Τμήμα αρχείου προερχόμενου από την Ύπατη Αρμοστεία Σμύρνης, που περιλαμβάνει υπομνήματα, εκθέσεις, πίνακες σχετικά με την εκτέλεση της συμμαχικής εντολής που ανατέθηκε στον ελληνικό στρατό, μετά την κατάληψη της Σμύρνης τον Μάϊο του 1919: την επαναφορά της δημόσιας τάξης, την παλιννόστηση των προσφύγων που εκδιώχθηκαν το 1914, την κατάσταση της γεωργίας, τα δημόσια έργα, τη λειτουργία της τηλεγραφικής υπηρεσίας, την ίδρυση Πανεπιστημίου στη Σμύρνη και γενικότερα την ελληνική δράση στη Μικρασία. Περιλαμβάνονται επίσης ανακοίνωση μνημοσύνου υπέρ των πεσόντων αξιωματικών και οπλιτών στη Μικρά Ασία και χάρτης της δυτικής Μικράς Ασίας.
Στο αρχείο περιέχονται φύλλα εφημερίδων που εκδίδονταν στη Σμύρνη Πατρίς, Αμάλθεια, Κόσμος, Εστία, Αρμονία, L’ Echo de France, L’ Independent καθώς και άλλα φύλλα αθηναϊκών εφημερίδων (1921-1922).

Έγγραφα σχετιζόμενα με το εμπόριο φουντουκιών (λεπτοκαρυών), τα οποία ο Μ. Χατζηιωάννου, έμπορος με έδρα την Κωνσταντινούπολη, εισήγε από περιοχές του Πόντου (Ορντού, Κερασούντα, Τραπεζούντα) και εξήγε στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.

Υποφάκελος 1

• ποικίλα έγγραφα από την εμπορική δραστηριότητα του Μ. Χατζηιωάννου.
• εισερχόμενα επιχείρησης M. Bassan – Μ. Χατζηιωάννου.
• εξερχόμενα επιχείρησης M. Bassan – Μ. Χατζηιωάννου.

Υποφάκελος 2

• επιστολές και σημειώσεις (1901-1922).
• έκθεση εμπειρογνώμονα (Τεργέστη 17/11/1921).
• ασφαλιστικά συμβόλαια (σε πράκτορες της Μασαλίας, της Τεργέστης και του Λονδίνου).
• οθωμανικά έγγραφα.

Χάρτες περιοχών της Μικράς Ασίας.

1. Αφιόν Καραχισάρ (έκδ. Πρόχειρος, χ.χ.),
2. Προύσα (Δεκέμβριος 1920),
3. Φιλαδέλφεια, Σύναος (Σιμάβ), Νικομήδεια (Ismid), Σμύρνη (Ιανουάριος 1921),
4. Δορύλαιον (Εσκί - Σεχίρ), Σπάρτη, Ακ- Σεχίρ, Κυδωνιές (Αιβαλί), Αλικαρνασσός, Αϊδίνιον-Ντενιζλί, Ζιβρί-Χισάρ, Σινώπη, Bilejik (Φεβρουάριος 1921),
5. Μπέι - Σεχίρ, Ποντοηράκλεια, Μπόλι, Άγκυρα, Καραμάν, Σεβερέκ (Μάρτιος 1921),
6. Καισάρεια, Τοκάτη, Μερζιφούντα (Απρίλιος 1921)

Οι 6 φωτογραφίες αποτυπώνουν πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης που ήρθαν στην Αλεξανδρούπολη.
Οι 2 φωτογραφίες αποτυπώνουν την κατασκευή των τσιμεντένιων κατοικιών της πόλης για την στέγαση των προσφυγικών, κατά βάση, πληθυσμών που ήρθαν στην Αλεξανδρούπολη μετά τον ξεριζωμό του 1922-23. Η ευρύτερη περιοχή (πάνω από το πάρκο Αν. Θράκης) ονομάστηκε "τσιμεντένια" γιατί ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιούνταν σε ευρεία κλίμακα τσιμέντο για την κατασκευή οικιών. Οι εργασίες των κατοικιών ολοκληρώθηκαν το 1929.

Το αρχείο περιλαμβάνει το λογοτεχνικό και κυρίως το δημοσιογραφικό έργο του Γιώργου Τσιμπιδάρου – Φτέρη, σε μορφή χειρογράφων, δακτυλόγραφων και κυρίως αποκομμάτων από τα έντυπα με τα οποία συνεργάστηκε. Το δημοσιογραφικό του έργο περιέχει ανταποκρίσεις από την Μικρασιατική εκστρατεία, δημοσιεύματα για τον Βενιζέλο, ιστορικά θέματα, κ.λπ.

Περιλαμβάνονται επιφυλλίδες και άρθρα του Γ. Φτέρη για την Μικρά Ασία, την μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή, τον Πλαστήρα και τον Χρυσόστομο Σμύρνης. Μεταξύ αυτών σειρά επιφυλλίδων με τίτλο «Φύλλα εκστρατείας», δημοσιευμένων στην εφημερίδα Βαλκανικός Ταχυδρόμος (30.8.1920-22.9.1920) (φακ. 3).

α) Έγγραφο 1
1910, Ιουλίου 20
Απολυτήριο της Αμαλίας Σεραφειμίδου από το Κεντρικό Παρθεναγωγείο Καισάρειας.
β) Έγγραφο 2
1913, Ιουνίου 14
Δίπλωμα της Αμαλίας Σεραφειμίδου από το Διδασκαλείο Νηπιαγωγών στα Φλαβιανά.
γ) Έγγραφο 3
1919, Φεβρουάριος, Αθήνα
Χάρτης των σχολείων και των εκκλησιών της Μικράς Ασίας το 1912.
δ) Έγγραφο 4
1975, Σεπτεμβρίου 15
Σειρά άρθρων της εφημερίδας Τα Νέα με τον τίτλο "Να γιατί χάσαμε τη Μικρά Ασία".
ε) Έγγραφο 5
Άρθρο της Μαρίας Θεοχάρη με τον τίτλο " Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας" στη σειρά Επιφυλλίδες του Βήματος.

Περιλαμβάνονται χειρόγραφα και δακτυλόγραφα από την συγγραφή και επεξεργασία των λογοτεχνικών έργων της, χειρόγραφα, δακτυλόγραφα και δημοσιεύσεις μελετών, άρθρων, στοχασμών της, δημοσιεύματα και κριτικές για το έργο της, οικογενειακή και φιλική αλληλογραφία, επιστολές αναγνωστών, προσωπικά και ποικίλα τεκμήρια, σειρές εφημερίδων και έντυπα, οπτικοακουστικό υλικό (φωτογραφίες, κασέτες ήχου και εικόνας).
Στο ογκώδες και πλούσιο αρχείο, περιλαμβάνονται τεκμήρια που αφορούν την συγγραφή του γνωστού βιβλίου της Ματωμένα Χώματα (φάκελος 1), επίσης κείμενα και αποσπάσματα από ομιλίες, άρθρα, σημειώσεις που αναφέρονται στη μικρασιατική εκστρατεία, τον προσφυγικό ελληνισμό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις (φάκελος 18), συναφείς δημοσιεύσεις της (υποφάκελος 25.2). Σχετικά τεκμήρια υπάρχουν και σε άλλους φακέλους του αρχείου.

Στιγμιότυπα από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μικρά Ασία: ο στρατηγός Αναστάσιος Παπούλας (1921)· ο πρίγκιπας Ανδρέας με τον επιτελάρχη στις προφυλακές· προέλαση του ελληνικού στρατού προς Ουσάκ· ανατίναξη γέφυρας από Τούρκους (Αύγουστος 1919)· μεταφορά τραυματιών· άποψη της Προύσας (1921)· το Επιτελείο Στρατιάς στην Κιουτάχεια (1921)· απόψεις σημαντικών οικημάτων στην Κιουτάχεια: ο σιδηροδρομικός σταθμός, ελληνικοί στρατώνες, ερείπια του φρουρίου, χαρακώματα. Τούρκοι αιχμάλωτοι προετοιμάζουν το συσσίτιό τους· προέλαση του ελληνικού πυροβολικού· χαρακώματα, νοσοκομεία· τούρκοι αιχμάλωτοι από τις τελευταίες επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού, κατά την προέλασή του προς Κιουτάχεια· πρόσφυγες χωρικοί από κατεστραμμένα χωριά· αναχώρηση του ιππικού και του πυροβολικού για το μέτωπο· λάφυρα τουρκικών πυροβόλων· το επιτελείο του Β΄ Σώματος στρατού με διοικητή τον στρατηγό Πετμεζά· παρακολούθηση γυμνασίων βολής από τους επιτελείς της στρατιάς· Αφιόν Καραχισάρ· βαρύ πυροβολικό στο Μποζ Εγιούκ· σταθμός εφοδιασμού στο Μπιλετζίκ· χειρουργική επέμβαση στο Εϊρέτ από τον καθηγητή Κορίλλο (1921)· επιθετική αναγνώριση στο Εϊρέτ (29 Ιουνίου 1921)· εργασίες επισκευής σηράγγων, γεφυρών κ.ά.· ο διάδοχος στο στρατηγείο του Ουσάκ· κατασκευές υδραγωγείου, εργοστασίου ταπήτων στο Ουσάκ· στρατιωτική λέσχη στη Σμύρνη· εορτασμός του Πάσχα στην πρώτη γραμμή του μετώπου· πανηγυρισμοί στη Σμύρνη για την άλωση της Κιουτάχειας· κέντρο ανεφοδιασμού στο Εσκή Σεχίρ· εορτασμός για την υποδοχή του βασιλιά Κωνσταντίνου στη Σμύρνη (Ιούλιος 1921)· το χωριό Ιλάμ Κιοί μετά τον εμπρησμό του από τους Τούρκους.
Απόψεις Κιουτάχειας, Προύσας, Αφιόν Καραχισάρ και άλλων περιοχών την εποχή της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

