- GRGSA-CSA COL027.27
- Μέρος
- 1919-1926
- Προκήρυξη Τούρκων στρατιωτών της περιόδου της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
- Υπεύθυνη δήλωση αποζημίωσης πρόσφυγα.
Οι φάκελοι περιέχουν:
• Δήλωση Εκκαθαρίσεως περιουσίας
• Πράξεις Εκτιμητικών Επιτροπών
• Υπεύθυνες δηλώσεις αστικής αποκατάστασης, μη αγροτικής αποκατάστασης
Καρακούσης, Χρήστος
Έγγραφα της Τριανταφυλλιώς Ν. Καπνιά, μικρασιάτισσας που μετεγκαταστάθηκε στη Σάμο: πράξη εκτιμητικής επιτροπής της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής, δήλωση εκκαθαρίσεως περιουσίας, υπεύθυνη δήλωση διανομής, μελέτη κατασκευής δωματίου.
Καπνιά, Τριανταφυλλιώ
Πίνακες ακινήτου περιουσίας στο Βεζίρ Χαν Νικαίας, δηλώσεις μόνιμης κατοικίας στις Σέρρες, αποδείξεις καταβολής αποζημιώσεων από την Εθνική Τράπεζα.
Νικολάου, Σουλτάνα
Συλλογή "Προσφυγικά Έγγραφα Καβάλας"
Οι φάκελοι του αρχείου περιέχουν στοιχεία για:
• Δηλώσεις εκκαθάρισης περιουσίας προσφύγων Ν. Καβάλας
• Υπεύθυνες δηλώσεις μη αγροτικής αποκατάστασης, του γραφείου εποικισμού Καβάλας
• Έγγραφα καθορισμού μισθώματος ανταλλαξίμων οικιών, της Εθνικής Τραπέζης
• Σημείωμα πρόχειρης εγκατάστασης σε καπναποθήκη, έγγραφα μετακίνησης Καππαδοκών προσφύγων από λιμάνια της Τουρκίας στο λιμάνι της Καβάλας (με βεβαίωση «κάθαρσης» σε λοιμοκαθαρτήρια) της μικτής επιτροπής για την ανταλλαγή των ελληνοτουρκικών πληθυσμών
• Δηλώσεις, πιστοποιητικά και βεβαιώσεις επιτροπών και προσφυγικών συλλόγων για καταγωγή προσφύγων και εγκατάσταση σε ανταλλάξιμες μουσουλμανικές οικίες, Ζητήματα σύγκρουσης προσφύγων και γηγενών για κτηματικές διαφορές
• πράξεις εκτίμησης περιουσίας προσφύγων από εκτιμητικές επιτροπές Ν. Καβάλας
Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής Ελληνοτουρκικών Πληθυσμών
Οι φάκελοι περιέχουν:
• Διαθήκη ιδιώτη, επικυρωμένη από την Ελληνική Κοινότητα Καστελίου Κυζίκου (1919)
• Δηλώσεις αποζημίωσης προς την Πατριαρχική Επιτροπή (για ζημίες περιόδου διωγμών 1914-15)
• Υπεύθυνη δήλωση μη αγροτικής αποκατάστασης, Καβάλα
• Τοπογραφικό σχεδιάγραμμα και άδεια του Δήμου Καβάλας για την ανέγερση προσφυγικής οικίας
Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν πρόσφυγες και καπνεργάτριες από Μήδεια Αν. Θράκης
Αναστασιάδης, Παναγιώτης
Συλλογή Ομάδας Προφορικής Ιστορίας Βόλου (Ο.Π.Ι.ΒΟ.)
Αφήγηση ζωής που παραχωρήθηκε από τον μικρασιατικής καταγωγής εκπαιδευτικό και συγγραφέα Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά στην Ο.Π.Ι.ΒΟ.
Πληροφορίες για τους γονείς του: πρόσφυγες, ο πατέρας από Αϊβαλί, η μητέρα από Πέργαμο. Πληροφορίες για τις πρώτες προσφυγικές κατοικίες, τα «τετράγωνα», για τη φτώχεια και τις δυσκολίες των προσφύγων, τα προσφυγικά συσσίτια και τη δημιουργία του «Συνοικισμού». Αναφορές στην εργασία της γιαγιάς (από τη μεριά του πατέρα) στου Παπαγεωργίου, στους αργαλειούς, και στο οικογενειακό και συγγενικό του περιβάλλον στη Νέα Ιωνία. Αναφορές στα γεγονότα της Σμύρνης, στο Αϊβαλί και στα Τάγματα εργασίας, όπου είχε χαθεί ο παππούς του.
Πληροφορίες για την υγειονομική κατάσταση των προσφύγων, τις αρρώστιες και τις κακουχίες: εξανθηματικός τύφος. η διαμονή στις αποθήκες, τα σπίτια, τα υλικά, τα δάνεια.
Αναφορά στα σχολικά του χρόνια, στην κήρυξη του πολέμου, την ιταλική και τη γερμανική Κατοχή: τα συναισθήματα των παιδιών, οι μετακινήσεις, ο στρατώνας, τα καταφύγια, τα ορύγματα «ζιγκ ζαγκ», η πείνα, τα ΕΑΣΑΔ και οι δολοφονίες πολιτών από τους συνεργάτες των δυνάμεων Κατοχής.
