Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης

Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης

• Ιδιωτικός αρχειακός φορέας

Η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης δίκαια θεωρείται το μητροπολιτικό Ποντιακό Σωματείο, το κοινωνικό και μορφωτικό κέντρο, όπως επιγραμματικά το χαρακτήρισαν οι ιδρυτές του στη Γενική Συνέλευση της 2ας Μαϊου του 1933. Με την πατριωτική και ανθρωπιστική θέρμη ξεχωριστών ανθρώπων, υλοποίησε οράματα και ανατάσεις, παρήγαγε πλούσιο πνευματικό και
καλλιτεχνικό έργο, πρωταγωνίστησε στη διάσωση ενός υπέροχου αυθεντικού πολιτισμού, που η βαθειά ελληνικότητά του αφήνει άναυδους του μελετητές και πρωτοστάτησε σε πλήθος έργων πνευματικών, εθνικών και φιλαλληλίας. Στους κόλπους της οργανώθηκε η ανιστόρηση των περισσοτέρων ιερών μονών του ιστορικού Πόντου. Πλείστα ποντιακά σωματεία ιδρύθηκαν με πρωτοβουλίες μελών της Ευξείνου Λέσχης και από αυτήν ξεκίνησε και στηρίχθηκε η ίδρυση δευτεροβάθμιων ήδη και τριτοβάθμιων οργανώσεων των Ποντίων.

Η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης έλαβε το σημερινό σωματειακό χαρακτήρα της το 1933 με πρωτοβουλίες εξεχόντων πολιτών της Θεσσαλονίκης, αφομοιώνοντας προϋπάρχουσες ποντιακές οργανώσεις. Η προσφορά της στον πολιτιστικό και κοινωνικό τομέα είναι εξαιρετικά πλούσια. Πολύ ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:

Στην Ευξεινο Λέσχη έχει συλληφθεί το 1936 και έγινε πράξη στη συνέχεια η ιδέα λειτουργίας Λαίκού πανεπιστημίου. Αλλωστε πάντοτε οι διαλέξεις στη Λέσχη ήταν πνευματικά γεγονότα.

Στη διάρκεια της Κατοχής η Εύξεινος Λέσχη επέδειξε υψηλό εθνικό φρόνημα απέναντι στον κατακτητή και συνέδραμε την κοινωνία της Θεσσαλονίκης και των περιφερειακών συνοικισμών περιθάλποντας εκατοντάδες ελληνόπουλα, οργανώνοντας διανομή τροφίμων, ιατρική και φαρμακευτική βοήθεια σε πενόμενες και χειμαζόμενες πληθυσμιακές ομάδες, σε βομβόπληκτους και σε καταφυγόντες στη Θεσσαλονίκη από την ανατολική Μακεδονία και Θράκη, όπου υπήρχε βουλγαρική κατοχή και διαθέτοντας δωρεάν τις αίθουσές της στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο είχε επιταχθεί από τους Γερμανούς.

Στη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου βοήθησε στη στέγαση και φροντίδα πολλών οικογενειών, θυμάτων των καταστροφών.
Το 1955 παραχώρησε στο Δημόσιο έκταση τριών στρεμμάτων στην Καλαμαριά, με ολοκληρωμένο ειδικό κτίσμα, σημερινής αξίας πολλών εκατομμυρίων Ευρώ, για την λειτουργία Παιδικού Σταθμού.

Λειτούργησε φοιτητικό οικοτροφείο από το 1957, το οποίο αργότερα ονομάστηκε Οίκος Ακρίτα Φοιτητού και στεγάστηκε σε ιδιόκτητο κτίριο στην οδό Βασιλίσσης Ολγας, προσφορά σωτήρια σε πλήθος αδύναμων οικονομικά φοιτητών, αδιακρίτως ιδιαίτερης καταγωγής.
Εξέδιδε επί πολλές δεκαετίες εφημερίδα, κυρίως ποντιακού περιεχομένου και διατηρούσε ραδιοφωνική εκπομπή.

Η Λέσχη διαθέτει αξιόλογη βιβλιοθήκη, πολλά από τα βιβλία της οποίας έχουν εκδοθεί τον προπερασμένο αιώνα.
Πολύ σημαντική είναι η προσφορά της στον τομέα του ποντιακού θεάτρου και χορού. Με δική της μέριμνα και δικές της αποκλειστικά δαπάνες φιλοτεχνήθηκε και τοποθετήθηκε στα κηπάρια της οδού Ερμού, το μνημείο των Προμάχων του Ελληνισμού στον Πόντο.

