Εμφανίζει 162 αποτελέσματα

Δακτυλόγραφη καταγραφή της ιστορίας του 4ου Συντάγματος Αρχιπελάγους, σελίδες 1 έως 12. Το πρώτο μέρος αφορά τη δράση του συντάγματος στο Μακεδονικό Μέτωπο την περίοδο μεταξύ Οκτωβρίου 1916 και Ιουνίου 1919 (λείπει η σελίδα 6, όπου πιθανότατα περιγράφεται η δράση της μονάδας στη μάχη του Σκρα στις 6/29 Μαΐου 1918). Το δεύτερο μέρος αφορά τη συμμετοχή στη Μικρασιατική Εκστρατεία από τον Ιούνιο του 1919. Το δακτυλόγραφο τελειώνει με την κατάληψη του Εσκί Σεχίρ (Δορυλαίου) στις 8-9 Ιουλίου του 1921 από τον ελληνικό στρατό. Περιλαμβάνεται επίσης χειρόγραφο αντίγραφο αποσπάσματος της ημερησίας διαταγής του 4ου Συντάγματος Αρχιπελάγους (26/9/1918), όπου προτείνεται η παρασημοφόρηση 16 αξιωματικών για τη συμβολή τους στην επιτυχή πορεία της μονάδας, η οποία διήνυσε απόσταση 170 χιλιομέτρων μέσα σε επτά ημέρες χωρίς μεταγωγικά μέσα.

Ευχαριστήριες επιστολές διαφόρων νομαρχιών, δήμων, κοινοτήτων, συλλόγων και αδελφοτήτων, κυρίως της Μακεδονίας, και συστατικές του υπουργείου Εξωτερικών προς τη βρετανίδα Mary Hunter και τον Φώτιο Πουλιέζο για τη διοργάνωση φιλανθρωπικών εκδηλώσεων προς ανακούφιση των ορφανών και των απόρων οικογενειών, για τις διαλέξεις, την περίθαλψη και γενικότερα την εμψύχωση των ελλήνων στρατιωτών στο μέτωπο κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία. Περιλαμβάνονται φωτογραφίες των Hunter και Πουλιέζου, διαβατήρια και ένα έντυπο λεύκωμα για τη δράση της Hunter στο Μικρασιατικό Μέτωπο (1922).

Αναμνηστικές φωτογραφίες στρατιωτών από τη Μικρασιατική Εκστρατεία, μελών ή συγγενών της οικογένειας Χαρίτου: ο αξιωματικός Χρήστος Χαρίτος με την Άννα Παπαδοπούλου [1920-1921], οι στρατιώτες Γεώργιος Θεοδοσόπουλος, Κωνσταντίνος Σέργιος και Μιχαήλ Ρακιτζής στη Σμύρνη (1920)ˑ στρατιώτες αγνώστων στοιχείων.

Από το μεγάλο αρχείο της οικογένειας Αμπελά-Τερέντσιο, ο φάκελος 24 αφορά τον Δημήτριο Αμπελά και περιλαμβάνει προσωπική και οικογενειακή αλληλογραφία από την περίοδο της στρατιωτικής υπηρεσίας του, μεταξύ άλλων και από το μέτωπο της Μικράς Ασίας.
Επίσης, στον υποφάκελο 24.8 περιλαμβάνονται:

• Τεκμήρια και αντίγραφα τεκμηρίων (συχνά με το χέρι του Τιμ. Αμπελά, 1914-1923) από τη σταδιοδρομία του Δ. Αμπελά στο στρατό και κυρίως από την διεκδίκηση της αποκατάστασης της αρχαιότητάς του και της άρσης των συνεπειών προηγούμενης (1920) καταδίκης του από το στρατοδικείο (1922).
• Φύλλα πορείας (1913).
• Διαταγές που απευθύνονται στην IV μεραρχία πεζικού (1918) και σε στρατιωτικές μονάδες του μικρασιατικού μετώπου (1921-1922).
• Διαταγές προς τον Δ. Αμπελά (1918), υποβολή παρακλήσεων (1922).
• Ημερήσιες διαταγές με εύφημες μνείες του Δ. Αμπελά (1921-1922).
• Πρωτόκολλα παράδοσης και παραλαβής υλικού, αρχείων κ.λπ. (1913-1920).
• Αποδείξεις παραλαβής ή προμήθειας στρατιωτικής ένδυσης και εξοπλισμού (1913-1921).

1.1 Αλληλογραφία Σωτήρη Αναγνωστόπουλου
Αλληλογραφία με «Χλόη» (1920).
Φιλική αλληλογραφία, επιστολές προς Σωτήρη Αναγνωστόπουλο (192, 1937). Περιλαμβάνεται μια καρτ ποστάλ από τα Τρίκαλα.
Οικογενειακή αλληλογραφία, επιστολές από τους αδελφούς του Νικόλαο και Γιώργο, από την πεθερά και από τον πεθερό του (1922-1937). Περιλαμβάνονται δύο καρτ ποστάλ από τη Θεσσαλονίκη και από τα Μέθανα.
1.2 Αλληλογραφία Φωφώς Αναγνωστοπούλου
Επιστολές Σωτήρη Αναγνωστόπουλου προς τη Φωφώ (1921, 1922, 1924, 1935-1938). Περιλαμβάνεται και φωτογραφία του στη Θεσσαλονίκη (24/10/1922).
Διάφοροι επιστολογράφοι (1921-1938).
1.3 Ποικίλα

Τα έγγραφα αποτελούνται από υπομνήματα, εκθέσεις πεπραγμένων, καταθέσεις αξιωματικών του στρατού που ανακρίθηκαν με σκοπό τη διευκρίνηση γεγονότων και τον καταλογισμό ευθυνών για τη δράση του ελληνικού στρατού στην τελευταία φάση της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

Αναλυτικός κατάλογος εγγράφων:
1) Υπόμνημα (αντίγραφο) αρχηγού Επιτελείου Στρατιάς Μ. Ασίας (Ιούνιος 1922).
2) Β΄ Σώμα Στρατού, ΧΙΙΙ Μεραρχία, Διοικητής Μ. Καϊμπαλής (συν/χης) “Έκθεσις πεπραγμένων υπό της μεραρχίας κατά τας επιχειρήσεις από 13ης Αυγούστου μέχρι 20 ιδίου 1922”. Συνταχθείσα εν Κιρ Σεχήρ τη 8 Ιανουαρίου 1923.” [28 δακτυλογραφημένες σελίδες με χειρόγραφες διορθώσεις ή προσθήκες].
3) Σημεία και ερωτήματα προς διευλεύκανση που συνέταξε η Ανακριτική Επιτροπή Ελέγχου Δοσιλόγων Μ. Ασίας, στις συνεδριάσεις της 4ης-8ης Αυγούστου και 3ης-18ης Σεπτεμβρίου 1925, με βάση τις εκθέσεις πεπραγμένων του Κ. Ι. Μαζαράκη, των στρατηγών Τρικούπη, Δημαρά και του συνταγματάρχη Πλαστήρα.
4) Επιστολή και υπόμνημα υποστράτηγου Κ. Πάλλη προς την Α.Ε.Ε.Δ.Μ.Α. (Αθήνα, 2 Μαρτίου 1926). [3+12 σελίδες].
5) Έγγραφη κατάθεση του εν αποστρατεία συνταγματάρχη της Επιμελητείας Παναγιώτη Πετρίτη σε ερωτήματα που του υπεβλήθησαν από τα μέλη της Α.Ε.Ε.Δ.Μ.Α. (Αθήνα, 11 Μαρτίου 1926).
6) Γνώμη του υποστράτηγου Ι. Νεγρεπόντη για τη δράση του στρατηγού Ν.Τρικούπη (συνεδρίαση Ανακριτικής Επιτροπής 22/4/1926).
7) Έκθεση εξετάσεως μάρτυρος Παράσχου Μελισηνού, αντι/χη Πυροβολικού (Μάρτιος 1926).
8) “Κατάστασις γενική εμφαίνουσα τα ονόματα (332) των εξ αιχμαλωσίας επανελθόντων αξιωματικών απάντων των όπλων και σωμάτων ως και διευθύνσεις αυτών”. (χ.χ)

Το αρχείο αποτελείται από έναν φάκελο που περιλαμβάνει αλληλογραφία, έγγραφα σχετικά με τις θέσεις στις οποίες ο Ανανιάδης υπηρέτησε ως στρατιωτικός δικαστικός, έγγραφα σχετικά με θέσεις που κατείχε σε διοικητικά συμβούλια, προσωπικά έγγραφα (οικονομικά, περιουσιακά) και φωτογραφίες.

Υποφάκελος 1.1 Αλληλογραφία

• Επιστολές του Ε. Ανανιάδη προς τη σύζυγό του από τη Στρέζοβα, από την Προύσα και από τη Ραιδεστό (1919-1922).
• Επιστολές και τηλεγραφήματα προς τον Ανανιάδη από συγγενείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, από συνεργάτες και φίλους (1901-1966).
• Καρτ ποστάλ προς το ζεύγος Ανανιάδη από συγγενείς στη Γαλλία, στην Ιταλία και στις ΗΠΑ.
• Επιστολόχαρτα και cartes de visite.

Υποφάκελος 1.2 Υπηρεσιακά

• Διαταγές στρατιάς Μικράς Ασίας (τίτλος του δημιουργού του αρχείου). Περιλαμβάνονται χειρόγραφα και δακτυλόγραφα αντίγραφα διαταγών του επιτελείου που αφορούν ζητήματα στρατιωτικής δικαιοσύνης (3/3/1921-1/9/1922).
• Έκτακτο στρατοδικείο Προύσας. Έγγραφα από την εκεί θητεία του Ανανιάδη ως προέδρου. Περιλαμβάνεται το ΦΕΚ προαγωγής του σε στρατιωτικό δικαστικό σύμβουλο α΄ τάξεως από β΄ τάξεως (31/12/1921) και το διάταγμα διορισμού του ως προέδρου του Δ΄ διαρκούς στρατοδικείου (24/5/1922).
• Φύλλο πορείας του Ανανιάδη από την Προύσα στη Ραιδεστό (Tekirdağ) της Ανατολικής Θράκης (2/9/1922, δύο αντίτυπα δακτυλόγραφα).
• Χειρόγραφες σημειώσεις ημερολογιακού χαρακτήρα από τις ημέρες της υποχώρησης από τη Μικρά Ασία (27/8-3/9/1922).

Υποφάκελος 1.3 Προσωπικά

• Περιουσιακά έγγραφα και σημειώσεις. «Απαιτήσεις», χρέη και πληρωμές, ακίνητη περιουσία, κληρονομικά.
• Συμβόλαια, πληρεξούσιο (Στρέζοβα και Καλάβρυτα). Ενοικιαστήριο για την κατοικία του Ανανιάδη στην Προύσα (6/7/1921).