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Βόλου
Συλλογή οικογένειας Κωνσταντίνου & Μαριγώς Αμερικάνου
Οι φάκελοι περιέχουν:
• Δηλώσεις εκκαθάρισης περιουσίας προσφύγων Ν. Καβάλας
• Υπεύθυνη δήλωση μη αγροτικής αποκατάστασης, του Γραφείου Εποικισμού Καβάλας
• Πράξη εκτίμησης αξίας της κινητής και ακίνητης περιουσίας στην Τουρκία
Αμερικάνου, Κωνσταντίνου και Μαριγώς, οικογένεια
Οι φάκελοι περιέχουν :
• Κανονισμό και δίπλωμα του "Εν Κωσταντινουπόλει Ανορθωτικού Συνδέσμου Περαμιτών"
• Σχολικούς τίτλους εκπαιδευτηρίων Ελληνικής Κοινότητας Γαλατά και Καβάλας
• Δηλώσεις για αποζημίωση προς Πατριαρχική Επιτροπή για ζημιές διωγμών 1914-1915
• Έγγραφο "Μικτής Ελληνοτουρκικής Επιτροπής" για μετακίνηση από λιμάνι Τουρκίας προς λιμάνι Καβάλας, δηλώσεις εκκαθάρισης περιουσιών της Μικτής Επιτροπής επί της Ανταλλαγής των Ελληνοτουρκικών πληθυσμών, πράξη εκτιμητικής επιτροπής Κοινότητος Περάμου Κυζίκου του Υπουργείου Γεωργίας- Διεύθυνση Ανταλλαγής για αξία εγκαταλελειμμένης περιουσίας, υπεύθυνη δήλωση αποζημίωσης πρόσφυγα
Καράκου, οικογένεια
Συλλογή οικογένειας Ελένης Καλαφάτη
Οι φάκελοι περιέχουν:
• Δηλώσεις για αποζημίωση προς την Επιτροπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την καταστροφή και απώλεια περιουσιών στους διωγμούς 1914-15), Καλόλημνος
• Αιτήσεις εκκαθάρισης περιουσίας από Αρμουτλή-Καλόλημνο Νικομήδειας (καζά Κίου, σαντζάκι Προύσας)
• Πράξη της Εκτιμητικής Επιτροπής Καλολήμνου της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής Περιουσιών στα Μουδανιά
• Υπεύθυνες δηλώσεις μη αγροτικής αποκατάστασης πρόσφυγα από Αρμουτλή- Καλόλημνο
Καλαφάτη, οικογένεια
Οι φάκελοι περιέχουν:
• Άδεια - βεβαίωση εγκατάστασης προσφύγων σε μουσουλμανική οικία
• Δηλώσεις εκκαθάρισης περιουσίας πρόσφυγα
• Πράξη Εκτιμητικής Επιτροπής της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής
• Έγγραφα Προσφυγικού Συλλόγου Σμύρνης και Περιχώρων Καβάλλας και της Ενώσεως Εφέδρων Μικράς Ασίας-Θράκης
• Έγγραφο αποζημίωσης από Πρωτοβάθμια Επιτροπή του Υπουργείου Γεωργίας
• Έγγραφα εξόφλησης χρεών με προσφυγικές ομολογίες
Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν το Μικρασιατικό Μέτωπο
Η carte visite παρουσιάζει την Αγία Παρασκευή του Τσεσμέ
Βλήτου, οικογένεια
Συλλογή οικογένειας Βακαλόπουλου
Τα στοιχεία που παρουσιάζονται σε αυτό το τμήμα συλλογής είναι:
• Αλληλογραφία Ελληνικής Διοίκησης Θράκης
• Δηλώσεις Μικρασιατών προσφύγων προς τον Πρόεδρο της επί των αποζημιώσεων Πατριαρχικής επιτροπής (για διώξεις και καταστροφές 1914-1915), Κωνσταντινούπολη
• Αιτήσεις εκκαθάρισης περιουσιών, Υπεύθυνες δηλώσεις μη αγροτικής αποκατάστασης προσφύγων, πράξεις Εκτιμητικών Επιτροπών, αποδείξεις καταβολής προσφυγικού χρέους, Καβάλα
• Φωτογραφίες Ελλήνων στρατιωτών στην Αδριανούπολη και στο Μικρασιατικό Μέτωπο
• Φωτογραφίες και κάρτες Πραβίου: Προσφυγικοί συνοικισμοί, εγκαίνια έργων. Εκδηλώσεις κοινωνικής, σχολικής, επαγγελματικής ζωής κ.ά.
