Showing 383 results

Authority record
Person

Μπαλτατζής - Μαυροκορδάτος, Νικόλαος

  • Person

Έλληνας δημοσιογράφος, πολιτικός και Ολυμπιονίκης στην υδατοσφαίριση που διετέλεσε μετέπειτα αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής.

Πλαστήρας, Νικόλαος

  • Person
  • 1883 - 1953

Ο Νικόλαος Πλαστήρας (4 Νοεμβρίου 1883 - 26 Ιουλίου 1953) ήταν Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός. Έγινε γνωστός για την στρατιωτική του δράση κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους (όπου έγινε γνωστός ως Μαύρος Καβαλάρης) και τη Μικρασιατική εκστρατεία ενώ πολλές φορές ενεπλάκη με την πολιτική συμμετέχοντας ή οργανώνοντας κινήματα. Ήταν φιλοβενιζελικός και κυβέρνησε την Ελλάδα τρεις φορές, μία το 1945 και άλλες δύο στα 1950-1952.

Τσουδερός, Εμμανουήλ

  • Person

Σπούδασε νομικά στο παν/μιο Αθηνών. Το 1906 εκλέχθηκε βουλευτής για πρώτη φορά στην Κρητική Βουλή και το ’11 έγινε αντιπρόεδρος της συνέλευσης των Κρητών. Διετέλεσε πρωθυπουργός της εξόριστης κυβερνήσεως κατά τα έτη 1941-1944. Μέλη της οικογένειας Τσουδερού διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στις υποθέσεις της Κρήτης κατά τη διάρκεια 19ου – 20ου. Ήταν παντρεμένος με την Μαρία Θεοφανάκη και είχε αποκτήσει τρία παιδιά, την Αθηνά, τον Γιάννη και τη Βιργινία

Παπαχρυσάνθου, Βασίλειος

  • Person
  • 1859-1937

Ο Παπαχρυσάνθου, αυτοδίδακτος μαρμαρογλύπτης, σπούδασε με την οικονομική ενίσχυση του Οικουμενικού Πατριαρχείου την τεχνική της λιθογραφίας στο Παρίσι και κοντά στον Δημήτριο Γαλανάκη. Αγόρασε το λιθογραφείο του Καρλ Γιόζεφ Κόλμαν (1812-1870) και ίδρυσε το δικό του το 1888, ενώ γύρω στο 1910 φιλοτέχνησε και τύπωσε τους πρώτους στην Ελλάδα λιθογραφημένους στρατιωτικούς χάρτες. Ο γιος του Φοίβος Παπαχρυσάνθου (1900-1986) δημιούργησε, μαζί με τον διευθυντή του Κεντρικού Πρακτορείου Εφημερίδων Ιωάννη Αναγνωστόπουλο, το 1939 στην Ιερά Οδό την πρώτη στην Ελλάδα μονάδα Βαθυτυπίας.

[Το βιογραφικό σημείωμα αντλήθηκε αυτούσιο από το βιβλίο: Δημήτρης Παυλόπουλος, Χαρακτική - γραφικές τέχνες – ιστορία – τεχνικές – μέθοδοι – γλωσσάρια όρων, έκδοση τρίτη, ColorNetwork, Αθήνα 2011.]

Παππά, Έλλη

  • Person
  • 1920-2009

Η Έλλη–Ελένη Παππά, κόρη του Ευάγγελου Παππά και της Μαριάνθης Παππαδοπούλου, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1920. Ήταν η μικρότερη από τα πέντε παιδιά της οικογέ­νειας, τέσσερα κορίτσια (Ηρώ, Δέσποινα, Διδώ, Έλλη) και ένα αγόρι (Γιώργος). Αδελφή της είναι η συγγραφέας Διδώ Σωτηρίου. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στον Πειραιά. Φοίτησε στη φιλοσοφική και στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές της λόγω της Κατοχής. Παράλ­ληλα εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Στη διάρκεια της Κατοχής εργάστηκε στον παράνομο τύπο και σε μαθήματα μαρξισμού και, προς το τέλος, ώς τα γεγονότα του Δεκέμβρη στη σύνταξη του Ριζοσπάστη. Από τη συμφωνία της Βάρκιζας ώς την έναρξη του Εμφυλίου ήταν μέλος της Επιτροπής Διαφώτισης της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ και της συντακτικής επιτροπής της Κομμουνιστικής Επιθεώρησης. Τότε της ανατέθηκε η λειτουργία του «Κομματικού Φροντιστηρίου» μαζί με τον Κώστα Αξελό, η λειτουργία των πρώτων Κομματικών Σχολών εκείνης της περιόδου (με μαθήματα Πολιτικής Οικονομίας και Φιλοσοφίας -κυρίως Διαλεκτικού και Ιστορικού Υλισμού), και αργότερα η οργάνωση και διεύθυνση της Κομματικής Σχολής της Αθήνας στο όνομα της Ηλέκτρας Αποστόλου, με ολοήμερα μαθήματα και φροντιστηριακή επεξεργασία. Στον Εμφύλιο, δούλεψε στην έκδοση του Ριζοσπάστη σε παράνομο τυπογραφείο ώς το 1949, οπότε άρχισε η στενή συνεργασία της με τον Νίκο Πλουμπίδη και από τον Ιούνιο του 1950 με τον Νίκο Μπελογιάννη που έγινε ο σύντροφός της. Συνελήφθησαν τον Δεκέμβριο του 1950 και κρατήθηκαν σε πλήρη απομόνωση στη Γενική Ασφάλεια ώς την πρώτη δίκη τους, τον Νοέμβριο του 1951. Σε αυτές τις συνθήκες γεννήθηκε ο γιος τους, Νίκος, τον Αύγουστο του 1951. Η δεύτερη δίκη τους έγινε τον Φεβρουάριο του 1952. Και στις δύο καταδικάστηκαν σε θάνατο, αλλά η Έλλη ως μητέρα βρέφους δεν εκτελέστηκε. Αποφυλακίστηκε την πρωτοχρονιά του 1964 και εργάστηκε στην ΕΔΑ και στην εφημερίδα Δημοκρατική Αλλαγή. Από το 1965 ήταν αρθρογράφος και μέλος της συντακτικής επιτροπής της εφημερίδας. Στις 21 Απριλίου 1967 συνελήφθη από τη δικτατορία και εξορίστηκε στη Γυάρο από όπου αποφυλακίστηκε τον Ιούλιο του 1968, λόγω σοβαρής ασθένειάς της. Εργάστηκε στην Εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση, από το 1972 στην εφημερίδα Μακεδονία με αναλύσεις διεθνών θεμάτων υιοθετώντας το ψευδώνυμο Νότιος του προηγούμενου συντάκτη Σπύρου Μονδάνου, και στο περιοδικό Γυναίκα του Β. Τερζόπουλου. Στη συνέχεια εργάστηκε στην εφημερίδα Εξπρές και με την έκδοση της εφημερίδας Έθνος ανέλαβε το ρεπορτάζ για θέματα εκπαίδευσης και νεολαίας. Ανέπτυξε πολιτική δράση στην ΕΔΑ της μεταπολίτευσης, στο ΚΚΕ τη δεκαετία του 1980. Συμμετείχε στο Κέντρο Μαρξιστικών Ερευνών, στο Κέντρο Πολιτισμού «Δημήτρης Γληνός», και σε επιτροπές και εκδηλώσεις για την ειρήνη, τον πολιτισμό και το γυναικείο κίνημα.
Από πολύ νωρίς εξοικειώθηκε με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και στη φυλακή συνέλαβαν με τον Νίκο Μπελογιάννη την ιδέα της συγγραφής μίας Ιστορίας της ελληνικής σκέψης. Στην προσπάθεια αυτή εντάσσονται οι μελέτες της: Ο Πλάτωνας στην Εποχή μας (1981, 1998), Οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς στο Κεφάλαιο του Μαρξ (1983, 1984), Σπουδή στο θέμα της Ελευθερίας – Η έννοια της ελευθερίας στον προσωκρατικό υλισμό (1985). Διερευνώντας την κατάρρευση του «υπαρκτού» σοσιαλισμού εξέδωσε τις μελέτες: Μύθος και ιδεολογία στη Ρωσική Επανάσταση–Οδοιπορικό από το ρωσικό αγροτικό λαϊκισμό στο λαϊκισμό του Στάλιν (1990), Ο Λένιν χωρίς λογοκρισία και εκτός μαυσωλείου (1991), Κομμούνα του 1871: Επανάσταση του 21ου αιώνα; (1992). Λογοτεχνικά έργα της από την περίοδο της φυλάκισής της είναι: Το ημερολόγιο ενός φυλακισμένου (Μυθιστόρημα, Βουκουρέστι 1961), Δουλειά της φυλακής (Διηγήματα και ποιήματα, 1979). Άλλες μελέτες και έργα της είναι τα: Βίος και έργα της γάτας της Σοφής (1984), Σελίδες από τον τύπο της Αντίστασης (1985), Νίκος Κιτσίκης–Ο επιστήμονας, ο άνθρωπος, ο πολιτικός (1986).
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Βιογραφικά σημειώματα της ίδιας, υλικό του αρχείου.]

Ροντάκης, Νότης

  • Person
  • 1882-1907

Ο Νότης Ροντάκης, αδελφός του Γιώργου, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1882. Σπούδασε στην Νομική σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών. Ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και την κριτική λογοτεχνίας. Πέθανε πρόωρα στις 28 Ιανουαρίου 1907.
Στα ημιτελή λογοτεχνικά του έργα συγκαταλέγεται μία δραματική τριλογία με τίτλο «Άνθη και αίμα» που περιλαμβάνει τα έργα «Η Ανάσταση», «Η Γυναίκα», «Ο πιλότος». Στους ποιητές που μελέτησε και για τους οποίους έγραψε συγκαταλέγονται οι: Σολωμός, Πολυλάς, Καλοσγούρος, Βαλαωρίτης, Ζαλοκώστας, Μαρκοράς, Παλαμάς, Μαρτζώκης, Καμπύσης. Σύμφωνα με έντυπη νεκρολογία του, η μελέτη για τον Σολωμό είναι η μόνη που είχε ολοκληρωθεί.

[Πηγή: έντυπο μονόφυλλο με νεκρολογία του με τίτλο «Νότης Κ. Ροντάκης».]

Τσιμπιδάρος, Γιώργος

  • Person
  • 1891 ή 1894-1967

Ο Γιώργος Φτέρης (ψευδώνυμο του Γιώργου Τσιμπιδάρου), γιος του Ηλία και της Ευγενίας, γεννήθηκε στην Καρέα Μάνης το 1891 [1894, σύμφωνα με το βιβλίο της συζύγου του]. Είχε έξι αδέλφια:τον Στράτη, τον Γιάννη, τον Βασίλη, τον Πότη, την Τασία και την Όλγα. Ο Βασίλειος (Βάσος) Τσιμπιδάρος ήταν επιλοχίας του πεζικού, πολέμησε στη Μακεδονία ως καπετάν Τσιμπίδας και σκοτώθηκε το 1907. Ο Πότης Τσιμπιδάρος υπήρξε διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Ε. Βενιζέλου και βουλευτής.
Ο Γιώργος Φτέρης παρακολούθησε το δημοτικό στην Καρέα, το Ελληνικό στο Γύθειο και το Γυμνάσιο στην Καλαμάτα.Σπούδασε στη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε σε εφημερίδες και περιοδικά. Ξεκίνησε στο Θάρρος Καλαμών, και στη συνέχεια συνεργάστηκε στα: Καιροί, Ακρόπολις, Νέα Ημέρα, Πατρίς, Βαλκανικός Ταχυδρόμος, Ελεύθερος Τύπος, Ελεύθερος Λόγος, Αμάλθεια Σμύρνης και στα περιοδικά Νουμάς, Καλλιτέχνης, Χαραυγή Μυτιλήνης, Φιλολογική Πρωτοχρονιά, Νέα Εστία, Νέον πνεύμα, Νεοελληνική λογοτεχνία, Παναθήναια, Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά, Διάπλασις των παίδων, Ανθολογία. Χρησιμοποίησε τα ψευδώνυμα: Ανατολίτης, Λανσελότος, Γκρέκο, Φτέρης. Έζησε στη Ρώμη και στο Παρίσι όπου ήταν ανταποκριτής του Ελεύθερου Βήματος. Επιστρέφοντας στην Αθήνα εργάστηκε ως διευθυντής στα Αθηναϊκά νέα (1933-1941) και συνεργάστηκε στο Βήμα, στα Νέα και στον Ταχυδρόμο.
Έργα του: Η θρυλική ζωή του στρατηγού Βούρβαχη (1937), Πρόσωπα και σχήματα (1954), Μάνη πατρίδα μου (1976), Ελληνικές μορφές (1979).
Μετέφρασε τα Τραγούδια της Βιλιτώς του Pierre Louis (1921), τη Rabouilleuse του Émile Fabre, το Docteur Knock του Jules Romains και άλλα. Έγραψε μελέτες και ποιήματα, μεταξύ αυτών το ποίημα «Η Χωριάτα», γνωστό τραγούδι της Κατοχής.
Υπήρξε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου (1950-1952, 1956-1964), μέλος της Επιτροπής σχολικών βιβλίων, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (1930-1967).
Τιμήθηκε με τις «Ακαδημαϊκές δάφνες» της Σορβόννης (1930), τον ταξιάρχη του Φοίνικος (1965), το «χρυσούν εύσημον της δημοσιογραφίας» (1966).
Παντρεύτηκε την Ρέα Βραχηνού το 1934 και απέκτησαν μία κόρη, την Ελυάνα. Πέθανε στην Αθήνα στις14 Σεπτεμβρίου 1967 (ημερομηνία των γενεθλίων του).

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου και Ρέα Γιώργου Φτέρη, Δίπλα στον άντρα μου, Αθήνα, Δίφρος, 1977]

Αλεξάκος, Παναγιώτης

  • Person
  • 1894 - 1980

Ο Παναγιώτης (Πότης) Αλεξάκος γεννήθηκε στο Γύθειο το 1894. Ήταν από τους μεγάλους και με ισχυρή επιρροή τοπικούς γαιοκτήμονες και παράγοντες του Γυθείου. Διετέλεσε Πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου και της εταιρείας «Συκική» στο Γύθειο, καθώς και Πρόεδρος των Εφέδρων Αξιωματικών. Υπηρέτησε στον Ελληνικό Στρατό σε όλους τους πολέμους από το 1914 έως και το 1941. Παρασημοφορήθηκε για επιδειχθείσα ανδρεία και ηρωισμό στη μάχη του Αφιόν Καραχισάρ την 1-2 Ιουλίου 1921 και προήχθη στον βαθμό του Εφέδρου Αξιωματικού. Νυμφεύτηκε την Βασιλική Μητσάκου με την οποία απέκτησε δύο κόρες: την Ντίνα (Κωσταντίνα) και την Παναγιώτα. Εξ αυτών, η Ντίνα νυμφεύτηκε τον δικηγόρο Αγησίλαο (Αγι) Πετροπουλάκη (της γνωστής Μανιάτικης οικογένειας) με τον οποίο απέκτησε μία κόρη, την δωρήτρια του αρχείου Πόπη (Καλλιόπη) Πετροπουλάκη, που παντρεύτηκε τον Ε. Ζαβλιάρη.

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: πληροφορίες της δωρήτριας]

Hunter, Mary

  • Person

Η Mary Hunter ήταν αγγλίδα φιλελληνίδα. Φρόντισε και περιέθαλψε τους έλληνες στρατιώτες στους Βαλκανικούς πολέμους και στον Πρώτο Παγκόσμιο, διοργάνωσε μαζί με τον Φώτιο Πολιέζο εκδηλώσεις συμπαράστασης για τις οικογένειες και τα ορφανά και στη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας ίδρυσε το Σώμα Αδελφών Νοσοκόμων που ονομάστηκε Λευκός Σταυρός Μαίρης Χούντερ.

Αμπατζής, Ιπποκράτης

  • Person

Ο Ιπποκράτης Αμπατζής ήταν πρόσφυγας από το Αϊβαλί, ο οποίος είχε φτάσει στην Αθήνα το 1914 μαζί με τη σύζυγό του Μαρία, κόρη του Σταύρου και της Ελένης Καραμάνου, και τα δύο παιδιά τους Ηλία και Μυρτώ. Είχε κτήματα στο Φρενελί, όπου και διέμενε για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Έως το 1922 προσπαθούσε να λάβει την ελληνική υπηκοότητα, κατόπιν προτροπής του φίλου του Χασάν Βέη Σουρουρζαδέ, διευθυντή του γραφείου των ελληνο-οθωμανικών εμπορικών σχέσεων. Όμως αργότερα προσπάθησε να λάβει και την οθωμανική υπηκοότητα ξανά, όντας απελπισμένος από το ελληνικό κράτος και νιώθοντας ξένος στην Ελλάδα.

Χασάν Βέης Σουρουρζαδέ, γιος του Αλή Χασάν Σουρουρζαδέ.

Νεσιμή Βέης Χελμηζαδέ, θείος του Χασάν Βέη Σουρουρζαδέ

Χαμιτ Βεης Χελμηζαδέ, γιος του Νεσιμή.

Αλή Ταϊσκουζαδέ

Δωροθέα, αδελφή Ιππ. Αμπατζή

Γιώργος και Βάσος Καραμάνος, αδελφοί Μαρίας.

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου]

Αμπελάς, Τιμολέων

  • Person
  • 1849 - 1926

Ο Τιμολέων Αμπελάς γεννήθηκε στην Πάτρα στις 4.5.1849 και πέθανε στην Αθήνα στις 26.8.1926. Τις εγκύκλιες σπουδές του ξεκίνησε στην Αθήνα και ολοκλήρωσε στην Ερμούπολη. Σπούδασε στη νομική σχολή και διορίστηκε ως δικηγόρος στη Σύρο (1872), στη συνέχεια ως πρωτοδίκης στη Χαλκίδα (1877) και υπηρέτησε εκεί καθώς και στην Ζάκυνθο, την Αθήνα, την Λευκάδα, την Κέρκυρα και την Λάρισα (1895). Το 1901 έγινε πρόεδρος πρωτοδικών και το 1904 εφέτης στην Πάτρα. Λίγο πριν τη συνταξιοδότησή του, έπαιξε ενεργό ρόλο ως ανακριτής στη δίκη εναντίον του Α. Δελμούζου και άλλων για τα λεγόμενα «αθεϊκά» του Βόλου.
Κατά τα έτη 1876-1877 είχε αναλάβει τη διεύθυνση της εφημερίδας Εθνοφύλαξ και κατά τα 1921-1922 εργάστηκε ως ανταποκριτης της εφημερίδας Ατλαντίς της Νέας Υόρκης.
Ο Τιμολέων Αμπελάς υπήρξε κυρίως δραματικός συγγραφέας που κινήθηκε στο πλαίσιο των πανεπιστημιακών και άλλων λογοτεχνικών διαγωνισμών.
Παντρεύτηκε (26.4.1886) την Ασπασία Δ. Αθανασίου, χήρα Χ. Φαρλόπουλου, και απέκτησαν πέντε παιδιά (Δημήτριος, Φαίδων, Λέων, Ιουλία, Έλλη).

