Showing 188 results

Κώδικας (σε φωτοαντίγραφο) του έτους 1862, του Ι. Ναού Αγ. Θεοδώρου του Τήρωνος Αργυρούπολης της επαρχίας Χαλδίας του Πόντου.

Σήμερα υπάρχουν στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών κατατεθειμένα 504 χειρόγραφα, από όλες τις περιοχές της Μικράς Ασίας καταταγμένα και αυτά κατά την γεωγραφική έννοια που διέπει το Αρχείο Προφορικής Παράδοσης. Στο σύνολο περιλαμβάνονται περίπου 40 χειρόγραφα που χρονολογούνται προ του 1922, ορισμένα από τα οποία συντάχθηκαν το 19ο αιώνα από λόγιους Μικρασιάτες και τοπικούς ιστοριοδίφες.

Περιλαμβάνονται τα έργα:
α. Ιστορικά της Ανατολικής Θράκης, 1913-1967
β. Αρχαιολογικά και Φιλολογικά (Ανατολικής Θράκης), 1922-1967
γ. Πολιτικά και διοικητικά Ανατολικής Θράκης, 1924-1967
δ. Εκκλησιαστικά της Ανατολικής Θράκης, 1922-1967
ε. Σχολικά και Εκπαιδευτικά της Ανατολικής Θράκης 1922-1967
στ. Γεωργικά και Δημογραφικά της Ανατολής Θράκης 1922-1967

Λογοδοσίες και πεπραγμένα του Συλλόγου (1918-1922). Αναμνηστική ακρόασις επί τη Εκατονταετηρίδι της Ελληνικής Επαναστάσεως, Έκκλησις του Συλλόγου υπέρ των δικαιωμάτων του Ελληνισμού (1919), τηλεγραφήματα προς τον G. Clemenceau (1919), επιστολή προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο και άλλα έγγραφα.

Προκήρυξις του εν Σμύρνη Υπάτου Αρμοστού της Ελλάδος, 17 Ιουλίου 1922

Έγχρωμος χάρτης της Κωνσταντινούπολης

Βιβλίο με ένδειξη "Ιερέως Λεοντίου Αναστασιάδου, εφημερίου της εν Μουταλάσκη εκκλησίας των Αρ ..., Απάνθισμα της Ιεράς Κατηχήσεως ΓΙΑΝΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝ ΜΕΖΧΕΠΙΝΙΝ ΤΑΡΙΦ ΒΕ ΤΕΛΙΜΙ ...., Χριστοσούν Μεγάλη εκκλησία σηνδαν τενσίπ βε τασβίπ πουγιουρουλμούσδουρ, εν Κωνσταντινουπόλει, Τύποις Ι. Π. Παναγιωτίδου, οδός Υψηλής Πύλης, αριθ. 98, 1900.
Με εικόνες.

Αρχείο Ηγεμονικού Διοικητικού Γραφείου Σμύρνης.

Εμπορική και προσωπική αλληλογραφία του Βασίλειου Ιωαννίδη, εμπόρου από την Κωνσταντινούπολη, με επιστολογράφους στον Σουλινά (Ρουμανία), στη Μόσχα, στην Οδησσό, στο Κερμίρ (Καππαδοκία), καθώς και με το καπνεργοστάσιο Κουζή στην Καβάλα (1854-1877). Περιλαμβάνονται επίσης οθωμανικά έγγραφα.

Λιτανεία εικόνας στο Ρενκιόϊ της Μικράς Ασίας.

Συμβόλαια Σμύρνης - Αϊδινίου. Αριθμός 114/1866 έως 460/1912. Συμπεριλαμβάνονται 2 τόμοι Ευρετηρίων.

Έγχρωμος αστικός χάρτης στον οποίο απεικονίζονται οι συνοικίες της Σμύρνης

Το αρχείο περιλαμβάνει αλληλογραφία του Γ. Γαρμπή:

• Επιστολές προς τον Γ. Γαρμπή από τη μητέρα του Ελένη.
• Επιστολές προς τον Γ. Γαρμπή από τον θείο του Δημήτριο Δημίδη.
• Επιστολές προς τον Γ. Γαρμπή από διάφορους συγγενείς του.
• Επισκεπτήρια συγγενών του Γ. Γαρμπή.
• Επιστολές του Γαρμπή προς τους οικείους του από το Παρίσι, την περίοδο 1911-1912.

Υπήρχε δεύτερος υποφάκελος, ο οποίος λανθάνει. Έφερε τον τίτλο «Εκπαιδευτικά» και, σύμφωνα με τον «Κατάλογο των μικρασιατικών αρχείων του ΕΛΙΑ» (1996-1997) περιελάμβανε:

• Λογοδοσία της Εφορίας και της Διευθύντριας του Κεντρικού Παρθεναγωγείου της Ελληνικής Κοινότητος Σταυροδρομίου για το έτος 1911 (17.6.1912).
• Πρόγραμμα σχολικής εορτής. Επίδοση βραβείων για το σχολικό έτος 1912-13. Εκπαιδευτήρια της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Χαλκηδόνος (23.6.1913).
• Πρόγραμμα της σχολικής εορτής των Τριών Ιεραρχών για το έτος 1913. Εκπαιδευτήρια της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Χαλκηδόνος (28.1.1913).

Βιβλίο αντιγραφής επιστολών του Μητροπολίτη Δαρδανελλίων Ειρηναίου. Περιλαμβάνονται επιστολές προς το Πατριαρχείο, άλλους δεσπότες και ιδιώτες, καθώς και αλληλογραφία του ως Προέδρου της Εφορίας των Εκκλησιαστικών Σχολών της περιοχής δικαιοδοσίας του, με αναφορά, κατά κύριο λόγο, στους διωγμούς των ελληνορθόδοξων πληθυσμών της περιοχής.

Έξι πίνακες που περιλαμβάνουν στατιστικές πληροφορίες για τις βιομηχανίες της Μικράς Ασίας ανά περιοχή: Αλάσεϊρ (Φιλαδέλφεια), Βρύουλλα [Βουρλά], Νέα Έφεσος, Βαϊνδήριο, Φώκαια, Πέργαμος. Καταγράφεται τόπος, έτος ιδρύσεως, αντικείμενο (τι παράγει η κάθε βιομηχανία), όνομα ιδρυτή, όνομα ιδιοκτήτη, «εθνότης» και «υπηκοότης» του ιδιοκτήτη, πλήθος προσωπικού και στοιχεία για τα μηχανήματα και την παραγωγή της κάθε μονάδας. Καταγράφονται, τέλος, οι κατά τόπους καταγραφείς («τη φροντίδι…») Οι πίνακες είναι τυπωμένοι και από τις δύο όψεις ενώ τα στοιχεία έχουν συμπληρωθεί χειρόγραφα. Οι πίνακες συντάχθηκαν όχι νωρίτερα από το 1918.

Οικογενειακή αλληλογραφία. Οι επιστολές του Κυριάκου και του Ηλία Παπαχρυσάνθου προς τον αδελφό τους Βασίλη είναι γραμμένες στα καραμανλίδικα

Φωτογραφία ταφής πεσόντων-«ενθύμιον της μάχης του Καρά-Αγάτς της Κουβαλίτσας έξωθι του Εσκί Σεχίρ»

Οι Π. Ξανθόπουλος και Λ. Θωμαΐδης ήταν αρχηγοί της 5ης και της 19ης ομάδας προσκόπων Κωνσταντινουπόλεως. Στο αρχείο περιλαμβάνονται εγκύκλιοι, ημερήσια διαταγή και πιστοποιητικό του εφόρου περιφερείας Κωνσταντινουπόλεως του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων καθώς και αλληλογραφία των Ξανθόπουλου και Θωμαΐδη για θέματα που αφορούν τις ομάδες τους.