Βακαλόπουλου, οικογένεια
Συλλογή οικογένειας Αρβανιτίδη
Οι φάκελοι περιέχουν:
• Προσωρινό διαβατήριο (1/11/1922)
• Πιστοποιητικό του Πολιτικού Λαϊκού Συλλόγου Φιλελευθέρων Καβάλλας και Περιχώρων «Η Αλληλεγγύη» (1922)
• Αιτήσεις αποζημίωσης προς την Πατριαρχική Επιτροπή Αποζημιώσεων, Κωνσταντινούπολις (1919)
• Αιτήσεις για παροχή στέγης προς το Παράρτημα του Ταμείου Περιθάλψεως Προσφύγων (1924)
• Δηλώσεις εκκαθάρισης ακινήτου και κινητής περιουσίας προς τη Μικτή Επιτροπή επί της Ανταλλαγής των ελληνοτουρκικών πληθυσμών (1924-1928)
• Διορισμό από το Υπουργείο Γεωργίας, τακτικού μέλους της Κοινοτικής Εκτιμητικής Επιτροπής της Κοινότητος Καστέλλι (26/11/1925),
• Δηλώσεις μη αγροτικής αποκατάστασης του Γραφείου Εποικισμού Καβάλας (1926)
• Ομολογίες της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος (1926-1928)
• Πράξεις εκτίμησης αξίας της κινητής και ακίνητης περιουσίας στην Τουρκία (1927)
• Έγγραφα οικονομικών συναλλαγών με Οικονομική Εφορία Καβάλλας (1930-1933)
Βιβλίο με καταγεγραμμένα τα ονόματα ελληνικών οικογενειών της κοινότητας Καστέλλι (χ.χ.)
Αρβανιτίδη, οικογένεια
Συλλογή οικογένειας Αιμίλιου Φωτογράφου
Οι φάκελοι περιέχουν:
• Προικοσύμφωνα της ελληνικής κοινότητας Ηρακλείτσας Ανατολικής Θράκης
• Πιστοποιητικά βάπτισης από την Ιερά Μητρόπολη Νικομήδειας
• Δήλωση εκκαθάρισης περιουσίας πρόσφυγα από Ηρακλείτσα Ανατ. Θράκης
• Υπεύθυνη δήλωση μη αγροτικής αποκατάστασης
• Προσφυγικά έγγραφα Εθνικής Τράπεζας: έγγραφο πληρωμής τοκομεριδίων προσφυγικού δανείου- έγγραφα είσπραξης ποσού από ρευστοποίηση προσφυγικών ομολόγων
Φωτογράφου, Αιμιλίου, οικογένεια
Συλλογή Νικολάου Παπαπαναγιώτου
Πρωτόκολλον εκτιμήσεως και παραδόσεως οικήματος με σκαρίφημα στην πίσω σελίδα, έγγραφα αποκατάστασης και αποζημίωσης προσφύγων.
Παπαπαναγιώτου, Νικόλαος
Φακ. 8:
Ανατυπωμένες φωτογραφίες:
-«Α/Π «Πανελλήνιον» ή «Seitan Panteli” ή «Διάβολος» έτος ναυπήγησης 1900.
(πρωτότυπη φωτογραφία: Αθηνά Κ. Γρύμπλα)
-Εσωτερικό από ένα υφαντουργείο – μεταξουργείο με τις εργάτριες.
-2 ανατυπωμένες φωτογραφίες της Μικρασιατικής Καταστροφής «Η Σμύρνη πυρπολημένη»
Φακ. 9:
-5 ανατυπωμένες φωτογραφίες με πρόσφυγες που εγκαταλείπουν την πόλη τους, ένα κάρο της υγειονομικής υπηρεσίας, πρόσφυγες να πλένονται σε μία μικρή λιμνούλα.
Ελευθερίου, Μάνος
Οι φάκελοι περιέχουν:
• Προκήρυξη προς πρόσφυγες (1923)
• Άδεια εγκαταστάσεως πρόσφυγα σε προσφυγικό οικισμό (1923)
• Προσφυγικά έγγραφα:
Δηλώσεις εκκαθάρισης περιουσίας, Δηλώσεις αστικής αποκατάστασης πρόσφυγα, Πράξη εκτιμητικής επιτροπής περιουσίας,
Έγγραφα περί ανταλλαξίμων ακινήτων (1924-1929)
Ζεϊνοπούλου, Καλλιρόη
Συλλογή εγγράφων Οικογένειας Κλειδόπουλου
Απόφαση της Γ' Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Προσφυγικών Αποζημιώσεων της 6ης Ιουνίου 1928 επί της έφεσης που άσκησε ο Προκόπης Κλειδόπουλος σε πράξη της Εκτιμητικής Επιτροπής Έρπαας της Επαρχίας Νεοκαισαρείας.
Επιστολή του προέδρου του επαρχιακού συμβουλίου της επαρχίας Νεοκαισάρειας προς τη Διεύθυνση Ανταλλαγής του Υπουργείου Γεωργίας σχετικά με την περικοπή των αποζημιώσεων των προσφύγων της Έρπαας.
Πιστοποιητικό από τον Κεντρικό Σύνδεσμο Ποντίων Θεσσαλονίκης, το οποίο πιστοποιεί πως η Ουρανία, χήρα του Προκόπη Κλειδόπουλου, είναι πρόσφυγας και διαμένει στη Θεσσαλονίκη.
Τανακίδη, Λαέρτη και Κλειδοπούλου-Τανακίδου, Αλίκης, οικογένεια
Συλλογή εγγράφων και φωτογραφιών Ορτάκιοϊ (Λιτίτσης)
Ο φάκελος περιέχει:
• Έγγραφα εκκαθάρισης περιουσίας Ελλήνων στο Ορτάκιοϊ
• Φωτογραφίες οικογενειακές
• Bιβλιάρια Ελλήνων προσφύγων από το Ορτάκιοϊ
Βακαλόπουλος, Θεόδωρος
Η συλλογή περιλαμβάνει:
• Πράξη εκτίμησης περιουσίας της εν Καβάλα εκτιμητικής επιτροπής κοινότητας Γάνου Ανατολικής Θράκης (1924),
• Υπεύθυνη δήλωση μη αγροτικής αποκατάστασης, Καβάλα (1926),
• Προκήρυξη για την εκτίμηση περιουσιών των προσφύγων: «Πρόσφυγες! Προσέξατε να μη εξευτελίσητε τας Ομολογίας της αποζημιώσεώς σας», (1926).