Νεότερη προσθήκη στις αρχειακές συλλογές του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών αποτελεί σειρά μαγνητοταινιών με συνεντεύξεις από τους εναπομείναντες Έλληνες κατοίκους της Ίμβρου (1992-1996).
Όψιμα, στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών συγκεντρώθηκε αριθμός βιντεοκασετών και ψηφιακών οπτικών δίσκων με μικρασιολογικά θέματα.

Αφήγηση ζωής που παραχωρήθηκε από τον μικρασιατικής καταγωγής εκπαιδευτικό και συγγραφέα Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά στην Ο.Π.Ι.ΒΟ.
Πληροφορίες για τους γονείς του: πρόσφυγες, ο πατέρας από Αϊβαλί, η μητέρα από Πέργαμο. Πληροφορίες για τις πρώτες προσφυγικές κατοικίες, τα «τετράγωνα», για τη φτώχεια και τις δυσκολίες των προσφύγων, τα προσφυγικά συσσίτια και τη δημιουργία του «Συνοικισμού». Αναφορές στην εργασία της γιαγιάς (από τη μεριά του πατέρα) στου Παπαγεωργίου, στους αργαλειούς, και στο οικογενειακό και συγγενικό του περιβάλλον στη Νέα Ιωνία. Αναφορές στα γεγονότα της Σμύρνης, στο Αϊβαλί και στα Τάγματα εργασίας, όπου είχε χαθεί ο παππούς του.
Πληροφορίες για την υγειονομική κατάσταση των προσφύγων, τις αρρώστιες και τις κακουχίες: εξανθηματικός τύφος. η διαμονή στις αποθήκες, τα σπίτια, τα υλικά, τα δάνεια.
Αναφορά στα σχολικά του χρόνια, στην κήρυξη του πολέμου, την ιταλική και τη γερμανική Κατοχή: τα συναισθήματα των παιδιών, οι μετακινήσεις, ο στρατώνας, τα καταφύγια, τα ορύγματα «ζιγκ ζαγκ», η πείνα, τα ΕΑΣΑΔ και οι δολοφονίες πολιτών από τους συνεργάτες των δυνάμεων Κατοχής.

Ο φάκελος του αρχείου περιέχει:
• Απόδειξη συνδρομής στον Προσφυγικό Σύλλογο Σμύρνης και Περιχώρων στην Καβάλλα (1927)
• Βεβαίωση εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων σε οικία Τούρκου σε συνοικία της Καβάλας (1924)
• Αντίγραφο δήλωσης (μεταφρασμένο στα ελληνικά) από τα τουρκικά ληξιαρχικά μητρώα (1921).

Τα στοιχεία που παρουσιάζονται σε αυτό το τμήμα συλλογής είναι:
• Αλληλογραφία Ελληνικής Διοίκησης Θράκης
• Δηλώσεις Μικρασιατών προσφύγων προς τον Πρόεδρο της επί των αποζημιώσεων Πατριαρχικής επιτροπής (για διώξεις και καταστροφές 1914-1915), Κωνσταντινούπολη
• Αιτήσεις εκκαθάρισης περιουσιών, Υπεύθυνες δηλώσεις μη αγροτικής αποκατάστασης προσφύγων, πράξεις Εκτιμητικών Επιτροπών, αποδείξεις καταβολής προσφυγικού χρέους, Καβάλα
• Φωτογραφίες Ελλήνων στρατιωτών στην Αδριανούπολη και στο Μικρασιατικό Μέτωπο
• Φωτογραφίες και κάρτες Πραβίου: Προσφυγικοί συνοικισμοί, εγκαίνια έργων. Εκδηλώσεις κοινωνικής, σχολικής, επαγγελματικής ζωής κ.ά.

Η συλλογή περιέχει είκοσι (20) επιστολές του υπολοχαγού του Πυροβολικού Σώματος Γεωργίου Οικονομίδη προς την οικογένειά του, στον Βόλο, γραμμένες στη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας, στα διαδοχικά μέτωπα του πολέμου, μέχρι λίγες μέρες πριν την κατάρρευση και την καταστροφή. Οι επιστολές απηχούν προσωπικές εκτιμήσεις για τη Μικρασιατική εκστρατεία και τους πρωταγωνιστές της και αποτυπώνουν την ψυχολογική κατάσταση, τις ελπίδες και τους φόβους του συντάκτη τους για την έκβαση του πολέμου. Η Συλλογή περιλαμβάνει επίσης ιδιόχειρη «Έγγραφον Κατάθεσιν του Υπολοχαγού του Πυροβολικού Οικονομίδου Γεωργίου» (χ.χ.), καθώς και μία (1) φωτογραφία με τη σημείωση «Εσκί Σεχίρ, 18 Ιουλίου 1921, Ιστορική ημέρα καθ’ ην οι γενναίοι παρασημοφορούνται παρά της Α.Μ. του Βασιλέως Κωνσταντίνου, Γ. Κ. Οικονομίδης».

Ο φάκελος περιέχει :
• Αλληλογραφία με Κοινότητες Ν. Καβάλας, τοπικές Εκτιμητικές Επιτροπές και αστυνομικές αρχές για καθεστώς ακινήτων,
• Έγγραφα για χορήγηση οικημάτων, εκτέλεση εργασιών σε προσφυγικούς συνοικισμούς, παροχή βοήθειας σε πρόσφυγες, παραχωρητήρια αγρών και οικιών σε πρόσφυγες.

Συλλογή από δικαιοπρακτικά έγγραφα (συμφωνητικά, τίτλοι ιδιοκτησίας, μισθωτήρια, διαθήκες, Πατριαρχικό γράμμα έκδοσης διαζυγίου, κ.ά.) συνταγμένα σε οθωμανική ή ελληνική γραφή-γλώσσα και ταξινομημένα κατά γεωγραφική περιοχή. Επιπλέον, η συλλογή περιέχει και τις Πανεπιστημιακές εργασίες, φοιτητών της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ προσφυγικής καταγωγής, για τα έθιμα και το δίκαιο των πατρίδων καταγωγής τους.

«Μητρώον» (ονομαστικό ευρετήριο) προσφύγων της Εκτιμητικής Επιτροπής της Διεύθυνσης Ανταλλαγής με έδρα τη Χίο, στο οποίο περιλαμβάνονται οι παρακάτω στήλες: «Αύξων αριθμός, ονοματεπώνυμον δηλούντος, αριθμός πρωτοκόλλου δηλώσεως και χρονολογία, επιδικασθέν ποσόν δι΄ ακίνητον ή κινητήν, παρατηρήσεις, τόπος καταγωγής, τόπος δηλώσεως».
Στο βιβλίο εμπεριέχεται λυτό φύλλο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής της Κοινότητος Δενίζ-Γκερέν της Εκκλησιαστικής Επαρχίας Κρήνης του έτους 1926.

Αίτηση των κατοίκων της κοινότητας Ζαγαζίκ (Δέλτα του Νείλου) προς τον έλληνα πρόξενο στην Αλεξάνδρεια, με την οποία ζητούν να ενισχυθεί το έργο της Έλδας Λαμπίση από την πολιτεία και την κοινότηταˑ συγκεκριμένα να πραγματοποιηθεί η έκδοση λευκώματος με φωτογραφίες των πεσόντων στο Μικρασιατικό μέτωπο (1925).
Σελίδες του προλόγου από το Μικρασιατικό ημερολόγιο (1921-1922)ˑ αποσπάσματα από το Μικρασιατικό ημερολόγιο "Η Ταξιαρχία του ιππικού"ˑ ημερολόγιο πολέμου από έναν πολεμιστή της Σιδηράς Μεραρχίας με τον τίτλο "Ματωμέναις Δάφναις για την 1η μεραρχία στο έτος 1921".
Φωτογραφίες / Πορτρέτα στρατιωτών, πεσόντων στη Μικρασιατική Εκστρατεία.. Πίσω από κάθε φωτογραφία υπάρχουν τα ατομικά στοιχεία του εικονιζόμενου, καθώς και ο βαθμός και το σώμα στο οποίο είχε υπηρετήσει.Στιγμιότυπα από το Μικρασιατικό μέτωπο, καθώς και από την άφιξη του βασιλιά Κωνσταντίνου και των πριγκίπων στη Σμύρνηˑ εικόνες από τις θηριωδίες που διέπραξαν οι Τούρκοι στη Νίκαια. Απόψεις πόλεων και χωριών της Μικράς Ασίας.