Λαμπίρης, Σπυρίδων

  • Person
  • 1902 – ;

Ο Σπυρίδων Λαμπίρης του Θεοδοσίου (Κεφαλλονιά 1902 – Αθήνα ;) ήταν γιατρός. Εργάστηκε στην Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών (1927-1948;) ενώ το 1939 ανακηρύχθηκε επίκουρος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής και το 1948 έκτακτος καθηγητής. Διετέλεσε επίσης Διευθυντής του Δημοτικού Νοσοκομείου Αθηνών «Ελπίς» (1943-1964).

Θεοδωρόπουλος, Ανδρέας

  • Person

O Ανδρέας Θεοδωρόπουλος είχε τέσσερις γιους: Θεόδωρο, Ιωάννη, Κωνσταντίνο και Αριστείδη. Ο Θεόδωρος παντρεύτηκε το 1927 τη Χρυσάνθη το γένος Σταματοπούλου, και απέκτησαν δύο κόρες: την Πολυτίμη και την Παρασκευή. Η οικογένεια καταγόταν από την κοινότητα Χειράδων Αρκαδίας και το επώνυμο των γιων του Ανδρέα διαμορφώθηκε σε Ανδριόπουλος ή Θεοδωρόπουλος από το όνομα του πατέρα τους. Στα έγγραφα του αρχείου απαντούνται επίσης και οι τύποι Ανδρεόπουλος και Θεοδωρογιαννόπουλος.

Λαμπίρης, Φώτιος

  • Person
  • 1906 - ;

Ο Φώτιος Λαμπίρης (Κεφαλλονιά 1906-;), αδελφός του Σπυρίδωνα, ήταν και αυτός γιατρός, γαστρεντερολόγος.

Αποστολόπουλος, Νικόλαος

  • Person
  • 1894 - 1944

Λίγα στοιχεία προκύπτουν για το πρόσωπο και τη ζωή του Ν. Αποστολόπουλου μέσα από το αρχείο του, τόσα όμως που να μας προκαλούν το ενδιαφέρον και την περιέργεια.
Ο Νικόλαος Αποστολόπουλος γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου στις 30 Μαρτίου 1894. Ήταν γιος του Κερκυραίου Παναγιώτη Νικολάου Αποστολόπουλου, ο οποίος από την πλευρά της μητέρας του, Ιωαννίνας, συγγένευε με τη γνωστή οικογένεια των Βλασόπουλων της Κέρκυρας που αναγράφεται στο Libro d’ Oro. Ο Παναγιώτης Αποστολόπουλος που διηύθυνε το Ταχυδρομείο στη Σύρο, είχε τιμηθεί με τον Αργυρό Σταυρό του Γεωργίου το 1892, ενώ λίγα χρόνια αργότερα το 1900, προήχθη σε Επιθεωρητή των Ταχυδρομείων και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Πέθανε το 1905, ενώ η χήρα του Ελένη, το γένος Καλομενοπούλου, και μητέρα του Νικολάου έζησε μαζί με το μοναχογιό της στην Αθήνα μέχρι το 1943.
Ο Νικόλαος Αποστολόπουλος τελείωσε το πρώτο Γυμνάσιο στην Αθήνα το 1911 και κατόπιν γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Όπως ομολογεί ο ίδιος είχε κλίση προς τις ιστορικές μελέτες και τη δημοσιογραφία από πολύ μικρός. Πριν τελειώσει ακόμα το σχολείο συνεργαζόταν με τα περιοδικά Δάφνη του Σπ. Τρικούπη, Επιθεώρηση του Δεπάστα και την Εφημερίδα του Κορομηλά. Στην εφημερίδα του Κορομηλά, σύμφωνα πάντα με τη μαρτυρία του, αρθρογραφούσε εκφράζοντας τις αντιρρήσεις του στη σκέψη αποχώρησης από την πολιτική του Γεωργίου Θεοτόκη, φίλου και συμπολίτη του πατέρα του, τον οποίο θαύμαζε και πίστευε ότι ήταν ο μόνος που μπορούσε «να αναχαιτίσει την χαλάρωση του κοινωνικού ρυθμού» που είχε προκαλέσει η επανάσταση του 1909 στο Γουδί. Το 1916 όταν ο Θεοτόκης πέθανε και ο ελληνικός λαός ήταν εθνικά διχασμένος ο Αποστολόπουλος έκρινε ότι η Ελλάδα ήταν δύσκολο να παραμείνει ουδέτερη στον παγκόσμιο πόλεμο που είχε ξεσπάσει και ότι ήταν φυσικότερο να στραφεί στο συνασπισμό των χωρών όπου μετείχε η Αγγλία. «Η σκέψις αύτη με έκανε να θεωρήσω ως λύσιν την έξοδον της Ελλάδος εκ της ουδετερότητος, και να μην αρνηθώ τας υπηρεσίας μου προς την Κυβέρνησιν, ήτις ανέλαβε την σχετικήν ευθύνην. Εδέχθην ως εκ τούτου, κατά Σεπτέμβριον του 1917 την θέσιν γραμματέως εις το τότε ιδρυθέν Πολιτικόν Γραφείον Πρωθυπουργού. Αρχικώς διηύθυνεν ο Αναστάσιος Αδοσίδης, αλλά πολύ γλήγορα διευθυντής του Γραφείου κατέστη ο Αριστείδης Κυριακίδης μεθ’ ου με συνέδεσεν στενή φιλία τα μέγιστα υποβοηθήσασα την εκ μέρους μου ανάπτυξιν πρωτοβουλίας και τον χειρισμό ορισμένων υποθέσεων...». Έτσι από το 1917 μέχρι το 1920, ο Αποστολόπουλος εργάστηκε ως γραμματέας του πολιτικού γραφείου του Ελευθερίου Βενιζέλου και την ίδια περίοδο έγραψε μία μελέτη με θέμα «Ο ελληνικός μοναρχισμός 1915-1917» η οποία δημοσιεύθηκε αργότερα.
Μετά την αποτυχία των βενιζελικών στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920, ο Σύνδεσμος Φιλελευθέρων του ανέθεσε τη διεύθυνση της Εκτελεστικής Επιτροπής του κόμματος των Φιλελευθέρων, η οποία στεγαζόταν στην οδό Βουκουρεστίου 20α. Έτσι από το 1921 μέχρι το 1924, την περίοδο που την αρχηγία των Φιλελευθέρων είχε αναλάβει ο στρατηγός Παναγιώτης Δαγκλής, μέλος της Τριανδρίας (Βενιζέλος, Δαγκλής, Κουντουριώτης) στο κίνημα του 1916, ο Αποστολόπουλος παρακολουθούσε και διεκπεραίωνε τις υποθέσεις του κόμματος. Τον Σεπτέμβριο του 1924 ανέλαβε τη θέση του διευθυντή του πολιτικού γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, θέση από την οποία παραιτήθηκε τον Απρίλιο του 1926. Στη συνέχεια γύρω στο 1928 ήταν μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Αεροπορικής Άμυνας και, μετά την επανασύσταση του κόμματος των Φιλελευθέρων, προϊστάμενος της γενικής γραμματείας του η οποία λειτουργούσε υπό τις διαταγές του υπαρχηγού του κόμματος Θεμιστοκλή Σοφούλη.
Μετά την τελευταία διακυβέρνηση της χώρας από τον Βενιζέλο, οι πολιτικές εξελίξεις, οι διαφωνίες και η ιδεολογική σύγχυση που επικρατούσαν στον πολιτικό κόσμο οδήγησαν τον Αποστολόπουλο στην αποστασιοποίησή του από το χώρο των φιλελευθέρων και στην απάρνηση του Βενιζέλου και του βενιζελισμού. Φίλος του Λαϊκού κόμματος το 1934, πολύ γρήγορα ασπάστηκε τις θέσεις του Ι.Μεταξά και το 1937 αποδέχθηκε τη θέση του συμβούλου στο Ανώτατο Οικονομικό Συμβούλιο δικαιολογώντας την πολιτική επιλογή του στον Κοκό Μελά με τα εξής λόγια: «... Σας είναι γνωσταί αι αντιλήψεις μου σήμερον, αφού δεν σας απέκρυψα ποτέ ότι από τινών ετών έχω αναθεωρήσει τας πολιτικάς μου πεποιθήσεις...». Από το 1938 μέχρι το 1943 ήταν μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Νέοι Δρόμοι, όργανο της Εθνικής Συντηρητικής Οργανώσεως (Ε.Σ.Ο.) όπου αρθρογραφούσε και έγραφε στίχους και ποιήματα με το ψευδώνυμο «Σκοπευτής». Πρόεδρος της Οργάνωσης ήταν ο βιομήχανος Επαμεινώνδας Χαρίλαος, ιδρυτής του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών και της Ανωτέρας Σχολής Βιομηχανικών Σπουδών, της οποίας ήταν πρόεδρος και καθηγητής. O Αποστολόπουλος με τη σειρά του διετέλεσε γενικός γραμματέας της Σχολής και καθηγητής της Βιοτεχνικής και Βιομηχανικής Ιστορίας στη Σιβιτανίδειο Σχολή και στην Τεχνική Σχολή Ήφαιστος. Σε μία επιστολή του (24/6/1938) προς τον πρίγκιπα Γεώργιο έγραφε: «...Με την πραγματοποίησιν αυτής της Σχολής, η οποία θα δώση ανωτέραν μόρφωσιν προς τους νέους φιλοδοξούντας να διευθύνουν εις το μέλλον τας επιχειρήσεις της Ελλάδος, νομίζω ότι συμπληρούται ο προορισμός και ως οργανώσεως και ως ατόμων...».
Ο Νικόλαος Αποστολόπουλος αυτοκτόνησε στις 29 Απριλίου 1944, σε ηλικία πενήντα χρόνων, ένα χρόνο μετά το θάνατο της μητέρας του.

[Πηγή: Βάρδα, Χριστίνα (επιμ.). Αρχείο Ελευθερίου Βενιζέλου, Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο.]

Βουτιερίδης, Ηλίας

  • Person
  • 1874 - 1941

Ο Ηλίας Βουτιερίδης, ιστορικός, κριτικός της λογοτεχνίας, λογοτέχνης και δημοσιογράφος, με καταγωγή από τη Μεθώνη, γεννήθηκε το 1874 στο Σουλινά της Ρουμανίας, όπου ο πατέρας του υπηρετούσε στο Ελληνικό Προξενείο. Πέρασε στην Πάτρα (και για σύντομα διαστήματα στη Μυτιλήνη και την Κεφαλονιά) την παιδική του ηλικία, ως τον θάνατο του πατέρα του, οπότε εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Φοίτησε στο Βαρβάκειο Γυμνάσιο και σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή, ενώ από μαθητής ακόμη του γυμνασίου ήταν γραμματέας της ελληνογαλλικής εφημερίδας Διπλωματικός Μνήμων. Πρωτοδημοσίευσε το 1893 μία μετάφραση γαλλικού διηγήματος στο περιοδικό Η Φύσις και το 1897 είδαν το φως τα πρώτα του ποιήματα στον Νεολόγο. Την ίδια χρονιά συμμετείχε ως εθελοντής υπολοχαγός στην Κρητική επανάσταση, της οποίας την ιστορία και εξέδωσε (1898). Για αρκετά χρόνια εργάστηκε ως ιδιαίτερος γραμματέας του δημάρχου Σπ. Μερκούρη. Από το 1897 ασχολήθηκε ενεργά με τη δημοσιογραφία και έκτοτε εργάστηκε ως ανταποκριτής, συνεργάτης, συντάκτης και αρχισυντάκτης πολλών εφημερίδων (Νεολόγος, Καιροί, Τηλέγραφος, Θάρρος, Θόρυβος, Ακρόπολις, Αστραπή, Σκριπ, Πατρίς, Νέα Ελλάς, Πρόοδος, Ανατολή, Άμυνα, Εφημερίς, Εμπρός, Καθημερινή, Ελεύθερο Βήμα, Τύπος κ.ά.). Ως μεταφραστής και κριτικός της λογοτεχνίας δημοσίευσε μεταφράσεις, άρθρα και μελέτες σε φιλολογικά περιοδικά όπως ο Νουμάς (μεγάλο μέρος του οποίου έγραφε με τα ψευδώνυμα "Γρίφιλος", "Γοργίας", "Σταύρος Λαμπέτης" και "Τίμωνας"), τα Παναθήναια, η Νέα Εστία, τα Ελληνικά Γράμματα, η Ιόνιος Ανθολογία, η Νεοελληνική Επιθεώρησις, η Αναγέννηση, ο Πυρσός. Το 1911-1912 εξέδωσε ο ίδιος το περιοδικό Χρονικά και το 1927 τέσσερα φυλλάδια του δελτίου «Βιβλιοθήκη Νεοελληνικής Λογοτεχνίας».
Το 1904 μετέβη στην Αλεξάνδρεια με σκοπό να υποστηρίξει εκεί την ιδέα του δημοτικισμού. Το 1908-1910 βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη, συνεργαζόμενος μυστικά με το Ελληνικό Προξενείο, σταλμένος αρχικά από την εφημερίδα Σκριπ και στη συνέχεια από την εφημερίδα Εμπρός, ενώ συνεργάστηκε και με τις εφημερίδες Αλήθεια – Νέα Αλήθεια, Φάρος της Θεσσαλονίκης και Σύνταγμα. Το 1910 φυλακίσθηκε από τους Τούρκους δύο φορές, ενώ στη συνέχεια κατέβηκε στην Κρήτη για να υποστηρίξει τον Βενιζέλο, κυρίως μέσα από την εφημερίδα Σκριπ. Το 1921 παρακολούθησε πεζός την εκστρατεία της Μικράς Ασίας (για την οποία εξέδωσε το βιβλίο Η εκστρατεία πέραν του Σαγγαρίου, 1922) ως απεσταλμένος της εφημερίδας Εμπρός, ενώ τον επόμενο χρόνο διηύθυνε την εφημερίδα Ο Συνάδελφος της Στρατιάς στη Σμύρνη. Διετέλεσε Γραμματέας της Εθνικής Βιβλιοθήκης (1923-1939), επίλεκτο μέλος της «Ενώσεως Ελλήνων Συντακτών» (1914-1941) και πρόεδρός της (1921-1922 και 1923-1924), καθηγητής νεοελληνικής λογοτεχνίας στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου (1924-1930) και στη συνέχεια στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου(1930-1941) και σύμβουλος και γραμματέας της «Νέας Σκηνής» του Κ. Χρηστομάνου (1901). Αγωνίστηκε με συνέπεια για την επικράτηση του δημοτικισμού και έγραψε άρθρα στο Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ελευθερουδάκη (1927-1931) και τη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία (1926-1934). Δημοσίευσε τις ποιητικές συλλογές Σύννεφα (1900), Ο προσκυνητής (1907), Κέλαδος (1917), Μυστικές λειτουργίες (1920), Ελεγειακά (1924), Ορφικά (1931) και Πολεμικές ωδές (1941). Έγραψε τραγωδίες εμπνευσμένες από την παράδοση (Το Γεφύρι της Άρτας, Η Ηλιογέννητη), την αρχαία μυθολογία (Κασσάνδρα), όπως και με κοινωνικό προβληματισμό (Ο ίσκιος του πεθαμένου, Όταν αγαπούμε και Η Πολιτική που σκοτώνει). Δημοσίευσε επίσης τα μονόπρακτα Ο άνδρας, Ζουάνα και Τα ρόδα της αγάπης. Συνέθεσε επίσης τα μυθιστορήματα: Μάριος (1923) και Όταν αγαπούμε (1924). Εξέδωσε φιλολογικές και κριτικές μελέτες και εκτενέστερα έργα, όπως η Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 1453-1800 (1924-1927, 2 τόμοι), η Σύντομη Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας 1900-1930 (1933), η Νεοελληνική Στιχουργική (1929). Συνέγραψε επίσης την Ιστορία της Κρητικής Επανάστασης του 1897. Ήταν από τους πρώτους μεταφραστές αρχαίων τραγωδιών (Άλκηστις, Οιδίπους επί Κολωνώ) και άλλων αρχαίων κειμένων (Αρχαίοι Έλληνες Λυρικοί 1931), Λόγγου, Δάφνις και Χλόη (1924) στη δημοτική γλώσσα. Πέθανε στην Αθήνα το 1941.
[Βιβλιογραφικές πηγές: Αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα που περιέχεται στον Φ.2.1 του αρχείου. Μ. Γ. Μερακλής (επιμ.), Η ελληνική ποίηση. Ανθολογία γραμματολογία, Σοκόλης,1977 (σ. 462)· Ν. Ι. Λάσκαρης, «Βουτιερίδης Ηλίας», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία, τόμ. Ζ, Πυρσός· Κώστας Παπαγεωργίου, «Βουτιερίδης, Ηλίας», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό τόμ. 2, Εκδοτική Αθηνών· Δημήτρης Γιάκος, «Βουτιερίδης Ηλίας», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, τόμ. 4, Χάρης Πάτσης].

Γαϊτάνου-Γιαννιού, Αθηνά

  • Person

Η Αθηνά Γαϊτάνου (αρχικά Γαϊτανοπούλου)-Γιαννιού ήταν εκπαιδευτικός, συγγραφέας, δημοσιογράφος, από τις πρώτες ελληνίδες φεμινίστριες.

Γλυκοφρύδης, Στυλιανός

  • Person
  • 1882 - ;

Ο Στυλιανός Γλυκοφρύδης (Λαμία, 1882-Αθήνα ;), ήταν δικηγόρος και διετέλεσε διευθυντής σε διάφορα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας. Την περίοδο 1915-1917 ήταν διευθυντής Β΄ και Α΄ τάξεως στις φυλακές Συγγρού. Διετέλεσε γενικός επιθεωρητής των ελληνικών φυλακών στη Μ.Ασία (Ιούλιος 1919 - Οκτώβριος 1920), επιθεωρητής φυλακών στην Ελλάδα (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 1920), “διευθυντής της διοικήσεως φυλακών Μ. Ασίας επί βαθμώ και μισθώ υπουργικού Διευθυντού Α΄τάξεως" (1921), επιθεωρητής φυλακών (Νοέμβριος 1922 - Μάϊος 1926). Από το 1927 ήταν συμβολαιογράφος. Πολέμησε και τραυματίστηκε στους Βαλκανικούς πολέμους. Ήταν παντρεμένος με την Ευγενία Ιωάννη Γκιών που ήταν ιδιοκτήτης μεταλλείου στην Τήνο.

