Επιθεωρητές Δημοτικών Σχολείων Γόρτυνος και Ηρακλείου Κρήτης

Identity area

Type of entity

Corporate body

Authorized form of name

Επιθεωρητές Δημοτικών Σχολείων Γόρτυνος και Ηρακλείου Κρήτης

Parallel form(s) of name

Standardized form(s) of name according to other rules

Other form(s) of name

Identifiers for corporate bodies

Description area

Dates of existence

History

Ο θεσμός του Επιθεωρητή στην Παλαιά Ελλάδα
Με τη σύσταση του Ελληνικού κράτους το 1830, οργανώνεται και το εκπαιδευτικό του σύστημα. Ο θεσμός των επιθεωρητών καθιερώνεται με το διάταγμα 1372 της 5ης Οκτωβρίου 1830. Με αυτό καθορίζονταν οι αρμοδιότητες του επιθεωρητή, οι οποίες μεταξύ άλλων, ήταν η αυτοπρόσωπη παρουσία του στα σχολεία και στη διεξαγωγή των μαθημάτων, με σκοπό να παρατηρεί τους μαθητές, τις δυνατότητές τους και τον τρόπο παράδοσης του εκπαιδευτικού. Στον νόμο που εισηγούνται οι Βαυαροί περί Δημοτικών Σχολείων το 1834, εισάγεται και ο θεσμός του Γενικού Επιθεωρητή των Δημοτικών Σχολείων. Αυτός θα διευθύνει το Διδασκαλείο το οποίο κατάρτιζε τους νέους δασκάλους, επόπτευε τα Δημοτικά Σχολεία, ενώ ασκούσε και πειθαρχικό έλεγχο στο διδακτικό προσωπικό τους. Λόγω της σταδιακής ενσωμάτωσης νέων περιοχών στο Ελληνικό κράτος (Επτάνησα, Θεσσαλία κλπ), καθιερώνεται ο θεσμός του Έκτακτου Επιθεωρητή με αποκλειστική του ευθύνη την καταγραφή των προβλημάτων των σχολείων και όχι την εποπτική ή πειθαρχική επιστασία των εκπαιδευτικών. Σταδιακά, από το 1842 μέχρι το 1895, μέσα από διάφορα νομοθετήματα συγκροτείται ο "Επιθεωρητισμός". Τα καθήκοντα του επιθεωρητή είναι επαυξημένα και συμπεριλαμβάνουν, τη μισθοδοσία του εκπαιδευτικού προσωπικού, εγκρίσεις αναρρωτικών αδειών, την επίβλεψη της συμπεριφορά τους, ενώ εισηγούνταν τον προβιβασμό των δασκάλων. Το 1895 καθιερώνεται ο θεσμός του Νομαρχιακού Επιθεωρητή: κάθε έξι μήνες περιόδευαν στα σχολεία της περιφέρειάς τους, ήλεγχαν για πειθαρχικά ζητήματα το προσωπικό και τηρούσαν για τον κάθε έναν "φύλλο ποιότητας", εξέταζαν τα όποια κτιριακά προβλήματα των σχολείων, την επάρκεια της υλικοτεχνικής υποδομής τους. Τις θέσεις αυτές καταλάμβαναν, καθηγητές Γυμνασίου, διδάκτορες φιλολογίας, με πενταετή υπηρεσία και διευθυντές Διδασκαλείων. Βοηθοί των Νομαρχιακών Επιθεωρητών ήταν οι Νομαρχιακοί Επιθεωρητές Β΄ τάξης οι οποίοι παρακολουθούσαν τη διδασκαλία μέσα στην τάξη, έκαναν υποδειγματικές διδασκαλίες, συμβούλευαν και καθοδηγούσαν τους δασκάλους. Σε τοπικό-νομαρχιακό επίπεδο λειτουργούσε και το "Εποπτικό Συμβούλιο Εκπαίδευσης" το οποίο εκδίκαζε ενστάσεις κατά των αποφάσεων των επιθεωρητών. Όμως λόγω πλημμελούς λειτουργίας τους και συχνών διαφωνιών μεταξύ τους, ενισχύθηκε ακόμα πιο πολύ ο ρόλος των επιθεωρητών, με νόμο (ΓΩΚΗ΄) του 1911, ενώ ταυτόχρονα ο ίδιος νόμος σύστηνε το Κεντρικό Εποπτικό Συμβούλιο Δημοτικής Εκπαίδευσης. Το 1905 με το νόμο ΓΖΑ' συστήθηκαν 3 θέσεις Γενικών Επιθεωρητών: δύο φιλολόγων και μίας φυσικομαθηματικών. Επίσης, καταργήθηκαν οι αποτελούμενες από καθηγητές Πανεπιστημίου επιτροπές οι οποίες επισκέπτονταν τα σχολεία. Το 1937 καθιερώνεται ο θεσμός των Γενικών Επιθεωρητών της Δημοτικής Εκπαίδευσης και χωρίζεται η εποπτεία της από τη Μέση Εκπαίδευση σε περιφερειακό επίπεδο.
Ο θεσμός του Επιθεωρητή στην Κρητική Πολιτεία
Με τον Νόμο 42 "Περί Διοικήσεως και Επιθεωρήσεως της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως" (Επίσημη Εφημερίδα της Κρητικής Πολιτείας αριθμ. 58/10-7-1899), εισάγεται ο θεσμός του Γενικού Επιθεωρητού και των Νομαρχιακών Επιθεωρητών στην Κρήτη. Σύμφωνα με τον ανωτέρω νόμο, ο Γενικός Επιθεωρητής εποπτεύει τα γυμνάσια, τα διδασκαλεία και τα ιεροδιδασκαλεία, δύο τουλάχιστον φορές τον χρόνο, επισκεπτόμενος αυτά και εξετάζοντας αν τηρούνται οι διατάξεις του νόμου. Σε όλη την Κρήτη διορίζονται ένας Γενικός Επιθεωρητής και τέσσερις Νομαρχιακοί Επιθεωρητές, με έδρα τις πρωτεύουσες των Νομών Λασιθίου, Ηρακλείου, Ρεθύμνου και Χανίων. Οι Νομαρχιακοί Επιθεωρητές έχουν την άμεση εποπτεία όλων των δημοτικών σχολείων και των γραμματοδιδασκαλείων αρρένων και θηλέων της Περιφέρειας του Νομού που ανήκουν.
Το 1914 με Β.Δ. της 16ης Αυγούστου 1914 (ΦΕΚ 234/Α/21-8-1914), κατανέμονται τα δημοτικά σχολεία της Νέας Ελλάδος σε Εκπαιδευτικές Περιφέρειες. Τα δημοτικά σχολεία της Κρήτης, κατανέμονται στις εξής Περιφέρειες:

