Εμφανίζει 114 αποτελέσματα

Τμήμα αρχείου προερχόμενου από την Ύπατη Αρμοστεία Σμύρνης, που περιλαμβάνει υπομνήματα, εκθέσεις, πίνακες σχετικά με την εκτέλεση της συμμαχικής εντολής που ανατέθηκε στον ελληνικό στρατό, μετά την κατάληψη της Σμύρνης τον Μάϊο του 1919: την επαναφορά της δημόσιας τάξης, την παλιννόστηση των προσφύγων που εκδιώχθηκαν το 1914, την κατάσταση της γεωργίας, τα δημόσια έργα, τη λειτουργία της τηλεγραφικής υπηρεσίας, την ίδρυση Πανεπιστημίου στη Σμύρνη και γενικότερα την ελληνική δράση στη Μικρασία. Περιλαμβάνονται επίσης ανακοίνωση μνημοσύνου υπέρ των πεσόντων αξιωματικών και οπλιτών στη Μικρά Ασία και χάρτης της δυτικής Μικράς Ασίας.
Στο αρχείο περιέχονται φύλλα εφημερίδων που εκδίδονταν στη Σμύρνη Πατρίς, Αμάλθεια, Κόσμος, Εστία, Αρμονία, L’ Echo de France, L’ Independent καθώς και άλλα φύλλα αθηναϊκών εφημερίδων (1921-1922).

Έγχρωμος χάρτης της Μικράς Ασίας, όπου αποτυπώνονται όλες οι επαρχίες από την Ανατολική Ρωμυλία μέχρι το Ερούμ και την Βασόρα και την Ιερουσαλήμ.

Σώμα φωτογραφιών από τη Μικρασιατική Εκστρατεία (περισσότερες από 6.000), μέρος του οποίου είναι προϊόν οργανωμένων φωτογραφικών συνεργείων οπλιτών της ελληνικής στρατιάς. Οι τελευταίες, τραβηγμένες και τυπωμένες (πολλές μεγάλων διαστάσεων) από το Δεκέμβριο του 1920 έως τον Ιανουάριο του 1922, αποδίδουν όχι μόνο τις φάσεις των στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Μικρασιατικό Μέτωπο αλλά και την ανθρώπινη διάσταση της καθημερινής ζωής του Έλληνα στρατιώτη. Τεκμηριώνουν ακόμη την έντονη ελληνική παρουσία στη Μικρά Ασία (ελληνικοί οικισμοί, ελληνικές αρχαιότητες, βυζαντινά μνημεία κ.ά.).

Βιβλίο πρακτικών συνεδριάσεων Ταμείου Ανταλλαξίμων Κοινοτικών και Κοινωφελών Περιουσιών (10 Ιανουαρίου 1948 – 19 Ιουλίου 1954).

1. Χάρτες 19ος - 20ός αιώνας: χάρτης της περιοχής της Αδριανούπολης, χάρτης της Μεγάλης Ελλάδας του 1920, χάρτης βυζαντινών επαρχιών Μικράς Ασίας.
2. Επιστολόχαρτα εμπορικών οίκων της Κωνσταντινούπολης με τιμολόγια και εμπορικές δοσοληψίες 1910-1913.
3. Αλληλογραφία του Χρ. Σαββαΐδη από το Εσκί Σεχίρ με τον Β. Ελευθεριάδη από την Κωνσταντινούπολη (1918-1919) σχετικά με την πώληση κτήματος του δεύτερου στο Εσκί Σεχίρ.
4. Δώδεκα (12) φύλλα της καθημερινής πολιτικής και οικονομικής εφημερίδας "ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ" του έτους 1922.

α) 1920, Νοεμβρίου 27: Πιστοποιητικό του μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου (Ιερά Μητρόπολη Σμύρνης).
Πιστοποιείται ότι η Αδαμαντία, θυγατέρα του Λαζάρου και της Σοφίας Ζεϊμπέκογλου, ετών 12, ορφανή και από τους δυο γονείς, μεταφέρθηκε από το Ουσάκ στη μητρόπολη Σμύρνης από τη Μαρία Βαλαβανίδου και παραδόθηκε στον Κωνσταντίνο και την Κλειώ Βούλγαρη, προύχοντες στα Άδανα, για να αναλάβουν την ανατροφή της.
β) 1923, Απριλίου 3: Πατριαρχικό γράμμα του Μελέτιου, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, προς τον Κωνσταντίνο Βούλγαρη.
Εκφράζει τις ευχαριστίες του προς τον ίδιο και προς τον αρχιμανδρίτη Ιγνάτιο για την περίθαλψη των προσφύγων.
γ) 1923, Ιουλίου 12: Επιστολή του Κωνσταντίνου Βούλγαρη, προέδρου της Επιτροπής Περιθάλψεως Ελλήνων Προσφύγων (Αλεξανδρέττα), προς το ελληνικό προξενείο Βηρυτού.
αναφορά στον ταχυδρομικό υπάλληλο του προξένου, ο οποίος δεν είναι συνεπής στα καθήκοντά του, και εκ συστήματος δεν παραδίδει τις απευθυνόμενες προς τον πρόξενο επιστολές των πολιτών.
δ) 1923, Αυγούστου 18: Επιστολή του γενικού προξένου της Ελλάδος στη Βηρυτό προς τον Κωνσταντίνο Βούλγαρη (Αλεξανδρέττα).
Τον ενημερώνει για τη διαδικασία μεταφοράς των προσφύγων και των στρατιωτών στην Ελλάδα.
ε) 1923, Αυγούστου 28: Επιστολή των μελών της κοινοτικής οργάνωσης «Κοινή Δημογεροντία των κοινοτήτων Ικονίου, Σύλλης, Ιλγήν» (Αθήνα) προς τον Κωνσταντίνο Βούλγαρη (Αλεξανδρέττα).
Ο νεοσύστατος σύλλογος ονομάζει τον Κωνσταντίνο Βούλγαρη επίτιμο μέλος για τις υπηρεσίες του στις προσφυγικές τάξεις.
στ) 1923, Σεπτεμβρίου 24: Απαντητική επιστολή του Απόστολου Δοξιάδη, Υπουργού Προνοίας και Αντιλήψεως (Αθήνα) προς τον Κωνσταντίνο Βούλγαρη (Αλεξανδρέττα).
Απαντά θετικά στην πρότασή του για την παρασημοφορία ξένων φιλάνθρωπων κυριών, εκτός των βρετανών υπηκόων.

α) Έγγραφο 1
1910, Ιουλίου 20
Απολυτήριο της Αμαλίας Σεραφειμίδου από το Κεντρικό Παρθεναγωγείο Καισάρειας.
β) Έγγραφο 2
1913, Ιουνίου 14
Δίπλωμα της Αμαλίας Σεραφειμίδου από το Διδασκαλείο Νηπιαγωγών στα Φλαβιανά.
γ) Έγγραφο 3
1919, Φεβρουάριος, Αθήνα
Χάρτης των σχολείων και των εκκλησιών της Μικράς Ασίας το 1912.
δ) Έγγραφο 4
1975, Σεπτεμβρίου 15
Σειρά άρθρων της εφημερίδας Τα Νέα με τον τίτλο "Να γιατί χάσαμε τη Μικρά Ασία".
ε) Έγγραφο 5
Άρθρο της Μαρίας Θεοχάρη με τον τίτλο " Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας" στη σειρά Επιφυλλίδες του Βήματος.

Περιλαμβάνονται χειρόγραφα και δακτυλόγραφα από την συγγραφή και επεξεργασία των λογοτεχνικών έργων της, χειρόγραφα, δακτυλόγραφα και δημοσιεύσεις μελετών, άρθρων, στοχασμών της, δημοσιεύματα και κριτικές για το έργο της, οικογενειακή και φιλική αλληλογραφία, επιστολές αναγνωστών, προσωπικά και ποικίλα τεκμήρια, σειρές εφημερίδων και έντυπα, οπτικοακουστικό υλικό (φωτογραφίες, κασέτες ήχου και εικόνας).
Στο ογκώδες και πλούσιο αρχείο, περιλαμβάνονται τεκμήρια που αφορούν την συγγραφή του γνωστού βιβλίου της Ματωμένα Χώματα (φάκελος 1), επίσης κείμενα και αποσπάσματα από ομιλίες, άρθρα, σημειώσεις που αναφέρονται στη μικρασιατική εκστρατεία, τον προσφυγικό ελληνισμό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις (φάκελος 18), συναφείς δημοσιεύσεις της (υποφάκελος 25.2). Σχετικά τεκμήρια υπάρχουν και σε άλλους φακέλους του αρχείου.

Σχολικός κώδικας που χρονολογείται από τα τέλη του 18ου αιώνα και περιέχει εγκώμιο της Μεγάλης Παρασκευής και άλλα σχολικά κείμενα, εκκλησιαστικά ή κλασικά, στα τούρκικα με ελληνική γραφή (καραμανλίδικα).

Οι φωτογραφίες είναι:
• Πορτρέτα
• Οικογενειακές
• Εκδηλώσεων σε Σμύρνη και Καππαδοκία, 1890-1920,
• Καθημερινής ζωής και εκδηλώσεων στον προσφυγικό συνοικισμό Ακροποτάμου και στα Λουτρά Ελευθερών

Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν κορίτσια και μαθήτριες του Παρθεναγωγείου Κίου.

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Απόδειξη Αγροτικής Τράπεζας για εξόφληση χρέους πρόσφυγα προς την ΑΤΕ
• Πρόσκληση γάμου στην Κωνσταντινούπολη
Προσφυγικό οικογενειακό βιβλιάριο εποικισμού (κοινότητας Ερεντί Νέστου)
Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν πρόσφυγες από Ανατολική Θράκη και Πόντο

Νεότερη προσθήκη στις αρχειακές συλλογές του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών αποτελεί σειρά μαγνητοταινιών με συνεντεύξεις από τους εναπομείναντες Έλληνες κατοίκους της Ίμβρου (1992-1996).
Όψιμα, στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών συγκεντρώθηκε αριθμός βιντεοκασετών και ψηφιακών οπτικών δίσκων με μικρασιολογικά θέματα.

Αφήγηση ζωής που παραχωρήθηκε από τον μικρασιατικής καταγωγής εκπαιδευτικό και συγγραφέα Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά στην Ο.Π.Ι.ΒΟ.
Πληροφορίες για τους γονείς του: πρόσφυγες, ο πατέρας από Αϊβαλί, η μητέρα από Πέργαμο. Πληροφορίες για τις πρώτες προσφυγικές κατοικίες, τα «τετράγωνα», για τη φτώχεια και τις δυσκολίες των προσφύγων, τα προσφυγικά συσσίτια και τη δημιουργία του «Συνοικισμού». Αναφορές στην εργασία της γιαγιάς (από τη μεριά του πατέρα) στου Παπαγεωργίου, στους αργαλειούς, και στο οικογενειακό και συγγενικό του περιβάλλον στη Νέα Ιωνία. Αναφορές στα γεγονότα της Σμύρνης, στο Αϊβαλί και στα Τάγματα εργασίας, όπου είχε χαθεί ο παππούς του.
Πληροφορίες για την υγειονομική κατάσταση των προσφύγων, τις αρρώστιες και τις κακουχίες: εξανθηματικός τύφος. η διαμονή στις αποθήκες, τα σπίτια, τα υλικά, τα δάνεια.
Αναφορά στα σχολικά του χρόνια, στην κήρυξη του πολέμου, την ιταλική και τη γερμανική Κατοχή: τα συναισθήματα των παιδιών, οι μετακινήσεις, ο στρατώνας, τα καταφύγια, τα ορύγματα «ζιγκ ζαγκ», η πείνα, τα ΕΑΣΑΔ και οι δολοφονίες πολιτών από τους συνεργάτες των δυνάμεων Κατοχής.