Βουλουτίδης, Γεώργιος
«Μητρώον» (ονομαστικό ευρετήριο) προσφύγων της Εκτιμητικής Επιτροπής της Διεύθυνσης Ανταλλαγής με έδρα τη Χίο, στο οποίο περιλαμβάνονται οι παρακάτω στήλες: «Αύξων αριθμός, ονοματεπώνυμον δηλούντος, αριθμός πρωτοκόλλου δηλώσεως και χρονολογία, επιδικασθέν ποσόν δι΄ ακίνητον ή κινητήν, παρατηρήσεις, τόπος καταγωγής, τόπος δηλώσεως».
Στο βιβλίο εμπεριέχεται λυτό φύλλο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής της Κοινότητος Δενίζ-Γκερέν της Εκκλησιαστικής Επαρχίας Κρήνης του έτους 1926.
Βακάλογλου, Γεώργιος Δ.
Οικογενεικό Αρχείο Κωνσταντίνου Τζανίδη
Έγγραφα επί της ανταλλαγής Ελληνο-Τουρκικών Πληθυσμών.
-Ένα (1) έγγραφο από τη Μικτή Επιτροπή επί της Ανταλλαγής των Ελληνο-Τουρκικών Πληθυσμών, με τίτλο: «Δήλωσις Εκκαθαρίσεως» (περιοχή: Μισθί Νίγδης). Αναφέρεται το ονοματεπώνυμο «Γρηγόριος Παρασκευά Χουρσίτογλου».
-Τέσσερα (4) έγγραφα-πράξεις εκτίμησης και επιδίκασης, από τη Διεύθυνση Ανταλλαγής του Υπουργείου Γεωργίας (περιοχή: Μισθί Ικονίου). Αναφέρεται το ονοματεπώνυμο «Γρηγόριος Παρασκευά Χουρσίτογλου».
Τζανίδη, Κωνσταντίνου, οικογένεια
Αλληλογραφία, υπομνήματα, εκθέσεις, από τις περιόδους που ο Ν. Κωνσταντόπουλος υπήρξε βουλευτής Σαράντα Εκκλησιών, Σερρών και Αθηνών. Μέρος της αφορά προσφυγικά σωματεία και διεκδικήσεις. Περιέχονται ακόμη τεκμήρια σχετικά με το νομοθετικό του έργο.
Κωνσταντόπουλος, Νικόλαος
Κοινοτική Εκτιμητική Επιτροπή εν Θεσσαλονίκη Μουραδιε, επαρχίας Εφέσσου
Πρακτικά συνεδριάσεων της Επιτροπής που αφορούν την εκτίμηση των περιουσιών ανταλλαγέντων προσφύγων από το χωριό Μουραδιέ της επαρχίας Εφέσου. Στο τετράδιο περιλαμβάνονται τα πρακτικά των υπ' αρίθμ 160-210 συνεδριάσεων που αφορούν συνολικά 666 περιπτώσεις προσφύγων.
Κοινοτική Εκτιμητική Επιτροπή εν Θεσσαλονίκη Μουραδιέ, επαρχίας Εφέσσου
Αρχείο Φωτίου και Γεωργίου Αποστολίδη
Τεκμήρια πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή:
Οθωμανικοί τίτλοι ιδιοκτησίας στην Τσεντώ, απολυτήριο από τη Μεγάλη του Γένους Σχολής, ενδεικτικό από την Πατριαρχική Κεντρική Εκπαιδευτική Επιτροπή, απολυτήριο από τον οθωμανικό στρατό, συμβόλαιο δασκάλου στις Μέτρες, βεβαίωση φοίτησης στη Νομική Σχολή της Κωνσταντινούπολης, προσωπική αλληλογραφία, προσωπικά σημειωματάρια και οικογενειακές φωτογραφίες.
Τεκμήρια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, κατά τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης:
προσφυγικό οικογενειακό βιβλιάριο, έγγραφα της ΕΑΠ και της Εκτιμητικής Επιτροπής του Υπουργείου Γεωργίας, συναλλαγές με τις Τράπεζες σχετικές με τη χορήγηση προσφυγικών δανείων, πιστοποιητικά Δήμου Ξάνθης, άδειες ασκήσεως επιτηδεύματος, πτυχίο Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ταυτότητα δικηγόρου, φωτογραφίες και λίγα φύλλα προσφυγικού Τύπου.
Αποστολίδης, Φώτιος
Αλληλογραφία, έγγραφα, εκθέσεις, υπομνήματα, τύπος σχετικά με τα εξής θέματα:
Δραγούμης, Φίλιππος Στ.
