Showing 118 results

Φωτογραφίες, σημειώσεις και βιβλιογραφικό υλικό.
Χειρόγραφες και δακτυλόγραφες σημειώσεις Ε. Δαλέζιου για τα Καραμανλίδικα, αποκόμματα ελληνικών εφημερίδων με συναγωγή τουρκικών λέξεων σε χρήση στην ελληνική γλώσσα, εφημερίδα Μικρασιατική Ηχώ (τρία φύλλα 1963, 1970, 1972) φωτογραφίες καραμανλίδικων χειρογράφων, φωτοτυπίες από σελίδες τίτλου καραμανλίδικων εκδόσεων, καραμανλίδικες επιγραφές. Εκδόσεις, χειρόγραφα, films και φωτογραφίες από καραμανλίδικα βιβλία
Σημειώσεις, αποκόμματα και φωτογραφίες από τις βιβλιοθήκες της Κωνσταντινούπολης, τα αρχεία του πατριαρχείου, τα τουρκικά αρχεία, την τουρκική γλώσσα, κατάλογος εκδόσεων του Γαλλικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Κωνσταντινούπολης, τετράδιο Ημερολογίου Ε. Δαλέζιου με τίτλο "Constantinople byzantine et turque: ruines et monuments 1910-1914-1918" με ένθετες φωτογραφίες μνημείων και κτηρίων, ανάτυπο από τεύχος της Revue des Etudes Byzantines (1959), κείμενο με τίτλο "Constantinople 1928. Impression de voyage par Marguerite Devigne,"
Αρνητικά και υαλόπλακες τοπίων, αρχαίων, χριστιανικών και μουσουλμανικών μνημείων καθώς και προσώπων από Κωνσταντινούπολη, Προύσα, Ικόνιο, Σμύρνη, Άδανα, Μουδανιά, Έφεσο, Νίκαια, Άγκυρα, Όλυμπο Βιθυνίας, και Ρόδο. Cartes-postales Κωνσταντινούπολης, Αγίων Τόπων, πορτρέτα σε cartes-postales και φωτογραφίες του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, φωτογραφίες από την κηδεία του οικουμενικού πατριάρχη Ιωαννίκιου Γ΄, από πυρκαγιά στο Πέρα, από την κηδεία του σουλτάνου Μεχμέτ Ε΄ καθώς και φωτογραφίες του Ευγένιου Δαλέζιου από τις περιηγήσεις του στην Τουρκία. Φωτογραφία της σελίδας τίτλου της καραμανλίδικης εφημερίδας Ανατολή (1929). Φάκελος με τίτλο “Documents pour servir a une histoire de la photographie en Tourquie » (χειρόγραφες σημειώσεις και αποκόμματα), χειρόγραφα σχέδια ευρύτερης περιοχής Κωνσταντινούπολης, Σμύρνης κ.α. περιοχών Μικράς Ασίας.
Χειρόγραφες σημειώσεις, βιβλιογραφία, Notes sur les Haihorom και φωτοτυπίες. Καππαδοκία: Paul Goubert, “Note sur l’ histoire de la Cappadoce au debut du XIII s.”, L’ Eglise de Cappadoce. Νικομήδεια – Βιθυνία: χειρόγραφες σημειώσεις, αλληλογραφία, βιβλιογραφικές σημειώσεις, επιγραφικό υλικό, χειρόγραφοι χάρτες Βιθυνίας, σημειώσεις για τα ελληνικά χωριά Βιθυνίας, φωτογραφίες από τον Βόσπορο. Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών: χειρόγραφες και δακτυλόγραφες σημειώσεις και αναφορές για το Κέντρο, την ίδρυσή του και τις δραστηριότητές του, περιγραφές από επίσκεψη σε περιοχές της Μικράς Ασίας και βιβλιογραφία σχετική.
Αποκόμματα εφημερίδων τουρκικών και ελληνικών για Κωνσταντινούπολη και Μικρά Ασία
Χειρόγραφες σημειώσεις και βιβλιογραφία για το ισλάμ, την Τουρκία, τη Μικρά Ασία, βιβλιογραφικά δελτία. Βιβλιογραφία και βιογραφικά στοιχεία για τον μικρασιάτη λόγιο Ιωάνη Κάλφογλου (1871-1931). Φάκελος με υλικό για τη Μικρά Ασία με σημειώσεις, βιβλιογραφία, φύλλα της εφημερίδας Μικρασιατική Ηχώ, αποκόμματα εφημερίδων, φωτογραφίες της Προύσας και των Μουδανιών, χειρόγραφοι χάρτες Ανατολίας, Προύσας και Μουδανιών. Ανέκδοτο χειρόγραφο κείμενο του Ε. Δαλέζιου με τίτλο Les grandes lignes du peuplement de l’ Asie Mineure.

Το αρχειακό υλικό, του οποίου τη συγκέντρωση και φύλαξη ανέλαβε προφανώς ο Ν. Αποστολόπουλος ως γραμματέας του πολιτικού γραφείου του Βενιζέλου την περίοδο 1917-1920 –γι’αυτό άλλωστε και το υλικό χρονολογείται κυρίως μέχρι το 1920–, χαρακτηρίζεται από μεγάλη αποσπασματικότητα. Αποτελείται από δεκαέξι (16) φακέλους ξεκινώντας από την αλληλογραφία, επίσημη και μη, με Έλληνες και ξένους επιστολογράφους, τις επιστολές Βενιζέλου προς διαφόρους και τις επιστολές τρίτων (φάκελοι 1-4), τα υπουργεία Στρατιωτικών και Ναυτικών που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία της χώρας για τους Βαλκανικούς πολέμους, τις επιχειρήσεις του πολέμου και τις σχέσεις των εμπλεκομένων χωρών (φάκελοι 5-6) και κατόπιν τα διοικητικά και πολιτικά των περιοχών που περιήλθαν στην Ελλάδα (φάκελος 7). Ακολουθούν τα πολιτικά και κυβερνητικά θέματα (φάκελος 8), τα ζητήματα των ελληνικών πληθυσμών που έπρεπε να επιλυθούν από τη συνδιάσκεψη της ειρήνης (φάκελος 9), οι λόγοι, ομιλίες και σημειώσεις του Βενιζέλου για τα περισσότερα από τα παραπάνω θέματα (φάκελος 10), τα εκλογικά-πολιτικά της εποχής του διχασμού (φάκελος 11), η σύσταση και λειτουργία του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού (φάκελος 12), ποικίλα (φάκελος 13), οι εφημερίδες για το θάνατο και την κηδεία του Βενιζέλου (φάκελος 14), το τεκμηριωτικό υλικό και τα φωτοαντίγραφα διαφόρων εγγράφων, εφημερίδων και φωτογραφιών που χρησιμοποιήθηκαν στις εκθέσεις για τον Βενιζέλο (φάκελοι 15-16).
Το περιεχόμενο του αρχείου παρουσιάζει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία για την εξωτερική πολιτική και τις διπλωματικές σχέσεις της Ελλάδος και του Βενιζέλου. Σημαντικά είναι επίσης τα στατιστικά στοιχεία για τον ελληνισμό της Θράκης και της Μικράς Ασίας.

Φάκελος 1 Εκθέσεις, επιστολές, τηλεγραφήματα πρεσβευτών και προξένων (1910-1919, 1924).
Φάκελος 2 Επιστολές διαφόρων προς Βενιζέλο - Επιστολές τρίτων (1902-1924).
Φάκελος 3 Επιστολές Βενιζέλου προς διαφόρους (1912-1936).
Φάκελος 4 Επιστολές ξένων πρεσβευτών και επιστολογράφων (1910-1919).
Φάκελος 5 Υπουργεία Στρατιωτικών και Ναυτικών (1911-1919).
Φάκελος 6 Βαλκανικοί πόλεμοι (1912-1914).
Φάκελος 7 Πολιτικά και διοικητικά Ηπείρου, Μακεδονίας, Κρήτης, Νήσων Αιγαίου (1905-1919).
Φάκελος 8 Πολιτικά και κυβερνητικά θέματα (1914-1924).
Φάκελος 9 Συνδιάσκεψη Ειρήνης - Θράκη, Μ. Ασία - Διάφορα υπομνήματα (1912-1919).
Φάκελος 10 Λόγοι, ομιλίες και σημειώσεις Βενιζέλου (1906-1936).
Φάκελος 11 Εκλογικά - Πολιτικά - Διθυραμβικά (1910-1935).
Φάκελος 12 Πολιτικό Γραφείο (1916-1920).
Φάκελος 13 Ποικίλα (1881-1986).

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο υποφάκελος 1.3 που περιλαμβάνει επιστολές του Κίμωνα Διγενή προς τη σύζυγό του Κατίνα από τη Σμύρνη (Φεβρουάριος - Νοέμβριος 1919) από το Αγιαζίν και από τα στρατόπεδα αιχμαλώτων στο Kir Chehir και Talas Cesare στη Μικρά Ασία (Φεβρουάριος 1922-Ιούλιος 1923).
Διασώζεται επίσης κλήση του ως μάρτυρα στην Ανακριτική Επιτροπή Ελέγχου Δοσιλόγων Μ. Ασίας (υποφάκελος 1.5)

Η Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα είναι από τα γνωστότερα λογοτεχνικά έργα με θέμα τη μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή. Στο αρχείο σώζονται κριτικές και σχόλια για το έργο (υποφάκελος 4.3). Στην οικογενειακή αλληλογραφία απαντώνται στοιχεία για την ζωή των μελών της οικογένειας μετά την καταστροφή (φάκελος 8). Διασώζεται έγγραφο που αφορά την αναζήτηση αγνοούμενου στρατιώτη (υποφ. 9.1), τεκμήρια που προορίζονται ή απευθύνονται στην Εκτιμητική επιτροπή κοινότητος Κεμερίου και πέριξ και στη δευτεροβάθμια επιτροπή Κυδωνιών (1925-1926) (υποφ. 9.3) και διάλεξη του αδελφού του Αλέκου Δούκα με τίτλο «Μικρασία» (1959) (υποφ. 10.2).

Περιλαμβάνονται χειρόγραφα και δακτυλόγραφα από την συγγραφή και επεξεργασία των λογοτεχνικών έργων της, χειρόγραφα, δακτυλόγραφα και δημοσιεύσεις μελετών, άρθρων, στοχασμών της, δημοσιεύματα και κριτικές για το έργο της, οικογενειακή και φιλική αλληλογραφία, επιστολές αναγνωστών, προσωπικά και ποικίλα τεκμήρια, σειρές εφημερίδων και έντυπα, οπτικοακουστικό υλικό (φωτογραφίες, κασέτες ήχου και εικόνας).
Στο ογκώδες και πλούσιο αρχείο, περιλαμβάνονται τεκμήρια που αφορούν την συγγραφή του γνωστού βιβλίου της Ματωμένα Χώματα (φάκελος 1), επίσης κείμενα και αποσπάσματα από ομιλίες, άρθρα, σημειώσεις που αναφέρονται στη μικρασιατική εκστρατεία, τον προσφυγικό ελληνισμό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις (φάκελος 18), συναφείς δημοσιεύσεις της (υποφάκελος 25.2). Σχετικά τεκμήρια υπάρχουν και σε άλλους φακέλους του αρχείου.