Περιέχει ένα πιστοποιητικό βάπτισης της Ιεράς Επισκοπής Μοσχονησίων και δύο οικογενειακές φωτογραφίες της οικογένειας Κοντέλη.

Οι φάκελοι περιέχουν :
• Κανονισμό και δίπλωμα του "Εν Κωσταντινουπόλει Ανορθωτικού Συνδέσμου Περαμιτών"
• Σχολικούς τίτλους εκπαιδευτηρίων Ελληνικής Κοινότητας Γαλατά και Καβάλας
• Δηλώσεις για αποζημίωση προς Πατριαρχική Επιτροπή για ζημιές διωγμών 1914-1915
• Έγγραφο "Μικτής Ελληνοτουρκικής Επιτροπής" για μετακίνηση από λιμάνι Τουρκίας προς λιμάνι Καβάλας, δηλώσεις εκκαθάρισης περιουσιών της Μικτής Επιτροπής επί της Ανταλλαγής των Ελληνοτουρκικών πληθυσμών, πράξη εκτιμητικής επιτροπής Κοινότητος Περάμου Κυζίκου του Υπουργείου Γεωργίας- Διεύθυνση Ανταλλαγής για αξία εγκαταλελειμμένης περιουσίας, υπεύθυνη δήλωση αποζημίωσης πρόσφυγα

Ο φάκελος του αρχείου περιέχει:
• Απόδειξη συνδρομής στον Προσφυγικό Σύλλογο Σμύρνης και Περιχώρων στην Καβάλλα (1927)
• Βεβαίωση εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων σε οικία Τούρκου σε συνοικία της Καβάλας (1924)
• Αντίγραφο δήλωσης (μεταφρασμένο στα ελληνικά) από τα τουρκικά ληξιαρχικά μητρώα (1921).

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Δηλώσεις για αποζημίωση προς την Επιτροπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την καταστροφή και απώλεια περιουσιών στους διωγμούς 1914-15), Καλόλημνος
• Αιτήσεις εκκαθάρισης περιουσίας από Αρμουτλή-Καλόλημνο Νικομήδειας (καζά Κίου, σαντζάκι Προύσας)
• Πράξη της Εκτιμητικής Επιτροπής Καλολήμνου της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής Περιουσιών στα Μουδανιά
• Υπεύθυνες δηλώσεις μη αγροτικής αποκατάστασης πρόσφυγα από Αρμουτλή- Καλόλημνο

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Άδεια - βεβαίωση εγκατάστασης προσφύγων σε μουσουλμανική οικία
• Δηλώσεις εκκαθάρισης περιουσίας πρόσφυγα
• Πράξη Εκτιμητικής Επιτροπής της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής
• Έγγραφα Προσφυγικού Συλλόγου Σμύρνης και Περιχώρων Καβάλλας και της Ενώσεως Εφέδρων Μικράς Ασίας-Θράκης
• Έγγραφο αποζημίωσης από Πρωτοβάθμια Επιτροπή του Υπουργείου Γεωργίας
• Έγγραφα εξόφλησης χρεών με προσφυγικές ομολογίες
Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν το Μικρασιατικό Μέτωπο
Η carte visite παρουσιάζει την Αγία Παρασκευή του Τσεσμέ

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Προσωρινό διαβατήριο (1/11/1922)
• Πιστοποιητικό του Πολιτικού Λαϊκού Συλλόγου Φιλελευθέρων Καβάλλας και Περιχώρων «Η Αλληλεγγύη» (1922)
• Αιτήσεις αποζημίωσης προς την Πατριαρχική Επιτροπή Αποζημιώσεων, Κωνσταντινούπολις (1919)
• Αιτήσεις για παροχή στέγης προς το Παράρτημα του Ταμείου Περιθάλψεως Προσφύγων (1924)
• Δηλώσεις εκκαθάρισης ακινήτου και κινητής περιουσίας προς τη Μικτή Επιτροπή επί της Ανταλλαγής των ελληνοτουρκικών πληθυσμών (1924-1928)
• Διορισμό από το Υπουργείο Γεωργίας, τακτικού μέλους της Κοινοτικής Εκτιμητικής Επιτροπής της Κοινότητος Καστέλλι (26/11/1925),
• Δηλώσεις μη αγροτικής αποκατάστασης του Γραφείου Εποικισμού Καβάλας (1926)
• Ομολογίες της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος (1926-1928)
• Πράξεις εκτίμησης αξίας της κινητής και ακίνητης περιουσίας στην Τουρκία (1927)
• Έγγραφα οικονομικών συναλλαγών με Οικονομική Εφορία Καβάλλας (1930-1933)
Βιβλίο με καταγεγραμμένα τα ονόματα ελληνικών οικογενειών της κοινότητας Καστέλλι (χ.χ.)

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Προικοσύμφωνα της ελληνικής κοινότητας Ηρακλείτσας Ανατολικής Θράκης
• Πιστοποιητικά βάπτισης από την Ιερά Μητρόπολη Νικομήδειας
• Δήλωση εκκαθάρισης περιουσίας πρόσφυγα από Ηρακλείτσα Ανατ. Θράκης
• Υπεύθυνη δήλωση μη αγροτικής αποκατάστασης
• Προσφυγικά έγγραφα Εθνικής Τράπεζας: έγγραφο πληρωμής τοκομεριδίων προσφυγικού δανείου- έγγραφα είσπραξης ποσού από ρευστοποίηση προσφυγικών ομολόγων

Καρτ-ποστάλ από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, από την εγκατάσταση προσφύγων στη Ροτόντα, από Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, από Έλληνες στρατιώτες κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία και εικόνες από Μικρά Ασία.

Φακ. 8:
Ανατυπωμένες φωτογραφίες:
-«Α/Π «Πανελλήνιον» ή «Seitan Panteli” ή «Διάβολος» έτος ναυπήγησης 1900.
(πρωτότυπη φωτογραφία: Αθηνά Κ. Γρύμπλα)
-Εσωτερικό από ένα υφαντουργείο – μεταξουργείο με τις εργάτριες.
-2 ανατυπωμένες φωτογραφίες της Μικρασιατικής Καταστροφής «Η Σμύρνη πυρπολημένη»

• 2 ανατυπωμένες φωτογραφίες:
  «Οι Τούρκοι αιχμάλωτοι εις Καραμπουρνού»
  -[Αφιχθέντες πρόσφυγες στο λιμάνι της Ερμούπολης ; ]
  -Επιστολή «Σμύρνη τη 13η Μαΐου 1919- Αγαπητέ Πάνο… Κύριον Πάνον Καμπουρόπουλον Αθήναις»
  -2 πιστοποιητικά ανατυπωμένα του Υπουργείου Στρατιωτικών της Διεύθυνσης Υγειονομικής Υπηρεσίας με σφραγίδες «ΕΦΟΝΕΦΘΗ και ΕΞΗΦΑΝΗΣΘΗ»
  -1 ανατυπωμένο διαμονητήριο του Έκτορα Κοσσαντέλη, εμπόρου από τη Σμύρνη.
  -27 ανατυπωμένες φωτογραφίες και καρτ-ποστάλ από την Σμύρνη, τον Γαλατά και το βουνό Πάγος της Σμύρνης. Στο πίσω μέρος των περισσότερων φωτογραφιών και καρτ ποστάλ ,υπάρχουν φωτοτυπημένες μικρές επιστολές από στρατιώτες της Μικρασιατικής εκστρατείας ,προς τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Φακ. 9:
-5 ανατυπωμένες φωτογραφίες με πρόσφυγες που εγκαταλείπουν την πόλη τους, ένα κάρο της υγειονομικής υπηρεσίας, πρόσφυγες να πλένονται σε μία μικρή λιμνούλα.

• Ανάτυπο με τίτλο: «Τσαρσιά και παζάρια στη Σμύρνη» του Φιλ. Κ. Φάλμπου, Αθήνα 1962, με μία αφιέρωση προς τον Χρήστο Σπανομανώλη, με κάποιες χαλκογραφίες στο εσωτερικό του.
• Λεύκωμα της Ενώσεως Μικρασιατών Περιφέρειας Κρήνης, με έδρα την Αθήνα, Δεκ. 1979, με τίτλο: « 25 χρόνια, Ένωση Μικρασιατών Περιφέρειας Κρήνης» περιέχει φωτογραφίες από την Κρήνη Τσεσμέ, Αλάτσατα.
• Ανατυπωμένη επιστολή ενός στρατιώτη του 16ου Λόχου.
  -Πιστοποιητικά στρατιωτών που χρησίμευσαν ως σύνδεσμοι μεταξύ Μουσουλμάνων και της Οργανώσεως Κωνσταντινουπόλεως.
  -Δήλωση αστικής αποκαταστάσεως ενός πρόσφυγα.
  -Δήλωση εκκαθαρίσεως κινητής και ακίνητης περιουσίας
  -Ευχαριστήρια επιστολή του Δ.Σ του Ανώτατου Ελληνικού Παρθεναγωγείου μετ΄ Οικοτροφείου Σμύρνης «Ομήρειον», προς τον καθηγητή Ε. Κοσσαντέλη.
  -Δελτία ταυτότητας, οικογενειακά βιβλιάρια προσφύγων, με φωτογραφίες.
  -Ταυτότητα ενός στρατιώτη του 4ου Λόχου
  -25 επιστολόχαρτα γραμματέα στην τουρκική γλώσσα, πριν από το 1920 με entete: «Εκπαιδευτήρια της Ορθοδόξου Κοινότητος Ταταούλων.
  -Δίπλωμα Εμπορικού Τμήματος του Ελληνογαλλικού Λυκείου Σμύρνης και ενδεικτικό της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης.
  -Ανατυπωμένες φωτογραφίες του χορού «Ζεϊμπέκια»
  -Επιστολή από το Λονδίνο, του Ν. Μιχαλόπουλου προς τον Παράσχο ….. όπου εξηγεί την πολιτική κατάσταση της Ελλάδας.
• Φύλλο πορείας
  -Πιστοποιητικό πρόσφυγα από τη Διεύθυνση Σιδηροδρόμων τέως Στρατιάς Μ. Ασίας.
  -Επείγον τηλεγράφημα προς τον Ν. Ανδριανόπουλο Ανθυπομοίραρχο Χωροφυλακής Κορδελιού.
  -Σημειωματάριο με χειρόγραφα ποιήματα.
  -Φυλλάδιο με τίτλο: « Η Πρώτη Επέτειος Εορτή του Μικρασιατικού Συλλόγου «Ανατολής» τελεσθήσα τη 30η Ιανουαρίου 1892» εν Αθήναις, εκ του τυπογραφείου Π. Δ. Σακελλάριου, 1892. Έχουν εκπέσει τα εξώφυλλα.
  -Επιστολή στη Γαλλική γλώσσα.
  -24 φωτογραφίες από τη Μικρασιατική Εκστρατεία
  -Διαμονητήριο του Εκ. Κοσσιντέλη.
  -Διαταγή της Στρατιωτικής Διοικήσεως Μαγνησίας Β. Κλιμάκιο Αξαρίου, 5/2/1922
  -Πιστοποιητικό αστικής υποκατάστασης του πρόσφυγα Στ. Ραφτόπουλου, από τον Σύλλογο Αλληλοβοήθειας προσφύγων Σταθμού Λαρίσης και Περιφέρειας Πειραιώς, με οικογενειακή φωτογραφία.
  -47 ανατυπωμένες φωτογραφίες με παλιά επαγγέλματα Τούρκων και Μικρασιατών.