Γούναρης, Δημήτριος

  • Person
  • 1867 - 1922

Ο Δημήτριος Γούναρης ( Πάτρα 1867-Αθήνα 1922 ) σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Γερμανία, το Παρίσι και το Λονδίνο. Το 1893 άρχισε να δικηγορεί στην Πάτρα. Στις εκλογές του 1902 ο Γούναρης πρωτοεκλέχτηκε ανεξάρτητος βουλευτής Αχαΐας, απέτυχε ωστόσο στις εκλογές του 1905, ενώ στις εκλογές του 1906 επανεκλέχτηκε. Τον Οκτώβριο του 1906 εμφανίστηκε στη Βουλή το «κόμμα των Ιαπώνων», με κύριο εμψυχωτή τον Γούναρη. Τον Ιούνιο του 1908, έγινε υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Θεοτόκη, με αποτέλεσμα τη διάλυση της ομάδας των «Ιαπώνων». Ο ίδιος παραιτήθηκε από την κυβέρνηση Θεοτόκη στις αρχές του Φεβρουαρίου του 1909. Στις εκλογές του 1910 δεν υπέβαλε υποψηφιότητα, ενώ στις εκλογές του 1912 εκλέχτηκε ανεξάρτητος βουλευτής Αχαΐας με ρητή δήλωση ότι θα είναι «αντιπολιτευόμενος». Τον Φεβρουάριο του 1915, όταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος διαφώνησε με την εισήγηση του Βενιζέλου να λάβει μέρος η Ελλάδα στην επιχείρηση των Αγγλογάλλων στα Δαρδανέλια, ύστερα από την παραίτηση του Βενιζέλου ο Γούναρης σχημάτισε στις 25 Φεβρουαρίου την πρώτη του κυβέρνηση.
Στις εκλογές της 31ης Μαΐου 1915 ως ιδρυτής του κόμματος των «εθνικοφρόνων» που το μετονόμασε αργότερα (1920) σε «Λαϊκό κόμμα» ο Γούναρης έχασε και υπερίσχυσε με μειωμένη δύναμη ο Βενιζέλος. Στις εκλογές του Δεκεμβρίου 1915 το κόμμα των Φιλελευθέρων δεν έλαβε μέρος. Στη δεύτερη διάλυση της Βουλής τον ίδιο χρόνο ο Γούναρης βγήκε νικητής στις εκλογές με αποχή μεγάλου τμήματος του λαού. Ως αντιβενιζελικός εκτοπίστηκε τον Ιούνιο του 1917 στο Αιάκειο της Κορσικής. Το 1919 διέφυγε από την Κορσική και ζήτησε πολιτικό άσυλο στην Ιταλία. Ξαναγύρισε στην Ελλάδα όταν προκήρυξε ο Βενιζέλος εκλογές για την 1 Νοεμβρίου του 1920. Αυτές οι εκλογές έδωσαν την πλειοψηφία στην Ηνωμένη Αντιπολίτευση με ισχυρότερο κόμμα στη Βουλή το «Λαϊκό κόμμα» του Γούναρη. Ο Γούναρης καταδικάστηκε - χωρίς ο ίδιος να απολογηθεί- από έκτακτο στρατοδικείο (στην γνωστή δίκη των έξι), στις 15 Νοεμβρίου του 1922 στην ποινή του θανάτου ως ένοχος «εσχάτης προδοσίας» για την Μικρασιατική καταστροφή.

Διομήδης, Αλέξανδρος

  • Person
  • 1874 - 1950

Ο Αλέξανδρος Διομήδης καταγόταν από την παλιά σπετσιώτικη οικογένεια με το επώνυμο Κυριακός ή Κυριακού που ασχολιόταν με τη ναυτιλία και το εμπόριο και συμμετείχε ενεργά στον αγώνα της ανεξαρτησίας προσφέροντας το πλοίο της «Πελεκάνος». Γιός του Νικολάου Διομήδη και της Ελένης Φιλαρέτου, γεννήθηκε στην Αθήνα στις 22 Δεκεμβρίου 1875. Μεγάλωσε μέσα σε οικογένεια νομομαθών και πολιτικών, γεγονός που τον οδήγησε να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Τόσο ο πατέρας του, όσο και ο παππούς του Διομήδης-Αναστάσιος Κυριακός καθώς και ο θείος του Βασίλης Οικονομίδης ήταν καθηγητές στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο παππούς του διετέλεσε επίσης βουλευτής Σπετσών και πρωθυπουργός, υπήρξε δε από τους κυριότερους συντάκτες του Συντάγματος του 1844.

Ο Αλέξανδρος Διομήδης σπούδασε Νομικά στη Βαϊμάρη, στο Βερολίνο και στο Παρίσι. Πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Λειψίας το 1895. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα αναγορεύτηκε υφηγητής με την πραγματεία του «Περί του προϋπολογισμού του Κράτους», ενώ παράλληλα αρθρογραφούσε στις εφημερίδες Νέα Ημέρα της Τεργέστης και Νέος Ελεύθερος Τύπος της Βιέννης. Το 1907 συμμετείχε στη Β΄ Συνδιάσκεψη Ειρήνης στη Χάγη και μετά την επανάσταση του 1909 τοποθετήθηκε από την κυβέρνηση Κυριακούλη Μαυρομιχάλη νομάρχης Αττικοβοιωτίας. Από τότε ξεκίνησε ουσιαστικά η πολιτική του σταδιοδρομία. Το 1910 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Σπετσών. Το 1912 ο Βενιζέλος του ανέθεσε το υπουργείο Οικονομικών, όπου παρέμεινε μέχρι το 1915. Το 1916-1917 εστάλη στο Παρίσι και στο Λονδίνο ως έκτακτος απεσταλμένος της κυβέρνησης Θεσσαλονίκης και το 1918 ανέλαβε το υπουργείο Εξωτερικών και προσωρινά το υπουργείο Δικαιοσύνης. Μετά την αποτυχία του κόμματος των Φιλελευθέρων στις εκλογές του 1920, ο Διομήδης αναχώρησε στο εξωτερικό όπου παρέμεινε μέχρι τη μικρασιατική καταστροφή. Τον Σεπτέμβριο του 1922 ανέλαβε προσωρινά το υπουργείο Οικονομικών στην κυβέρνηση Σ. Κροκιδά και στις αρχές του 1923 τοποθετήθηκε διοικητής της Εθνικής Τράπεζας. Το 1928 ανέλαβε τη θέση του πρώτου διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, όπου παρέμεινε μέχρι την απομάκρυνσή του, το 1931, λόγω διαφωνιών με τον Βενιζέλο για τη συναλλαγματική πολιτική. Στη συνέχεια εντάχθηκε στο Ανώτατο Οικονομικό Συμβούλιο του οποίου διετέλεσε και πρόεδρος και επανήλθε στο Γενικό Συμβούλιο της Εθνικής Τράπεζας από το οποίο παραιτήθηκε το 1943, όταν διορίστηκε διοικητής ο Γ. Μερκούρης. Τέλος, το 1949 ήταν αντιπρόεδρος στη συμμαχική κυβέρνηση Θ. Σοφούλη μετά το θάνατο του οποίου ανέλαβε για σύντομο χρονικό διάστημα την πρωθυπουργία.

Ο Α. Διομήδης εκτός από οικονομολόγος και τραπεζίτης υπήρξε διανοούμενος και ερευνητής και ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την εποχή του Βυζαντίου. Τα κυριότερα έργα του είναι:

1) Συνταγματική και οικονομική μελέτη περί του προϋπολογισμού του κράτους, Αθήνα 1905.

2) Η Β΄ Συνδιάσκεψη της Ειρήνης στη Χάγη το 1907, Αθήνα 1908.

3) Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος αρχομένου του Ευρωπαϊκού πολέμου (1915-1916), Αθήνα.

4) Τα οικονομικά της Ελλάδος προ και μετά την 1η Νοεμβρίου 1920, Αθήνα 1922.

5) Το πρόβλημα του οικονομικού μας μέλλοντος, Αθήνα 1925.

6) Η νομισματική μας ασθένεια και τα μέσα προς θεραπείαν αυτής, Αθήνα 1928.

7) Η πολιτική της σταθεροποιήσεως και ο Ε. Βενιζέλος, Αθήνα 1932.

8) Μετά την κρίσιν. Οικονομικαί και δημοσιονομικαί μελέται 1932-1934, Αθήνα 1934.

9) Βυζαντιναί Μελέται, Αθήνα 1942, 1946.

10) Τα αίτια της οικονομικής παρακμής του Βυζαντίου, Αθήνα 1937.

11) Από την πνευματική και θρησκευτική ζωή των Κομνηνών, Αθήνα.

12) Επί του νομισματικού και πιστωτικού ζητήματος, Αθήνα 1948.

13) Νέα οργανική διάρθρωσις της ελληνικής οικονομίας (Ανασυγκρότηση–Εξηλεκτρισμός-Εκβιομηχάνιση), Αθήνα 1950.

Ο Αλέξανδρος Διομήδης είχε παντρευτεί την Ιουλία Ψύχα, κόρη του Γεωργίου και της Ζηνοβίας το γένος Σαλβάγου, από την Αλεξάνδρεια.

Πέθανε στις 11 Νοεμβρίου 1950.

Δούσμανης, Σοφοκλής

  • Person
  • 1868-1952

Απόγονος μεγάλης κερκυραϊκής οικογένειας, κυβερνήτης του θωρηκτού «Γεώργιος Αβέρωφ» στους Βαλκανικούς Πολέμους, ο Σοφοκλής Δούσμανης (Κέρκυρα, 1868 – Αθήνα, 1952), ήταν ναύαρχος και σημαίνον στέλεχος του Πολεμικού Ναυτικού.
Αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων το 1888. Ικανότατος αξιωματικός φιλοβασιλικών πεποιθήσεων, η σταδιοδρομία του στο Πολεμικό Ναυτικό διαμορφώθηκε από τους δύο αυτούς παράγοντες. Με το βαθμό του αντιπλοιάρχου διετέλεσε αρχιεπιστολεύς της Μοίρας Γυμνασίων (1910), διευθυντής της Διοικητικής Υπηρεσίας του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (Γ.Ε.Ν.) (1912) και κυβερνήτης του θωρηκτού «Γεώργιος Αβέρωφ» και αρχιεπιστολεύς του Στόλου του Αιγαίου κατά τους Βαλκανικούς πολέμους. Προήχθη σε υποναύαρχο το 1914 σε αναγνώριση των υπηρεσιών του και τοποθετήθηκε διοικητής της Μοίρας Θωρηκτών. Διετέλεσε αρχηγός ΓΕΝ από τον Ιούνιο του 1915 έως το 1917. Με την επικράτηση του Βενιζέλου την περίοδο 1917-1920 αποστρατεύτηκε και εξορίστηκε στη Σαντορίνη. Μετά την επάνοδο του βασιλιά Κωνσταντίνου επανήλθε στην ενεργό υπηρεσία και διετέλεσε αρχηγός του Στόλου του Αιγαίου (Ιανουάριος – Απρίλιος 1921) και αρχηγός ΓΕΝ (Νοέμβριος 1921-Οκτώβριος 1922). Αποστρατεύτηκε προαγόμενος σε αντιναύαρχο τον Ιανουάριο του 1923. Όταν ξέσπασε το κίνημα Πλαστήρα τον Μάρτιο του 1935 διορίστηκε από την κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη υπουργός Ναυτικών (Μάρτιος – Οκτώβριος 1935) και προήχθη σε ναύαρχο. Την ίδια περίοδο (Μάρτιος 1935 – Ιανουάριος 1936) ήταν πρόεδρος της «Επιτροπής Εράνου υπέρ του Εθνικού Στόλου», που σκοπό είχε τη συλλογή χρημάτων για την αγορά ενός μεγάλου πλοίου και την αποκατάσταση των ζημιών των πλοίων του στόλου που προκλήθηκαν κατά την καταστολή του κινήματος του Πλαστήρα. Ο Δούσμανης τιμήθηκε με πολλά ελληνικά και ξένα παράσημα. Πέθανε την 6η Ιανουαρίου 1952.
Το 1939 ο Σοφοκλής Δούσμανης συνέγραψε το βιβλίο Το ημερολόγιον του κυβερνήτου του «Γ. Αβέρωφ» κατά τους πολέμους 1912-1913, Αθήναι, τύποις Πυρσού, 1939, στο οποίο προσπαθεί να τονίσει το ρόλο του στις ναυμαχίες της Έλλης (3 Δεκεμβρίου 1912) και της Λήμνου (3 Ιανουαρίου 1913). Παντρεύτηκε την Μαρία Κωνσταντίνου Βούρου το 1915.

[Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία βλ. στην εισαγωγή του κ. Κ. Παΐζη-Παραδέλη στην υπάρχουσα καταγραφή του αρχείου].

Εμμανουηλίδης, Εμμανουήλ

  • Person
  • 1867 - 1939

Γεννήθηκε στην Καισάρεια της Μικράς Ασίας. Τελείωσε τη Μεγάλη του Γένους Σχολή στην Κωνσταντινούπολη και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από όπου πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1890. Εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη ως δικηγόρος και εκλέχτηκε βουλευτής στην τουρκική Βουλή το 1911. Το 1914 επανεκλέχτηκε βουλευτής, αυτή τη φορά όμως από την περιφέρεια Αϊδινίου. Ως το τέλος του πολέμου εναντιώθηκε πολλές φορές στις τουρκικές αρχές (νόμος περί Πατριαρχείου, τουρκική κυριαρχία επί των χριστιανικών λαών). Κατά τα έτη 1920 και 1922 διετέλεσε νομάρχης Ροδόπης και Κοζάνης. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή κατέφυγε στην Αθήνα, όπου και εκλέχτηκε πληρεξούσιος Αθηνών-Πειραιώς στις βουλευτικές εκλογές του 1923. Το 1924, μαζί με αρκετούς άλλους πρόσφυγες βουλευτές, ανέθεσε την αρχηγία του νεοϊδρυθέντος Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος (κόμμα προσφύγων βουλευτών) στον Γ. Κονδύλη, παραμένοντας ηγετικό στέλεχος και συμμετέχοντας ενεργά στις συνεδριάσεις της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης ως το 1926. Προσχώρησε στο κόμμα του Βενιζέλου και διετέλεσε υπουργός Υγιεινής Προνοίας και Αντιλήψεως στις κυβερνήσεις του 1928 καθώς και στις κυβερνήσεις Ιουνίου 1929 και Δεκεμβρίου 1929. Πέθανε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 1943.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου, Εγκυκλοπαίδεια Ήλιος, http://el.wikipedia.org, λήμμα: Εμμανουηλίδης, Εμμανουήλ]

Γεδεών - Καρανικόλα, Σοφία

  • Person
  • 1904 - ;

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1904 και σπούδασε φιλολογία στην Αθήνα και φιλοσοφία, παιδαγωγικά και ψυχολογία στα πανεπιστήμια του Αμβούργου, της Ιένας και της Βιέννης, όπου και αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφίας (1934). Το 1933-1934 εργάσθηκε ως έκτακτη βοηθός στο Ψυχολογικό Ινστιτούτο της Βιέννης και κατόπιν ως βοηθός και επιμελήτρια του Πανεπιστημιακού Εργαστηρίου Πειραματικής Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ως το 1937). Το 1937 ορίστηκε μέλος του Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Συμβουλίου του οποίου αργότερα χρημάτισε αντιπρόεδρος (1963-1964). Διετέλεσε καθηγήτρια της Εφηρμοσμένης Ψυχολογίας στην Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς (ΑΒΣΠ, 1954-1968) και πρόεδρος της Επιτροπής του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών για την κατοχύρωση του επαγγέλματος του ψυχολόγου (1979). Δίδαξε στην Σχολή Επιμορφώσεως Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης το διάστημα 1977-1983. Λόγω πολιτικών πεποιθήσεων απομακρύνθηκε από την υπηρεσία της τα διαστήματα 1946-1952, 1953-1955, 1955-1960, 1967, για να αποκατασταθεί οριστικά κατά την Μεταπολίτευση. Εξελέγη ομότιμη καθηγήτρια της ΑΒΣΠ, επίτιμη εκπαιδευτική σύμβουλος του Υπουργείου Παιδείας και υφηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ως μέλος του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου υποστήριξε την σύνταξη της γραμματικής της δημοτικής καθώς και τον Οργανισμό Εκδόσεων Σχολικών Βιβλίων. Εκπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας, έλαβε μέρος στην οργάνωση της «Σχολικής Ώρας» και θέσπισε τις σχολικές ραδιοφωνικές εκπομπές του Υπουργείου Παιδείας κατά την διάρκεια του Πολέμου (1940-1941). Αργότερα, ως καθηγήτρια της ΑΒΣΠ ίδρυσε το Εργαστήριο Εφηρμοσμένης Ψυχολογίας (1960). Συμμετείχε επίσης στην ίδρυση της Σχολής Κοινωνικής Προνοίας της ΧΕΝ, του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων (1963-1968) της Εταιρείας Ψυχικής Υγιεινής και Νευροψυχιατρικής του Παιδιού, της οποίας διετέλεσε και αντιπρόεδρος, του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος και άλλων κοινωνικών φορέων.

Έργο:
Παιδομετρικαί έρευναι εν Ελλάδι (1934), Η αυθόρμητη συμπεριφορά των ενηλίκων προς τα παιδιά μέσα στην οικογένεια (1934, διδακτορική διατριβή), Ο θεσμός της συνεργασίας των μαθητών ως μέσον κοινωνικής αγωγής (1937, διατριβή για υφηγεσία), Επίτομη Κοινωνική Ψυχολογία (1958).

[Πηγές: Λήμμα «Γεδεών-Καρανικόλα, Σοφία», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ. 2, Εκδοτική Αθηνών].

