Αρχείο Α.Ε. 49/16 - Ελληνικός Μικρασιατικός Σύλλογος Αλεξάνδρειας "Η Μικρά Ασία"

Πιστοποιητικό πρόσφυγα. (Αλεξάνδρεια, 11.8.1924) Δελτίο ταυτότητας πρόσφυγα και αίτηση απόκτησης ελληνικής ιθαγένειας (Αλεξάνδρεια, 17.8.1926)

Περιοχή αναγνώρισης

Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής

GR ELIA-MIET Α.Ε. 49/16

Τίτλος

Ελληνικός Μικρασιατικός Σύλλογος Αλεξάνδρειας "Η Μικρά Ασία"

Χρονολογία(ες)

  • 1917-1971 (Δημιουργία)

Επίπεδο περιγραφής

Αρχείο

Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)

3 αρχειακά κουτιά και ένας τόμος

Περιοχή πλαισίου παραγωγής

Όνομα του παραγωγού

(1906 -)

Διοικητική ιστορία

Οι Μικρασιάτες της Αλεξάνδρειας ίδρυσαν το 1906 τον Σύλλογο Μικρασιατών «Η Ανατολή», ακολουθώντας το παράδειγμα των Μικρασιατών του Καΐρου έναν χρόνο πριν (1905). Οι Σύλλογοι του Καΐρου και της Αλεξάνδρειας ήταν παραρτήματα του Συλλόγου Μικρασιατών «Η Ανατολή» της Αθήνας. Το 1913 ιδρύθηκε ο ανεξάρτητος Σύνδεσμος Ελλήνων Μικρασιατών «Η Ιωνία». Το 1918 μετονομάστηκε σε Ελληνικό Μικρασιατικό Σύνδεσμο «Η Μικρά Ασία» και σε αυτόν συγχωνεύτηκετο παραρτήμα της «Ανατολής» Αλεξανδρείας. Στη συνέχεια, ο Σύνδεσμος μετατράπηκε σε Σύλλογο των εν Αλεξανδρεία Ελλήνων Μικρασιατών «Η Μικρά Ασία». Το 1936 μετονομάστηκε σε Ελληνικό Μικρασιατικό Σύλλογο «Η Μικρά Ασία». Η δράση του Συλλόγου, από την ίδρυσή του, ήταν φιλανθρωπική. Στο πρώτο καταστατικό (1906) του Συλλόγου των Μικρασιατών Αλεξανδρείας«Η Ανατολή» δηλώνεται πως κύριος σκοπός του ήταν η στήριξη του έργου του κεντρικού Συλλόγου της Αθήνας, δηλαδή η συνένωση των απόδημων Μικρασιατών και η ηθική και πνευματική στήριξή τους, ιδίως των απόρων. Επίσης, η μελέτη της ιστορίας του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Η επίτευξη των σκοπών θα γινόταν μέσω διαλέξεων, εκδόσεων καθώς και δημιουργίας και διατήρησης βιβλιοθήκης και αναγνωστηρίου. Στο προσχέδιο του κανονισμού του ανεξάρτητου πλέον Συλλόγου (1920) στους σκοπούς προστίθεται η ενίσχυση του φρονήματος και της εκπαίδευσης των «εν Μικρά Ασία υποδούλων Μικρασιατών». Στα καταστατικά των ετών 1934, 1936 και 1947 η τελευταία ρήτρα απαλοίφεται και εισάγεται η «συμβολή εις παν εθνικόν ή κοινωνικόν ζήτημα». Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1930 δεκτοί ως τακτικά μέλη γίνονταν οι Έλληνες οι καταγόμενοι από την Μικρά Ασία, περιορισμός που καταργείται με το καταστατικό του 1934. Κατά τη λήξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, ο Σύλλογος ανέλαβε τα έξοδαεπαναπατρισμού των Μικρασιατών που υπηρετούσαν καταναγκαστικά στον οθωμανικό στρατό και που κρατούνταν ως αιχμάλωτοι στην Αίγυπτο. Κατά τα έτη αμέσως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή ο Σύλλογος ανέλαβε την οικονομική στήριξη και περίθαλψη των προσφύγων που κατέφυγαν στην Αλεξάνδρεια. Σε συνεργασία με το Ελληνικό Γενικό Προξενείο, ο Σύλλογος κατέγραφε τους πρόσφυγες καιεξέδιδε πιστοποιητικά και ειδικά δελτία ταυτότητας προκειμένου να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια.Το 1930 η έδρα του Συλλόγου μεταφέρθηκε από την Αλεξάνδρεια στην Ιβραημία και ενδυναμώθηκαν οι δεσμοί με την εκεί Ελληνική Κοινότητα. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1930, όταν το ζήτημα της γραφειοκρατικής, υγειονομικής και οικονομικής στήριξης των Μικρασιατών προσφύγων στην Αλεξάνδρεια έπαψε να είναι οξύ, ο Σύλλογος ανέπτυξε έντονη πολιτιστική δράση για φιλανθρωπικούς σκοπούς, διοργανώνοντας κυρίως καλλιτεχνικές ή/και λογοτεχνικές εκδηλώσεις. Κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκόσμιου Πολέμου, ο Σύλλογος επιχορηγούσε την εγγραφή και φοίτηση των απόρων μαθητών στα Κοινοτικά Σχολεία της Αλεξάνδρειας και της Ιβραημίας.