Τεκμήρια και κείμενα (πεζά και στιχουργήματα) της Έλδας Λαμπίση από τη δράση της ως πολεμικής ανταποκρίτριας στο μέτωπο της Μικράς Ασίας. Τεκμήρια από τις διαλέξεις της σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας για την έκδοση του Πανελληνίου Λευκώματος Πεσόντων. Τεκμήρια από τη φιλανθρωπική της δράση και τη συμμετοχή της σε συλλόγους.

Μικρή ενότητα με κείμενα και ομιλίες του Ν. Καπνά για τον πολιτισμό και ιδιαίτερα για το θέατρο των ποντίων προσφύγων, λογοτεχνικά κείμενά του, τεκμήρια από σχεδιαζόμενες εκδόσεις περιοδικών. Άγνωστη η σύνδεσή του με τα άλλα πρόσωπα του αρχείου.

Τεκµήρια των ελληνικών εκστρατευτικών σωµάτων στα οποία ο Ν. Σµπαρούνης συµµετείχε ως στρατιωτικός γιατρός [Σµύρνη 1919-1920, Σαγγάριος 1921]. Διοικητικά έγγραφα (αναφορές, εκθέσεις, διαταγές, επιστολές) της Υγειονομικής Επιτροπής της Στρατιάς Μικράς Ασίας, ονομαστικές καταστάσεις νεκρών στρατιωτών

Τεκμήρια από την υπηρεσία του Αλέξανδρου Σβώλου στη θέση του Ανώτατου αντιπροσώπου της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης και από την συμμετοχή του στην Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ). Έγγραφα της Επιτροπής Διακανονισμού απαιτήσεων Μικράς Ασίας και της Μεικτής Επιτροπής επί της ανταλλαγής Ελληνοτουρκικών πληθυσμών.

Λεύκωμα που περιέχει αποκόμματα εφημερίδων, προσκλήσεις και ανακοινώσεις για διαλέξεις και ομιλίες του Λ. Παραρά και σχετικά δημοσιεύματά του. Ορισμένα από αυτά έχουν ως κύριες θεματικές τον Όμιλο Φιλοτέχνων Σμύρνης, τα Βουρλά και τη Σμύρνη.
Περιέχονται ακόμη νεκρολογίες (κυρίως Σμυρνιών προσφύγων).

Το αρχείο περιέχει κυρίως τεκμήρια του Γεωργίου Μελά (αλληλογραφία, ημερολόγια και τετράδια με σημειώσεις του). Μεταξύ αυτών: τετράδιο με διάφορες σημειώσεις για την περίοδο 1921-1923 (πολιτική Ιταλών, Γάλλων απέναντι στους Έλληνες κ.λπ.) και τετράδιο με διάφορες σημειώσεις για την περίοδο 1922-1923 (Λωζάννη, Μικρά Ασία, δίκη των Έξι, κλπ).

Το αρχείο περιλαμβάνει έγγραφα σχετικά με τα κληρονομικά της οικογένειας Μαυρομμάτη (βεβαιώσεις, ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, δηλώσεις φόρου κληρονομίας κ.ο.κ.) και με τις αποζημιώσεις που απαιτούσαν από το τουρκικό κράτος (τίτλους ιδιοκτησίας, αιτήσεις, δικαστικές αποφάσεις κ.ο.κ.). Στον υποφάκελο 2 περιλαμβάνονται οθωμανικοί τίτλοι ιδιοκτησίας της Ερμιόνης Καραπάνου, κόρης Κωνσταντίνου Μαυρομμάτη.

Οι κώδικες καταγράφουν τη ζωή των Κοινοτήτων: γεννήσεις, γάμοι, θάνατοι, σχολεία, εκκλησίες, τοπικά γεγονότα. Στην ελληνική γλώσσα είναι γραμμένοι δεκαοκτώ. Άλλοι δεκαοκτώ είναι καραμανλίδικοι. Υπάρχουν έξι μεικτοί δίγλωσσοι (ελληνικά - καραμανλίδικα) καθώς και ένας στα τουρκικά με οθωμανική γραφή..

Αλληλογραφία του Εμμανουήλ (Μανώλη, Νώλη) Κουναλάκη με τη σύζυγό του Ελένη (Νίτσα). Περιλαμβάνονται οι επιστολές αμφότερων. Ο Κουναλάκης τής γράφει το 1916 από τα Χανιά και από την Θεσσαλονίκη, το 1917-1918 από το μέτωπο του Α΄ Π.Π. (Μεραρχία Σερρών, 3ο Σύνταγμα πεζικού, 1ο Τάγμα Κρητών), το 1919 από το Φρουραρχείο Αθηνών, το 1922 από τη Σμύρνη και από το μικρασιατικό μέτωπο. Αλληλογραφία με τον αδελφό του Νίκο, τον πατέρα του Πέτρο, τη μητέρα του Μαρία κ.ά. Τέλος, περιλαμβάνεται φύλλο της εφημερίδας Νέος Κόσμος (28/6/1935), στο πρωτοσέλιδο του οποίου βρίσκεται φωτογραφία με λεζάντα: «Οι αξιωματικοί του επιτελείου της 12ης μεραρχίας Κομοτινής [sic] οι καταφυγόντες εις Κάρλοβον. Εξ αριστερών προς τα δεξιά: ο ταγματάρχης κ. Κουνελάκης [sic]…» Πρόκειται για φωτογραφία βελιζελικών αξιωματικών οι οποίοι κατέφυγαν στη Βουλγαρία μετά την αποτυχία του κινήματος της 1ης Μαρτίου 1935.

Το τμήμα αυτό του αρχείου Καραβίδα περιλαμβάνει αυτοσχέδια τεύχη του Καραβίδα με χειρόγραφα ποιημάτων του, δακτυλόγραφα κείμενά του, φωτοαντίγραφα βιβλίων. Μεταξύ των κειμένων του απαντάται και το άρθρο «Το μέλλον των επί της Ιωνίας Ελληνικών κοινοτήτων» (σελίδες 4 + 18, λείπουν σελίδες)
Επισημαίνεται φωτοαντίγραφο μίας επιστολής του Καραβίδα προς τον Παπαναστασίου από τη Σμύρνη (30/6/1922) με ενδιαφέρουσες επισημάνσεις για την κατάσταση στο μέτωπο.

Εμπορική και προσωπική αλληλογραφία του Βασίλειου Ιωαννίδη, εμπόρου από την Κωνσταντινούπολη, με επιστολογράφους στον Σουλινά (Ρουμανία), στη Μόσχα, στην Οδησσό, στο Κερμίρ (Καππαδοκία), καθώς και με το καπνεργοστάσιο Κουζή στην Καβάλα (1854-1877). Περιλαμβάνονται επίσης οθωμανικά έγγραφα.

1η κασέτα: Μαρτυρίες μικρασιατών προσφύγων από το Τσαγκλί και τα Δωμάτια.
2η και 3η κασέτα: Αφήγηση Στέλιου Σοφούλη από τους Νενέδες για τον Μικρασιατικό πόλεμο.
4η κασέτα: Αφήγηση Μαρίας Κελεμπεσιώτη από το Γέροντα Μικράς Ασίας.
5η κασέτα: Ημερίδα "Λογοτεχνία και Μικρασιατική καταστροφή".

Η Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα είναι από τα γνωστότερα λογοτεχνικά έργα με θέμα τη μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή. Στο αρχείο σώζονται κριτικές και σχόλια για το έργο (υποφάκελος 4.3). Στην οικογενειακή αλληλογραφία απαντώνται στοιχεία για την ζωή των μελών της οικογένειας μετά την καταστροφή (φάκελος 8). Διασώζεται έγγραφο που αφορά την αναζήτηση αγνοούμενου στρατιώτη (υποφ. 9.1), τεκμήρια που προορίζονται ή απευθύνονται στην Εκτιμητική επιτροπή κοινότητος Κεμερίου και πέριξ και στη δευτεροβάθμια επιτροπή Κυδωνιών (1925-1926) (υποφ. 9.3) και διάλεξη του αδελφού του Αλέκου Δούκα με τίτλο «Μικρασία» (1959) (υποφ. 10.2).

