Εμφανίζει 383 αποτελέσματα

Καθιερωμένη εγγραφή
Άτομο

Λαμπίση, Έλδα

  • Άτομο
  • 1888 ή 1902 - ;

Η Έλδα (Ελπίδα) Λαμπίση γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1888 ή το 1902. Ο πατέρας της, Δημήτριος Λαμπίσης, ήταν δικηγόρος. Όπως αναφέρει η Λαμπίση, ο παππούς της, Λαμπίκη πασάς, ήταν γιατρός του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ και είχε αποπεμφθεί και εξοριστεί στο Αϊδίνι, μετά την άρνησή του να συνεργήσει στην εκθρόνιση του αδελφού του, Μουράτ. Εκτός από τον Δημήτριο, είχε άλλον ένα γιο, τον Γεώργιο και τρεις θυγατέρες. Ο Δημήτριος Λαμπίσης παντρεύτηκε την Βιργινία Οικονομίδου, κόρη δημογέροντα και μεγαλέμπορου του Τσεσμέ. Απέκτησαν πέντε παιδιά: την Ελπίδα, τη Νίνα, τη Γαλάτεια, την Λευκή (;) και τον Ζαχαρία. Από τον Τσεσμέ μετοίκησαν στη Σμύρνη. Ο πατέρας της σκοτώθηκε στη μικρασιατική καταστροφή. Η Λαμπίση πρωτοδημοσίευσε ποιήματά της στο περιοδικό Αιολικός Αστήρ σε πολύ μικρή ηλικία. Αρθρογραφούσε σε περιοδικά της Σμύρνης, της Κωνσταντινούπολης, του Αδραμυττίου. Κατά τη μικρασιατική εκστρατεία ήταν πολεμική ανταποκρίτρια. Στη συνέχεια περιόδευσε στη χώρα δίνοντας διαλέξεις και συγκεντρώνοντας στοιχεία για τους πεσόντες «της δεκαετούς πολεμικής περιόδου της Ελλάδος (1912-1922)», με σκοπό την έκδοση λευκώματος, για το οποίο είχε την έγκριση του Στυλιανού Γονατά και των υπουργείων Εσωτερικών και Οικονομικών. Υπήρξε γραμματέας του γυναικείου εκπαιδευτικού και φιλανθρωπικού συλλόγου Νέας Φιλαδελφείας «Η Στοργή» και μέλος του Διεθνούς συνδέσμου Γυναικών. Είχε προσβληθεί από φυματίωση.

Έργα της:
Στα χωριά του Βοσπόρου (Σονέτα, 1921)
Πολεμικά απομνημονεύματα (1921)
Τραγικός ηρωισμός (μυθιστόρημα, 1922)
Ζωγραφιά της ψυχής μου (1925)
Οι στρατιωτικοί της Άγκυρας (Σονέτα, 1925)
Αντίχτυπος (μυθιστόρημα, 1926)
Γύρω από μια δίκη
Ταξίδι στην Αίγυπτο (1926)

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:

Υλικό του αρχείου: επιστολή της Έλδας Λαμπίση σε αταύτιστο παραλήπτη (υποφ. 7.2)
Κατάλογος των μικρασιατικών αρχείων του ΕΛΙΑ, καταγραφή που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, ερευνητική ομάδα: Μιχάλης Βαρλάς-Έφη Κάννερ-Αιμιλία Σαλβάνου, 1996-1997.
Λήμμα Λαμπίση Έλδα, Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Χάρη Πάτση, τόμος 9, σ. 330.