Ατομικός φάκελος Άθω Ρωμάνου: έγγραφα διορισμού, προαγωγών, μεταθέσεων, αποσπάσεων κ.ά. κατά τη μακρά θητεία του στο Υπουργείο Εξωτερικών (1884-1924).
Δυναστικό ζήτημα: αναχώρηση του βασιλιά Κωνσταντίνου· άνοδος στο θρόνο του πρίγκιπα Αλέξανδρου· ανάληψη της αρχής από τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων των ετών 1919-1921 ποικίλου περιεχομένου: εκθέσεις του στρατηγού Νίδερ για την εκστρατεία στη Μεσημβρινή Ρωσία (1919)· ελληνική απόβαση στη Σμύρνη· στρατιωτικές επιχειρήσεις Μικράς Ασίας. Συνέδριο ειρήνης (1919).
Συνθήκη Σεβρών (1920)· σχέδιο τριμερούς συμφωνίας μεταξύ Γαλλίας, Βρετανίας, Ιταλίας (1920)· ιταλική κατοχή Δωδεκανήσων. Έγγραφα σχετικά με τη χάραξη των ελληνοαλβανικών συνόρων (1921). Σημειώσεις για τον οικονομικό ρόλο του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Έγγραφα σχετικά με τη Μικρασιατική άμυνα.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων (1923): Διάσκεψη Λωζάννης· πρόσφυγες Μικράς Ασίας και Θράκης. Αναφορές σχετικά με την έκπτωση της Δυναστείας.

Το Αρχείο χαρακτηρίζεται από πλούσια θεματολογία με κύριους άξονες τη διπλωματική, εθνική, βουλευτική και συγγραφική δραστηριότητα του Δραγούμη. Το σύνολο των εθνικών διεκδικήσεων της Ελλάδας την περίοδο αυτή φωτίζονται από το πλήθος του αρχειακού υλικού που απόκειται στις ενότητες του Αρχείου, που περιέχουν αλληλογραφία, έγγραφα, εκθέσεις, υπομνήματα και τύπο με τα εξής θέματα:

• Ευρωπαϊκός Πόλεμος (1914-1919)
• Ζητήματα Entente και Εθνικού Διχασμού (1915-1920)
• Διωγμοί - Μικρασιάτες πρόσφυγες (1914-19)

Υλικό από τους εξής φακέλους:
ΦΑΚΕΛΟΣ 6
Ελληνοχριστιανικές κοινότητες στην Τουρκία - Διωγµοί (1914).
Εθνικός Διχασµός (1915-1917)

ΦΑΚΕΛΟΣ 8
Οι εκστρατείες του Ελληνικού Στρατού (1918-1922). Οι επιχειρήσεις στην Μακεδονία.
Ζήτηµα Ανατολικής Θράκης (1920, Φεβρουάριος).
Συνδιάσκεψη Κορυφής του Σαν Ρέµο (1920, Απρίλιος).
Εκλογές (1920, Νοέµβριος).
Παλινόρθωση βασιλείας (1920, Νοέµβριος).
Επιλεκτική ειδησεογραφία Τύπου - Πολιτικό Γραφείο Ελ. Βενιζέλου (1920,
Μαρτίου 6-7).

ΦΑΚΕΛΟΣ 10
Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-1922)
Υπηρεσιακή Αλληλογραφία Ελ. Βενιζέλου ως Πρωθυπουργού & Υπ. Στρατιωτικών -
Δελτία πληροφοριών στρατού κατοχής Μ. Ασίας (1919, Ιούνιος -
Ιούλιος).
Μεταφράσεις αποκρυπτογραφηµένων τουρκικών αναφορών για τα στρατεύµατα κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία (1919).
Κρυπτογραφηµένα τηλεγραφήµατα
Καταγραφή Ημερήσιων Διαταγών Στρατού Ξηράς (1920, Απρ. - Οκτ.) - Κων/νου Βεντήρη (τετράδιο µεγάλου µεγέθους).
Επίσηµη εισερχόµενη αλληλογραφία Ελ. Βενιζέλου - Μικρασιατική Εκστρατεία
(1922, Απρίλιος - Ιούλιος).
Επίσηµη εισερχόµενη αλληλογραφία Ελ. Βενιζέλου - Μικρασιατική Καταστροφή
(1922, Σεπτέµβριος - Οκτώβριος).

ΦΑΚΕΛΟΣ 11
Συνέδριο Ειρήνης Παρισίων (1919)
Υπόµνηµα των θέσεων της Ελλάδας για το Συνέδριο Ειρήνης Παρισίων (1918).
Συνθήκη Νεϊγύ (1919, Νοέµβριος).
Συνθήκη Σεβρών (1920, Αύγουστος).
Θεόδωρος Δ. Πάγκαλος. Ζήτηµα προαγωγής - Σταδιοδροµία από τον Α΄ Π.Π. έως τη Μικρασιατική Εκστρατεία (1918-1919).
Επανάσταση 11ης Σεπτεµβρίου 1922
Επίσηµη αλληλογραφία Ελ. Βενιζέλου για την Επανάσταση του 1922 (1922,
Σεπτέµβριος - Οκτώβριος).
Ανακωχή των Μουδανιών & παράδοση της Ανατολ. Θράκης στην Τουρκία (1922,
Σεπτεµβρίου 20-29).
Η δίκη των έξι (1922).
Συνθήκη Λωζάνης (1922-1923)
[Προσωπικές σηµειώσεις Ελ. Βενιζέλου, εκπροσώπου της Ελλάδας στη Συνθήκη της Λωζάνης].
Τηλεγραφήµατα Ελ. Βενιζέλου κατά την εκπροσώπηση της Ελλάδας στη Συνθήκη της Λωζάνης.
Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσµών - Ζήτηµα εξασφάλισης παραµονής Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη (1925).

ΦΑΚΕΛΟΣ 28
Ζήτηµα επαναφοράς απότακτων αξιωµατικών της περιόδου 1917-1923 (1927).
Αλληλογραφία Ελ. Βενιζέλου σχετικά µε την επαναφορά απότακτων
αξιωµατικών της περιόδου 1917-1923 (1927, Απριλίου 24 - Ιουνίου 2).

ΦΑΚΕΛΟΣ 64
Οικονοµική έκθεση της Ελλάδας για την περίοδο 1923-1940.
Ε.Α.Π. - Προσφυγικά δάνεια (1926)

ΦΑΚΕΛΟΣ 78
Συνθήκη Λωζάννης (1923)
Σύµβαση περί ανταλλαγής ελληνικών και τουρκικών πληθυσµών (1923)
Εκτέλεση των Έξι

Περιέχει αντίγραφα αναφορών διπλωματικών αντιπροσώπων επί διαφόρων θεμάτων και εκ διαφόρων πρωτευουσών, διάφορα θέματα στρατιωτικής φύσεως, επερωτήσεις αρμοδιότητος Υπουργείου Στρατιωτικών, αντίγραφα διαφόρων διπλωματικών αντιπροσώπων διά τα ελληνοτουρκικά και σχετικά με την εκστρατεία στη Μικρά Ασία, δελτία τύπου, αντίγραφα αναφορών πρεσβειών περί εκκενώσεως Μικράς Ασίας, πολιτικής της Αγγλίας, Γαλλίας, κτλ.

Διπλωματικά έγγραφα, αλληλογραφία, σημειώσεις και άλλα έγγραφα της περιόδου 1915-1918 που αφορούν τον Εθνικό Διχασμό, την έξοδο της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, στη σύγκρουση Βενιζέλου - βασιλιά Κωνσταντίνου, την οργάνωση του κόμματος Φιλελευθέρων και τον εκλογικό αγώνα, τους διωγμούς των Ελλήνων στη Μικρά Ασία, το κίνημα της Εθνικής Αμύνης, το δυναστικό ζήτημα, τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Μακεδονικό Μέτωπο. Έγγραφα, αλληλογραφία και σημειώσεις της περιόδου 1919-1922 σχετικά με τη συνδιάσκεψη ειρήνης στο Παρίσι, τις διπλωματικές κινήσεις της Ελλάδας, την αποστολή ελληνικών δυνάμεων στην Μεσημβρινή Ρωσία, την απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, τον γάμο του βασιλιά Αλέξανδρου με την Ασπασία Μάνου, την ενημέρωση του Βενιζέλου από τον Δαγκλή κ.ά. για τα εσωτερικά ζητήματα της χώρας, για τη δυσμενή διπλωματική θέση της Ελλάδας και τις επιχειρήσεις στη Μικρά Ασία, το προσφυγικό ζήτημα, τις διπλωματικές κινήσεις αμέσως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, την εκτέλεση των έξι κ.ά. Έγγραφα, εκθέσεις, σημειώσεις, αλληλογραφία της περιόδου 1923 - 1928 που αφορούν την συνδιάσκεψη της Λωζάννης, την συνθήκη ειρήνης, την ανταλλαγή των πληθυσμών, το προσφυγικό πρόβλημα, το πολιτειακό ζήτημα, την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, την εκλογή Οικουμενικού Πατριάρχη, τις εκλογές του 1928 και το κόμμα των Φιλελευθέρων. Έγγραφα, σημειώσεις και αλληλογραφία της περιόδου 1928-1932 που αφορούν τη διακυβέρνηση Φιλελευθέρων, εσωτερικά ζητήματα, την εξωτερική πολιτική, τις ελληνοϊταλικές σχέσεις, τη σταθεροποίηση του νομίσματος και την οικονομική πολιτική. Έγγραφα, σημειώσεις, αλληλογραφία, ομιλίες της περιόδου 1933-1936 που αναφέρονται στην εσωτερική πολιτική κατάσταση, στην απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου, το Βαλκανικό Σύμφωνο, την επάνοδο της βασιλείας, το κίνημα του 1935, συλλυπητήρια για τον θάνατο του Βενιζέλου.