Αρχείο Υπουργικού Συμβουλίου (1897-1977)
Έγγραφα (επιστολές, σημειώματα, αποφάσεις κ.ά) που αποστέλλονταν στο υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση διεκπεραίωσης ποικίλων θεμάτων, Βασιλικά Διατάγματα, Χειρόγραφα σημειώματα, Πράξεις του Υπουργικού Συμβουλίου, Νόμοι, Πρωτόκολλα ορκωμοσίας κυβερνήσεων κ.ά)
Υπουργικό Συμβούλιο
Αρχείο Συνεταιρισμού Εξαγοράς Οικοπέδων Εφεδρουπόλεως
Φ. 1: Καταστατικό ίδρυσης (1926) του Συνεταιρισμού Εξαγοράς Οικοπέδων Συνοικίας Ξηροκρήνης-Θεσσαλονίκης Συν.Α.Ε.
Κατασταστικό ίδρυσης (1926) του Συνεταιρισμού Εξαγοράς Οικοπέδων Συνοικισμού Εφεδρουπόλεως Συν.ΠΕ. Τροποποίηση καταστατικού (1938).
Χειρόγραφες σημειώσεις με σταχυολόγηση άρθρων της σχετικής νομοθεσίας για τη σύσταση οικοδομικών συνεταιρισμών αστών προσφύγων.
Φ. 3: Άρθρα των Ν. 6076/1934 και 998/1937 για την αστική αποκατάσταση των προσφύγων και για τη διαχείριση ανταλλάξιμης περιουσίας.
Συνεταιρισμός Εξαγοράς Οικοπέδων Εφεδρουπόλεως
Ευρωπαϊκός Πόλεμος (1914-1919), Ζητήματα Entente και Εθνικού Διχασμού (1915-1920), Διωγμοί - Μικρασιάτες πρόσφυγες (1914-19)
Δραγούμης, Στέφανος Ν.
Αρχείο Πολιτικού Γραφείου Πρωθυπουργού
Στις αρμοδιότητες του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού εντασσόταν κυρίως η διευκόλυνση της επικοινωνίας των πολιτών με τους φορείς της δημόσιας διοίκησης και η προώθηση των υποθέσεών τους. Κατά συνέπεια στο αρχείο συγκεντρώνονται διάφορα αιτήματα προσφύγων, προσφυγικών συλλόγων και σωματείων που αφορούν την επίλυση ζητημάτων του προσφυγικού πληθυσμού.
Επιπλέον, το Πολιτικό Γραφείο λειτουργώντας επικουρικά στο έργο του πρωθυπουργού διεκπεραίωνε και υποθέσεις που σχετίζονταν με την εξωτερική πολιτική του ελληνικού κράτους. Έτσι, στο αρχείο έχουν διασωθεί σημαντικά έγγραφα που σκιαγραφούν τις ενέργειες της ελληνικής διπλωματίας, ιδιαίτερα της περιόδου 1917-1923. Υπενθυμίζεται ότι κατά την παραπάνω περίοδο σημειώθηκαν γεγονότα-ορόσημα για τη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού κράτους: η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εδαφική επέκταση στη Θράκη και τη Μικρά Ασία, η υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, η στρατιωτική ήττα στο Μικρασιατικό Μέτωπο, ο ξεριζωμός του ελληνικού πληθυσμού και η υπογραφή της Σύμβασης ανταλλαγής των πληθυσμών και της Συνθήκης Ειρήνης στη Λωζάννη. Το Πολιτικό Γραφείο ήταν επίσης μέρος του προπαγανδιστικού μηχανισμού στήριξης των διεκδικήσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται φάκελοι του αρχείου και έγγραφα για τις εθνικές διεκδικήσεις σε Μικρά Ασία, Πόντο και Θράκη, την παροχή στατιστικών στοιχείων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού των παραπάνω περιοχών για την στήριξη των ελληνικών αιτημάτων στη συνδιάσκεψη ειρήνης στο Παρίσι κ.ά.
Η υπηρεσία του Πολιτικού Γραφείου συγκέντρωνε ακόμη και πληροφορίες που αφορούσαν τις επιχειρήσεις και την οργάνωση του ελληνικού στρατεύματος, αλλά και την εσωτερική ασφάλεια της χώρας. Έτσι, υπάρχουν φάκελοι με πληροφορίες για τις επιχειρήσεις των ελληνικών δυνάμεων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία με χάρτες διάταξης των ελληνικών, συμμαχικών και εχθρικών στρατευμάτων.
Σημαντικά στοιχεία μπορούν να αντληθούν, επίσης, από το υλικό του αρχείου για την κοινωνική ιστορία της χώρας. Για παράδειγμα, η αποκατάσταση των προσφύγων μετά το 1922, ο πόνος του χαμού συγγενών τους και η εχθρική διάθεση των ντόπιων απέναντί τους είναι ζητήματα που διαπερνούν το υλικό του αρχείου. Υπάρχουν λοιπόν φάκελοι της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και της Ανώτατης Διεύθυνσης Προσφύγων, πληθώρα υπομνημάτων προσφυγικών οργανώσεων, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στους φακέλους με αιτήσεις συγγενών ελλήνων στρατιωτών και προσφύγων με τις οποίες ζητούσαν πληροφορίες για την τύχη των δικών τους που δεν είχαν επιστρέψει από τη Μικρά Ασία. Στοιχεία υπάρχουν και για την περίθαλψη και αποκατάσταση των προσφύγων πριν από το 1922, για τη μεταφορά του ελληνικού πληθυσμού που είχε συγκεντρωθεί στον Καύκασο και τη νότια Ρωσία, για την παλιννόστηση των προσφύγων στις εστίες τους, για τους κεμαλικούς διωγμούς των ελληνορθόδοξων πληθυσμών, για την οργάνωση της ελληνικής διοίκησης στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, κ.ά.
