Μέρος BUS1 - Αρχείο Εταιρείας Γκλαβάνη

Το 1895 ιδρύθηκε στον Βόλο το Μηχανουργείο «Η Σφύρα» από τον Κωστή Γκλαβάνη (Ζαγορά Πηλίου, 1854 - Βόλος, 1932) και τον μηχανικό Μιχαλάκη (Μιχαήλ) Καζάζη. Ο Γκλαβάνης είχε αναπτύξει εμπορικές δραστηριότητες στη Σμύρνη και την Οδησσό. Παράλληλα είχε ενεργό ανάμιξη με τα κοινά και είναι ο μακροβιότερος δήμαρχος Βόλου (τότε Παγασών) την περίοδο 1908-1925. Στην επιχείρηση ο Γκλαβάνης έβαλε το χρηματικό κεφάλαιο, ενώ ο Καζάζης, έχοντας εργαστεί σε σιδηροβιομηχανίες της Αμερικής και της Αγγλίας, αλλά και στο Λαύριο, είχε τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις. Έτσι, το εργοστάσιό τους δημιουργήθηκε σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα και προδιαγραφές.
Στο εργοστάσιο κατασκευάζονταν κυρίως άροτρα, σβάρνες, εκκοκκιστικές μηχανές, χειραντλίες ύδατος («τουλούμπες»), ενώ η εταιρεία ασχολούνταν και με το εμπόριο γεωργικών μηχανών που εισάγονταν από το εξωτερικό.
Το 1924 η εταιρεία Γκλαβάνη – Καζάζη μετατράπηκε σε Ανώνυμη με ιδρυτές τους Κωνσταντίνο, Ευάγγελο (Βάγγο), Αθανάσιο Γκλαβάνη και Μιχαήλ Καζάζη, και τίτλο «Ανώνυμος Βιομηχανική Εταιρία Γκλαβάνης Α.Ε.», η οποία πέρασε αργότερα στους δύο γιους του Κωστή, αρχικά στον Βάγγο και μετά τη δολοφονία του, το 1944, στον Τζων (Ιωάννη) (1892-1984). Τα δύο αδέλφια επίσης αναμίχθηκαν στα κοινά. Ο μεν Βάγγος εκλέχθηκε βουλευτής με την Ένωση Φιλελευθέρων στις εκλογές του 1926 και με το Προοδευτικό Κόμμα το 1933. Ο δε Τζων, που είχε σπουδάσει γεωργικές επιστήμες στο Μάντσεστερ της Αγγλίας, ασχολήθηκε αναγκαστικά με την επιχείρηση μετά το θάνατο του αδελφού του. Επίσης, εκλέχθηκε βουλευτής με το Κόμμα των Φιλελευθέρων στις δεκαετίες 1940-1950 και με την Ένωση Κέντρου στη δεκαετία 1960, ενώ διετέλεσε και υπουργός σε διάφορες κυβερνήσεις (Ν. Πλαστήρα, Δ. Μάξιμου, Σ. Βενιζέλου, Γ. Παπανδρέου, Σ. Στεφανόπουλου) και σε πολλά υπουργεία (Γεωργίας και Εθνικής Οικονομίας, Ανοικοδόμησης, Υγιεινής-Κοινωνικής Πρόνοιας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Δημοσίων Έργων, Βορείου Ελλάδος και Βιομηχανίας).
Το 1933-34 εγκαινιάστηκε το βιδοποιείο, ενώ το 1935 οι εγκαταστάσεις χυτηρίου χυτοχάλυβα, για την κατασκευή βλητοφόρων και γεφυροσκευών για τον ελληνικό στρατό. Στη μεταξική δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936 η επιχείρηση, όπως και η βιομηχανία Μποδοσάκη, ασχολήθηκε με την κατασκευή πολεμικού υλικού για τον ελληνικό στρατό.
Στη διάρκεια της Κατοχής δύο από τα τρία εργοστάσια λεηλατήθηκαν από τους Ιταλούς και μετά το 1943 πέρασαν στις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής. Μετά την απελευθέρωση το εργοστάσιο συνέχισε τη λειτουργία του με προσωπικό 300 ατόμων. Με την ακύρωση μεγάλης παραγγελίας γεωργικών μηχανημάτων από την Τουρκία το 1952, η βιομηχανία υπέστη μεγάλο πλήγμα, απέλυσε τα 9/10 του προσωπικού της και περιήλθε σε πλήρη σχεδόν αργία για 5 χρόνια, μέχρι το 1958, όταν ξανάρχισε την κανονική λειτουργία. Το 1965 απασχολούσε 230 άτομα. Η υπουργοποίηση του Τζων Γκλαβάνη συνέβαλε στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της επιχείρησης, η οποία διατηρήθηκε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Τα τελευταία χρόνια την επιχείρηση είχε αναλάβει ο γιος του Τζων, Κώστας.