Α) Εκθέσεις πεπραγμένων, εκθέσεις συμβάντων, μηνιαίες εκθέσεις, εκθέσεις στρατιωτικής κατάστασης, εκθέσεις πληροφοριών, γενικές διαταγές, διαταγές επιχειρήσεων, δελτία στρατιωτικής κατάστασης, δελτία πληροφοριών, δελτία πληροφοριών επί της πολιτικής και στρατιωτικής κατάστασης του εχθρού, αναφορές, ημερολόγια, υπομνήματα, καταστάσεις δυνάμεων, σχεδιαγράμματα διάταξης μονάδων, πίνακες στάθμευσης μονάδων, πίνακες απωλειών, χάρτες και διαγράμματα διατάξεων μονάδων του ελληνικού στρατού και των εχθρικών δυνάμεων και διάφορα έγγραφα της περιόδου της Μικρασιατικής Εκστρατείας των:

• Γενικού Στρατηγείου εν Μικρά Ασία
• Επιτελείου Στρατιάς Μικράς Ασίας
• Επιτελείου Στρατιάς Θράκης
• Επιτελικής Υπηρεσίας Στρατού
• Γενικού Επιτελείου Ναυτικού
• Σώματος Στρατού Σμύρνης
• Α΄ Σώματος Στρατού
• Β΄ Σώματος Σρατού
• Γ΄ Σώματος Στρατού
• Δ΄ Σώματος Στρατού
• Ε΄ Σώματος Στρατού
• Ομάς Μεραρχιών (VII & IX)
• Iης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IIας Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IIIης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IVης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Vης Μεραρχίας (Κρήτης - Κυδωνιών) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIης Μεραρχίας (Σερρών) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIIης Μεραρχίας (Αρχιπελάγους) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• VIIIης Μεραρχίας (Ηπείρου) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• IXης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Xης Μεραρχίας (Σμύρνης) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIης Μεραρχίας (Μαγνησίας) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIIης Μεραρχίας (Ξάνθης) και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIIIης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• XIVης Μεραρχίας και των υπ' αυτή συνταγμάτων, διευθύνσεων και σχηματισμών
• Ανεξάρτητης Μεραρχίας
• Μεραρχίας Ιππικού
• Ανεξάρτητου Μικτού Αποσπάσματος Παναγιωτάκου
• Μη μεραρχιακών μονάδων Πεζικού, Πυροβολικού και Μηχανικού
• Μονάδων Αεροπορίας
• Μονάδων Αυτοκινήτων
• Υγιειονομικών Σχηματισμών
• Γενικής Στρατιωτικής Διοίκησης Σμύρνης και Στρατιωτικών Διοικήσεων Δορυλαίου, Ουσάκ, Κιουτάχειας, Πανόρμου, Προύσης, Οδεμησίου, Αξαρίου, Μαγνησίας, Μπαλικεσέρ
  Επιτροπής Οχυρώσεως Μικράς Ασίας

Β) Έγγραφα, δελτία πληροφοριών, υπομνήματα και αναφορές των Στρατιωτικών Αποστολών Πόντου, Κωνσταντινούπολης και Βηρυττού.

Γ) Έγγραφα της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης και Κωνσταντινούπολης

Δ) Έγγραφα των Υπουργείων Εξωτερικών και Στρατιωτικών

Ε) Εκθέσεις, ένορκες καταθέσεις, υπομνήματα, δικογραφίες, εκθέσεις εξέτασης και γνωμοδοτήσεις της Ανακριτικής Επιτροπής Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας και της Ανακριτικής Επιτροπής Ελέγχου Δοσιλόγων Μικράς Ασίας

Στ) Αρχεία των Αντιστρατήγων Κ. Μοσχόπουλου, Αλεξ. Οθωναίου, Αχ. Πρωτοσύγγελου, Κιμ. Διγενή, Κ. Μοσχόπουλου, Γ. Πολυμενάκου, Αθ. Εξαδάκτυλου, Αριστ. Βλαχόπουλου, Υποστράτηγου Ι. Πετρίδη και Ι. Κωττάκη

Ζ) Διάφοροι χάρτες της Μικράς Ασίας

Αντίγραφα των επιστολών του Ελευθερίου Βενιζέλου προς τον Εμμανουήλ Τσουδερό σχετικά με την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα (1916-1936): θάνατος του Εμμανουήλ Ρέπουλη ˑ ανάληψη του Υπουργείου Οικονομικών από τον Τσουδερό (1924) ˑ δαπάνες της Μικρασιατικής Εκστρατείας (1924) ˑ διακανονισμός των πολεμικών πιστώσεων (1925)

Στο αρχείο του Ιωάννη Μεταξά περιλαμβάνεται αρχειακό υλικό σχετικά με το ενδεχόμενο στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Μικρά Ασία την περίοδο του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και με τις θέσεις του Μεταξά για τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Ειδικότερα, στο αρχείο υπάρχει το σχέδιο του υπομνήματος για τη μη συμμετοχή της Ελλάδας στο πλευρό των συμμάχων της Αντάντ στην επιχείρηση κατάληψης των Δαρδανελλίων, το οποίο υπέβαλε στον πρωθυπουργό Βενιζέλο τον Φεβρουάριο του 1915 με την ιδιότητα του αρχηγού του Επιτελείου, καθώς και το σχέδιο της επιστολής παραίτησης και αποστρατείας του Μεταξά, καταγραφές συνομιλιών του Μεταξά με τον Βενιζέλο τον Ιανουάριο του ιδίου έτους και σχέδια επιστολών του προς τον πρωθυπουργό Γούναρη σχετικά με τις διαφορετικές απόψεις του Επιτελείου ως προς τη συμμετοχή της Ελλάδας σε εκστρατεία στη Μικρά Ασία πριν από τον Φεβρουάριο του 1915. Συμπεριλαμβάνονται, επίσης, υπομνήματα και καταγραφές συνομιλιών του Μεταξά με τον βασιλιά τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο του 1915 σχετικά με το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από την ουδετερότητα. Στο αρχείο περιλαμβάνεται και η καταγραφή από τον Μεταξά της συνομιλίας του τον Μάρτιο του 1921 με τον πρωθυπουργό Δημήτριο Γούναρη, τον υπουργό Οικονομικών Πρωτοπαπαδάκη, τον υπουργό Στρατιωτικών Θεοτόκη και τον συνταγματάρχη Αθανάσιο Εξαδάκτυλο, όταν του προτάθηκε να επανέλθει στο Επιτελείο ή να αναλάβει τη γενική διοίκηση του στρατού στη Μικρά Ασία. Για την ίδια περίοδο, το αρχείο διασώζει και τη γνωστή επιστολή του αδερφού του βασιλιά Κωνσταντίνου, πρίγκιπα Ανδρέα, που στέλνει από τη Σμύρνη στον Μεταξά, όπου συμπυκνώνεται η απέχθεια και το μίσος των αντιβενιζελικών προς τον μικρασιατικό Ελληνισμό. Τις πληροφορίες για την κρίσιμη κατάσταση του στρατεύματος στη Μικρά Ασία και για το γεγονός ότι επίκειτο τουρκική επίθεση την οποία θα ήταν αδύνατον να αποκρούσουν οι ελληνικές δυνάμεις, που πληροφορείται ο Μεταξάς από τον πρίγκιπα Ανδρέα, τις διαβιβάζει με επιστολή του τον Δεκέμβριο του 1921 στον πρωθυπουργό Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη. Στο αρχείο εντοπίζεται, επίσης, κείμενο, μάλλον του δημοσιογράφου Σπυρίδωνος Μινώτου, για τη φιλανθρωπική δράση της βασίλισσας Σοφίας την περίοδο της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

1. Αιτήσεις κατοίκων Μ. Ασίας (Κρήνη, Σμύρνη) για εγγραφή στο Δημοτολόγιο Νάξου 1907, 1920
2. Έλεγχος επίδοσης μαθητή στη Σχολή Αρρένων του Γαλατά στην Κωνσταντινούπολη 1912-1913
3. Ανακοίνωση του Νομάρχη Χίου προς τον Δήμαρχο Νάξου σχετικά με την εγκατάσταση προσφύγων στο νησί της Νάξου 1915
4. Πίναξ εγκαταστάσεως προσφύγων 1915
5. Αλληλογραφία Δήμου Νάξου περί προσφύγων 1915
6. Αποφάσεις της Νομαρχίας Κυκλάδων για εγγραφή κατοίκων Σμύρνης στο Μητρώο Αρρένων και το Δημοτολόγιο Νάξου 1916
7. Πιστοποίηση του Προέδρου της Κοινότητας Μυκόνου περί υποβολής αιτήσεως πρόσφυγα για εγγραφή του στο Μητρώο Αρρένων της Κοινότητας Μυκόνου 1918
8. Ειδοποίηση της Νομαρχίας Κυκλάδων προς τον Πρόεδρο της Κοινότητας Νάξου περί πολιτογράφησης των προσφύγων 1920
9. Αίτηση για απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας εγγεγραμμένου πρόσφυγα στο Μητρώο Αρρένων και στο Δημοτολόγιο της Κοινότητας Νάξου 1920
10. Πίναξ εγγραφής προσφύγων 1923,1925
11. Λυτά έγγραφα σχετικά με καταγραφή προσφύγων, επιδόματα, αποζημιώσεις, επιτάξεις ακινήτων και αποκατάσταση προσφύγων 1923-1925
12. Πιστοποιητικά εγγραφής και γέννησης στα Μητρώα Νάξου 1924
13. Αλληλογραφία Νομαρχίας Κυκλάδων – Επιτροπής Προσφύγων Νάξου σχετικά με την αναζήτηση προσφύγων 1925
14. Αλληλογραφία Υπηρεσίας Πρόνοιας Κυκλάδων – Επιτροπή Περιθάλψεως Προσφύγων Αμοργού σχετικά με την απαγόρευση μετακίνησης προσφύγων προς Ξάνθη 1925
15. Διαδικασίες απογραφής προσφύγων 1925-1926
16. Μητρώο Αρρένων Προσφύγων 1926
17. Αιτήσεις προς την Κοινότητα Νάξου για έκδοση Πιστοποιητικών (συνημμένα πιστοποιητικά όπου εμφαίνονται ότι είναι πρόσφυγες και εκθέσεις Ειρηνοδικείου) 1926
18. Αιτήσεις συντάξεων για φονευθέντες στη Μικρασιατική Καταστροφή 1927
19. Αιτήματα Νομαρχίας Κυκλάδων και Ελεγκτικού Συνεδρίου αναζήτησης προσφύγων εγγεγραμμένων στα Μητρώα της Κοινότητας Νάξου 1927-1934
20. Διαδικασίες αστικής αποκατάστασης προσφύγων (υποδείγματα αιτήσεων-υπεύθυνων δηλώσεων) – Διαταγές Νομαρχίας 1934-1935

O φάκελος 1 υποφάκελος 9 του αρχείου περιέχει αποσπάσματα από εκθέσεις πεπραγμένων στρατιωτικών μονάδων από το μέτωπο της Μικράς Ασίας, καθώς και τις καταθέσεις ανωτέρων αξιωματικών κατά την εκδίκαση της ευθύνης διοικητών στρατιωτικών μονάδων κατά την υποχώρηση στη Μικρά Ασία.
Ο φάκελος 1 υποφάκελος 16 περιέχει σημειώματα και επιστολές σχετικά με τις ανταλλάξιμες περιουσίες Ελλήνων και Μουσουλμάνων.

Φάκελος με τίτλο «Αποστολή Καυκάσου» με εκθέσεις για την αποστολή του συγγραφέα για τον επαναπατρισμό των Ελλήνων του Καυκάσου, κ.α.
Επιστολή Ν. Καζαντζάκη προς τη σύζυγό του στις 17 Σεπτεμβρίου 1922. Ανάμεσα στα άλλα νέα, αναφέρεται και στα νέα της Μικρασιατικής καταστροφής (Φ.Ε, α/α 34).
Επιστολή Ν. Καζαντζάκη προς τη σύζυγό του γύρω στα τέλη Νοεμβρίου του 1922. Ανάμεσα στα άλλα νέα του αναφέρεται στη Μικρασιατική καταστροφή σα πιθανή αιτία μιας μελλοντικής άνθισης (Φ.Ε, α/α 49).
Οι επιστολές στάλθηκαν από το Βερολίνο.