Τμήμα αρχείου προερχόμενου από την Ύπατη Αρμοστεία Σμύρνης, που περιλαμβάνει υπομνήματα, εκθέσεις, πίνακες σχετικά με την εκτέλεση της συμμαχικής εντολής που ανατέθηκε στον ελληνικό στρατό, μετά την κατάληψη της Σμύρνης τον Μάϊο του 1919: την επαναφορά της δημόσιας τάξης, την παλιννόστηση των προσφύγων που εκδιώχθηκαν το 1914, την κατάσταση της γεωργίας, τα δημόσια έργα, τη λειτουργία της τηλεγραφικής υπηρεσίας, την ίδρυση Πανεπιστημίου στη Σμύρνη και γενικότερα την ελληνική δράση στη Μικρασία. Περιλαμβάνονται επίσης ανακοίνωση μνημοσύνου υπέρ των πεσόντων αξιωματικών και οπλιτών στη Μικρά Ασία και χάρτης της δυτικής Μικράς Ασίας.
Στο αρχείο περιέχονται φύλλα εφημερίδων που εκδίδονταν στη Σμύρνη Πατρίς, Αμάλθεια, Κόσμος, Εστία, Αρμονία, L’ Echo de France, L’ Independent καθώς και άλλα φύλλα αθηναϊκών εφημερίδων (1921-1922).

Το πλούσιο πληροφοριακό υλικό αναφέρεται στην ειρηνική – την προ της καταστροφής – περίοδο και περιγράφει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των μικρασιατικών πληθυσμών στη γενέτειρα.

Οι 7000 περίπου φωτογραφίες της συλλογής, αποτυπώνουν τον χώρο της Μικράς Ασίας πριν τον εκπατρισμό, εικόνες της κοινωνικής και καθημερινής ζωής των εκεί ελληνικών κοινοτήτων από το τέλος του δεκάτου ενάτου αιώνα έως το 1922. Μετά την ιστορική αυτή τομή, ο τόπος αλλά και η θεματολογία αλλάζουν. Κυριαρχούν, πλέον οι εικόνες της προσφυγικής εγκατάστασης στην Ελλάδα.

Εκτός από τα ανέκδοτα χειρόγραφα σκαριφήματα, που σχεδιάστηκαν κατά παραγγελία του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, υπάρχει στο Αρχείο και σημαντικός αριθμός έντυπων χαρτών.

Τα έγγραφα έχουν εκδοθεί από εκκλησιαστικές ή κοσμικές αρχές και περιλαμβάνουν πιστοποιητικά βαπτίσεων, γάμου καθώς και τίτλους ιδιοκτησίας, φιρμάνια, έντυπα εκπαιδευτηρίων και νοσοκομείων.

Χάρτες πολιτικοί, εθνογραφικοί, στρατιωτικοί της Ελλάδας, της Ευρώπης, της Μικράς Ασίας, Βοσπόρου κ.ά. (1836/1837-1923).
Εφημερίδα: Η Νίκη (1921)
Φωτογραφίες του Henry-Paul Boissonnas από την εκστρατεία της Μικράς Ασίας (1921): στιγμιότυπα από τις επιχειρήσεις στο Μικρασιατικό μέτωπο· απόψεις των πόλεων Προύσας, Ακσού, Νικομήδειας κ.ά.· αναχώρηση του Νικολάου Μπαλτατζή-Μαυροκορδάτου για τη Σμύρνη(1921)· στιγμιότυπο από τη διαδικασία της δίκης των έξι· η εκκλησία της Αναστάσεως και τα κυπαρίσσια με τις αναμνηστικές πλάκες από την εκτέλεση των έξι.

Λιτανεία εικόνας στο Ρενκιόϊ της Μικράς Ασίας.

Φωτογραφίες, χρ. 1920-1923, όπου απεικονίζονται στρατιώτες στην Μ. Ασία, Ξάνθη, Κορυτσά, Μιχαλίτσι, ανάμεσά τους και Μεσσήνιοι, όπως ο Αριστείδης Θεμ. Κουτσομητόπουλος, πατέρας των Γεώργιου & Παναγιώτη Κουτσομητόπουλου.

Οριστικά Παραχωρητήρια, αιτήσεις προσφύγων, πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης προσφύγων από προσφυγικούς συλλόγους, ευρετήριο αστών προσφύγων νομού Μεσσηνίας, σχέδια προσφυγικών συνοικισμών, σχέδια τύπων προσφυγικών κατοικιών κ.ά.

Το αρχείο αφορά την οικονομική / δημοσιονομική λειτουργία της Ελληνικής Διοίκησης Σμύρνης. Περιέχεται αρχειακό υλικό του Κεντρικού Ταμείου Σμύρνης, των Ταμείων Πληρωμών και Εισπράξεων Σμύρνης καθώς και των δημοσίων ταμείων και οικονομικών εφοριών των περιοχών: Αϊδινίου, Αξαρίου, Βαϊνδηρίου, Βρυούλλων, Ηρακλείου, Θείρων, Κασαμπά, Κρήνης, Κυδωνιών, Μαγνησίας, Μαινεμένης, Νυμφαίου, Παλαιάς Φώκαιας, Περγάμου. Ειδικότερα, εμπεριέχονται:

1. Υπηρεσιακή αλληλογραφία, αποφάσεις, διαταγές και εντολές πληρωμής
2. Γραμμάτια παράδοσης, παραλαβής και χρηματικά γραμμάτια
3. Χρηματικά εντάλματα και στελέχη χρηματικών ενταλμάτων
4. Καταστάσεις και υπομνήματα εσόδων-εξόδων, μισθοδοσίας και τροφοδοσίας
5. Αποδείξεις
6. Συμβόλαιογραφικές πράξεις, συμφωνητικά.
7. Βεβαιώσεις
8. Φύλλα εφημερίδων
9. Οθωμανικά έγγραφα κ.ά

Ληξιαρχικό βιβλίο βαπτίσεων (Σύλλης) Σίλλης Ικονίου, από 1η Ιανουαρίου 1891 έως 1η Μαρτίου 1921.

Βιβλία και λίγα λυτά έγγραφα που περιέχουν, κυρίως, πρακτικά και ευρετήρια Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων Εκτιμητικών Επιτροπών των Ανταλλαξίμων με τις δηλώσεις των αιτούντων και ευρετήρια διαφόρων νομών. Επίσης, περιλαμβάνονται ονομαστικά ευρετήρια αποζημιωθέντων αστών προσφύγων, πρακτικά επιτροπών κληρονομικών μεριδίων και ευρετήρια ισχυουσών περικοπών αξίας εκιμηθέντων περιουσιών, βιβλία του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Ανταλλαγής

«Υπουργείο Γεωργίας, Δ/νση Εποικισμού, Γραφείο Εποικισμού Κερκύρας. Αστική Αποκατάσταση Προσφύγων στην Κέρκυρα»
Τετράδιο καταχώρισης ονομάτων προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στην Κέρκυρα κατά συνοικισμό καθώς και την αξία της οικίας τους. Το τετράδιο σφραγίζεται με τη σφραγίδα του Συλλόγου Προσφύγων Μ. Ασίας & Θράκης «Η πρόνοια 1923».

Φάκελοι: παραχωρητηρίων ακινήτων σε πρόσφυγες με τα σχετικά δικαιολογητικά, σχεδίων τοπογραφικών, δελτίων χρεών της Α.Τ.Ε. και νομοθεσίας. Βιβλία: πράξεων Τοπικού Συμβουλίου Πρόνοιας και Στεγάσεως Νομού Αργολίδας, Κτηματολογικών - Εκτιμητικών Πινάκων αστικών προσφυγικών συνοικισμών Ναυπλίου και Άργους.

Μητρώο οικογενειών προσφύγων της Μ. Ασίας όπου καταγράφονται: ο τόπος της (προσωρινής;) εγκατάστασης τους μέσα στα όρια της νομαρχίας Αργολιδοκορινθίας καθώς και τα μέλη των οικογενειών, το επάγγελμα, οι μετακινήσεις τους κλπ.. Συνημμένα: πιστοποιητικά γέννησης και άδειες μετακίνησης ή εγκατάστασης.

Έγγραφα και ανακοινώσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής Ανεγέρσεως Ιερού Ναού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Συμπληρωμένα απογραφικά δελτία προσφύγων (συντάκτης: Ιωάννης Γιαννόπουλος). Φωτογραφία των εγκαινίων του συνοικισμού.

O φάκελος 1 υποφάκελος 9 του αρχείου περιέχει αποσπάσματα από εκθέσεις πεπραγμένων στρατιωτικών μονάδων από το μέτωπο της Μικράς Ασίας, καθώς και τις καταθέσεις ανωτέρων αξιωματικών κατά την εκδίκαση της ευθύνης διοικητών στρατιωτικών μονάδων κατά την υποχώρηση στη Μικρά Ασία.
Ο φάκελος 1 υποφάκελος 16 περιέχει σημειώματα και επιστολές σχετικά με τις ανταλλάξιμες περιουσίες Ελλήνων και Μουσουλμάνων.

Χάρτες της Μικράς Ασίας και της Μακεδονίας

Εμπορική αλληλογραφία με την εταιρεία Γ. Α. Αφεντούλη (α΄ περίοδος: 1919 Τεργέστη-Σμύρνη, β΄ περίοδος: Αθήνα 1920-1922 κατά την οποία ο Αρμάο ήταν μέλος), με το φαρμακείο Π. Μπακάκου, με την αρωματοποιία LautierFill, την Τράπεζα της Ελλάδος, την American Express κ.ά. Επιστολόχαρτα.
Ιδιωτικό συμφωνητικό σύστασης της εταιρείας Αφεντούλη.
Εγκύκλιος σχετικά με την εκκαθάριση της εταιρείας.
Αποδείξεις, τιμολόγια.