[Πηγές: Υλικό του αρχείου: καταστατικά του Συλλόγου (1906, 1934, 1936, 1947), Προσχέδιον Κανονισμού (1920), και αλληλογραφία. Δημοσιεύσεις: «Ο Σύλλογος Μικρασιατών ‘Ανατολή’ και η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία (ιστότοποςhttps://history.arsakeio.gr, εκτύπωση του κειμένου περιλήφθηκε στον φάκελο 1 του αρχείου) και Ευθύμιος Θ. Σουλογιάννης, «Ελληνικός Μικρασιατικός Σύλλογος στην Αίγυπτο (1905 κ.εξ.)», Μικρασιατικά Χρονικά, τ.19, 1995, 99-107.]

Ιστορικό της ενότητας περιγραφής

Διαδικασία πρόσκτησης

Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης

Παρουσίαση περιεχομένου

Πρόκειται για τμήμα του αρχείου του Συλλόγου. Ο κύριος όγκος του αρχείου βρίσκεται στον Σύλλογο, στην Αλεξάνδρεια. Εισερχόμενη και εξερχόμενη αλληλογραφία (αποσπασματική, εμπίπτει χρονολογικά στην περίοδο 1918-1971). Απολογισμοί, λογοδοσίες χρήσεως, αποδείξεις. Πιστοποιητικά και δελτία ταυτότητας για την πολιτογράφηση ως Ελλήνων των Μικρασιατών προσφύγων ελληνικής καταγωγής που κατέφυγαν στην Αλεξάνδρεια μετά την Καταστροφή. Καταστατικά, αιτήσεις εγγραφής μελών και έγγραφα σχετικά με τις συνδρομές. Ποικίλα έντυπα που σχετίζονται με την φιλανθρωπική δράση και τη λειτουργία του Συλλόγου (προγράμματα καλλιτεχνικών και εορταστικών εκδηλώσεων, εισιτήρια, λαχνοί, μενού του εντευκτηρίου του Συλλόγου, αποκόμματα εφημερίδων, κ.ά.). Έγγραφα που συγκροτούν τρεις μικρές ενότητες: Παμπροσφυγική Οργάνωση Αμύνης Δικαιούχων Ανταλλαξίμων, Ομοσπονδία Σωματείων Αλεξανδρείας και Μικρασιατική Στέγη. Έξι (6) τόμοι πρακτικών του Διοικητικού Συμβουλίου (1923-1956) και ένας τόμος πρακτικών Γενικών Συνελεύσεων (1918-1923).

Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση

Δεν έγινε καμμία εκκαθάριση

Προσθήκες υλικού

Δεν αναμένονται προσθήκες

Σύστημα ταξινόμησης

Θεματική, χρονολογική

Περιοχή όρων πρόσβασης και χρήσης

Όροι πρόσβασης

Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση

Όροι αναπαραγωγής

Γλώσσα(ες) των τεκμηρίων

  • Αραβικά
  • Γαλλικά
  • Ελληνικά

Αλφάβητο(α) των τεκμηρίων

Σημειώσεις για τη γλώσσα και γραφή των τεκμηρίων

Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις

Εργαλεία έρευνας

Περιοχή συμπληρωματικών πηγών

Εντοπισμός πρωτοτύπων

Εντοπισμός αντιγράφων

Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής

Αρχείο Μικρασιατικού Συλλόγου «Η Ανατολή» (στη Βιβλιοθήκη της Εστίας Νέας Σμύρνης)

Σχετιζόμενες περιγραφές

Περιοχή παρατηρήσεων

Σημείωση

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξερχόμενη αλληλογραφία των ετών 1918 (ίδρυση του Συνδέσμου), 1919 (επιστολές για την απελευθέρωση και τον επαναπατρισμό των Ελλήνων αιχμαλώτων πολέμου που κρατούνταν στα στρατόπεδα αιχμαλώτων του Βρετανικού Στρατού στην Αίγυπτο) καθώς και των ετών μετά την Καταστροφή για τη δήλωση των περιουσιών των προσφύγων και την αποζημίωσή τους από τις αρμόδιες αρχές. Επίσης, τα πιστοποιητικά και δελτία ταυτότητας που εξέδιδε ο Μικρασιατικός Σύλλογος στους Μικρασιάτες που κατέφυγαν στην Αλεξάνδρεια μετά την Καταστροφή. Ακόμη, η ενότητα σχετικά με την ίδρυση Μικρασιατικής Στέγης με πρωτοβουλία του Μικρασιατικού Συλλόγου «Η Ανατολή» (βλ. και τις επιστολές του προέδρου της «Ανατολής», Κωνσταντίνου Λαμέρα, εισερχόμενη αλληλογραφία, 1931 και 1934) στις οποίες επίσης περιγράφεται η εκπαιδευτική δράση της «Ανατολής» στους προσφυγικούς συνοικισμούς της Αθήνας.

Σημείωση

Τα ψηφιακά τεκμήρια επιλέχθηκαν δειγματοληπτικά από το σύνολο του αρχειακού υλικού.

Εναλλακτικός(οί) κωδικός(οί) αναγνώρισης

Σημεία πρόσβασης

Ονόματα

Είδη

Περιοχή ελέγχου της περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής

Κανόνες και/ή συμβάσεις

ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση

Κατάσταση επεξεργασίας της εγγραφής

Επίπεδο λεπτομέρειας της περιγραφής

Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής

Ιούνιος 2022

Γλώσσα(ες)

Αλφάβητο(α)

Πηγές

Δελτίο περιγραφής Φορέα

Παρατηρήσεις και Όνομα Αρχειονόμου

Ματθίλδη Πυρλή

Περιοχή εισαγωγών