Βιβλία και λίγα λυτά έγγραφα που περιέχουν, κυρίως, πρακτικά και ευρετήρια Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων Εκτιμητικών Επιτροπών των Ανταλλαξίμων με τις δηλώσεις των αιτούντων και ευρετήρια διαφόρων νομών. Επίσης, περιλαμβάνονται ονομαστικά ευρετήρια αποζημιωθέντων αστών προσφύγων, πρακτικά επιτροπών κληρονομικών μεριδίων και ευρετήρια ισχυουσών περικοπών αξίας εκιμηθέντων περιουσιών, βιβλία του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Ανταλλαγής

-προσφυγικό βιβλιάριο εποικισμού της τετραμελούς οικογένειας Κοσκινά στο οποίο είναι καταγεγραμμένη η ημερομηνία εγκατάστασης της οικογένειας στην Κομοτηνή (10/10/1922), ο τόπος προέλευσής τους (Αδριανούπολη), το επάγγελμα του αρχηγού της οικογενείας, καθώς και οι χρεώσεις των ειδών εποικισμού (οικοδομικά υλικά, χρηματική ενίσχυση κ.ά.).
-δύο λυτές αποδείξεις πληρωμής εκ μέρους του πρόσφυγα Κοσκινά Θεόδωρου προς το Ταμείο Διευθύνσεως Εποικισμού Θράκης της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων για την αγορά οικήματος στην πόλη της Κομοτηνής.
-εκλογικό βιβλιάριο του Θεόδωρου Κοσκινά στο οποίο είναι καταγεγραμμένα προσωπικά στοιχεία του κατόχου.

Τεκμήρια πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή:
Οθωμανικοί τίτλοι ιδιοκτησίας στην Τσεντώ, απολυτήριο από τη Μεγάλη του Γένους Σχολής, ενδεικτικό από την Πατριαρχική Κεντρική Εκπαιδευτική Επιτροπή, απολυτήριο από τον οθωμανικό στρατό, συμβόλαιο δασκάλου στις Μέτρες, βεβαίωση φοίτησης στη Νομική Σχολή της Κωνσταντινούπολης, προσωπική αλληλογραφία, προσωπικά σημειωματάρια και οικογενειακές φωτογραφίες.

Τεκμήρια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, κατά τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης:
προσφυγικό οικογενειακό βιβλιάριο, έγγραφα της ΕΑΠ και της Εκτιμητικής Επιτροπής του Υπουργείου Γεωργίας, συναλλαγές με τις Τράπεζες σχετικές με τη χορήγηση προσφυγικών δανείων, πιστοποιητικά Δήμου Ξάνθης, άδειες ασκήσεως επιτηδεύματος, πτυχίο Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ταυτότητα δικηγόρου, φωτογραφίες και λίγα φύλλα προσφυγικού Τύπου.

Ο φάκελος περιλαμβάνει: ένα βιβλίο εισαγωγής
αντικειμένων με τίτλο Κατάλογος Κειμηλίων
Προσφύγων, διοικητικά έγγραφα, αλληλογραφία,
πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής, καταλόγους
αντικειμένων, χειρόγραφα προσχέδια εγγράφων,
σημειώσεις, φωτογραφίες, αποκόμματα εφημερίδων
εποχής.
Ο φάκελος διακρίνεται σε δύο ενότητες:
Η πρώτη αποτελείται από 41 ομάδες τεκμηρίων, κυρίως
του 1916, και αφορά τα περίπου 1600 αντικείμενα που
συγκεντρώθηκαν και μεταφέρθηκαν από τη Θεσσαλονίκη
στο ΒΧΜ στις αρχές του 1916. Πρόκειται, κυρίως, για
πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής και καταλόγους
αντικειμένων που προήλθαν από ενορίες και ναούς της
Θεσσαλονίκης, του Κιλκίς αλλά και προσφυγικά κειμήλια
από την Ανατολική Θράκη που είχαν συγκεντρωθεί σε
ναούς της Θεσσαλονίκης.
Η δεύτερη ενότητα αποτελείται από 100 ομάδες
τεκμηρίων με ακραίες χρονολογίες 1921-1980 και
αφορούν στα Κειμήλια Προσφύγων της Μικράς Ασίας
και Ανατολικής Θράκης που άρχισαν να καταφθάνουν
στο Μουσείο λίγο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή
και την αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων από
την Ανατολική Θράκη.

Συλλογή από δικαιοπρακτικά έγγραφα (συμφωνητικά, τίτλοι ιδιοκτησίας, μισθωτήρια, διαθήκες, Πατριαρχικό γράμμα έκδοσης διαζυγίου, κ.ά.) συνταγμένα σε οθωμανική ή ελληνική γραφή-γλώσσα και ταξινομημένα κατά γεωγραφική περιοχή. Επιπλέον, η συλλογή περιέχει και τις Πανεπιστημιακές εργασίες, φοιτητών της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ προσφυγικής καταγωγής, για τα έθιμα και το δίκαιο των πατρίδων καταγωγής τους.

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Πιστοποιητικό από "Παμμικρασιατικό και Βυζαντινό Σύλλογο Προσφύγων Καβάλας"
• Ιατρικές βεβαιώσεις και γνωματεύσεις από Ανατ. Θράκη και Καβάλα (1922-1924)
• Πιστοποιητικό εγγραφής πρόσφυγα σε στρατολογικά μητρώα
Το βιβλιάριο είναι οικογενειακό βιβλιάριο περίθαλψης εφέδρου (1923)
Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν στρατιώτες στο Μικρασιατικό Μέτωπο και οικογένειες προσφύγων σε Καβάλα και Μασσαλία (1915-1939)

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Προικοσύμφωνα της ελληνικής κοινότητας Ηρακλείτσας Ανατολικής Θράκης
• Πιστοποιητικά βάπτισης από την Ιερά Μητρόπολη Νικομήδειας
• Δήλωση εκκαθάρισης περιουσίας πρόσφυγα από Ηρακλείτσα Ανατ. Θράκης
• Υπεύθυνη δήλωση μη αγροτικής αποκατάστασης
• Προσφυγικά έγγραφα Εθνικής Τράπεζας: έγγραφο πληρωμής τοκομεριδίων προσφυγικού δανείου- έγγραφα είσπραξης ποσού από ρευστοποίηση προσφυγικών ομολόγων

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Απόδειξη Αγροτικής Τράπεζας για εξόφληση χρέους πρόσφυγα προς την ΑΤΕ
• Πρόσκληση γάμου στην Κωνσταντινούπολη
Προσφυγικό οικογενειακό βιβλιάριο εποικισμού (κοινότητας Ερεντί Νέστου)
Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν πρόσφυγες από Ανατολική Θράκη και Πόντο

Οι 6 φωτογραφίες αποτυπώνουν πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης που ήρθαν στην Αλεξανδρούπολη.
Οι 2 φωτογραφίες αποτυπώνουν την κατασκευή των τσιμεντένιων κατοικιών της πόλης για την στέγαση των προσφυγικών, κατά βάση, πληθυσμών που ήρθαν στην Αλεξανδρούπολη μετά τον ξεριζωμό του 1922-23. Η ευρύτερη περιοχή (πάνω από το πάρκο Αν. Θράκης) ονομάστηκε "τσιμεντένια" γιατί ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιούνταν σε ευρεία κλίμακα τσιμέντο για την κατασκευή οικιών. Οι εργασίες των κατοικιών ολοκληρώθηκαν το 1929.