Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος

Η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος ιδρύθηκε το 1882, σε μία εποχή οικονομικής και κοινωνικής ανέλιξης του ελληνικού κράτους, περίπου πενήντα χρόνια μετά την κατάκτηση της ανεξαρτησίας του.

Ιδρυτικά μέλη της ήταν επιφανείς εκπρόσωποι των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών της εποχής, όπως ο λόγιος και δημοσιογράφος Τιμολέων Φιλήμων, o θεμελιωτής της ελληνικής λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης, ο ιστορικός Σπυρίδων Λάμπρος, ο αθηναιογράφος Δημήτριος Καμπούρογλου, ο δημοσιογράφος Μπάμπης 'Aννινος, ο ιστορικός και γεωγράφος Αντώνιος Μηλιαράκης, ο ποιητής Γεώργιος Δροσίνης κ.ά.

Σκοπός της, η συλλογή, διαφύλαξη και προβολή κειμηλίων και μαρτυριών που φωτίζουν την ιστορία του νεότερου Ελληνισμού. Για την εκπλήρωση του σκοπού αυτού η Εταιρεία προέβη άμεσα στη σύσταση Μουσείου, Αρχείου και Βιβλιοθήκης. Παράλληλα, από το 1883 εξέδιδε περιοδικό επιστημονικό σύγγραμμα, το Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος με μελέτες ιστορικού και λαογραφικού περιεχομένου.

Σήμερα η δράση της Εταιρείας προβάλλεται κυρίως μέσα από το έργο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου και του παραρτήματός της στην Ύδρα.

Η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Λειτουργεί αδιάλειπτα από το 1882. Σκοπός της, η συλλογή, διατήρηση και προβολή αντικειμένων και μαρτυριών που φωτίζουν την ιστορία του νεότερου Ελληνισμού. Είναι η ψυχή πίσω από τη λειτουργία του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.

Σήμερα,τα ιστορικά έγγραφα του Αρχείου απαρτίζουν περίπου 350 αρχειακές μονάδες. Το αρχειακό υλικό προέρχεται κυρίως από δωρεές προσώπων ή φορέων αλλά και από αγορές και καλύπτει την περίοδο από το 16ο μέχρι και το β΄ μισό του 20ού αιώνα. Ο ερευνητής της ιστορίας του νεότερου ελληνισμού μπορεί μέσα από τα πολυάριθμα δημόσια και ιδιωτικά αρχεία τα οποία αποτελούν αδιάψευστες ιστορικές πηγές, να προσεγγίσει τα γεγονότα και να ερευνήσει τις αιτίες που τα προκάλεσαν.