Στιγμιότυπα από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μικρά Ασία: ο στρατηγός Αναστάσιος Παπούλας (1921)· ο πρίγκιπας Ανδρέας με τον επιτελάρχη στις προφυλακές· προέλαση του ελληνικού στρατού προς Ουσάκ· ανατίναξη γέφυρας από Τούρκους (Αύγουστος 1919)· μεταφορά τραυματιών· άποψη της Προύσας (1921)· το Επιτελείο Στρατιάς στην Κιουτάχεια (1921)· απόψεις σημαντικών οικημάτων στην Κιουτάχεια: ο σιδηροδρομικός σταθμός, ελληνικοί στρατώνες, ερείπια του φρουρίου, χαρακώματα. Τούρκοι αιχμάλωτοι προετοιμάζουν το συσσίτιό τους· προέλαση του ελληνικού πυροβολικού· χαρακώματα, νοσοκομεία· τούρκοι αιχμάλωτοι από τις τελευταίες επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού, κατά την προέλασή του προς Κιουτάχεια· πρόσφυγες χωρικοί από κατεστραμμένα χωριά· αναχώρηση του ιππικού και του πυροβολικού για το μέτωπο· λάφυρα τουρκικών πυροβόλων· το επιτελείο του Β΄ Σώματος στρατού με διοικητή τον στρατηγό Πετμεζά· παρακολούθηση γυμνασίων βολής από τους επιτελείς της στρατιάς· Αφιόν Καραχισάρ· βαρύ πυροβολικό στο Μποζ Εγιούκ· σταθμός εφοδιασμού στο Μπιλετζίκ· χειρουργική επέμβαση στο Εϊρέτ από τον καθηγητή Κορίλλο (1921)· επιθετική αναγνώριση στο Εϊρέτ (29 Ιουνίου 1921)· εργασίες επισκευής σηράγγων, γεφυρών κ.ά.· ο διάδοχος στο στρατηγείο του Ουσάκ· κατασκευές υδραγωγείου, εργοστασίου ταπήτων στο Ουσάκ· στρατιωτική λέσχη στη Σμύρνη· εορτασμός του Πάσχα στην πρώτη γραμμή του μετώπου· πανηγυρισμοί στη Σμύρνη για την άλωση της Κιουτάχειας· κέντρο ανεφοδιασμού στο Εσκή Σεχίρ· εορτασμός για την υποδοχή του βασιλιά Κωνσταντίνου στη Σμύρνη (Ιούλιος 1921)· το χωριό Ιλάμ Κιοί μετά τον εμπρησμό του από τους Τούρκους.
Απόψεις Κιουτάχειας, Προύσας, Αφιόν Καραχισάρ και άλλων περιοχών την εποχή της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

Χάρτες περιοχών της Μικράς Ασίας.

1. Αφιόν Καραχισάρ (έκδ. Πρόχειρος, χ.χ.),
2. Προύσα (Δεκέμβριος 1920),
3. Φιλαδέλφεια, Σύναος (Σιμάβ), Νικομήδεια (Ismid), Σμύρνη (Ιανουάριος 1921),
4. Δορύλαιον (Εσκί - Σεχίρ), Σπάρτη, Ακ- Σεχίρ, Κυδωνιές (Αιβαλί), Αλικαρνασσός, Αϊδίνιον-Ντενιζλί, Ζιβρί-Χισάρ, Σινώπη, Bilejik (Φεβρουάριος 1921),
5. Μπέι - Σεχίρ, Ποντοηράκλεια, Μπόλι, Άγκυρα, Καραμάν, Σεβερέκ (Μάρτιος 1921),
6. Καισάρεια, Τοκάτη, Μερζιφούντα (Απρίλιος 1921)

1921, Μάιος
Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος αποβιβαζόμενος από το θωρηκτό "Κιλκίς" στο λιμάνι της Σμύρνης.

Δακτυλόγραφη καταγραφή της ιστορίας του 4ου Συντάγματος Αρχιπελάγους, σελίδες 1 έως 12. Το πρώτο μέρος αφορά τη δράση του συντάγματος στο Μακεδονικό Μέτωπο την περίοδο μεταξύ Οκτωβρίου 1916 και Ιουνίου 1919 (λείπει η σελίδα 6, όπου πιθανότατα περιγράφεται η δράση της μονάδας στη μάχη του Σκρα στις 6/29 Μαΐου 1918). Το δεύτερο μέρος αφορά τη συμμετοχή στη Μικρασιατική Εκστρατεία από τον Ιούνιο του 1919. Το δακτυλόγραφο τελειώνει με την κατάληψη του Εσκί Σεχίρ (Δορυλαίου) στις 8-9 Ιουλίου του 1921 από τον ελληνικό στρατό. Περιλαμβάνεται επίσης χειρόγραφο αντίγραφο αποσπάσματος της ημερησίας διαταγής του 4ου Συντάγματος Αρχιπελάγους (26/9/1918), όπου προτείνεται η παρασημοφόρηση 16 αξιωματικών για τη συμβολή τους στην επιτυχή πορεία της μονάδας, η οποία διήνυσε απόσταση 170 χιλιομέτρων μέσα σε επτά ημέρες χωρίς μεταγωγικά μέσα.

Το αρχείο περιλαμβάνει την αλληλογραφία ( εισερχόμενη, εξερχόμενη και τηλεγραφήματα) του Δ. Γούναρη, των ιδιαίτερων γραμματέων του (Α. Δασκαλόπουλου, Τ. Μπουκαούρη, Γ. Πολυζωγόπουλου). Η αλληλογραφία αυτή αφορά κυρίως αιτήματα ιδιωτών, συλλόγων, καθώς και εξυπηρετήσεις μέσω διάφορων υπουργείων. Το αρχείο περιλαμβάνει επίσης, την υπηρεσιακή αλληλογραφία των υπουργείων (Δικαιοσύνης, Συγκοινωνίας, Στρατιωτικών), αποκόμματα εφημερίδων και ποικίλα άλλα τεκμήρια.

30 φωτογραφίες από τη δράση της Γ΄ Μοίρας Αεροπλάνων στη Μικρά Ασία.

α) 1922, Απρίλιος: Προκήρυξη των Τούρκων στρατιωτών (προφυλακές εκστρατευτικού Σώματος Μικράς Ασίας) προς τους Έλληνες στρατιώτες.
Καλούνται οι έλληνες στρατιώτες να παραδοθούν και να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
β) [1922, Απριλίου 13]: Απόκομμα εφημερίδας
Δημοσίευση επιστολής του Γιαννόπουλου Σαράντη από τις στρατιωτικές προφυλακές της Μικράς Ασίας προς την αδελφή του, στη στήλη «Γράμματα από το μέτωπο».

Ίδρυση Ύπατης Αρμοστείας - Οργάνωση εφοδιασμού και συγκοινωνιών της πόλης, στατιστικοί πίνακες αναφερόμενοι σε θέματα εκπαιδευτικά, θρησκευτικά, βιομηχανικά, γεωργίας, ναυτιλίας, αλιείας και κτηνοτροφίας, αντίγραφα επιστολών Βενιζέλου για την ελληνική κατοχή Σμύρνης, αποβίβαση Ιταλών στην Αττάλεια, συμμετοχή σε αθλητικούς αγώνες στην Ελλάδα, αλληλογραφία Βενιζέλου - Στεργιάδη για την κατάληψη του Αζαρίου και την εκκένωση του Ναζλή, Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, ανακαλύψεις/υποχωρήσεις ελληνικού στρατού και βιαιοπραγίες, χάραξη ορίων ελληνικής ζώνης κατοχής και προέλαση ελληνικού στρατού, τουρκικές αντιδράσεις, πληροφορίες για δράση κεμαλικών, κατάσταση Τουρκίας μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, κατάσταση Τουρκίας μέχρι την κατοχή Σμύρνης, φόνοι Ελλήνων, αλληλογραφία αρχηγών ελληνικών - κεμαλικών δυνάμεων περί βιαιοπραγιών του ελληνικού στρατού, στρατιωτικές αναφορές για γαλλικές ενέργειες κατά της ελληνικής κατοχής, ανακρίσεις διασυμμαχικής επιτροπής για σφαγές στη Σμύρνη, τουρκικές ενέργειες κατά της ελληνικής κατοχής, προέλαση του στρατού στο εσωτερικό της Μ. Ασίας, κατάσταση ελληνικών πληθυσμών στη Μικρά Ασία, καταγγελίες κατά του ελληνικού στρατού κατοχής, δελτία τύπου - οργάνωση ελληνικής κατοχής στη Σμύρνη, συνέπειες της απόβασης του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, ανακατάληψη Αϊδινίου, παλιννόστηση προσφύγων Οθωμανών περιφέρειας Αϊδινίου, ιταλικές ενέργειες μετά τη συνεννόηση Βενιζέλου - Τιττόνι, πατριαρχικό ζήτημα, εκλογή Οικουμενικού Πατριάρχη.

Συλλογή 74 ασπρόμαυρων επιστολικών δελταρίων (cartes postales) με θέμα τη Μικρασιατική εκστρατεία, που απεικονίζουν στρατιωτικά στιγμιότυπα της καθημερινότητας και τοπία της Ανατολής.