Έξι πίνακες που περιλαμβάνουν στατιστικές πληροφορίες για τις βιομηχανίες της Μικράς Ασίας ανά περιοχή: Αλάσεϊρ (Φιλαδέλφεια), Βρύουλλα [Βουρλά], Νέα Έφεσος, Βαϊνδήριο, Φώκαια, Πέργαμος. Καταγράφεται τόπος, έτος ιδρύσεως, αντικείμενο (τι παράγει η κάθε βιομηχανία), όνομα ιδρυτή, όνομα ιδιοκτήτη, «εθνότης» και «υπηκοότης» του ιδιοκτήτη, πλήθος προσωπικού και στοιχεία για τα μηχανήματα και την παραγωγή της κάθε μονάδας. Καταγράφονται, τέλος, οι κατά τόπους καταγραφείς («τη φροντίδι…») Οι πίνακες είναι τυπωμένοι και από τις δύο όψεις ενώ τα στοιχεία έχουν συμπληρωθεί χειρόγραφα. Οι πίνακες συντάχθηκαν όχι νωρίτερα από το 1918.

Καταστατικό ιδρύσεως του συλλόγου, με "σκοπόν α. την παροχήν πάσης δυνατής ανακουφίσεων εις τους εν μετώπω ευρισκόμενους Μηθυμναίους στρατιώτας", κατάλογοι με όλους τους Μηθυμναίους που υπηρετούσαν στην περιοχή της Μικράς Ασίας και τις μονάδες που υπηρετούσαν. Με βάση αυτές τις λίστες έγινε η αποστολή δεμάτων. Ευχαριστήριες απαντητικές επιστολές Ελλήνων στρατιωτών της Μικρασιατικής εκστρατείας προς το Σύλλογο Μήθυμνας "Η Αγάπη", δημοσίευμα τύπου

Δακτυλόγραφο έκτασης 285 σελίδων που περιλαμβάνει τη μετάφραση στα ελληνικά τουρκικού κειμένου σχετικά με τη δεύτερη μάχη του Ινονού («Ινέονου» στο κείμενο, «Ιν Εϋνού» στην έκδοση της Δ.Ι.Σ. [βλ. παρακάτω]). Η μάχη αυτή στα περίχωρα του Εσκί Σεχίρ από τις 23/3 μέχρι την 1/4 1921 ήταν κρίσιμη για την ανακοπή της προέλασης του ελληνικού στρατού προς το εσωτερικό της Μικράς Ασίας και την καθήλωση του μετώπου. Η μετάφραση έγινε από τον Ι. Παπαδόπουλο. Το πρωτότυπο έργο και ο δημιουργός του δεν κατονομάζονται. Πιθανότατα πρόκειται για κείμενο που γράφτηκε όχι νωρίτερα από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, μιας και στον πρόλογο γίνεται αναφορά στην πολύτομη έκδοση της Δ.Ι.Σ. του ελληνικού Γ.Ε.Σ. με τίτλο Η εκστρατεία εις την Μικράν Ασίαν (1919-1922), με την επισήμανση ότι «άρχισε πρόσφατα» (η έκδοση της Δ.Ι.Σ. ξεκίνησε το 1957 ενώ ο τόμος που αναφέρεται στην εν λόγω μάχη εκδόθηκε το 1963).

Το αρχείο περιλαμβάνει έγγραφα σχετικά με τα κληρονομικά της οικογένειας Μαυρομμάτη (βεβαιώσεις, ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, δηλώσεις φόρου κληρονομίας κ.ο.κ.) και με τις αποζημιώσεις που απαιτούσαν από το τουρκικό κράτος (τίτλους ιδιοκτησίας, αιτήσεις, δικαστικές αποφάσεις κ.ο.κ.). Στον υποφάκελο 2 περιλαμβάνονται οθωμανικοί τίτλοι ιδιοκτησίας της Ερμιόνης Καραπάνου, κόρης Κωνσταντίνου Μαυρομμάτη.

30 φωτογραφίες από τη δράση της Γ΄ Μοίρας Αεροπλάνων στη Μικρά Ασία.

Το συγκεκριμένο αρχειακό υλικό αναφέρεται στην ίδρυση σωματείων προσφυγικού χαρακτήρα, όπως ακριβώς διαπιστώνεται και από τις επωνυμίες τους. Περιλαμβάνονται πρακτικά ίδρυσης σωματείων και καταστατικά τους. Συχνά εμπεριέχονται εφημερίδες/ αποκόμματα εφημερίδων με τη δημοσίευση της ίδρυσης των σωματείων.

Ο φάκελος περιέχει :
• Αλληλογραφία με Κοινότητες Ν. Καβάλας, τοπικές Εκτιμητικές Επιτροπές και αστυνομικές αρχές για καθεστώς ακινήτων,
• Έγγραφα για χορήγηση οικημάτων, εκτέλεση εργασιών σε προσφυγικούς συνοικισμούς, παροχή βοήθειας σε πρόσφυγες, παραχωρητήρια αγρών και οικιών σε πρόσφυγες.

Αφήγηση ζωής που παραχωρήθηκε από τον μικρασιατικής καταγωγής εκπαιδευτικό και συγγραφέα Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά στην Ο.Π.Ι.ΒΟ.
Πληροφορίες για τους γονείς του: πρόσφυγες, ο πατέρας από Αϊβαλί, η μητέρα από Πέργαμο. Πληροφορίες για τις πρώτες προσφυγικές κατοικίες, τα «τετράγωνα», για τη φτώχεια και τις δυσκολίες των προσφύγων, τα προσφυγικά συσσίτια και τη δημιουργία του «Συνοικισμού». Αναφορές στην εργασία της γιαγιάς (από τη μεριά του πατέρα) στου Παπαγεωργίου, στους αργαλειούς, και στο οικογενειακό και συγγενικό του περιβάλλον στη Νέα Ιωνία. Αναφορές στα γεγονότα της Σμύρνης, στο Αϊβαλί και στα Τάγματα εργασίας, όπου είχε χαθεί ο παππούς του.
Πληροφορίες για την υγειονομική κατάσταση των προσφύγων, τις αρρώστιες και τις κακουχίες: εξανθηματικός τύφος. η διαμονή στις αποθήκες, τα σπίτια, τα υλικά, τα δάνεια.
Αναφορά στα σχολικά του χρόνια, στην κήρυξη του πολέμου, την ιταλική και τη γερμανική Κατοχή: τα συναισθήματα των παιδιών, οι μετακινήσεις, ο στρατώνας, τα καταφύγια, τα ορύγματα «ζιγκ ζαγκ», η πείνα, τα ΕΑΣΑΔ και οι δολοφονίες πολιτών από τους συνεργάτες των δυνάμεων Κατοχής.

Η Σειρά «Εταιρικά» περιλαμβάνει 67 τόμους με εταιρικά συμβόλαια ίδρυσης, τροποποίησης και διάλυσης εταιρειών από το 1882 έως το 1970. Στους 62 τόμους των ετών 1922-1970 έχουν εντοπιστεί επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν μόνο από πρόσφυγες και σε άλλες οι ιδρυτές-συνέταιροι ήταν γηγενείς και πρόσφυγες.

Ψηφιακό αντίγραφο ημερολογίου του στρατιώτη Κλεομένη Αναγνωστόπουλου κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας και κατά την περίοδο της αιχμαλωσίας του από τον κεμαλικό στρατό.

1.1 Οικογένεια Αναστασιάδη

• Έγγραφα που αφορούν τον Ottone Fabbrichesi και τον γιο του Demetrio, συγγενείς της οικογένειας Αναστασιάδη: τρεις επιστολές της Societa Italiana di Previdenza e Beneficenza in Attica προς τον Ottone στην Αθήνα (1901), επιστολή από το ιταλικό Υπουργείο Εξωτερικών προς τον Ottone σχετικά με την ανακήρυξή του σε ιππότη της ιταλικού στέμματος (1901), διαβατήριο του Demetrio από το Γενικό Προξενείο της Ιταλίας στην Κωνσταντινούπολη (1910).
• Έγγραφα σχετικά με το αμπέλι του Δημήτριου Αναστασιάδη στον Μπουτζά (Βουτζά) Σμύρνης.
• Έγγραφα σχετικά με τον Σπύρο Αναστασιάδη και τα κληρονομικά του.
• Φωτογραφίες.
• Τραπεζικά βιβλιάρια.
• Διάφορα.

1.2 Οικογένεια Αμπατζή

• Πιστοποιητικό γεννήσεως και βαπτίσεως της Έλλης Αμπατζή, μητέρας της δωρήτριας (Κων/πολη, 1909).
• Είκοσι οικογενειακές φωτογραφίες (τέλη 19ου – αρχές 20ού αι.)
• Δώδεκα καρτ ποστάλ και δύο σελιδοδείκτες.
• Χειρόγραφο με συνταγές μαγειρικής (8 σελίδες).
• Φωτοτυπίες τριών σελίδων από το βιβλίο » των Γιώργου Πουλημένου και Αχιλλέα Χατζηκωνσταντίνου Η Προκυμαία της Σμύρνης. Ανιχνεύοντας ένα σύμβολο Προόδου και μεγαλείου (εκδόσεις Καπόν, 2018) με αναφορές στον αρχιτέκτονα Αντώνιο Πεζάρο, εκ μητρός προπάππου της δωρήτριας.
• Σημειώσεις της δωρήτριας με τη γραμμή συγγένειας από τον Αντώνιο Πεζάρο ως την ίδια.