Συλλογή 10 ταχυδρομικών δελταρίων (cartes postales) με θέμα την Κωνσταντινούπολη.

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Πιστοποιητικό βαπτίσεως (1920)
• Πιστοποιητικά Παμμικρασιατικού και Βυζαντινού Συλλόγου Προσφύγων Καβάλας (1923)

Συλλογή από δικαιοπρακτικά έγγραφα (συμφωνητικά, τίτλοι ιδιοκτησίας, μισθωτήρια, διαθήκες, Πατριαρχικό γράμμα έκδοσης διαζυγίου, κ.ά.) συνταγμένα σε οθωμανική ή ελληνική γραφή-γλώσσα και ταξινομημένα κατά γεωγραφική περιοχή. Επιπλέον, η συλλογή περιέχει και τις Πανεπιστημιακές εργασίες, φοιτητών της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ προσφυγικής καταγωγής, για τα έθιμα και το δίκαιο των πατρίδων καταγωγής τους.

Συλλογή οθωμανικών και καραμανλίδικων εγγράφων και εντύπων σχετικά με την Κοινότητα Ταβλοσούν της Καισαρείας της Μικράς Ασίας:

• Έγγραφο του υπουργείου Οικονομικών προς την υποδιοίκηση Καισαρείας αναφορικά με τη σύνταξη καταλόγου πόλεων και χωριών με ελληνικούς πληθυσμούς για την είσπραξη φόρων του Δημοσίου και του Πατριαρχείου (1863).
• Πίνακας με τους φόρους που αναλογούν στη μερίδα κάθε ραγιά ή ισλάμ στην περιοχή της Καισαρείας (1840).
• Διάφορες αγωγές και δικαστικές αποφάσεις για οικονομικές και κτηματικές διαφορές (1865-1866),
• Έγγραφα σχετικά με αίτημα αποφυλάκισης,
• Μία ιδιωτική επιστολή σχετικά με εμπορικές δοσοληψίες στα καραμανλίδικα (1823),
• Μία εγκύκλιο της Επιτροπής των Ελεών υπέρ των Φιλανθρωπικών Καταστημάτων Κωνσταντινούπολης προς την ορθόδοξη Κοινότητα Ταβλοσούν στα καραμανλίδικα.
• Ένα φύλλο της εφημερίδας "Ζενπούρ" (Κωνσταντινούπολη, 30 Μαρτίου 1866) στα καραμανλίδικα
• Ένα φύλλο της εφημερίδας "Ceride-i Havadis" (Κωνσταντινούπολη 1853) στα οθωμανικά.

Στον φάκελο εμπεριέχονται τίτλοι σπουδών της Αστικής Σχολής Καισαρείας, και του Κεντρικού Παρθεναγωγείου (εκδοθέν από την «κατά Καισαρείαν Ιερατική Σχολή») 1918

Τα έγγραφα έχουν εκδοθεί από εκκλησιαστικές ή κοσμικές αρχές και περιλαμβάνουν πιστοποιητικά βαπτίσεων, γάμου καθώς και τίτλους ιδιοκτησίας, φιρμάνια, έντυπα εκπαιδευτηρίων και νοσοκομείων.

Αλληλογραφία του Γεωργίου Φωτιάδη (πολίτης της ΕΣΣΔ) με Λουδοβίκο και Αλέκο Φωτιάδη, με τον διαχειριστή του τσιφλικιού του Φωτιάδη στη Σμύρνη, με Τούρκους δικηγόρους σε Σμύρνη και Κωνσταντινούπολη σχετικά με τη διαχείριση και πώληση του τσιφλικιού μετά το 1922. Αλληλογραφία του Φωτιάδη με Τουρκοκρητικό από Ιεράπετρα σχετικά με ζητήματα κτηματικής περιουσίας, επιστολή του Φωτιάδη στο Πολιτικό Γραφείο Πρωθυπουργού το 1943 με την οποία διαμαρτύρεται για την απαλλοτρίωση του τσιφλικιού του από τις τουρκικές αρχές, συμβόλαια, συμφωνητικά, τίτλοι ιδιοκτησίας και άλλα δικαιολογητικά για την υπόθεση του τσιφλικιού.

«Μητρώον» (ονομαστικό ευρετήριο) προσφύγων της Εκτιμητικής Επιτροπής της Διεύθυνσης Ανταλλαγής με έδρα τη Χίο, στο οποίο περιλαμβάνονται οι παρακάτω στήλες: «Αύξων αριθμός, ονοματεπώνυμον δηλούντος, αριθμός πρωτοκόλλου δηλώσεως και χρονολογία, επιδικασθέν ποσόν δι΄ ακίνητον ή κινητήν, παρατηρήσεις, τόπος καταγωγής, τόπος δηλώσεως».
Στο βιβλίο εμπεριέχεται λυτό φύλλο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής της Κοινότητος Δενίζ-Γκερέν της Εκκλησιαστικής Επαρχίας Κρήνης του έτους 1926.

Μία μεταξοτυπία Ιεράς Νοσοκομειακής Μονής Μπαλουκλί Κωνσταντινουπόλεως.

Χάρτες κολάζ με θέμα «Μοναστήρια και Άγιοι Τόποι της Τρίγλιας" και "Βρύλλιον Τρίγλας".

Τεκµήρια των ελληνικών εκστρατευτικών σωµάτων στα οποία ο Ν. Σµπαρούνης συµµετείχε ως στρατιωτικός γιατρός [Σµύρνη 1919-1920, Σαγγάριος 1921]. Διοικητικά έγγραφα (αναφορές, εκθέσεις, διαταγές, επιστολές) της Υγειονομικής Επιτροπής της Στρατιάς Μικράς Ασίας, ονομαστικές καταστάσεις νεκρών στρατιωτών

Λογοτεχνικά έργα (ποίηση, θέατρο, πεζογραφία) και μεταφράσεις του Α. Σημηριώτη, διαλέξεις και άρθρα του, δημοσιεύματα που τον αφορούν. Τμήμα από το αρχείο του αδελφού του, Γεώργιου Σημηριώτη (αυτοβιογραφία, λογοτεχνία, αλληλογραφία), και από το αρχείο της Ειρήνης Νικολάκη-Βαρδουλάκη.

Τεκμήρια από την υπηρεσία του Αλέξανδρου Σβώλου στη θέση του Ανώτατου αντιπροσώπου της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης και από την συμμετοχή του στην Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ). Έγγραφα της Επιτροπής Διακανονισμού απαιτήσεων Μικράς Ασίας και της Μεικτής Επιτροπής επί της ανταλλαγής Ελληνοτουρκικών πληθυσμών.

Ένα (1) έγγραφο: "Πιστοποιητικόν ταυτότητος Κεντρικής Δημογεροντίας επαρχίας Καισσαρείας" (1924).

Λεύκωμα που περιέχει αποκόμματα εφημερίδων, προσκλήσεις και ανακοινώσεις για διαλέξεις και ομιλίες του Λ. Παραρά και σχετικά δημοσιεύματά του. Ορισμένα από αυτά έχουν ως κύριες θεματικές τον Όμιλο Φιλοτέχνων Σμύρνης, τα Βουρλά και τη Σμύρνη.
Περιέχονται ακόμη νεκρολογίες (κυρίως Σμυρνιών προσφύγων).

Έγγραφα επί της ανταλλαγής Ελληνο-Τουρκικών Πληθυσμών.
-Ένα (1) έγγραφο από τη Μικτή Επιτροπή επί της Ανταλλαγής των Ελληνο-Τουρκικών Πληθυσμών, με τίτλο: «Δήλωσις Εκκαθαρίσεως» (περιοχή: Μισθί Νίγδης). Αναφέρεται το ονοματεπώνυμο «Γρηγόριος Παρασκευά Χουρσίτογλου».
-Τέσσερα (4) έγγραφα-πράξεις εκτίμησης και επιδίκασης, από τη Διεύθυνση Ανταλλαγής του Υπουργείου Γεωργίας (περιοχή: Μισθί Ικονίου). Αναφέρεται το ονοματεπώνυμο «Γρηγόριος Παρασκευά Χουρσίτογλου».

Περιλαμβάνονται 74 οικογενειακές καταστάσεις Μικρασιατών Προσφύγων στον Νομό Λακωνίας, οι οποίοι υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση για απόκτηση οικοπέδου ή στέγης. Οι καταστάσεις απαρτίζονται από στήλες με τους εξής τίτλους: α/α, Ονοματεπώνυμο [πρόσφυγα], Όνομα Πατρός, Ηλικία, Επάγγελμα, Έτος Εγκαταστάσεως εν Ελλάδι, Παρατηρήσεις.

Tο Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο (M.Λ.A.) ιδρύθηκε το 1930 από την Mέλπω Mερλιέ (1889-1979). Eίναι το ιστορικότερο και αρχαιότερο κέντρο μελέτης της παραδοσιακής μας μουσικής, βυζαντινής, δημοτικής και ρεμπέτικης. Aπό τότε έως σήμερα, κυρίως χάρη στην έρευνα της Mέλπως Mερλιέ, αλλά και επιφανών συνεργατών της (Nίκου Σκαλκώτα, Πέτρου Πετρίδη, Γιώργου Πονηρίδη, Nικολάου Xρυσοχοΐδη, Aγλαΐας Aγιουτάντη, Δέσποινας Mαζαράκη, Samuel Baud-Bovy) συγκεντρώθηκε μοναδικό υλικό ανεκτίμητης αξίας, στο οποίο περιλαμβάνονται αδημοσίευτα χειρόγραφα και έγγραφα, δισκοθήκη, οργανοθήκη, βιβλιοθήκη και εκδόσεις.