1) Ελληνικό Προξενείο Σμύρνης: Συμβολαιογραφικές πράξεις, υπηρεσιακά βιβλία. 2) Ελληνικό Προξενικό Δικαστήριο (Ειρηνοδικείο, Πρωτοδικείο): Πρακτικά αποφάσεων, πρακτικά συνεδριάσεων, υπηρεσιακά βιβλία. 3) Δικαστικές αρχές περιόδου Ύπατης Αρμοστείας – Ελληνικής Διοίκησης (Ειρηνοδικεία, Πρωτοδικείο Σμύρνης, Εφετείο Σμύρνης): δικογραφίες και υπηρεσιακά βιβλία. 4) Κεντρικές Φυλακές Σμύρνης: Ατομικοί και Ομαδικοί φάκελοι κρατουμένων, καταδίκων και υποδίκων, υπηρεσιακή αλληλογραφία, ονομαστικές καταστάσεις. Αφορούν φυλακίσεις, αποφυλακίσεις, αποδράσεις, θανάτους, ποινές, προσωπικό φυλακών, οικονομικά θέματα. 5) Εγκληματικές φυλακές Μαγνησίας, Αϊδινίου, Αξαρίου, Βαϊνδηρίου, Θείρων, Κασαμπά, Μαινεμένης, Οδεμησίου, Ουσάκ, Πανόρμου, Περγάμου, Προύσσας, Φιλαδέλφειας.

α) Έγγραφο 1
1922, Οκτωβρίου 24/6
Επιστολή του Νικολάου Πολίτη (καθ’ οδόν από Βελιγράδι προς Θεσσαλονίκη) προς τον στρατηγό Κωνσταντίνο Νίδερ.
Εσωκλείει επιστολή του Βενιζέλου και τον παρακαλεί να του απαντήσει. Έμεινε ικανοποιημένος από τις συζητήσεις που είχε στο Βελιγράδι με τα μέλη της Γιουγκοσλαβικής Κυβέρνησης και με τον βασιλιά Αλέξανδρο, ο οποίος έδωσε μεγάλη σημασία στην αναδιοργάνωση του στρατεύματος.
β) Έγγραφο 2
1922, Νοεμβρίου 2
Επιστολή του Ελευθερίου Βενιζέλου (Παρίσι) προς τον στρατηγό Κωνσταντίνο Νίδερ.
Τον συγχαίρει για την επιτυχή εκτέλεση της εντολής για την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης. Ο ίδιος δέχτηκε να αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα στη συνδιάσκεψη της Λωζάννης, για να εξασφαλιστεί η ειρήνη και να μην διαπραχθούν άλλα σφάλματα. Πιστεύει ότι μόνο με δυνατό στρατό μπορεί να διαπραγματευθεί η Ελλάδα χωρίς άλλες ταπεινώσεις. Γι’ αυτό τον παρακαλεί να τον ενημερώσει ποια είναι η πραγματική κατάσταση του στρατεύματος.
γ) Έγγραφο 3
1922, Οκτωβρίου 28/Νοεμβρίου 10
Σχέδιο επιστολής του Κωνσταντίνου Νίδερ (Αλεξανδρούπολη) προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Απαντά στην επιστολή του και τον ευχαριστεί για τις θετικές κρίσεις του. Αναφερόμενος στη Μικρασιατική καταστροφή, αποδίδει ευθύνες στη διοίκηση του στρατεύματος και όχι στα μέσα. Για τον λόγο αυτό, πρωταρχικό σημείο για την ανασυγκρότηση του στρατεύματος είναι η εξύψωση του ηθικού του. Τον ενημερώνει για τις νέες θέσεις εγκατάστασης των Β’, Γ’ και Δ’ Σωμάτων Στρατού στη Θράκη. Πιστεύει ότι ο στρατός είναι κουρασμένος αλλά το ηθικό του βρίσκεται σε καλό σημείο, στερείται όμως κλινοσκεπασμάτων.
δ) Έγγραφο 4
1922, Νοεμβρίου 11
Επιστολή του Ελευθερίου Βενιζέλου (Παρίσι) προς τον Νικόλαο Πολίτη.
Αναφέρεται σε θέματα εξωτερικής πολιτικής: βλέψεις Γιουγκοσλάβων και Βούλγαρων κατά της Θεσσαλονίκης, ελεύθερη ζώνη Θεσσαλονίκης και κυρίως για το ζήτημα της Δυτικής Θράκης και το ρόλο του στρατού στην αντιμετώπιση του θέματος. Τέλος, εκφράζει τους φόβους του για την ομαδική έξωση των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους και προτείνει ότι σε περίπτωση που συμβεί αυτό, θα πρέπει να απελαθούν οι Τούρκοι της Ελλάδας, για να μην υπάρξουν αφορμές επέμβασης της Τουρκίας στα εσωτερικά της χώρας.

Αρμενικό ζήτημα, ναυτιλιακά ζητήματα, επιτάξεις πλοίων και αποζημιώσεις, επικοινωνία μεταξύ ελληνικών πρεσβειών - αρμοστειών, κρυπτογραφικά λεξικά, διαπραγματεύσεις ανακωχής και ειρήνης μεταξύ Τουρκίας και Συμμαχικών Δυνάμεων, υπηρεσιακά θέματα Αρμοστείας, προξενικά ζητήματα, αναζήτηση προσώπων, Αρμενική Αγροτική Εταιρεία, προετοιμασία για την εγκατάσταση του Ύπατου Αρμοστή, τηλεγραφήματα με οδηγίες για ενέργειες από την τουρκική κυβέρνηση προς τον Κεμάλ, εκκλησιαστικά ζητήματα και εκλογή Οικουμενικού Πατριάρχη, μοναστηριακά κτήματα, εκπαιδευτικά ζητήματα, οικονομικά και λογιστικά ζητήματα, αιτήσεις για απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας, εμπορικά ζητήματα, Κεντρική Επιτροπή υπέρ των μετατοπισθέντων ελληνικών πληθυσμών (ΥΤΜΕΠ), Κεντρική Επιτροπή προσφύγων Θράκης και Μικράς Ασίας, προσφυγικό ζήτημα, ζητήματα προσωπικού και εθιμοτυπίας, διακοινώσεις Υψηλής Πύλης και διαμαρτυρίες κατά της ελληνικής στρατιωτικής κατοχής, συνωμοσία κατά του βασιλιά, επέλαση μπολσεβίκων, ποντιακό ζήτημα, ελληνική στρατιωτική και ναυτική αποστολή, τηλεγραφήματα και δελτία τύπου σχετικά με τις εξελίξεις σε Μικρά Ασία και Θράκη, στρατιωτικά ζητήματα, επιτάξεις και αποζημιώσεις, κίνημα ανατολής Κεμάλ, διωγμοί Ελλήνων από Τούρκους και Έλληνες αιχμάλωτοι, αστυνομικά ζητήματα, μειονότητες, Θρακικό ζήτημα, κατάληψη Δυτικής Θράκης, μουσουλμάνοι ιεροδίκες (καδήδες), ελληνική κατοχή Σμύρνης, ψηφίσματα ομογενών για ένωση με την Ελλάδα, ζητήματα συνθήκης Βερσαλλιών και Τριανόν, μικτά δικαστήρια, διασυμμαχικός έλεγχος διαβατηρίων, τελωνειακά και φορολογικά ζητήματα, ξένες οργανώσεις και προπαγάνδα στη Τουρκία, ζητήματα ξένων υπηκόων στην Ανατολική Θράκη, μεσεγγύηση κτημάτων Οθωμανών υπηκόων, προσφυγικά ορφανοτροφεία, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και αποστολές βοήθειας για την αντιμετώπιση επιδημιών, ταχυδρομικά ζητήματα, κληρονομικά ζητήματα, στατιστικές πληροφορίες πληθυσμών, ζητήματα Βόρειας Ηπείρου, ζητήματα εφαρμογής της Συνθήκης των Σεβρών και της Συνθήκης του Νεϊγύ, εθνικά φιλανθρωπικά καταστήματα, ελληνική κοινότητα στην Κωνσταντινούπολη, κουρδικό ζήτημα.

