Fonds Α.Ε. 40/02 - Σωτηρίου, Διδώ

Χειρόγραφο προλόγου στο έργο της Ματωμένα χώματα Χειρόγραφο προλόγου στο έργο της Ματωμένα χώματα

Identity area

Reference code

GR ELIA-MIET Α.Ε. 40/02

Title

Σωτηρίου, Διδώ

Date(s)

  • 1899-2007 (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

62 αρχειακά κουτιά, 3 κιβώτια, 1 συρτάρι φοριαμού (μεγάλα σχήματα)

Context area

Name of creator

(1909 - 2004)

Biographical history

Η Διδώ Σωτηρίου, κόρη του Ευάγγελου Παππά και της Μαριάνθης Παππαδοπούλου, γεννήθηκε το 1909 στο Αϊδίνι της Μ. Ασίας. Ήταν το τρίτο από τα πέντε παιδιά της οικογέ­νειας (Ηρώ, Δέσποινα, Γιώργος, Έλλη). Το 1917 η οικογένειά της, για λόγους οικονομικούς, μετακόμισε στη Σμύρνη και μετά την καταστροφή του 1922 στον Πειραιά. Η Δ. Σωτηρίου μεγάλωσε με τους εύπορους θείους της Γιώργο και Μαρία Νικολοπούλου, που ωστόσο δεν ευνοούσαν τη μόρφωση και την επίδοσή της στο γράψιμο. Φοίτησε στη Σχολή Αηδονοπούλου με καθηγητή τον Κώστα Παρορίτη που ενθάρρυνε τη συγγραφική της έφεση και την γνώρισε στον Ψυχάρη. Συνέχισε με μαθήματα κατ’ οίκον με καθηγήτρια τη λογοτέχνη Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη. Τα πρώτα λογοτεχνικά κείμενά της, από την περίοδο της φοίτησής της στο σχολείο, δημοσιεύθηκαν σε περιοδικά της εποχής με τη μεσολάβηση του λογοτέχνη και οικογενειακού φίλου της Ντόλη Νίκβα. Πήρε δίπλωμα καθηγήτριας γαλλικής έχοντας τελειώσει το Γαλλικό Ινστιτούτο. Το 1928 ταξίδεψε στη Βιέννη και στην Ιταλία. Το 1933 παντρεύτηκε τον καθηγητή μαθηματικών Πλάτωνα Σωτηρίου. Από το 1933 συνεργάστηκε στο περιοδικό Νέοι Πρωτοπόροι και ήρθε σε επαφή με το αντιφασιστικό κίνημα και με εκπροσώπους της αριστερής διανόησης όπως τον Δ. Γληνό, τον Ν. Καρβούνη, τον Κ. Βάρναλη, τη Γ. Καζαντζάκη, τη Μ. Αξιώτη κ.ά. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα Νέος Κόσμος και στην αρχισυνταξία του περιοδικού Γυναίκα του Α. Νικολόπουλου από το 1936. Το 1935 συμμετείχε μαζί με την Ηλέκτρα Αποστόλου στο Πρώτο παγκόσμιο συνέδριο γυναικών στο Παρίσι, ως εκλεγμένη εκπρόσωπος γυναικείων οργανώσεων και την ίδια χρονιά μίλησε στη Γενεύη, στην Κοινωνία των εθνών, για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Το 1937 παρακολούθησε μαθήματα γαλλικής λογοτεχνίας στη Σορβόννη καθώς και το Παγκόσμιο συνέδριο λογοτεχνών. Στην Κατοχή δούλεψε στον παράνομο τύπο της Αντίστασης και λίγο πριν την απελευθέρωση στην αρχισυνταξία του Ριζοσπάστη. Το 1945 συμμετείχε και πάλι στο Παγκόσμιο συνέδριο γυναικών στο Παρίσι, μαζί με την Χρύσα Χατζηβασιλείου. Ως το 1947 αρθρογραφούσε στον Ριζοσπάστη και στον Ρίζο της Δευτέρας με ειδίκευση σε διεθνή θέματα και με ψευδώνυμο Σ. Δέλτα. Η δημοσιογραφική αποκάλυψη της παραχώρησης της κυριαρχίας στην Ελλάδα από την Αγγλία στις ΗΠΑ είχε ως αποτέλεσμα της διαγραφή της από το ΚΚΕ (1947). Στη μετεμφυλιακή περίοδο συνεργάστηκε με την εφ. Αυγή. Το 1963 συμμετείχε στο Παγκόσμιο συνέδριο γυναικών στη Μόσχα όπου ταξίδεψε άλλες δύο φορές για τη διεθνή συνάντηση βετεράνων πολέμου και καλεσμένη σοβιετικών συγγραφέων. Επισκέφθηκε επίσης τη Ρουμανία, τη Δυτική Γερμανία και την Τουρκία. Αδελφή της Έλλης Παππά, η Διδώ Σωτηρίου φρόντισε την ανατροφή του ανιψιού της Νίκου Μπελογιάννη κατά την μακροχρόνια φυλάκιση της μητέρας του (1950-1964, 1967-1968). Ο Πλάτων Σωτηρίου πέθανε το 1985 και η Διδώ το 2004. Έργα της: Οι νεκροί περιμένουν (1959), Ηλέκτρα (1961), Ματωμένα Χώματα (1962), Εντολή (1976), Μέσα στις φλόγες (1978), Επισκέπτες (1979), Κατεδαφιζόμεθα (1982), Η μικρασιατική καταστροφή και η στρατηγική του ιμπεριαλισμού στην Ανατολική Μεσόγειο (1975). Διηγήματά της δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά κυκλοφόρησαν σε τόμο το 2004 με τίτλο Τυχαίο συναπάντημα και άλλες ιστορίες. Τα έργα της γνώρισαν αλλεπάλληλες επανεκδόσεις και μεταφράσεις σε πολλές ξένες γλώσσες. Βραβεύτηκε και τιμήθηκε από πολλούς φορείς, συλλόγους και δήμους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έλαβε επίσης το Α΄ κρατικό βραβείο για το σύνολο του λογοτεχνικού έργου της το 1989 και το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 1990.
[Πηγή: φάκελος 22 του αρχείου]