Γεδεών, Μανουήλ

  • Person
  • 1851 - 1943

Γεννήθηκε στις 8 Ιουλίου 1851 στην Κωνσταντινούπολη από τον Ιωάννη Γεδεών (1812-1878, κάλφα ή αρχιτέκτονα το επάγγελμα) και την Άννα, οι οποίοι κατάγονταν από την Λέρο. Παντρεύτηκε την Ευγενία Λαγουδάκη και απέκτησαν δύο κόρες την Σοφία και την Ισαβέλλα. Το 1921 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα, όπου και απεβίωσε το 1943.
Απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής (1863-1869), συνεργάστηκε αρχικά με εφημερίδες και περιοδικά της Πόλης. Ένα από τα πρώτα του δημοσιεύματα φιλοξένησε η εφημερίδα Ομόνοια του Β. Γαβριηλίδη τον Μάιο του 1870. Αρθρογράφησε επίσης
στην Πανδώρα, την Κωνσταντινούπολη, την Μικρά Ασία και την Ανατολή. Ο ίδιος εξέδωσε την εφημερίδα Πρωία (1876). Καθοριστική όμως ήταν η συμβολή του στην περιοδική έκδοση της Εκκλησιαστικής Αλήθειας, το επίσημο όργανο του Πατριαρχείου, όπου προσελήφθη, ήδη από το 1880, από τον Πατριάρχη Ιωάννη Γ΄. Έκτοτε διετέλεσε αρχισυντάκτης, διευθυντής και επίτιμος διευθυντής της μέχρι το 1920.
Μελέτησε ιδιαίτερα την ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρχείου μετά την Άλωση, καθώς και τις σχέσεις της ελληνικής κοινότητας μαζί του. Ασχολήθηκε επίσης με τον ελληνισμό της Κωνσταντινουπόλεως και των άλλων Εκκλησιών και κοινοτήτων της Ανατολής.
Ερεύνησε δημόσια και ιδιωτικά αρχεία, συνέλεξε χειρόγραφα, περιέγραψε μνημεία και τόπους, λαϊκές παραδόσεις και αναμνήσεις για την Κωνσταντινούπολη και την ευρύτερη περιοχή, από την περίοδο της Τουρκοκρατίας μέχρι και το 1900.
Για την μελέτη κωδίκων και χειρογράφων, πραγματοποίησε περιοδείες στο Άγιο Όρος, την Πάτμο, τα νησιά της θάλασσας του Μαρμαρά, τα παράλια της Προποντίδας, τη Βιθυνία, την Θεσσαλονίκη, την Θράκη και τις Μικρασιατικές επαρχίες. Εργασίες του δημοσιεύθηκαν σε ημερολόγια, εγκυκλοπαίδειες, περιοδικά και εφημερίδες ή εκδόθηκαν σε αυτοτελείς μελέτες και συνολικά αριθμούν πάνω από 800. Χρησιμοποίησε τα ψευδώνυμα Βυζάντιος, Συνέσιος κ.ά, ενώ δημοσίευε και ανωνύμως.
Ήδη από το 1871 έγινε πρόεδρος του Φιλολογικού Συλλόγου «Πιερία», το 1873 συμμετείχε ως ιδρυτής και ταμίας στον «Σύλλογο των Μεσαιωνικών Ερευνών» (μετέπειτα «Σύλλογος Μεσαιωνικών Σπουδών») και το 1874 ορίσθηκε πρόεδρος του συλλόγου «Σωκράτης». Το 1926 ίδρυσε στην Αθήνα τον Σύλλογο Μεσαιωνικών Γραμμάτων του οποίου και διετέλεσε πρόεδρος μέχρι τον θάνατό του.
Ως αναγνώριση της αφοσίωσής του στην έρευνα γύρω από την ιστορία του Πατριαρχείου, έλαβε από τον Πατριάρχη Κωνσταντίνο Ε΄ το αξίωμα του Μεγάλου Χαρτοφύλακος (1897), και από τον Πατριάρχη Ιωακείμ, τον διορισμό του ως Χρονογράφου της Μεγάλης Εκκλησίας (1901), θέση που ιδρύθηκε ειδικά για αυτόν. Έλαβε επίσης τον τίτλο του Υπομνηματογράφου της Εκκλησίας Ιεροσολύμων από τον Πατριάρχη Δαμιανό (1919). Η επιστημονική του έρευνα έλαβε διεθνή αναγνώριση με την εκλογή του ως αντεπιστέλλοντος μέλους στο ιστορικό τμήμα της Ρουμανικής Ακαδημίας (1891) και ως μέλους της Ακαδημίας της Ρουέν (1893). Το 1903 ονομάσθηκε αξιωματικός της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως από το Υπουργείο Παιδείας της Γαλλίας. Το 1929 εξελέγη πρόσεδρο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Κάποια από τα σημαντικότερα αυτοτελή έργα του είναι:

Μεσαιωνικά ανάλεκτα (1874), Χρονικά της Πατριαρχικής Ακαδημίας (1883), Χρονικά του Πατριαρχικού οίκου και του ναού (1884), Ο Άθως. Αναμνήσεις, έγγραφα, σημειώσεις (1885), Η Ζωοδόχος Πηγή και τα ιερά αυτής προσαρτήματα (1886, με το ψευδ. Ευγένιος ιερεύς), Πατριαρχικοί πίνακες (1890), Αποσημειώματα χρονογράφου, 1800-1913 (1932), Μνεία των προ εμού, 1800-1863-1913 (1936), Ειδήσεις εκ της ημετέρας εκκλησιαστικής ιστορίας, 1500-1912 (1936-1938, 5 τεύχη), Πατριαρχικαί εφημερίδες, 1500-1912 (1938), Κύριλλος ο Λούκαρης (1938), Ιστορία των του Χριστού πενήτων, 1453-1913 (1939 κ.ε., σε τεύχη) κ.ά.

[Πηγές: Φ. 3.1 του αρχείου όπου βρίσκονται τα δημοσιεύματα: Γ. Βαλέτας, Μανουήλ Ιω. Γεδεών, ανάτυπο από τη Νέα Εστία, τχ. 396 1.12.1943), τχ. 396)· Μανουήλ Γεδεών ο Άρχων τιμάται στη γη των πατέρων του, ανατύπωση από τα Λεριακά Νέα τχ. 68 (Απρίλιος 1982)· Λεριακά, τόμ. Α΄, Εις μνήμην Μανουήλ Γεδεών, Αθήνα 1986· Φ. 3.4 του αρχείου, όπου βρίσκεται χειρόγραφο αταύτιστο βιογραφικό σημείωμα του Μ. Γεδεών και το έργο του Χ.Γ. Πατρινέλη, Δημοσιεύματα Μανουήλ Γεδεών Αναλυτική περιγραφή, Αθήναι 1974· Α. Ζήρας, «Γεδεών, Μανουήλ», Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Πατάκης, 2007, σ. 360].

Ζαρίφης, Γεώργιος Ιωαν.

  • Person
  • 1807 - 1884

Πρωτότοκος γιος του Ιωάννη Ζαρίφη (1770-1850) και της Ταρσής το γένος Ιορδάνη Καπλάνογλου, ο Γεώργιος γεννήθηκε στην Κων/πολη το 1807. Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από το μικρό νησί Αλώνη (σημερινό Πασαλιμάνι) της Προποντίδας όπου διατηρούσε αμπέλια και έκανε εμπόριο κρασιού. Μετά την έκρηξη της Επανάστασης του 1821, ολόκληρη η οικογένεια διέφυγε στην Οδησσό όπου παρέμειναν για περίπου μία δεκαετία. Ο Γεώργιος σπούδασε στο φημισμένο γαλλικό σχολείο Lycee Richelieu με υποτροφία του τσάρου. Το 1830 αποφάσισαν να ακολουθήσουν τον Ι. Καποδίστρια στην Ελλάδα και κατέπλευσαν οικογενειακώς από την Κων/πολη στο Ναύπλιο, όπου πήραν την ελληνική υπηκοότητα και ο Γεώργιος διορίστηκε έφορος της επαρχίας Καρύταινας. Μετά τη δολοφονία του Ι. Καποδίστρια η οικογένεια απογοητευμένη από την κατάσταση στην Ελλάδα αποφάσισε να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη. Ο Γεώργιος εργάστηκε στο κατάστημα του Δημητρίου Ζαφειρόπουλου, φίλου του πατέρα του, εμπόρου από τα Γιάννενα, και μετά το θάνατο του τελευταίου, συνεταιρίστηκε με τον γιο του Στέφανο, με τον οποίο ίδρυσαν τον κραταιό εμπορικό οίκο “Ζαφειρόπουλος & Ζαρίφης” (γνωστό ως Ζ/Ζ) με δίκτυα στην Κων/πολη, Μασσαλία, Λονδίνο, Οδησσό. Ο Γεώργιος παρέμεινε στην Κων/πολη όπου ασχολήθηκε με τις εμπορικές και τραπεζικές εργασίες του οίκου ενώ παράλληλα ήταν ο έμπιστος οικονομικός σύμβουλος και τραπεζίτης του Σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ του Β’. Εισηγήθηκε τη σύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορικής Τράπεζας (Banque Imperiale Ottomane), της Υπηρεσίας Δημοσίου Χρέους (Service de la dette publique ottomane) και τoυ Οθωμανικού Μονοπωλίου Καπνού (Regie des tabacs de l’ empire ottoman) για να αντιμετωπιστεί από την Υψηλή Πύλη το τεράστιο δημόσιο χρέος και τα δάνεια της αυτοκρατορίας.
Εκτός από επιτυχημένος τραπεζίτης -ήταν επικεφαλής των τραπεζιτών του Γαλατά- και έμπορος, ο Γεώργιος διακρίθηκε για τις μεγάλες ευεργεσίες του στα ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα τόσο στην Κων/πολη με την ενίσχυση και συντήρηση των Ζαρίφειων Εκπαιδευτηρίων, του Ζαρίφειου νηπιαγωγείου στα Θεραπειά, του Κεντρικού Παρθεναγωγείου, της Μεγάλης του Γένους Σχολής, του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου, όσο και στη Φιλιππούπολη της Θράκης με τα Ζαρίφεια Διδασκαλεία αρρένων και θηλέων. Οι δωρεές, υποτροφίες και οι φιλανθρωπικές πράξεις του στα Εθνικά Φιλανθρωπικά Καταστήματα (νοσοκομείο Βαλουκλή), σε άπορους νέους και σε ορφανά όσο και στους απλούς ανθρώπους στο δρόμο, τον έκαναν ιδιαίτερα σεβαστό και αγαπητό. Στη διαθήκη του άφησε περίπου 110.00 φράγκα στα παραπάνω ιδρύματα.
Ο Γεώργιος παντρεύτηκε την κόρη του συνεταίρου του Ελένη (Ελέγκω) Δημ. Ζαφειρόπουλου το 1839 και μαζί της απέκτησε 5 παιδιά: 1) τον Λεωνίδα (1840-1923), σύζυγο Ευφροσύνης Νικολοπούλου 2) τον Περικλή (1844-1927), σύζυγο Φάνης Ροδοκανάκη 3) την Σοφία (1848-1923), σύζυγο Οδυσσέα Νεγρεπόντη 4) την Τερέζα (Ταρσή) (1860-1919), σύζυγο Αντωνίου Βλαστού και 5) τον Στέφανο (1863-1894), σύζυγο Μαρίκας Αναγνωστάκη.
Ως ευεργέτης, φιλάνθρωπος και σημαντικός τραπεζίτης τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις και αξιώματα από τους Έλληνες και τους Οθωμανούς.
Πέθανε στην Κωνσταντινούπολη το 1884. Στην κηδεία του, που κηρύχτηκε επίσημα ημέρα εθνικού πένθους, παρέστησαν όλοι οι επίσημοι και ένα πλήθος 40.000 ανθρώπων τον συνόδευσε στον οικογενειακό τάφο στο Νεκροταφείο του Σισλή.

[Για πιο αναλυτικές βιογραφικές πληροφορίες βλέπε Ν. Μοσχόπουλος, “Γεώργιος Ζαρίφης”, λήμμα στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, “Οικογένεια Ζαρίφη”, λήμμα στην Εγκυκλοπαίδεια του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού (2008) (στο διαδίκτυο), Νικόλαος Ανδρουλιδάκης, “Ο μεγάλος ευεργέτης Γεώργιος Ζαρίφης (1807-1884)” (2012) (στο διαδίκτυο).]

Ζαρίφης, Λεωνίδας Γ.

  • Person
  • 1840 - 1923

Πρωτότοκος γιος του Γεωργίου και της Ελένης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1840. Σπούδασε στην Εμπορική Σχολή της Χάλκης και στη συνέχεια συμπλήρωσε τις εμπορικές σπουδές του στη Μασσαλία και στο Λονδίνο όπου μαθήτευσε στα εμπορικά καταστήματα των θείων του Στέφανου Ζαφειρόπουλου και Μιχαήλ Ζαρίφη. Μετά από δεκαετή περίπου απουσία από την Κωνσταντινούπολη επέστρεψε με την προτροπή του πατέρα του και ασχολήθηκε με τις τραπεζικές και εμπορικές εργασίες της οικογένειας εκεί.
Συμμετείχε στην εταιρεία “Ζαρίφης, Νεγρεπόντης κ’ Σία” με υποκαταστήματα στην Βράιλα και στην Κωνσταντινούπολη που εκκαθαρίστηκε το 1890, ενώ το 1914, σύστησε με τους γιους του την εταιρεία “ L. Zarifi & Cie” που εκκαθαρίστηκε μετά το 1922.
Ο Λεωνίδας Ζαρίφης παντρεύτηκε το 1879 την Ευφροσύνη (Φρόσω) θυγατέρα του Γεωργίου και της Αθηνάς Νικολοπούλου. Απέκτησαν πέντε παιδιά: τον Γεώργιο (1880-1943), σύζυγο Αργυρώς Στ. Κρίνου, την Ελένη (1882-1976), σύζυγο Στέφανου Ευγενίδη, τον Λέοντα (1884-1963) που παρέμεινε άγαμος, τον Στέφανο (1886-1971), σύζυγο Μαρίας Γραικούση και τον Κωνσταντίνο (1891-1979), σύζυγο Ελένης Σταθάτου.
Από νέος δεν είχε ιδιαίτερα καλή υγεία, ήταν πολύ μύωψ, όχι ιδιαίτερα ευπαρουσίαστος, ενώ αγαπούσε τη φύση, την καλή ζωή και ήταν συμπαθής και αγαπητός.
Πέθανε σε μεγάλη ηλικία, 83 ετών, στην Αθήνα το 1923.

Ζαρίφης, Κωνσταντίνος Λ.

  • Person
  • 1891 - 1979

Τέταρτος στη σειρά γιος του Λεωνίδα και της Ευφροσύνης Ζαρίφη γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1891. Σπούδασε μηχανικός στο Παρίσι στην Ecole Centrale des Arts et Manufactures (1911-1914) και στις παραμονές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ήρθε και έζησε στην Αθήνα. Διορίστηκε έφεδρος ανθυπολοχαγός του Μηχανικού και υπηρέτησε στο Πολιτικό Γραφείο του Ελ. Βενιζέλου.
Είχε ιστορικά ενδιαφέροντα, κυρίως για την περίοδο του Βυζαντίου, ενώ τον ενδιέφερε και η πολιτική. Βενιζελικός από νέος, πολιτεύτηκε το 1936 με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Ασχολήθηκε με την οικονομική διαχείριση, την εκποίηση της οικογενειακής περιουσίας και τα κληρονομικά ζητήματα, κυρίως σχετικά με τα ακίνητα της οικογένειας στην Κωνσταντινούπολη.
Παντρεύτηκε το 1919 την Ελένη (Λένα) θυγατέρα του Κωνσταντίνου και της Χαρίκλειας Σταθάτου με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά: την Ελεονόρα (Νόρα) (1920- ;), σύζυγο Χαράλαμπου Ιωσηφόγλου, την Ευφροσύνη (Φρόσω) (1922- ;), σύζυγο Αριστείδη Πηλαβάκη και τον Λεωνίδα (Λένο) (1925-2003), σύζυγο Έλλης Ρωμάνου. Τα εγγόνια του από την πρώτη του κόρη Νόρα: η Ελένη (Λέλη), σύζυγος Πέτρου Κυριακόπουλου, η Ευφροσύνη (Φρόσω) και η Μαριάννα. Από τη δεύτερη κόρη του Φρόσω: η Ιωάννα, ο Νικόλαος και ο Κωνσταντίνος και από τον γιο του Λένο: ο Κωνσταντίνος, ο Γεώργιος - που είναι και ο δωρητής του αρχείου- και η Βιργινία.
Πέθανε σε μεγαλύτερη ηλικία από τον πατέρα του, 88 ετών, στη Αθήνα το 1979.

[Για τη σύνταξη των βιογραφικών αντλήθηκαν στοιχεία, από το βιβλίο του Γεωργίου Λ. Ζαρίφη, Οι αναμνήσεις μου. Ένας κόσμος που έφυγε. Κωνσταντινούπολη 1800-1920. Αθήνα, Τροχαλία, 2002, και από υλικό του αρχείου.]

Ζυγούρης, Χρήστος

  • Person

Ο Χρήστος Ζυγούρης ήταν στρατιωτικός. Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας ήταν λοχαγός, διευθυντής του 3ου Επιτελικού Γραφείου της V Μεραρχίας (1920-1/1923) και μετά το τέλος των επιχειρήσεων ανέλαβε την σύνταξη της πολεμικής έκθεσης της Μεραρχίας.
Στη διάρκεια του Πολέμου 1940-1941 ο Ζυγούρης ήταν υποστράτηγος διοικητής της IX Μεραρχίας στα ελληνοαλβανικά σύνορα.

Ροντάκης, Γιώργος

  • Person

Ο Γιώργος Ροντάκης, γεννήθηκε το 1877. Με ψευδώνυμο Γκούρας ο Αλειτούργητος, έγραψε ποίηση, πεζογραφία και κείμενα για τη δημοτική γλώσσα. Συγκαταλέγεται στους δημοτικιστές λογίους της Κωνσταντινούπολης. Συνεργασίες του δημοσιεύονται στο περιοδικό Γράμματα Αλεξανδρείας.
Εκδόσεις έργων του:
Γιώργος Κ. Ροντάκης, Ρωμαίικη γραμματική, Αθήνα, τυπογραφικά καταστήματα Ανέστη Κωνσταντινίδη, 1904.
Γιώργος Κ. Ροντάκης, Οι μποξέρ. Ο κ. Σπ. Βάσης. Α΄. Αθήνα, 1907.
Γκούρας Αλειτούργητος, Στο παραγώνι, Αθήνα, έκδοση Κύκλου, 1936 (διηγήματα).

[Πηγή: τεκμήρια του αρχείου]

Καστανάκης, Θράσος

  • Person
  • 1901-1967

Ο Θράσος Καστανάκης, γιος της Ευρυδίκης Παπαδάκη και του Αντώνιου Καστανάκη,γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης το 1901. Ήταν ο μικρότερος, μετά τον Νίκο και τον Λουκά,από τους τρεις γιους της οικογένειας. Το 1918 τελείωσετις εγκύκλιες σπουδές τουστο Lycée National Francohellenique στο Πέραν της Κωνσταντινούπολης και το 1919 γράφτηκε στην Σχολή Ζωντανών Ανατολικών Γλωσσών της Σορβόννης.Εκεί γνώρισε τον Γιάννη Ψυχάρη, ο οποίος ήταν καθηγητής του, και τον AndréMirambel. Αποφοίτησε με άριστα το 1921 και διορίστηκετην ίδια χρονιά ως επιμελητής του τμήματος της Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας της Σχολής.Έκτοτε έμεινε μόνιμα στο Παρίσι με μόνη κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο,οπότε έφυγε από τη χώρα και κατέληξεστην Ελλάδαστις 20 Οκτωβρίου 1940 μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου 1945.
Το 1929 παντρεύτηκε τη φιλόλογο Αγγέλα Βαλιάδη και χώρισαν το 1932. Το 1933 παντρεύτηκε την Ελπίδα Μαυροειδή (με την οποία έμειναν μαζί μέχρι τον θάνατό της το 1963). Ο Θράσος Καστανάκης πέθανε το 1967 από κίρρωση του ήπατος.
Η ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία ξεκίνησε με το διήγημα «Φοβισμένη Ψυχή»,το οποίο δημοσιεύτηκε το 1918 στο περιοδικό Λόγοςπου εξέδιδε ο Λύσανδρος Πράσινος, φίλος του Θράσου Καστανάκη. Στο περιοδικό δημοσίευσε και ποιήματα, τα οποία περιέλαβεστην πρώτη και μοναδική ποιητικήσυλλογή τουΕρημιές του Ηλιόχαρου, το 1921 στην Κωνσταντινούπολη. Το 1924,με το μυθιστόρημά του Οι Πρίγκηπες,κέρδισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό μυθιστορήματος του εκδοτικού οίκου Μιχαήλ Ζηκάκη, με πρόεδρο του διαγωνισμού τον Παύλο Νιρβάνα και εισηγητή τον Ηλία Βουτιερίδη.Έκτοτε στράφηκε αποκλειστικά στην πεζογραφία. Έργα του έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση και έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά και στα ιταλικά.
Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του συνεργάστηκε με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες ως ανταποκριτής τόσο στην Γαλλία όσο και στην Ελλάδα.