Περιλαμβάνονται έγγραφα σχετικά με:

1. Αλληλογραφία των σωμάτων στρατού, απόρρητες εκθέσεις του αρχηγού του στρατού κατοχής και διαταγές,
2. Στρατολογικά θέματα: όπως συλλήψεις – αναζητήσεις ανυπότακτων, αιτήσεις απαλλαγής, στρατολόγηση των υπαλλήλων της Ε.Δ.Σ.
3. Σχέση με τις συμμαχικές δυνάμεις: ιταλική προπαγάνδα, έκτροπα ιταλών – γάλλων αξιωματικών, παρακολούθηση συμμαχικών κινήσεων, σχέση ιταλικών – κεμαλικών σωμάτων.
4. Εκπαίδευση
5. Δημόσια Ασφάλεια: Ληστεία - Επιδρομές - Δράση ληστοσυμμοριών, Φόνοι – Σφαγές, Δράση τσετών – κεμαλικών σωμάτων, Παρακολούθηση υπόπτων, Φυλακίσεις – συλλήψεις – απελάσεις, Έκτροπα στρατιωτικών αρχών,
6. Αιχμάλωτοι πολέμου (Αιτήσεις χαριτοδοσίας ποινών – αποφυλάκισης),
7. Περίθαλψη (Επιδόματα οικογενειών επιστράτων, Άποροι μουσουλμάνοι),
8. Παλιννοστούντες πρόσφυγες (Αιτήσεις επιστροφής κινητής – ακίνητης περιουσίας, Αιτήσεις εγκατάστασης, Στατιστικοί πίνακες - κατάλογοι προσφύγων),
9. Αποζημιώσεις (βλάβες – επιτάξεις),
10. Επισιτισμός,
11. Δημόσια - Κοινωφελή έργα (Φωτισμός πόλεων, Ανέγερση – επισκευών οικημάτων, Αντιπλημμυρικά έργα),
12. Εμπόριο (Διασυμμαχικές απαγορεύσεις εξαγωγής προϊόντων, Εξαγωγές - Διατιμήσεις προϊόντων),
13. Οθωμανοί και ξένοι υπήκοοι,
14. Λειτουργία τουρκικών υπηρεσιών (Τουρκικά δικαστήρια, Τουρκική χωροφυλακή),
15. Δημοτικά – Κοινοτικά θέματα,
16. Εθνολογικά (Πίνακες πληθυσμών) κ.ά.

Ψηφιακό αντίγραφο ημερολογίου του στρατιώτη Κλεομένη Αναγνωστόπουλου κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας και κατά την περίοδο της αιχμαλωσίας του από τον κεμαλικό στρατό.

α) 1920, Νοεμβρίου 27: Πιστοποιητικό του μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου (Ιερά Μητρόπολη Σμύρνης).
Πιστοποιείται ότι η Αδαμαντία, θυγατέρα του Λαζάρου και της Σοφίας Ζεϊμπέκογλου, ετών 12, ορφανή και από τους δυο γονείς, μεταφέρθηκε από το Ουσάκ στη μητρόπολη Σμύρνης από τη Μαρία Βαλαβανίδου και παραδόθηκε στον Κωνσταντίνο και την Κλειώ Βούλγαρη, προύχοντες στα Άδανα, για να αναλάβουν την ανατροφή της.
β) 1923, Απριλίου 3: Πατριαρχικό γράμμα του Μελέτιου, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, προς τον Κωνσταντίνο Βούλγαρη.
Εκφράζει τις ευχαριστίες του προς τον ίδιο και προς τον αρχιμανδρίτη Ιγνάτιο για την περίθαλψη των προσφύγων.
γ) 1923, Ιουλίου 12: Επιστολή του Κωνσταντίνου Βούλγαρη, προέδρου της Επιτροπής Περιθάλψεως Ελλήνων Προσφύγων (Αλεξανδρέττα), προς το ελληνικό προξενείο Βηρυτού.
αναφορά στον ταχυδρομικό υπάλληλο του προξένου, ο οποίος δεν είναι συνεπής στα καθήκοντά του, και εκ συστήματος δεν παραδίδει τις απευθυνόμενες προς τον πρόξενο επιστολές των πολιτών.
δ) 1923, Αυγούστου 18: Επιστολή του γενικού προξένου της Ελλάδος στη Βηρυτό προς τον Κωνσταντίνο Βούλγαρη (Αλεξανδρέττα).
Τον ενημερώνει για τη διαδικασία μεταφοράς των προσφύγων και των στρατιωτών στην Ελλάδα.
ε) 1923, Αυγούστου 28: Επιστολή των μελών της κοινοτικής οργάνωσης «Κοινή Δημογεροντία των κοινοτήτων Ικονίου, Σύλλης, Ιλγήν» (Αθήνα) προς τον Κωνσταντίνο Βούλγαρη (Αλεξανδρέττα).
Ο νεοσύστατος σύλλογος ονομάζει τον Κωνσταντίνο Βούλγαρη επίτιμο μέλος για τις υπηρεσίες του στις προσφυγικές τάξεις.
στ) 1923, Σεπτεμβρίου 24: Απαντητική επιστολή του Απόστολου Δοξιάδη, Υπουργού Προνοίας και Αντιλήψεως (Αθήνα) προς τον Κωνσταντίνο Βούλγαρη (Αλεξανδρέττα).
Απαντά θετικά στην πρότασή του για την παρασημοφορία ξένων φιλάνθρωπων κυριών, εκτός των βρετανών υπηκόων.

Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν :
• Αστική οικογένεια από Αδριανούπολη, 1908-1920
• Μαθήτριες του Παρθεναγωγείου Αδριανούπολης, περ. 1910-1915,
• Βάπτιση ορφανών προσφυγόπουλων από τον Αμερικανικό Ερυθρό Σταυρό στην Καβάλα, 1923.

Ένα δημοτολόγιο του Δήμου Κυπαρισσίας, όπου εμπεριέχονται και πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.

Η συλλογή περιέχει 198 χειρόγραφα φύλλα με αναμνή-σεις του Αναστάσιου Ιωαννίδη από όσα συνέβησαν στον Πόντο, στο Νοβοροσίσκ και το Σοχούμ στο διάστημα 1914-1923

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Πιστοποιητικό βαπτίσεως (1920)
• Πιστοποιητικά Παμμικρασιατικού και Βυζαντινού Συλλόγου Προσφύγων Καβάλας (1923)

Το σημειωματάριο, όπως το ονομάζει στο πρώτο φύλλο ο ίδιος ο Μιχαήλ Μανιουδής, είναι ουσιαστικά ένα ημερολόγιο που περιγράφει τις εμπειρίες και αναμνήσεις του στρατιώτη Μιχαήλ Μανιουδή, από τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Η αφήγηση ξεκινά από τις 3 Μαΐου 1919 που στρατεύτηκε και καταλήγει στις 3 Αυγούστου 1923 που επέστρεψε στο Ηράκλειο Κρήτης.

Τα δελτάρια είναι, κυρίως, ενθύμια της εκστρατείας στη Μ. Ασία. Αποστολέας ο Ιωάννης Βαρελάς, εξάδελφος του δωρητή και εγγονός του Γεωργίου και της Καλλιόπης Σουφαλή (Αθήνα), οι οποίοι είναι και οι παραλήπτες των δελταρίων.

Πρόκειται για τεκμήρια που αφορούν την περίοδο κατά την οποία ο ελληνισμός του Πόντου γνώρισε σταδιακά τον εκτοπισμό, την οικονομική εξουθένωση, τα τάγματα θανάτου, την υποχρεωτική στράτευση, έως τον τελικό αφανισμό. Βιβλία, έγγραφα, πρακτικά συνεδριάσεων, επιστολές, υπομνήματα και διαβήματα διαμαρτυρίας, μαρτυρίες, αντίγραφα σημαιών για το σχεδιαζόμενο κράτους του Πόντου, στατιστικοί πίνακες.

Μητρώο οικογενειών προσφύγων της Μ. Ασίας όπου καταγράφονται: ο τόπος της (προσωρινής;) εγκατάστασης τους μέσα στα όρια της νομαρχίας Αργολιδοκορινθίας καθώς και τα μέλη των οικογενειών, το επάγγελμα, οι μετακινήσεις τους κλπ.. Συνημμένα: πιστοποιητικά γέννησης και άδειες μετακίνησης ή εγκατάστασης.

Συλλογή 10 ταχυδρομικών δελταρίων (cartes postales) με θέμα την Κωνσταντινούπολη.