Πολιτικό Γραφείο Πρωθυπουργού (1917-1928)
Ο φάκελος 4 του αρχείου περιέχει χαρτώο υλικό αναφορικά με την αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Πρόκειται για:
• έγγραφα και επιστολές σχετικά με τις αποζημιώσεις των Ελλήνων υπηκόων και τη διαχείριση των ανταλλάξιμων περιουσιών
• Έκθεση Πεπραγμένων της Υγειονομικής Υπηρεσίας της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων στη Μακεδονία - Θράκη.
• Σχέδια νόμων, υπομνήματα, σημειώσεις και αλληλογραφία περί ανταλλαξίμων προσφύγων και ευρύτερα του προσφυγικού ζητήματος.
• Ομιλίες και συνεντεύξεις του πρωθυπουργού Παναγή Τσαλδάρη και του υπουργού Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως Μιχαήλ Κύρκου.
• Πρακτικά της Δημοσιονομικής Επιτροπής της Κοινωνίας των Εθνών σχετικά με την έκδοση του δεύτερου προσφυγικού δανείου (1927).
Τσαλδάρης, Παναγής
Αρχείο οικογένειας Χώτζη (Κ90)
Τμήμα αρχείου της οικογένειας Χώτζη:
Χώτζης, Ιωάννης
Αρχείο οικογένειας Αλέξανδρου Νικολαΐδη (Κ378)
1) Λεύκωμα με επικολλημένα έγγραφα που αφορούν α) πιστοποιητικά γέννησης, γάμου, υπηκοότητας κ.ά. (κυρίως στη Μικρά Ασία) β) στοιχεία για την προσφυγική αποκατάσταση και το θέμα των προκαταβολών αποζημιώσεων προσφύγων (αφορά κυρίως την Αλεξάνδρα Νικολαΐδη) γ) τεκμήρια για την εγκατάσταση και διαμονή της οικογένειας στο Χαλάνδρι δ) τεκμήρια σχετικά με την επαγγελματική ζωή του Χρήστου Νικολαΐδη.
2) Ένα κλασέρ με εμπορική αλληλογραφία σχετικά με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του Αλέξανδρου Νικολαΐδη, κυρίως την περίοδο 1917-1927: αποδείξεις, συμβόλαια, εμπορική αλληλογραφία.
Νικολαΐδη, οικογένεια
Αρχείο Ντίνας Συκουτρή - Ανδρειωμένου
Δήλωση εκκαθαρίσεως περιουσίας κατά την ανταλλαγή πληθυσμών
Συκουτρή - Ανδρειωμένου, Ντίνα
Το αρχείο περιλαμβάνει αλληλογραφία, διοικητικά έγγραφα, κείμενα, διαλέξεις στην Βουλή και αγορεύσεις του Υπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας και Υγιεινής Μιχάλη Κύρκου σχετικά με την αποκατάσταση των προσφύγων. Επίσης εισερχόμενες επιστολές προσφυγικών σωματείων και συλλόγων προς τον υπουργό. Αρχείο αποκομμάτων ημερήσιου τύπου από τις δραστηριότητες του Υπουργού και την σπάνια εφημερίδα Εφημερίς των προσφύγων (Θεσσαλονίκη 1923-1924) της οποίας ο Μ. Κύρκος υπήρξε εκδότης. Ελάχιστες φωτογραφίες από εγκαίνια προσφυγικών συνοικισμών.
Κύρκος, Μιχάλης
O φάκελος 1 υποφάκελος 9 του αρχείου περιέχει αποσπάσματα από εκθέσεις πεπραγμένων στρατιωτικών μονάδων από το μέτωπο της Μικράς Ασίας, καθώς και τις καταθέσεις ανωτέρων αξιωματικών κατά την εκδίκαση της ευθύνης διοικητών στρατιωτικών μονάδων κατά την υποχώρηση στη Μικρά Ασία.
Ο φάκελος 1 υποφάκελος 16 περιέχει σημειώματα και επιστολές σχετικά με τις ανταλλάξιμες περιουσίες Ελλήνων και Μουσουλμάνων.
Τσαλδάρης, Κωνσταντίνος
Αρχείο Κωνσταντίνου Δ. Καραβίδα
Αλληλογραφία, έγγραφα, εκθέσεις, υπομνήματα, τύπος σχετικά με τη Σμύρνη, τον εποικισμό, και την ανταλλαγή πληθυσμών
Καραβίδας, Κωνσταντίνος
-προσφυγικό βιβλιάριο εποικισμού της τετραμελούς οικογένειας Κοσκινά στο οποίο είναι καταγεγραμμένη η ημερομηνία εγκατάστασης της οικογένειας στην Κομοτηνή (10/10/1922), ο τόπος προέλευσής τους (Αδριανούπολη), το επάγγελμα του αρχηγού της οικογενείας, καθώς και οι χρεώσεις των ειδών εποικισμού (οικοδομικά υλικά, χρηματική ενίσχυση κ.ά.).
