Περιοχή αναγνώρισης
Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής
Τίτλος
Χρονολογία(ες)
- Αρχές 20ού αιώνα -1974 (Δημιουργία)
Επίπεδο περιγραφής
Αρχείο
Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)
31 αρχειακά κουτιά
Περιοχή πλαισίου παραγωγής
Όνομα του παραγωγού
Βιογραφικό σημείωμα
Δημοτικιστής, λόγιος και σοσιαλιστής δημοσιογράφος, συγγραφέας και πολιτικός.
Γεννήθηκε στην Άνδρο στις 23 Φεβρουαρίου 1885. Αφού τελείωσε το γυμνάσιο στη γενέτειρά του, πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και στο γαλλικό Λύκειο Saint Benoît. Κατόπιν, μετέβη στο Παρίσι, όπου σπούδασε γαλλική φιλολογία. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη γαλλική πρωτεύουσα ήρθε σε επαφή με τις ιδέες του σοσιαλισμού, ενώ στο διάστημα 1903-1905 διετέλεσε γραμματέας του αρχηγέτη του δημοτικιστικού κινήματος Γιάννη Ψυχάρη.
Την περίοδο 1908-1910 βρέθηκε ξανά στην Κωνσταντινούπολη. Ανέπτυξε πλούσια δράση γύρω από το γλωσσικό ζήτημα, αναλαμβάνοντας αρχισυντάκτης της εφημερίδας "Λαός", που ήταν όργανο του δημοτικιστικού "Αδερφάτου της Εθνικής Γλώσσας". Επιπλέον, ενεπλάκη και στο σοσιαλιστικό κίνημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μέσω του πολυεθνικού "Σοσιαλιστικού Κέντρου της Τουρκίας", στη σύσταση του οποίου είχε συμμετοχή, και της ελληνικής έκδοσης του δημοσιογραφικού του οργάνου, της εφημερίδας Εργάτης. Λόγω της σοσιαλιστικής δράσης του, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την οθωμανική πρωτεύουσα στα τέλη του 1910, για την Αθήνα.
Είχε σημαντική δράση στη διάδοση στην Ελλάδα των σοσιαλιστικών ιδεών και στη συνδικαλιστική οργάνωση των εργατών. Συνεργάστηκε με τον Πλάτωνα Δρακούλη στον Σύνδεσμο Εργατικών Τάξεων, ίδρυσε το Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθηνών το 1911, ενώ διετέλεσε και αρχισυντάκτης του Ριζοσπάστη το 1917-1918. Αποχώρησε από το πρώτο συνέδριο του ΣΕΚΕ το 1918 και ίδρυσε το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας από το οποίο αναγκάστηκε να αποχωρήσει το 1933.
Όνομα του παραγωγού
Βιογραφικό σημείωμα
Η Αθηνά Γαϊτάνου (αρχικά Γαϊτανοπούλου)-Γιαννιού ήταν εκπαιδευτικός, συγγραφέας, δημοσιογράφος, από τις πρώτες ελληνίδες φεμινίστριες.
Όνομα του παραγωγού
Βιογραφικό σημείωμα
Φορέας διατήρησης του αρχείου
Ιστορικό της ενότητας περιγραφής
Διαδικασία πρόσκτησης
Δωρεά Μυρτώς Γιαννιού με τη φροντίδα της Ίριδας Αυδή-Καλκάνη τον Ιανουάριο του 1997.
Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης
Παρουσίαση περιεχομένου
Το αρχείο του σοσιαλιστή πολιτικού και δημοσιογράφου Νίκου Γιαννιού περιλαμβάνει αλληλογραφία, έγγραφα, έντυπα, αποκόμματα, προκηρύξεις, αφίσες κ.ά. που αφορούν την ιδεολογική πορεία και πολιτική δραστηριότητα του ίδιου και του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος του οποίου ήταν ιδρυτικό μέλος. Περιλαμβάνει μαρτυρίες για τη σχέση του με πρόσωπα της πολιτικής (Πλαστήρας, Παπαναστασίου, σοσιαλιστές) και των γραμμάτων (Χατζόπουλος, Ψυχάρης κ.ά.), με άλλα κόμματα και οργανώσεις, καθώς και για τη στάση του σε θέματα όπως ο δημοτικισμός, οι εθνικές διεκδικήσεις κ.ά.