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο υποφάκελος 1.3 που περιλαμβάνει επιστολές του Κίμωνα Διγενή προς τη σύζυγό του Κατίνα από τη Σμύρνη (Φεβρουάριος - Νοέμβριος 1919) από το Αγιαζίν και από τα στρατόπεδα αιχμαλώτων στο Kir Chehir και Talas Cesare στη Μικρά Ασία (Φεβρουάριος 1922-Ιούλιος 1923).
Διασώζεται επίσης κλήση του ως μάρτυρα στην Ανακριτική Επιτροπή Ελέγχου Δοσιλόγων Μ. Ασίας (υποφάκελος 1.5)

Δακτυλόγραφο έκτασης 285 σελίδων που περιλαμβάνει τη μετάφραση στα ελληνικά τουρκικού κειμένου σχετικά με τη δεύτερη μάχη του Ινονού («Ινέονου» στο κείμενο, «Ιν Εϋνού» στην έκδοση της Δ.Ι.Σ. [βλ. παρακάτω]). Η μάχη αυτή στα περίχωρα του Εσκί Σεχίρ από τις 23/3 μέχρι την 1/4 1921 ήταν κρίσιμη για την ανακοπή της προέλασης του ελληνικού στρατού προς το εσωτερικό της Μικράς Ασίας και την καθήλωση του μετώπου. Η μετάφραση έγινε από τον Ι. Παπαδόπουλο. Το πρωτότυπο έργο και ο δημιουργός του δεν κατονομάζονται. Πιθανότατα πρόκειται για κείμενο που γράφτηκε όχι νωρίτερα από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, μιας και στον πρόλογο γίνεται αναφορά στην πολύτομη έκδοση της Δ.Ι.Σ. του ελληνικού Γ.Ε.Σ. με τίτλο Η εκστρατεία εις την Μικράν Ασίαν (1919-1922), με την επισήμανση ότι «άρχισε πρόσφατα» (η έκδοση της Δ.Ι.Σ. ξεκίνησε το 1957 ενώ ο τόμος που αναφέρεται στην εν λόγω μάχη εκδόθηκε το 1963).

Τρία επιστολόχαρτα της εμπορικής εταιρίας J.B. Yannikis & Cie με έδρα τη Σμύρνη και το λογότυπο της εταιρίας στα γαλλικά, δεκαετία 1910.
Αναγγελία της κηδείας της Παναγούλας Γιαννίκη, μητέρας του Ιωάννη και του Χριστόφιλου Γιαννίκη, στη Σμύρνη στις 14 Μαΐου 1919.
Ένα επιστολόχαρτο του Πρακτικού Λυκείου Σμύρνης, πρώην Ελληνογερμανικού, δεκαετία 1920.
9 πιστοποιητικά φοιτήσεως στο Ελληνογερμανικόν / Πρακτικόν Λύκειον Σμύρνης και 1 πιστοποιητικό διδασκαλίας στο ανωτέρω σχολείο. Τα πιστοποιητικά έχουν εκδοθεί από τον Ι. Γιαννίκη στον Πειραιά, μεταξύ 1924 και 1937 (ένα είναι αχρονολόγητο)

Έξι πίνακες που περιλαμβάνουν στατιστικές πληροφορίες για τις βιομηχανίες της Μικράς Ασίας ανά περιοχή: Αλάσεϊρ (Φιλαδέλφεια), Βρύουλλα [Βουρλά], Νέα Έφεσος, Βαϊνδήριο, Φώκαια, Πέργαμος. Καταγράφεται τόπος, έτος ιδρύσεως, αντικείμενο (τι παράγει η κάθε βιομηχανία), όνομα ιδρυτή, όνομα ιδιοκτήτη, «εθνότης» και «υπηκοότης» του ιδιοκτήτη, πλήθος προσωπικού και στοιχεία για τα μηχανήματα και την παραγωγή της κάθε μονάδας. Καταγράφονται, τέλος, οι κατά τόπους καταγραφείς («τη φροντίδι…») Οι πίνακες είναι τυπωμένοι και από τις δύο όψεις ενώ τα στοιχεία έχουν συμπληρωθεί χειρόγραφα. Οι πίνακες συντάχθηκαν όχι νωρίτερα από το 1918.

Το αρχειακό υλικό, του οποίου τη συγκέντρωση και φύλαξη ανέλαβε προφανώς ο Ν. Αποστολόπουλος ως γραμματέας του πολιτικού γραφείου του Βενιζέλου την περίοδο 1917-1920 –γι’αυτό άλλωστε και το υλικό χρονολογείται κυρίως μέχρι το 1920–, χαρακτηρίζεται από μεγάλη αποσπασματικότητα. Αποτελείται από δεκαέξι (16) φακέλους ξεκινώντας από την αλληλογραφία, επίσημη και μη, με Έλληνες και ξένους επιστολογράφους, τις επιστολές Βενιζέλου προς διαφόρους και τις επιστολές τρίτων (φάκελοι 1-4), τα υπουργεία Στρατιωτικών και Ναυτικών που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία της χώρας για τους Βαλκανικούς πολέμους, τις επιχειρήσεις του πολέμου και τις σχέσεις των εμπλεκομένων χωρών (φάκελοι 5-6) και κατόπιν τα διοικητικά και πολιτικά των περιοχών που περιήλθαν στην Ελλάδα (φάκελος 7). Ακολουθούν τα πολιτικά και κυβερνητικά θέματα (φάκελος 8), τα ζητήματα των ελληνικών πληθυσμών που έπρεπε να επιλυθούν από τη συνδιάσκεψη της ειρήνης (φάκελος 9), οι λόγοι, ομιλίες και σημειώσεις του Βενιζέλου για τα περισσότερα από τα παραπάνω θέματα (φάκελος 10), τα εκλογικά-πολιτικά της εποχής του διχασμού (φάκελος 11), η σύσταση και λειτουργία του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού (φάκελος 12), ποικίλα (φάκελος 13), οι εφημερίδες για το θάνατο και την κηδεία του Βενιζέλου (φάκελος 14), το τεκμηριωτικό υλικό και τα φωτοαντίγραφα διαφόρων εγγράφων, εφημερίδων και φωτογραφιών που χρησιμοποιήθηκαν στις εκθέσεις για τον Βενιζέλο (φάκελοι 15-16).
Το περιεχόμενο του αρχείου παρουσιάζει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία για την εξωτερική πολιτική και τις διπλωματικές σχέσεις της Ελλάδος και του Βενιζέλου. Σημαντικά είναι επίσης τα στατιστικά στοιχεία για τον ελληνισμό της Θράκης και της Μικράς Ασίας.

Φάκελος 1 Εκθέσεις, επιστολές, τηλεγραφήματα πρεσβευτών και προξένων (1910-1919, 1924).
Φάκελος 2 Επιστολές διαφόρων προς Βενιζέλο - Επιστολές τρίτων (1902-1924).
Φάκελος 3 Επιστολές Βενιζέλου προς διαφόρους (1912-1936).
Φάκελος 4 Επιστολές ξένων πρεσβευτών και επιστολογράφων (1910-1919).
Φάκελος 5 Υπουργεία Στρατιωτικών και Ναυτικών (1911-1919).
Φάκελος 6 Βαλκανικοί πόλεμοι (1912-1914).
Φάκελος 7 Πολιτικά και διοικητικά Ηπείρου, Μακεδονίας, Κρήτης, Νήσων Αιγαίου (1905-1919).
Φάκελος 8 Πολιτικά και κυβερνητικά θέματα (1914-1924).
Φάκελος 9 Συνδιάσκεψη Ειρήνης - Θράκη, Μ. Ασία - Διάφορα υπομνήματα (1912-1919).
Φάκελος 10 Λόγοι, ομιλίες και σημειώσεις Βενιζέλου (1906-1936).
Φάκελος 11 Εκλογικά - Πολιτικά - Διθυραμβικά (1910-1935).
Φάκελος 12 Πολιτικό Γραφείο (1916-1920).
Φάκελος 13 Ποικίλα (1881-1986).

Το αρχείο αφορά την οικονομική / δημοσιονομική λειτουργία της Ελληνικής Διοίκησης Σμύρνης. Περιέχεται αρχειακό υλικό του Κεντρικού Ταμείου Σμύρνης, των Ταμείων Πληρωμών και Εισπράξεων Σμύρνης καθώς και των δημοσίων ταμείων και οικονομικών εφοριών των περιοχών: Αϊδινίου, Αξαρίου, Βαϊνδηρίου, Βρυούλλων, Ηρακλείου, Θείρων, Κασαμπά, Κρήνης, Κυδωνιών, Μαγνησίας, Μαινεμένης, Νυμφαίου, Παλαιάς Φώκαιας, Περγάμου. Ειδικότερα, εμπεριέχονται:

1. Υπηρεσιακή αλληλογραφία, αποφάσεις, διαταγές και εντολές πληρωμής
2. Γραμμάτια παράδοσης, παραλαβής και χρηματικά γραμμάτια
3. Χρηματικά εντάλματα και στελέχη χρηματικών ενταλμάτων
4. Καταστάσεις και υπομνήματα εσόδων-εξόδων, μισθοδοσίας και τροφοδοσίας
5. Αποδείξεις
6. Συμβόλαιογραφικές πράξεις, συμφωνητικά.
7. Βεβαιώσεις
8. Φύλλα εφημερίδων
9. Οθωμανικά έγγραφα κ.ά

1) Ελληνικό Προξενείο Σμύρνης: Συμβολαιογραφικές πράξεις, υπηρεσιακά βιβλία. 2) Ελληνικό Προξενικό Δικαστήριο (Ειρηνοδικείο, Πρωτοδικείο): Πρακτικά αποφάσεων, πρακτικά συνεδριάσεων, υπηρεσιακά βιβλία. 3) Δικαστικές αρχές περιόδου Ύπατης Αρμοστείας – Ελληνικής Διοίκησης (Ειρηνοδικεία, Πρωτοδικείο Σμύρνης, Εφετείο Σμύρνης): δικογραφίες και υπηρεσιακά βιβλία. 4) Κεντρικές Φυλακές Σμύρνης: Ατομικοί και Ομαδικοί φάκελοι κρατουμένων, καταδίκων και υποδίκων, υπηρεσιακή αλληλογραφία, ονομαστικές καταστάσεις. Αφορούν φυλακίσεις, αποφυλακίσεις, αποδράσεις, θανάτους, ποινές, προσωπικό φυλακών, οικονομικά θέματα. 5) Εγκληματικές φυλακές Μαγνησίας, Αϊδινίου, Αξαρίου, Βαϊνδηρίου, Θείρων, Κασαμπά, Μαινεμένης, Οδεμησίου, Ουσάκ, Πανόρμου, Περγάμου, Προύσσας, Φιλαδέλφειας.