-δύο λυτές αποδείξεις πληρωμής εκ μέρους του πρόσφυγα Κοσκινά Θεόδωρου προς το Ταμείο Διευθύνσεως Εποικισμού Θράκης της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων για την αγορά οικήματος στην πόλη της Κομοτηνής.
-εκλογικό βιβλιάριο του Θεόδωρου Κοσκινά στο οποίο είναι καταγεγραμμένα προσωπικά στοιχεία του κατόχου.
Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων, Διεύθυνσις Εποικισμού Θράκης
Κοινότητα Νάξου
Αρχείο Ιεράς Μητρόπολης Ελευθερουπόλεως
Οι φάκελοι περιέχουν:
• Έγγραφα ελληνικά ληξιαρχικά (1920- 1956)
• Πληροφορίες αρχών για τις μειονότητες (1923-1946)
• Πληροφορίες ιδιωτών για πολεμικές αποζημιώσεις (1923-1946)
• Ονομαστικές καταστάσεις περίθαλψης προσφύγων (1922-1935)
• Απογραφή πληθυσμού του 1928
• Εκθέσεις για πρόσφυγες (1924)
• Καταστάσεις ιερέων προσφύγων (1923-1924)
• Αλληλογραφία για εράνους και επιδόματα (1913-1922)
• Αμερικανική περίθαλψη Εγγύς Ανατολής (1925-1936)
Ιερά Μητρόπολη Ελευθερουπόλεως
Γλύκαντζη, Ευφροσύνη
Αρχείο Εκτιμητικών Επιτροπών Ανταλλαξίμων
Βιβλία και λίγα λυτά έγγραφα που περιέχουν, κυρίως, πρακτικά και ευρετήρια Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων Εκτιμητικών Επιτροπών των Ανταλλαξίμων με τις δηλώσεις των αιτούντων και ευρετήρια διαφόρων νομών. Επίσης, περιλαμβάνονται ονομαστικά ευρετήρια αποζημιωθέντων αστών προσφύγων, πρακτικά επιτροπών κληρονομικών μεριδίων και ευρετήρια ισχυουσών περικοπών αξίας εκιμηθέντων περιουσιών, βιβλία του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Ανταλλαγής
Υπουργείο Γεωργίας, Γενική Διεύθυνση Ανταλλαγής Πληθυσμών
Αρχείο Διοικητή Τράπεζας της Ελλάδος Εμμανουήλ Τσουδερού
Το αρχείο περιέχει τεκμήρια σχετικά με την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας στον απόηχο της Μικρασιατικής Καταστροφής και τις επακόλουθες διαπραγματεύσεις για τη σύναψη των προσφυγικών ομολογιακών δανείων, τον διακανονισμό των πολεμικών χρεών, την αποκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων, τη νομισματική σταθεροποίηση της χώρας και την ίδρυση θεσμών, όπως το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων, η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) και η Τράπεζα της Ελλάδος. Ακόμη, περιέχει έγγραφα σχετικά με τη διαχείριση των ανταλλάξιμων κτημάτων μουσουλμάνων και τις δαπάνες για την περίθαλψη και την εγκατάσταση προσφύγων στα αστικά κέντρα και την ύπαιθρο. Μεταξύ άλλων, το αρχείο περιλαμβάνει αλληλογραφία του Ε. Τσουδερού και των Ελλήνων διαπραγματευτών με την Κοινωνία των Εθνών (ΚτΕ) και ξένες τράπεζες, τα Πρωτόκολλα της Γενεύης (1923-1927), υπομνήματα, εκθέσεις, έρευνες και πρακτικά συνεδριάσεων της Οικονομικής Επιτροπής της ΚτΕ, αναφορές της ΕΑΠ που παρέχουν στατιστικά δεδομένα, τη νομοθεσία που διέπει την οικονομική ενίσχυση προσφύγων (αγροτών, μικροεπαγγελματιών και συνεταιρισμών μικρών βιομηχανιών και χειροτεχνιών), καθώς και άρθρα του Ε. Τσουδερού σε ελληνικές και ξένες εφημερίδες.
Τσουδερός, Εμμανουήλ
Αρχείο Διοικητή Τράπεζας της Ελλάδος Γεωργίου Μαντζαβίνου
Η θεματική ενότητα περιλαμβάνει την υποσειρά A5S1Y6 (φάκελοι: A5S1Y6F1-F6) με τεκμήρια σχετικά με την οικονομική σταθεροποίηση και την αποκατάσταση των προσφύγων και τη διαχείριση των κτημάτων των Ανταλλαγέντων Μουσουλμάνων. Περιλαμβάνει επίσης, φακέλους (A5S1Y4F10, F40, F46, A5S1Y5F3, A5S1Y8F4, F7, F10-11, F13, F21, F26-F27 και A5S3Y2F1, F3) με τεκμήρια που αφορούν τα προσφυγικά δάνεια και τις δαπάνες για την αποκατάσταση αγροτών και αστών προσφύγων, την Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων, το αναγκαστικό δάνειο του 1922 και εισηγητικές εκθέσεις και νομοσχέδια για την απαλλοτρίωση αγροτικών και αστικών κτημάτων της Δυτικής Θράκης και την οικονομική ενίσχυση των προσφύγων. Το αρχείο περιλαμβάνει χειρόγραφα και δακτυλογραφημένα έγγραφα και σημειώσεις, υπομνήματα, εκθέσεις, μελέτες και δημοσιεύματα τύπου.