Στο αρχείο προστέθηκαν χειρόγραφα άρθρων, ποιημάτων, σημειωμάτων του Νίκου Γιαννιού, άρθρα του δημοσιευμένα σε διάφορα έντυπα. Αποκόμματα δημοσιευμάτων που αφορούν τον Γιαννιό και θέματα που παρακολουθεί (κυρίως το γλωσσικό). Στοιχεία για τη σχέση των ελληνικών σοσιαλιστικών και φεμινιστικών οργανώσεων με αντίστοιχες διεθνείς.
Ενδιαφέροντα στοιχεία για τη λειτουργία σοσιαλιστικών εντύπων που διευθύνονταν από τον Γιαννιό: εφημερίδα Κοινωνία (1919), εφημερίδα Λαός (Πόλη, 1909), περιοδικό Σοσιαλιστική Ζωή (1931-1934). Στη δωρεά περιλαμβάνονται σειρές φύλλων των εφημερίδων Ριζοσπάστης (1918-19, 1924), Σοσιαλισμός (1918-19), Εργατικά Δίκαια (1919), Άμυνα (1920), Έρευνα (1911), Εργατική Φωνή Βόλου (1927-1928), La Française (1923-1932) κ.ά., των περιοδικών Σοσιαλιστική Ζωή (1929-1934), Ελληνίς (1925, 1929, 1931), Σοσιαλιστικά φύλλα (1915), Επίκαιρος-Χρονικά (Πόλη, 1909-1912), Νέον Πνεύμα (Πόλη, 1908-1909), καθώς και βιβλία από τη βιβλιοθήκη Νίκου και Αθηνάς Γιαννιού. Πέντε φάκελοι και σειρές εντύπων.
Το αρχείο της Αθηνάς Γαϊτάνου (αρχικά Γαϊτανοπούλου)-Γιαννιού, εκπαιδευτικού, συγγραφέως, δημοσιογράφου, από τις πρώτες Ελληνίδες φεμινίστριες, περιλαμβάνει αλληλογραφία, έγγραφα και έντυπα από τη ζωή και δραστηριότητά της στην Πόλη ως αρχισυντάκτριας του περιοδικού Νέον Πνεύμα και συνεργάτιδας άλλων περιοδικών καθώς και από τη σχέση της με λογίους της Πόλης. Επίσης, περιέχει πλούσιο υλικό από τη δραστηριότητά της σε σοσιαλιστικές και φεμινιστικές οργανώσεις, στοιχεία για Ελληνίδες και ξένες φεμινίστριες, σοσιαλίστριες, συγγραφείς, καλλιτέχνιδες, στοιχεία για τη συνεργασία της με ελληνικούς και διεθνείς οργανισμούς (Κοινωνία των Εθνών κ.α.), και την ίδρυση Λαϊκού Πανεπιστημίου.
Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση
Δεν έγιναν εκκαθαρίσεις.
Προσθήκες υλικού
Δεν αναμένονται προσθήκες.
Σύστημα ταξινόμησης
Διατηρήθηκε κατά κύριο λόγο η αρχική ταξινόμηση του αρχείου από τη Μυρτώ Γιαννιού.
Περιοχή όρων πρόσβασης και χρήσης
Όροι πρόσβασης
Όροι αναπαραγωγής
Γλώσσα(ες) των τεκμηρίων
- Γαλλικά
- Ελληνικά
Αλφάβητο(α) των τεκμηρίων
Σημειώσεις για τη γλώσσα και γραφή των τεκμηρίων
Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις
Εργαλεία έρευνας
Περιοχή συμπληρωματικών πηγών
Εντοπισμός πρωτοτύπων
Εντοπισμός αντιγράφων
Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής
Περιοχή παρατηρήσεων
Σημείωση
Στο αρχείο υπάρχουν σειρές εντύπων
Εναλλακτικός(οί) κωδικός(οί) αναγνώρισης
Σημεία πρόσβασης
Τόποι
Ονόματα
Είδη
Περιοχή ελέγχου της περιγραφής
Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής
Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής
Κανόνες και/ή συμβάσεις
ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση
Κατάσταση επεξεργασίας της εγγραφής
Επίπεδο λεπτομέρειας της περιγραφής
Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής
2004
2023
Γλώσσα(ες)
Αλφάβητο(α)
Πηγές
Δελτίο περιγραφής Φορέα
Παρατηρήσεις και Όνομα Αρχειονόμου
Σοφία Μπόρα,
Γιώργος Τσακνιάς