*Από φάκελο 7:
Υποφάκελος 10 : 1922
Επιστολές από: Κλάδο, συνταγματάρχη απόστρατων, Κανάκης Κ. προς Ν. Πλαστήρα.
Υποφάκελος 11 : 1923
Επιστολές, τηλεγραφήματα και κάρτες από: Κ. Παπαγιάννη, Β. Τσιρογιάννη, Γοργίδη, Ν. Ζαφειρίου,
συνταγματάρχη διοικητή Β’ στρατιωτικής περιοχής Πατρών, Θ. Πάγκαλο, Ελένη, Μ. Σ. Κέπετζη, σύζυγος
Στυλιανού Γονατά, Αχιλλέα, Α. Ρωμάνο, Στρατηγό, Παντελεήμων, Μητροπολίτη Καρύσταινας,
Παναγιώτη Δαγκλή, Αλέξανδρο Οθωναίο, στρατηγό, Κ. Σταυρίδη, Ασημίτσα Θεοφιλίδου, Α.
Χατζηκυριάκο, αρχηγό στόλου, Κ. Μανέτα, στρατηγό Β’ σώματος στρατού, Γεώργιο Αγραφιώτη,
υπολοχαγό, Γεώργιο Κονδύλη, E. C. Hole, γενικό πρόξενο, Φασόπουλο, Διονύσιο Σταυριανόπουλο,
Κωνσταντίνο Βεντήρη, Αντώνιο, Μητροπολίτη Ηλείας, Θάνο Μ. Καρύλλο, έφεδρο υπολοχαγό πεζικού,
Νικόλαο Πολίτη, Αλεξανδρή Ρωμανό, Νικόλαο Α. Σπόντζα, Λογιστικόν και Εκκαθαριστικόν Γραφείον,
Αντιπροσωπεία Οικουμενικού Πατριαρχείου εν Ελλάδι επί πτριαρχίας Χρυσόστομου Εφέσου.
Επιστολές Ν. Πλαστήρα προς: Νομάρχη Κερκύρας, Γεώργιο Κονδύλη και Ελευθέριο Βενιζέλο.

*Φάκελος 8
Αλληλογραφία Εισερχόμενη : 1924
Υποφάκελος 1 : Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1924
Επιστολές από: Σταμάτη Πανταζή, συνταγματάρχη χωροφυλακής, Γ. Τσάμη, ταγματάρχη πεζικού, Ζωή
Π. Μανέτα, Νικόλαο Παππαδάκη, έφορο αρχαιοτήτων, Αρχιμανδρίτη Νεόφυτο, Ιεράς Μητρόπολης
Ηρακλειάς, Παρασκευά Δ. Χασαπογιάννη, Ζ. Αργυρό, Αλέξανδρο Οθωναίο, στρατηγό, Γ. Παπανδρέου,
πληρεξούσιο Λέσβου, Στυλιανό Γονατά, Παπαθανασόπουλο, ταγματάρχη πεζικού, Αλέξανδρο Διομήδη,
Σοφία Σωτηριάδου, Γ. Φραγκούδη, Πέτρο Ν. Ευριπαίο, Γενικό Διοικητή Κρήτης, Σπαχή, Μιχαήλ Α.
Ράλλη, Γ. Πεφάνη, Γ. Μελά, Μισαηλίδη, Ελένη Κ. Σπυρίδη, Μ. Κέπετζη προς Νικόλαο Πλαστήρα.
Υποφάκελος 2 : Μάρτιος-Απρίλιος 1924
Επιστολές και τηλεγραφήματα από: Γ. Π. Βογιατζόγλου, Λ. Παρασκευόπουλο, Μαυρομάτη, Γ.
Μελά(αγγλικά), Παπαθανασόπουλο, ταγματάρχη πεζικού, Δεμέστιχα Ιωάννη, Γεώργιο Κονδύλη,
υπουργό Στρατιωτικών, Γεώργιο Παπανδρέου, Γ. Σ. Φραγκούδη, Α. Αλεξανδρή, Οδυσσέα
Παπαμαντέλλα, Κωνσταντίνο Παπαμαντέλλο, Β. Σ. Ασημάκη, λοχαγό πυρ, Γ. Πρωτόπουλο,
αντισυνταγματάρχη, Εμμανουήλ Μπενάκη, Α. Πετρίδη, Μαρδαβέλλα, Νικολόπουλο(γαλλικά),
διευθυντή εφημερίδας «ΕΘΝΟΣ», Χ. Παπαθανασόπουλο, ταγματάρχη πεζικού, Γαρδίκη,
Αθανασιάδη, Πηνελόπη Δέλτα, Σ. Σωτηριάδη, Αλέξανδρο Παπαναστασίου, Κοσμανίδη Μιχαήλ,
Βεγλέρη(γαλλικά), Νομάρχη Λέσβου, Παπαλεξόπουλο, Κανέλλο, Δήμαρχο Χίου, Λαό της Νέας Χίου,
Χρ. Καραδημήτρης, Στέφανος Π. Καλογεράς, Δήμος Χρονόπουλος, Σύνδεσμος Φοιτητών Παρισιού
προς Νικόλαο Πλαστήρα.
Υποφάκελος 3 : Μάιος-Ιούλιος 1924
Επιστολές και τηλεγραφήματα από: Γεώργιο Κονδύλη, Ε. Κανελλόπουλο, Λ. Μ. Ράλλη, Αριστόπουλο,
αρχίατρο, Ευστράτιο Πατούνα, Γεώργιο Παπανδρέου, Κ. Μελά, Πότη Τσιμπιδάρο, Βύρων Αθ.
Καραπαναγιώτη, πληρεξούσιο Λέσβου, Λ. Μ. Καλβοκορέσης, Μποδοσάκη Αθανασιάδη, Βάσο Ι.
Βλαβιανό, κεντρική διοικητική επιτροπή «ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ», Ελευθέριο Βενιζέλο, Δανιηλίδη
Δημοσθένη, Νικόλαο Πολίτη, Χ. Παπαθανασόπουλο προς Νικόλαο Πλαστήρα.
Υποφάκελος 4 : Αύγουστος-Δεκέμβριος 1924
Επιστολές και τηλεγραφήματα από: Απόστολο Ορφανίδη, υπουργό Υγιεινής Πρόνοιας και
Αντιλήψεως, Μ. Κέπετζη, Δημοσθένη Δανιηλίδη, Χ. Ππαθανασόπουλο, Κ. Μανέτα, Παπαστεργίου,
απόστρατο τάγματος πεζικού, Παπαλεξόπουλο, Πέτρο Πετρίδη, Βάσο Ι. Βλαβιανό, Γεώργιο
Παπανδρέου, Ανδρέα Χατζηκυριάκο, Γ. Α. Αναγνωστόπουλο, Ε. Κανελλόπουλο, Γ. Σ. Φραγκούδη,
Γεώργιο Κονδύλη, Κ. Παπαμαντέλλο, Γ. Αλιμπέρτη, Απόστολο Αλεξανδρή προς Νικόλαο Πλαστήρα.

*Από φάκελο 19:
Υποφάκελος 2: (1916-1950)
Προσκλήσεις από: Ένωση Εφέδρων Μ. Ασίας & Θράκης Δραπετσώνος-Ταμπουριών & Αμφιάλης, Εθνικό Δημοκτρατικό Σύλλογο Προσφύγων Παλ. Κοκκινιάς κ.ά.

*Από φάκελο 23:
Εφημερίδα του μετώπου με τίτλο «ΑΡΒΥΛΛΑ»(1921)

Από φάκελο 1 του φωτογραφικού υλικού:
Στιγμιότυπα από την άφιξη των μελών της Επαναστατικής Επιτροπής 1922 στον Πειραιά και την είσοδό τους στην Αθήνα, δοξολογία στη Μητρόπολη μετά την επικράτηση της Επανάστασης, μέλη της Επαναστατικής Επιτροπής 1922 στα γραφεία της ταξιαρχίας του ιππικού κατά την επιθεώρηση του στρατού του Έβρου (1923)

Φωτογραφίες του Νικολάου Πλαστήρα με αξιωματικούς και στρατιώτες (1919) κ.ά. Στιγμιότυπα από την εκστρατεία στη Μικρά Ασία: Κασαμπάς (Πάσχα του 1920), Ουσάκ (1921)· σειρά φωτογραφιών με τοπία, αρχαιότητες και στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μικρά Ασία.
Είσοδος των πρωτεργατών της Επανάστασης 1922 στην Αθήνα (Σεπτέμβριος 1922)· στιγμιότυπα από την επιθεώρηση του στρατού Έβρου στην Αλεξανδρούπολη (1922)·

Επιστολές προς τον αρχηγός της Επανάστασης 1922 Νικόλαο Πλαστήρα υπουργών, κοινοταρχών, πολιτών, συλλόγων Φιλελευθέρων, πολιτευτών, ομογενών, στρατιωτικών, του Εμμ. Μπενάκη κ.ά. σχετικά με την πολιτική κατάσταση στη χώρα, ζητήματα διοίκησης, τις εκλογές του 1923 και την κάθοδο σε αυτές του Πλαστήρα, την ανασυγκρότηση του κόμματος των Φιλελευθέρων, με παρακλήσεις για διάφορες διευκολύνσεις, την εκκαθάριση των αντιφρονούντων στο Δημόσιο και το στράτευμα.
Έκθεση Ανακριτικής Επιτροπής Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας, περίοδος δευτέρα: Νοέμβριος 1920 - Αύγουστος 1922.
Προπαγανδιστική προκήρυξη προς τους Έλληνες στρατιώτες που τους καλεί να παραδοθούν στις κεμαλικές δυνάμεις.
Χάρτες του μετώπου της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
Διαταγές του διοικητή του Νοτίου Συγκροτήματος του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία και της 1ης Μεραρχίας Αθανάσιου Φράγκου καθώς και άλλων στρατιωτικών σχηματισμών προς τον Νικόλαο Πλαστήρα διοικητή του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων κατά τον Αύγουστο του 1922. Δελτία πληροφοριών της 13ης Μεραρχίας του Απριλίου του 1922. Έκθεση πεπραγμένων της 13ης Μεραρχίας κατά τις επιχειρήσεις στην Μικρά Ασία την περίοδο 10 Αυγούστου με 15 Σεπτεμβρίου 1922.
Μελέτη του 1921 της Ελληνικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Κωνσταντινούπολη για τον τρόπο κατάληψης της πόλης από τον ελληνικό στρατό.
Σχέδια κατάλυσης των αρχών της Επαναστατικής Επιτροπής Εθνικής Σωτηρίας, της εξουδετέρωσης των αντίθετων στο κίνημα του 1922 στρατιωτικών μονάδων, της μετάβασης των μονάδων από τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου στην Αθήνα.
Επαναστατική Επιτροπή Χίου, έκθεσις του επιτελάρχου της Επαναστάσεως ταγματάρχη Πυροβολικού Ευριπίδη Μπακιρτζή των πεπραγμένων της Επαναστάσεως εν Χίω, Αθήνα 22/9/1922.
Φωτογραφίες του Πλαστήρα και πρωταγωνιστών της Επανάστασης του 1922.