Αρμενικό ζήτημα, ναυτιλιακά ζητήματα, επιτάξεις πλοίων και αποζημιώσεις, επικοινωνία μεταξύ ελληνικών πρεσβειών - αρμοστειών, κρυπτογραφικά λεξικά, διαπραγματεύσεις ανακωχής και ειρήνης μεταξύ Τουρκίας και Συμμαχικών Δυνάμεων, υπηρεσιακά θέματα Αρμοστείας, προξενικά ζητήματα, αναζήτηση προσώπων, Αρμενική Αγροτική Εταιρεία, προετοιμασία για την εγκατάσταση του Ύπατου Αρμοστή, τηλεγραφήματα με οδηγίες για ενέργειες από την τουρκική κυβέρνηση προς τον Κεμάλ, εκκλησιαστικά ζητήματα και εκλογή Οικουμενικού Πατριάρχη, μοναστηριακά κτήματα, εκπαιδευτικά ζητήματα, οικονομικά και λογιστικά ζητήματα, αιτήσεις για απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας, εμπορικά ζητήματα, Κεντρική Επιτροπή υπέρ των μετατοπισθέντων ελληνικών πληθυσμών (ΥΤΜΕΠ), Κεντρική Επιτροπή προσφύγων Θράκης και Μικράς Ασίας, προσφυγικό ζήτημα, ζητήματα προσωπικού και εθιμοτυπίας, διακοινώσεις Υψηλής Πύλης και διαμαρτυρίες κατά της ελληνικής στρατιωτικής κατοχής, συνωμοσία κατά του βασιλιά, επέλαση μπολσεβίκων, ποντιακό ζήτημα, ελληνική στρατιωτική και ναυτική αποστολή, τηλεγραφήματα και δελτία τύπου σχετικά με τις εξελίξεις σε Μικρά Ασία και Θράκη, στρατιωτικά ζητήματα, επιτάξεις και αποζημιώσεις, κίνημα ανατολής Κεμάλ, διωγμοί Ελλήνων από Τούρκους και Έλληνες αιχμάλωτοι, αστυνομικά ζητήματα, μειονότητες, Θρακικό ζήτημα, κατάληψη Δυτικής Θράκης, μουσουλμάνοι ιεροδίκες (καδήδες), ελληνική κατοχή Σμύρνης, ψηφίσματα ομογενών για ένωση με την Ελλάδα, ζητήματα συνθήκης Βερσαλλιών και Τριανόν, μικτά δικαστήρια, διασυμμαχικός έλεγχος διαβατηρίων, τελωνειακά και φορολογικά ζητήματα, ξένες οργανώσεις και προπαγάνδα στη Τουρκία, ζητήματα ξένων υπηκόων στην Ανατολική Θράκη, μεσεγγύηση κτημάτων Οθωμανών υπηκόων, προσφυγικά ορφανοτροφεία, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και αποστολές βοήθειας για την αντιμετώπιση επιδημιών, ταχυδρομικά ζητήματα, κληρονομικά ζητήματα, στατιστικές πληροφορίες πληθυσμών, ζητήματα Βόρειας Ηπείρου, ζητήματα εφαρμογής της Συνθήκης των Σεβρών και της Συνθήκης του Νεϊγύ, εθνικά φιλανθρωπικά καταστήματα, ελληνική κοινότητα στην Κωνσταντινούπολη, κουρδικό ζήτημα.

Σήμερα υπάρχουν στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών κατατεθειμένα 504 χειρόγραφα, από όλες τις περιοχές της Μικράς Ασίας καταταγμένα και αυτά κατά την γεωγραφική έννοια που διέπει το Αρχείο Προφορικής Παράδοσης. Στο σύνολο περιλαμβάνονται περίπου 40 χειρόγραφα που χρονολογούνται προ του 1922, ορισμένα από τα οποία συντάχθηκαν το 19ο αιώνα από λόγιους Μικρασιάτες και τοπικούς ιστοριοδίφες.

Οι 7000 περίπου φωτογραφίες της συλλογής, αποτυπώνουν τον χώρο της Μικράς Ασίας πριν τον εκπατρισμό, εικόνες της κοινωνικής και καθημερινής ζωής των εκεί ελληνικών κοινοτήτων από το τέλος του δεκάτου ενάτου αιώνα έως το 1922. Μετά την ιστορική αυτή τομή, ο τόπος αλλά και η θεματολογία αλλάζουν. Κυριαρχούν, πλέον οι εικόνες της προσφυγικής εγκατάστασης στην Ελλάδα.

Μητρώο οικογενειών προσφύγων της Μ. Ασίας όπου καταγράφονται: ο τόπος της (προσωρινής;) εγκατάστασης τους μέσα στα όρια της νομαρχίας Αργολιδοκορινθίας καθώς και τα μέλη των οικογενειών, το επάγγελμα, οι μετακινήσεις τους κλπ.. Συνημμένα: πιστοποιητικά γέννησης και άδειες μετακίνησης ή εγκατάστασης.

Μαγνητοφωνημένη συνέντευξή του στην κόρη του Σοφία, η οποία πραγματοποιήθηκε το 1987, όπου ο Τρ. Κουικόγλου, ουσιαστικά, αυτοβιογραφείται: μιλά για τη ζωή στη Σπάρτα, τις διώξεις των Τούρκων, τον ξεριζωμό, την εγκατάσταση στην Ελλάδα, την επαγγελματική του δραστηριότητα, την Κατοχή. Επίσης, περιγράφει το πατρικό του σπίτι και αναφέρεται σε συγγενείς του.

Το αρχείο περιλαμβάνει κώδικες, φιρμάνια, πατριαρχικά γράμματα, βεράτια και διάφορα άλλα τεκμήρια που παρήχθησαν ή συγκεντρώθηκαν από τα λειτουργούντα στο πλαίσιο της οθωμανικής διοίκησης εκκλησιαστικά και κοινοτικά όργανα του ελληνορθόδοξου μιλλέτ των περιοχών της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης.
Ο κύριος όγκος του αρχειακού υλικού αποτελείται κυρίως από κώδικες των κατά τόπους εκκλησιών και κοινοτήτων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού, αφορούν τον 19ο αιώνα και φτάνουν έως το 1922. Το υλικό χωρίζεται, κατά κύριο λόγο, σε δύο κατηγορίες, τους κοινοτικούς και τους εκκλησιαστικούς κώδικες. Οι κοινοτικοί κώδικες περιλαμβάνουν πρακτικά συνεδριάσεων της δημογεροντίας, κανονισμούς σωματείων, πωλητήρια, δωρητήρια, συμβόλαια δασκάλων, έξοδα συντήρησης σχολείων, καταλόγους βιβλιοθηκών, πατριαρχικές εγκυκλίους κ.λπ. αλλά και πληροφορίες για δοσοληψίες με την οθωμανική εξουσία μέσω των φόρων και των απογραφών. Στους εκκλησιαστικούς κώδικες καταγράφονται έσοδα και έξοδα, βαπτίσεις, γάμοι, διαθήκες, θέματα διαχείρισης της εκκλησιαστικής και μοναστικής περιουσίας, το φιλανθρωπικό έργο αλλά και τα ιερά σκεύη και τα κτήματα των εκκλησιών και μοναστηριών ενόψει της ανταλλαγής πληθυσμών.
Στο αρχείο εκτός από τους κώδικες διασώζονται φιρμάνια, βεράτια και πατριαρχικά γράμματα κυρίως από τις περιοχές της Καππαδοκίας, του Πόντου, της Κιλικίας, της Ανατολικής Θράκης και της Βιθυνίας που αποτυπώνουν το πλαίσιο των σχέσεων των κοινοτικών και εκκλησιαστικών οργάνων του ελληνορθόδοξου μιλλέτ με την οθωμανική διοίκηση και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Καταστατικό ιδρύσεως του συλλόγου, με "σκοπόν α. την παροχήν πάσης δυνατής ανακουφίσεων εις τους εν μετώπω ευρισκόμενους Μηθυμναίους στρατιώτας", κατάλογοι με όλους τους Μηθυμναίους που υπηρετούσαν στην περιοχή της Μικράς Ασίας και τις μονάδες που υπηρετούσαν. Με βάση αυτές τις λίστες έγινε η αποστολή δεμάτων. Ευχαριστήριες απαντητικές επιστολές Ελλήνων στρατιωτών της Μικρασιατικής εκστρατείας προς το Σύλλογο Μήθυμνας "Η Αγάπη", δημοσίευμα τύπου

Το συγκεκριμένο αρχειακό υλικό αναφέρεται στην ίδρυση σωματείων προσφυγικού χαρακτήρα, όπως ακριβώς διαπιστώνεται και από τις επωνυμίες τους. Περιλαμβάνονται πρακτικά ίδρυσης σωματείων και καταστατικά τους. Συχνά εμπεριέχονται εφημερίδες/ αποκόμματα εφημερίδων με τη δημοσίευση της ίδρυσης των σωματείων.