Αναλυτικότερα:

Αδημοσίευτα χειρόγραφα και έγγραφα:

• Aναστασιματάριο του περίφημου πρωτοψάλτη Kωνσταντινουπόλεως Γεωργίου Pαιδεστηνού (1833-1889)
• Σειρά από Ωδές σε Oικουμενικούς Πατριάρχες του 19ου αιώνα
• Mία συλλογή από 33 δημοτικά και αστικά τραγούδια ανθολογημένη από τον μικρασιάτη μουσικό του 19ου αιώνα Πέτρο Φιλανθίδη
• Ένα απάνθισμα από 121 Φαναριώτικα τραγούδια (μισμαγιά) γραμμένο προεπαναστατικά στην προχρυσανθινή παρασημαντική

Στη βιβλιοθήκη του M.Λ.A. υπάρχουν:

• Mία μεγάλη σειρά από φακέλους με αποκόμματα από εφημερίδες που αναφέρονται στη βυζαντινή μουσική καθώς και τη δημοτική και τη ρεμπέτικη

Δισκοθήκη
α. Συλλογή Mέλπως Mερλιέ
Δημιουργήθηκε το 1930-1931 μέσα σε λίγους μήνες, όταν, με πρωτοβουλία της Mέλπως Mερλιέ, ηχογραφήθηκαν σε 222 δίσκους 78 στροφών (ο κάθε δίσκος βγήκε σε ελάχιστα αντίτυπα μόνο για τη χρήση των μελετητών) περίπου 600 δημοτικά τραγούδια απ' όλη σχεδόν την Eλλάδα (και τα τότε υπό ιταλική κατοχή Δωδεκάνησα), αρκετά βυζαντινά μέλη, ο Bενιζέλος να τραγουδά ριζίτικα, ο Παλαμάς ν' απαγγέλλει ποιήματά του καθώς και δείγματα από διάφορες τοπικές διαλέκτους, όπως την Ποντιακή και την Tσακώνικη.

β. Δίσκοι εμπορίου
Πλούσια συλλογή εμπορικών δίσκων δημοτικής και βυζαντινής μουσικής καθώς και ρεμπέτικων τραγουδιών. Eπίσης δίσκοι με παραδοσιακές μουσικές απ' όλο τον κόσμο.

Οργανοθήκη
Mουσικά όργανα που έχουν παιχτεί από λαϊκούς οργανοπαίχτες των αρχών του 20ού αιώνα. Ξεχωρίζει ένας καππαδοκικός κεμανές.

Ληξιαρχικό βιβλίο βαπτίσεων (Σύλλης) Σίλλης Ικονίου, από 1η Ιανουαρίου 1891 έως 1η Μαρτίου 1921.

Απόσπασμα διατριβής επιγραφόμενο "Μέρος Γ' Άσματα δημώδη και μύθοι των Ελληνογλώσσων κατοίκων της Καππαδοκίας".

Οι κώδικες καταγράφουν τη ζωή των Κοινοτήτων: γεννήσεις, γάμοι, θάνατοι, σχολεία, εκκλησίες, τοπικά γεγονότα. Στην ελληνική γλώσσα είναι γραμμένοι δεκαοκτώ. Άλλοι δεκαοκτώ είναι καραμανλίδικοι. Υπάρχουν έξι μεικτοί δίγλωσσοι (ελληνικά - καραμανλίδικα) καθώς και ένας στα τουρκικά με οθωμανική γραφή..

Το αρχείο του εκδότη της εφημερίδας "Νέα Σμύρνη", Σταύρου Κουκουτσάκη, αποτελείται κυρίως από συγχαρητήριες επιστολές με την ευκαιρία του εορτασμού διαφόρων επετείων κυκλοφορίας της εφημερίδας του: δεκάχρονα (1940), εικοσάχρονα (1950), εικοσιπεντάχρονα (1955), τριαντάχρονα (1960). Στους επιστολογράφους περιλαμβάνονται νομάρχες Αττικής, πρόεδροι της κοινότητας και του δημοτικού συμβουλίου Νέας Σμύρνης, πολιτευτές και βουλευτές, μέλη της Ε.Σ.Η.Ε.Α., το προεδρείο του Πανιώνιου Γυμναστικού Συλλόγου, ιερωμένοι, φίλοι του Κουκουτσάκη και διάφοροι ιδιώτες. Περιλαμβάνεται επίσης επιστολή του Κώστα Κοτζιά, υπουργού Διοικητή Πρωτευούσης (1937).

Οικογενειακή αλληλογραφία του Γεράσιμου Καραπάνου: επιστολές προς τους γονείς και τα αδέλφια του από Balia-Karaidin (1903-1906), από την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και την Μερσίνα (1908-1909), επιστολές προς τη σύζυγό του Ερμιόνη (1908-1927), οικογενειακές φωτογραφίες

Βιβλίο με ένδειξη "Ιερέως Λεοντίου Αναστασιάδου, εφημερίου της εν Μουταλάσκη εκκλησίας των Αρ ..., Απάνθισμα της Ιεράς Κατηχήσεως ΓΙΑΝΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝ ΜΕΖΧΕΠΙΝΙΝ ΤΑΡΙΦ ΒΕ ΤΕΛΙΜΙ ...., Χριστοσούν Μεγάλη εκκλησία σηνδαν τενσίπ βε τασβίπ πουγιουρουλμούσδουρ, εν Κωνσταντινουπόλει, Τύποις Ι. Π. Παναγιωτίδου, οδός Υψηλής Πύλης, αριθ. 98, 1900.
Με εικόνες.

Το τμήμα αυτό του αρχείου Καραβίδα περιλαμβάνει αυτοσχέδια τεύχη του Καραβίδα με χειρόγραφα ποιημάτων του, δακτυλόγραφα κείμενά του, φωτοαντίγραφα βιβλίων. Μεταξύ των κειμένων του απαντάται και το άρθρο «Το μέλλον των επί της Ιωνίας Ελληνικών κοινοτήτων» (σελίδες 4 + 18, λείπουν σελίδες)
Επισημαίνεται φωτοαντίγραφο μίας επιστολής του Καραβίδα προς τον Παπαναστασίου από τη Σμύρνη (30/6/1922) με ενδιαφέρουσες επισημάνσεις για την κατάσταση στο μέτωπο.

Διοικητικά έγγραφα όπως Πιστοποιητικά, Δελτάρια, Βαπτιστικά, τούρκικα έγγραφα, συμβόλαια

Φωτοαντίγραφα του πίνακα των γεωργικώς εγκατεστημένων και δικαιωμένων στην πόλη της Βέροιας με ονοματεπώνυμα και αριθμούς κλήρων, υπογεγραμμένος από την Προσφυγική Επιτροπή.

Η Βιβλιοθήκη διαθέτει μία από τις πλουσιότερες συλλογές ελληνικών και ξένων εφημερίδων και περιοδικών από τον 18ο αιώνα έως σήμερα, μεταξύ των οποίων εφημερίδες με τόπο έκδοσης τη Σμύρνη ή την Κωνσταντινούπολη, αλλά και την Αμάλθεια Σμύρνης που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1923.

Ειδικότερα:
• «Αμάλθεια Σμύρνης», Αθήνα (1923). Αρχαιοτέρα των ελληνικών εφημερίδων
• «Αμάλθεια, Η», Σμύρνη (1922). Ιδρυθείσα τω 1838
• «Εβδομάς», Κωνσταντινούπολη (1922-1923)
• «Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος», Κωνσταντινούπολη (1914-1915)
• «Εμπρός», Κωνσταντινούπολη (1914-1915, 1918-1920)
• «Εστία», Σμύρνη (1922). Καθημερινή εσπερινή εφημερίς εν Σμύρνη
• «Θάρρος», Σμύρνη (1922). Διευθυνταί: Σπύρος Σ. Σολομωνίδης – Χρήστος Σολομωνίδης, έτος 10ον, Αρ. Φ. 3046-3240
• «Κόσμος», Σμύρνη (1919-1922). Καθημερινή Πρωινή Εφημερίς. Διευθυνταί: Κ. Μ. Νικολαΐδης – Ν. Χ. Λάσκαρης
• «Νέα Ζωή», Σμύρνη (1920). Καθημερινή Πρωινή Εφημερίς. Διευθυνταί: Κ. Μ. Νικολαΐδης – Ν. Χ. Λάσκαρης
• «Πατρίς», Σμύρνη (1922). Πρωινή Εθνική Εφημερίς. Διευθυνταί: Κοκκινίδης – Λιγνάδης. Διαχειριστής: Β. Ν. Πασχάλης
• «Συνάδελφος», Σμύρνη (1922)
• «Τηλέγραφος-Σμύρνη», Σμύρνη (1922)
• «Φως, Το», Κωνσταντινούπολη (1924-1929)

Αρχείο Ηγεμονικού Διοικητικού Γραφείου Σμύρνης.

Πρόκειται για τμήμα του αρχείου του Συλλόγου. Ο κύριος όγκος του αρχείου βρίσκεται στον Σύλλογο, στην Αλεξάνδρεια. Εισερχόμενη και εξερχόμενη αλληλογραφία (αποσπασματική, εμπίπτει χρονολογικά στην περίοδο 1918-1971). Απολογισμοί, λογοδοσίες χρήσεως, αποδείξεις. Πιστοποιητικά και δελτία ταυτότητας για την πολιτογράφηση ως Ελλήνων των Μικρασιατών προσφύγων ελληνικής καταγωγής που κατέφυγαν στην Αλεξάνδρεια μετά την Καταστροφή. Καταστατικά, αιτήσεις εγγραφής μελών και έγγραφα σχετικά με τις συνδρομές. Ποικίλα έντυπα που σχετίζονται με την φιλανθρωπική δράση και τη λειτουργία του Συλλόγου (προγράμματα καλλιτεχνικών και εορταστικών εκδηλώσεων, εισιτήρια, λαχνοί, μενού του εντευκτηρίου του Συλλόγου, αποκόμματα εφημερίδων, κ.ά.). Έγγραφα που συγκροτούν τρεις μικρές ενότητες: Παμπροσφυγική Οργάνωση Αμύνης Δικαιούχων Ανταλλαξίμων, Ομοσπονδία Σωματείων Αλεξανδρείας και Μικρασιατική Στέγη. Έξι (6) τόμοι πρακτικών του Διοικητικού Συμβουλίου (1923-1956) και ένας τόμος πρακτικών Γενικών Συνελεύσεων (1918-1923).

Η Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα είναι από τα γνωστότερα λογοτεχνικά έργα με θέμα τη μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή. Στο αρχείο σώζονται κριτικές και σχόλια για το έργο (υποφάκελος 4.3). Στην οικογενειακή αλληλογραφία απαντώνται στοιχεία για την ζωή των μελών της οικογένειας μετά την καταστροφή (φάκελος 8). Διασώζεται έγγραφο που αφορά την αναζήτηση αγνοούμενου στρατιώτη (υποφ. 9.1), τεκμήρια που προορίζονται ή απευθύνονται στην Εκτιμητική επιτροπή κοινότητος Κεμερίου και πέριξ και στη δευτεροβάθμια επιτροπή Κυδωνιών (1925-1926) (υποφ. 9.3) και διάλεξη του αδελφού του Αλέκου Δούκα με τίτλο «Μικρασία» (1959) (υποφ. 10.2).