1. Δύο πιστοποιητικά συλλόγου Ατταλιωτών «Η Παμφυλία» του έτους 1925: α) του Παναγιώτη Σαβόγλου και β) της Ασπασίας και Αγγελικής Κουλλόγλου.
2. Ένα πιστοποιητικό άφιξης του πρόσφυγα Παναγιώτη Σαββόγλου που εξέδωσε η Γενική Μικρασιατική Επιτροπή στην Αθήνα το έτος 1924
3. Ένα βιβλιάριο υγείας του Παναγιώτη Σαβόγλου του έτους 1926

7 χάρτες της τέως Υπηρεσίας Ανταλλαξίμων [Οι χάρτες αναφέρονται στις περιοχές της πόλης Σερρών: Διοικητηρίου, όρια: οδοί Δυτικής Θράκης -Ραιδεστού, οδοί Μεραρχίας και Ραιδεστού, οδοί Περδίκα και Κομνηνών, οδοί Εμμ. Ανδρόνικου και Ερμού, περιοχές του Σιδηροδρομικού Σταθμού και του Ιμαρέτ. Κατασκευάστηκαν στο πλαίσιο της αποτύπωσης της ανταλλαξίμου περιουσίας. Κάθε οικόπεδο φέρει δύο αριθμούς. Έναν της Ε.Α.Π και έναν της Εθνικής Τράπεζας που ανέλαβε τη διαχείριση των ίδιων κτημάτων].

Εποικιστικός Χάρτης Περιφέρειας Κατερίνης του Λ. Αλεξανδρώφ, Κλίμαξ 1/200.000.

Πρόκειται για εκατόν πενήντα πέντε (155) γυάλινα αρνητικά που σχετίζονται με την εκστρατεία της Μικράς Ασίας, την καταστροφή (ανταλλαγή αιχμαλώτων και υποδοχή προσφύγων).

Το σύνολο του υλικού είναι ψηφιοποιημένο και αναρτημένο στον ιστότοπο του ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ (Ψηφιοποιημένες Συλλογές – Φωτογραφικό Αρχείο).

Μονοφύλλο της εφημερίδας "Δίκαιον: Ελληνική Δημοκρατική Εφημερίς, όργανον των προσφύγων" με αρ. φύλλου 50 (έτος Β΄) της Πέμπτης 1 Ιουλίου 1926.
Ιδιοκτήτης - Διευθυντής: Αλή Σαμή Μπέης.

Φωτογραφίες από στιγμές Σερραίων στρατιωτών στο Μικρασιατικό μέτωπο.

Περιέχει ένα πιστοποιητικό βάπτισης της Ιεράς Επισκοπής Μοσχονησίων και δύο οικογενειακές φωτογραφίες της οικογένειας Κοντέλη.

Η συλλογή περιλαμβάνει:
• Πράξη εκτίμησης περιουσίας της εν Καβάλα εκτιμητικής επιτροπής κοινότητας Γάνου Ανατολικής Θράκης (1924),
• Υπεύθυνη δήλωση μη αγροτικής αποκατάστασης, Καβάλα (1926),
• Προκήρυξη για την εκτίμηση περιουσιών των προσφύγων: «Πρόσφυγες! Προσέξατε να μη εξευτελίσητε τας Ομολογίας της αποζημιώσεώς σας», (1926).

Επιστολές της Dorothy Sutton, μέλους της Near East Relief, από την Κωνσταντινούπολη, τη Νότια Ρωσία, την Ελλάδα (Λουτράκι, Κεφαλονιά, Σύρο, Θεσσαλονίκη) προς την οικογένειά της στις Ηνωμένες Πολιτείες, στις οποίες αναφέρεται σε αυτά που εκείνη και η Near East Relief έκαναν για πρόσφυγες και ορφανά (1920-1926).

• Δημοτολόγιο προσφύγων Μεσσήνης
• Συμπληρωματικός κατάλογος πολιτογραφήσεων προσφύγων Μεσσήνης
• Ληξιαρχικά βιβλία γεννήσεων-βαπτίσεων-αποβιώσεων.

Βιβλίο πράξεων της Τοπικής Επιτροπής Ανταλλαξίμων Βισαλτίας

Αιτήσεις αστών προσφύγων της Θεσσαλονίκης με τις οποίες δηλώνουν ότι δεν έτυχαν αποκατάστασης. Οι αιτήσεις συνοδεύονται από βεβαιώσεις προσφυγικών σωματείων για την ταυτότητα του πρόσφυγα και σχετική φωτογραφία.

Έγγραφα στην τουρκική και ελληνική γλώσσα που αφορούν στον Μικρασιάτη πρόσφυγα Χρήστο Ρούντα.

Ο φάκελος περιέχει :
• Αλληλογραφία με Κοινότητες Ν. Καβάλας, τοπικές Εκτιμητικές Επιτροπές και αστυνομικές αρχές για καθεστώς ακινήτων,
• Έγγραφα για χορήγηση οικημάτων, εκτέλεση εργασιών σε προσφυγικούς συνοικισμούς, παροχή βοήθειας σε πρόσφυγες, παραχωρητήρια αγρών και οικιών σε πρόσφυγες.

Έγγραφα σχετιζόμενα με το εμπόριο φουντουκιών (λεπτοκαρυών), τα οποία ο Μ. Χατζηιωάννου, έμπορος με έδρα την Κωνσταντινούπολη, εισήγε από περιοχές του Πόντου (Ορντού, Κερασούντα, Τραπεζούντα) και εξήγε στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.

Υποφάκελος 1

• ποικίλα έγγραφα από την εμπορική δραστηριότητα του Μ. Χατζηιωάννου.
• εισερχόμενα επιχείρησης M. Bassan – Μ. Χατζηιωάννου.
• εξερχόμενα επιχείρησης M. Bassan – Μ. Χατζηιωάννου.

Υποφάκελος 2

• επιστολές και σημειώσεις (1901-1922).
• έκθεση εμπειρογνώμονα (Τεργέστη 17/11/1921).
• ασφαλιστικά συμβόλαια (σε πράκτορες της Μασαλίας, της Τεργέστης και του Λονδίνου).
• οθωμανικά έγγραφα.

Οι φάκελοι του αρχείου περιέχουν στοιχεία για:
• Δηλώσεις εκκαθάρισης περιουσίας προσφύγων Ν. Καβάλας
• Υπεύθυνες δηλώσεις μη αγροτικής αποκατάστασης, του γραφείου εποικισμού Καβάλας
• Έγγραφα καθορισμού μισθώματος ανταλλαξίμων οικιών, της Εθνικής Τραπέζης
• Σημείωμα πρόχειρης εγκατάστασης σε καπναποθήκη, έγγραφα μετακίνησης Καππαδοκών προσφύγων από λιμάνια της Τουρκίας στο λιμάνι της Καβάλας (με βεβαίωση «κάθαρσης» σε λοιμοκαθαρτήρια) της μικτής επιτροπής για την ανταλλαγή των ελληνοτουρκικών πληθυσμών
• Δηλώσεις, πιστοποιητικά και βεβαιώσεις επιτροπών και προσφυγικών συλλόγων για καταγωγή προσφύγων και εγκατάσταση σε ανταλλάξιμες μουσουλμανικές οικίες, Ζητήματα σύγκρουσης προσφύγων και γηγενών για κτηματικές διαφορές
• πράξεις εκτίμησης περιουσίας προσφύγων από εκτιμητικές επιτροπές Ν. Καβάλας

Οι φωτογραφίες είναι:
• Πορτρέτα
• Οικογενειακές
• Εκδηλώσεων σε Σμύρνη και Καππαδοκία, 1890-1920,
• Καθημερινής ζωής και εκδηλώσεων στον προσφυγικό συνοικισμό Ακροποτάμου και στα Λουτρά Ελευθερών

Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν προσφυγική οικογένεια από Προύσα Μ. Ασίας στην Καβάλα: οικογενειακές, πορτρέτα, ψυχαγωγίας.

Περιλαμβάνει μαθητολόγιο και γενικό έλεγχο

Δύο Μαθητολόγια, τρεις Γενικοί Έλεγχοι

4 βιβλία σπιράλ Πρωτοκόλλων των συνοικισμών Κατερίνης , Παληονελλήνης (Τόχοβας-Τριλόφου) και Σφενδάμης στα οποία γίνεται εκτίμηση της αξίας και παραχώρηση κατοικιών σε πρόσφυγες. Στην οπίσθια όψη υπάρχει στο επάνω μέρος φωτογραφία της οικίας και στο κάτω σκαρίφημα της οικίας και του οικοπέδου σε κλίμακα 1:500. Σε αρκετά υπάρχουν φωτογραφίες και σε όλα σκαριφήματα.
Επίσης, περιλαμβάνεται και 1 βιβλίο Ευρετήριο Πρωτοκόλλων Επιτροπής Αποκαταστάσεως που περιέχει αλφαβητικό πίνακα αποκατασταθέντων οικοπεδικώς προσφύγων από τον ΕΑΠ στον συνοικισμό Κατερίνης με τον αντίστοιχο αριθμό του πρωτοκόλλου παραχώρησης.