Η Σειρά «Εταιρικά» περιλαμβάνει 67 τόμους με εταιρικά συμβόλαια ίδρυσης, τροποποίησης και διάλυσης εταιρειών από το 1882 έως το 1970. Στους 62 τόμους των ετών 1922-1970 έχουν εντοπιστεί επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν μόνο από πρόσφυγες και σε άλλες οι ιδρυτές-συνέταιροι ήταν γηγενείς και πρόσφυγες.

Στις αρμοδιότητες του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού εντασσόταν κυρίως η διευκόλυνση της επικοινωνίας των πολιτών με τους φορείς της δημόσιας διοίκησης και η προώθηση των υποθέσεών τους. Κατά συνέπεια στο αρχείο συγκεντρώνονται διάφορα αιτήματα προσφύγων, προσφυγικών συλλόγων και σωματείων που αφορούν την επίλυση ζητημάτων του προσφυγικού πληθυσμού.
Επιπλέον, το Πολιτικό Γραφείο λειτουργώντας επικουρικά στο έργο του πρωθυπουργού διεκπεραίωνε και υποθέσεις που σχετίζονταν με την εξωτερική πολιτική του ελληνικού κράτους. Έτσι, στο αρχείο έχουν διασωθεί σημαντικά έγγραφα που σκιαγραφούν τις ενέργειες της ελληνικής διπλωματίας, ιδιαίτερα της περιόδου 1917-1923. Υπενθυμίζεται ότι κατά την παραπάνω περίοδο σημειώθηκαν γεγονότα-ορόσημα για τη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού κράτους: η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εδαφική επέκταση στη Θράκη και τη Μικρά Ασία, η υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, η στρατιωτική ήττα στο Μικρασιατικό Μέτωπο, ο ξεριζωμός του ελληνικού πληθυσμού και η υπογραφή της Σύμβασης ανταλλαγής των πληθυσμών και της Συνθήκης Ειρήνης στη Λωζάννη. Το Πολιτικό Γραφείο ήταν επίσης μέρος του προπαγανδιστικού μηχανισμού στήριξης των διεκδικήσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται φάκελοι του αρχείου και έγγραφα για τις εθνικές διεκδικήσεις σε Μικρά Ασία, Πόντο και Θράκη, την παροχή στατιστικών στοιχείων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού των παραπάνω περιοχών για την στήριξη των ελληνικών αιτημάτων στη συνδιάσκεψη ειρήνης στο Παρίσι κ.ά.
Η υπηρεσία του Πολιτικού Γραφείου συγκέντρωνε ακόμη και πληροφορίες που αφορούσαν τις επιχειρήσεις και την οργάνωση του ελληνικού στρατεύματος, αλλά και την εσωτερική ασφάλεια της χώρας. Έτσι, υπάρχουν φάκελοι με πληροφορίες για τις επιχειρήσεις των ελληνικών δυνάμεων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία με χάρτες διάταξης των ελληνικών, συμμαχικών και εχθρικών στρατευμάτων.
Σημαντικά στοιχεία μπορούν να αντληθούν, επίσης, από το υλικό του αρχείου για την κοινωνική ιστορία της χώρας. Για παράδειγμα, η αποκατάσταση των προσφύγων μετά το 1922, ο πόνος του χαμού συγγενών τους και η εχθρική διάθεση των ντόπιων απέναντί τους είναι ζητήματα που διαπερνούν το υλικό του αρχείου. Υπάρχουν λοιπόν φάκελοι της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και της Ανώτατης Διεύθυνσης Προσφύγων, πληθώρα υπομνημάτων προσφυγικών οργανώσεων, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στους φακέλους με αιτήσεις συγγενών ελλήνων στρατιωτών και προσφύγων με τις οποίες ζητούσαν πληροφορίες για την τύχη των δικών τους που δεν είχαν επιστρέψει από τη Μικρά Ασία. Στοιχεία υπάρχουν και για την περίθαλψη και αποκατάσταση των προσφύγων πριν από το 1922, για τη μεταφορά του ελληνικού πληθυσμού που είχε συγκεντρωθεί στον Καύκασο και τη νότια Ρωσία, για την παλιννόστηση των προσφύγων στις εστίες τους, για τους κεμαλικούς διωγμούς των ελληνορθόδοξων πληθυσμών, για την οργάνωση της ελληνικής διοίκησης στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, κ.ά.

Φωτογραφική συλλογή Παναγιώτη Τζαβάρα
α) 1920, Απριλίου 13: Ο Παναγιώτης Τζαβάρας (δεύτερος από δεξιά) με άλλους στρατιωτικούς στη Μικρασιατική Εκστρατεία.
β) 1920-1921: Στρατιωτικό σώμα σε ανάπαυση στη Μικρά Ασία.
γ) 1920-1921: Ο Παναγιώτης Τζαβάρας ανάμεσα σε άλλους στρατιωτικούς (δεύτερος από αριστερά).
δ) 1920-1921: Ο Παναγιώτης Τζαβάρας, με άλλους στρατιώτες καθισμένοι μπροστά σε τζαμί.

Ο φάκελος 4 του αρχείου περιέχει χαρτώο υλικό αναφορικά με την αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Πρόκειται για:
• έγγραφα και επιστολές σχετικά με τις αποζημιώσεις των Ελλήνων υπηκόων και τη διαχείριση των ανταλλάξιμων περιουσιών
• Έκθεση Πεπραγμένων της Υγειονομικής Υπηρεσίας της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων στη Μακεδονία - Θράκη.
• Σχέδια νόμων, υπομνήματα, σημειώσεις και αλληλογραφία περί ανταλλαξίμων προσφύγων και ευρύτερα του προσφυγικού ζητήματος.
• Ομιλίες και συνεντεύξεις του πρωθυπουργού Παναγή Τσαλδάρη και του υπουργού Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως Μιχαήλ Κύρκου.
• Πρακτικά της Δημοσιονομικής Επιτροπής της Κοινωνίας των Εθνών σχετικά με την έκδοση του δεύτερου προσφυγικού δανείου (1927).

Η Συλλογή περιέχει τεκμήρια που αφορούν 4 γενιές της οικογένειας του δωρητή με αφετηρία τη Σμύρνη.
Οθωμανικό έγγραφο με χειρόγραφη σημείωση στα ελληνικά: «Αναστασία Παναγιώτου, εγεννήθη εν Σμύρνη κατά το έτος 1919», Εκλογικό βιβλιάριο, Βιβλιάριο της οικογένειας χορηγούμενο από τον Ερυθρό Σταυρό, Ληξιαρχικά έγγραφα, έγγραφα των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων.

Χάρτες πολιτικοί, εθνογραφικοί, στρατιωτικοί της Ελλάδας, της Ευρώπης, της Μικράς Ασίας, Βοσπόρου κ.ά. (1836/1837-1923).
Εφημερίδα: Η Νίκη (1921)
Φωτογραφίες του Henry-Paul Boissonnas από την εκστρατεία της Μικράς Ασίας (1921): στιγμιότυπα από τις επιχειρήσεις στο Μικρασιατικό μέτωπο· απόψεις των πόλεων Προύσας, Ακσού, Νικομήδειας κ.ά.· αναχώρηση του Νικολάου Μπαλτατζή-Μαυροκορδάτου για τη Σμύρνη(1921)· στιγμιότυπο από τη διαδικασία της δίκης των έξι· η εκκλησία της Αναστάσεως και τα κυπαρίσσια με τις αναμνηστικές πλάκες από την εκτέλεση των έξι.