Έργα:
Ποιητικές συλλογές:Οι ερημιές του ηλιόχαρου (1921).
Μυθιστορήματα: Οι Πρίγκηπες (1924), Στο Χορό της Ευρώπης (1929), Η φυλή των Ανθρώπων (1932), Τα Μυστήρια της Ρωμιοσύνης (1933), Μεγάλοι Αστοί (1935), Τον Καιρό της Ειρήνης (1942), Ο Χατζη-Μανουήλ (1956), Η Παγίδα (1962), Κόκκινο Άστρο (1985).
Συλλογές διηγημάτων: Η Χορεύτρια Κοντεσσίνα Φελιτσιτά(1928), Το Παρίσι της Νύχτας και του Έρωτα (1929), Το Μαστίγιο κι οι Πολυλέλαιοι(1930), Ο Ομογενής Βλαδίμηρος (1936), Ο Ρασκάγιας(1939), Επιλογή (1944), Η Φάρσα της Νιότης (1944), Εφτά Ιστορίες (1944), Η Προδομένη Γαλλία (1945).

Καραβίδας, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1890 - 1973

Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το 1890. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Πάτρα και σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 1908 έως το 1912, κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Νομική, έλαβε μέρος στους αγώνες για το Δημοτικισμό με ηγέτες τους Αλέξανδρο Δελμούζο, τον Φίλιππο Δραγούμη και άλλους. Υπηρέτησε στους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912 στην Αετορράχη και το 1913 στις μάχες του Κιλιντίρ, της Δοϊράνης και της Στρώμνιτσας και στο Πέτσοβο. Το 1914 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά την αποφοίτηση του προσλήφθηκε ως ακόλουθος νομαρχίας και υπηρέτησε στη Νομαρχία Ναυπλίου.
Το 1917 εντάχθηκε στο Εθνικό Κίνημα Θεσσαλονίκης. Υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις και για ένα διάστημα βρέθηκε στο Πολιτικό Γραφείο του Ελευθέριου Βενιζέλου. Λίγο αργότερα τοποθετήθηκε στη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας με αρμοδιότητες σε ζητήματα εποικισμού έως το Σεπτέμβριο του 1920. Μετά την παραίτηση του από τη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας το 1920 και έως το 1926 ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία αρθρογραφώντας σε διάφορα έντυπα. Στις αρχές του 1922 βρέθηκε στην Ύπατη Αρμοστεία Σμύρνης με την ιδιότητα του δημοσιογράφου. Για ένα μικρό διάστημα πριν τη μετάβαση του στη Σμύρνη διετέλεσε επίσης διευθυντής του περιοδικού ‘Πολιτική Επιθεώρησις’ του Ίωνος Δραγούμη, που εξέδιδε τότε ο αδελφός του Φίλιππος Δραγούμης. Μετά την επιστροφή του από τη Σμύρνη και μέχρι το 1924 ο Κωνσταντίνος Καραβίδας εξέδιδε μαζί με το Ντίνο Μαλούχο το περιοδικό ΄Κοινότης’. Από το 1926 έως το 1930 εργάστηκε ως τμηματάρχης του Υπουργείου Εξωτερικών στη Βόρεια Ελλάδα με αρμοδιότητες σε ζητήματα εποικισμού. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο Καραβίδας συνέταξε πλήθος εκθέσεων και υπομνημάτων για το προσφυγικό ζήτημα, τον εποικισμό και την ανταλλαγή των πληθυσμών. To 1932 προσλήφθηκε στην Αγροτική Τράπεζα. Ασχολήθηκε με την οργάνωση των έργων εγγείων βελτιώσεων σε μικρές κοινότητες σε όλη την επικράτεια. Οι εκθέσεις και τα υπομνήματα του για τα εγγειοβελτιωτικά έργα αποτελούν ένα μεγάλο κομμάτι του αρχείου του.
Συνταξιοδοτήθηκε από την Αγροτική Τράπεζα το 1953.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της ‘Δημοκρατικής Ομάδας.’ Την περίοδο της Κατοχής συμμετείχε ενεργά στην έκδοση της παράνομης αντιστασιασικής εφημερίδας ‘Ο Δημοκράτης’. Το πλούσιο συγγραφικό του έργο περιέχει μελέτες, συλλογές ποιημάτων και διηγήματα. Μερικά από τα αυτοτελή δημοσιευμένα συγγράμματά του: Εύρωπος (1925), Δωρικόν Άσμα (1926), Η Μακεδονοσλαβική Αγροτική Κοινότης (1926), Η πύκνωσις των αγροτικών μας πληθυσμών (1927), Σοσιαλισμός και Κοινοτισμός (1930), Αγροτικά (1931). Ο Καραβίδας έχει επίσης δημοσιεύσει σειρά άρθρων σε πολλές εφημερίδες με ποικίλη θεματογραφία.
Πέθανε το Μάρτιο του 1973 έπειτα από μακρά ασθένεια. Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας ήταν παντρεμένος με την Τούλα Μ. Κωτσάκη με την οποία απέκτησαν μια κόρη τη Ζωή, σύζυγο του Κ. Π. Καλλιγά. Σχετικά με τον κοινοτισμό και τη συμβολή του Κωνσταντίνου Καραβίδα, βλ. το άρθρο "Κοινοτισμός, Μια αίγλη φωτός!", εφημερίδα Μακεδονία Κυριακή 07.11.2010.

Βερναρδάκης, Αθανάσιος

  • Person
  • 1844 - 1912

Ο έμπορος και λόγιος Αθανάσιος Βερναρδάκης γεννήθηκε στην Αγία Μαρίνα της Μυτιλήνης το 1844. Ήταν ο δευτερότοκος γιος του Νικολάου Βερναρδάκη και της Μελισσηνής Τραντάλη και αδελφός των, γνωστών επίσης λογίων, Δημητρίου (1833-1907) και Γρηγορίου Βερναρδάκη (1848-1925). Τελείωσε το Γυμνάσιο στην Αθήνα και σπούδασε Πολιτική Οικονομία στο Παρίσι (1866-1870). Έζησε στην Κωσταντινούπολη και αργότερα στην Αθήνα, όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο ενώ τα τελευταία δέκα πέντε χρόνια της ζωής του χρημάτισε τραπεζίτης. Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Πολιτικής Οικονομίας των Παρισίων και της Ακαδημίας του Στανισλάου. Παντρεύτηκε το 1874 την Θαλία Κωνστ. Βικέλα, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά τον Κωνσταντίνο, την Μαρίνα, και την Έλλη. Πέθανε στην Αθήνα το 1912 σε ηλικία 68 ετών.

Καραπάνος, Γεράσιμος

  • Person
  • 1880 - 1927

Ο Γεράσιμος Καραπάνος ήταν γιος του Ιωάννη και της Ευφροσύνης Μαυρομμάτη. Η καταγωγή του παππού του Γεράσιμου Καραπάνου ήταν από την Άρτα και της μητέρας του από την Αρκαδία. Είχε δύο ακόμη αδέλφια τον Περικλή και την Μαρία μετέπειτα σύζυγο Σπύρου Στύλου. Η οικογένειά του κατοικούσε στην Αθήνα στην οδό Σταΐκου και Καπλανών. Ο ίδιος σπούδασε στο Παρίσι στην Ecole Nationale Superieure des Mines. Συνέχισε τις σπουδές του στη Λιέγη (1901) ενώ το 1902 βρίσκεται πάλι στο Παρίσι. Οι σπουδές του πραγματοποιήθηκαν με την αρωγή και την προστασία του αδελφού του πατέρα του Κωστή, ο οποίος είχε παντρευτεί την Μαρία Χρηστάκη Ζωγράφου (1847-1901), και είχε αποκτήσει μαζί της τέσσερα παιδιά τον Πύρρο, τον Αλέξανδρο, την Ελένη και τη Ζωή.
Ο Γεράσιμος το 1908 παντρεύτηκε την Ερμιόνη Μαυρομμάτη από τη Μερσίνα της Μικράς Ασίας (η καταγωγή του πατέρα της Κωνσταντίνου ήταν από την Πάφο και της μητέρας της Αθηνάς Ρούσου από την Τήνο). Ο Κωνσταντίνος Μαυρομμάτης ήταν μέγας ευεργέτης της κοινότητας Μερσίνας και είχε ιδρύσει εκεί τα Μαυρομμάτεια εκπαιδευτήρια. Η Ερμιόνη είχε άλλα οκτώ αδέλφια: την Ελένη Ταχιντζή, την Μαριγώ Κρίστμαν, τον Χριστόφορο, την Αργυρώ Αλιβιζάτου, την Καλλιόπη Ισαακίδη, τον Ανδρέα, τον Αντώνη και τον Γιώργο. Ο Γεράσιμος και η Ερμιόνη απέκτησαν δύο παιδιά, τον Κώστα και την Φρόσω.
Εργάστηκε για τις μεταλλευτικές επιχειρήσεις των αδελφών Ράλλη στη Μ. Ασία και συνεργάστηκε με τον Γεώργιο Ζερβουδάκη στην αναζήτηση χρυσού στην Αφρική και σε επιχειρήσεις του ίδιου στην Μικρά Ασία και στην Αίγυπτο. Ο Ζερβουδάκης όμως χρεωκόπησε το 1911 και η οικονομική κατάσταση του Καραπάνου επιδεινώθηκε σοβαρά. Από το 1910 είχε εγκατασταθεί στην Αλεξάνδρεια και είχε ένα κτήμα στη Σιρέουα, το οποίο εκμεταλλευόταν οικονομικά.
Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και στην απελευθέρωση των Ιωαννίνων όπου και τον ζωγράφισε η Θάλεια Φλωρά-Καραβία.
Ήταν δημοτικιστής, φίλος και χορηγός του Γεώργιου Σκληρού, γνώριμος του Καβάφη, ανήκε στον κύκλο του περιοδικού Γράμματα της Αλεξάνδρειας και πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Εκπαιδευτικού Ομίλου Αιγύπτου ο οποίος υπηρετούσε ανάλογους μεταρρυθμιστικούς στόχους με τον ομώνυμο ελλαδικό.

Κολυβάς, Αλέξιος

  • Person
  • 1848 - 1915

Ο Αλέξιος Κολυβάς ήταν λόγιος από τη Ζάκυνθο. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στις Βρυξέλλες. Το 1876 διηύθυνε στη Ζάκυνθο την εφημερίδα Ο μοχλός και αργότερα το 1885 την εφημερίδα Εξεταστής. Δίδαξε ελληνικά στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και στο Βαρβάκειο Λύκειο. Το 1897 ανέλαβε την ιδιοκτησία και διεύθυνση της Νέας Εφημερίδος του Ιωάννη Καμπούρογλου. Διετέλεσε γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως και χρημάτισε πολλές φορές βασιλικός επίτροπος στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Για είκοσι χρόνια κατείχε τη θέση του γραμματέα της Επιτροπής Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων. Είχε καταρτίσει συλλογές χειρογράφων και κωδίκων και συλλογή βυζαντινών εικόνων. Παντρεύτηκε την Σοφία Γρηγορίου Μπουρνιά με την οποία απέκτησε τρία παιδιά: τον Κωνσταντίνο, την Αγγελική (σύζυγο Πλάτωνα Χατζημιχάλη) και την Άννα.

Κολυβάς, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1894 - 1941

Ο Κωνσταντίνος Α. Κολυβάς κατετάγη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1914. Υπηρέτησε στο 1ο και 3ο σύνταγμα Ιππικού (1916-1920) και το Νοέμβριο του 1921 προήχθη σε ίλαρχο. Το 1923 παραιτήθηκε από το στράτευμα, εργάστηκε ως επιθεωρητής στην Εταιρεία Διαχειρίσεως Υπεγγύων Προσόδων και ως έφεδρος αξιωματικός πολέμησε στον πόλεμο του 1940. Πέθανε από συγκοπή καρδιάς στη Θεσσαλονίκη στις 7 Μαρτίου 1941.

Κουρουσόπουλος, Θεμιστοκλής Β.

  • Person
  • 1841 - 1916

Ο Θεμιστοκλής Β. Κουρουσόπουλος ήταν αξιωματικός του Μηχανικού. Φοίτησε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (1855) και μετεκπαιδεύτηκε στη Στρατιωτική Σχολή του Metz. Προβιβάστηκε σε ανθυπολαχαγό το 1866, αντισυνταγματάρχη το 1890 και υποστράτηγο το 1906 και τιμήθηκε με το Σταυρό των Ταξιαρχών του Τάγματος Σωτήρος. Το 1873 παντρεύτηκε την Σοφία (1851-1899), κόρη του συμβούλου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και υπουργού Οικονομικών (1866,1868) Παναγιώτη Εμ. Γιαννοπούλου και της Ασπασίας, η οποία γεννήθηκε στην Πάτρα και φοίτησε στο Ελληνικό Εκπαιδευτήριο του Δ. Σουρμελή. Απέκτησαν μαζί τρία παιδιά: την Ευδοκία (1876- ; ), σύζυγο του Ευάγγελου Σοφιανού, τον Βασίλειο (1878-1929) και τον Παναγιώτη (1882- ;).

Κουρουσόπουλος, Βασίλειος Θ.

  • Person
  • 1878 - 1929

Ο Βασίλειος Κουρουσόπουλος, γιος του Θεμιστοκλή και της Σοφίας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1878. Τελείωσε το Βαρβάκειο Λύκειο Αθηνών το 1893 και κατόπιν παρακολούθησε τον πρώτο χρόνο της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Πολυτεχνείου. Τον Σεπτέμβριο του 1895 μπήκε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων από όπου αποφοίτησε το 1899 και κατετάγη στο Πεζικό. Υπηρέτησε στη Χαρτογραφική Υπηρεσία και το 1908 στάλθηκε στο Στρατιωτικό Γεωγραφικό Ινστιτούτο στη Βιέννη για να επιβλέψει την εκτύπωση του επιτελικού χάρτη της Ελλάδας, όπου και παρέμεινε μέχρι τον Μάιο του 1910. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα διηύθυνε τις εργασίες αναθεώρησης των χαρτογραφικών φύλλων Φαρσάλων και Δομοκού. Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους (μάχες Λαζαράδων, Σόροβιτς, Κόμανο, Θεσσαλονίκης και Γευγελή), όπου και τραυματίστηκε με διαμπερές τραύμα στο κεφάλι και στο στήθος. Το Μάρτιο του 1913 κατέλαβε τη Σάμο και υπηρέτησε ως στρατιωτικός διοικητής του νησιού και το Νοέμβριο διορίστηκε υπασπιστής του Ε. Βενιζέλου και καθηγητής Τοπογραφίας στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Το 1918 επικεφαλής του 8ου Συντάγματος Πεζικού έλαβε μέρος με τους Συμμάχους στις μάχες της Ενωτίας, Αυχένος Τζένα και Τσάρεβο Σέλο. Διοίκησε κατά διαστήματα την XIV Μεραρχία (1918-1920), τον Αύγουστο του 1920 την ΙΙ Μεραρχία στο Ουσάκ της Μικράς Ασίας και το 1921 μετατέθηκε ως διοικητής της ΧΙΙης Μεραρχίας. Έλαβε μέρος το 1922 στην Επανάσταση στη Χίο και διορίστηκε μέλος της Επαναστατικής Επιτροπής με αρχηγό τον Στ. Γονατά, ενώ το 1925 ετέθη σε αποστρατεία από τη δικτατορία του Θ. Παγκάλου. Ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία τον Σεπτέμβριο του 1926 και ανέλαβε τη διοίκηση του Β΄ Σώματος Στρατού στη Λάρισα.
Τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος Σωτήρος, τον Γαλλικό Πολεμικό Σταυρό και τη Λεγεώνα της Τιμής, τον Ελληνικό Πολεμικό Σταυρό (1918), τον Σταυρό Ταξιαρχών του Γεωργίου Α΄ (1921), τον Σταυρό Ταξιαρχών του Τάγματος Σωτήρος (1923), το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας (1924).
Έγραψε μελέτες και άρθρα στρατιωτικού και χαρτογραφικού ενδιαφέροντος και μετέφρασε άρθρα από τα γερμανικά και γαλλικά.
Είχε παντρευτεί την Αγνή Ιωάννου Θεοφιλάτου (γεννημένη το 1870 στην Ιθάκη) με την οποία είχε αποκτήσει ένα γιο, τον Θεμιστοκλή που ακολούθησε σταδιοδρομία νομικού.
Ο αντιστράτηγος Βασίλειος Θ. Κουρουσόπουλος πέθανε από συγκοπή καρδιάς στις 17 Φεβρουαρίου 1929, στη Θεσσαλονίκη, και κηδεύθηκε στην Αθήνα.
[Για αναλυτικότερες πληροφορίες για τη στρατιωτική σταδιοδρομία του βλέπε φάκελο 5.1 του αρχείου].

Μελάς, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1874 - 1953

Ο Κωνσταντίνος Μελάς (1874-1953) γεννήθηκε στη Μασσαλία και ήταν γιος του πολιτικού Μιχαήλ Μελά και αδελφός του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά και του ιδιαίτερου γραμματέα του βασιλιά Κωνσταντίνου Γεωργίου Μελά. Αποφοίτησε από τη σχολή Ναυτικών δοκίμων και έγινε αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού. Συμμετείχε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 καθώς και στους Βαλκανικούς Πολέμους. Ήταν ανθυποπλοίαρχος του πολεμικού πλοίου «Μιαούλης» στις αρχές του 20ού αιώνα. Στη συνέχεια ασχολήθηκε με την πολιτική. Εκλέχτηκε βουλευτής Ιωαννίνων με το κόμμα των Φιλελευθέρων το 1915 και το 1920.

Μελάς, Γεώργιος

  • Person
  • 1866 - 1931

Ο Γεώργιος Μελάς γεννήθηκε στη Μασσαλία το 1866 όπου μεγάλωσε και σπούδασε νομικά. Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους ως έφεδρος επίλαρχος. Διετέλεσε ιδιαίτερος γραμματέας του βασιλιά Κωνσταντίνου, θέση από την οποία παραιτήθηκε όταν διαφώνησε με την πολιτική της Ελλάδος στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο. Έγραψε στα γαλλικά βιβλίο με τίτλο Ο Κωνσταντίνος το οποίο μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Λ. Μακκά. (Πηγές: Who is who, υλικό του αρχείου ΜΕΛΑ)

Μελάς, Μιχαήλ

  • Person
  • 1902 – ;

Ο Μιχαήλ Μελάς ήταν γιος του Κωνσταντίνου Μελά. Γεννήθηκε το 1902 στην Αθήνα και διέπρεψε ως πρέσβης της Ελλάδας στο εξωτερικό.

Μιχαλακόπουλος, Ανδρέας

  • Person

Ο Ανδρέας Μιχαλακόπουλος (Πάτρα,1875-Αθήνα,1938), υπήρξε επιφανής πολιτικός της βενιζελικής παράταξης. Διετέλεσε πρωθυπουργός (7/10/1924-25/6/1925) και υπήρξε πολλές φορές υπουργός: Εθνικής Οικονομίας (1912-1915), Δημοσίων Κτημάτων και Εσωτερικού Εποικισμού στην προσωρινή κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης (1916), Γεωργίας (1917-1919, Σεπτέμβριος 1920), άνευ Χαρτοφυλακίου (1919-1920) και Εξωτερικών από τον Δεκέμβριο του 1926 ως τον Φεβρουάριο του 1933 (τα έτη 1929-1932 ήταν και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Βενιζέλου). Για ένα χρόνο (από τον Ιούλιο του 1928 ως τον Ιούλιο 1929), ασχολήθηκε με την μελέτη της αναδιοργάνωσης της Μακεδονίας. Την περίοδο 1934-1935 ήταν γερουσιαστής. Στα τέλη του 1937 εξορίστηκε από τον Μεταξά στην Πάρο, παρότι ήταν άρρωστος, με αποτέλεσμα την επιδείνωση της υγείας του και τον θάνατό του στις 28/3/1938.