Χάρτες πολιτικοί, εθνογραφικοί, στρατιωτικοί της Ελλάδας, της Ευρώπης, της Μικράς Ασίας, Βοσπόρου κ.ά. (1836/1837-1923).
Εφημερίδα: Η Νίκη (1921)
Φωτογραφίες του Henry-Paul Boissonnas από την εκστρατεία της Μικράς Ασίας (1921): στιγμιότυπα από τις επιχειρήσεις στο Μικρασιατικό μέτωπο· απόψεις των πόλεων Προύσας, Ακσού, Νικομήδειας κ.ά.· αναχώρηση του Νικολάου Μπαλτατζή-Μαυροκορδάτου για τη Σμύρνη(1921)· στιγμιότυπο από τη διαδικασία της δίκης των έξι· η εκκλησία της Αναστάσεως και τα κυπαρίσσια με τις αναμνηστικές πλάκες από την εκτέλεση των έξι.

Δύο επιστολές στην οικογένεια του από το Μικρασιατικό μέτωπο μετά τη μάχη στον Σαγγάριο ποταμό όπου εκτός από προσωπικές επιδιώξεις και οικογενειακά θέματα παρουσιάζει την κατάσταση που επικρατεί στο στράτευμα και τις αντιδράσεις που προκαλεί η κακή διοίκηση καθώς και τις προσδοκίες του για εκκαθαρίσεις, μεταβολές και ειρήνευση.

Από το αρχείο Γεωργίου Μπαλτατζή (1893-1922):

Έγγραφα του Υπουργείου Εξωτερικών (1921): τηλεγραφήματα και αντίγραφα τηλεγραφημάτων από πρεσβείες και υπηρεσίες του κράτους προς το Υπουργείο Εσωτερικών για ποικίλα θέματα (1921-1922).
Διακοινώσεις, υπομνήματα και πρακτικά της διάσκεψης του Λονδίνου (Φεβρουάριος-Μάρτιος 1921).
Έκθεση για την κατάσταση στην Κωνσταντινούπολη και για την οργάνωση του δικτύου πληροφοριών στη Μακεδονία (20 Μαΐου 1921).
Σχέδιο υπομνήματος το Γεωργίου Μπαλτατζή για τη συνθήκη των Σεβρών (1920).
Πρακτικά της συνάντησης των: Λόρδου Κώρζον, Γεωργίου Μπαλτατζή, Δημητρίου Γούναρη και Ραγκαβή (27 Οκτωβρίου 1921).
Επιστολές, κοινοποιήσεις και υπομνήματα προς τον Γεώργιο Μπαλτατζή κατά το διάστημα της υπηρεσίας του στο Υπουργείο Εξωτερικών (1921).
Πρακτικά συνομιλιών μεταξύ Λόυντ Τζωρτζ και Οικουμενικού πατριάρχη Μελέτιου (18 Ιανουαρίου 1922).
Απολογία ενώπιον του Επαναστατικού Δικαστηρίου (12 Νοεμβρίου 1922).
Εφημερίδες και αποκόμματα τύπου με άρθρα για τη Δίκη των Έξι· εφημερίδες με σύγχρονα πολιτικά θέματα (1918-1920).
Αγορεύσεις του Ελευθερίου Βενιζέλου. Έγγραφα σχετικά με το κατηγορητήριο των κυβερνήσεων Σκουλούδη, Λάμπρου και Γούναρη.

Από το φάκελο Χαρίκλειας Μαυροκορδάτου - Μπαλτατζή (1893-1926):
Σημειώσεις, ενθυμήσεις και σκέψεις της Χαρίκλειας Μπαλτατζή (1893-1915, 1922-1924).

Από το φάκελο Νικολάου Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου (1920-1929):
Επιστολές των Εμμανουήλ και Νικολάου Μπαλτατζή προς τη μητέρα τους Χαρίκλεια (1920-1921)· αλληλογραφία μεταξύ των αδελφών Νικολάου και Εμμανουήλ (Νώλη) Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου (1921)· επιστολές διαφόρων προς τον Νικόλαο Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτο (1921)· εκτεταμένη επιστολογραφία της Χαρίκλειας Μπαλτατζή προς το γιο της Νικόλαο, όταν υπηρετούσε στο Μικρασιατικό μέτωπο (1921-1922), και του έτους 1924.
Σημειώσεις του Νικολάου Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου με τον τίτλο «Περίληψις των επιχειρήσεων του 2ου Συντάγματος Ιππικού κατά την τελευταία υποχώρηση εκ Μ. Ασίας».

Φωτογραφική συλλογή Παναγιώτη Τζαβάρα
α) 1920, Απριλίου 13: Ο Παναγιώτης Τζαβάρας (δεύτερος από δεξιά) με άλλους στρατιωτικούς στη Μικρασιατική Εκστρατεία.
β) 1920-1921: Στρατιωτικό σώμα σε ανάπαυση στη Μικρά Ασία.
γ) 1920-1921: Ο Παναγιώτης Τζαβάρας ανάμεσα σε άλλους στρατιωτικούς (δεύτερος από αριστερά).
δ) 1920-1921: Ο Παναγιώτης Τζαβάρας, με άλλους στρατιώτες καθισμένοι μπροστά σε τζαμί.

Στις αρμοδιότητες του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού εντασσόταν κυρίως η διευκόλυνση της επικοινωνίας των πολιτών με τους φορείς της δημόσιας διοίκησης και η προώθηση των υποθέσεών τους. Κατά συνέπεια στο αρχείο συγκεντρώνονται διάφορα αιτήματα προσφύγων, προσφυγικών συλλόγων και σωματείων που αφορούν την επίλυση ζητημάτων του προσφυγικού πληθυσμού.
Επιπλέον, το Πολιτικό Γραφείο λειτουργώντας επικουρικά στο έργο του πρωθυπουργού διεκπεραίωνε και υποθέσεις που σχετίζονταν με την εξωτερική πολιτική του ελληνικού κράτους. Έτσι, στο αρχείο έχουν διασωθεί σημαντικά έγγραφα που σκιαγραφούν τις ενέργειες της ελληνικής διπλωματίας, ιδιαίτερα της περιόδου 1917-1923. Υπενθυμίζεται ότι κατά την παραπάνω περίοδο σημειώθηκαν γεγονότα-ορόσημα για τη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού κράτους: η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εδαφική επέκταση στη Θράκη και τη Μικρά Ασία, η υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, η στρατιωτική ήττα στο Μικρασιατικό Μέτωπο, ο ξεριζωμός του ελληνικού πληθυσμού και η υπογραφή της Σύμβασης ανταλλαγής των πληθυσμών και της Συνθήκης Ειρήνης στη Λωζάννη. Το Πολιτικό Γραφείο ήταν επίσης μέρος του προπαγανδιστικού μηχανισμού στήριξης των διεκδικήσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται φάκελοι του αρχείου και έγγραφα για τις εθνικές διεκδικήσεις σε Μικρά Ασία, Πόντο και Θράκη, την παροχή στατιστικών στοιχείων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού των παραπάνω περιοχών για την στήριξη των ελληνικών αιτημάτων στη συνδιάσκεψη ειρήνης στο Παρίσι κ.ά.
Η υπηρεσία του Πολιτικού Γραφείου συγκέντρωνε ακόμη και πληροφορίες που αφορούσαν τις επιχειρήσεις και την οργάνωση του ελληνικού στρατεύματος, αλλά και την εσωτερική ασφάλεια της χώρας. Έτσι, υπάρχουν φάκελοι με πληροφορίες για τις επιχειρήσεις των ελληνικών δυνάμεων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία με χάρτες διάταξης των ελληνικών, συμμαχικών και εχθρικών στρατευμάτων.
Σημαντικά στοιχεία μπορούν να αντληθούν, επίσης, από το υλικό του αρχείου για την κοινωνική ιστορία της χώρας. Για παράδειγμα, η αποκατάσταση των προσφύγων μετά το 1922, ο πόνος του χαμού συγγενών τους και η εχθρική διάθεση των ντόπιων απέναντί τους είναι ζητήματα που διαπερνούν το υλικό του αρχείου. Υπάρχουν λοιπόν φάκελοι της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και της Ανώτατης Διεύθυνσης Προσφύγων, πληθώρα υπομνημάτων προσφυγικών οργανώσεων, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στους φακέλους με αιτήσεις συγγενών ελλήνων στρατιωτών και προσφύγων με τις οποίες ζητούσαν πληροφορίες για την τύχη των δικών τους που δεν είχαν επιστρέψει από τη Μικρά Ασία. Στοιχεία υπάρχουν και για την περίθαλψη και αποκατάσταση των προσφύγων πριν από το 1922, για τη μεταφορά του ελληνικού πληθυσμού που είχε συγκεντρωθεί στον Καύκασο και τη νότια Ρωσία, για την παλιννόστηση των προσφύγων στις εστίες τους, για τους κεμαλικούς διωγμούς των ελληνορθόδοξων πληθυσμών, για την οργάνωση της ελληνικής διοίκησης στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, κ.ά.

Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-1922): η ηγεσία του εκστρατευτικού σώματος, αρχιστράτηγος Αναστάσιος Παπούλας, πρίγκιπας Ανδρέαςˑ απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη (1919)ˑ το Διοικητήριο στη Σμύρνη, πεδινό πυροβολικό, στρατιωτικές επιχειρήσεις, μεταφορά τραυματιών, κατάρρευση του μετώπου στον Σαγγάριο.

Βιογραφικά στοιχεία Παναγιώτη Γαργαλίδη, φωτογραφίες, στρατιωτικοί χάρτες, αποκόμματα εφημερίδων και χειρόγραφες σημειώσεις, σχετικά με δράση Π. Γαργαλίδη στη Νιγρίτα (1913), Κρούσοβο και Σκόπια (1919), στη Μικρασιατική εκστρατεία, στην Γκιμουλτζίνα (Κομοτηνή) και στα Δαδιά Θράκης (1923). Επίσης, φωτογραφίες και εφημερίδες σχετικές με Δίκη Γαργαλίδη-Λεοναρδόπουλου (1923).