1. Έντυπο "Διακήρυξις των δικαιωμάτων των προσφύγων, Declaration des droits des refugies Greqs" Προσφυγικόν Κόμμα της Ελλάδος, Αθήναι, Ιούλιος 1930. 15 σελ.
2. Υπεύθυνη δήλωση Αχιλλέα Μαυρομουστάκη σχετική με δηλώσεις εγκαταληφθείσης περιουσίας, 1926.
3. Σελίδες από το βιβλίο πρακτικών [ Παμπροσφυγικής Ένωσης Κυκλάδων;], σχετικές με τον προσφυγικό συνοικισμό,1931.
4. Απόφαση Νομαρχίας για συγκρότηση επιτροπής εξακρίβωσης απόρων προσφύγων με σκοπό την μείωση των χρεών τους.
5. 2 Έγγραφα της Ενώσεως των εν Τουρκίας Ελλήνων Υπηκόων, 1928
6. Έντυπο "Λογοδοσία του Δ. Συμβουλίου της Ενώσεως των εκ Τουρκίας Ελλήνων Υπηκόων, 1 Ιανουαρίου 1928 - 31 Ιανουαρίου 1929, Αθήναι", 25 σελ +1 χ.α.
7. α. Δήλωση/ περιγραφή ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται στην Τουρκία, του Αντωνίου Ιωσήφ Ρήγου, 1927
   β. Εξέταση μαρτύρων για το αν γνωρίζουν περιουσιακά στοιχεία του Αντωνίου Ι. Ρήγου, 1929.
   γ. Έγγραφο του Υπ. Οικονομικών προς την Παμπροσφυγική Ένωση Κυκλάδων σχετικό με τον Αντώνιο Ι. Ρήγο.
   δ. " Κινητή περιουσία εγκαταλειφθείσα παρά του δηλούντος εις λίρας Τουρκικάς χρυσάς" χειρόγραφα συμπληρωμένο έντυπο, χωρίς όνομα, 1927.
8. Προσφώνηση προς τον Υπουργό [Υπουργό Προνοίας Μιχαήλ Κύρκο;] από τον Αχιλ. Μαυρομουστάκη κατά την επίσκεψή του στον συνοικισμό, χ.χ.
9. Αιτήσεις της Παμπροσφυγικής Ενώσεως Κυκλάδων για ανέγερση δεύτερου προσφυγικού συνοικισμού και αρνητική απάντηση από το Υπουργείο Πρόνοιας και Αντιλήψεως, 1931
10. Πράξη Εκτιμητικής Επιτροπής για την αξία περιουσίας στην Τουρκία του [Στ. Σεφερίδη], 1926.
11. Απολυτήριο του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη από το Ζωγράφειο Γυμνάσιο της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Σταυροδρομίου Κωνσταντινουπόλεως, 1912.
12. Ομιλία του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη, Προέδρου της Παμπροσφυγικής Ενώσεως Κυκλάδων στην τελετή θεμελίου λίθου του προσφυγικού συνοικισμού Ερμουπόλεως.
13. Φωτογραφίες:
    α. Από γιορτές και γυμναστικές επιδείξεις στο Αμερικανικό Ορφανοτροφείο (3 ανατυπωμένες)
    β. Από το Αμερικανικό Ορφανοτροφείο Near East Relief (3 πρωτότυπες)
    γ. Του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη (ανατυπωμένη)
    δ. Πιθανόν από το Ορφανοτροφείο ( 2 ανατυπωμένες)
14. Ποίημα "Το ορφανό προσφυγόπουλο" με υπογραφή Α. Γ. Μ. , χ.χ.
15. Έγγραφο [απόδειξη πληρωμής;] στα τουρκικά
16. Αλληλογραφία στα αγγλικά και γαλλικά του Αντωνίου Κατολιά με αγγλικές και γαλλικές αρχές, σχετική με αποζημιώσεις.
17. Υπεύθυνες δηλώσεις Ευαγγελίας Καραγιαννίδου , Ιωάννη Καραγιαννίδη και Μαργίτσας Στεφάνου Χ'' Στεφάνου, κατοίκων Αμερικανικού Ορφανοτροφείου, σχετικές με δηλώσεις εγκαταληφθείσης περιουσίας, 1926.
18. Πράξεις Γενικού Μητρώου της Διεύθυνσης Ανταλλαγής του Υπ. Γεωργίας των Ιωάννη και Ευαγγελίας Καραγιαννίδου, 1929.
19. Φωτοαντίγραφο με στοιχεία για την "Παμπροσφυγική"
20. Φωτοαντίγραφο ΦΕΚ 68/Τ.Β /1928 περί απαλλοτριώσεως ιδιωτικών εκτάσεων στον Ξηρόκαμπο.
21. Φωτοαντίγραφο "Η μαρτυρία του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη" που είναι τμήμα επιστολής που έστειλε ο Α. Μ. στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. [1973]

Επιστολές προς τον αρχηγός της Επανάστασης 1922 Νικόλαο Πλαστήρα υπουργών, κοινοταρχών, πολιτών, συλλόγων Φιλελευθέρων, πολιτευτών, ομογενών, στρατιωτικών, του Εμμ. Μπενάκη κ.ά. σχετικά με την πολιτική κατάσταση στη χώρα, ζητήματα διοίκησης, τις εκλογές του 1923 και την κάθοδο σε αυτές του Πλαστήρα, την ανασυγκρότηση του κόμματος των Φιλελευθέρων, με παρακλήσεις για διάφορες διευκολύνσεις, την εκκαθάριση των αντιφρονούντων στο Δημόσιο και το στράτευμα.
Έκθεση Ανακριτικής Επιτροπής Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας, περίοδος δευτέρα: Νοέμβριος 1920 - Αύγουστος 1922.
Προπαγανδιστική προκήρυξη προς τους Έλληνες στρατιώτες που τους καλεί να παραδοθούν στις κεμαλικές δυνάμεις.
Χάρτες του μετώπου της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
Διαταγές του διοικητή του Νοτίου Συγκροτήματος του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία και της 1ης Μεραρχίας Αθανάσιου Φράγκου καθώς και άλλων στρατιωτικών σχηματισμών προς τον Νικόλαο Πλαστήρα διοικητή του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων κατά τον Αύγουστο του 1922. Δελτία πληροφοριών της 13ης Μεραρχίας του Απριλίου του 1922. Έκθεση πεπραγμένων της 13ης Μεραρχίας κατά τις επιχειρήσεις στην Μικρά Ασία την περίοδο 10 Αυγούστου με 15 Σεπτεμβρίου 1922.
Μελέτη του 1921 της Ελληνικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Κωνσταντινούπολη για τον τρόπο κατάληψης της πόλης από τον ελληνικό στρατό.
Σχέδια κατάλυσης των αρχών της Επαναστατικής Επιτροπής Εθνικής Σωτηρίας, της εξουδετέρωσης των αντίθετων στο κίνημα του 1922 στρατιωτικών μονάδων, της μετάβασης των μονάδων από τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου στην Αθήνα.
Επαναστατική Επιτροπή Χίου, έκθεσις του επιτελάρχου της Επαναστάσεως ταγματάρχη Πυροβολικού Ευριπίδη Μπακιρτζή των πεπραγμένων της Επαναστάσεως εν Χίω, Αθήνα 22/9/1922.
Φωτογραφίες του Πλαστήρα και πρωταγωνιστών της Επανάστασης του 1922.

Βιβλίο αντιγραφής επιστολών του Μητροπολίτη Δαρδανελλίων Ειρηναίου. Περιλαμβάνονται επιστολές προς το Πατριαρχείο, άλλους δεσπότες και ιδιώτες, καθώς και αλληλογραφία του ως Προέδρου της Εφορίας των Εκκλησιαστικών Σχολών της περιοχής δικαιοδοσίας του, με αναφορά, κατά κύριο λόγο, στους διωγμούς των ελληνορθόδοξων πληθυσμών της περιοχής.

Οικογενειακή αλληλογραφία του Γεράσιμου Καραπάνου: επιστολές προς τους γονείς και τα αδέλφια του από Balia-Karaidin (1903-1906), από την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και την Μερσίνα (1908-1909), επιστολές προς τη σύζυγό του Ερμιόνη (1908-1927), οικογενειακές φωτογραφίες

Ο φάκελος 4 του αρχείου περιέχει χαρτώο υλικό αναφορικά με την αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Πρόκειται για:
• έγγραφα και επιστολές σχετικά με τις αποζημιώσεις των Ελλήνων υπηκόων και τη διαχείριση των ανταλλάξιμων περιουσιών
• Έκθεση Πεπραγμένων της Υγειονομικής Υπηρεσίας της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων στη Μακεδονία - Θράκη.
• Σχέδια νόμων, υπομνήματα, σημειώσεις και αλληλογραφία περί ανταλλαξίμων προσφύγων και ευρύτερα του προσφυγικού ζητήματος.
• Ομιλίες και συνεντεύξεις του πρωθυπουργού Παναγή Τσαλδάρη και του υπουργού Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως Μιχαήλ Κύρκου.
• Πρακτικά της Δημοσιονομικής Επιτροπής της Κοινωνίας των Εθνών σχετικά με την έκδοση του δεύτερου προσφυγικού δανείου (1927).

Σήμερα υπάρχουν στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών κατατεθειμένα 504 χειρόγραφα, από όλες τις περιοχές της Μικράς Ασίας καταταγμένα και αυτά κατά την γεωγραφική έννοια που διέπει το Αρχείο Προφορικής Παράδοσης. Στο σύνολο περιλαμβάνονται περίπου 40 χειρόγραφα που χρονολογούνται προ του 1922, ορισμένα από τα οποία συντάχθηκαν το 19ο αιώνα από λόγιους Μικρασιάτες και τοπικούς ιστοριοδίφες.

Νεότερη προσθήκη στις αρχειακές συλλογές του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών αποτελεί σειρά μαγνητοταινιών με συνεντεύξεις από τους εναπομείναντες Έλληνες κατοίκους της Ίμβρου (1992-1996).
Όψιμα, στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών συγκεντρώθηκε αριθμός βιντεοκασετών και ψηφιακών οπτικών δίσκων με μικρασιολογικά θέματα.

Φωτογραφική συλλογή Παναγιώτη Τζαβάρα
α) 1920, Απριλίου 13: Ο Παναγιώτης Τζαβάρας (δεύτερος από δεξιά) με άλλους στρατιωτικούς στη Μικρασιατική Εκστρατεία.
β) 1920-1921: Στρατιωτικό σώμα σε ανάπαυση στη Μικρά Ασία.
γ) 1920-1921: Ο Παναγιώτης Τζαβάρας ανάμεσα σε άλλους στρατιωτικούς (δεύτερος από αριστερά).
δ) 1920-1921: Ο Παναγιώτης Τζαβάρας, με άλλους στρατιώτες καθισμένοι μπροστά σε τζαμί.

