Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1920 – 2016 (κενό μεταξύ 1937-1943) (Creation)
Level of description
Part
Extent and medium
1000 (περ.) φάκελοι, 500 (περ.) βιβλία.
Context area
Name of creator
Administrative history
Η "Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή" (Α.Γ.Σ.Α) ιδρύεται με το νόμο 1844 του 1920, επί Κυβερνήσεως Ελ. Βενιζέλου, στο παλιό κτήμα Χασεκή στο Βοτανικό Κήπο. Στον ίδιο χώρο προϋπήρχε η Τριανταφυλλίδειος Γεωργική Σχολή που ιδρύθηκε το 1888 και ήταν τριετούς φοιτήσεως. Πρώτος Διευθυντής της Γεωπονικής Σχολής ήταν ο Σπυρίδων Χασιώτης, πατέρας της Γεωπονικής Επιστήμης, ο οποίος είχε διατελέσει, μεταξύ των άλλων, Διευθυντής της Γεωργικής Σχολής Τίρυνθας το διάστημα 1894-1897, που ήταν η πρώτη γεωργική σχολή που είχε ιδρυθεί ήδη από την περίοδο διακυβέρνησης Καποδίστρια.
Το 1926 ιδρύθηκε το Ειδικό Ταμείο της Σχολής που έδωσε ώθηση σε όλες τις υποθέσεις της και κυρίως στη επίλυση του κτιριακού προβλήματος, στον εξοπλισμό των Εργαστηρίων και στην καλύτερη οργάνωση των Αγροκτημάτων.
Τον Ιούνιο του 1937 με τον Αναγκαστικό Νόμο 835 της Κυβερνήσης Μεταξά, η Σχολή διαλύθηκε και μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη. Το 1943 δια του Νόμου 672 και χάρη στις προσπάθειες των Καθηγητών της Σχολής και την προθυμία του τότε Υφυπουργού Γεωργίας και Βουλευτή του Λαϊκού Κόμματος Γ. Παμπούκα, επανήλθε στην αρχική της θέση στην Αθήνα (Βοτανικός).
Η νέα περίοδος σφραγίστηκε από τη δημιουργία του νέου Κεντρικού Κτιρίου που θεμελιώθηκε το 1948 και ολοκληρώθηκε, σε πρώτη φάση, το 1954, χάρη στην Αμερικανική Βοήθεια και με χρήματα του σχεδίου Μάρσαλ. Ταυτόχρονα η Σχολή αποκτά σημαντικά αγροκτήματα στην Κωπαϊδα (1.000 στρ) και στη Γιαλού Σπάτων (330 στρ), απαραίτητα για την διδασκαλία, την πρακτική άσκηση των φοιτητών και την έρευνα.
Από το 1959 η Σχολή παύει να υπάγεται στο Υπουργείο Γεωργίας και περνάει στο Υπουργείο Παιδείας. Εγκαινιάζεται έτσι μία νέα περίοδος για το ίδρυμα που είναι απο τις πιο γόνιμες και φτάνει μέχρι το 1967.
Η περίοδος της δικτατορίας που επέφερε τις γνωστές ανωμαλίες στα Ανώτατα Ιδρύματα, συνδέθηκε με γεγονότα όπως το τραγικό συμβάν της αυτοκτονίας του Βοηθού της Σχολής Θ.Φραγκόπουλου και με απειλές περί μεταφοράς της Σχολής στην Κρήτη, από τον Σ.Παττακό.
Μετά την περίοδο αυτή, η Σχολή προσπαθεί να βρεί το δρόμο της με όλες τις αλλαγές που έχουν στο μεταξύ συντελεστεί (αλλαγές στα προγράμματα σπουδών, συμμετοχή φοιτητών στα συλλογικά όργανα και αλλαγές στη δομή και λειτουργία της Σχολής).
