Μέρος ADM021.01 - Αρχείο Διεύθυνσης Κοινωνικής Πρόνοιας

Η ενσωμάτωση των λεγόμενων «Νέων Χωρών» -και κυρίως της Μακεδονίας- στο ελληνικό κράτος μετά το τέλος του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου το 1912 δημιούργησε την ανάγκη να αντικατασταθεί με τον αποτελεσματικότερο τρόπο το διοικητικό κενό που δημιουργήθηκε από τη μετάβαση των εδαφών αυτών από το πολυθρησκευτικό και πολυεθνικό οθωμανικό κράτος στον ελληνικό εθνικό κορμό. Για το δύσκολο έργο της ανασυγκρότησης των περιοχών αυτών επιλέχθηκε ένα σύστημα ανεξάρτητων περιφερειακών ενοτήτων οι οποίες ονομάστηκαν Γενικές Διοικήσεις. Οι πρώτες Γενικές Διοικήσεις (Μακεδονίας, Κρήτης, Αιγαίου, Ηπείρου και Σάμου-Ικαρίας) ιδρύθηκαν το 1913 (ν.ΔΡΛΔ΄1913). Ένα χρόνο αργότερα το σύστημα των Γενικών Διοικήσεων εγκαταλείπεται έως το 1918 οπότε και συστήνεται εκ νέου η Γενική Διοίκηση Μακεδονίας, ενώ το 1922 με την ενσωμάτωση της Δυτικής Θράκης στο ελληνικό εθνικό κράτος ιδρύεται και η Γενική Διοίκηση Θράκης με έδρα αρχικά την Αλεξανδρούπολη και εν συνεχεία την Κομοτηνή. Κατά τη δεκαετία του 1930 τα γεωγραφικά όρια της Γενικής Διοίκησης Θράκης περιελάμβαναν τα όρια της σημερινής Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, δηλαδή τον νομό Έβρου, τον νομό Ροδόπης (ο οποίος περιελάμβανε και τον σημερινό νομό Ξάνθης) και τους νομούς Δράμας και Καβάλας. Κατά τη δεκαετία του 1930 στη Γενική Διοίκηση Θράκης υπάγονταν τέσσερις διευθύνσεις με έδρα την Κομοτηνή: Η Διεύθυνσις Εσωτερικών στην οποία υπαγόταν και το Τμήμα Πρόνοιας, η Διεύθυνσις Δημοσίων Έργων, η Διεύθυνσις Δασών και η Διεύθυνσις Εκπαιδεύσεως, ενώ παράλληλα λειτουργούσαν και οι λεγόμενες επιθεωρήσεις στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, της γεωργίας και των επικοινωνιών (ταχυδρομείων, τηλεφωνίας, τηλεγραφίας, Τ.Τ.Τ.). Μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο η Γενική Διοίκηση Θράκης υπάγεται στη Γενική Διοίκηση Βορείου Ελλάδας, ενώ από το 1950 οι αρμοδιότητες των Γενικών Διοικητών σταδιακά περιορίζονται μέχρι την τελική κατάργηση του συστήματος των Γενικών Διοικήσεων με τον νόμο 3200/1955, ο οποίος προέβλεπε την ίδρυση των νομαρχιών. Όπως προκύπτει από τα σχετικά αρχεία της Γενικής Διοίκησης Θράκης που απόκεινται στα Γ.Α.Κ. Ροδόπης υπό τη δικαιοδοσία της Γ.Δ.Θ. λειτουργούσαν στην πόλη της Κομοτηνής υπηρεσίες και οργανισμοί σχετικοί με την βιοτεχνία και τη βιομηχανία, την αποκατάσταση των προσφύγων, την κοινωνική πρόνοια, τις μεταφορές και τις συγκοινωνίες, τη μετανάστευση κ.ά.