Ο Μιχαλακόπουλος υπήρξε καινοτόμος πολιτικός. Σε αυτόν οφείλονται πολλοί από τους νόμους κοινωνικής πολιτικής της πρώτης Βενιζελικής περιόδου, όπως οι νόμοι για τα εργατικά ατυχήματα, τους συνεταιρισμούς κ.ά. Έλαβε μέρος στις διαπραγματεύσεις ειρήνης με τους συμμάχους που οδήγησαν στη Συνθήκη των Σεβρών. Ως πρωθυπουργός έλυσε το πρόβλημα της ύδρευσης των Αθηνών και του Πειραιά υπογράφοντας τη σύμβαση με την αμερικάνικη εταιρεία Ulen, αντιμετώπισε με επιτυχία το πατριαρχικό ζήτημα και συνήψε το πρώτο προσφυγικό δάνειο. Ανατράπηκε από τον Πάγκαλο, τον Ιούνιο του 1925. Ως υπουργός Εξωτερικών συνέβαλε στην εξομάλυνση, με θετικό για τα ελληνικά συμφέροντα τρόπο, των σχέσεων με τη Γιουγκοσλαβία και τη Βουλγαρία, ενώ παράλληλα ο ρόλος του υπήρξε καθοριστικός στη σύναψη των συμφώνων φιλίας με την Ιταλία και την Τουρκία. Εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Κοινωνία των Εθνών και σε πολλές διεθνείς συνδιασκέψεις. Ο Μιχαλακόπουλος ήταν ένας διανοούμενος της πολιτικής και διατηρούσε σχέσεις με πολλούς υπουργούς, καθηγητές πανεπιστημίων, δημοσιογράφους, και πνευματικούς ανθρώπους, Έλληνες και ξένους.

[Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία βλέπε Δ.Γατόπουλος, Ανδρέας Μιχαλακόπουλος (1875-1938). Η βιογραφία και το έργον του. Αθήναι 1947.]

Μοστράτος, Δημήτριος

  • Person

Ο Δημήτριος Γ. Μοστράτος καταγόταν από την Κωνσταντινούπoλη. Το 1891 στο Βερολίνο εκδόθηκε το έργο του Die Padagogik des Helvetius.

Διετέλεσε σχολάρχης της Αμπετείου Σχολής του Καΐρου μεταξύ των ετών 1900-1903. Το 1903 διορίστηκε καθηγητής της ελληνικής φιλολογίας στην Μεγάλη του Γένους Σχολή, όπου δίδαξε ελληνικά, συνθέσεις και γραμματολογία. Πέθανε το 1909.

[Πηγές: Τα στοιχεία αντλήθηκαν από το ίδιο το αρχείο και από την ιστοσελίδα «Δάσκαλοι που δίδαξαν στην Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή από το έτος της ίδρυσής της μέχρι σήμερα», http://www.megalisxoli.gr/upload/daskaloi.doc. Η αναφορά στο έργο του Δ. Μοστράτου έγινε από την ιστοσελίδα «Τεκμήρια», http://www.kenef.phil.uoi.gr, τελευταία επίσκεψη 18/10/2006. Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ. 6.]

Ευαγγελίδης, Μαργαρίτης

  • Person

Ο Μαργαρίτης Ευαγγελίδης (1850-1932) –ο συγγραφέας των περισσοτέρων επιστολών του αρχείου– γεννήθηκε στην Μηχανιώνα της Κυζίκου, σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και στα πανεπιστήμια Αθηνών, Λειψίας και Βερολίνου.Δίδαξε ιστορία της φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών και ίδρυσε τον «Σύλλογο Μικρασιατών η Ανατολή» στην Αθήνα.
[Πηγές: Τα στοιχεία αντλήθηκαν από το ίδιο το αρχείο και από την ιστοσελίδα «Δάσκαλοι που δίδαξαν στην Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή από το έτος της ίδρυσής της μέχρι σήμερα», http://www.megalisxoli.gr/upload/daskaloi.doc.]

Οικονόμου - Γκούρας, Χριστόφορος

  • Person

Ο Χριστόφορος Οικονόμου-Γκούρας (Γκούρα, Κορινθίας,1899-) ήταν απόγονος επιφανούς οικογένειας η οποία έδρασε κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821. Αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, από το 1914 έως το 1917 σπούδασε στη σχολή του Πολεμικού Ναυτικού. Από το 1917 έως το 1940, ήταν μέλος της αντιπροσωπείας για την κατασκευή πολεμικών πλοίων στη Γαλλία, παρακολούθησε το σχολείο πολέμου, ήταν διευθυντής της ναυτικής αντικατασκοπείας και υπήρξε διευθυντής στο υπουργείο Ναυτικών. Το 1940 και το 1941 υπηρέτησε ως κυβερνήτης του αντιτορπιλικού ΑΕΤΟΣ. Από το 1943 έως το 1946 ήταν διοικητής του κέντρου προσφύγων Κύπρου. Το 1946 έλαβε μέρος στις εκλογές με το κόμμα των Ελευθεροφρόνων. Αποστρατεύτηκε με το βαθμό του ναυάρχου. [Για περισσότερα στοιχεία βλέπε βιογραφικό σημείωμα της οικογένειας στον υποφάκελο 1.7]

Πάγκαλος, Θεόδωρος

  • Person

Ο Θεόδωρος Δ. Πάγκαλος γεννήθηκε το 1878 στη Σαλαμίνα ήταν γιος του γιατρού και βουλευτή Αττικοβοιωτίας Δημήτριου Πάγκαλου και της Κατίγκως Χατζημελέτη, κόρης αρχοντικής οικογένειας της Ελευσίνας με αρβανίτικη καταγωγή. Αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων πρώτος στην τάξη του και το 1908 συμμετείχε στην ίδρυση του Στρατιωτικού Συνδέσμου, ο οποίος έκανε την Επανάσταση στο Γουδή το 1909, φέρνοντας τον Βενιζέλο ως πρωθυπουργό στην Ελλάδα. Το 1911 παρακολούθησε τη Σχολή Πολέμου στην Ελλάδα και τη Γαλλική Ακαδημία Πολέμου στο Παρίσι. Πήρε μέρος και στους δύο Βαλκανικούς Πολέμους το 1912-1913 και το φθινόπωρο του 1913 αναχώρησε για τη Γαλλία όπου σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Πολέμου για ένα έτος. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, διορίστηκε επιτελάρχης της 8ης μεραρχίας στην Πρέβεζα και στη συνέχεια συνέδραμε τον Βενιζέλο στο κίνημα της Εθνικής Αμύνης με το οποίο ιδρύθηκε η Προσωρινή Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης το 1916. Στη συνέχεια διορίστηκε διοικητής Αιγαίου στη Μυτιλήνη, στο Ηράκλειο και τον Μάρτη του 1917 του 9ου Συντάγματος, προβιβαζόμενος παράλληλα σε αντισυνταγματάρχη. Μετά την επάνοδο του Βενιζέλου στην Αθήνα το καλοκαίρι του 1917 και την έξωση του Κωνσταντίνου Α΄ από την Ελλάδα, ανέλαβε προσωπάρχης του υπουργείου Στρατιωτικών, έχοντας την απόλυτη εμπιστοσύνη του Βενιζέλου. Το 1918 έγινε διοικητής της 1ης μεραρχίας. Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετείχε σε διάφορες μάχες, για τις οποίες τιμήθηκε με εύφημη μνεία και τον πολεμικό σταυρό. Το 1919 διορίστηκε αρχηγός του επιτελείου στρατού στη Σμύρνη μετά την απόβαση του ελληνικού στρατού. Το 1920 με δική του πρωτοβουλία ο ελληνικός στρατός κατέλαβε την Προύσσα, ερχόμενος σε σύγκρουση με τον Βενιζέλο και τον Παρασκευόπουλο, αφού η πόλη δεν εντασσόταν στα σχέδια των δύο. Ως συνέπεια δημιουργήθηκε ένταση μεταξύ τους που οδήγησε σε παραίτηση και του Παπούλια και του Παγκάλου, που όμως δεν έγιναν δεκτές από τον Βενιζέλο. Στη συνέχεια ο Πάγκαλος προβιβάστηκε σε υποστράτηγο μέχρι την αναγκαστική αποστρατεία του από τους αντιβενιζελικούς που ήρθαν στην εξουσία τον Νοέμβριο του 1920. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την Επανάσταση του 1922, διορίστηκε διοικητής της Σχολής Ευελπίδων και πρόεδρος της ανακριτικής επιτροπής των στρατιωτικών υπευθύνων της Καταστροφής. Τον Δεκέμβριο του 1922 ανέλαβε την ανασύνταξη του ελληνικού στρατού στη Θράκη και κατάφερε σε διάστημα λίγων μηνών να παρουσιάσει έναν ετοιμοπόλεμο στρατό 115.000 ανδρών, ο οποίος ήταν έτοιμος να εισβάλει στην Ανατολική Θράκη. Παρά τις πιέσεις του Παγκάλου όμως, αυτό δεν έγινε και ο Βενιζέλος χρησιμοποίησε τη δυναμική του στρατού αυτού στις διαπραγματεύσεις της χώρας στη Λωζάννη με τις οποίες έληξε ο πόλεμος με την Τουρκία με τη συνθήκη της Λωζάννης (23.7.1923). Στις εκλογές του Δεκεμβρίου 1923, ο Πάγκαλος εκλέχτηκε βουλευτής με το κόμμα των Δημοκρατικών Φιλελευθέρων του Παπαναστασίου, των οποίων η πίεση θα φέρει την αβασίλευτη δημοκρατία στην Ελλάδα με δημοψήφισμα τον Μάρτιο του 1924. Τον ίδιο μήνα ο Πάγκαλος θα αναλάβει το υπουργείο Εννόμου Τάξεως και τον Ιούλιο το υπουργείο Στρατιωτικών. Τον Ιούνιο του 1925 ο Πάγκαλος θα κάνει πραξικόπημα και θα καταργήσει τη Βουλή, εγκαθιδρύοντας μια δικτατορία που διήρκεσε έναν χρόνο, ως τον Αύγουστο του 1926 που ανατράπηκε από τον Κονδύλη. Στις εκλογές του 1928 κατέβηκε ως αρχηγός της Εθνικής Ενώσεως αλλά απέτυχε να εκλεγεί. Από τότε και ως τον θάνατό του το 1952 κατέβηκε πολλές φορές υποψήφιος βουλευτής χωρίς επιτυχία. Ταυτόχρονα κατηγορήθηκε για πολλές απόπειρες νέου πραξικοπήματος από το 1930 ως το 1935, αλλά και για δοσιλογισμό την περίοδο της Κατοχής.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού:Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Εκδοτική Αθηνών, τομ. 15, http://el.wikipedia.org/wiki]

Παπάζογλου, Αβραάμ

  • Person

Ο Αβραάμ Παπάζογλου ήταν κριτικός, μεταφραστής, δοκιμιογράφος, εκδότης και συγγραφέας. Μέσα από τις μεταφράσεις ελλήνων και τούρκων συγγραφέων, στα τουρκικά και τα ελληνικά αντιστοίχως, αλλά και την ανταπόκριση στον Τύπο των δύο χωρών γύρω από την πνευματική ζωή –βιβλία, εκθέσεις– εργάστηκε για την πνευματική γνωριμία και τη φιλία των δύο λαών. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1910. Aκολούθησαν δύο αδελφές, η Ελένη και η Θάλεια. Φοίτησε στο Ζωγράφειο Λύκειο της Πόλης και στη συνέχεια στη Σχολή S’Michel, για να εργαστεί κατόπιν στην επιχείρηση του πατέρα του. Ήταν μέλος της Y.M.C.A. (= Χ Α Ν) και μαζί με φίλους ίδρυσε τον όμιλο «Ζωγράφειο», όπου μελετούσαν τα σύγχρονα φιλολογικά και καλλιτεχνικά ρεύματα. Το 1927 επιμελήθηκε το «Λεύκωμα των Τελειοφοίτων του Ζωγραφείου», υπογράφοντας τα κείμενά του με το ψευδώνυμο Μάβρας. Έκτοτε έγραφε κριτικές, άρθρα, δοκίμια διηγήματα, ανταποκρίσεις και μετέφραζε κείμενα.
To διάστημα 1930-1933 επιμελήθηκε και εξέδωσε τη «Φιλολογική Πρωτοχρονιά», όπου συγκέντρωνε ποιήματα και πεζά κείμενα λογίων της Πόλης και άλλων.
Δεν στάθηκε δυνατόν να εξακριβώσουμε πότε εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Στον πόλεμο του 1940 πολέμησε ως εθελοντής στο Αλβανικό Μέτωπο. Τα ίχνη του χάθηκαν στο τέλος του 1941, μετά από πιθανή σύλληψή του από τους Γερνανούς.
[Πηγές: Βιογραφικό σημείωμα που υπήρχε στο αρχείο από παλαιότερη ταξινόμησή του. Στοιχεία από το αρχείο].

Παπαδοπούλου, Άννα

  • Person

Η Άννα Μελά-Παπαδοπούλου γεννήθηκε το 1871 στη Μασσαλία. Ήταν το τέταρτο από τα επτά παιδιά της οικογένειας Μελά, αριστοκρατικής οικογένειας της Ηπείρου. Ήταν αδελφή του μακεδονομάχου Παύλου Μελά και κόρη του Μιχαήλ Μελά ο οποίος ήταν άνθρωπος με έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα και αγάπη προς τις τέχνες και τα γράμματα. O πατέρας της διετέλεσε πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας και βουλευτής με το κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη. Την περίοδο 1891-1894 εκλέχτηκε δήμαρχος Αθηνών.
Η ίδια ήταν πνεύμα ανήσυχο με καλλιτεχνικές ευαισθησίες. Μορφώθηκε κατ΄ οίκον και υπήρξε ερασιτέχνιδα ζωγράφος. Σε ηλικία 19 ετών παντρεύτηκε τον Απόστολο Παπαδόπουλο γνωστό γαιοκτήμονα της Βόρειας Εύβοιας επιθυμώντας να ξεφύγει από τον αυταρχικό έλεγχο της μητέρας της. Μετά τον γάμο εγκαταστάθηκε στις Ροβιές Ευβοίας.
Η Άννα Παπαδοπούλου μετά τον θάνατο του αδελφού της Παύλου Μελά, αποφάσισε να καταταγεί ως εθελόντρια νοσοκόμα στους Βαλκανικούς Πολέμους. Εκτός από τους Βαλκανικούς (1912-1913), πήρε μέρος, διορισμένη από το υπουργείο Στρατιωτικών ως αδελφή νοσοκόμα, με το βαθμό της υπολοχαγού, στον Βορειοπειρωτικό Αγώνα του 1914, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Μικρασιατική Εκστρατεία. Η δράση της δεν περιορίστηκε μόνο στην περίθαλψη των τραυματιών του πολέμου. Παράλληλα προσπαθούσε να ασκεί πολιτική επιρροή.Υπήρξε προσωπική φίλη του στρατηγού Νικόλαου Πλαστήρα, είχε πολύ καλές σχέσεις με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και άλλους πολιτικούς και στρατιωτικούς.
Το 1914 αρρώστησε σοβαρά απο τύφο ή χολέρα. Κατάφερε να αναρρώσει και να λάβει μέρος στην Μικρασιατική Εκστρατεία ιδρύοντας την οργάνωση «Μάννα του Στρατιώτη», όνομα με το οποίο έμεινε και η ίδια γνωστή. Το 1921 κατηγορήθηκε για προπαγάνδα υπέρ του Βενιζέλου με πρόσχημα την φράση του τελευταίου «Θαρσείν χρη», η οποία αναγραφόταν στις φωτογραφίες της που έδινε στους τραυματισμένους στρατιώτες.
Μετά την αποπομπή της από το Μικρασιατικό Μέτωπο γύρισε στις Ροβιές, γεγονός που το θεώρησε ως «εξορία» και δεν σταμάτησε ποτέ να ζητά εναγωνίως, μέσω της αλληλογραφίας της με πολιτικά, στρατιωτικά και θρησκευτικά πρόσωπα της εποχής, την επάνοδό της στο Μέτωπο. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή ασχολήθηκε με την περίθαλψη των προσφύγων και από το 1923 δραστηριοποιήθηκε έντονα για την δημιουργία σανατορίου με σκοπό την καταπολέμηση της φυματίωσης. Το σανατόριο, το οποίο χτίστηκε στην Κορφοξυλιά, στα Μαγούλιανα Γορτυνίας κοντά στην Βυτίνα, άρχισε να λειτουργεί τον Αύγουστο του 1930.
Η Άννα Μελά Παπαδοπούλου τιμήθηκε με 12 παράσημα και ήταν από τις λίγες γυναίκες που παρασημοφορήθηκαν το 1914 με τον Σταυρό του Σωτήρος. Ίδρυσε πολλά κοινωφελή σωματεία και συνέβαλε στην ίδρυση της Πολυκλινικής Αθηνών. Πέθανε από φυματίωση το 1938 στην Αθήνα και θάφτηκε στις Ροβιές της Εύβοιας. Το 1938 έπαυσε να λειτουργεί και το σανατόριο που ίδρυσε.
[Πηγές : Σταυρίδης Αντώνης, Άννα Παπαδοπούλου Μελά, Εκεί που δεν πεθαίνουν οι άνθρωποι, εκδόσεις Μίλητος, Αθήνα 2007. Υλικό του αρχείου.]