Ο φάκελος περιέχει μαρτυρίες από τη ζωή στη Μικρά Ασία (Αρετσού και Μουδανιά), τις διώξεις του 1914-1915, τον ξεριζωμό, την επανένωση της οικογένειας, τα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς στην Καβάλα και τη μετεγκατάσταση στη Νέα Καβάλα του Κιλκίς (αρχές δεκαετίας 1930).

Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν προσφυγικούς συνοικισμούς του νομού Καβάλας.

Πρακτικά γενικών συνελεύσεων εποικιστικών υπαλλήλων τμημάτων Σιδηροκάστρου, Σερρών, Δράμας και Χαλκιδικής.

• Αναμνηστικόν προσφυγικόν ημερολόγιον, Αθήνα, 1925, με πολλά βιογραφικά προσφύγων βουλευτών και επιχειρηματιών μεταξύ των οποίων και του Εμμανουηλίδη.
• Επιστολή του Χρυσόστομου Σμύρνης προς τον Εμμανουηλίδη (1921)
• Επιστολές και σχέδια επιστολών του Ε. Εμμανουηλίδη προς τον Ε. Βενιζέλο (1929-1931), μία επιστολή του Ε. Βενιζέλου προς τον Ε. Εμμανουηλίδη (1929).
• Επιστολή του Κυριάκου Βενιζέλου προς τον Εμμανουηλίδη, επιστολή του Ι. Στίβενσον, διευθυντή της εργοληπτικής εταιρείας Holland & Hannen and Bubitts Limited, προς τον υπουργό Πρόνοιας Ε. Εμμανουηλίδη σχετικά με την κατασκευή των συνοικισμών Νέας Σμύρνης και Νέας Καλλιπόλεως (1930;).
• Απόκομμα εφημερίδας με τους Έλληνες βουλευτές στην Οθωμανική Βουλή του 1914 (καραμανλίδικα), επιστολικά δελτάρια (4).
• Δύο έγγραφα του 19ου αιώνα (το ένα είναι γραμμένο στα οθωμανικά και το άλλο είναι μια δανειακή ομολογία του Χατζηαναγνώστη 1803-1804).
• Φωτογραφίες (4, οι δύο εκ των οποίων βρίσκονται στο Φωτογραφικό αρχείο).

Τοπογραφικά διαγράμματα διανομής, που συντάχθηκαν από την Τοπογραφική Υπηρεσία του Υπουργείου Γεωργίας, για τα κτήματα της Αττικής Κάτω Σούλι - Λοιμικό υπέρ προσφυγικής ομάδας Σεβδίκιοϊ (1932), Μήλεσι (1928), Ωρωπός (1927) και Σκάλα Ωρωπού (1927). Αποσπάσματα κτηματολογικών πινάκων διανομής κτημάτων Βουρβάς Αττικής και Εθνικών Αγωνιστών Ραφήνας. Χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού για Χαλκιδική (πριν από 1912), Αττική, Πικέρμι - Αραφήνα (Ραφήνα), Μαρκόπουλο - Κερατέα, Λιόπεσι (Παιανία) και Μενίδι.

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Προσωρινό διαβατήριο (1/11/1922)
• Πιστοποιητικό του Πολιτικού Λαϊκού Συλλόγου Φιλελευθέρων Καβάλλας και Περιχώρων «Η Αλληλεγγύη» (1922)
• Αιτήσεις αποζημίωσης προς την Πατριαρχική Επιτροπή Αποζημιώσεων, Κωνσταντινούπολις (1919)
• Αιτήσεις για παροχή στέγης προς το Παράρτημα του Ταμείου Περιθάλψεως Προσφύγων (1924)
• Δηλώσεις εκκαθάρισης ακινήτου και κινητής περιουσίας προς τη Μικτή Επιτροπή επί της Ανταλλαγής των ελληνοτουρκικών πληθυσμών (1924-1928)
• Διορισμό από το Υπουργείο Γεωργίας, τακτικού μέλους της Κοινοτικής Εκτιμητικής Επιτροπής της Κοινότητος Καστέλλι (26/11/1925),
• Δηλώσεις μη αγροτικής αποκατάστασης του Γραφείου Εποικισμού Καβάλας (1926)
• Ομολογίες της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος (1926-1928)
• Πράξεις εκτίμησης αξίας της κινητής και ακίνητης περιουσίας στην Τουρκία (1927)
• Έγγραφα οικονομικών συναλλαγών με Οικονομική Εφορία Καβάλλας (1930-1933)
Βιβλίο με καταγεγραμμένα τα ονόματα ελληνικών οικογενειών της κοινότητας Καστέλλι (χ.χ.)

• Ο φάκελος περιέχει έγγραφο διανομής αγρών της Τοπογραφικής υπηρεσίας Καβάλας του Υπουργείου Γεωργίας (1933)
Βιβλιάρια:
• οικογενειακό πρόσφυγα από Δωμάτια Μ. Ασίας του Γραφείου Εποικισμού Χώρας Σάμου (μετεγκατάσταση σε Δωμάτια Παγγαίου)
• προσφυγικό οικογενειακό εποικισμού (1922)

1.1 Αλληλογραφία Σωτήρη Αναγνωστόπουλου
Αλληλογραφία με «Χλόη» (1920).
Φιλική αλληλογραφία, επιστολές προς Σωτήρη Αναγνωστόπουλο (192, 1937). Περιλαμβάνεται μια καρτ ποστάλ από τα Τρίκαλα.
Οικογενειακή αλληλογραφία, επιστολές από τους αδελφούς του Νικόλαο και Γιώργο, από την πεθερά και από τον πεθερό του (1922-1937). Περιλαμβάνονται δύο καρτ ποστάλ από τη Θεσσαλονίκη και από τα Μέθανα.
1.2 Αλληλογραφία Φωφώς Αναγνωστοπούλου
Επιστολές Σωτήρη Αναγνωστόπουλου προς τη Φωφώ (1921, 1922, 1924, 1935-1938). Περιλαμβάνεται και φωτογραφία του στη Θεσσαλονίκη (24/10/1922).
Διάφοροι επιστολογράφοι (1921-1938).
1.3 Ποικίλα

Απόδοση στην ποντιακή γλώσσα της Α' Ραψωδίας της Ιλιάδας του Ομήρου από τον Ιωάννη Φωτιάδη σε φωτοαντίγραφα (12 σελ.)

Κρατούμενοι Έλληνες στη Μικρά Ασία, ανταλλάξιμα κτήματα Τουρκίας - Ελλάδας, κατάλογοι Ελλήνων της Μ. Ασίας για την μεταβίβασή τους στην Ελλάδα, υποθέσεις ιδιωτών, αιτήσεις προς την Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής πληθυσμών για την απελευθέρωση αιχμάλωτων Ελλήνων, πρακτικά της ολομέλειας της Μικτής Επιτροπής, ενέργειες για την ανταλλαγή φυλακισμένων Ελλήνων στη Τουρκία και Τούρκων στην Ελλάδα, αποφάσεις της Μικτής Επιτροπής για την ανταλλαγή ελληνοτουρκικών και ελληνοβουλγαρικών πληθυσμών, έγγραφα προς την Μικτή Επιτροπή για το ζήτημα της μη ανταλλαξιμότητας των Μητροπολιτών Κωνσταντινούπολης, τίτλοι ιδιοκτησίας μεταλλείων, σχεδιαγράμματα μεταλλείων, απόδοση και συμψηφισμός ακινήτων στην Ελλάδα σε Τούρκους δικαιούχους, πρακτικά συνεδριάσεων Μικτής Επιτροπής για την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ζήτημα περιουσιών ανταλλάξιμων, φάκελος 119 μουσουλμάνων αναγνωρισθέντων από τη Μικτή Επιτροπή δικαιούχων της 9ης δήλωσης της συνθήκης της Λωζάννης, φάκελος ανταλλάξιμων πληθυσμών, υποθέσεις χρηματοκιβωτίων Ελλήνων υπηκόων, βακουφικά κτήματα, συντάξεις ανταλλάξιμων, ζητήματα περιουσιών Ελλήνων στην Τουρκία, υποθέσεις επικύρωσης ελληνικής ιθαγένειας, οικονομικά ελληνικής αντιπροσωπείας (ΜΕΑΠ), ατομικές υποθέσεις μουσουλμάνων που αφορούν ζητήματα σχετικά με την αναγνώριση ανταλλαξιμότητας, εφαρμογή των ελληνοτουρκικών συμφωνιών, στοιχεία και ποσά αποζημιώσεων Οθωμανών πολιτών, αιτήσεις ανταλλάξιμων, δικαιούχοι του αρ. 9 της Σύμβασης της Άγκυρας.