Το αρχείο αφορά την οικονομική / δημοσιονομική λειτουργία της Ελληνικής Διοίκησης Σμύρνης. Περιέχεται αρχειακό υλικό του Κεντρικού Ταμείου Σμύρνης, των Ταμείων Πληρωμών και Εισπράξεων Σμύρνης καθώς και των δημοσίων ταμείων και οικονομικών εφοριών των περιοχών: Αϊδινίου, Αξαρίου, Βαϊνδηρίου, Βρυούλλων, Ηρακλείου, Θείρων, Κασαμπά, Κρήνης, Κυδωνιών, Μαγνησίας, Μαινεμένης, Νυμφαίου, Παλαιάς Φώκαιας, Περγάμου. Ειδικότερα, εμπεριέχονται:

1. Υπηρεσιακή αλληλογραφία, αποφάσεις, διαταγές και εντολές πληρωμής
2. Γραμμάτια παράδοσης, παραλαβής και χρηματικά γραμμάτια
3. Χρηματικά εντάλματα και στελέχη χρηματικών ενταλμάτων
4. Καταστάσεις και υπομνήματα εσόδων-εξόδων, μισθοδοσίας και τροφοδοσίας
5. Αποδείξεις
6. Συμβόλαιογραφικές πράξεις, συμφωνητικά.
7. Βεβαιώσεις
8. Φύλλα εφημερίδων
9. Οθωμανικά έγγραφα κ.ά

Ίδρυση Ύπατης Αρμοστείας - Οργάνωση εφοδιασμού και συγκοινωνιών της πόλης, στατιστικοί πίνακες αναφερόμενοι σε θέματα εκπαιδευτικά, θρησκευτικά, βιομηχανικά, γεωργίας, ναυτιλίας, αλιείας και κτηνοτροφίας, αντίγραφα επιστολών Βενιζέλου για την ελληνική κατοχή Σμύρνης, αποβίβαση Ιταλών στην Αττάλεια, συμμετοχή σε αθλητικούς αγώνες στην Ελλάδα, αλληλογραφία Βενιζέλου - Στεργιάδη για την κατάληψη του Αζαρίου και την εκκένωση του Ναζλή, Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, ανακαλύψεις/υποχωρήσεις ελληνικού στρατού και βιαιοπραγίες, χάραξη ορίων ελληνικής ζώνης κατοχής και προέλαση ελληνικού στρατού, τουρκικές αντιδράσεις, πληροφορίες για δράση κεμαλικών, κατάσταση Τουρκίας μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, κατάσταση Τουρκίας μέχρι την κατοχή Σμύρνης, φόνοι Ελλήνων, αλληλογραφία αρχηγών ελληνικών - κεμαλικών δυνάμεων περί βιαιοπραγιών του ελληνικού στρατού, στρατιωτικές αναφορές για γαλλικές ενέργειες κατά της ελληνικής κατοχής, ανακρίσεις διασυμμαχικής επιτροπής για σφαγές στη Σμύρνη, τουρκικές ενέργειες κατά της ελληνικής κατοχής, προέλαση του στρατού στο εσωτερικό της Μ. Ασίας, κατάσταση ελληνικών πληθυσμών στη Μικρά Ασία, καταγγελίες κατά του ελληνικού στρατού κατοχής, δελτία τύπου - οργάνωση ελληνικής κατοχής στη Σμύρνη, συνέπειες της απόβασης του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, ανακατάληψη Αϊδινίου, παλιννόστηση προσφύγων Οθωμανών περιφέρειας Αϊδινίου, ιταλικές ενέργειες μετά τη συνεννόηση Βενιζέλου - Τιττόνι, πατριαρχικό ζήτημα, εκλογή Οικουμενικού Πατριάρχη.

Σήμερα υπάρχουν στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών κατατεθειμένα 504 χειρόγραφα, από όλες τις περιοχές της Μικράς Ασίας καταταγμένα και αυτά κατά την γεωγραφική έννοια που διέπει το Αρχείο Προφορικής Παράδοσης. Στο σύνολο περιλαμβάνονται περίπου 40 χειρόγραφα που χρονολογούνται προ του 1922, ορισμένα από τα οποία συντάχθηκαν το 19ο αιώνα από λόγιους Μικρασιάτες και τοπικούς ιστοριοδίφες.

Οι 7000 περίπου φωτογραφίες της συλλογής, αποτυπώνουν τον χώρο της Μικράς Ασίας πριν τον εκπατρισμό, εικόνες της κοινωνικής και καθημερινής ζωής των εκεί ελληνικών κοινοτήτων από το τέλος του δεκάτου ενάτου αιώνα έως το 1922. Μετά την ιστορική αυτή τομή, ο τόπος αλλά και η θεματολογία αλλάζουν. Κυριαρχούν, πλέον οι εικόνες της προσφυγικής εγκατάστασης στην Ελλάδα.

Τεκμήρια πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή:
Οθωμανικοί τίτλοι ιδιοκτησίας στην Τσεντώ, απολυτήριο από τη Μεγάλη του Γένους Σχολής, ενδεικτικό από την Πατριαρχική Κεντρική Εκπαιδευτική Επιτροπή, απολυτήριο από τον οθωμανικό στρατό, συμβόλαιο δασκάλου στις Μέτρες, βεβαίωση φοίτησης στη Νομική Σχολή της Κωνσταντινούπολης, προσωπική αλληλογραφία, προσωπικά σημειωματάρια και οικογενειακές φωτογραφίες.

Τεκμήρια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, κατά τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης:
προσφυγικό οικογενειακό βιβλιάριο, έγγραφα της ΕΑΠ και της Εκτιμητικής Επιτροπής του Υπουργείου Γεωργίας, συναλλαγές με τις Τράπεζες σχετικές με τη χορήγηση προσφυγικών δανείων, πιστοποιητικά Δήμου Ξάνθης, άδειες ασκήσεως επιτηδεύματος, πτυχίο Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ταυτότητα δικηγόρου, φωτογραφίες και λίγα φύλλα προσφυγικού Τύπου.

Αλληλογραφία, έγγραφα, εκθέσεις, υπομνήματα, τύπος σχετικά με τα εξής θέματα:

• Ευρωπαϊκός Πόλεμος (1914-1919)
• Ζητήματα Entente και Εθνικού Διχασμού (1915-1920)
• Διωγμοί - Μικρασιάτες πρόσφυγες (1914-19)

Το αρχείο περιλαμβάνει κώδικες, φιρμάνια, πατριαρχικά γράμματα, βεράτια και διάφορα άλλα τεκμήρια που παρήχθησαν ή συγκεντρώθηκαν από τα λειτουργούντα στο πλαίσιο της οθωμανικής διοίκησης εκκλησιαστικά και κοινοτικά όργανα του ελληνορθόδοξου μιλλέτ των περιοχών της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης.
Ο κύριος όγκος του αρχειακού υλικού αποτελείται κυρίως από κώδικες των κατά τόπους εκκλησιών και κοινοτήτων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού, αφορούν τον 19ο αιώνα και φτάνουν έως το 1922. Το υλικό χωρίζεται, κατά κύριο λόγο, σε δύο κατηγορίες, τους κοινοτικούς και τους εκκλησιαστικούς κώδικες. Οι κοινοτικοί κώδικες περιλαμβάνουν πρακτικά συνεδριάσεων της δημογεροντίας, κανονισμούς σωματείων, πωλητήρια, δωρητήρια, συμβόλαια δασκάλων, έξοδα συντήρησης σχολείων, καταλόγους βιβλιοθηκών, πατριαρχικές εγκυκλίους κ.λπ. αλλά και πληροφορίες για δοσοληψίες με την οθωμανική εξουσία μέσω των φόρων και των απογραφών. Στους εκκλησιαστικούς κώδικες καταγράφονται έσοδα και έξοδα, βαπτίσεις, γάμοι, διαθήκες, θέματα διαχείρισης της εκκλησιαστικής και μοναστικής περιουσίας, το φιλανθρωπικό έργο αλλά και τα ιερά σκεύη και τα κτήματα των εκκλησιών και μοναστηριών ενόψει της ανταλλαγής πληθυσμών.
Στο αρχείο εκτός από τους κώδικες διασώζονται φιρμάνια, βεράτια και πατριαρχικά γράμματα κυρίως από τις περιοχές της Καππαδοκίας, του Πόντου, της Κιλικίας, της Ανατολικής Θράκης και της Βιθυνίας που αποτυπώνουν το πλαίσιο των σχέσεων των κοινοτικών και εκκλησιαστικών οργάνων του ελληνορθόδοξου μιλλέτ με την οθωμανική διοίκηση και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Φωτογραφίες από το Μικρασιατικό μέτωπο

Ευρωπαϊκός Πόλεμος (1914-1919), Ζητήματα Entente και Εθνικού Διχασμού (1915-1920), Διωγμοί - Μικρασιάτες πρόσφυγες (1914-19)

Φάκελοι αναγνώρισης προσφυγικών σωματείων/συλλόγων: αιτήσεις, καταστατικά, πίνακες μελών κ.α. Περιλαμβάνονται τα εξής:

1. (Συμβούλιο) Παμπροσφυγικής Ένωσης Πατρών και Περιχώρων, 116/1924
2. Παμμικρασιατικός Σύνδεσμος Πατρών, 1185/1923, (τροποποίηση 1008/1957)
3. Σύνδεσμος Αρμενίων Μικρασιατών Πατρών, 1451/1925
4. Ένωση Ποντίων Πατρών και Περιχώρων «Η Αναγέννησης», 594/1933
5. Λαϊκός Πανπροσφυγικός σύλλογος Πατρών και Περιχώρων, 429/1935
6. Ανεξάρτητος Προσφυγική Ένωσις Πατρών, 1044/1934
7. Σύλλογος ενώσεως Προσφύγων Κάτω Αχαΐας, 16/1925
8. Σύλλογος προσφύγων Ερυθραίας Χερσονήσου Πατρών και Περιχώρων, 871/1933
9. Σύλλογος προσφύγων Μιντιλογλίου, 1086/1934
10. Χριστιανική φιλόπτωχος Αδελφότης «Οι Άγιοι Απόστολοι», 586/1937
11. Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως Πατρών, 1085/1938
12. Ποδοσφαιρικός Σύλλογος «Ολυμπιακός Πατρών», 1717/1925
13. Σωματείο προσφυγικού συνδέσμου Δεξαμενής Αιγίου, 871/1934
14. Προσφυγικός Σύλλογος Δεξαμενής Αιγίου «Η Αναγέννησις», 1333/1935
15. Φιλοπροοδευτικός Σύλλογος κατοίκων προσφυγικού συνοικισμού Δεξαμενής "Ο Μικρασιατικός" (έδρα εν Αιγίω), 555/1963
16. Προσφυγικός σύνδεσμος «Η Ομόνοια » Αιγίου (απορρίπτεται), 1032/1925
17. Σύλλογος προσφύγων Αιγίου «Η προποντίς», 1180/1929

Το πλούσιο πληροφοριακό υλικό αναφέρεται στην ειρηνική – την προ της καταστροφής – περίοδο και περιγράφει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των μικρασιατικών πληθυσμών στη γενέτειρα.

