Γενικά Αρχεία του Κράτους - Τμήμα Σάμου

Γενικά Αρχεία του Κράτους - Τμήμα Σάμου

• Γ.Α.Κ. - Τμήμα Σάμου

• Κρατικός Αρχειακός Φορέας

Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους - Τμήμα Σάμου αποτελούν διάδοχη υπηρεσία του Ιστορικού Αρχείου Σάμου και του παλαιότερου Αρχειοφυλακείου Σάμου.
Η πρώτη αρχειακή υπηρεσία της Σάμου, το Αρχειοφυλακείο, ιδρύθηκε το 1882 από την Ηγεμονική Διοίκηση με σκοπό την τακτική παραλαβή και τη φύλαξη των αρχείων των διαφόρων υπηρεσιών του αυτόνομου κρατιδίου της Σάμου.
Με την ενσωμάτωση της Σάμου στο νεοελληνικό κράτος (1912), όλα τα αρχεία της Ηγεμονίας περιήλθαν σταδιακά στο Δημόσιο Αρχειοφυλακείο.
Το 1921, με το νόμο 2617 "περί του εν Σάμω Αρχειοφυλακείου", ορίστηκε το πλαίσιο λειτουργίας της υπηρεσίας, στο ίδιο πνεύμα με το ιδρυτικό ηγεμονικό διάταγμα του 1882, με τη διαφορά ότι στη θέση του αρχειοφύλακα προβλεπόταν πλέον να υπηρετεί πτυχιούχος της Φιλοσοφικής ή Νομικής Σχολής. Το Αρχειοφυλακείο Σάμου, υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, λειτούργησε στο εξής σύμφωνα με την ισχύουσα σε όλη την ελληνική επικράτεια νομοθεσία περί Αρχειοφυλακείων.
Το 1938 μετονομάστηκε σε Ιστορικό Αρχείο Σάμου και τέθηκε υπό την εποπτεία των Γενικών Αρχείων του Κράτους, υπηρεσία υπαγόμενη αρχικά στο Υπουργείο Πολιτισμού και, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, στο Υπουργείο Παιδείας.
Με το νόμο 1946 του 1991 το Ιστορικό Αρχείο Σάμου εντάχθηκε στις περιφερειακές υπηρεσίες των Γενικών Αρχείων του Κράτους ως "Αρχεία Νομού Σάμου".
Τέλος, με το νόμο 4610 του 2019 περί Γενικών Αρχείων του Κράτους, καθορίστηκε το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει μέχρι σήμερα τη λειτουργία της υπηρεσίας, με την ονομασία Γ.Α.Κ. - Τμήμα Σάμου.

Μετά το 1912 ελάχιστα αρχεία είχαν εισαχθεί στο Ιστορικό Αρχείο Σάμου. Πολλά από τα νεότερα αρχεία καταστράφηκαν είτε επειδή δεν δινόταν η πρέπουσα προσοχή είτε λόγω των πολέμων και των ανώμαλων πολιτικών καταστάσεων.
Από το 1989 βασικός στόχος των Γ.Α.Κ. Σάμου υπήρξε η επισήμανση νέων αρχείων και η εισαγωγή όσων επέτρεπε ο περιορισμένος χώρος του παλιού κτιρίου. Σήμερα έχει ολοκληρωθεί η επισήμανση των αρχείων των δημοσίων υπηρεσιών, των κοινοτήτων και σχολείων της Σάμου και της Ικαρίας. Στόχος επίσης είναι η συνέχιση της καταγραφής των ενεργών αρχείων και η ευαισθητοποίηση των αρμοδίων υπαλλήλων να φροντίζουν για τη διαφύλαξη των αρχείων της υπηρεσίας τους. Τρίτος στόχος η ηλεκτρονική αρχειοθέτηση, καταλογογράφηση και η αναπαραγωγή αρχείων, ιδίως των παλαιών (17ου-19ου αι.) ώστε να είναι προσβάσιμα στους ερευνητές χωρίς να φθείρεται το υλικό. Η δημιουργία ψηφιακού αρχείου είχε επιτευχθεί αρχικά με την εφαρμογή και χρήση του STATUS IQ το οποίο αντικαταστάθηκε στην συνέχεια από την κεντρική πύλη των Γενικών Αρχείων του Κράτους "Αρχειομνήμων".

Στα Γ.Α.Κ. - Τμήμα Σάμου φυλάσσονται οι ακόλουθες κατηγορίες αρχειακού υλικού:

• Συλλογές 17ου-19ου αιώνα
• Αρχεία Ηγεμονίας Σάμου
• Νεότερα αρχεία και συλλογές:
  • Διοικητικά
  • Εκπαιδευτικά
  • Δικαστικά
  • Δημοτικά
  • Ιδιωτικά
  • Συλλογές οπτικοακουστικού υλικού
  • Συλλογές τύπου

Αναλυτικότερη περιγραφή του υλικού υπάρχει στην ιστοσελίδα της υπηρεσίας: http://gak.sam.sch.gr/ArchCol/archcol-00.html

Ώρες λειτουργίας Αναγνωστηρίου: 9:00-15:00