Αλληλογραφία του Εμμανουήλ (Μανώλη, Νώλη) Κουναλάκη με τη σύζυγό του Ελένη (Νίτσα). Περιλαμβάνονται οι επιστολές αμφότερων. Ο Κουναλάκης τής γράφει το 1916 από τα Χανιά και από την Θεσσαλονίκη, το 1917-1918 από το μέτωπο του Α΄ Π.Π. (Μεραρχία Σερρών, 3ο Σύνταγμα πεζικού, 1ο Τάγμα Κρητών), το 1919 από το Φρουραρχείο Αθηνών, το 1922 από τη Σμύρνη και από το μικρασιατικό μέτωπο. Αλληλογραφία με τον αδελφό του Νίκο, τον πατέρα του Πέτρο, τη μητέρα του Μαρία κ.ά. Τέλος, περιλαμβάνεται φύλλο της εφημερίδας Νέος Κόσμος (28/6/1935), στο πρωτοσέλιδο του οποίου βρίσκεται φωτογραφία με λεζάντα: «Οι αξιωματικοί του επιτελείου της 12ης μεραρχίας Κομοτινής [sic] οι καταφυγόντες εις Κάρλοβον. Εξ αριστερών προς τα δεξιά: ο ταγματάρχης κ. Κουνελάκης [sic]…» Πρόκειται για φωτογραφία βελιζελικών αξιωματικών οι οποίοι κατέφυγαν στη Βουλγαρία μετά την αποτυχία του κινήματος της 1ης Μαρτίου 1935.

Τα στοιχεία που παρουσιάζονται σε αυτό το τμήμα συλλογής είναι:
• Αλληλογραφία Ελληνικής Διοίκησης Θράκης
• Δηλώσεις Μικρασιατών προσφύγων προς τον Πρόεδρο της επί των αποζημιώσεων Πατριαρχικής επιτροπής (για διώξεις και καταστροφές 1914-1915), Κωνσταντινούπολη
• Αιτήσεις εκκαθάρισης περιουσιών, Υπεύθυνες δηλώσεις μη αγροτικής αποκατάστασης προσφύγων, πράξεις Εκτιμητικών Επιτροπών, αποδείξεις καταβολής προσφυγικού χρέους, Καβάλα
• Φωτογραφίες Ελλήνων στρατιωτών στην Αδριανούπολη και στο Μικρασιατικό Μέτωπο
• Φωτογραφίες και κάρτες Πραβίου: Προσφυγικοί συνοικισμοί, εγκαίνια έργων. Εκδηλώσεις κοινωνικής, σχολικής, επαγγελματικής ζωής κ.ά.

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Διοριστήριο δασκάλου Εξαστέρου Σηλυβρίας Αν. Θράκης (1919)
• Δήλωση Εκκαθαρίσεως περιουσίας (1925)
• Πράξεις Εκτιμητικών Επιτροπών (1925-1927)
• Υπεύθυνες δηλώσεις αστικής αποκατάστασης, μη αγροτικής αποκατάστασης (1924-1936)

30 επιστολές και 3 τετράδια, ως εξής:

1. 28 έγγραφα εμπορικής αλληλογραφίας του οίκου Χατζησπύρη ή Χατζησπυρίδη της Σμύρνης, που εμπορευόταν κυρίως καπνά με προέλευση τη Σάμο (1909-1915).
2. Προσωπική αλληλογραφία και ημερολόγια μελών της οικογένειας (1928-1936).

Λίστες με ονόματα ιδρυτών, καταστατικά ίδρυσης, αιτήσεις έγκρισης καταστατικού και πρακτικά συνελεύσεων.

Υποφάκελος 1: Εμπορική αλληλογραφία της επιχείρησης του Αρσένιου Ισταμπούλογλου στα καραμανλίδικα, 33 επιστολές 1913-1922.
Υποφάκελος 2: Δελτίο εφέδρου αξιωματικού του Θεοφάνη Διαμαντηρίδη (1915)
Απολυτήριο της Σουλτάνας Ισταμπούλογλου από το Παρθεναγωγείον της κοινότητος Γαλατά (14/6/1917).
Δύο φωτογραφίες του Θεοφάνη Διαμαντηρίδη (η μία με τη Σουλτάνα Ισταμπούλογλου, 1919).
Επιστολικό δελτάριο (1920).
Απόδειξη πληρωμής λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος (31/8/1936).
Ένα αντίτυπο του βιβλίου της Σεβαστής Μελαχροινού «Θεωρητική κοπτική μετά καταλλήλων υποδειγμάτων, σαφών κανόνων και ευλήπτων οδηγιών προς χρήσιν των ανωτέρων τάξεων των παρθεναγωγείων, των οικοδεσποίνων και εν γένει των εφήβων κορασίων», Κωνσταντινούπολη 1906.

Τρία επιστολόχαρτα της εμπορικής εταιρίας J.B. Yannikis & Cie με έδρα τη Σμύρνη και το λογότυπο της εταιρίας στα γαλλικά, δεκαετία 1910.
Αναγγελία της κηδείας της Παναγούλας Γιαννίκη, μητέρας του Ιωάννη και του Χριστόφιλου Γιαννίκη, στη Σμύρνη στις 14 Μαΐου 1919.
Ένα επιστολόχαρτο του Πρακτικού Λυκείου Σμύρνης, πρώην Ελληνογερμανικού, δεκαετία 1920.
9 πιστοποιητικά φοιτήσεως στο Ελληνογερμανικόν / Πρακτικόν Λύκειον Σμύρνης και 1 πιστοποιητικό διδασκαλίας στο ανωτέρω σχολείο. Τα πιστοποιητικά έχουν εκδοθεί από τον Ι. Γιαννίκη στον Πειραιά, μεταξύ 1924 και 1937 (ένα είναι αχρονολόγητο)

• Κατάλογος απογραφής των προσφυγικών οικογενειών της συνοικίας «Γερμανικά» του έτους 1930.
• Βιβλίο εγκατεστημένων σε παραπήγματα προσφύγων διαφόρων συνοικιών του Δήμου Νέας Κοκκινιάς του έτους 1937 .

Βιογραφικά στοιχεία Παναγιώτη Γαργαλίδη, φωτογραφίες, στρατιωτικοί χάρτες, αποκόμματα εφημερίδων και χειρόγραφες σημειώσεις, σχετικά με δράση Π. Γαργαλίδη στη Νιγρίτα (1913), Κρούσοβο και Σκόπια (1919), στη Μικρασιατική εκστρατεία, στην Γκιμουλτζίνα (Κομοτηνή) και στα Δαδιά Θράκης (1923). Επίσης, φωτογραφίες και εφημερίδες σχετικές με Δίκη Γαργαλίδη-Λεοναρδόπουλου (1923).