Επιστολές προς τον αρχηγός της Επανάστασης 1922 Νικόλαο Πλαστήρα υπουργών, κοινοταρχών, πολιτών, συλλόγων Φιλελευθέρων, πολιτευτών, ομογενών, στρατιωτικών, του Εμμ. Μπενάκη κ.ά. σχετικά με την πολιτική κατάσταση στη χώρα, ζητήματα διοίκησης, τις εκλογές του 1923 και την κάθοδο σε αυτές του Πλαστήρα, την ανασυγκρότηση του κόμματος των Φιλελευθέρων, με παρακλήσεις για διάφορες διευκολύνσεις, την εκκαθάριση των αντιφρονούντων στο Δημόσιο και το στράτευμα.
Έκθεση Ανακριτικής Επιτροπής Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας, περίοδος δευτέρα: Νοέμβριος 1920 - Αύγουστος 1922.
Προπαγανδιστική προκήρυξη προς τους Έλληνες στρατιώτες που τους καλεί να παραδοθούν στις κεμαλικές δυνάμεις.
Χάρτες του μετώπου της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
Διαταγές του διοικητή του Νοτίου Συγκροτήματος του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία και της 1ης Μεραρχίας Αθανάσιου Φράγκου καθώς και άλλων στρατιωτικών σχηματισμών προς τον Νικόλαο Πλαστήρα διοικητή του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων κατά τον Αύγουστο του 1922. Δελτία πληροφοριών της 13ης Μεραρχίας του Απριλίου του 1922. Έκθεση πεπραγμένων της 13ης Μεραρχίας κατά τις επιχειρήσεις στην Μικρά Ασία την περίοδο 10 Αυγούστου με 15 Σεπτεμβρίου 1922.
Μελέτη του 1921 της Ελληνικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Κωνσταντινούπολη για τον τρόπο κατάληψης της πόλης από τον ελληνικό στρατό.
Σχέδια κατάλυσης των αρχών της Επαναστατικής Επιτροπής Εθνικής Σωτηρίας, της εξουδετέρωσης των αντίθετων στο κίνημα του 1922 στρατιωτικών μονάδων, της μετάβασης των μονάδων από τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου στην Αθήνα.
Επαναστατική Επιτροπή Χίου, έκθεσις του επιτελάρχου της Επαναστάσεως ταγματάρχη Πυροβολικού Ευριπίδη Μπακιρτζή των πεπραγμένων της Επαναστάσεως εν Χίω, Αθήνα 22/9/1922.
Φωτογραφίες του Πλαστήρα και πρωταγωνιστών της Επανάστασης του 1922.

O φάκελος 1 υποφάκελος 9 του αρχείου περιέχει αποσπάσματα από εκθέσεις πεπραγμένων στρατιωτικών μονάδων από το μέτωπο της Μικράς Ασίας, καθώς και τις καταθέσεις ανωτέρων αξιωματικών κατά την εκδίκαση της ευθύνης διοικητών στρατιωτικών μονάδων κατά την υποχώρηση στη Μικρά Ασία.
Ο φάκελος 1 υποφάκελος 16 περιέχει σημειώματα και επιστολές σχετικά με τις ανταλλάξιμες περιουσίες Ελλήνων και Μουσουλμάνων.

Προσωπικά έγγραφα: βιογραφικά, νεκρολογίες, παράσημα κ.ά.
‘Εγγραφα σχετικά με τη δραστηριότητα και την εξέλιξη του Ιωάννη Πολίτη στο διπλωματικό σώμα (1913-1946).
Στατιστική μελέτη με πληροφορίες για τον υπόδουλο ελληνισμό της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας (1912-1919).
Υπομνήματα, αναφορές, εκθέσεις και αλληλογραφία για τη Διάσκεψη της Ειρήνης (1919), στην οποία συμμετείχε ως αρχηγός της αποστολής, καθώς και για τις διαπραγματεύσεις στη Λωζάννη (1923).
Έγγραφα της Μικτής Επιτροπής για την ανταλλαγή των πληθυσμών Ελλήνων και Τούρκων (1925-1930).

Αλληλογραφία του Ιωάννη Πολίτη με τους: Ελευθέριο και Σοφοκλή Βενιζέλο, Ανδρέα Μιχαλακόπουλο κ.ά.

Φωτογραφίες, σημειώσεις και βιβλιογραφικό υλικό.
Χειρόγραφες και δακτυλόγραφες σημειώσεις Ε. Δαλέζιου για τα Καραμανλίδικα, αποκόμματα ελληνικών εφημερίδων με συναγωγή τουρκικών λέξεων σε χρήση στην ελληνική γλώσσα, εφημερίδα Μικρασιατική Ηχώ (τρία φύλλα 1963, 1970, 1972) φωτογραφίες καραμανλίδικων χειρογράφων, φωτοτυπίες από σελίδες τίτλου καραμανλίδικων εκδόσεων, καραμανλίδικες επιγραφές. Εκδόσεις, χειρόγραφα, films και φωτογραφίες από καραμανλίδικα βιβλία
Σημειώσεις, αποκόμματα και φωτογραφίες από τις βιβλιοθήκες της Κωνσταντινούπολης, τα αρχεία του πατριαρχείου, τα τουρκικά αρχεία, την τουρκική γλώσσα, κατάλογος εκδόσεων του Γαλλικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Κωνσταντινούπολης, τετράδιο Ημερολογίου Ε. Δαλέζιου με τίτλο "Constantinople byzantine et turque: ruines et monuments 1910-1914-1918" με ένθετες φωτογραφίες μνημείων και κτηρίων, ανάτυπο από τεύχος της Revue des Etudes Byzantines (1959), κείμενο με τίτλο "Constantinople 1928. Impression de voyage par Marguerite Devigne,"
Αρνητικά και υαλόπλακες τοπίων, αρχαίων, χριστιανικών και μουσουλμανικών μνημείων καθώς και προσώπων από Κωνσταντινούπολη, Προύσα, Ικόνιο, Σμύρνη, Άδανα, Μουδανιά, Έφεσο, Νίκαια, Άγκυρα, Όλυμπο Βιθυνίας, και Ρόδο. Cartes-postales Κωνσταντινούπολης, Αγίων Τόπων, πορτρέτα σε cartes-postales και φωτογραφίες του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, φωτογραφίες από την κηδεία του οικουμενικού πατριάρχη Ιωαννίκιου Γ΄, από πυρκαγιά στο Πέρα, από την κηδεία του σουλτάνου Μεχμέτ Ε΄ καθώς και φωτογραφίες του Ευγένιου Δαλέζιου από τις περιηγήσεις του στην Τουρκία. Φωτογραφία της σελίδας τίτλου της καραμανλίδικης εφημερίδας Ανατολή (1929). Φάκελος με τίτλο “Documents pour servir a une histoire de la photographie en Tourquie » (χειρόγραφες σημειώσεις και αποκόμματα), χειρόγραφα σχέδια ευρύτερης περιοχής Κωνσταντινούπολης, Σμύρνης κ.α. περιοχών Μικράς Ασίας.
Χειρόγραφες σημειώσεις, βιβλιογραφία, Notes sur les Haihorom και φωτοτυπίες. Καππαδοκία: Paul Goubert, “Note sur l’ histoire de la Cappadoce au debut du XIII s.”, L’ Eglise de Cappadoce. Νικομήδεια – Βιθυνία: χειρόγραφες σημειώσεις, αλληλογραφία, βιβλιογραφικές σημειώσεις, επιγραφικό υλικό, χειρόγραφοι χάρτες Βιθυνίας, σημειώσεις για τα ελληνικά χωριά Βιθυνίας, φωτογραφίες από τον Βόσπορο. Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών: χειρόγραφες και δακτυλόγραφες σημειώσεις και αναφορές για το Κέντρο, την ίδρυσή του και τις δραστηριότητές του, περιγραφές από επίσκεψη σε περιοχές της Μικράς Ασίας και βιβλιογραφία σχετική.
Αποκόμματα εφημερίδων τουρκικών και ελληνικών για Κωνσταντινούπολη και Μικρά Ασία
Χειρόγραφες σημειώσεις και βιβλιογραφία για το ισλάμ, την Τουρκία, τη Μικρά Ασία, βιβλιογραφικά δελτία. Βιβλιογραφία και βιογραφικά στοιχεία για τον μικρασιάτη λόγιο Ιωάνη Κάλφογλου (1871-1931). Φάκελος με υλικό για τη Μικρά Ασία με σημειώσεις, βιβλιογραφία, φύλλα της εφημερίδας Μικρασιατική Ηχώ, αποκόμματα εφημερίδων, φωτογραφίες της Προύσας και των Μουδανιών, χειρόγραφοι χάρτες Ανατολίας, Προύσας και Μουδανιών. Ανέκδοτο χειρόγραφο κείμενο του Ε. Δαλέζιου με τίτλο Les grandes lignes du peuplement de l’ Asie Mineure.

