ, Τ.5: Λ-Ν, Τ.6:Ξ-Ο-Π, Τ.7: Ρ-Σ, Τ.8: Τ, Τ.9:Υ-Ω.- - Συμπληρωματικόν τεύχος : 1930. - - Πίναξ παροραμάτων του ονομαστικού ευρετηρίου αγροτών προσφύγων, 1928.

Οι φωτογραφίες είναι:
• Φωτογραφίες και πορτρέτα από Τραπεζούντα
• φωτογραφίες οικογενειακής ζωής, εργασίας, αναψυχής και ψυχαγωγίας στην Καβάλα

Ονομαστικός Κατάλογος:
«Προϊστάμενοι Γραφείων Εποικισμού Μακεδονίας»
Δελτία:
«Αναλυτική κατάστασις εμφαίνουσα τα ονόματα των συνοικισμών με τας εν εκάστω εγκαταστημένας ή μετακινουμένας προσφυγικάς οικογένειας και άτομα και τας προελεύσεις αυτών:

1. Αξιουπόλεως (Κιλκίς)
2. Βεροίας
3. Γιαννιτσών
4. Δράμας
5. Εδέσσης
6. Εορδαίας (Πτολεμαίδας)
7. Θεσσαλονίκης
8. Καβάλας
9. Καστοριάς
10. Κιλκίς
11. Κοζάνης
12. Λαγκαδά
13. Πιερίας (Κατερίνης)
14. Σερρών
15. Σιντικής (Σιδηροκάστρου)
16. Φλωρίνης
17. Χαλκιδικής.

Οι 6 φωτογραφίες αποτυπώνουν πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης που ήρθαν στην Αλεξανδρούπολη.
Οι 2 φωτογραφίες αποτυπώνουν την κατασκευή των τσιμεντένιων κατοικιών της πόλης για την στέγαση των προσφυγικών, κατά βάση, πληθυσμών που ήρθαν στην Αλεξανδρούπολη μετά τον ξεριζωμό του 1922-23. Η ευρύτερη περιοχή (πάνω από το πάρκο Αν. Θράκης) ονομάστηκε "τσιμεντένια" γιατί ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιούνταν σε ευρεία κλίμακα τσιμέντο για την κατασκευή οικιών. Οι εργασίες των κατοικιών ολοκληρώθηκαν το 1929.

Τεκμήρια σχετικά με τη διεκδίκηση σύνταξης για τους αγωνιστές του Πόντου, τις χήρες και τα ορφανά τους. Τη σύνταξη διεκδίκησε η Αδελφότητα Ποντίων Αγωνιστών, σωματείο πρόεδρος του οποίου υπήρξε ο Ι. Χίντζογλου. Πρόκειται κυρίως για βεβαιώσεις προσφυγικών σωματείων από όλη την Ελλάδα με τις οποίες πιστοποιούν ότι οι αιτούντες είναι όντως αγωνιστές του αντάρτικου του Πόντου ή συγγενείς τους. Οι βεβαιώσεις συνοδεύονται από φωτογραφίες (1926 - 1932). Πρόσθετα το αρχείο περιέχει τεκμήρια σχετικά με τον "Οικοδομικό συνεταιρισμό Νέος Πόντος" (αλληλογραφία, αιτήσεις, τοπογραφικά) στην περιοχή των Αμπελοκήπων στην Αθήνα (1925-1966, κυρίως 1925 – 1934). Περιλαμβάνει εισερχόμενη και εξερχόμενη αλληλογραφία, βιβλία πρωτοκόλλων, και πρακτικών διοικητικών συμβουλίων, αιτήσεις εγγραφής μελών, συμβολαιογραφικά έγγραφα αγοραπωλησιών και δικαστικά έγγραφα, προκηρύξεις.