Ζητήματα κτηματικά, οικονομικά και διαπραγματεύσεις, θέματα για τη δημόσια εκπαίδευση, προξενικά ζητήματα και διπλωματικές σχέσεις με τρίτες χώρες, εμπορικά, διοικητικά και δικαστικά ζητήματα, κρούσματα πανώλης, υγειονομικά μέτρα, ναυτιλιακά ζητήματα, πολιτικές σχέσεις Ελλάδας - Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, διώξεις και μέτρα κατά των Ελλήνων, θέματα ελληνισμού, δικαστικές υποθέσεις, διπλωματικά θέματα, αλληλογραφία με το Γενικό Προξενείο Θεσσαλονίκης, θέματα προσωπικού, αιτήσεις αποφυλάκισης Ελλήνων κρατουμένων, ναυάγια, εκπαιδευτικά και εκκλησιαστικά ζητήματα, φάροι, σπογγαλιεία, υποθέσεις Ελλήνων Οθωμανών υπηκόων, οργάνωση εκκλησιών Μικράς Ασίας και Αιγαίου, πολιτικά θέματα νησιών Αιγαίου, ζητήματα Πατριαρχείων, μεταξοσκωληκοτροφία, αρμενικό ζήτημα, υποθέσεις φυλακισμένων, υποθέσεις εξισλαμισμού Ελληνίδων, ποινικά ζητήματα, κληρονομικές υποθέσεις και κληροδοτήματα, πολιτικές και στρατιωτικές εκθέσεις, ζητήματα ιθαγένειας, ζητήματα Οικουμενικού Πατριαρχείου, γεωργικά θέματα, ημερήσεις αναφορές πρέσβεων, περί ληστείας, μέτρα κατά Ελλήνων και Αρμενίων, πίνακες πληθυσμού, σεισμοί Κωνσταντινουπόλεως, κ.ά.

Στις αρμοδιότητες του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού εντασσόταν κυρίως η διευκόλυνση της επικοινωνίας των πολιτών με τους φορείς της δημόσιας διοίκησης και η προώθηση των υποθέσεών τους. Κατά συνέπεια στο αρχείο συγκεντρώνονται διάφορα αιτήματα προσφύγων, προσφυγικών συλλόγων και σωματείων που αφορούν την επίλυση ζητημάτων του προσφυγικού πληθυσμού.
Επιπλέον, το Πολιτικό Γραφείο λειτουργώντας επικουρικά στο έργο του πρωθυπουργού διεκπεραίωνε και υποθέσεις που σχετίζονταν με την εξωτερική πολιτική του ελληνικού κράτους. Έτσι, στο αρχείο έχουν διασωθεί σημαντικά έγγραφα που σκιαγραφούν τις ενέργειες της ελληνικής διπλωματίας, ιδιαίτερα της περιόδου 1917-1923. Υπενθυμίζεται ότι κατά την παραπάνω περίοδο σημειώθηκαν γεγονότα-ορόσημα για τη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού κράτους: η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εδαφική επέκταση στη Θράκη και τη Μικρά Ασία, η υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, η στρατιωτική ήττα στο Μικρασιατικό Μέτωπο, ο ξεριζωμός του ελληνικού πληθυσμού και η υπογραφή της Σύμβασης ανταλλαγής των πληθυσμών και της Συνθήκης Ειρήνης στη Λωζάννη. Το Πολιτικό Γραφείο ήταν επίσης μέρος του προπαγανδιστικού μηχανισμού στήριξης των διεκδικήσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται φάκελοι του αρχείου και έγγραφα για τις εθνικές διεκδικήσεις σε Μικρά Ασία, Πόντο και Θράκη, την παροχή στατιστικών στοιχείων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού των παραπάνω περιοχών για την στήριξη των ελληνικών αιτημάτων στη συνδιάσκεψη ειρήνης στο Παρίσι κ.ά.
Η υπηρεσία του Πολιτικού Γραφείου συγκέντρωνε ακόμη και πληροφορίες που αφορούσαν τις επιχειρήσεις και την οργάνωση του ελληνικού στρατεύματος, αλλά και την εσωτερική ασφάλεια της χώρας. Έτσι, υπάρχουν φάκελοι με πληροφορίες για τις επιχειρήσεις των ελληνικών δυνάμεων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία με χάρτες διάταξης των ελληνικών, συμμαχικών και εχθρικών στρατευμάτων.
Σημαντικά στοιχεία μπορούν να αντληθούν, επίσης, από το υλικό του αρχείου για την κοινωνική ιστορία της χώρας. Για παράδειγμα, η αποκατάσταση των προσφύγων μετά το 1922, ο πόνος του χαμού συγγενών τους και η εχθρική διάθεση των ντόπιων απέναντί τους είναι ζητήματα που διαπερνούν το υλικό του αρχείου. Υπάρχουν λοιπόν φάκελοι της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και της Ανώτατης Διεύθυνσης Προσφύγων, πληθώρα υπομνημάτων προσφυγικών οργανώσεων, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στους φακέλους με αιτήσεις συγγενών ελλήνων στρατιωτών και προσφύγων με τις οποίες ζητούσαν πληροφορίες για την τύχη των δικών τους που δεν είχαν επιστρέψει από τη Μικρά Ασία. Στοιχεία υπάρχουν και για την περίθαλψη και αποκατάσταση των προσφύγων πριν από το 1922, για τη μεταφορά του ελληνικού πληθυσμού που είχε συγκεντρωθεί στον Καύκασο και τη νότια Ρωσία, για την παλιννόστηση των προσφύγων στις εστίες τους, για τους κεμαλικούς διωγμούς των ελληνορθόδοξων πληθυσμών, για την οργάνωση της ελληνικής διοίκησης στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, κ.ά.

30 επιστολές και 3 τετράδια, ως εξής:

1. 28 έγγραφα εμπορικής αλληλογραφίας του οίκου Χατζησπύρη ή Χατζησπυρίδη της Σμύρνης, που εμπορευόταν κυρίως καπνά με προέλευση τη Σάμο (1909-1915).
2. Προσωπική αλληλογραφία και ημερολόγια μελών της οικογένειας (1928-1936).

1. Δηλώσεις εκκαθαρίσεως της περιουσίας ανταλλαξίμων προς τη Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής των ελληνοτουρκικών πληθυσμών 1926-1936.
2. Αλληλογραφία 1919-1922 των στρατευμένων αδελφών προς μέλη της οικογένειας

1) Λεύκωμα με επικολλημένα έγγραφα που αφορούν α) πιστοποιητικά γέννησης, γάμου, υπηκοότητας κ.ά. (κυρίως στη Μικρά Ασία) β) στοιχεία για την προσφυγική αποκατάσταση και το θέμα των προκαταβολών αποζημιώσεων προσφύγων (αφορά κυρίως την Αλεξάνδρα Νικολαΐδη) γ) τεκμήρια για την εγκατάσταση και διαμονή της οικογένειας στο Χαλάνδρι δ) τεκμήρια σχετικά με την επαγγελματική ζωή του Χρήστου Νικολαΐδη.
2) Ένα κλασέρ με εμπορική αλληλογραφία σχετικά με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του Αλέξανδρου Νικολαΐδη, κυρίως την περίοδο 1917-1927: αποδείξεις, συμβόλαια, εμπορική αλληλογραφία.

Φάκελος με τίτλο «Αποστολή Καυκάσου» με εκθέσεις για την αποστολή του συγγραφέα για τον επαναπατρισμό των Ελλήνων του Καυκάσου, κ.α.
Επιστολή Ν. Καζαντζάκη προς τη σύζυγό του στις 17 Σεπτεμβρίου 1922. Ανάμεσα στα άλλα νέα, αναφέρεται και στα νέα της Μικρασιατικής καταστροφής (Φ.Ε, α/α 34).
Επιστολή Ν. Καζαντζάκη προς τη σύζυγό του γύρω στα τέλη Νοεμβρίου του 1922. Ανάμεσα στα άλλα νέα του αναφέρεται στη Μικρασιατική καταστροφή σα πιθανή αιτία μιας μελλοντικής άνθισης (Φ.Ε, α/α 49).
Οι επιστολές στάλθηκαν από το Βερολίνο.

Ημερολόγιο Ν.Β. Δερματόδετος τόμος [Χειρόγραφο]
‘Το ημερολόγιον της στρατιωτικής μου ζωής και πολεμικαί σελίδες της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Έγγραφον εκ του προχείρου πολεμικού ημερολογίου. Εν Θεολόγω Θάσου την 3ην Σεπτεμβρίου 1923’

Κρητικό Χρονικό των Πολέμων και των Κατοχών. Συνέπειες (Α’ Παγκοσμίου) και Μικρασιατική Καταστροφή (σελ. 78-80) Ζ’: 1919-1922

• Ημερολόγιο της μικρασιατικής εκστρατείας, συνταγμένο τον Σεπτέμβριο του 1922 κατά την επιστροφή των στρατευμάτων. Αναφέρεται σε γεγονότα και πολιτικά πρόσωπα κατά τη διάρκεια της εκστρατείας (1919-1922).
• Φωτογραφίες του Λ. Καλλέργη κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, κυρίως απεικονίζουν τον ίδιο και συναδέλφους του υγειονομικούς.

1. Αιτήσεις κατοίκων Μ. Ασίας (Κρήνη, Σμύρνη) για εγγραφή στο Δημοτολόγιο Νάξου 1907, 1920
2. Έλεγχος επίδοσης μαθητή στη Σχολή Αρρένων του Γαλατά στην Κωνσταντινούπολη 1912-1913
3. Ανακοίνωση του Νομάρχη Χίου προς τον Δήμαρχο Νάξου σχετικά με την εγκατάσταση προσφύγων στο νησί της Νάξου 1915
4. Πίναξ εγκαταστάσεως προσφύγων 1915
5. Αλληλογραφία Δήμου Νάξου περί προσφύγων 1915
6. Αποφάσεις της Νομαρχίας Κυκλάδων για εγγραφή κατοίκων Σμύρνης στο Μητρώο Αρρένων και το Δημοτολόγιο Νάξου 1916
7. Πιστοποίηση του Προέδρου της Κοινότητας Μυκόνου περί υποβολής αιτήσεως πρόσφυγα για εγγραφή του στο Μητρώο Αρρένων της Κοινότητας Μυκόνου 1918
8. Ειδοποίηση της Νομαρχίας Κυκλάδων προς τον Πρόεδρο της Κοινότητας Νάξου περί πολιτογράφησης των προσφύγων 1920
9. Αίτηση για απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας εγγεγραμμένου πρόσφυγα στο Μητρώο Αρρένων και στο Δημοτολόγιο της Κοινότητας Νάξου 1920
10. Πίναξ εγγραφής προσφύγων 1923,1925
11. Λυτά έγγραφα σχετικά με καταγραφή προσφύγων, επιδόματα, αποζημιώσεις, επιτάξεις ακινήτων και αποκατάσταση προσφύγων 1923-1925
12. Πιστοποιητικά εγγραφής και γέννησης στα Μητρώα Νάξου 1924
13. Αλληλογραφία Νομαρχίας Κυκλάδων – Επιτροπής Προσφύγων Νάξου σχετικά με την αναζήτηση προσφύγων 1925
14. Αλληλογραφία Υπηρεσίας Πρόνοιας Κυκλάδων – Επιτροπή Περιθάλψεως Προσφύγων Αμοργού σχετικά με την απαγόρευση μετακίνησης προσφύγων προς Ξάνθη 1925
15. Διαδικασίες απογραφής προσφύγων 1925-1926
16. Μητρώο Αρρένων Προσφύγων 1926
17. Αιτήσεις προς την Κοινότητα Νάξου για έκδοση Πιστοποιητικών (συνημμένα πιστοποιητικά όπου εμφαίνονται ότι είναι πρόσφυγες και εκθέσεις Ειρηνοδικείου) 1926
18. Αιτήσεις συντάξεων για φονευθέντες στη Μικρασιατική Καταστροφή 1927
19. Αιτήματα Νομαρχίας Κυκλάδων και Ελεγκτικού Συνεδρίου αναζήτησης προσφύγων εγγεγραμμένων στα Μητρώα της Κοινότητας Νάξου 1927-1934
20. Διαδικασίες αστικής αποκατάστασης προσφύγων (υποδείγματα αιτήσεων-υπεύθυνων δηλώσεων) – Διαταγές Νομαρχίας 1934-1935