Σπαταλάς, Γεράσιμος

  • Άτομο
  • 1887 - 1971

Ο Γεράσιμος Σπαταλάς, γιος του Σπυρίδωνα Σπαταλά και της Μαρίας Βασιλά, γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 7 Ιουλίου 1887. Ο πατέρας του ήταν ναυτικός. Όπως προκύπτει από δήλωση μη αποδοχής κληρονομίας του πατέρα τους (1922), ο Σπυρίδων Σπαταλάς είχε άλλους τρεις γιους, τον Θεόδωρο (λεμβούχος), τον Απόστολο (ναυτικός και αναλφάβητος) και τον Ιωάννη (καφεπώλης). Ο Γεράσιμος το 1908 ολοκλήρωσε το Γυμνάσιο στην Κέρκυρα (όπου είχε καθηγητές τον Αντρέα Κεφαλληνό, μαθητή του Ι. Πολυλά και τον Αντώνη Τραυλαντώνη). Το 1908-1909 υπηρέτησε στον στρατό. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Αθηνών (1910-1916). Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της «Φοιτητικής Συντροφιάς». Ο ίδιος αναφέρει ότι για κάποιο διάστημα συμμετείχε «σε μια σοσιαλιστική κίνηση, που άρχισε στην Κέρκυρα με τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη και συνεχίστηκε στην Αθήνα με τον Κωστ. Χατζόπουλο, το Σπ. Μελά και το Ν. Γιαννιό», καθώς και ότι έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους. Το 1915-1916 υπηρέτησε στο στρατό, στην Μακεδονία. Την περίοδο 1917-1922 διατηρούσε μαζί με τον αδελφό του Γιάννη το σημαντικό λογοτεχνικό καφενείο «Μαύρος Γάτος» και στα 1919 εξέδιδε το ομώνυμο περιοδικό. Εργάστηκε για μικρό διάστημα (1920-1922;) στο υπουργείο Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως. Εργάστηκε ως μεταφραστής και ως καθηγητής νεοελληνικής λογοτεχνίας και στιχουργικής στο Ωδείο Καλλιθέας (1931-1933), ως υπάλληλος στο ΙΚΑ, ως βιβλιοθηκάριος στο Εθνικό Θέατρο. Το 1942 παντρεύτηκε την Έλδα (Ελπίδα) Λαμπίση. Μαζί ασχολήθηκαν με την καλλιέργεια κτήματος κοντά στο Μεγάλο Πεύκο Αττικής, το οποίο απαλλοτριώθηκε χωρίς αποζημίωση, την περίοδο της δικτατορίας. Ο Σπαταλάς έγραψε ποίηση, πεζογραφία, θέατρο. Μετέφρασε αρχαία ελληνική, λατινική και ιταλική λογοτεχνία. Το πλούσιο δοκιμιακό και κριτικό έργο του επικεντρώνεται στον Δ. Σολωμό, την επτανησιακή λογοτεχνία και ιδιαίτερα την μετρική. Ο Σπαταλάς πέθανε σε ένδεια το 1971.

Το λογοτεχνικό έργο του περιλαμβάνει:
Ποίηση:
Ωδές (1911)
Αιμάτων σταλαχτίτες. Ποιήματα (1915)
Ωδές, μπαλάντες, ελεγείες (1917)
Καθώς αλλάζουν οι εποχές (1919)
Ιτιές και δάφνες (1923)
Ο βίος μιας ψυχής (1930)
Αντίλαλοι (1930)
Ώρα πολέμου (1941)
Ωδή στον κόρακα· κι’ άλλοι δεκαπεντασύλλαβοι (1949)
Καινούργιες παραλλαγές Α΄· Μορφές (1949)
Σ’ ένα δέντρο (1949)
Στο πλοίο μου (1950)
Καινούργιες παραλλαγές Α΄ και Β΄ (1949)
Φραγκμέντα Α΄ (1949-1950)
Δειλινός απόλογος – Πινδαρικά επινίκια (1964)

Πεζογραφία:
Σύγχρονες και παλιές ιστορίες. Διηγήματα (1928)
Περιπέτειες της ζωής. Διηγήματα (1959)

Θέατρο:
Ο κληρονόμος της Τσατσάς. Σάτυρα μονόπραχτη (1930)

Μετάφραση:
Ανθοδέσμη από τη Ρώμη και την Ιταλία (1930)
Ομήρου, Οδύσσεια Α-Ζ (1932)
Σοφοκλή, Οιδίπους Τύραννος (1933)
Σοφοκλή, Οιδίπους επί Κολωνώ (1958)
Ευριπίδη, Φοίνισσες (1960)
Δ. Σολωμού, Ιταλικά ποιήματα (1948)
Ε. ντε Αμίτσι, Το πατρικό σπίτι (1921)
Κ. Γκολντόνι, Ο καλόκαρδος γκρινιάρης (1951)
Κ. Γκολντόνι, Ο υπηρέτης δύο αφεντάδων (1937)
Ι. Βοκκάκιου, Το Δεκαήμερο (εκλογές) (1950)
Λ. Πιραντέλο, Ο μακαρίτης Ματτία Πασκάλ (1953)
Γ. ντ’ Αννούντσιο, Οι δύο Παρθένες (1925)
Γ. ντ’ Αννούντσιο, Ιστορίες της Πεσκάρας (1926)
Δ. Αλικαρνασσέως, Περί συνθέσεως ονομάτων (1963)

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:

Βιογραφικά και εργογραφικά σημειώματα του Γ. Σπαταλά στο αρχείο. Επιστολή της Έλδας Λαμπίση σε αταύτιστο παραλήπτη (υποφ. 7.2)
Γεράσιμος Σπαταλάς, Η Στιχουργική Τέχνη, μελέτες για τη νεοελληνική μετρική, επιμέλεια: Ευριπίδης Γραντούδης – Άννα Κατσιγιάννη, Αθήνα, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, 1997.
Λήμμα Γεράσιμος Σπαταλάς στο αρχείο ελλήνων λογοτεχνών του ΕΚΕΒΙ στο διαδίκτυο.
Βιογραφικά και εργογραφικά στοιχεία για τον Γεράσιμο Σπαταλά, αρχείο Τέλλου Άγρα, υποφάκελοι 7.1-7.2.
Κατάλογος των μικρασιατικών αρχείων του ΕΛΙΑ, καταγραφή που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, ερευνητική ομάδα: Μιχάλης Βαρλάς-Έφη Κάννερ-Αιμιλία Σαλβάνου, 1996-1997.

Σκουριώτης, Δημήτριος

  • Άτομο
  • 1896 - 1928

Ο Δημήτριος Γ. Σκουριώτης (Μήτσος) γεννήθηκε στο Ξηροκάμπι Λακωνίας, μάλλον το 1896. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα. Στη Μικρά Ασία βρέθηκε τουλάχιστον από τις αρχές τού θέρους 1920 ως το τέλος του ίδιου έτους. Μετά την επιστροφή του συνέχισε σπουδές στη Γαλλία και στη Γερμανία (Λειψία), τουλάχιστον ως το τέλος του 1925, και επέστρεψε, ως φαίνεται, με διδακτορικό τίτλο. Απεβίωσε από μηνιγγίτιδα στην γενέτειρά του, μάλλον στο τέλος του 1928. Ο πατέρας του, Γεώργιος Σκουριώτης, ήταν φιλόλογος και κτηματίας και είχε διατελέσει σχολάρχης.
Τις φωτογραφίες διεφύλαξε η αδελφή του Βίλη Στρατηγάκη, στη συνέχεια ο γιος της (και πατέρας της δωρήτριας), Τάσος Στρατηγάκης.

Οι πληροφορίες προέρχονται από σημείωμα της δωρήτριας του αρχείου στο ΕΛΙΑ, η οποία τις άντλησε από αναφορές σε ιδιόχειρες σημειώσεις και επιστολές στο οικογενειακό αρχείο (όχι στο δωρηθέν τμήμα του αρχείου).

Παναγιώτου, Γεώργιος

  • Άτομο
  • 1928-2015

Ο Γεώργιος Παναγιώτου ήταν επιφανής φωτογράφος της Αλεξανδρούπολης, ακολουθώντας το ίδιο επάγγελμα με τον πατέρα του, Αλέξανδρο. Γεννήθηκε το 1928 στην Αλεξανδρούπολη, όπου ολοκλήρωσε τη Μέση Εκπαίδευση. Την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η οικογένειά του αναχώρησε για την Αθήνα και τη Λήμνο, για να επιστρέψει το 1945. Το 1953 ολοκλήρωσε την στρατιωτική του θητεία και έκτοτε ασχολήθηκε με το φωτογραφείο του πατέρα του. Το φωτογραφικό αρχείο του πατέρα του, το οποίο χρονολογούνταν από το 1913 έως το 1941, φαίνεται πως ενέπνευσε στον Γεώργιο έντονο ρομαντισμό για τον τόπο του, εγκαινιάζοντας μία μεγάλη περίοδο ιστοριοδιφικής έρευνας, την οποία αποτύπωσε μέσα από τον φακό του. Η Αλεξανδρούπολη και ο κόσμος της ήταν τα κύρια θέματα του έργου του, το οποίο αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