Καταστατικό ιδρύσεως του συλλόγου, με "σκοπόν α. την παροχήν πάσης δυνατής ανακουφίσεων εις τους εν μετώπω ευρισκόμενους Μηθυμναίους στρατιώτας", κατάλογοι με όλους τους Μηθυμναίους που υπηρετούσαν στην περιοχή της Μικράς Ασίας και τις μονάδες που υπηρετούσαν. Με βάση αυτές τις λίστες έγινε η αποστολή δεμάτων. Ευχαριστήριες απαντητικές επιστολές Ελλήνων στρατιωτών της Μικρασιατικής εκστρατείας προς το Σύλλογο Μήθυμνας "Η Αγάπη", δημοσίευμα τύπου

Οι 7000 περίπου φωτογραφίες της συλλογής, αποτυπώνουν τον χώρο της Μικράς Ασίας πριν τον εκπατρισμό, εικόνες της κοινωνικής και καθημερινής ζωής των εκεί ελληνικών κοινοτήτων από το τέλος του δεκάτου ενάτου αιώνα έως το 1922. Μετά την ιστορική αυτή τομή, ο τόπος αλλά και η θεματολογία αλλάζουν. Κυριαρχούν, πλέον οι εικόνες της προσφυγικής εγκατάστασης στην Ελλάδα.

Επιτελικοί / Eπιχειρησιακοί / Πολιτικοί χάρτες
Μέρος της συλλογής χαρτών απεικονίζει το χώρο της ΝΑ Ευρώπης, τη Μικρά Ασία και την Τουρκία κατά τους Βαλκανικούς πολέμους και τον Α΄ και Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Η κατασκευή τους εκτείνεται χρονικά από το 16ο έως τον 20ό αι.
Το είδος τους ποικίλλει. Υπάρχουν χάρτες ιστορικοί, εθνογραφικοί, επιτελικοί, αρχαιολογικοί, περιηγητικοί, στατιστικοί, γλωσσολογικοί, διοικητικοί, οικονομικοί–παραγωγικοί, εκκλησιαστικοί, ναυτικοί, γεωφυσικοί και πολιτικοί. Είναι κυρίως ελληνικοί, αλλά υπάρχουν και χάρτες αγγλικοί, γερμανικοί, οθωμανικοί και σλαβικοί.

Αρμενικό ζήτημα, ναυτιλιακά ζητήματα, επιτάξεις πλοίων και αποζημιώσεις, επικοινωνία μεταξύ ελληνικών πρεσβειών - αρμοστειών, κρυπτογραφικά λεξικά, διαπραγματεύσεις ανακωχής και ειρήνης μεταξύ Τουρκίας και Συμμαχικών Δυνάμεων, υπηρεσιακά θέματα Αρμοστείας, προξενικά ζητήματα, αναζήτηση προσώπων, Αρμενική Αγροτική Εταιρεία, προετοιμασία για την εγκατάσταση του Ύπατου Αρμοστή, τηλεγραφήματα με οδηγίες για ενέργειες από την τουρκική κυβέρνηση προς τον Κεμάλ, εκκλησιαστικά ζητήματα και εκλογή Οικουμενικού Πατριάρχη, μοναστηριακά κτήματα, εκπαιδευτικά ζητήματα, οικονομικά και λογιστικά ζητήματα, αιτήσεις για απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας, εμπορικά ζητήματα, Κεντρική Επιτροπή υπέρ των μετατοπισθέντων ελληνικών πληθυσμών (ΥΤΜΕΠ), Κεντρική Επιτροπή προσφύγων Θράκης και Μικράς Ασίας, προσφυγικό ζήτημα, ζητήματα προσωπικού και εθιμοτυπίας, διακοινώσεις Υψηλής Πύλης και διαμαρτυρίες κατά της ελληνικής στρατιωτικής κατοχής, συνωμοσία κατά του βασιλιά, επέλαση μπολσεβίκων, ποντιακό ζήτημα, ελληνική στρατιωτική και ναυτική αποστολή, τηλεγραφήματα και δελτία τύπου σχετικά με τις εξελίξεις σε Μικρά Ασία και Θράκη, στρατιωτικά ζητήματα, επιτάξεις και αποζημιώσεις, κίνημα ανατολής Κεμάλ, διωγμοί Ελλήνων από Τούρκους και Έλληνες αιχμάλωτοι, αστυνομικά ζητήματα, μειονότητες, Θρακικό ζήτημα, κατάληψη Δυτικής Θράκης, μουσουλμάνοι ιεροδίκες (καδήδες), ελληνική κατοχή Σμύρνης, ψηφίσματα ομογενών για ένωση με την Ελλάδα, ζητήματα συνθήκης Βερσαλλιών και Τριανόν, μικτά δικαστήρια, διασυμμαχικός έλεγχος διαβατηρίων, τελωνειακά και φορολογικά ζητήματα, ξένες οργανώσεις και προπαγάνδα στη Τουρκία, ζητήματα ξένων υπηκόων στην Ανατολική Θράκη, μεσεγγύηση κτημάτων Οθωμανών υπηκόων, προσφυγικά ορφανοτροφεία, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και αποστολές βοήθειας για την αντιμετώπιση επιδημιών, ταχυδρομικά ζητήματα, κληρονομικά ζητήματα, στατιστικές πληροφορίες πληθυσμών, ζητήματα Βόρειας Ηπείρου, ζητήματα εφαρμογής της Συνθήκης των Σεβρών και της Συνθήκης του Νεϊγύ, εθνικά φιλανθρωπικά καταστήματα, ελληνική κοινότητα στην Κωνσταντινούπολη, κουρδικό ζήτημα.

Ίδρυση Ύπατης Αρμοστείας - Οργάνωση εφοδιασμού και συγκοινωνιών της πόλης, στατιστικοί πίνακες αναφερόμενοι σε θέματα εκπαιδευτικά, θρησκευτικά, βιομηχανικά, γεωργίας, ναυτιλίας, αλιείας και κτηνοτροφίας, αντίγραφα επιστολών Βενιζέλου για την ελληνική κατοχή Σμύρνης, αποβίβαση Ιταλών στην Αττάλεια, συμμετοχή σε αθλητικούς αγώνες στην Ελλάδα, αλληλογραφία Βενιζέλου - Στεργιάδη για την κατάληψη του Αζαρίου και την εκκένωση του Ναζλή, Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, ανακαλύψεις/υποχωρήσεις ελληνικού στρατού και βιαιοπραγίες, χάραξη ορίων ελληνικής ζώνης κατοχής και προέλαση ελληνικού στρατού, τουρκικές αντιδράσεις, πληροφορίες για δράση κεμαλικών, κατάσταση Τουρκίας μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, κατάσταση Τουρκίας μέχρι την κατοχή Σμύρνης, φόνοι Ελλήνων, αλληλογραφία αρχηγών ελληνικών - κεμαλικών δυνάμεων περί βιαιοπραγιών του ελληνικού στρατού, στρατιωτικές αναφορές για γαλλικές ενέργειες κατά της ελληνικής κατοχής, ανακρίσεις διασυμμαχικής επιτροπής για σφαγές στη Σμύρνη, τουρκικές ενέργειες κατά της ελληνικής κατοχής, προέλαση του στρατού στο εσωτερικό της Μ. Ασίας, κατάσταση ελληνικών πληθυσμών στη Μικρά Ασία, καταγγελίες κατά του ελληνικού στρατού κατοχής, δελτία τύπου - οργάνωση ελληνικής κατοχής στη Σμύρνη, συνέπειες της απόβασης του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, ανακατάληψη Αϊδινίου, παλιννόστηση προσφύγων Οθωμανών περιφέρειας Αϊδινίου, ιταλικές ενέργειες μετά τη συνεννόηση Βενιζέλου - Τιττόνι, πατριαρχικό ζήτημα, εκλογή Οικουμενικού Πατριάρχη.

Το αρχειακό υλικό, του οποίου τη συγκέντρωση και φύλαξη ανέλαβε προφανώς ο Ν. Αποστολόπουλος ως γραμματέας του πολιτικού γραφείου του Βενιζέλου την περίοδο 1917-1920 –γι’αυτό άλλωστε και το υλικό χρονολογείται κυρίως μέχρι το 1920–, χαρακτηρίζεται από μεγάλη αποσπασματικότητα. Αποτελείται από δεκαέξι (16) φακέλους ξεκινώντας από την αλληλογραφία, επίσημη και μη, με Έλληνες και ξένους επιστολογράφους, τις επιστολές Βενιζέλου προς διαφόρους και τις επιστολές τρίτων (φάκελοι 1-4), τα υπουργεία Στρατιωτικών και Ναυτικών που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία της χώρας για τους Βαλκανικούς πολέμους, τις επιχειρήσεις του πολέμου και τις σχέσεις των εμπλεκομένων χωρών (φάκελοι 5-6) και κατόπιν τα διοικητικά και πολιτικά των περιοχών που περιήλθαν στην Ελλάδα (φάκελος 7). Ακολουθούν τα πολιτικά και κυβερνητικά θέματα (φάκελος 8), τα ζητήματα των ελληνικών πληθυσμών που έπρεπε να επιλυθούν από τη συνδιάσκεψη της ειρήνης (φάκελος 9), οι λόγοι, ομιλίες και σημειώσεις του Βενιζέλου για τα περισσότερα από τα παραπάνω θέματα (φάκελος 10), τα εκλογικά-πολιτικά της εποχής του διχασμού (φάκελος 11), η σύσταση και λειτουργία του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού (φάκελος 12), ποικίλα (φάκελος 13), οι εφημερίδες για το θάνατο και την κηδεία του Βενιζέλου (φάκελος 14), το τεκμηριωτικό υλικό και τα φωτοαντίγραφα διαφόρων εγγράφων, εφημερίδων και φωτογραφιών που χρησιμοποιήθηκαν στις εκθέσεις για τον Βενιζέλο (φάκελοι 15-16).
Το περιεχόμενο του αρχείου παρουσιάζει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία για την εξωτερική πολιτική και τις διπλωματικές σχέσεις της Ελλάδος και του Βενιζέλου. Σημαντικά είναι επίσης τα στατιστικά στοιχεία για τον ελληνισμό της Θράκης και της Μικράς Ασίας.

Φάκελος 1 Εκθέσεις, επιστολές, τηλεγραφήματα πρεσβευτών και προξένων (1910-1919, 1924).
Φάκελος 2 Επιστολές διαφόρων προς Βενιζέλο - Επιστολές τρίτων (1902-1924).
Φάκελος 3 Επιστολές Βενιζέλου προς διαφόρους (1912-1936).
Φάκελος 4 Επιστολές ξένων πρεσβευτών και επιστολογράφων (1910-1919).
Φάκελος 5 Υπουργεία Στρατιωτικών και Ναυτικών (1911-1919).
Φάκελος 6 Βαλκανικοί πόλεμοι (1912-1914).
Φάκελος 7 Πολιτικά και διοικητικά Ηπείρου, Μακεδονίας, Κρήτης, Νήσων Αιγαίου (1905-1919).
Φάκελος 8 Πολιτικά και κυβερνητικά θέματα (1914-1924).
Φάκελος 9 Συνδιάσκεψη Ειρήνης - Θράκη, Μ. Ασία - Διάφορα υπομνήματα (1912-1919).
Φάκελος 10 Λόγοι, ομιλίες και σημειώσεις Βενιζέλου (1906-1936).
Φάκελος 11 Εκλογικά - Πολιτικά - Διθυραμβικά (1910-1935).
Φάκελος 12 Πολιτικό Γραφείο (1916-1920).
Φάκελος 13 Ποικίλα (1881-1986).