1. Ονομαστικός πίναξ των εγγεγραμμένων προσφύγων εις τα ειδικά προσφυγικά μητρώα της κοινότητος Κοκκαρίου καταρτισθείς τη 24η Ιουνίου 1928 (στήλες: Ονοματεπώνυμον, πατρώνυμον, έτος γεννήσεως, τόπος καταγωγής, Παρατηρήσεις) [4 σελίδες]
2. Νομαρχία Σάμου, Γραφείον Προνοίας και Δημ. Αντιλήψεως, Πίναξ εμφαίνων τους μετά τον Αύγουστον του 1922 προσφυγόντας εν τω Νομώ Σάμου, δήμω Κοκκαρίου και τα ληφθέντα υπέρ αυτών μέτρα [2 σελίδες]

1. Μητρώον Αρρένων Κοινότητας Δαμαριώνα

Προσωπικά έγγραφα: βιογραφικά, νεκρολογίες, παράσημα κ.ά.
‘Εγγραφα σχετικά με τη δραστηριότητα και την εξέλιξη του Ιωάννη Πολίτη στο διπλωματικό σώμα (1913-1946).
Στατιστική μελέτη με πληροφορίες για τον υπόδουλο ελληνισμό της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας (1912-1919).
Υπομνήματα, αναφορές, εκθέσεις και αλληλογραφία για τη Διάσκεψη της Ειρήνης (1919), στην οποία συμμετείχε ως αρχηγός της αποστολής, καθώς και για τις διαπραγματεύσεις στη Λωζάννη (1923).
Έγγραφα της Μικτής Επιτροπής για την ανταλλαγή των πληθυσμών Ελλήνων και Τούρκων (1925-1930).

Αλληλογραφία του Ιωάννη Πολίτη με τους: Ελευθέριο και Σοφοκλή Βενιζέλο, Ανδρέα Μιχαλακόπουλο κ.ά.

Φάκελοι της ιταλικής διοίκησης σχετικά με:

• Άφιξη προσφύγων από τη Μικρά Ασία και τη Ρωσία στα Δωδεκάνησα την περίοδο 1921 - 1923,
• Περίθαλψη των Μικρασιατών προσφύγων,
• Καταλόγους προσφύγων από τη Μικρά Ασία,
• Αιτήσεις αναζήτησης πληροφοριών από πρόσφυγες,
• Περιουσία των Δωδεκανησίων στη Μικρά Ασία,
• Δηλώσεις κατοίκων του Καστελόριζου για τις ζημιές στις περιουσίες τους στη Μικρά Ασία,
• Βεβαιώσεις για την ιταλική υπηκοότητα Ελλήνων της Δωδεκανήσου που βρίσκονται στην Κωνσταντινούπολη,
• Εμπορικές σχέσεις Δωδεκανήσου και Μικράς Ασίας την περίοδο 1912 - 1914 ,
• Αλληλογραφία της ίδιας περιόδου του Γενικού Διοικητή Ρόδου με την ιταλική πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη για διάφορες εξελίξεις και συμβάντα στην περιοχή της Μικράς Ασίας,
• Έγγραφα σχετικά με τα ιταλικά σχολεία στην Ανατολία και ειδικότερα για τα ιταλικά σχολεία στη Μάκρη και το Burdur.

Περιλαμβάνει μαθητολόγιο και γενικό έλεγχο

Α) Εκθέσεις πεπραγμένων, εκθέσεις συμβάντων, μηνιαίες εκθέσεις, εκθέσεις στρατιωτικής κατάστασης, εκθέσεις πληροφοριών, γενικές διαταγές, διαταγές επιχειρήσεων, δελτία στρατιωτικής κατάστασης, δελτία πληροφοριών, δελτία πληροφοριών επί της πολιτικής και στρατιωτικής κατάστασης του εχθρού, αναφορές, ημερολόγια, υπομνήματα, καταστάσεις δυνάμεων, σχεδιαγράμματα διάταξης μονάδων, πίνακες στάθμευσης μονάδων, πίνακες απωλειών, χάρτες και διαγράμματα διατάξεων μονάδων του ελληνικού στρατού και των εχθρικών δυνάμεων και διάφορα έγγραφα της περιόδου της Μικρασιατικής Εκστρατείας των:

• Γενικού Στρατηγείου εν Μικρά Ασία
• Επιτελείου Στρατιάς Μικράς Ασίας
• Επιτελείου Στρατιάς Θράκης
• Επιτελικής Υπηρεσίας Στρατού
• Γενικού Επιτελείου Ναυτικού
• Σώματος Στρατού Σμύρνης
• Α΄ Σώματος Στρατού
• Β΄ Σώματος Σρατού
• Γ΄ Σώματος Στρατού
• Δ΄ Σώματος Στρατού
• Ε΄ Σώματος Στρατού
• Ομάς Μεραρχιών (VII & IX)
• Iης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IIας Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IIIης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IVης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Vης Μεραρχίας (Κρήτης - Κυδωνιών) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIης Μεραρχίας (Σερρών) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIIης Μεραρχίας (Αρχιπελάγους) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIIIης Μεραρχίας (Ηπείρου) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IXης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Xης Μεραρχίας (Σμύρνης) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIης Μεραρχίας (Μαγνησίας) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIIης Μεραρχίας (Ξάνθης) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIIIης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIVης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Ανεξάρτητης Μεραρχίας
• Μεραρχίας Ιππικού
• Ανεξάρτητου Μικτού Αποσπάσματος Παναγιωτάκου
• Μη μεραρχιακών μονάδων Πεζικού, Πυροβολικού και Μηχανικού
• Μονάδων Αεροπορίας
• Μονάδων Αυτοκινήτων
• Υγιειονομικών Σχηματισμών
• Γενικής Στρατιωτικής Διοίκησης Σμύρνης και Στρατιωτικών Διοικήσεων Δορυλαίου, Ουσάκ, Κιουτάχειας, Πανόρμου, Προύσης, Οδεμησίου, Αξαρίου, Μαγνησίας, Μπαλικεσέρ
  Επιτροπής Οχυρώσεως Μικράς Ασίας

Β) Έγγραφα, δελτία πληροφοριών, υπομνήματα και αναφορές των Στρατιωτικών Αποστολών Πόντου, Κωνσταντινούπολης και Βηρυττού.

Γ) Έγγραφα της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης και Κωνσταντινούπολης

Δ) Έγγραφα των Υπουργείων Εξωτερικών και Στρατιωτικών

Ε) Εκθέσεις, ένορκες καταθέσεις, υπομνήματα, δικογραφίες, εκθέσεις εξέτασης και γνωμοδοτήσεις της Ανακριτικής Επιτροπής Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας και της Ανακριτικής Επιτροπής Ελέγχου Δοσιλόγων Μικράς Ασίας

Στ) Αρχεία των Αντιστρατήγων Κ. Μοσχόπουλου, Αλεξ. Οθωναίου, Αχ. Πρωτοσύγγελου, Κιμ. Διγενή, Κ. Μοσχόπουλου, Γ. Πολυμενάκου, Αθ. Εξαδάκτυλου, Αριστ. Βλαχόπουλου, Υποστράτηγου Ι. Πετρίδη και Ι. Κωττάκη

Ζ) Διάφοροι χάρτες της Μικράς Ασίας

Βιβλία και λίγα λυτά έγγραφα που περιέχουν, κυρίως, πρακτικά και ευρετήρια Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων Εκτιμητικών Επιτροπών των Ανταλλαξίμων με τις δηλώσεις των αιτούντων και ευρετήρια διαφόρων νομών. Επίσης, περιλαμβάνονται ονομαστικά ευρετήρια αποζημιωθέντων αστών προσφύγων, πρακτικά επιτροπών κληρονομικών μεριδίων και ευρετήρια ισχυουσών περικοπών αξίας εκιμηθέντων περιουσιών, βιβλία του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Ανταλλαγής

Το αρχείο περιέχει τεκμήρια σχετικά με την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας στον απόηχο της Μικρασιατικής Καταστροφής και τις επακόλουθες διαπραγματεύσεις για τη σύναψη των προσφυγικών ομολογιακών δανείων, τον διακανονισμό των πολεμικών χρεών, την αποκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων, τη νομισματική σταθεροποίηση της χώρας και την ίδρυση θεσμών, όπως το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων, η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) και η Τράπεζα της Ελλάδος. Ακόμη, περιέχει έγγραφα σχετικά με τη διαχείριση των ανταλλάξιμων κτημάτων μουσουλμάνων και τις δαπάνες για την περίθαλψη και την εγκατάσταση προσφύγων στα αστικά κέντρα και την ύπαιθρο. Μεταξύ άλλων, το αρχείο περιλαμβάνει αλληλογραφία του Ε. Τσουδερού και των Ελλήνων διαπραγματευτών με την Κοινωνία των Εθνών (ΚτΕ) και ξένες τράπεζες, τα Πρωτόκολλα της Γενεύης (1923-1927), υπομνήματα, εκθέσεις, έρευνες και πρακτικά συνεδριάσεων της Οικονομικής Επιτροπής της ΚτΕ, αναφορές της ΕΑΠ που παρέχουν στατιστικά δεδομένα, τη νομοθεσία που διέπει την οικονομική ενίσχυση προσφύγων (αγροτών, μικροεπαγγελματιών και συνεταιρισμών μικρών βιομηχανιών και χειροτεχνιών), καθώς και άρθρα του Ε. Τσουδερού σε ελληνικές και ξένες εφημερίδες.

Οι φάκελοι του αρχείου παρέχουν στοιχεία για:
• Προσωπικά στοιχεία προσφύγων στον Νομό Λακωνίας.
• Αστική και αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων στον Νομό Λακωνίας.
• Ανέγερση προσφυγικών συνοικισμών Σπάρτης και Γυθείου.
• Σύστημα Αυτοστεγάσεως προσφύγων στον Νομό Λακωνίας.