Παπαρρόδου, Νικόλαος

  • Person

Ο Νικόλαος Παππαρόδου (Λαμία 1902-Αθήνα 1980;) ήταν στρατιωτικός. Γιος του συνταγματάρχη Κωνσταντίνου Παπαρρόδου και αδελφός του Ιωάννη, που έπεσε ηρωικά στον ελληνογερμανικό πόλεμο του 1941, ο Νικόλαος Παπαρρόδου πήρε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία, στον πόλεμο του 1940-41 και στον εμφύλιο πόλεμο. Διετέλεσε, ανάμεσα σε άλλα, στρατιωτικός ακόλουθος της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτων (1948-1950), διοικητής Β΄ Σώματος Στρατού (1956), Διοικητής Σχολής Εθνικής Αμύνης (1955-1956), υπαρχηγός αναπληρωτής Αρχηγού ΓΕΣ (1959, οπότε και αποστρατεύτηκε). Από το 1965 ως το 1967 ήταν Αρχηγός του Στρατιωτικού Οίκου της Αυλής (ΣΟΑΜ). Διετέλεσε επίσης πρόεδρος του Ο.Π.Α.Π. και υπήρξε πρωταθλητής σπάθης και μετείχε στην εθνική οπλομαχητική ομάδα. Μετείχε επίσης στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου (1936) και σε άλλους διεθνείς αγώνες.
Ο Παπαρρόδου ήταν ευρυμαθής και γνώστης πολλών ξένων γλωσσών. Έγραψε στρατιωτικά βιβλία και μετέφρασε έργα ξένων λογοτεχνών.
Ο Παπαρρόδου ήταν παντρεμένος με τη Βούλα Ροντήρη.
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού σημειώματος: Who is Who, 1965]

Παρασχίδης, Χαρίλαος

  • Person

Ο Χαρίλαος Παρασχίδης ήταν γιος του διδασκάλου Νικολάου και της Αικατερίνης από την Ορεστιάδα της Θράκης και γεννήθηκε στην Αδριανούπολη το 1904. Σπούδασε στο Ελληνικό Γυμνάσιο και στην Κεντρική Αστική Σχολή Αδριανουπόλεως και στη συνέχεια ήρθε στην Ελλάδα ως ανταλλάξιμος μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από όπου αποφοίτησε το 1927, και το ίδιο έτος παντρεύτηκε την Σοφία Κωνσταντίνου Πλαβούκου. Ήταν μέλος του δικηγορικού συλλόγου Αθηνών.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου]

Περοδασκαλάκης, Μιχαήλ

  • Person

Ο Μιχαήλ Περοδασκαλάκης (Νεάπολη Κρήτης, 1899 - Πειραιάς, (;)), υπήρξε υπάλληλος του υπουργείου Δικαιοσύνης, και υπηρέτησε σε διάφορα πρωτοδικεία. Το 1915 ήταν γραφέας στη νομαρχία Λασηθίου. Το 1917 διορίστηκε υπογραμματέας στο πρωτοδικείο Λασηθίου απ’ όπου αποσπάστηκε στην “Διεύθυνση Δικαιοσύνης της Ελληνικής Διοικήσεως Σμύρνης” (1920-1922) και στην “Διεύθυνση Δικαστικού της Στρατιωτικής Διοικήσεως Ηρακλείου” (1922-1923). Αμέσως μετά διορίστηκε στο πρωτοδικείο Πειραιά όπου και συνέχισε τη σταδιοδρομία του. Την περίοδο από τον Φεβρουάριο του 1943 ως τον Απρίλιο του ίδιου έτους αποσπάστηκε στο πρωτοδικείο της Αθήνας. Το 1942 συνελήφθη από τους Γερμανούς και βασανίστηκε. Παντρεύτηκε την Στυλιανή Χρήστου Φούκα από τη Σμύρνη το 1932 και απέκτησαν ένα γιο, τον Κωνσταντίνο.

Πράσινος, Λύσανδρος

  • Person

Ο Λύσανδρος Πράσινος γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης το 1888, από τον Αλέξανδρο Πράσινο και την Αρετή Κουρτόγλου. Το 1905 αποφοίτησε από το Λύκειο Χατζηχρήστου και σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Το 1910 άνοιξε δικηγορικό γραφείο στην Πόλη, το οποίο λειτούργησε ως το 1914. Έκτοτε ο Πράσινος εργάστηκε ως καθηγητής γαλλικών και γαλλικής λογοτεχνίας στο Εθνικό Ελληνογαλλικό Λύκειο της Πόλης. Το 1915 παντρεύτηκε την ιταλοελληνικής καταγωγής Βικτορίν Μάσιμο. Απέκτησαν δύο παιδιά, τον Μάριο (1916) και την Gisele (1920), γνωστή στα γαλλικά γράμματα για το λογοτεχνικό της έργο. Από το 1918 ο Πράσινος εξέδιδε τον Λόγο. Διευθυντές του περιοδικού ήταν ο Όμηρος Μπεκές και ο Γιάννης Χαλκούσης. Λίγους μήνες αργότερα ανέλαβε ο ίδιος την διεύθυνση της ύλης, από την οποία παραιτήθηκε το 1922. Στον Λόγο δημοσίευσε σε συνέχειες το μυθιστόρημά του Μια ζωή και την μετάφραση της Θείας Κωμωδίας (Νοέμβριος 1920-Απρίλιος 1921). Μετά την Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Ναντέρ (Nanterre), προάστιο του Παρισιού. Πέθανε στις 18 Φεβρουαρίου του 1936, εννιά χρόνια μετά το θάνατο της γυναίκας του (1927). Το έργο του Σομάλη, γραμμένο το 1932, δημοσιεύθηκε στα Νεοελληνικά Γράμματα το 1938 (Ιούνιος-Δεκέμβριος).
[Πηγές: Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ. 11]

Σίμος, Σπυρίδων

  • Person
  • 1868-1935

Γεννήθηκε στην Ήπειρο το 1868 και πέθανε στην Αθήνα το 1935. Γιος του Μιχαήλ Σίμου, ήταν δημοσιογράφος και διευθυντής της εφημερίδος Πατρίς στο Βουκουρέστι. Εξελέγη βουλευτής Άρτας στη Βουλή του 1910 και διετέλεσε υπουργός Περιθάλψεως της προσωρινής κυβέρνησης Θεσσαλονίκης (Σεπτ. 1916-Ιούνιος 1917) και της μετέπειτα κυβέρνησης Βενιζέλου (1917-1920). Τιμήθηκε με το Σταυρό των Ταξιαρχών, τη Γαλλική Λεγεώνα Τιμής, το παράσημο Ταξιαρχών Στέμματος Ρουμανίας, το δίπλωμα του βασιλέως της Σερβίας και το Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Αγίου Σάββα.

Σημηριώτης, Άγγελος

  • Person
  • 1870-1944

Ο Άγγελος Σημηριώτης, ήταν γιος του Θεμιστοκλή και της Αναστασίας Κωνσταντινίδη. Αδέλφια του ήταν ο Σπύρος, ο Γιώργος, ο Κωνσταντίνος και η Θηρεσία. Γεννήθηκε στις 8.3.1870 και ως το 1922 που εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, η ζωή του χαρακτηρίζεται από διαρκείς μετακινήσεις: Αδραμμύτι (1871-1881), Μυτιλήνη (1881), Εμπορική Σχολή Χάλκης (1882-1883), Μυτιλήνη (1883-1888), Εμπορική Σχολή Χάλκης (1888-1892), Αθήνα (1892-1893), Λωζάνη (1893), Παρίσι (1894-1896), Κωνσταντινούπολη (1896-1900), Αθήνα (1900), Σμύρνη (1901-1904), Αθήνα (1904), Κωνσταντινούπολη (1905-1910), Σμύρνη (1910-1912), Λέσβος (1912-1919), Σμύρνη (1919-1922), Νέα Ιωνία (1922-1944). Στις 24.6.1911 παντρεύτηκε την Σοφία Αργυροπούλου αδελφή του ποιητή Μιχαήλ Αργυρόπουλου. Απέκτησαν μία κόρη, την Χρυσηΐδα. Ο Σημηριώτης παρακολούθησε μαθήματα νομικής στην Αθήνα και στη Λωζάνη, φιλολογίας, φιλοσοφίας και ιατρικής στο Παρίσι, ιατρικής στη Μασσαλία, αλλά δεν ολοκλήρωσε καμία σχολή. Εργάστηκε ως καθηγητής γαλλικών στην Εμπορική Σχολή Χάλκης, στην Ευαγγελική Σχολή και στο Κεντρικόν Παρθεναγωγείον Σμύρνης. Εξέδωσε το περιοδικό Άτλας (Αθήνα, 1904), διετέλεσε αρχισυντάκτης της εφημερίδας Κωνσταντινούπολις (1906-1907;), εξέδωσε το Πανελλήνιον ημερολόγιον 1909, το περιοδικό Ανατολή (Σμύρνη 1910-1912). Δίδαξε γαλλικά στο γυμνάσιο Μυτιλήνης, υπήρξε αρχισυντάκτης και χρονογράφος της εφημερίδας Λέσβος (1913-1915), συνεργάτης της εφημερίδας Τηλέγραφος Σμύρνης (1922), της εφημερίδας Ελεύθερος Λόγος της Αθήνας (1923-1928). Εξέδωσε με τον αδελφό του Γιώργο το περιοδικό Εξπρές (1924) που μετονομάστηκε Το σαλόνι (1924-1925), υπηρέτησε ως καθηγητής γαλλικών στο Δ΄ Γυμνάσιο Αθηνών (1932), συνεργάστηκε με το νεανικό περιοδικό Ερυθρός σταυρός νεότητος (1928-1935). Πέθανε στις 21.10.1944.
Εκδόσεις έργων του. Ποίηση: Τα θανάσιμα (1896), Τα μαύρα κρίνα (1905), Τραγούδια του λυτρωμού (1920), Επί των ποταμών της Βαβυλώνος (1926), Ονείρων ίσκιοι (1935), Όσο φέγγει… (1939), Αγάπη (1931, ανέκδοτη συλλογή).
Θέατρο: Στάσα Σιδέρη (1909), Φρόσω Νοταρά (1923), Αστραία (1929), Το παιχνίδι του βασιλιά Κανδαύλη (1929), Οι γάμοι του Ρωμανού Γ΄ (1930), Ο αντιφωνητής μίλησε (1930), Μίστερ Σιμ Ρέβυθς ή ο εικονικός σύζυγος (1932), Ο άνθρωπος κι ο ίσκιος του (1934).
Πηγή: Έλσα Λιαροπούλου-Γ. Πατίλης, «Η ζωή, το έργο και η εποχή του Άγγελου Σημηριώτη», στο Α. Σημηριώτης, Τα ποιήματα, τομ. Α΄, επιμ. Έλσα Λιαροπούλου-Γ. Πατίλης, Νέα Ιωνία, 1995, σσ. 11-107.

Σημηριώτης, Γεώργιος

  • Person
  • 1879-1964

Ο Γεώργιος Σημηριώτης (1879-1964) έζησε επίσης στη Μυτιλήνη, στη Σμύρνη, στην Πόλη, στην Αθήνα, ταξίδεψε στη Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, ΗΠΑ, Από το 1922 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Έγραψε ποίηση και έκανε πολλές μεταφράσεις γαλλικής λογοτεχνίας (ποίηση, πεζογραφία, θέατρο). Ποιητικές συλλογές: Τραγούδια (1902), Μοιραία (1905), Γκρεμισμένοι βωμοί (1910), Νυχτόπνοα (1912), Τραγούδια στη φίλη μου (1923), Άβε Μαρία (1937), Κιθάρα μποέμικη (1938), Έτσι τραγούδησα (1950), Εμείς κι αυτοί (1956), Τελευταίο ταξίδι (1957).
Πηγή: Χ.Σ. Σολομωνίδης, Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Χάρη Πάτση, τομ. 12.

Βαρδουλάκη-Νικολάκη, Ειρήνη

  • Person

Βαρδουλάκη-Νικολάκη Ειρήνη. Διηγηματογράφος και δραματική συγγραφέας, με ψευδώνυμο Μανουέλα. Σπούδασε στο Αρσάκειο και στην Ελβετία. Έργα της παραστάθηκαν στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Έργο της με τίτλο «Τον σκότωσα» βραβεύτηκε σε διαγωνισμό της εταιρείας Ελλήνων θεατρικών συγραφέων.
Πηγή: Ν.Ι. Λάσκαρις, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία, τομ. 18 (1932).

Σκουλούδης, Στέφανος

  • Person

Ο Στέφανος Σκουλούδης γεννήθηκε στο Πέραν της Κωνσταντινούπολης στις 23 Νοεμβρίου του 1838. Οι γονείς του, ο Ιωάννης και η Zénou Σκουλούδη, κατάγονταν απο την Κρήτη. Ο πατέρας του ήταν έμπορος. Πέρασε τα μαθητικά του χρόνια στην Κωνσταντινούπολη. Το 1852 οι γονείς του τον έστειλαν στην Αθήνα για να ολοκληρώσει τις γυμνασιακές του σπουδές. Το 1856 πέρασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά πολύ σύντομα αποφάσισε ν’ ασχοληθεί επαγγελματικά με το εμπόριο στην οικογενειακή επιχείρηση και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1859 προσελήφθη στον περίφημο εμπορικό οίκο Ράλλη. Το 1863 διορίστηκε διευθυντής όλων των καταστημάτων της επιχείρησης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στη συνέχεια επέκτεινε τη δραστηριότητά του στον τραπεζιτικό χώρο. Το 1871 υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Τράπεζας Κωνσταντινουπόλεως μαζί με τον Ανδρέα Συγγρό, τον Γεώργιο Κορωνιό και τον Αντώνιο Βλαστό. Απέκτησε μεγάλη περιουσία και αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Αθήνα το 1876. Πριν ακόμη από την εγκατάστασή του στην Ελλάδα διατηρούσε στενές επαφές με την ελληνική κυβέρνηση και θεωρούνταν ‘ειδικός’ στις διπλωματικές σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Σταδιακά ανέπτυξε ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πολιτική και το δημόσιο βίο. Το 1877, με το ξέσπασμα της Ανατολικής Κρίσης και το σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης με πρωθυπουργό το ναύαρχο Κανάρη και υπουργό εξωτερικών τον Χαρίλαο Τρικούπη, ο Σκουλούδης διορίστηκε εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις με τους Αλβανούς. Το διάστημα από 7 έως 14 Δεκεμβρίου 1877 είχε μυστικές διαπραγματεύσεις με τον Αβδούλ Μπέη και τον Μεχμέτ-Αλήβεη στην Κωνσταντινούπολη με στόχο την προετοιμασία για μια ενδεχόμενη συμμαχία των δύο πλευρών σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύρραξης. Οι επίσημες διμερείς διαπραγματεύσεις έγιναν στην Κέρκυρα, τον Ιανουάριο του 1878. Μετά το τέλος του Ρωσοτουρκικού πολέμου, τον Αύγουστο του 1879, ο Σκουλούδης ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη για να πάρει μέρος, ως εκπρόσωπος της πόλης των Ιωαννίνων, στις διαπραγματεύσεις του Πρωτοκόλλου της Συνθήκης του Βερολίνου, η οποία παραχωρούσε τη Θεσσαλία και μέρος της Ηπείρου στην Ελλάδα.

Παράλληλα με την ‘διπλωματική’ του δραστηριότητα ο Σκουλούδης ανέπτυξε και έντονη επιχειρηματική δράση. Ίδρυσε στην Αθήνα το 1882 την εταιρία που ανέλαβε την αποξήρανση της Λίμνης Κωπαίδας. Το 1880 εξελέγη σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας και παρέμεινε μέχρι το 1883. Σταδιακά εγκατέλειψε κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα και αφοσιώθηκε εξ ολοκλήρου στην πολιτική. Το 1881 εκλέχθηκε πρώτη φορά βουλευτής Σύρου και στη συνέχεια βουλευτής Θηβών με το κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη. Απο το Νοέμβριο του 1882 έως το Δεκέμβριο του 1884 ο Σκουλούδης υπηρέτησε ως επιτετραμμένος της Ελλάδας στην πρεσβεία της Μαδρίτης. Το 1886, μετά την Βουλγαρική κατάληψη της Ανατολικής Ρωμυλίας, η κυβέρνηση του Θεόδωρου Δηλιγιάννη διόρισε τον Σκουλούδη εκπρόσωπό της στις διαπραγματεύσεις της Κων/πολης. Το 1892 εκλέχθηκε βουλευτής Θηβών και στη συνέχεια, με την κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη, ανέλαβε για πρώτη φορά υπουργικά καθήκοντα για ένα μικρό χρονικό διάστημα στο Υπουργείο Εκπαιδεύσεως και Εκκλησιαστικών και εν συνεχεία στο Υπουργείο Ναυτικών.

Την περίοδο 1893-1896 ο Σκουλούδης είχε αναλάβει διάφορες αποστολές στο εξωτερικό για τη σύναψη δανείων, συμμετέχοντας στις προσπάθειες της κυβέρνησης Τρικούπη και Δηλιγιάννη, για τη διευθέτηση του οικονομικού προβλήματος. Η επόμενη κυβερνητική θέση που ανέλαβε ο Σκουλούδης το 1897 ήταν το υπουργείο Εξωτερικών, κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του Δημητρίου Ράλλη. Από τη θέση του αυτή βίωσε τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο και τις διαπραγματεύσεις για την προκαταρκτική συνθήκη ειρήνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Το 1905 εξελέγη πάλι βουλευτής Θηβών. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ο Στέφανος Σκουλούδης απομακρύνθηκε απο την πολιτική. Μετά την στρατιωτική επανάσταση στο Γουδί το 1909 το όνομά του ακούστηκε παράλληλα με αυτό του Στέφανου Δραγούμη για την ανάθεση σχηματισμού κυβέρνησης. Επικράτησε η λύση Δραγούμη, με την ‘παρέμβαση’ Βενιζέλου, ο οποίος και σχημάτισε τελικά κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 1910. Εντούτοις, ο Σκουλούδης κλήθηκε απο την κυβέρνηση Βενιζέλου το Νοέμβριο του 1912 να παραστεί στη Διάσκεψη της Συνθήκης Ειρήνης των Βαλκανικών κρατών με την Τουρκία στο Λονδίνο ως πληρεξούσιος της Ελλάδας.

Τον Οκτώβριο του 1915, μεσούσης της κρίσης στην ελληνική πολιτική σκηνή για την στάση της Ελλάδας στον πόλεμο και μετά την αναχώρηση του Βενιζέλου για τη Θεσσαλονίκη, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ανέθεσε στον Σκουλούδη την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Το έργο της κυβέρνησης Σκουλούδη αναλώθηκε σε ζητήματα σχετικά με τον πόλεμο και τη διατήρηση της ελληνικής ουδετερότητας, προτάσεις για δάνεια και τα πάγια εξωτερικά ζητήματα. Το 1918, με την επιστροφή του Βενιζέλου, ο Σκουλούδης βρίσκεται κατηγορούμενος επί εσχάτη προδοσία για την ΄σύμπραξή’ του με τον βασιλιά. Προφυλακίστηκε και παραπέμθηκε σε δίκη μαζί με το υπουργικό του συμβούλιο σε Ειδικό Δικαστήριο. Η δίκη διήρκησε μέχρι τον Νοέμβριο του 1920. Οι κατηγορίες ατόνησαν και τελικά εγκαταλείφθηκαν μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 και την εκλογική ήττα του Βενιζέλου. Το 1921 η Εθνική Συνέλευση κήρυξε επίσημα άκυρη την κατηγορία και όλη τη διαδικασία. Η διάρκεια της πρωθυπουργίας του Σκουλούδη ήταν η τελευταία παρουσία του στην ελληνική πολιτική σκηνή. Πέθανε στις 19 Αυγούστου του 1928. Κληροδότησε πολλά περιουσιακά στοιχεία του σε διάφορα ιδρύματα, μεταξύ αυτών έργα τέχνης στην Εθνική Πινακοθήκη.

Αθηνογένης, Ιωάννης, Γ.