Στο αρχείο περιέχονται λογοτεχνικά, φιλολογικά και δημοσιογραφικά κείμενα (χειρόγραφα) του Ηλία Βουτιερίδη.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η ενότητα του αρχείου που περιλαμβάνει διηγήματα (καθώς και ελάχιστα ποιήματα) στρατιωτών του Μικρασιατικού Μετώπου, στο πλαίσιο ενός διαγωνισμού διηγήματος που προκήρυξε ο Βουτιερίδης ως διευθυντής της εφημερίδας "Ο Συνάδελφος" (Σμύρνη 1922).

Το αρχείο περιλαμβάνει έγγραφα από την υπηρεσία του Γλυκοφρύδη στις φυλακές Σμύρνης, τους διορισμούς του, την στρατολογική του κατάσταση, την υπόθεση κληρονομίας του Τζεβηζαδέ Χουσνή Βέη (νομάρχη Μαγνησίας Μ. Ασίας, κατά την περίοδο της ελληνικής κατοχής και μετέπειτα πρόσφυγα στην Αθήνα) (1942-1952).

Το αρχείο περιλαμβάνει την αλληλογραφία ( εισερχόμενη, εξερχόμενη και τηλεγραφήματα) του Δ. Γούναρη, των ιδιαίτερων γραμματέων του (Α. Δασκαλόπουλου, Τ. Μπουκαούρη, Γ. Πολυζωγόπουλου). Η αλληλογραφία αυτή αφορά κυρίως αιτήματα ιδιωτών, συλλόγων, καθώς και εξυπηρετήσεις μέσω διάφορων υπουργείων. Το αρχείο περιλαμβάνει επίσης, την υπηρεσιακή αλληλογραφία των υπουργείων (Δικαιοσύνης, Συγκοινωνίας, Στρατιωτικών), αποκόμματα εφημερίδων και ποικίλα άλλα τεκμήρια.

Δακτυλόγραφο έκτασης 285 σελίδων που περιλαμβάνει τη μετάφραση στα ελληνικά τουρκικού κειμένου σχετικά με τη δεύτερη μάχη του Ινονού («Ινέονου» στο κείμενο, «Ιν Εϋνού» στην έκδοση της Δ.Ι.Σ. [βλ. παρακάτω]). Η μάχη αυτή στα περίχωρα του Εσκί Σεχίρ από τις 23/3 μέχρι την 1/4 1921 ήταν κρίσιμη για την ανακοπή της προέλασης του ελληνικού στρατού προς το εσωτερικό της Μικράς Ασίας και την καθήλωση του μετώπου. Η μετάφραση έγινε από τον Ι. Παπαδόπουλο. Το πρωτότυπο έργο και ο δημιουργός του δεν κατονομάζονται. Πιθανότατα πρόκειται για κείμενο που γράφτηκε όχι νωρίτερα από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, μιας και στον πρόλογο γίνεται αναφορά στην πολύτομη έκδοση της Δ.Ι.Σ. του ελληνικού Γ.Ε.Σ. με τίτλο Η εκστρατεία εις την Μικράν Ασίαν (1919-1922), με την επισήμανση ότι «άρχισε πρόσφατα» (η έκδοση της Δ.Ι.Σ. ξεκίνησε το 1957 ενώ ο τόμος που αναφέρεται στην εν λόγω μάχη εκδόθηκε το 1963).

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο υποφάκελος 1.3 που περιλαμβάνει επιστολές του Κίμωνα Διγενή προς τη σύζυγό του Κατίνα από τη Σμύρνη (Φεβρουάριος - Νοέμβριος 1919) από το Αγιαζίν και από τα στρατόπεδα αιχμαλώτων στο Kir Chehir και Talas Cesare στη Μικρά Ασία (Φεβρουάριος 1922-Ιούλιος 1923).
Διασώζεται επίσης κλήση του ως μάρτυρα στην Ανακριτική Επιτροπή Ελέγχου Δοσιλόγων Μ. Ασίας (υποφάκελος 1.5)

Το αρχείο περιλαμβάνει τεκμήρια που αφορούν τη ζωή και το έργο του Αλέξανδρου Διομήδη κατά το διάστημα 1918-1931, που διετέλεσε κατά διαστήματα Υπουργός Εξωτερικών, Δικαιοσύνης και Οικονομικών, καθώς και διοικητής της Εθνικής Τράπεζας και της Τράπεζας της Ελλάδος. Αφορούν την οικονομική, πολιτική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας. Περιέχει επίσης επιστολές της περιόδου 1919-1925, ορισμένες από τις οποίες αφορούν την πορεία των στρατιωτικών επιχειρήσεων, τις διαπραγματεύσεις ειρήνης, το προσφυγικό δάνειο και τη νομισματική και οικονομική κατάσταση της Ελλάδος μετά την Μικρασιατική Καταστροφή

Η Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα είναι από τα γνωστότερα λογοτεχνικά έργα με θέμα τη μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή. Στο αρχείο σώζονται κριτικές και σχόλια για το έργο (υποφάκελος 4.3). Στην οικογενειακή αλληλογραφία απαντώνται στοιχεία για την ζωή των μελών της οικογένειας μετά την καταστροφή (φάκελος 8). Διασώζεται έγγραφο που αφορά την αναζήτηση αγνοούμενου στρατιώτη (υποφ. 9.1), τεκμήρια που προορίζονται ή απευθύνονται στην Εκτιμητική επιτροπή κοινότητος Κεμερίου και πέριξ και στη δευτεροβάθμια επιτροπή Κυδωνιών (1925-1926) (υποφ. 9.3) και διάλεξη του αδελφού του Αλέκου Δούκα με τίτλο «Μικρασία» (1959) (υποφ. 10.2).

Το αρχείο περιέχει υπηρεσιακή αλληλογραφία, υπομνήματα, εκθέσεις, αναφορές, τηλεγραφήματα, συμβόλαια, σχεδιαγράμματα, ημερολογιακές σημειώσεις, φύλλα και αποκόμματα εφημερίδων κ.ά. που αφορούν κυρίως τη σταδιοδρομία του Σοφοκλή Δούσμανη στο Πολεμικό Ναυτικό: συμμετοχή σε επιτροπές του υπουργείου Ναυτικών, τη δράση του στους Βαλκανικούς πολέμους, στο κίνημα της Θεσσαλονίκης (1916) και στη Μικρασιατική εκστρατεία. Επίσης καλύπτεται η υπηρεσία του ως υπουργού Ναυτικών (1935) και η δράση του ως προέδρου της Επιτροπής Εράνου υπέρ του Εθνικού Στόλου.

Σχετικοί φάκελοι:
Φάκελος 7
Περίοδος 1914-1919. Παγκόσμιος Πόλεμος – Διχασμός (1913-1931)
Φάκελος 8
Περίοδος 1920-1922. Μικρασιατική εκστρατεία (1921- 1922)
Φάκελος 11
Υπουργός Ναυτικών (Μάρτιος – Νοέμβριος 1935). Κίνημα 1935
Φάκελος 12
Υπουργός Ναυτικών (Μάρτιος – Νοέμβριος 1935)
Φάκελος 18
Επιτροπή Εράνου υπέρ του Εθνικού Στόλου (1935-1936)

Το υλικό του αρχείου αφορά τη στρατιωτική δράση του Ζυγούρη κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας και περιλαμβάνει τρεις πολεμικές εκθέσεις της V Μεραρχίας (9/11/1920 έως Σεπτέμβριο 1921, Αύγουστος-Σεπτέμβριος 1922) [απεστάλη στον Ζυγούρη το 1930], σχεδιαγράμματα, διαταγές και εκθέσεις σχετικά με το σχέδιο άμυνας της Μεραρχίας στον τομέα Μπορντί.

Η Βιβλιοθήκη διαθέτει μία από τις πλουσιότερες συλλογές ελληνικών και ξένων εφημερίδων και περιοδικών από τον 18ο αιώνα έως σήμερα, μεταξύ των οποίων εφημερίδες με τόπο έκδοσης τη Σμύρνη ή την Κωνσταντινούπολη, αλλά και την Αμάλθεια Σμύρνης που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1923.

Ειδικότερα:
• «Αμάλθεια Σμύρνης», Αθήνα (1923). Αρχαιοτέρα των ελληνικών εφημερίδων
• «Αμάλθεια, Η», Σμύρνη (1922). Ιδρυθείσα τω 1838
• «Εβδομάς», Κωνσταντινούπολη (1922-1923)
• «Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος», Κωνσταντινούπολη (1914-1915)
• «Εμπρός», Κωνσταντινούπολη (1914-1915, 1918-1920)
• «Εστία», Σμύρνη (1922). Καθημερινή εσπερινή εφημερίς εν Σμύρνη
• «Θάρρος», Σμύρνη (1922). Διευθυνταί: Σπύρος Σ. Σολομωνίδης – Χρήστος Σολομωνίδης, έτος 10ον, Αρ. Φ. 3046-3240
• «Κόσμος», Σμύρνη (1919-1922). Καθημερινή Πρωινή Εφημερίς. Διευθυνταί: Κ. Μ. Νικολαΐδης – Ν. Χ. Λάσκαρης
• «Νέα Ζωή», Σμύρνη (1920). Καθημερινή Πρωινή Εφημερίς. Διευθυνταί: Κ. Μ. Νικολαΐδης – Ν. Χ. Λάσκαρης
• «Πατρίς», Σμύρνη (1922). Πρωινή Εθνική Εφημερίς. Διευθυνταί: Κοκκινίδης – Λιγνάδης. Διαχειριστής: Β. Ν. Πασχάλης
• «Συνάδελφος», Σμύρνη (1922)
• «Τηλέγραφος-Σμύρνη», Σμύρνη (1922)
• «Φως, Το», Κωνσταντινούπολη (1924-1929)

1η κασέτα: Μαρτυρίες μικρασιατών προσφύγων από το Τσαγκλί και τα Δωμάτια.
2η και 3η κασέτα: Αφήγηση Στέλιου Σοφούλη από τους Νενέδες για τον Μικρασιατικό πόλεμο.
4η κασέτα: Αφήγηση Μαρίας Κελεμπεσιώτη από το Γέροντα Μικράς Ασίας.
5η κασέτα: Ημερίδα "Λογοτεχνία και Μικρασιατική καταστροφή".