Στιγμιότυπα από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μικρά Ασία: ο στρατηγός Αναστάσιος Παπούλας (1921)· ο πρίγκιπας Ανδρέας με τον επιτελάρχη στις προφυλακές· προέλαση του ελληνικού στρατού προς Ουσάκ· ανατίναξη γέφυρας από Τούρκους (Αύγουστος 1919)· μεταφορά τραυματιών· άποψη της Προύσας (1921)· το Επιτελείο Στρατιάς στην Κιουτάχεια (1921)· απόψεις σημαντικών οικημάτων στην Κιουτάχεια: ο σιδηροδρομικός σταθμός, ελληνικοί στρατώνες, ερείπια του φρουρίου, χαρακώματα. Τούρκοι αιχμάλωτοι προετοιμάζουν το συσσίτιό τους· προέλαση του ελληνικού πυροβολικού· χαρακώματα, νοσοκομεία· τούρκοι αιχμάλωτοι από τις τελευταίες επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού, κατά την προέλασή του προς Κιουτάχεια· πρόσφυγες χωρικοί από κατεστραμμένα χωριά· αναχώρηση του ιππικού και του πυροβολικού για το μέτωπο· λάφυρα τουρκικών πυροβόλων· το επιτελείο του Β΄ Σώματος στρατού με διοικητή τον στρατηγό Πετμεζά· παρακολούθηση γυμνασίων βολής από τους επιτελείς της στρατιάς· Αφιόν Καραχισάρ· βαρύ πυροβολικό στο Μποζ Εγιούκ· σταθμός εφοδιασμού στο Μπιλετζίκ· χειρουργική επέμβαση στο Εϊρέτ από τον καθηγητή Κορίλλο (1921)· επιθετική αναγνώριση στο Εϊρέτ (29 Ιουνίου 1921)· εργασίες επισκευής σηράγγων, γεφυρών κ.ά.· ο διάδοχος στο στρατηγείο του Ουσάκ· κατασκευές υδραγωγείου, εργοστασίου ταπήτων στο Ουσάκ· στρατιωτική λέσχη στη Σμύρνη· εορτασμός του Πάσχα στην πρώτη γραμμή του μετώπου· πανηγυρισμοί στη Σμύρνη για την άλωση της Κιουτάχειας· κέντρο ανεφοδιασμού στο Εσκή Σεχίρ· εορτασμός για την υποδοχή του βασιλιά Κωνσταντίνου στη Σμύρνη (Ιούλιος 1921)· το χωριό Ιλάμ Κιοί μετά τον εμπρησμό του από τους Τούρκους.
Απόψεις Κιουτάχειας, Προύσας, Αφιόν Καραχισάρ και άλλων περιοχών την εποχή της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

Τρία επιστολόχαρτα της εμπορικής εταιρίας J.B. Yannikis & Cie με έδρα τη Σμύρνη και το λογότυπο της εταιρίας στα γαλλικά, δεκαετία 1910.
Αναγγελία της κηδείας της Παναγούλας Γιαννίκη, μητέρας του Ιωάννη και του Χριστόφιλου Γιαννίκη, στη Σμύρνη στις 14 Μαΐου 1919.
Ένα επιστολόχαρτο του Πρακτικού Λυκείου Σμύρνης, πρώην Ελληνογερμανικού, δεκαετία 1920.
9 πιστοποιητικά φοιτήσεως στο Ελληνογερμανικόν / Πρακτικόν Λύκειον Σμύρνης και 1 πιστοποιητικό διδασκαλίας στο ανωτέρω σχολείο. Τα πιστοποιητικά έχουν εκδοθεί από τον Ι. Γιαννίκη στον Πειραιά, μεταξύ 1924 και 1937 (ένα είναι αχρονολόγητο)

Βιβλία: πρακτικά δημοτικού συμβουλίου, ψηφισμάτων και μητρώων προσφύγων. Φάκελος ανέγερσης οικημάτων προσφύγων.

Συλλογή 74 ασπρόμαυρων επιστολικών δελταρίων (cartes postales) με θέμα τη Μικρασιατική εκστρατεία, που απεικονίζουν στρατιωτικά στιγμιότυπα της καθημερινότητας και τοπία της Ανατολής.

Το αρχείο της Διεύθυνσης Κοινωνικής Πρόνοιας του Δήμου Κομοτηνής χρονολογείται από το 1930 έως το 2000 και περιλαμβάνει 500 φακέλους με τεκμήρια σχετικά με τη στέγαση των προσφύγων, την αποκατάσταση θυμάτων και ζημιωθέντων κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου, την πρόνοια υπέρ απόρων, αναξιοπαθούντων, ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων και ασθενών, τη λειτουργία ορφανοτροφείων, οικοτροφείων, γηροκομείων, παιδουπόλεων και κάθε άλλης μορφής παροχής κοινωνικής πρόνοιας και αρωγής από δημοτικές και περιφερειακές υπηρεσίες. Όσον αφορά στο θέμα των προσφύγων, στο αρχείο της Διεύθυνσης Κοινωνικής Πρόνοιας εντοπίζονται φάκελοι με λυτά έγγραφα σχετικά με την αποκατάσταση και τη στέγαση αυτών των πληθυσμών, τίτλοι ιδιοκτησίας, αποφάσεις σχετικών επιτροπών σε χειρόγραφα βιβλία, τοπογραφικά διαγράμματα προσφυγικών συνοικιών και οικισμών κ.ά.

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Έγγραφα Παμπροσφυγικής Ομοσπονδίας
• Έγγραφα ανταλλαγής περιουσιών του Υπουργείου Γεωργίας
• Έγγραφα της Ένωσης Εφέδρων Μικράς Ασίας και Θράκης
• Δηλώσεις εκκαθάρισης Μικτής Επιτροπής

Ο φάκελος του αρχείου περιέχει:
• Απόδειξη συνδρομής στον Προσφυγικό Σύλλογο Σμύρνης και Περιχώρων στην Καβάλλα (1927)
• Βεβαίωση εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων σε οικία Τούρκου σε συνοικία της Καβάλας (1924)
• Αντίγραφο δήλωσης (μεταφρασμένο στα ελληνικά) από τα τουρκικά ληξιαρχικά μητρώα (1921).

Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν:
• Στρατιώτες στο Μικρασιατικό Μέτωπο
• Μέλη του "Συνδέσμου Αρτακηνών Καβάλας "Ο Κύζικος"
• Αρτακηνούς στην Καβάλα
• Φωτογραφίες οικογενειακές, εκδρομών, διασκεδάσεων κ.λπ.

Τρία ταχυδρομικά δελτάρια από το Μικρασιατικό Μέτωπο με απεικονίσεις στρατιωτικών. Το ένα με κείμενο στην πίσω όψη.

Αιτήσεις μεταδημότευσης προσφύγων

Στα βιβλία του αρχείου αποτυπώνονται οι Εκθέσεις Επιθεωρήσεων των Δημοτικών Σχολείων του Νομού Ηρακλείου από τους Νομαρχιακούς Επιθεωρητές. Αναλυτικότερα περιλαμβάνονται τα εξής:
• Εκθέσεις Επιθεωρήσεως Δημοτικών Σχολείων Περιφέρειας Ηρακλείου, των ετών: 1926-1928, 1930-1931, 1935-1936.
• Εκθέσεις Επιθεωρήσεως Σχολείων Περιφέρειας Γόρτυνας, των ετών: 1923, 1934-1935, 1936-1937.
Από τις Εκθέσεις Επιθεωρήσεων αντλούνται πολύτιμα στοιχεία και πληροφορίες για τα σχολεία της εποχής, που αφορούν:

1. στην κατάσταση των διδακτηρίων
2. στην κατάσταση του αρχείου του σχολείου
3. στη φοίτηση των μαθητών
4. στο διδακτικό προσωπικό που επιθεωρείται
5. στους μαθητές (στατιστικά στοιχεία, στοιχεία υγιεινής, επιδόσεων κλπ.)
6. στον υλικό εξοπλισμό και τα εποπτικά μέσα
7. στη βιβλιοθήκη και στον σχολικό κήπο.

Γενικό Μητρώο Δημοτών (Δημοτολόγιο) της Κοινότητας Αγίου Σύλλα, Επαρχίας Τεμένους. Στο Δημοτολόγιο καταγράφονται τα στοιχεία εγγραφόμενων στην Κοινότητα με ιθαγένεια κτηθείσα εκ Συμβάσεως Ανταλλαγής και Τόπο Γέννησης τη Μικρά Ασία.

Φωτογραφίες από στιγμές Σερραίων στρατιωτών στο Μικρασιατικό μέτωπο.

Οι 6 φωτογραφίες αποτυπώνουν πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης που ήρθαν στην Αλεξανδρούπολη.
Οι 2 φωτογραφίες αποτυπώνουν την κατασκευή των τσιμεντένιων κατοικιών της πόλης για την στέγαση των προσφυγικών, κατά βάση, πληθυσμών που ήρθαν στην Αλεξανδρούπολη μετά τον ξεριζωμό του 1922-23. Η ευρύτερη περιοχή (πάνω από το πάρκο Αν. Θράκης) ονομάστηκε "τσιμεντένια" γιατί ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιούνταν σε ευρεία κλίμακα τσιμέντο για την κατασκευή οικιών. Οι εργασίες των κατοικιών ολοκληρώθηκαν το 1929.

1. Ψηφιακό αντίγραφο ημερολογίου εκστρατείας έφεδρου ανθυπολοχαγού Μικρασιατικής εκστρατείας Ευάγγελου Τροβά,
2. Τρία (3) αντίτυπα έκδοσης ημερολογίου με τίτλο: "Ημερολόγιον εκστρατείας 1921 – 1922" / Ευάγγελος Τροβάς, Σάμος, 2018

Αίτηση των κατοίκων της κοινότητας Ζαγαζίκ (Δέλτα του Νείλου) προς τον έλληνα πρόξενο στην Αλεξάνδρεια, με την οποία ζητούν να ενισχυθεί το έργο της Έλδας Λαμπίση από την πολιτεία και την κοινότηταˑ συγκεκριμένα να πραγματοποιηθεί η έκδοση λευκώματος με φωτογραφίες των πεσόντων στο Μικρασιατικό μέτωπο (1925).
Σελίδες του προλόγου από το Μικρασιατικό ημερολόγιο (1921-1922)ˑ αποσπάσματα από το Μικρασιατικό ημερολόγιο "Η Ταξιαρχία του ιππικού"ˑ ημερολόγιο πολέμου από έναν πολεμιστή της Σιδηράς Μεραρχίας με τον τίτλο "Ματωμέναις Δάφναις για την 1η μεραρχία στο έτος 1921".
Φωτογραφίες / Πορτρέτα στρατιωτών, πεσόντων στη Μικρασιατική Εκστρατεία.. Πίσω από κάθε φωτογραφία υπάρχουν τα ατομικά στοιχεία του εικονιζόμενου, καθώς και ο βαθμός και το σώμα στο οποίο είχε υπηρετήσει.Στιγμιότυπα από το Μικρασιατικό μέτωπο, καθώς και από την άφιξη του βασιλιά Κωνσταντίνου και των πριγκίπων στη Σμύρνηˑ εικόνες από τις θηριωδίες που διέπραξαν οι Τούρκοι στη Νίκαια. Απόψεις πόλεων και χωριών της Μικράς Ασίας.

1) Ελληνικό Προξενείο Σμύρνης: Συμβολαιογραφικές πράξεις, υπηρεσιακά βιβλία. 2) Ελληνικό Προξενικό Δικαστήριο (Ειρηνοδικείο, Πρωτοδικείο): Πρακτικά αποφάσεων, πρακτικά συνεδριάσεων, υπηρεσιακά βιβλία. 3) Δικαστικές αρχές περιόδου Ύπατης Αρμοστείας – Ελληνικής Διοίκησης (Ειρηνοδικεία, Πρωτοδικείο Σμύρνης, Εφετείο Σμύρνης): δικογραφίες και υπηρεσιακά βιβλία. 4) Κεντρικές Φυλακές Σμύρνης: Ατομικοί και Ομαδικοί φάκελοι κρατουμένων, καταδίκων και υποδίκων, υπηρεσιακή αλληλογραφία, ονομαστικές καταστάσεις. Αφορούν φυλακίσεις, αποφυλακίσεις, αποδράσεις, θανάτους, ποινές, προσωπικό φυλακών, οικονομικά θέματα. 5) Εγκληματικές φυλακές Μαγνησίας, Αϊδινίου, Αξαρίου, Βαϊνδηρίου, Θείρων, Κασαμπά, Μαινεμένης, Οδεμησίου, Ουσάκ, Πανόρμου, Περγάμου, Προύσσας, Φιλαδέλφειας.