Το 1982 ο Νόμος Πλαίσιο 1268, αλλάζει το καθεστώς Διοίκησης των Α.Ε.Ι . Οι συζητήσεις και οι νέες εξελίξεις, οδήγησαν το 1985/86 στο χωρισμό σε δύο Τμήματα (Γεωρ. Ανάπτυξης και Γεωργ. Παραγωγής). Πρός το τέλος εξάλλου της δεκαετίας του ΄80 γίνεται η μετονομασία της Σχολής σε Γεωργικό Πανεπιστήμιο (Π.Δ. 377/1989) και ο χωρισμός της σε 7 Τμήματα. Με το Π.Δ. 226/1995 εξάλλου, το Γεωργικό Πανεπιστήμιο Αθηνών μετονομάζεταιι σε Γεωπονικό.
Archival history
Το «Κέντρο Τεκμηρίωσης της Ιστορίας της Ελληνικής Γεωργίας» (ΚΤΙΕΓ) λειτουργεί στο χώρο του Γεωργικού Μουσείου από το Σεπτέμβριο του 2008. Το κατάλληλα διαμορφωμένο και εξοπλισμένο αυτό Κέντρο επιτελεί πολλαπλούς στόχους (εκπαιδευτικούς, ερευνητικούς, διδακτικούς κλπ).
Η ίδρυση του Κέντρου περιλαμβανόταν στο ιδρυτικό διάταγμα του Γεωργικού Μουσείου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΦΕΚ. 402/29-03-2005, τ. Β΄), όπου στο άρθρο 1 παρ. 2, αναφέρεται ότι στο «Μουσείο οργανώνεται και λειτουργεί ειδική μονάδα με την ονομασία «Κέντρο Τεκμηρίωσης της Ιστορίας της Ελληνικής Γεωργίας», το οποίο θα περιλαμβάνει βιβλιοθήκη (εστιασμένη κυρίως στον αγροτικό τομέα), αρχεία εγγράφων, εικονογραφικό αρχείο κ.λπ.
Στους σκοπούς, εξάλλου, ίδρυσης του Γεωργικού Μουσείου, όπως περιγράφονται στο άρθρο 2 παρ. 1 περιλαμβάνεται και η «συλλογή, συντήρηση, μελέτη, αξιοποίηση και έκθεση των τεκμηρίων της ιστορίας όλων των κλάδων της ελληνικής γεωργίας με έμφαση στην εξέλιξη των τομέων της τεχνολογίας, της οικονομικής δομής και διάρθρωσης, των κοινωνικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών της αγροτικής κοινωνίας, καθώς και στην εξέλιξη της γεωπονικής έρευνας και επιστήμης».
Στο πλαίσιο αυτό μεταφέρθηκε και συγκεντρώθηκε σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Γεωργικού Μουσείου το ήδη ταξινομημένο Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου, καθώς επίσης και το βιβλιογραφικό απόθεμα που βρισκόταν στην αίθουσα εκθεμάτων της Κεντρικής Βιβλιοθήκης και σε άλλα εργαστήρια/φροντιστήρια του Γ.Π.Α. Να σημειωθεί ότι το προϋπάρχον Ιστορικό Αρχείο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου αποτελεί, μαζί με το Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, ένα από τα ελάχιστα επαρκώς ταξινομημένα και αναγνωρισμένα πανεπιστημιακά αρχεία της χώρας.
Με τον τρόπο αυτό επιτεύχθηκε η συγκέντρωση σ' ένα ενιαίο χώρο όλου σχεδόν του σώματος του τεκμηριωτικού υλικού (βιβλία, έγγραφα, συγγράμματα, περιοδικά, εφημερίδες, φωτογραφικό υλικό, παλαιές εκδόσεις, οπτικοακουστικό υλικό κ.λπ.), που βρισκόταν διάσπαρτο σε διάφορες διοικητικές μονάδες και χώρους του Πανεπιστημίου.
Η συλλογή αυτή περιλαμβάνει πλέον πάνω από 25 τετρ. μέτρα αρχείου, περίπου 5000 τόμους βιβλίων και σχεδόν 3000 περιοδικών γεωπονικού ενδιαφέροντος, επιμέρους αρχειακές συλλογές (π.χ. συλλογή έργων Εμμ. Βάθη, συλλογή Σ. Δαμιανάκου, αρχείο Αγροτικού κόμματος κ.ά.) περισσότερες από 2000 φωτογραφίες σε φυσική ή ψηφιακή μορφή, συλλογή από σπάνια ανάτυπα, χάρτες, γκραβούρες και άλλα πολύτιμα τεκμήρια.
Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα ψηφιοποίησης μέρους της συλλογής του Κέντρου. Επίσης, προχωρά και η ηλεκτρονική καταγραφή και διαχείριση του κύριου όγκου του ιστορικής αξίας αρχειακού υλικού του Ιδρύματος και η δημιουργία ενός σύγχρονου ηλεκτρονικού καταλόγου, με την αρωγή των φοιτητών/τριών της Πρακτικής Άσκησης του Τμήματος Βιβλιοθηκονομίας-Αρχειονομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Με την ανάπτυξη της ψηφιακής εφαρμογής και του κατάλληλου πληροφοριακού συστήματος θα καταστεί εφικτή η διατήρηση των συλλογών, αλλά και η αξιοποίησή τους από το κοινό, τους φοιτητές, τους ερευνητές και το ίδιο το Πανεπιστήμιο με την προετοιμασία μόνιμων, περιοδικών ή /και ειδικών θεματικών εκθέσεων.
Επίσης, το Κέντρο προσβλέπει στην επιστημονική συνεργασία με παρόμοια κέντρα και ινστιτούτα στην Ελλάδα και το εξωτερικό και υποστηρίζει τη διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων, την ανάληψη και το συντονισμό ερευνητικών προγραμμάτων, τη διοργάνωση ημερίδων, διαλέξεων, συνεδρίων, σεμιναρίων και εκδηλώσεων σε παρεμφερείς τομείς, την έκδοση επιστημονικών τόμων, δημοσιεύσεων κλπ.
Immediate source of acquisition or transfer
Content and structure area
Scope and content
Το Αρχείο περιλαμβάνει στοιχεία και τεκμήρια που αφορούν στην οργάνωση - λειτουργία και εξέλιξη του Ιδρύματος και έχουν ιστορική αξία και ταυτόχρονα εξυπηρετούν τις άμεσες, πρακτικές και λειτουργικές, ανάγκες του Πανεπιστημίου. Το αρχειακό υλικό αποτελεί κομμάτι της Ιστορίας του Ελληνικού κράτους, αφού η γεωπονική σχολή και οι απόφοιτοι αυτής διαδραμάτισαν αποφασιστικό ρόλο στη χάραξη της Γεωργικής πολιτικής και σε όλα τα μεγάλα γεγονότα της νεότερης ιστορίας, από τη Μικρασιατική καταστροφή και μετά (αγροτική μεταρρύθμιση, εποικιστικό πρόγραμμα, αποκατάσταση προσφύγων, οργάνωση συνεταιρισμών, εκσυγχρονισμός της παραγωγής, έρευνα για την καλύτερη απόδοση και ποιότητα των γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων).
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
System of arrangement
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Το Αρχείο λειτουργεί με βάση τον εσωτερικό κανονισμό που έχει εγκριθεί από το Πρυτανικό Συμβούλιο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (απόφαση συνεδρίας Πρυτανικού Συμβουλίου 02/03/2000).
Conditions governing reproduction
Language of material
- Greek
- English
- French
- German
Script of material
Language and script notes
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Έχει συνταχθεί ειδικός ηλεκτρονικός Κατάλογος και Ευρετήριο με αναλυτική περιγραφή ανά φάκελο και υποφάκελο.
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Notes area
Note
Ο κάθε φάκελος περιλαμβάνει συνήθως από έναν έως εφτά υποφακέλους.
Note
Οι ημερομηνίες δημιουργίας και η ένδειξη μεγέθους αφορούν το σύνολο του αρχειακού υλικού.
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Status
Level of detail
Dates of creation revision deletion
Language(s)
Script(s)
Sources
Δελτίο περιγραφής http://mouseio.aua.gr/historycenter.html