Το σημειωματάριο, όπως το ονομάζει στο πρώτο φύλλο ο ίδιος ο Μιχαήλ Μανιουδής, είναι ουσιαστικά ένα ημερολόγιο που περιγράφει τις εμπειρίες και αναμνήσεις του στρατιώτη Μιχαήλ Μανιουδή, από τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Η αφήγηση ξεκινά από τις 3 Μαΐου 1919 που στρατεύτηκε και καταλήγει στις 3 Αυγούστου 1923 που επέστρεψε στο Ηράκλειο Κρήτης.

Το τμήμα αυτό του αρχείου Καραβίδα περιλαμβάνει αυτοσχέδια τεύχη του Καραβίδα με χειρόγραφα ποιημάτων του, δακτυλόγραφα κείμενά του, φωτοαντίγραφα βιβλίων. Μεταξύ των κειμένων του απαντάται και το άρθρο «Το μέλλον των επί της Ιωνίας Ελληνικών κοινοτήτων» (σελίδες 4 + 18, λείπουν σελίδες)
Επισημαίνεται φωτοαντίγραφο μίας επιστολής του Καραβίδα προς τον Παπαναστασίου από τη Σμύρνη (30/6/1922) με ενδιαφέρουσες επισημάνσεις για την κατάσταση στο μέτωπο.

Το τμήμα του αρχείου που αναφέρεται στον αξιωματικό του Ιππικού Κωνσταντίνο Κολυβά περιλαμβάνει στρατιωτικά και υπηρεσιακά έγγραφα (1919-1941), διάφορα προσωπικά έγγραφα, κυρίως τεκτονικά και άλλα σχετικά με το θάνατό του (1911-1941). Επίσης συλλογή σαράντα ενός (41) στρατιωτικών εντύπων (οδηγίες, εγχειρίδια κ.ά.) που αφορούν κυρίως το Ιππικό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα στρατιωτικά και υπηρεσιακά έγγραφα του 1922-1923.

Αλληλογραφία του Εμμανουήλ (Μανώλη, Νώλη) Κουναλάκη με τη σύζυγό του Ελένη (Νίτσα). Περιλαμβάνονται οι επιστολές αμφότερων. Ο Κουναλάκης τής γράφει το 1916 από τα Χανιά και από την Θεσσαλονίκη, το 1917-1918 από το μέτωπο του Α΄ Π.Π. (Μεραρχία Σερρών, 3ο Σύνταγμα πεζικού, 1ο Τάγμα Κρητών), το 1919 από το Φρουραρχείο Αθηνών, το 1922 από τη Σμύρνη και από το μικρασιατικό μέτωπο. Αλληλογραφία με τον αδελφό του Νίκο, τον πατέρα του Πέτρο, τη μητέρα του Μαρία κ.ά. Τέλος, περιλαμβάνεται φύλλο της εφημερίδας Νέος Κόσμος (28/6/1935), στο πρωτοσέλιδο του οποίου βρίσκεται φωτογραφία με λεζάντα: «Οι αξιωματικοί του επιτελείου της 12ης μεραρχίας Κομοτινής [sic] οι καταφυγόντες εις Κάρλοβον. Εξ αριστερών προς τα δεξιά: ο ταγματάρχης κ. Κουνελάκης [sic]…» Πρόκειται για φωτογραφία βελιζελικών αξιωματικών οι οποίοι κατέφυγαν στη Βουλγαρία μετά την αποτυχία του κινήματος της 1ης Μαρτίου 1935.

Στο αρχείο της οικογένειας Κουρουσόπουλου, που καλύπτει πρόσωπα τριών γενεών, περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, εργασίες, χάρτες, αναφορές του αξιωματικού του Πεζικού Βασιλείου Θ. Κουρουσόπουλου από το Στρατιωτικό Γεωγραφικό Ινστιτούτο της Βιέννης προς τη Χαρτογραφική Υπηρεσία στην Αθήνα (1908-1910), πολεμικές εκθέσεις και ημερολόγια (1912-1922), υπηρεσιακά της διοίκησης του Β΄ Σώματος Στρατού (1926-1928), αλληλογραφία με τον πατέρα του Θεμιστοκλή για στρατιωτικά και πολιτικά θέματα (1902-1916), προσωπικά και οικονομικά έγγραφα καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό με απεικονίσεις προσώπων (μελών της οικογένειας, συναδέλφων και φίλων στρατιωτικών) και στρατιωτικών επιχειρήσεων και εκδηλώσεων.

Το αρχείο περιέχει κυρίως τεκμήρια του Γεωργίου Μελά (αλληλογραφία, ημερολόγια και τετράδια με σημειώσεις του). Μεταξύ αυτών: τετράδιο με διάφορες σημειώσεις για την περίοδο 1921-1923 (πολιτική Ιταλών, Γάλλων απέναντι στους Έλληνες κ.λπ.) και τετράδιο με διάφορες σημειώσεις για την περίοδο 1922-1923 (Λωζάννη, Μικρά Ασία, δίκη των Έξι, κλπ).

Το μεγαλύτερο μέρος του αρχειακού υλικού ανήκει στον Αλέξανδρο Μερκάτη, αυλάρχη του βασιλιά Κωνσταντίνου, και αφορά κυρίως αλληλογραφία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του Αλέξανδρου Μερκάτη κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού και της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ: ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ, ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ
Φάκελος 4 Εθνικός Διχασμός - Αλληλογραφία Βασιλιά Κωνσταντίνου (1913-1917)
Φάκελος 5 Εθνικός Διχασμός - Αυλάρχης Αλέξανδρος Μερκάτης (1912-1917)
Φάκελος 6 Εθνικός Διχασμός - Εκθέσεις, αναφορές, μαρτυρίες, κ.ά. (1914-1917)
Φάκελος 7 Ασθένεια και θάνατος Κωνσταντίνου Α΄ (1914-1923)
Φάκελος 8 Μικρασιατική εκστρατεία-Καταστροφή (1918-1923)

Υπομνήματα, αναφορές, σημειώματα και αλληλογραφία που αφορούν την πολιτική δραστηριότητα του Γεωργίου Μπούσιου την περίοδο που υπήρξε βουλευτής Κοζάνης (1915-1922, 1926-1928). Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επιστολές του Στέφανου Σταματόπουλου από την Κωνσταντινούπολη και τη Χάλκη στις οποίες περιγράφεται η ζωή των Ελλήνων την περίοδο 1920-1924 (υποφ. 1.4).

φάκελος 17
Λεύκωμα με φωτογραφίες από τη Μικρασιατική εκστρατεία. Περιέχονται φωτογραφίες από την πορεία της ΧΙΙ Μεραρχίας προς την Άγκυρα. Το λεύκωμα περιλαμβάνει φωτογραφίες του διαδόχου Παύλου, διαφόρων στρατιωτικών τελετών και ασκήσεων, στιγμιότυπα των πορειών και της ανάπαυλας, φωτογραφίες Τούρκων αιχμαλώτων.

Τμήμα του ημερολογίου της και επιστολές της Άννας Παπαδοπούλου, δακτυλογραφημένα από την συνονόματη εγγονή της Άννα Παπαδοπούλου. Καλύπτει τις περιόδους από το 1914-1916 και από το 1921 έως τον Μάρτιο του 1923. Το μεγαλύτερο μέρος του αφορά την περίοδο 1921 – 1922 και συγκεκριμένα τη δράση της στο μικρασιατικό μέτωπο και την αλληλογραφία της με σημαίνοντα πρόσωπα της εποχής, ιδιαίτερα μετά την αποπομπή της από το μέτωπο το 1921. Τα πρόσωπα με τα οποία αλληλογραφεί η Άννα Παπαδοπούλου, όπως προκύπτει από τα αντίγραφα των επιστολών και των τηλεγραφημάτων που στέλνει, είναι εκτός των άλλων: ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας, ο υπουργός Στρατιωτικών Νικόλαος Θεοτόκης, ο στρατηγός Αναστάσιος Παπούλας, ο στρατηγός Κωνσταντίνος Νίδερ, ο πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης, ο μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος, ο ύπατος αρμοστής της Σμύρνης Αριστείδης Στεργιάδης, ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, ο δημοσιογράφος και λογοτέχνης Γεώργιος Πωπ, η Πηνελόπη και ο Στέφανος Δέλτα κ.ά. (1914 – 1923). Μπλοκ αποδείξεων εράνου Υπέρ της Αδελφής του Στρατιώτου (1925)

Το αρχείο του Νικολάου Παπαρρόδου αποτελείται από αλληλογραφία, πιστοποιητικά, χειρόγραφα τετράδια, έντυπα κ.ά. που αφορούν τη στρατιωτική σταδιοδρομία του και τη γυναίκα του Βούλα Παπαρρόδου (το γένος Ροντήρη).
Στο υλικό που αφορά τον Νικόλαο Παπαρρόδου περιλαμβάνεται:
Αλληλογραφία: επιστολές του Νικολάου προς τους γονείς του Κωνσταντίνο και Βασιλική (1922-28, κυρίως 1922-1924) και τηλεγραφήματα πολιτικών (1922-1968). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αλληλογραφία της περιόδου 1922-1924 όταν υπηρετούσε στο μικρασιατικό μέτωπο αλλά και κατά την επιστροφή του στην Ελλάδα.

Στο Φωτογραφικό Αρχείο φυλάσσονται φωτογραφικά τεκμήρια από την εκστρατεία της Μικράς Ασίας (αρχιστράτηγος της Στρατιάς Μικράς Ασίας). Ειδικά για την τελευταία περίοδο, υπάρχει λεύκωμα με 7 φωτογραφίες από την ορκωμοσία του πρώτου ελληνικού στρατού Μικράς Ασίας (Μάρτιος 1920) και λυτές ερασιτεχνικές φωτογραφίες από την αποβίβαση του Παρασκευόπουλου στην Σμύρνη ως αρχιστρατήγου.

Το αρχείο περιέχει υπηρεσιακά έγγραφα (διοριστήρια, πιστοποιητικά, συστατικές επιστολές, δικαστικές αποφάσεις, πρωτόκολλα παραλαβής και παράδοσης υπηρεσιακών εγγράφων), στρατολογικά έγγραφα, διαθήκες κ.ά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα έγγραφα από την υπηρεσία του στην Σμύρνη, στην «Διεύθυνση Δικαιοσύνης της Ελληνικής Διοικήσεως Σμύρνης» (1920-1922).

Το αρχείο περιέχει κυρίως στρατιωτικά έγγραφα (διαταγές, αναφορές, πορίσματα ανακριτικών επιτροπών, εκθέσεις πεπραγμένων, ποικίλο υλικό για τη Σχολή Ευελπίδων), ημερολόγια, αλληλογραφία, αποκόμματα και δημοσιεύματα εφημερίδων, βιογραφικά σημειώματα, χειρόγραφα, σχολικούς ελέγχους κ.ά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η «Έκθεσις πεπραγμένων» του Δημητρίου Πετροπουλάκη, σχετική με τη δράση του 30ού Συντάγματος πεζικού στη Μικρά Ασία.