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Δωρεά Έλλης Παππά και Νίκου Μπελογιάννη, 2002.

Content and structure area

Scope and content

Περιλαμβάνονται χειρόγραφα και δακτυλόγραφα από την συγγραφή και επεξεργασία των λογοτεχνικών έργων της, χειρόγραφα, δακτυλόγραφα και δημοσιεύσεις μελετών, άρθρων, στοχασμών της, δημοσιεύματα και κριτικές για το έργο της, οικογενειακή και φιλική αλληλογραφία, επιστολές αναγνωστών, προσωπικά και ποικίλα τεκμήρια, σειρές εφημερίδων και έντυπα, οπτικοακουστικό υλικό (φωτογραφίες, κασέτες ήχου και εικόνας).
Στο ογκώδες και πλούσιο αρχείο, περιλαμβάνονται τεκμήρια που αφορούν την συγγραφή του γνωστού βιβλίου της Ματωμένα Χώματα (φάκελος 1), επίσης κείμενα και αποσπάσματα από ομιλίες, άρθρα, σημειώσεις που αναφέρονται στη μικρασιατική εκστρατεία, τον προσφυγικό ελληνισμό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις (φάκελος 18), συναφείς δημοσιεύσεις της (υποφάκελος 25.2). Σχετικά τεκμήρια υπάρχουν και σε άλλους φακέλους του αρχείου.

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

Το υλικό των υποφακέλων 35.6 και 29.3 προστέθηκε από τους δωρητές, Ιούλιος 2006. Υλικό του φακέλου 11 προστέθηκε τον Ιανουάριο του 2007. Οι φάκελοι 2 β και 6β προήλθαν από προσθήκες του 2007. Υλικό από την τελευταία προσθήκη εντάχθηκε και σε άλλους φακέλους. Δεν αναμένονται άλλες προσθήκες.