Χάρτες περιοχών της Μικράς Ασίας.

1. Αφιόν Καραχισάρ (έκδ. Πρόχειρος, χ.χ.),
2. Προύσα (Δεκέμβριος 1920),
3. Φιλαδέλφεια, Σύναος (Σιμάβ), Νικομήδεια (Ismid), Σμύρνη (Ιανουάριος 1921),
4. Δορύλαιον (Εσκί - Σεχίρ), Σπάρτη, Ακ- Σεχίρ, Κυδωνιές (Αιβαλί), Αλικαρνασσός, Αϊδίνιον-Ντενιζλί, Ζιβρί-Χισάρ, Σινώπη, Bilejik (Φεβρουάριος 1921),
5. Μπέι - Σεχίρ, Ποντοηράκλεια, Μπόλι, Άγκυρα, Καραμάν, Σεβερέκ (Μάρτιος 1921),
6. Καισάρεια, Τοκάτη, Μερζιφούντα (Απρίλιος 1921)

Φωτογραφίες από το Μικρασιατικό μέτωπο

Αλληλογραφία, έγγραφα, εκθέσεις, υπομνήματα, τύπος σχετικά με τα εξής θέματα:

• Ευρωπαϊκός Πόλεμος (1914-1919)
• Ζητήματα Entente και Εθνικού Διχασμού (1915-1920)
• Διωγμοί - Μικρασιάτες πρόσφυγες (1914-19)

Τεκμήρια από την υπηρεσία του Αλέξανδρου Σβώλου στη θέση του Ανώτατου αντιπροσώπου της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης και από την συμμετοχή του στην Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ). Έγγραφα της Επιτροπής Διακανονισμού απαιτήσεων Μικράς Ασίας και της Μεικτής Επιτροπής επί της ανταλλαγής Ελληνοτουρκικών πληθυσμών.

Οι κώδικες καταγράφουν τη ζωή των Κοινοτήτων: γεννήσεις, γάμοι, θάνατοι, σχολεία, εκκλησίες, τοπικά γεγονότα. Στην ελληνική γλώσσα είναι γραμμένοι δεκαοκτώ. Άλλοι δεκαοκτώ είναι καραμανλίδικοι. Υπάρχουν έξι μεικτοί δίγλωσσοι (ελληνικά - καραμανλίδικα) καθώς και ένας στα τουρκικά με οθωμανική γραφή..

α) Έγγραφο 1
1910, Ιουλίου 20
Απολυτήριο της Αμαλίας Σεραφειμίδου από το Κεντρικό Παρθεναγωγείο Καισάρειας.
β) Έγγραφο 2
1913, Ιουνίου 14
Δίπλωμα της Αμαλίας Σεραφειμίδου από το Διδασκαλείο Νηπιαγωγών στα Φλαβιανά.
γ) Έγγραφο 3
1919, Φεβρουάριος, Αθήνα
Χάρτης των σχολείων και των εκκλησιών της Μικράς Ασίας το 1912.
δ) Έγγραφο 4
1975, Σεπτεμβρίου 15
Σειρά άρθρων της εφημερίδας Τα Νέα με τον τίτλο "Να γιατί χάσαμε τη Μικρά Ασία".
ε) Έγγραφο 5
Άρθρο της Μαρίας Θεοχάρη με τον τίτλο " Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας" στη σειρά Επιφυλλίδες του Βήματος.

Το Αρχείο χαρακτηρίζεται από πλούσια θεματολογία με κύριους άξονες τη διπλωματική, εθνική, βουλευτική και συγγραφική δραστηριότητα του Δραγούμη. Το σύνολο των εθνικών διεκδικήσεων της Ελλάδας την περίοδο αυτή φωτίζονται από το πλήθος του αρχειακού υλικού που απόκειται στις ενότητες του Αρχείου, που περιέχουν αλληλογραφία, έγγραφα, εκθέσεις, υπομνήματα και τύπο με τα εξής θέματα:

• Ευρωπαϊκός Πόλεμος (1914-1919)
• Ζητήματα Entente και Εθνικού Διχασμού (1915-1920)
• Διωγμοί - Μικρασιάτες πρόσφυγες (1914-19)

Βιβλία παραχωρητήριων Α.Τ.Ε. των συνοικισμών Κορίνθου, Βέλλου, Κιάτου, Ξυλοκάστρου, βιβλίο εκδοθέντων παραχωρητήριων, βιβλίο εκτιμητικού πίνακος συνοικισμού Κορίνθου "Αγ. Σπυρίδων".

Εμπορική και προσωπική αλληλογραφία του Βασίλειου Ιωαννίδη, εμπόρου από την Κωνσταντινούπολη, με επιστολογράφους στον Σουλινά (Ρουμανία), στη Μόσχα, στην Οδησσό, στο Κερμίρ (Καππαδοκία), καθώς και με το καπνεργοστάσιο Κουζή στην Καβάλα (1854-1877). Περιλαμβάνονται επίσης οθωμανικά έγγραφα.

Το αρχείο περιλαμβάνει το λογοτεχνικό και κυρίως το δημοσιογραφικό έργο του Γιώργου Τσιμπιδάρου – Φτέρη, σε μορφή χειρογράφων, δακτυλόγραφων και κυρίως αποκομμάτων από τα έντυπα με τα οποία συνεργάστηκε. Το δημοσιογραφικό του έργο περιέχει ανταποκρίσεις από την Μικρασιατική εκστρατεία, δημοσιεύματα για τον Βενιζέλο, ιστορικά θέματα, κ.λπ.

Περιλαμβάνονται επιφυλλίδες και άρθρα του Γ. Φτέρη για την Μικρά Ασία, την μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή, τον Πλαστήρα και τον Χρυσόστομο Σμύρνης. Μεταξύ αυτών σειρά επιφυλλίδων με τίτλο «Φύλλα εκστρατείας», δημοσιευμένων στην εφημερίδα Βαλκανικός Ταχυδρόμος (30.8.1920-22.9.1920) (φακ. 3).

Συλλογή από δικαιοπρακτικά έγγραφα (συμφωνητικά, τίτλοι ιδιοκτησίας, μισθωτήρια, διαθήκες, Πατριαρχικό γράμμα έκδοσης διαζυγίου, κ.ά.) συνταγμένα σε οθωμανική ή ελληνική γραφή-γλώσσα και ταξινομημένα κατά γεωγραφική περιοχή. Επιπλέον, η συλλογή περιέχει και τις Πανεπιστημιακές εργασίες, φοιτητών της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ προσφυγικής καταγωγής, για τα έθιμα και το δίκαιο των πατρίδων καταγωγής τους.

Έγγραφα σχετιζόμενα με το εμπόριο φουντουκιών (λεπτοκαρυών), τα οποία ο Μ. Χατζηιωάννου, έμπορος με έδρα την Κωνσταντινούπολη, εισήγε από περιοχές του Πόντου (Ορντού, Κερασούντα, Τραπεζούντα) και εξήγε στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.

Υποφάκελος 1

• ποικίλα έγγραφα από την εμπορική δραστηριότητα του Μ. Χατζηιωάννου.
• εισερχόμενα επιχείρησης M. Bassan – Μ. Χατζηιωάννου.
• εξερχόμενα επιχείρησης M. Bassan – Μ. Χατζηιωάννου.

Υποφάκελος 2

• επιστολές και σημειώσεις (1901-1922).
• έκθεση εμπειρογνώμονα (Τεργέστη 17/11/1921).
• ασφαλιστικά συμβόλαια (σε πράκτορες της Μασαλίας, της Τεργέστης και του Λονδίνου).
• οθωμανικά έγγραφα.

Κιτάπια και κατάστιχα εμπορικής επιχείρησης σε καραμανλίδικη γραφή από το 1892 έως το 1927.

Υποαρχείο Δημοτολογίου
Σειρά: Προσφυγικοί Σύλλογοι
Η σειρά περιλαμβάνει Πιστοποιητικά μελών γυναικών προσφύγων πρώτης γενιάς και Αιτήσεις Εγγραφής (Πολιτογράφησής) τους στο Δημοτολόγιο του Δήμου Παγασών, καθώς και Πιστοποιητικά ταυτοπροσωπίας – καταγωγής γυναικών προσφύγων από τους Προσφυγικούς Συλλόγους που είχαν ιδρυθεί στην πόλη.

Περιλαμβάνονται οι εξής σύλλογοι:

1. Μικρασιατικός Σύνδεσμος Προσφύγων Βόλου «Η Αλληλεγγύη» (1925-1939, τεκμ. 897)
2. Σύλλογος Νικομηδείων (1926-1937, τεκμ. 284)
3. Θρακικός Σύλλογος Βόλου «Η Προποντίς» (1929-1939, τεκμ. 160)
4. Σύνδεσμος Προσφύγων Βιλαετίου Προύσσης και Προποντίδος «Ο Αλύτρωτος 1922» (1929, τεκμ. 3)
5. Ένωσις Προσφύγων Καϊστρίου Πεδίου (1928-1939, τεκμ. 117)
6. Παμπροσφυγικός Σύνδεσμος Βόλου (1929-1934, τεκμ. 205)
7. Σύλλογος Αρμενίων Προσφύγων Βόλου (1928, τεκμ. 3)
8. Σύλλογος «Νέα Ιωνία Βόλου» (1928-1930, τεκμ. 13)
9. Σύλλογος Προσφύγων Καππαδοκίας Βόλου (1928-1939, τεκμ. 420)
10. Σύνδεσμος εκ Βουλγαρίας Προσφύγων «Η Ανατολική Ρωμυλία» (1930-1935, τεκμ. 44)
11. Προσφυγική Ένωσις Τέρμα Ιωλκού (1932-1939, τεκμ. 113)
12. Ένωσις Νέας Ιωνίας Βόλου (1937-1939, τεκμ. 10).

Περιέχει ένα πιστοποιητικό βάπτισης της Ιεράς Επισκοπής Μοσχονησίων και δύο οικογενειακές φωτογραφίες της οικογένειας Κοντέλη.

Καρτ-ποστάλ από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, από την εγκατάσταση προσφύγων στη Ροτόντα, από Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, από Έλληνες στρατιώτες κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία και εικόνες από Μικρά Ασία.