Βραβεύει πολλούς αριστούχους μαθητές και παρέχει υποτροφίες σε πανεπιστημιακούς απόφοιτους για ευρύτερες σπουδές.
Τα τελευταία χρόνια τα διοικητικά συμβούλια εστιάζουν τις προσπάθειές τους στον πνευματικό, πολιτιστικό, καλλιτεχνικό τομέα. Αναφέρουμε ενδεικτικά:
Τα χορευτικά της Ευξείνου Λέσχης πραγματοποιούν δεκάδες εμφανίσεις σε όλες τις γωνιές της χώρας αλλά και στο εξωτερικό.
Ιδιαίτερα σημαντική η μεγάλη αποστολή του χορευτικού στην Φιλαδέλφεια των Η.Π.Α. από 22 έως 25 Μαϊου 2009 για να συμμετάσχει στο τρίτο συναπάντημα νεολαίας, καθώς και η αποστολή στην Κωνσταντινούπολη για να συμμετάσχει στις πολιτιστικές εκδηλώσεις των επαιδευτηρίων του ΖΑΠΕΙΟΥ.
Την συστηματική, οργανωμένη και ολοένα ενισχυόμενη απονομή βραβείων και βοηθημάτων σε αριστεύοντες μαθητές και μαθήτριες γυμνασίων και λυκείων, που είναι παιδιά μελών του Σωματείου. Ο αριθμός των αριστούχων αυτής της κατηγορίας το έτος 2010 ανήλθε σε 39.

Την ετήσια χορήγηση υποτροφιών, κατά κανόνα στη διάρκεια της εκδήλωσης της καθιερωμένης γιορτής των γραμμάτων (30 Ιανουαρίου), προς απόφοιτους τριτοβάθμιας, που έχουν πραγματική ανάγκη οικονομικής υποστήριξης, όπως και η παροχή ειδικών υποτροφιών για έρευνα σε θέματα ιστορίας, λαογραφίας, γλωσσολογίας, μουσικής, θεάτρου του Πόντου κ.λ.π.
Στην εκδήλωση της 30ής Ιανουαρίου 2010 χορηγήθηκαν δέκα τέσσερις (14) υποτροφίες και οικονομικά βοηθήματα.
Στη διάρκεια των επόμενων μηνών χορηγήθηκαν άλλες δύο (2) υποτροφίες καθώς και πέντε (5) οικονομικές ενισχύσεις για συμμετοχή μεταπτυχιακών υποτρόφων σε διεθνή συνέδρια.
Οι παραπάνω υποτροφίες και ενισχύσεις δεν προϋποθέτουν ως κριτήριο την ποντιακή καταγωγή του ενδιαφερομένου.

Την σημαντική οικονομική ενίσχυση για:

α) Την επανέκδοση του 14τομου σπουδαίου έργου του καθηγητή Κώστα Φωτιάδη για να υλοιποηθεί η πρόθεση του συγγραφέα να διανεμηθεί το έργο σε τμήματα Ελληνικών σπουδών, Ελληνικής γλώσσας και ιδρύματα για ολοκαυτώματα και αναγνωρίσεις γενοκτονιών σε ολόκληρο τον κόσμο.
β) την αποκλειστική σχεδόν κάλυψη της δαπάνης για την έκδοση του ιστορικού λευκώματος με τίτλο «Ο προσφυγικός συνοικισμός Ναυάρχου Βότση» έργο πολύμοχθης προσπάθειας του καθηγητή στο Αριστοτέλεια Πανεπιστήμιο Ανανία Τσιραμπίδη.
γ) Την ανάληψη μεγάλου τμήματος του κόστους γυρίσματος ιστορικού ντοκυμαντέρ για την Τραπεζούντα με γυρίσματα στο Πόντο, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με συνεντεύξεις μεγάλων ιστορικών Ελλήνων και ξένων.
Η πρώτη προβολή θα πραγματοποιηθεί από τους συμπαραγωγούς (Εύξεινος Λέσχη Θεσ/νίκης, Ιδρυμα Αγιος Γεώργιος Περιστερεώτα και πνευματικό-ερευνητικό κέντρο Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα) στο τέλος Νοεμβρίου 2010.
δ) Την ανάληψη σημαντικού μέρους της δαπάνης συνδιοργάνωσης διήμερου επιστημονικού συμποσίου (20-21 Μαϊου 2010) με το πνευματικό ερευνητικό κέντρο του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα και το Πανεπιστήμιο Θεσ/νίκης με θέμα «Διαθρησκειακός διάλογος, ανθρώπινα δικαιώματα και θρησκευτικό παρόν στην Τουρκία» με εξέχοντες επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
ε) Την ουσιαστική ηθική και υλική υποστήριξη πρωτοπόρων πρωτοβουλιών της Νεολαίας Περιφέρειας Θεσ/νίκης της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος.
στ) Την ανάληψη σημαντικούμέρους του κόστους έκδοσης του νέου βελτιωμένου διδακτικού εγχειριδίου με τίτλο "The Pontian/Anatolian Greek Genocide 1914-1923" που είναι υπό έκδοση από τον Σύλλογο Ελλήνων Ποντίων Σικάγο, αδελφό σωματείο της Αμερικής, που πρωταγωνιστεί σε ουσιαστική δουλειά και δράσεις καρποφόρες (με την Οργάνωση Ακαδημαϊκών Συνόδων, την συγκέντρωση και τεκμηρίωση στοιχείων για την τραγωδία του Ελληνισμού και την συστηματική ενημέρωση της Αμερικανικής κοινωνίας για την Γενοκτονία).
ζ) Την ηθική κυρίως στήριξη μεγάλων προσωπικοτήτων που αγωνίστηκαν για τα ανθρώπινα δικαιώματα (μεταξύ άλλων Αρμενίων και Ελλήνων Ποντίων), καθώς και την αναγκαία υποστήριξη προσκυνηματικών-εκπαιδευτικών ταξιδιών φοιτητών στον ιστορικό πόντο.
η) Την ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας με ξένους ακαδημαϊκούς, οι οποίοι συχνά μας εκπλήσσουν ευχάριστα με την γνώση και την ευαισθησία τους πάνω στο θέμα της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και γενικά των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και της Θράκης.
θ) Την διοργάνωση εντός μόνο του έτους 2010, εκδηλώσεων με βιβλιοπαρουσιάσεις, μουσικές, λαογραφικές, ποιητικές και τιμητικές στη μνήμη μεγάλων προσωπικοτήτων, όπως η εκδήλωση για τον αείμνηστο πρωτοπόρο πεζογράφο της πόλης μας Γιώργο Ιωάννου και αυτή για τον μεγάλο ανθρωπιστή, έντιμο διπλωμάτη και ευεργέτη των Ελλήνων Henry Morgentau (Ερρίκο Μοργκεντάου), με ομιλήτρια την δισεγγονή του Pamela Steiner, διδάκτορα του Πανεπιστημίου Harvard, διευθύντρια του Humanitarian initiative του Πανεπιστημίου αυτού.