  • Person

Ο Ιωάννης Γ.Αθηνογένης (1878-1953) γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, αλλά πολύ μικρός ήρθε στην Αθήνα, όταν ο πατέρας του ανέλαβε το 1881 τη διεύθυνση του υποκαταστήματος της Τραπέζης Κωνσταντινουπόλεως. Πήγε σχολείο στην Αθήνα, γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο (1894) και συνέχισε τις σπουδές του στη Νομική Σχολή (1896-1899) στο Παρίσι. Εργάστηκε στο γραφείο του πατέρα του από το 1901 ως το 1908 και δυό χρόνια αργότερα εξετέθη υποψήφιος βουλευτής στη Λακωνία. Επί κυβερνήσεως Στ.Σκουλούδη διορίστηκε νομάρχης Θεσσαλονίκης, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τον Ιούνιο του 1917. Στα χρόνια 1921-1922 αντιπροσώπευσε την Ελλάδα, ως πληρεξούσιος υπουργός στη Διεθνή Επιτροπή Επανορθώσεων στο Παρίσι και στη συνδιάσκεψη της Χάγης. Διετέλεσε πρόεδρος του Συνδέσμου των εν Παρισίοις Ελλήνων φοιτητών, πρόεδρος της Ενώσεως των εν Αττική Λακεδαιμονίων, σύμβουλος και πρόεδρος του Δ.Σ. της Εμπορικής Τραπέζης Ελλάδος και της Εταιρείας Διαχείρισης Υπεγγύων Προσόδων καθώς και μέλος του συμβουλίου της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής. Παντρεύτηκε την Αικατερίνη Κανακάρη-Ρούφου, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά: τον Γεώργιο, σύζυγο Βεατρίκης Verity και τη Μαρία, σύζυγο Μιχαήλ Κοντολέφα.

Αθηνογένης, Γεώργιος

  • Person

Ο Γεώργιος Εμ.Αθηνογένης ήταν γαμπρός και στενός συνεργάτης του Στέφανου Σκουλούδη. Εζησε στην Κωνσταντινούπολη και το 1881 διορίστηκε διευθυντής του υποκαταστήματος της Τραπέζης Κωνσταντινουπόλεως στην Αθήνα. Μετά τη διάλυση της Τράπεζας το 1893 και μέχρι το θάνατό του, το 1908, ασχολήθηκε με τραπεζικές εργασίες ιδρύοντας δικό του γραφείο. Παντρεύτηκε την Μαρία Σκουλούδη (αδελφή του Στέφανου) με την οποία απέκτησε επτά παιδιά: 1) την Ελλη, σύζυγο Γεωργίου Χρουσάκη 2) την Κλεώνη, σύζυγο Ιωάννη Χρουσάκη 3) τη Θαλία, σύζυγο Ιωάννη Κουντουριώτη 4) τη Δανάη, σύζυγο Δημητρίου Καλλέργη 5) τον Στέφανο 6) τον Ιωάννη, σύζυγο της Αικατερίνης Κανακάρη-Ρούφου και 7) την Πολύμνια, σύζυγο Θεόδωρου Μπαλτατζή.

Σταύρου, Τατιάνα

  • Person

Η Τατιάνα Σταύρου γεννήθηκε στο Βαφεοχώριο της Κωνσταντινούπολης το 1899. Είχε πέντε αδέλφια, μεταξύ των οποίων και η λογοτέχνιδα Υπατία Δελή. Ο πατέρας της, Ιωάννης Αδαμαντιάδης, φιλόλογος και γυμνασιάρχης στην Πόλη, πέθανε νέος. Aναθρεμμένη σε περιβάλλον που αγαπούσε τα γράμματα, η Τατιάνα εντάχθηκε στον λογοτεχνικό κύκλο των περιοδικών Λόγος και Ζωή. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και το 1929 παντρεύτηκε τον μεταφραστή Δημήτρη Σταύρου (1889-1973). Κατά την Κατοχή δραστηριοποιήθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) και στην «Υπηρεσία Πρόνοιας των Στρατευομένων». Το πρώτο της διήγημα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του Α. Μελαχρινού Κύκλος, το 1932. Δημοσιεύσεις της φιλοξένησαν τα περιοδικά Ρυθμός, Νέα Επιθεώρηση και Νεοελληνικά Γράμματα. Το 1933 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων Εκείνοι που έμειναν (έπαινος της Ακαδημίας Αθηνών) και το 1936 το μυθιστόρημα Οι πρώτες ρίζες. Ακολούθησαν οι συλλογές διηγημάτων Μυστικές πηγές, Ερωτική μυθιστορία (1940, κρατικό βραβείο), Το καλοκαίρι πέρασε (1943 και 1979 β΄ έκδοση με αλλαγές), και Το άλλο πρόσωπο του ανθρώπου (1958). Στη Νέα Εστία δημοσίευσε αποσπάσματα από δύο ανολοκλήρωτα μυθιστορήματα, Μονομαχία (1962-1963) και Ανατολή (Νέα Εστία, 1970, 1977, 1980). Από την δεκαετία του 1960 το ενδιαφέρον της Σταύρου στράφηκε σε θέματα γύρω από την Κωνσταντινούπολη. Αντιπροσωπευτικά έργα της είναι Ο εν Κωνσταντινουπόλει Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος (1967, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών και της «Εστίας Νέας Σμύρνης»), Εάλω η Πόλις, Χρονικόν (1973, Β΄ κρατικό βραβείο πεζογραφίας) και Το ζωντανό Βυζάντιο, Χρόνος-Πνεύμα-Άνθρωποι (1976). Δημοσίευσε επίσης ποιήματα και μεταφράσεις αγγλικών και γαλλικών λογοτεχνικών έργων. Στο περιοδικό Εληά δημοσίευσε την μελέτη «Η εληά στη λογοτεχνία μας και στα τραγούδια του ελληνικού λαού» (1956-1957). Δημοσίευσε επίσης σειρά άρθρων για το δημοτικό τραγούδι και συνεργάστηκε με την εφημερίδα Ελευθερία και τα περιοδικά Νέα Εστία, Ελληνίς, Οικογενειακή Ζωή, Το χαρούμενο σπίτι, Καινούρια εποχή, Αιολικά Γράμματα, Ανακύκληση κ.ά. Είχε την επιμέλεια της εκπομπής «Λογοτενικό τέταρτο» του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (1955-1956). Έδωσε άφθονες διαλέξεις και ομιλίες στην Αθήνα και την επαρχία. Διετέλεσε μέλος του «Γυναικείου Συλλόγου Γραμμάτων και Τεχνών», της «Εθνικής Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών» και ιδρυτικό στέλεχος και πρόεδρος της «Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς», που επικέντρωσε τις προσπάθειές της στην βελτίωση του παιδικού βιβλίου. Το 1982 τιμήθηκε με βραβείο από τον Σύλλογο Κωνσταντινουπολιτών για την συνολική λογοτεχνική της προσφορά. Πέθανε στις 24 Σεπτεμβρίου 1990, στην Αθήνα.
[Πηγές: Αρχείο Τ. Σταύρου, Ε.Λ.Ι.Α., φάκ. 4.3, 6.4, Έρη Σταυροπούλου, «Τατιάνα Σταύρου. Παρουσίαση - ανθολόγηση», Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τόμ. Η΄, Αθήνα, Σοκόλης, 1993, σ. 98-143.]

Στρέϊτ, Στέφανος

  • Person
  • 1837-1920

Ο Στέφανος Ιωαν. Στρέιτ γεννήθηκε στην Πάτρα το 1837. Σπούδασε νομικά στην Ελλάδα και στη Γερμανία. Όταν επέστρεψε διορίστηκε πρωτοδίκης, εφέτης και δικηγόρος στην Πάτρα και στη συνέχεια διευθυντής του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στη Λαμία. Στις 28 Φεβρουαρίου 1889 διορίστηκε υποδιοικητής της Εθνικής Τράπεζας και στις 25 Οκτωβρίου 1896 διοικητής της. Το 1897 διετέλεσε υπουργός Οικονομικών και διεξήγαγε τις διαπραγματεύσεις του διακανονισμού των χρεών της Ελλάδας με το Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο. Με δική του πρωτοβουλία ίδρυσε την Τράπεζα Κρήτης και την Τράπεζα Ανατολής, συγχώνευσε την Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας και πέτυχε να αποκτήσει η Εθνική Τράπεζα, αντί της Ιονικής, το ενιαίο εκδοτικό δικαίωμα στην Ελλάδα. Στις επιδέξιες διαπραγματεύσεις του οφείλεται η έκδοση του δανείου της Αμύνης και σε δική του πρωτοβουλία το δάνειο της παλινοστήσεως των Θεσσαλών και η ύδρευση των Αθηνών μέσω της Στυμφαλίας. Εκτός από τη μέριμνα για τα δημόσια οικονομικά δεν παρέλειψε να ασχοληθεί και με τη νομική επιστήμη. Ως καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου δίδαξε στο Εθνικό Πανεπιστήμιο από το 1887 έως το 1897, οπότε και παραιτήθηκε διατελώντας σύμβουλος του υπουργείου Εξωτερικών. Από τη θέση του διοικητή της Εθνικής Τράπεζας παραιτήθηκε για λόγους υγείας το 1911. Πέθανε στην Αθήνα στις 13 Απριλίου 1920.
[Οι πληροφορίες προέρχονται από νεκρολογία στην εφημερίδα Εμπρός, 14/4/1920].

Στρέϊτ, Γεώργιος

  • Person
  • 1868-1948

Ο Γεώργιος Στρέιτ, γιος του Στέφανου Ιωαν. Στρέιτ και της Βικτωρίας Λόντου, κόρης του αγωνιστή της Επανάστασης Ανδρέα Χριστόδουλου Λόντου, γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13/25 Σεπτεμβρίου 1868. Παρακολούθησε τα μαθήματα στοιχειώδους και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο Παιδαγωγείο του Συλλόγου προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων, στο Ελληνικό Λύκειο του Σιμόπουλου και στο Βασιλικό Γυμνάσιο της Λειψίας, από το Πανεπιστήμιο της οποίας ανακηρύχθηκε διδάκτορας το 1892. Υφηγητής του Δημοσίου και Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου στη Νομική Σχολή το 1894, τακτικός καθηγητής το 1897 και επίτιμος το 1938, αναδείχθηκε σε μια από τις διαπρεπέστερες προσωπικότητες της ελληνικής νομικής επιστήμης, προσφέροντας παράλληλα πολύπλευρες δημόσιες υπηρεσίες. Μεταξύ άλλων, μετέσχε επανειλημμένα σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές για την εκπόνηση και αναθεώρηση του Αστικού Κώδικα, διετέλεσε νομικός σύμβουλος του υπουργείου Εξωτερικών και αντιπροσώπευσε επανειλημμένα τη χώρα σε διεθνείς συναντήσεις. Ήταν μέλος της Ακαδημίας του Διεθνούς Δικαίου και μέλος του Διαρκούς Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου στη Χάγη.
Τον Ιούλιο του 1910 εστάλη ως έκτακτος απεσταλμένος και πληρεξούσιος υπουργός στη Βιέννη και συνέβαλε στη βελτίωση των ελληνοαυστριακών σχέσεων. Τον Δεκέμβριο του 1912 διορίστηκε έκτακτος απεσταλμένος πληρεξούσιος υπουργός της Ελλάδος στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης στο Λονδίνο, οι εργασίες της οποίας κράτησαν μέχρι τον Ιούνιο του 1913. Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Βενιζέλου, θέση από την οποία παραιτήθηκε τον Αύγουστο του 1914, υποστηρίζοντας την πολιτική ουδετερότητας του βασιλιά Κωνσταντίνου. Κατά την περίοδο του Διχασμού ήταν σύμβουλος του βασιλιά, τον οποίο και ακολούθησε στην εξορία μετά το 1917, αναπτύσσοντας δραστηριότητα για την προβολή των θέσεων της βασιλικής παράταξης στο εξωτερικό. Το 1922, ως αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Κοινωνία των Εθνών, ανέλαβε πρωτοβουλίες για τη σωτηρία των προσφύγων. Έκτοτε απέφυγε την ανάμιξη με την πολιτική και τη σύνδεσή του με τον βασιλιά, αναπτύσσοντας διάφορες ακαδημαϊκές δραστηριότητες στο εξωτερικό που κατέστησαν το όνομά του σεβαστό στους ευρωπαϊκούς πανεπιστημιακούς κύκλους.
Εκτός από τις δημόσιες θέσεις που κατείχε σε διάφορες επιτροπές και συμβούλια υπουργείων, ο Στρέιτ υπήρξε μέλος της Διεθνούς Ναυτικής Ενώσεως, νομικός σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, της Ανώνυμης Εταιρείας Υδάτων Αθηνών-Πειραιώς-Περιχώρων και της εταιρείας Lake Copais Cο.
Το 1929 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1931 πρόεδρός της, χωρίς να ασκήσει ποτέ τα καθήκοντά του, ενώ το 1933 εξελέγη αριστίνδην γερουσιαστής. Διετέλεσε μέλος των επιτροπών των Ολυμπιακών Αγώνων από το 1896 έως το 1906, μέλος πολλών άλλων συλλόγων και εταιρειών και τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις. Η συγγραφική του παραγωγή -γνωμοδοτήσεις και αρθρογραφία- υπήρξε μεγάλη και οι σχέσεις του με τον Τύπο πολύ στενές. Σημαντικότερα νομικά έργα του θεωρούνται το Σύστημα Διεθνούς Ιδιωτικού Δικαίου τ. 1, βιβλίο Α΄ Αθήνα, εκδ. Σακελλαρίου 1906 και Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο σε συνεργασία με τον Π. Γ. Βάλληνδα, 2 τόμοι. Αθήνα, Πυρσός, 1937.
Ο Γ. Στρέιτ παντρεύτηκε το 1898 την Ιουλία (Λιλή) Καραθεοδωρή (Βρυξέλλες 1878-Αθήνα 1945), κόρη του Στέφανου Καραθεοδωρή, πρεσβευτή της Τουρκίας στο Βέλγιο, με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά, την Δέσποινα (1903-;), σύζυγο Ιωάννη Γερουλάνου, και τον Στέφανο (1910-1974;), σύζυγο Λουκίας Μαυρομμάτη. Πέθανε στην Αθήνα το 1948.
[Η σύνταξη του παραπάνω βιογραφικού σημειώματος οφείλεται στον Γ.Χαρωνίτη].

Φέσσα, Ρωξάνη

  • Person

Πρωτότοκη κόρη του Αντώνη και της Δέσποινας Φωτιάδη, γεννήθηκε στην Βομβάη το 1923. Το 1943-1945 παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών και από το 1947 ως το 1953 εργάστηκε στη βιβλιοθήκη του USIS όπου παράλληλα εκπαιδεύτηκε στη βιβλιοθηκονομία. Το 1953-54 εργάστηκε στη βιβλιοθήκη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Utah, την εποχή που ο σύζυγός της εργαζόταν σε ερευνητικό κέντρο του ίδιου Πανεπιστημίου. Στη συνέχεια ασχολήθηκε με την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων (1956-1960), ενώ το 1960-61 ανέλαβε την ταξινόμηση των βιβλίων του Ε.Κ.Κ.Ε. και το 1962 την οργάνωση της βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Ευγενίδου, όπου και εργάστηκε για πολλά χρόνια. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημών Πληροφόρησης, η οποία την τίμησε (το 2002) για το δημιουργικό της έργο και τη σημαντική παρουσία της στη Βιβλιοθηκονομία στην Ελλάδα.
Παντρεύτηκε στην Αθήνα το 1947 τον γιατρό Φαίδωνα Κ. Φέσσα και απέκτησαν δύο κόρες: τη Δάφνη (1951-) και την Ελένη (1955-).
Πέθανε στην Αθήνα, στις 22/7/2007.

Μακκάς, Ματθαίος Ν.

  • Person
  • 1879-1965

Ο Ματθαίος (Μαθιός) Μακκάς, δευτερότοκος γιος του Νικολάου και της Αργυρώς Μακκά, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1879. Σπούδασε Ιατρική στη Βιέννη και εργάστηκε ως επιμελητής σε Χειρουργικές Κλινικές στο Μπρεσλάου και στη Βόννη. Υφηγητής το 1912 στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, διετέλεσε διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του «Ευαγγελισμού» (1914-1930) και στη συνέχεια του «Ερυθρού Σταυρού» (1930-1954), ενώ ήταν πρόεδρος της Διοικητικής Επιτροπής του νοσοκομείου. Παντρεύτηκε το 1927 την Δότη Βερροιοπούλου (1888-1966) με την οποία δεν απέκτησαν παιδιά.

Ροδοκανάκης, Ματθαίος

  • Person
  • 1803-1870

Ο Ματθαίος, πρωτότοκος γιος του Παύλου Ροδοκα-νάκη και της Αργυρώς Φραγκιάδη, γεννήθηκε στη Χίο το 1803. Eπιχειρηματίας, έζησε στην Τεργέστη και συμμετείχε στην εμπορική επιχείρηση «Ροδοκανάκη & Φραγκιάδη» η οποία είχε υποκαταστήματα σε Λονδίνο, Λίβερπουλ, Νέα Υόρκη, Νέα Ορλεάνη, Ρίο ντε Τζανέιρο, αλλά πτώχευσε το 1869. Απέκτησε την αυστριακή υπηκοότητα (1829) και ήταν μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης (1861).
Παντρεύτηκε το 1836, στην Τεργέστη, την κόρη του Χιώτη εμπόρου Νικολάου Ταμβάκου, Δέσποινα (1816-1900), με την οποία απέκτησαν έντεκα παιδιά από τα οποία ενηλικιώθηκαν μόνο τα πέντε. Από τα παιδιά τους μόνο δύο κόρες, η Αργυρώ σύζυγος Ν. Μακκά και η Ιουλία σύζυγος Αλ. Τριανταφυλλίδη απέκτησαν απογόνους. Πέθανε στην Τεργέστη το 1870.

Μακκάς, Γεώργιος Αθ.

  • Person
  • 1818-1905

Γιος του Αθανασίου Γ. Μακκά (Χίος 1785-Αθήνα 1865), γεννήθηκε στη Χίο το 1818. Σπούδασε Ιατρική στο Μόναχο και στο Παρίσι. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα το 1840 εγκαταστάθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου όπου και εξάσκησε το επάγγελμα του γιατρού. Το 1849 διορίστηκε καθηγητής Ειδικής Νοσολογίας και Κλινικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στη συνέχεια το 1864 διορίστηκε αρχίατρος του βασιλιά Γεωργίου Α΄. Το 1888 ήταν κοσμήτωρ της Ιατρικής Σχολής και το 1896 επίτιμος καθηγητής. Πα-ντρεύτηκε το 1843 την Μαρία Αργυρίου Ταρποξή με την οποία απέκτησαν δέκα παιδιά. Πέθανε στην Αθήνα το 1905.

Μακκάς, Αλέξανδρος Ν.

  • Person
  • 1886-1967

Τριτότοκος γιος του Νικολάου και της Αργυρώς Μακκά, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1886. Σπούδασε Φυσικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας (1902-1906) και Χημεία στο πανεπιστήμιο Μονάχου (1908-1914). Εργάστηκε στο χημικό εργαστήριο του υπουργείου Επισιτισμού (1917-1923) και ως διευθυντής στα εργοστάσια: «Κεραμεία Ζακύνθου» (1925-1929), στην «Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Βιομηχανικών Επιχειρήσεων Γύψου» στον Πειραιά (1929-1934), στην Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Εμπορίου Γεωργικών Προϊόντων (1934-1947). Εργάστηκε επίσης ως υπάλληλος από το 1947 και εντεύθεν στα Κλωστοΰφαντήρια Χαλκίδος, επιχείρηση του γαμπρού του Αντώνη Φωτιάδη. Ασχολήθηκε με τα γενεαλογικά διάφορων χιώτικων οικογενειών και της οικογένειας Μακκά. Πέθανε στην Αθήνα, στα 81 του χρόνια, το 1967.

Results 201 to 300 of 383