• Αλληλογραφία του Υπουργείου Οικονομικών με την Εθνική Τράπεζα σχετικά με τη χορήγηση δανείων σε πρόσφυγες από τη Ρωσία, τη Θράκη, τον Πόντο, την Μικρά Ασία.
• Αλληλογραφία του Υπουργείου Οικονομικών με την Επιτροπή Ποντίων περί αλλαγής εγγυητών των δανείων
• Συγκρότηση Επιτροπής Ποντίων
• Αιτήσεις χορήγησης δανείου προσφύγων Πόντου, Δυτικής Θράκης
• Γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής χορήγησης δανείων

1η κασέτα: Μαρτυρίες μικρασιατών προσφύγων από το Τσαγκλί και τα Δωμάτια.
2η και 3η κασέτα: Αφήγηση Στέλιου Σοφούλη από τους Νενέδες για τον Μικρασιατικό πόλεμο.
4η κασέτα: Αφήγηση Μαρίας Κελεμπεσιώτη από το Γέροντα Μικράς Ασίας.
5η κασέτα: Ημερίδα "Λογοτεχνία και Μικρασιατική καταστροφή".

Α) Εκθέσεις πεπραγμένων, εκθέσεις συμβάντων, μηνιαίες εκθέσεις, εκθέσεις στρατιωτικής κατάστασης, εκθέσεις πληροφοριών, γενικές διαταγές, διαταγές επιχειρήσεων, δελτία στρατιωτικής κατάστασης, δελτία πληροφοριών, δελτία πληροφοριών επί της πολιτικής και στρατιωτικής κατάστασης του εχθρού, αναφορές, ημερολόγια, υπομνήματα, καταστάσεις δυνάμεων, σχεδιαγράμματα διάταξης μονάδων, πίνακες στάθμευσης μονάδων, πίνακες απωλειών, χάρτες και διαγράμματα διατάξεων μονάδων του ελληνικού στρατού και των εχθρικών δυνάμεων και διάφορα έγγραφα της περιόδου της Μικρασιατικής Εκστρατείας των:

• Γενικού Στρατηγείου εν Μικρά Ασία
• Επιτελείου Στρατιάς Μικράς Ασίας
• Επιτελείου Στρατιάς Θράκης
• Επιτελικής Υπηρεσίας Στρατού
• Γενικού Επιτελείου Ναυτικού
• Σώματος Στρατού Σμύρνης
• Α΄ Σώματος Στρατού
• Β΄ Σώματος Σρατού
• Γ΄ Σώματος Στρατού
• Δ΄ Σώματος Στρατού
• Ε΄ Σώματος Στρατού
• Ομάς Μεραρχιών (VII & IX)
• Iης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IIας Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IIIης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IVης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Vης Μεραρχίας (Κρήτης - Κυδωνιών) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIης Μεραρχίας (Σερρών) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIIης Μεραρχίας (Αρχιπελάγους) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIIIης Μεραρχίας (Ηπείρου) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IXης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Xης Μεραρχίας (Σμύρνης) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIης Μεραρχίας (Μαγνησίας) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIIης Μεραρχίας (Ξάνθης) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIIIης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIVης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Ανεξάρτητης Μεραρχίας
• Μεραρχίας Ιππικού
• Ανεξάρτητου Μικτού Αποσπάσματος Παναγιωτάκου
• Μη μεραρχιακών μονάδων Πεζικού, Πυροβολικού και Μηχανικού
• Μονάδων Αεροπορίας
• Μονάδων Αυτοκινήτων
• Υγιειονομικών Σχηματισμών
• Γενικής Στρατιωτικής Διοίκησης Σμύρνης και Στρατιωτικών Διοικήσεων Δορυλαίου, Ουσάκ, Κιουτάχειας, Πανόρμου, Προύσης, Οδεμησίου, Αξαρίου, Μαγνησίας, Μπαλικεσέρ
  Επιτροπής Οχυρώσεως Μικράς Ασίας

Β) Έγγραφα, δελτία πληροφοριών, υπομνήματα και αναφορές των Στρατιωτικών Αποστολών Πόντου, Κωνσταντινούπολης και Βηρυττού.

Γ) Έγγραφα της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης και Κωνσταντινούπολης

Δ) Έγγραφα των Υπουργείων Εξωτερικών και Στρατιωτικών

Ε) Εκθέσεις, ένορκες καταθέσεις, υπομνήματα, δικογραφίες, εκθέσεις εξέτασης και γνωμοδοτήσεις της Ανακριτικής Επιτροπής Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας και της Ανακριτικής Επιτροπής Ελέγχου Δοσιλόγων Μικράς Ασίας

Στ) Αρχεία των Αντιστρατήγων Κ. Μοσχόπουλου, Αλεξ. Οθωναίου, Αχ. Πρωτοσύγγελου, Κιμ. Διγενή, Κ. Μοσχόπουλου, Γ. Πολυμενάκου, Αθ. Εξαδάκτυλου, Αριστ. Βλαχόπουλου, Υποστράτηγου Ι. Πετρίδη και Ι. Κωττάκη

Ζ) Διάφοροι χάρτες της Μικράς Ασίας

Λίστες με ονόματα ιδρυτών, καταστατικά ίδρυσης, αιτήσεις έγκρισης καταστατικού και πρακτικά συνελεύσεων.

Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν την Τραπεζούντα, τη Σεβαστούπολη Ρωσίας, το Μικρασιατικό Μέτωπο και αντάρτες στον Πόντο.

Στα βιβλία πολιτικών αποφάσεων του Πρωτοδικείου Ηρακλείου καταγράφονται οι αποφάσεις σύστασης Συνδέσμων, Ενώσεων, Σωματείων των προσφύγων από την Μικρά Ασία. Επίσης, καταγράφονται πολιτικές αποφάσεις εγγραφής προσφύγων στους εκλογικούς καταλόγους διαφόρων Δήμων του Νομού Ηρακλείου.
Περιλαμβάνονται:
• Αθλητική Ένωσις Ηρακλείου Κρήτης "Ο Εργοτέλης"
• Αθλητικός Όμιλος Ηρακλείου "Ο Ηρακλής"
• Γεωργικός Σύνδεσμος Προσφύγων Αρκαλοχωρίου.
• Ένωσις Αλατσατιανών Νομού Ηρακλείου Κρήτης.
• Ένωσις Γυμναστικών Οργανώσεων Ηρακλείου (ΕΓΟΗ)
• Ένωσις Σμυρναίων και περιχώρων Ηρακλείου.
• Ένωσις Σμυρναίων.
• Ηρόδοτος
• Ολυμπιακός Αθλητικός Όμιλος Ηρακλείου
• ΟΦΗ (Όμιλος Φιλάθλων Ηρακλείου)
• Σύνδεσμος Προσφύγων Κωνσταντινουπολιτών, Θρακών, Ποντίων και Ενδοχώρας Μικράς Ασίας Νομού Ηρακλείου.
• Σύνδεσμος εφέδρων Αξιωματικών και Οπλιτών Κρητών του νομού Ηρακλείου, των εχόντων συζύγους πρόσφυγας.
• Σύνδεσμος Εφέδρων Μικράς Ασίας και Θράκης: Επικύρωση καταστατικού.

Πρωτόκολλα αλληλογραφίας, γενικοί έλεγχοι, βιβλία πιστοποιητικών σπουδής, βιβλία ταμείου, μαθητολόγιο, φάκελος εγγράφων της Σχολικής Εφορείας

«Μητρώον των εν τω Νομώ Χίου Προσφύγων» κατά τον πρώτο διωγμό των Ελλήνων κυρίως από την Ερυθραία της Μικράς Ασίας το 1914. Στα φύλλα του καταγράφονται ονομαστικά 7.375 προσφυγικές οικογένειες και τα μέλη τους, δηλαδή ο αριθμός των καταγεγραμμένων ανέρχεται συνολικά σε 31.874, τις περισσότερες φορές αλφαβητικά, άλλοτε σύμφωνα με το μικρό τους όνομα και άλλοτε με το επίθετό τους, ανά «τμήμα» προέλευσης.
Τα τμήματα προέλευσης με τη σειρά που ακολουθεί το βιβλίο είναι τα εξής: α) Κάτω Παναγιάς, β) Α΄Κρήνης, γ) Β΄Κρήνης, δ) Γ΄Κρήνης, ε) Δ΄Κρήνης, στ) Οβατζηκίου, ζ) Ερυθρών, η) Α΄Ρεϊς-Δερέ, θ) Β΄Ρεϊς-Δερέ (Κρήνης), ι) Μελί, ια) Α΄Αλατσάτων, ιβ) Β΄Αλατσάτων, ιγ) Αγ. Παρασκευής, ιδ) Καραβούρνων, ιε) Β΄Καραβούρνων, ιστ) 17ον, ιζ) Οινουσών, ιη) 16ον, ιθ) Καρδαμύλων, κ) Προσθήκαι εις διάφορα Τμήματα.
Σε κάθε φύλλο του καταγράφονται στοιχεία σε στήλες που φέρουν τους παρακάτω τίτλους και βρίσκονται με την ακόλουθη σειρά: «Αύξων αριθμός οικογενείας, ονοματεπώνυμο προσφύγων, ηλικία, τόπος εγκαταστάσεως, τελευταία κατοικία εν τη υποδούλω Ελλάδι, επάγγελμα, αύξων αριθμός βιβλιαρίου, παρατηρήσεις»

Συλλογή 10 ταχυδρομικών δελταρίων (cartes postales) με θέμα την Κωνσταντινούπολη.

Εισερχόμενη Αλληλογραφία (Φάκ.1, 1947-1949),
Πιστοποιητικά Γεννήσεων (Φάκ. 22, 1951-1954), Δηλώσεις Βαπτίσεων (Φάκ. 23, 1953-1957), Ευρετήριο Οικογενειακών Μερίδων (Β. 63, χ.χ.)

• Ημερολόγιο της μικρασιατικής εκστρατείας, συνταγμένο τον Σεπτέμβριο του 1922 κατά την επιστροφή των στρατευμάτων. Αναφέρεται σε γεγονότα και πολιτικά πρόσωπα κατά τη διάρκεια της εκστρατείας (1919-1922).
• Φωτογραφίες του Λ. Καλλέργη κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, κυρίως απεικονίζουν τον ίδιο και συναδέλφους του υγειονομικούς.

Τεκμήρια και κείμενα (πεζά και στιχουργήματα) της Έλδας Λαμπίση από τη δράση της ως πολεμικής ανταποκρίτριας στο μέτωπο της Μικράς Ασίας. Τεκμήρια από τις διαλέξεις της σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας για την έκδοση του Πανελληνίου Λευκώματος Πεσόντων. Τεκμήρια από τη φιλανθρωπική της δράση και τη συμμετοχή της σε συλλόγους.