System of arrangement

Θεματική και όπου ήταν δυνατό χρονολογική ταξινόμηση. Στις ενότητες των χειρογράφων λογοτεχνικών έργων και στοχασμών της Δ. Σωτηρίου η αποκατάσταση της ακολουθίας των σελίδων υπήρξε δυσχερής έως ανέφικτη και η ταξινόμηση περιορίστηκε στη θεματική συνάφεια.
Διάγραμμα ταξινόμησης:
Ι. Λογοτεχνικό έργο
Φάκελος 1 ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΩΜΑΤΑ
Φάκελοι 2-4 ΕΝΤΟΛΗ
Φάκελοι 5-10 ΚΑΤΕΔΑΦΙΖΟΜΕΘΑ
Φάκελος 11 ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ
Φάκελος 11β ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΠΟΙΚΙΛΑ
Φάκελος 12 ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ
Φάκελος 13 ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
Φάκελοι 14-15 ΘΕΑΤΡΟ
ΙΙ. Μελέτες, άρθρα, στοχασμοί
Φάκελος 16 ΝΕΑΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ, ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΕΣ, ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Φάκελος 17 ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ-ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ (1947)
Φάκελος 18 ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ, ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Φάκελος 19 ΠΟΙΚΙΛΑ ΘΕΜΑΤΑ
Φάκελος 20 ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
Φάκελος 21 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ, ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Φάκελος 22 ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ, ΣΧΟΛΙΑ
Φάκελοι 23-24 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ (1971-1997), ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Φάκελος 25 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΔΩΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ
ΙΙΙ. Κριτικές και άλλα δημοσιεύματα για τη Δ.Σωτηρίου, δια-κρίσεις και εκδηλώσεις, εκδόσεις και με-ταφράσεις
Φάκελοι 26-29 ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ (1945-2005)
Φάκελος 30 ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ (ΧΦΑ, ΔΦΑ) ΓΙΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ, ΟΜΙΛΙΕΣ, ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ, ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
Φάκελος 31 ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΕΡΓΩΝ ΤΗΣ ΔΙΔΩΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ (1984-1994, χ.χ.)
Φάκελοι 32-33 ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ ΤΗΣ
Φάκελος 34 ΕΚΔΟΣΕΙΣ, ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ (1958-2000)
IV. Αλληλογραφία
Φάκελος 35 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ (1932-2006)
Φάκελοι 36-37 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ (1931-1991)
Φάκελος 38 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ (1992-2001), χ.χ., ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ ΤΗΣ ΔΙΔΩΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ
Φάκελος 39 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ κ.ά. (1960-2002), ΑΦΙΕΡΩΣΕΙΣ (1961-1998, χ.χ.), ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΡΙΤΩΝ (1944-1960)
V. Προσωπικά
Φάκελος 40 ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ (1899-1996)
Φάκελος 41 ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ (1936-1996)
Φάκελος 42 ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ, ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ-ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΑ (1931-2001)
Φάκελος 43 ΠΛΑΤΩΝ ΣΩΤΗΡΙΟΥ. ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (1927-1975)
Φάκελος 44 ΝΙΚΟΣ Ν. ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ. ΠΑΙΔΙΚΑ-ΜΑΘΗΤΙΚΑ, ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ (1954-1990, χ.χ.)
VI. Ποικίλα
Φάκελος 45 ΠΟΙΚΙΛΑ
Φάκελος 46 ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΛΛΩΝ
Φάκελος 47 ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ (1961-2001)
VII. Εφημερίδες, έντυπα
Φάκελος 48 ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ (1951-1952)
Φάκελος 49 ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ Ν. ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ, Ε. ΠΑΠΠΑ, Ν.Ν. ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ (1932-1997, χ.χ.)
Φάκελος 50 ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Ο ΡΙΖΟΣ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ (1946-1947)
Φάκελος 51 ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ, ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ, ΠΟΙΚΙΛΑ ΘΕΜΑΤΑ (1945-1995, χ.χ.)
Φάκελος 52 ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΝΤΥΠΑ
VIII. Οπτικοακουστικό υλικό
Φάκελος 53 ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ. ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ (ΝΕΑΝΙΚΕΣ), ΕΛΛΗ ΠΑΠΠΑ (ΝΕΑΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΛΑΚΙΣΗ ΤΗΣ), Ν.Ν. ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ (ΠΑΙΔΙΚΕΣ)
Φάκελος 54 ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ. ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ (ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ)
Φάκελος 55 ΕΓΧΡΩΜΕΣ ΚΑΙ ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ. ΔΙΔΩ ΚΑΙ ΠΛΑΤΩΝ ΣΩΤΗΡΙΟΥ
Φάκελος 56 ΕΓΧΡΩΜΕΣ ΚΑΙ ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Φάκελος 57 ΕΓΧΡΩΜΕΣ ΚΑΙ ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΣΧΗΜΑΤΟΣ
Φάκελος 58 ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ
Κιβώτια 59-60 ΚΑΣΕΤΕΣ ΗΧΟΥ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑΣ

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.

Conditions governing reproduction

Language of material

  • English
  • Armenian
  • Bulgarian
  • French
  • Greek
  • Romanian
  • Russian
  • Turkish

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Αναλυτική περιγραφή φακέλου/υποφακέλου σε ηλεκτρονική μορφή.

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Αρχείο Έλλης Παππά (Ε.Λ.Ι.Α.)

Related descriptions

Notes area

Note

Η αρχική κατάσταση του αρχείου χαρακτηριζόταν από την έλλειψη οποιασδήποτε τάξης και τη μίξη ετερογενών τεκμηρίων σε όλη του την έκταση. Εξαίρεση αποτελούσαν μόνο τα στοιχεία οικονομικής διαχείρισης και τα προσωπικά, ιατρικά, φορολογικά κ.λπ. που τηρούσε ο Πλάτων Σωτηρίου.

Note

Τα ψηφιακά τεκμήρια επιλέχθηκαν δειγματοληπτικά από το σύνολο του αρχειακού υλικού

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Name access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση

Status

Level of detail

Dates of creation revision deletion

Αύγουστος 2006. Ένταξη προσθηκών 2007, 2009.

Language(s)

  • Greek

Script(s)

Sources

Archivist's note

Σοφία Μπόρα

Archivist's note

Δελτίο περιγραφής Φορέα.

Accession area

Related people and organizations

Related genres

Related places