Α) Εκθέσεις πεπραγμένων, εκθέσεις συμβάντων, μηνιαίες εκθέσεις, εκθέσεις στρατιωτικής κατάστασης, εκθέσεις πληροφοριών, γενικές διαταγές, διαταγές επιχειρήσεων, δελτία στρατιωτικής κατάστασης, δελτία πληροφοριών, δελτία πληροφοριών επί της πολιτικής και στρατιωτικής κατάστασης του εχθρού, αναφορές, ημερολόγια, υπομνήματα, καταστάσεις δυνάμεων, σχεδιαγράμματα διάταξης μονάδων, πίνακες στάθμευσης μονάδων, πίνακες απωλειών, χάρτες και διαγράμματα διατάξεων μονάδων του ελληνικού στρατού και των εχθρικών δυνάμεων και διάφορα έγγραφα της περιόδου της Μικρασιατικής Εκστρατείας των:

• Γενικού Στρατηγείου εν Μικρά Ασία
• Επιτελείου Στρατιάς Μικράς Ασίας
• Επιτελείου Στρατιάς Θράκης
• Επιτελικής Υπηρεσίας Στρατού
• Γενικού Επιτελείου Ναυτικού
• Σώματος Στρατού Σμύρνης
• Α΄ Σώματος Στρατού
• Β΄ Σώματος Σρατού
• Γ΄ Σώματος Στρατού
• Δ΄ Σώματος Στρατού
• Ε΄ Σώματος Στρατού
• Ομάς Μεραρχιών (VII & IX)
• Iης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IIας Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IIIης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IVης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Vης Μεραρχίας (Κρήτης - Κυδωνιών) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIης Μεραρχίας (Σερρών) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIIης Μεραρχίας (Αρχιπελάγους) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIIIης Μεραρχίας (Ηπείρου) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IXης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Xης Μεραρχίας (Σμύρνης) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIης Μεραρχίας (Μαγνησίας) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIIης Μεραρχίας (Ξάνθης) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIIIης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIVης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Ανεξάρτητης Μεραρχίας
• Μεραρχίας Ιππικού
• Ανεξάρτητου Μικτού Αποσπάσματος Παναγιωτάκου
• Μη μεραρχιακών μονάδων Πεζικού, Πυροβολικού και Μηχανικού
• Μονάδων Αεροπορίας
• Μονάδων Αυτοκινήτων
• Υγιειονομικών Σχηματισμών
• Γενικής Στρατιωτικής Διοίκησης Σμύρνης και Στρατιωτικών Διοικήσεων Δορυλαίου, Ουσάκ, Κιουτάχειας, Πανόρμου, Προύσης, Οδεμησίου, Αξαρίου, Μαγνησίας, Μπαλικεσέρ
  Επιτροπής Οχυρώσεως Μικράς Ασίας

Β) Έγγραφα, δελτία πληροφοριών, υπομνήματα και αναφορές των Στρατιωτικών Αποστολών Πόντου, Κωνσταντινούπολης και Βηρυττού.

Γ) Έγγραφα της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης και Κωνσταντινούπολης

Δ) Έγγραφα των Υπουργείων Εξωτερικών και Στρατιωτικών

Ε) Εκθέσεις, ένορκες καταθέσεις, υπομνήματα, δικογραφίες, εκθέσεις εξέτασης και γνωμοδοτήσεις της Ανακριτικής Επιτροπής Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας και της Ανακριτικής Επιτροπής Ελέγχου Δοσιλόγων Μικράς Ασίας

Στ) Αρχεία των Αντιστρατήγων Κ. Μοσχόπουλου, Αλεξ. Οθωναίου, Αχ. Πρωτοσύγγελου, Κιμ. Διγενή, Κ. Μοσχόπουλου, Γ. Πολυμενάκου, Αθ. Εξαδάκτυλου, Αριστ. Βλαχόπουλου, Υποστράτηγου Ι. Πετρίδη και Ι. Κωττάκη

Ζ) Διάφοροι χάρτες της Μικράς Ασίας

Κρατούμενοι Έλληνες στη Μικρά Ασία, ανταλλάξιμα κτήματα Τουρκίας - Ελλάδας, κατάλογοι Ελλήνων της Μ. Ασίας για την μεταβίβασή τους στην Ελλάδα, υποθέσεις ιδιωτών, αιτήσεις προς την Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής πληθυσμών για την απελευθέρωση αιχμάλωτων Ελλήνων, πρακτικά της ολομέλειας της Μικτής Επιτροπής, ενέργειες για την ανταλλαγή φυλακισμένων Ελλήνων στη Τουρκία και Τούρκων στην Ελλάδα, αποφάσεις της Μικτής Επιτροπής για την ανταλλαγή ελληνοτουρκικών και ελληνοβουλγαρικών πληθυσμών, έγγραφα προς την Μικτή Επιτροπή για το ζήτημα της μη ανταλλαξιμότητας των Μητροπολιτών Κωνσταντινούπολης, τίτλοι ιδιοκτησίας μεταλλείων, σχεδιαγράμματα μεταλλείων, απόδοση και συμψηφισμός ακινήτων στην Ελλάδα σε Τούρκους δικαιούχους, πρακτικά συνεδριάσεων Μικτής Επιτροπής για την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ζήτημα περιουσιών ανταλλάξιμων, φάκελος 119 μουσουλμάνων αναγνωρισθέντων από τη Μικτή Επιτροπή δικαιούχων της 9ης δήλωσης της συνθήκης της Λωζάννης, φάκελος ανταλλάξιμων πληθυσμών, υποθέσεις χρηματοκιβωτίων Ελλήνων υπηκόων, βακουφικά κτήματα, συντάξεις ανταλλάξιμων, ζητήματα περιουσιών Ελλήνων στην Τουρκία, υποθέσεις επικύρωσης ελληνικής ιθαγένειας, οικονομικά ελληνικής αντιπροσωπείας (ΜΕΑΠ), ατομικές υποθέσεις μουσουλμάνων που αφορούν ζητήματα σχετικά με την αναγνώριση ανταλλαξιμότητας, εφαρμογή των ελληνοτουρκικών συμφωνιών, στοιχεία και ποσά αποζημιώσεων Οθωμανών πολιτών, αιτήσεις ανταλλάξιμων, δικαιούχοι του αρ. 9 της Σύμβασης της Άγκυρας.

Βιβλία και λίγα λυτά έγγραφα που περιέχουν, κυρίως, πρακτικά και ευρετήρια Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων Εκτιμητικών Επιτροπών των Ανταλλαξίμων με τις δηλώσεις των αιτούντων και ευρετήρια διαφόρων νομών. Επίσης, περιλαμβάνονται ονομαστικά ευρετήρια αποζημιωθέντων αστών προσφύγων, πρακτικά επιτροπών κληρονομικών μεριδίων και ευρετήρια ισχυουσών περικοπών αξίας εκιμηθέντων περιουσιών, βιβλία του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Ανταλλαγής

Φάκελοι: παραχωρητηρίων ακινήτων σε πρόσφυγες με τα σχετικά δικαιολογητικά, σχεδίων τοπογραφικών, δελτίων χρεών της Α.Τ.Ε. και νομοθεσίας. Βιβλία: πράξεων Τοπικού Συμβουλίου Πρόνοιας και Στεγάσεως Νομού Αργολίδας, Κτηματολογικών - Εκτιμητικών Πινάκων αστικών προσφυγικών συνοικισμών Ναυπλίου και Άργους.

Φάκελοι παραχωρητηρίων κρατικών οικοπέδων Άργους, Ε.Α.Π., παλαιών προσφύγων, αστών προσφύγων και Τ.Α.Π.Α.Τ. με τα σχετικά δικαιολογητικά και τοπογραφικά σχέδια. Βιβλίο πράξεων Συμβουλίου Στεγάσεων Νομού Αργολίδας και Κτηματολογικών - Εκτιμητικών Πινάκων αστικών προσφυγικών συνοικισμών Άργους - Ναυπλίου.

Στα βιβλία του αρχείου αποτυπώνονται οι Εκθέσεις Επιθεωρήσεων των Δημοτικών Σχολείων του Νομού Ηρακλείου από τους Νομαρχιακούς Επιθεωρητές. Αναλυτικότερα περιλαμβάνονται τα εξής:
• Εκθέσεις Επιθεωρήσεως Δημοτικών Σχολείων Περιφέρειας Ηρακλείου, των ετών: 1926-1928, 1930-1931, 1935-1936.
• Εκθέσεις Επιθεωρήσεως Σχολείων Περιφέρειας Γόρτυνας, των ετών: 1923, 1934-1935, 1936-1937.
Από τις Εκθέσεις Επιθεωρήσεων αντλούνται πολύτιμα στοιχεία και πληροφορίες για τα σχολεία της εποχής, που αφορούν:

1. στην κατάσταση των διδακτηρίων
2. στην κατάσταση του αρχείου του σχολείου
3. στη φοίτηση των μαθητών
4. στο διδακτικό προσωπικό που επιθεωρείται
5. στους μαθητές (στατιστικά στοιχεία, στοιχεία υγιεινής, επιδόσεων κλπ.)
6. στον υλικό εξοπλισμό και τα εποπτικά μέσα
7. στη βιβλιοθήκη και στον σχολικό κήπο.