Η Εύξεινος Λέσχη έχει το προνόμιο να διαθέτει την μοναδική στην παραλία της Θεσσαλονίκης μεγάλη αίθουσα-εντευκτήριο στη γωνιακή οικοδομή επί της πλατείας Αριστοτέλους και παραλιακής οδού. Εκεί γίνονται οι πάμπολλες Πνευματικές, πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις της Λέσχης αλλά και άλλων πολιτιστικών φορέων.
Εχει μεγάλη ακίνητη περιουσία (οκταώροφη οικοδομή στη Βασιλίσσης Ολγας, πενταώροφη οικοδομή στην Καλαμαριά στην οδό Αδριανουπόλεως, αίθουσες στη Λεωφόρο Νίκης 13 και γραφεία στη Λεωφόρο Νίκης 1) και την δυνατότητα οικονομικής αυτοτέλειας, κυρίως από εισοδήματα προερχόμενα από εκμίσθωση ακινήτων της.
Το ιδιόκτητο κτίριο στην Καλαμαριά προορίζεται να στεγάσει το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο του Πόντου. Ηδη σε πρώτη φάση προετοιμάζεται, καθώς ωριμάζουν κάποια πρόσφορα προαπαιτούμενα, να ξεκινήσει η ίδρυση και λειτουργία του Ινστιτούτου ανατολικών σπουδών, το οποίο δεν θα περιορίζεται στην μελέτη και τεκμηρίωση του Πολιτισμού των Ελλήνων του Πόντου και της Ανατολής, αλλά και αυτή των γειτονικών λαών.

Η Λέσχη πρωτοστατεί στην υποστήριξη του αιτήματος για αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ενισχύοντας αποφασιστικά όλες τις πρωτοβουλίες της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος.

Μέλη της Λέσχης είναι κυρίως Πόντιοι, αλλά και άλλοι συνέλληνες που εγγράφονται ως ενεργά μέλη.

Γενικά η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης, με το κύρος και τις δυνατότητές της είναι ιδιαίτερα σημαντική βάση επιρροής στη ζωή της Θεσσαλονίκης αλλά και ευρύτερα.
Για τη δραστηριότητά της τιμήθηκε με το βραβείο Ακαδημίας Αθηνών.

Πολιτικό Αρχείο του Πόντου των ετών 1916-1924
Βιβλιοθήκη

http://www.efxinos.gr/%CE%95%CE%A5%CE%9E%CE%95%CE%99%CE%9D%CE%9F%CE%A3-%CE%9B%CE%95%CE%A3%CE%A7%CE%97.aspx