Part Α.Ε. 098 - Δούσμανης, Σοφοκλής

Ο αρχηγός του Στόλου του Αιγαίου, υποναύαρχος Σοφοκλής Δούσμανης, στη γέφυρα του θωρηκτού «Αβέρωφ»

Identity area

Reference code

GR ELIA-MIET Α.Ε. 098

Title

Δούσμανης, Σοφοκλής

Date(s)

  • 1888-1964 (Creation)
  • κυρίως 1913-1935 (Creation)

Level of description

Part

Extent and medium

9 αρχειακά κουτιά και 13 ημερολόγια

Context area

Name of creator

(1868-1952)

Biographical history

Απόγονος μεγάλης κερκυραϊκής οικογένειας, κυβερνήτης του θωρηκτού «Γεώργιος Αβέρωφ» στους Βαλκανικούς Πολέμους, ο Σοφοκλής Δούσμανης (Κέρκυρα, 1868 – Αθήνα, 1952), ήταν ναύαρχος και σημαίνον στέλεχος του Πολεμικού Ναυτικού.
Αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων το 1888. Ικανότατος αξιωματικός φιλοβασιλικών πεποιθήσεων, η σταδιοδρομία του στο Πολεμικό Ναυτικό διαμορφώθηκε από τους δύο αυτούς παράγοντες. Με το βαθμό του αντιπλοιάρχου διετέλεσε αρχιεπιστολεύς της Μοίρας Γυμνασίων (1910), διευθυντής της Διοικητικής Υπηρεσίας του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (Γ.Ε.Ν.) (1912) και κυβερνήτης του θωρηκτού «Γεώργιος Αβέρωφ» και αρχιεπιστολεύς του Στόλου του Αιγαίου κατά τους Βαλκανικούς πολέμους. Προήχθη σε υποναύαρχο το 1914 σε αναγνώριση των υπηρεσιών του και τοποθετήθηκε διοικητής της Μοίρας Θωρηκτών. Διετέλεσε αρχηγός ΓΕΝ από τον Ιούνιο του 1915 έως το 1917. Με την επικράτηση του Βενιζέλου την περίοδο 1917-1920 αποστρατεύτηκε και εξορίστηκε στη Σαντορίνη. Μετά την επάνοδο του βασιλιά Κωνσταντίνου επανήλθε στην ενεργό υπηρεσία και διετέλεσε αρχηγός του Στόλου του Αιγαίου (Ιανουάριος – Απρίλιος 1921) και αρχηγός ΓΕΝ (Νοέμβριος 1921-Οκτώβριος 1922). Αποστρατεύτηκε προαγόμενος σε αντιναύαρχο τον Ιανουάριο του 1923. Όταν ξέσπασε το κίνημα Πλαστήρα τον Μάρτιο του 1935 διορίστηκε από την κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη υπουργός Ναυτικών (Μάρτιος – Οκτώβριος 1935) και προήχθη σε ναύαρχο. Την ίδια περίοδο (Μάρτιος 1935 – Ιανουάριος 1936) ήταν πρόεδρος της «Επιτροπής Εράνου υπέρ του Εθνικού Στόλου», που σκοπό είχε τη συλλογή χρημάτων για την αγορά ενός μεγάλου πλοίου και την αποκατάσταση των ζημιών των πλοίων του στόλου που προκλήθηκαν κατά την καταστολή του κινήματος του Πλαστήρα. Ο Δούσμανης τιμήθηκε με πολλά ελληνικά και ξένα παράσημα. Πέθανε την 6η Ιανουαρίου 1952.
Το 1939 ο Σοφοκλής Δούσμανης συνέγραψε το βιβλίο Το ημερολόγιον του κυβερνήτου του «Γ. Αβέρωφ» κατά τους πολέμους 1912-1913, Αθήναι, τύποις Πυρσού, 1939, στο οποίο προσπαθεί να τονίσει το ρόλο του στις ναυμαχίες της Έλλης (3 Δεκεμβρίου 1912) και της Λήμνου (3 Ιανουαρίου 1913). Παντρεύτηκε την Μαρία Κωνσταντίνου Βούρου το 1915.

[Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία βλ. στην εισαγωγή του κ. Κ. Παΐζη-Παραδέλη στην υπάρχουσα καταγραφή του αρχείου].

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Content and structure area

Scope and content

Το αρχείο περιέχει υπηρεσιακή αλληλογραφία, υπομνήματα, εκθέσεις, αναφορές, τηλεγραφήματα, συμβόλαια, σχεδιαγράμματα, ημερολογιακές σημειώσεις, φύλλα και αποκόμματα εφημερίδων κ.ά. που αφορούν κυρίως τη σταδιοδρομία του Σοφοκλή Δούσμανη στο Πολεμικό Ναυτικό: συμμετοχή σε επιτροπές του υπουργείου Ναυτικών, τη δράση του στους Βαλκανικούς πολέμους, στο κίνημα της Θεσσαλονίκης (1916) και στη Μικρασιατική εκστρατεία. Επίσης καλύπτεται η υπηρεσία του ως υπουργού Ναυτικών (1935) και η δράση του ως προέδρου της Επιτροπής Εράνου υπέρ του Εθνικού Στόλου.

Σχετικοί φάκελοι:
Φάκελος 7
Περίοδος 1914-1919. Παγκόσμιος Πόλεμος – Διχασμός (1913-1931)
Φάκελος 8
Περίοδος 1920-1922. Μικρασιατική εκστρατεία (1921- 1922)
Φάκελος 11
Υπουργός Ναυτικών (Μάρτιος – Νοέμβριος 1935). Κίνημα 1935
Φάκελος 12
Υπουργός Ναυτικών (Μάρτιος – Νοέμβριος 1935)
Φάκελος 18
Επιτροπή Εράνου υπέρ του Εθνικού Στόλου (1935-1936)

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

System of arrangement

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.

Conditions governing reproduction

Language of material

  • French
  • Greek

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Για το σύνολο της περιγραφής του αρχείου βλ. https://greekarchivesinventory.gak.gr/index.php/724k-bddp-5q45

Related descriptions

Publication note

Υλικό από το αρχείο έχει χρησιμοποιηθεί για την έκδοση: Ελένη Γαρδίκα-Κατσιαδάκη, Γιώργος Χαρωνίτης, Το θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ» κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913, Αθήνα, ΕΛΙΑ, ΕΙΕΜ «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», Μουσείο Μπενάκη, 2002.

Notes area

Note

Στην παρούσα μορφή ταξινόμησης ο φάκελος 17 περιέχει έγγραφα στη θέση των φωτογραφιών που αναφέρονται στην καταγραφή Παΐζη. Το φωτογραφικό υλικό εντάχθηκε στο Φωτογραφικό Αρχείο του Ε.Λ.Ι.Α. (Ζ 43 Αρχείο Σοφοκλή Δούσμανη).

Note

Το ψηφιακό τεκμήριο επιλέχθηκε δειγματοληπτικά από το σύνολο του αρχειακού υλικού

Note

Οι ημερομηνίες δημιουργίας και η ένδειξη μεγέθους αφορούν το σύνολο του αρχειακού υλικού.

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Name access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση

Status

Level of detail

Dates of creation revision deletion

Πρώτη καταγραφή έγινε από τον Κώστα Παΐζη-Παραδέλη (1991;). Αναθεωρήθηκε τον Ιούνιο 2002.

Language(s)

Script(s)

Sources

Δελτίο περιγραφής Φορέα

Archivist's note

Ο επανεγκιβωτισμός και η ένταξη αταξινόμητου υλικού πραγματοποιήθηκε από τον Γιώργο Χαρωνίτη.

Accession area

Related people and organizations

Related genres

Related places