Μαντζαβίνος, Γεώργιος
Αρχείο Γενικής Διοίκησης Μακεδονίας
Το συγκεκριμένο αρχειακό υλικό αφορά προσφυγικά ζητήματα σε περιοχές της Κεντρικής, Δυτικής και Ανατολικής Μακεδονίας.
Γενική Διοίκηση Μακεδονίας
Αρχείο Γενικής Διοίκησης Ηπείρου
• Διοικητική αλληλογραφία για την αγροτική αποκατάσταση προσφύγων.
• Ζητήματα σύγκρουσης προσφύγων και γηγενών για κτηματικές διαφορές
• Περί ανεγερθέντων και υπό ανέγερση προσφυγικών συνοικισμών και έργων κοινής ωφελείας
• Αποκατάσταση προσφύγων. Προσφυγικός συνοικισμός. Παραγκούχοι Ιωαννίνων (ονομαστικές καταστάσεις, αιτήσεις μεταφοράς παραπηγμάτων, περί άρσεως προσφυγικών παραγκών)
• Εγγραφή στο Μητρώο προσφύγων
• Στατιστικοί πίνακες-Δελτία απογραφής προσφύγων
• Διοικητική αλληλογραφία για την αγροτική αποκατάσταση προσφύγων.
• Περί καταρτισμού αγροτικού μητρώου δικαιούχων προσφύγων ανταλλαξίμων αγροτών
• Περί ανεγέρσεως συνοικισμού προσφύγων στην Ήπειρο στα Ιωάννινα σε Ανατολή και Μπάφρα, στο Δήμο Πωγωνίου σε Χρυσοράχη (Ζαγόριανη), Δελβινάκι και Κόνιτσα, στην Θεσπρωτία σε Ηγουμενίτσα, Παραμυθιά, Μαργαρίτι και Φιλιάτες, στην Φιλιππιάδα, στην Πρέβεζα στο Κάστρο Αγίου Ανδρέα και Σινώπη, στην Πάργα, στην Άρτα και στην Αμφιλοχία.
• Παροχή βοηθημάτων και επιδομάτων σε πρόσφυγες
• Έρανοι και δωρεές υπέρ προσφύγων
• Επισιτισμός
• Αντιμετώπιση εκκρεμών ζητημάτων μετά την κατάργηση της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων, 1930.
Γενική Διοίκηση Ηπείρου
Αρχείο Γενικής Διοίκησης Δυτικής Μακεδονίας
Φ. 45: Ονομαστικές καταστάσεις των προσφυγικών οικογενειών των χωριών Κοτζά Ματλή, Καρατζιλάρ, Οκιούζοβα, Καλιομπάση, Ισακλάρ, Γούλες, Χάδοβον, Γιανουσλού, Σαρινχαλάρ Ν. Κοζάνης.
Φ. 47: Ονομαστικές καταστάσεις πληρωμής επιδόματος σε ανταλλάξιμους πρόσφυγες.
Φ. 48: Υπόθεση κτηματικών διαφορών μεταξύ προσφύγων και γηγενών Κατράνιτσας.
Φ. 49: Υπόθεση κτηματικών διαφορών μεταξύ γηγενών και προσφύγων Περδίκα Πτολεμαΐδας. Υπόθεση ανταλλαξίμων Μουσουλμάνων Περδίκα, που επικαλούνται σερβική ιθαγένεια.
Φ. 87: Εγκύκλιοι για την απαγόρευση μετακίνησης προσφύγων.
Φ. 88: Αναφορά σχετικά με απεργία προσφύγων.
Φ. 101: Πίνακας διαθέσιμων κοινοχρήστων γαιών προς διανομή στους πρόσφυγες στην κοινότητα Αναρράχης.
Φ. 128: Άδεια αναχώρησης σε πρόσφυγα.
Φ. 129: Αιτήσεις προσφύγων ομογενών από τη Ρωσία για την εγγραφή τους στα μητρώα αρρένων.
Φ. 173: Αιτήσεις προσφύγων ομογενών από τη Ρωσία για την εγγραφή τους στα μητρώα αρρένων.
Φ. 177: Αιτήσεις κατοίκων του Νεστημίου Ανασελίτσης προς τον Νομάρχη Κοζάνης, σχετικά με εκτάσεις που τους πήραν οι πρόσφυγες.
Γενική Διοίκηση Δυτικής Μακεδονίας
Μαυρομουστάκης, Αντώνιος
Έγγραφα για την αποκατάσταση και την περίθαλψη προσφύγων καθώς και την εκκαθάριση ανταλλάξιμων περιουσιών στην περιοχή της Δράμας
Κάζης, Αθανάσιος
Τα έγγραφα του αρχείου περιλαμβάνουν ένα μείγμα επαγγελματικών και προσωπικών εγγράφων. Η σειρά ΙΙΙ (κυτία 13-15) περιέχει αναφορές, αλληλογραφία και έγγραφα σχετικά με την κατάσταση των προσφύγων, την αγροτική και αστική αποκατάσταση και τις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων, της Ελληνικής Κυβέρνησης και της Κοινωνίας των Εθνών στη Γενεύη το 1927.
Hill, Bert H.