Οριστικά παραχωρητήρια, αιτήσεις προσφύγων, πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης προσφύγων από προσφυγικούς συλλόγους, λίστες αστών προσφύγων νομού Αχαΐας, σχέδια προσφυγικών συνοικισμών, αλληλογραφία, κ.ά.

«Α.Ν. [Απόφαση Νομαρχίας] 531/1926 εγγραφής προσφύγων» Απόφαση του Νομάρχη Κυκλάδων για την εγγραφή στα Μητρώα Αρρένων και τα Δημοτολόγια της Ερμούπολης. Καταχωρίζονται περίπου 2000 ονόματα. Στον κατάλογο αναφέρονται: αύξων αριθμός , έτος γεννήσεως, επώνυμο, όνομα, όνομα πατρός και τόπος καταγωγής των ανδρών που εγγράφονται.

1. Γενικός Έλεγχος 1899-1925

Βιβλία ασθενών του Παθολογικού και του Χειρουργικού Τμήματος του Νοσοκομείου «Ελπις», όπου υπάρχουν αθρόες εγγραφές ασθενών προσφύγων από τα τέλη Ιουλίου του 1922 κι αργότερα.

-Εφημερίδα «Βήμα της Σμύρνης»

1. «Δημοτολόγιον προσφύγων του Δήμου Ερμουπόλεως» Κατάστιχο. Καταχωρίζονται 5104 ονόματα.
2. «Μητρώον αρρένων των εν τω Δήμω Ερμουπόλεως διαμενόντων προσφύγων ομογενών, συνταχθέν κατά το έτος 1923» Κατάστιχο. Καταχωρίσεις με βάση το έτος γεννήσεως (1828 – 1924)
3. «Μητρώον προσφύγων Σύρου», 1923. Κατάστιχο. Καταχωρίζονται 7805 πρόσφυγες (μνημονεύονται όλα τα μέλη κάθε οικογένειας) που έφθασαν στην Ερμούπολη. Σημειώνονται: αύξων αριθμός μητρώου, αριθμός βιβλιαρίου, όνομα και επώνυμο μελών οικογενείας, ηλικία, επάγγελμα, τόπος καταγωγής, εγκατάστασις, χρονολογία εγκαταστάσεως, παρατηρήσεις.
4. Πολιτογραφήσεις / «Αθρόαι πολιτογραφήσεις προσφύγων», αιτήσεις και πιστοποιητικά της «επί της πολιτογραφήσεως Επιτροπής» . 6 φάκελοι. Περιέχονται και ατομικές φωτογραφίες των προσφύγων.
5. Λοιπά Υγειονομικά Ιδρύματα/ Νοσοκομείο Προσφύγων. 1 υποφάκελος. Οικονομικά στοιχεία, αποδείξεις.
6. Δημαιρεσίες/ Κατάλογος προσφύγων εκλογέων Δήμου Ερμουπόλεως, 1925. 1 υποφάκελος.
7. Νομάρχης/ Πρόσφυγες, Προσφυγικοί συνοικισμοί, 1923-1928. 4 φάκελοι.
8. Ύδρευση συνοικισμών/ Προσφυγικός συνοικισμός, 1935-1944. 3 φάκελοι.
9. Σύλλογοι και Σωματεία/ Μικρασιατικός Σύλλογος Κυκλάδων εν Σύρω, Παμπροσφυγική Ένωσις Κυκλάδων/ χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης, περίθαλψη απόρων προσφύγων, 1925-1931. 1 φάκελος.
10. Πρακτικά συνεδριάσεων Δημοτικού Συμβουλίου/ αποφάσεις για ενίσχυση, επίλυση θεμάτων που αφορούν σε πρόσφυγες.
11. Δημοτολόγια Δήμου Ερμουπόλεως /αθρόες εγγραφές τροφίμων Αμερικανικού Ορφανοτροφείου της Near East Relief.

1. Δημοτολόγιο Δήμου Βίβλου 1853-1914
2. Δημοτολόγιο Κοινότητας Βίβλου-Τριπόδων 1914-1958

1. Μαθητολόγιο Γυμνασίου Νάξου 1921-1938 – εγγραφές μαθητών προσφύγων.
2. Βιβλίο Πράξεων Γυμνασίου Νάξου 1927-1931 – Πράξη 135 – απαλλαγή προσφύγων από την καταβολή εκπαιδευτικών τελών.

Αιτήσεις προσφύγων αγροτικής αποκατάστασης, χάρτες, διανομές, πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης προσφύγων από προσφυγικούς συλλόγους, καταστάσεις προσφύγων που έλαβαν αγροτική αποκατάσταση στο νομό Αχαιοήλιδος (Ρίο, Απιδεώνας, Γηροκομείο), σχέδια αγροτικών συνοικισμών, αλληλογραφία κ.ά.

Το αρχείο αποτελείται κυρίως από φακέλους διαχείρισης της ανταλλάξιμης περιουσίας και βιβλία (πρωτόκολλα, καθολικά, ταμείου, δανείων, μισθωμάτων, υποθηκών κ.α.).

Το συγκεκριμένο αρχειακό υλικό αφορά προσφυγικά ζητήματα σε περιοχές της Κεντρικής, Δυτικής και Ανατολικής Μακεδονίας.

1. Έντυπο "Διακήρυξις των δικαιωμάτων των προσφύγων, Declaration des droits des refugies Greqs" Προσφυγικόν Κόμμα της Ελλάδος, Αθήναι, Ιούλιος 1930. 15 σελ.
2. Υπεύθυνη δήλωση Αχιλλέα Μαυρομουστάκη σχετική με δηλώσεις εγκαταληφθείσης περιουσίας, 1926.
3. Σελίδες από το βιβλίο πρακτικών [ Παμπροσφυγικής Ένωσης Κυκλάδων;], σχετικές με τον προσφυγικό συνοικισμό,1931.
4. Απόφαση Νομαρχίας για συγκρότηση επιτροπής εξακρίβωσης απόρων προσφύγων με σκοπό την μείωση των χρεών τους.
5. 2 Έγγραφα της Ενώσεως των εν Τουρκίας Ελλήνων Υπηκόων, 1928
6. Έντυπο "Λογοδοσία του Δ. Συμβουλίου της Ενώσεως των εκ Τουρκίας Ελλήνων Υπηκόων, 1 Ιανουαρίου 1928 - 31 Ιανουαρίου 1929, Αθήναι", 25 σελ +1 χ.α.
7. α. Δήλωση/ περιγραφή ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται στην Τουρκία, του Αντωνίου Ιωσήφ Ρήγου, 1927
   β. Εξέταση μαρτύρων για το αν γνωρίζουν περιουσιακά στοιχεία του Αντωνίου Ι. Ρήγου, 1929.
   γ. Έγγραφο του Υπ. Οικονομικών προς την Παμπροσφυγική Ένωση Κυκλάδων σχετικό με τον Αντώνιο Ι. Ρήγο.
   δ. " Κινητή περιουσία εγκαταλειφθείσα παρά του δηλούντος εις λίρας Τουρκικάς χρυσάς" χειρόγραφα συμπληρωμένο έντυπο, χωρίς όνομα, 1927.
8. Προσφώνηση προς τον Υπουργό [Υπουργό Προνοίας Μιχαήλ Κύρκο;] από τον Αχιλ. Μαυρομουστάκη κατά την επίσκεψή του στον συνοικισμό, χ.χ.
9. Αιτήσεις της Παμπροσφυγικής Ενώσεως Κυκλάδων για ανέγερση δεύτερου προσφυγικού συνοικισμού και αρνητική απάντηση από το Υπουργείο Πρόνοιας και Αντιλήψεως, 1931
10. Πράξη Εκτιμητικής Επιτροπής για την αξία περιουσίας στην Τουρκία του [Στ. Σεφερίδη], 1926.
11. Απολυτήριο του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη από το Ζωγράφειο Γυμνάσιο της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Σταυροδρομίου Κωνσταντινουπόλεως, 1912.
12. Ομιλία του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη, Προέδρου της Παμπροσφυγικής Ενώσεως Κυκλάδων στην τελετή θεμελίου λίθου του προσφυγικού συνοικισμού Ερμουπόλεως.
13. Φωτογραφίες:
    α. Από γιορτές και γυμναστικές επιδείξεις στο Αμερικανικό Ορφανοτροφείο (3 ανατυπωμένες)
    β. Από το Αμερικανικό Ορφανοτροφείο Near East Relief (3 πρωτότυπες)
    γ. Του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη (ανατυπωμένη)
    δ. Πιθανόν από το Ορφανοτροφείο ( 2 ανατυπωμένες)
14. Ποίημα "Το ορφανό προσφυγόπουλο" με υπογραφή Α. Γ. Μ. , χ.χ.
15. Έγγραφο [απόδειξη πληρωμής;] στα τουρκικά
16. Αλληλογραφία στα αγγλικά και γαλλικά του Αντωνίου Κατολιά με αγγλικές και γαλλικές αρχές, σχετική με αποζημιώσεις.
17. Υπεύθυνες δηλώσεις Ευαγγελίας Καραγιαννίδου , Ιωάννη Καραγιαννίδη και Μαργίτσας Στεφάνου Χ'' Στεφάνου, κατοίκων Αμερικανικού Ορφανοτροφείου, σχετικές με δηλώσεις εγκαταληφθείσης περιουσίας, 1926.
18. Πράξεις Γενικού Μητρώου της Διεύθυνσης Ανταλλαγής του Υπ. Γεωργίας των Ιωάννη και Ευαγγελίας Καραγιαννίδου, 1929.
19. Φωτοαντίγραφο με στοιχεία για την "Παμπροσφυγική"
20. Φωτοαντίγραφο ΦΕΚ 68/Τ.Β /1928 περί απαλλοτριώσεως ιδιωτικών εκτάσεων στον Ξηρόκαμπο.
21. Φωτοαντίγραφο "Η μαρτυρία του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη" που είναι τμήμα επιστολής που έστειλε ο Α. Μ. στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. [1973]

Αλληλογραφία, ημερολογιακές σημειώσεις

Φωτογραφικό υλικό, αποκόμματα και φύλλα εφημερίδων για τη Μικρασιατική καταστροφή – δίκη και εκτέλεση των ΕΞ

Το Αρχείο χαρακτηρίζεται από πλούσια θεματολογία με κύριους άξονες τη διπλωματική, εθνική, βουλευτική και συγγραφική δραστηριότητα του Δραγούμη. Το σύνολο των εθνικών διεκδικήσεων της Ελλάδας την περίοδο αυτή φωτίζονται από το πλήθος του αρχειακού υλικού που απόκειται στις ενότητες του Αρχείου, που περιέχουν αλληλογραφία, έγγραφα, εκθέσεις, υπομνήματα και τύπο με τα εξής θέματα:

• Ευρωπαϊκός Πόλεμος (1914-1919)
• Ζητήματα Entente και Εθνικού Διχασμού (1915-1920)
• Διωγμοί - Μικρασιάτες πρόσφυγες (1914-19)

Δύο Μαθητολόγια, τρεις Γενικοί Έλεγχοι