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Υπεύθυνη δήλωση αρχηγού αγροτικής οικογένειας του Γραφείου Εποικισμού Καβάλας- συνοικισμού Λεκάνης (Μουντζίνου)
• Αποδείξεις είσπραξης για αγορά ομολογιών της Αγροτικής Τράπεζας - Γραφείο Χρεών Προσφύγων
• Δήλωση εκκαθάρισης περιουσίας πρόσφυγος της Μικτής Επιτροπής επί της Ανταλλαγής των ελληνοτουρκικών πληθυσμών
• Πράξη Εκτιμητικής Επιτροπής Κοινότητος Άνω Νεοχωρίου Επαρχίας Κυζίκου του Υπουργείου Γεωργίας- Γεν. Διεύθυνση Ανταλλαγής, Μουντζίνος
Πρωτόκολλο εκτίμησης και παράδοσης οικήματος από την Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων- Γενική Διεύθυνση Εποικισμού Μακεδονίας

Το αρχείο περιλαμβάνει κώδικες, φιρμάνια, πατριαρχικά γράμματα, βεράτια και διάφορα άλλα τεκμήρια που παρήχθησαν ή συγκεντρώθηκαν από τα λειτουργούντα στο πλαίσιο της οθωμανικής διοίκησης εκκλησιαστικά και κοινοτικά όργανα του ελληνορθόδοξου μιλλέτ των περιοχών της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης.
Ο κύριος όγκος του αρχειακού υλικού αποτελείται κυρίως από κώδικες των κατά τόπους εκκλησιών και κοινοτήτων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού, αφορούν τον 19ο αιώνα και φτάνουν έως το 1922. Το υλικό χωρίζεται, κατά κύριο λόγο, σε δύο κατηγορίες, τους κοινοτικούς και τους εκκλησιαστικούς κώδικες. Οι κοινοτικοί κώδικες περιλαμβάνουν πρακτικά συνεδριάσεων της δημογεροντίας, κανονισμούς σωματείων, πωλητήρια, δωρητήρια, συμβόλαια δασκάλων, έξοδα συντήρησης σχολείων, καταλόγους βιβλιοθηκών, πατριαρχικές εγκυκλίους κ.λπ. αλλά και πληροφορίες για δοσοληψίες με την οθωμανική εξουσία μέσω των φόρων και των απογραφών. Στους εκκλησιαστικούς κώδικες καταγράφονται έσοδα και έξοδα, βαπτίσεις, γάμοι, διαθήκες, θέματα διαχείρισης της εκκλησιαστικής και μοναστικής περιουσίας, το φιλανθρωπικό έργο αλλά και τα ιερά σκεύη και τα κτήματα των εκκλησιών και μοναστηριών ενόψει της ανταλλαγής πληθυσμών.
Στο αρχείο εκτός από τους κώδικες διασώζονται φιρμάνια, βεράτια και πατριαρχικά γράμματα κυρίως από τις περιοχές της Καππαδοκίας, του Πόντου, της Κιλικίας, της Ανατολικής Θράκης και της Βιθυνίας που αποτυπώνουν το πλαίσιο των σχέσεων των κοινοτικών και εκκλησιαστικών οργάνων του ελληνορθόδοξου μιλλέτ με την οθωμανική διοίκηση και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Πολεμικές αναμνήσεις του Μανόλη Σοφούλη λοχαγού ε.α.. Καλύπτουν την περίοδο 1906-1941.

Το αρχείο περιλαμβάνει έγγραφα σχετικά με τα κληρονομικά της οικογένειας Μαυρομμάτη (βεβαιώσεις, ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, δηλώσεις φόρου κληρονομίας κ.ο.κ.) και με τις αποζημιώσεις που απαιτούσαν από το τουρκικό κράτος (τίτλους ιδιοκτησίας, αιτήσεις, δικαστικές αποφάσεις κ.ο.κ.). Στον υποφάκελο 2 περιλαμβάνονται οθωμανικοί τίτλοι ιδιοκτησίας της Ερμιόνης Καραπάνου, κόρης Κωνσταντίνου Μαυρομμάτη.

Στο τετράδιο είναι καταγεγραμμένες αναμνήσεις - μαρτυρία για τη δημιουργία του προσφυγικού οικισμού, την προέλευση και εγκατάσταση των κατοίκων και τη ζωή του χωριού.

Οικογενειακή αλληλογραφία και αλληλογραφία του Ιπποκράτη Αμπατζή με τους Χασάν Βέη Σουρουρζαδέ, Αλή Σουρουρζαδέ, Χαμίτ μπέη Σουρουρζαδέ και Αλή Ταϊσκουζαδέ. Στην αλληλoγραφία τoυ Iππoκράτη Αμπατζή με τoν Τoύρκo φίλo τoυ Χασάv Βέη Σoυρoυρζαδέ πoυ ζει στα Χαvιά παρουσιάζονται τα σύνθετα ζητήματα της ανταλλαγής πληθυσμών που επέβαλλε η Συνθήκη της Λωζάννης, όπως η αλλαγή υπηκοότητας στην οποία αναγκάζεται ο Αμπατζής, η τύχη των κτημάτων που άφησαν πίσω τους οι ανταλλάξιμοι, οι προσπάθειες εξαίρεσης από την ανταλλαγή Τούρκων που ζούσαν χρόνια στην Κρήτη (όπως ο θείος του Χασάν Σουρουρζαδέ, Νεσιμή βέης), κ.λπ..

Επιστολές του Σταύρου Καραμάνου από τη Μυτιλήνη στην κόρη τους Μαρία που αφορούν οικογενειακά νέα, την αποστολή τροφίμων κ.λπ.

Νομικά και διοικητικά έγγραφα, αλληλογραφία, οικονομικά στοιχεία.

Πρωτόκολλα αλληλογραφίας, γενικοί έλεγχοι, βιβλία πιστοποιητικών σπουδής, βιβλία ταμείου, μαθητολόγιο, φάκελος εγγράφων της Σχολικής Εφορείας

Χειρόγραφα κείμενα του δραματικού και του μουσι-κού θεάτρου, δακτυλόγραφα, εκδόσεις και μουσικά χειρόγραφα. Προέρχονται από το αρχείο του ζεύγους Αθηνάς και Ιωάννη Σημηριώτη, εκτός από τους Σφουγγαράδες, που προέρχονται από το αρχείο του Ζαχαρία Μέρτικα. Και οι τρεις δημιουργοί του αρχείου ήταν μικρασιάτες πρόσφυγες, με καταγωγή από τη Σμύρνη.

Στο αρχείο περιλαμβάνονται, αποκλειστικά σε φωτοτυπίες, τεκμήρια από τη στρατιωτική δράση του Σταύρου Χριστοδουλίδη.

Υποφάκελος 1.
Το ημερολόγιο του Σταύρου Χριστοδουλίδη από τη Μικρασιατική εκστρατεία. Καλύπτει το διάστημα 7/5/1921-14/9/1922.

Φωτοτυπίες εγγράφων από το προσωπικό αρχείο της μικρασιάτισσας προσφυγοπούλας Φραγκώς Γιαλέρη.

• Ο φάκελος περιέχει:
• Έγγραφα «Προσφυγικού Συλλόγου Ποντίων Καβάλλας και Περιχώρων “Η Ένωσις”» και «Συλλόγου Ποντίων Καβάλλας “Ο Αλύτρωτος Πόντος”»
• Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν από τον Πόντο: εκκλησίες – εκπαιδευτήρια – οικονομικός βίος – παραδοσιακοί μουσικοί – χοροί και φορεσιές – αρχοντικά – οικογενειακές – μνημεία – όψεις πόλεων και λιμανιών

Περιλαμβάνει βιβλία μαθητολογίων και γενικών ελέγχων.

Ο φάκελος περιέχει έγγραφα με τις αναμνήσεις ζωής της Κατίνας Λαχουβάρη- Χατζηκωνσταντή από το Οδεμήσιον Σμύρνης στην Καβάλα.

Έγγραφα που αφορούν την τοποθέτηση, την ιδιότητα και το μισθό υπαλλήλου στο Τμήμα Είσπραξης Χρεών Ν. Σερρών

Εμπορική αλληλογραφία με την εταιρεία Γ. Α. Αφεντούλη (α΄ περίοδος: 1919 Τεργέστη-Σμύρνη, β΄ περίοδος: Αθήνα 1920-1922 κατά την οποία ο Αρμάο ήταν μέλος), με το φαρμακείο Π. Μπακάκου, με την αρωματοποιία LautierFill, την Τράπεζα της Ελλάδος, την American Express κ.ά. Επιστολόχαρτα.
Ιδιωτικό συμφωνητικό σύστασης της εταιρείας Αφεντούλη.
Εγκύκλιος σχετικά με την εκκαθάριση της εταιρείας.
Αποδείξεις, τιμολόγια.

Ψηφιακό αντίγραφο βιβλίου πράξεων που επιγράφεται «Πρακτικόν συλλόγου ΑΚΡΙΤΑ» με 103 χειρόγραφες σελίδες πράξεων του συλλόγου από το 1939 ως το 1953 με μεγάλα διαλείμματα κατά την περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου.

Τόμοι πρακτικών συνεδριάσεων Μικτής Επιτροπής, φάκελοι υποθέσεων μικτής επιτροπής ανταλλαγής πληθυσμού, κληρονομικές υποθέσεις, περιουσιακά ζητήματα Τούρκων ανταλλάξιμων, ζητήματα κτημάτων, αποτύπωση περιουσιακών στοιχείων Ελλήνων που έφυγαν από τη Τουρκία, βακουφικές υποθέσεις Θεσσαλονίκης.