  1. Ηρακλείου (δημοτικά σχολεία της Πόλεως του Ηρακλείου, των επαρχιών Τεμένους, Πεδιάδος και Λασιθίου) με έδρα το Ηράκλειο.
  2. Γόρτυνος (δημοτικά σχολεία των επαρχιών Μαλεβιζίου, Μονοφατσίου, Καινουρίου και Πυργιωτίσσης) με έδρα τους Άγιους Δέκα.
  3. Μεραμβέλλου (δημοτικά σχολεία των επαρχιών Μεραμβέλλου, Ιεράπετρας, Βιάννου και Σητείας) με έδρα τη Νεάπολη.
  4. Ρεθύμνης (δημοτικά σχολεία των επαρχιών Ρεθύμνης, Μυλοποτάμου, Αμαρίου και Αγίου Βασιλείου) με έδρα το Ρέθυμνο.
  5. Σφακίων (δημοτικά σχολεία των επαρχιών Σφακίων, Γαύδου, Αποκορώνου και Κεραμειών) με έδρα τον Βάμο.
  6. Χανίων (δημοτικά σχολεία των επαρχιών Κισσάμου, Σελίνου, Κυδωνίας) με έδρα τα Χανιά.
    Με Β.Δ. της 16ης Αυγούστου 1914 (ΦΕΚ 234/Α/21-8-1914) τα σχολεία της Κρήτης υπάγονται στη δικαιοδοσία του Γενικού Επιθεωρητού της Ζ΄ Εκπαιδευτικής Περιφέρειας.
    Με Β.Δ. της 31ης Οκτωβρίου 1914 (ΦΕΚ 320/Α/8-11-1914) επεκτάθηκε η σχολική νομοθεσία της Παλαιάς Ελλάδας στις νέες Χώρες.
    Το 1930, με Π.Δ. της 8ης Νοεμβρίου 1930 (ΦΕΚ 369/Α/14-11-1930), στις δύο εκπαιδευτικές Περιφέρειες του Νομού Ηρακλείου, (Ηρακλείου και Γόρτυνος), προστέθηκε ακόμα μία, η Περιφέρεια Πεδιάδος -Καστελλίου.

Places

Legal status

Functions, occupations and activities

Mandates/sources of authority

Internal structures/genealogy

General context

Relationships area

Access points area

Subject access points

Place access points

Occupations

Control area

Authority record identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

Status

Level of detail

Dates of creation, revision and deletion

Language(s)

Script(s)

Sources

Maintenance notes

  • Clipboard

  • Export

  • EAC

Related subjects

Related places