Μικρή ενότητα με κείμενα και ομιλίες του Ν. Καπνά για τον πολιτισμό και ιδιαίτερα για το θέατρο των ποντίων προσφύγων, λογοτεχνικά κείμενά του, τεκμήρια από σχεδιαζόμενες εκδόσεις περιοδικών. Άγνωστη η σύνδεσή του με τα άλλα πρόσωπα του αρχείου.

Τεκµήρια των ελληνικών εκστρατευτικών σωµάτων στα οποία ο Ν. Σµπαρούνης συµµετείχε ως στρατιωτικός γιατρός [Σµύρνη 1919-1920, Σαγγάριος 1921]. Διοικητικά έγγραφα (αναφορές, εκθέσεις, διαταγές, επιστολές) της Υγειονομικής Επιτροπής της Στρατιάς Μικράς Ασίας, ονομαστικές καταστάσεις νεκρών στρατιωτών

Το τμήμα αυτό του αρχείου Καραβίδα περιλαμβάνει αυτοσχέδια τεύχη του Καραβίδα με χειρόγραφα ποιημάτων του, δακτυλόγραφα κείμενά του, φωτοαντίγραφα βιβλίων. Μεταξύ των κειμένων του απαντάται και το άρθρο «Το μέλλον των επί της Ιωνίας Ελληνικών κοινοτήτων» (σελίδες 4 + 18, λείπουν σελίδες)
Επισημαίνεται φωτοαντίγραφο μίας επιστολής του Καραβίδα προς τον Παπαναστασίου από τη Σμύρνη (30/6/1922) με ενδιαφέρουσες επισημάνσεις για την κατάσταση στο μέτωπο.

Περιλαμβάνονται τεκμήρια προσώπων της οικογένειας, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται έγγραφα του Δημητρίου και της Θεανώς Καλλίδου από την Επιτροπή ανταλλαγής πληθυσμών και άλλα συναφή τεκμήρια (1924-1936).

Το αρχείο περιέχει κυρίως τεκμήρια του Γεωργίου Μελά (αλληλογραφία, ημερολόγια και τετράδια με σημειώσεις του). Μεταξύ αυτών: τετράδιο με διάφορες σημειώσεις για την περίοδο 1921-1923 (πολιτική Ιταλών, Γάλλων απέναντι στους Έλληνες κ.λπ.) και τετράδιο με διάφορες σημειώσεις για την περίοδο 1922-1923 (Λωζάννη, Μικρά Ασία, δίκη των Έξι, κλπ).

Τεκμήρια από την στρατιωτική σταδιοδρομία του Κωνσταντίνου Φωκά μεταξύ άλλων στην μικρασιατική εκστρατεία, τιμητικές διακρίσεις, στρατιωτικές ταυτότητες, υπηρεσιακά έγγραφα από την επαγγελματική του σταδιοδρομία, οικογενειακή αλληλογραφία κ.ά.

Λεύκωμα που περιέχει αποκόμματα εφημερίδων, προσκλήσεις και ανακοινώσεις για διαλέξεις και ομιλίες του Λ. Παραρά και σχετικά δημοσιεύματά του. Ορισμένα από αυτά έχουν ως κύριες θεματικές τον Όμιλο Φιλοτέχνων Σμύρνης, τα Βουρλά και τη Σμύρνη.
Περιέχονται ακόμη νεκρολογίες (κυρίως Σμυρνιών προσφύγων).

Έγγραφα, τηλεγραφήματα, έντυπα, φωτογραφίες κ.ά.

Προσωπικά έγγραφα: βιογραφικά, νεκρολογίες, παράσημα κ.ά.
‘Εγγραφα σχετικά με τη δραστηριότητα και την εξέλιξη του Ιωάννη Πολίτη στο διπλωματικό σώμα (1913-1946).
Στατιστική μελέτη με πληροφορίες για τον υπόδουλο ελληνισμό της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας (1912-1919).
Υπομνήματα, αναφορές, εκθέσεις και αλληλογραφία για τη Διάσκεψη της Ειρήνης (1919), στην οποία συμμετείχε ως αρχηγός της αποστολής, καθώς και για τις διαπραγματεύσεις στη Λωζάννη (1923).
Έγγραφα της Μικτής Επιτροπής για την ανταλλαγή των πληθυσμών Ελλήνων και Τούρκων (1925-1930).

Αλληλογραφία του Ιωάννη Πολίτη με τους: Ελευθέριο και Σοφοκλή Βενιζέλο, Ανδρέα Μιχαλακόπουλο κ.ά.

Κάρτ-ποστάλ με το πορτρέτο του Ελευθερίου Βενιζέλου και της τριανδρίας (1916)· κάρτ-ποστάλ με απόψεις από τη Μικρά Ασία κατά την περίοδο της Μικρασιατικής Εκστρατείας: Κασαμπάς, Πάνορμος, Δορύλαιο, Σμύρνη, Σαγγάριος κ.ά. (1920-1921).

Αντίγραφα φωτογραφιών με τοπικές ενδυμασίες της Μικράς Ασίας.
α-β) χ.χ.
Κρώμνη Τραπεζούντας
γ) χ.χ.
Μάκρη Λυκίας
δ) 1918
Ισαάκ και Φεβρωνία Σινανόγλου από τη Σκόπη της Καισάρειας.

Κρατούμενοι Έλληνες στη Μικρά Ασία, ανταλλάξιμα κτήματα Τουρκίας - Ελλάδας, κατάλογοι Ελλήνων της Μ. Ασίας για την μεταβίβασή τους στην Ελλάδα, υποθέσεις ιδιωτών, αιτήσεις προς την Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής πληθυσμών για την απελευθέρωση αιχμάλωτων Ελλήνων, πρακτικά της ολομέλειας της Μικτής Επιτροπής, ενέργειες για την ανταλλαγή φυλακισμένων Ελλήνων στη Τουρκία και Τούρκων στην Ελλάδα, αποφάσεις της Μικτής Επιτροπής για την ανταλλαγή ελληνοτουρκικών και ελληνοβουλγαρικών πληθυσμών, έγγραφα προς την Μικτή Επιτροπή για το ζήτημα της μη ανταλλαξιμότητας των Μητροπολιτών Κωνσταντινούπολης, τίτλοι ιδιοκτησίας μεταλλείων, σχεδιαγράμματα μεταλλείων, απόδοση και συμψηφισμός ακινήτων στην Ελλάδα σε Τούρκους δικαιούχους, πρακτικά συνεδριάσεων Μικτής Επιτροπής για την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ζήτημα περιουσιών ανταλλάξιμων, φάκελος 119 μουσουλμάνων αναγνωρισθέντων από τη Μικτή Επιτροπή δικαιούχων της 9ης δήλωσης της συνθήκης της Λωζάννης, φάκελος ανταλλάξιμων πληθυσμών, υποθέσεις χρηματοκιβωτίων Ελλήνων υπηκόων, βακουφικά κτήματα, συντάξεις ανταλλάξιμων, ζητήματα περιουσιών Ελλήνων στην Τουρκία, υποθέσεις επικύρωσης ελληνικής ιθαγένειας, οικονομικά ελληνικής αντιπροσωπείας (ΜΕΑΠ), ατομικές υποθέσεις μουσουλμάνων που αφορούν ζητήματα σχετικά με την αναγνώριση ανταλλαξιμότητας, εφαρμογή των ελληνοτουρκικών συμφωνιών, στοιχεία και ποσά αποζημιώσεων Οθωμανών πολιτών, αιτήσεις ανταλλάξιμων, δικαιούχοι του αρ. 9 της Σύμβασης της Άγκυρας.

Αρμενικό ζήτημα, ναυτιλιακά ζητήματα, επιτάξεις πλοίων και αποζημιώσεις, επικοινωνία μεταξύ ελληνικών πρεσβειών - αρμοστειών, κρυπτογραφικά λεξικά, διαπραγματεύσεις ανακωχής και ειρήνης μεταξύ Τουρκίας και Συμμαχικών Δυνάμεων, υπηρεσιακά θέματα Αρμοστείας, προξενικά ζητήματα, αναζήτηση προσώπων, Αρμενική Αγροτική Εταιρεία, προετοιμασία για την εγκατάσταση του Ύπατου Αρμοστή, τηλεγραφήματα με οδηγίες για ενέργειες από την τουρκική κυβέρνηση προς τον Κεμάλ, εκκλησιαστικά ζητήματα και εκλογή Οικουμενικού Πατριάρχη, μοναστηριακά κτήματα, εκπαιδευτικά ζητήματα, οικονομικά και λογιστικά ζητήματα, αιτήσεις για απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας, εμπορικά ζητήματα, Κεντρική Επιτροπή υπέρ των μετατοπισθέντων ελληνικών πληθυσμών (ΥΤΜΕΠ), Κεντρική Επιτροπή προσφύγων Θράκης και Μικράς Ασίας, προσφυγικό ζήτημα, ζητήματα προσωπικού και εθιμοτυπίας, διακοινώσεις Υψηλής Πύλης και διαμαρτυρίες κατά της ελληνικής στρατιωτικής κατοχής, συνωμοσία κατά του βασιλιά, επέλαση μπολσεβίκων, ποντιακό ζήτημα, ελληνική στρατιωτική και ναυτική αποστολή, τηλεγραφήματα και δελτία τύπου σχετικά με τις εξελίξεις σε Μικρά Ασία και Θράκη, στρατιωτικά ζητήματα, επιτάξεις και αποζημιώσεις, κίνημα ανατολής Κεμάλ, διωγμοί Ελλήνων από Τούρκους και Έλληνες αιχμάλωτοι, αστυνομικά ζητήματα, μειονότητες, Θρακικό ζήτημα, κατάληψη Δυτικής Θράκης, μουσουλμάνοι ιεροδίκες (καδήδες), ελληνική κατοχή Σμύρνης, ψηφίσματα ομογενών για ένωση με την Ελλάδα, ζητήματα συνθήκης Βερσαλλιών και Τριανόν, μικτά δικαστήρια, διασυμμαχικός έλεγχος διαβατηρίων, τελωνειακά και φορολογικά ζητήματα, ξένες οργανώσεις και προπαγάνδα στη Τουρκία, ζητήματα ξένων υπηκόων στην Ανατολική Θράκη, μεσεγγύηση κτημάτων Οθωμανών υπηκόων, προσφυγικά ορφανοτροφεία, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και αποστολές βοήθειας για την αντιμετώπιση επιδημιών, ταχυδρομικά ζητήματα, κληρονομικά ζητήματα, στατιστικές πληροφορίες πληθυσμών, ζητήματα Βόρειας Ηπείρου, ζητήματα εφαρμογής της Συνθήκης των Σεβρών και της Συνθήκης του Νεϊγύ, εθνικά φιλανθρωπικά καταστήματα, ελληνική κοινότητα στην Κωνσταντινούπολη, κουρδικό ζήτημα.