Κωνσταντάρας-Σταθαράς, Δημήτρης

  • Άτομο
  • 1935 -

Ο Δημήτρης Κωνσταντάρας-Σταθαράς, εκπαιδευτικός – συγγραφέας, γεννήθηκε το 1935 στα πρώτα προσφυγικά σπίτια της Νέας Ιωνίας Βόλου από γονείς Μικρασιάτες. Πατέρας του ήταν ο Παρασκευάς Κωνσταντάρας από το Αϊβαλί και μητέρα του η Μαρία Σταθαρά από την Πέργαμο. Μεγάλωσε στον προσφυγικό συνοικισμό της Νέας Ιωνίας Βόλου. Υπηρέτησε επί 38 χρόνια στη δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση, ως δάσκαλος (26 έτη), ως σχολικός σύμβουλος (6 έτη) και ως διευθυντής του ιδιωτικού δημοτικού σχολείου «Άγιος Ιωσήφ» της Ελληνογαλλικής Σχολής Βόλου (6 έτη). Διετέλεσε διευθυντής του Επιμορφωτικού Κέντρου Δήμου Νέας Ιωνίας τη 2ετία 1976-1978 και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της «Πνευματικής και Πολιτιστικής Εστίας Δήμου Νέας Ιωνίας» (Έφορος Βιβλιοθήκης) την ίδια χρονική περίοδο. Διετέλεσε επίσης εξωτερικός συνεργάτης στον Ραδιοφωνικό Σταθμό Βόλου (ΕΡΤ) με εκπομπές πολιτιστικού και λαογραφικού περιεχομένου και αρθρογραφεί στην εφημερίδα Η Θεσσαλία.
Για το έργο του έχει τιμηθεί πολλές φορές από τοπικούς φορείς και συλλόγους. Βιβλία του τιμήθηκαν από την Εστία Νέας Σμύρνης με Βραβείο (τρία) και Έπαινο (δύο).
Εργoγραφία: Αληθινές Μικρασιάτικες Ιστορίες (1993), Το Χρονικό της Νέας Ιωνίας 1924-1994 (1994), Η Νέα Ιωνία του 1933 (2003), Δρομο-λόγιο της Νέας Ιωνίας Μαγνησίας, Ιστορία των δρόμων και πλατειών του Δήμου Νέας Ιωνίας Μαγνησίας (2006), Μικρασιάτες πρόσφυγες στη Μαγνησία (2008), Συναξάρι των πρώτων οικιστών της Νέας Ιωνίας Βόλου από το 1924 (2013) κ.ά.

Ζημέρης, Κώστας

  • Άτομο
  • 1884 - 1980

Κωνσταντίνος Ζημέρης (Κατηχώρι Πηλίου, 1886 – Βόλος, 1980)
Ο Κωνσταντίνος Ζημέρης γεννήθηκε το 1886 στο Κατηχώρι Πηλίου. Αποφοίτησε από την Εμπορική Σχολή Βόλου και στη συνέχεια, το 1904, μετανάστευσε στην Αμερική, όπου εργάστηκε σε φωτογραφικά εργαστήρια, συνεργαζόμενος με ζωγράφους και φωτογράφους, ενώ ταυτόχρονα παρακολούθησε μαθήματα Σχεδίου στο Σχολείο Τεχνών του Saint Louis. Την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, επέστρεψε στην Ελλάδα και κατατάχθηκε ως εθελοντής. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διέμεινε στην Αθήνα, όπου συνεργάστηκε με τους γνωστούς φωτογράφους Μπούκα και Nelly’s. Το 1918 δημιούργησε στον Βόλο με τον φωτογράφο Α. Ραφανίδη το φωτογραφικό στούντιο «Ραφανίδης & Ζημέρης», ασχολούμενος πλέον επαγγελματικά με τη φωτογραφία και τη ζωγραφική. Συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ έλαβε το Χρυσό Βραβείο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης το 1932 και το 1936.
Στις φωτογραφίες της πρώτης περιόδου του έργου του (1922-1940), αποτυπώνονται όψεις της πόλης του Βόλου: η καθημερινή ζωή, πορτραίτα επωνύμων μελών της αστικής τάξης , αλλά και απλών ανθρώπων -ναυτών , χωροφυλάκων, ζευγαριών- οι πρόσφυγες και η εγκατάστασή τους, το Άσυλο του Παιδιού, οι παιδικές κατασκηνώσεις του ΠΙΚΠΑ, σημαντικές ιστορικές στιγμές, οικήματα του Βόλου που συνδέθηκαν με την επαγγελματική ζωή, τη βιομηχανική ανάπτυξη, τη λειτουργία του δημόσιου χώρου κ.α.
Παράλληλα, την περίοδο 1930–1938, ο Ζημέρης δέχεται παραγγελίες και φωτογραφίζει βιομηχανικές επιχειρήσεις, βιομηχανικά προϊόντα, όπως ψυγεία ή ραδιόφωνα, εργάτες, θεατρικές παραστάσεις κ.α., που συνδέονται με την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ζωή της πόλης.
Στην τελευταία περίοδο της δουλειάς του (1940–1970), καταγράφει με τον φακό του γεγονότα της Κατοχής και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως βομβαρδισμούς, αλλά και εικόνες από την Απελευθέρωση, καθώς και τις διαδηλώσεις των Δεκεμβριανών. Μετά το τέλος του πολέμου, ο Ζημέρης απαθανατίζει επισκέψεις επισήμων στην πόλη, καρναβαλικές εκδηλώσεις, αθλητικούς αγώνες, παρελάσεις, κ.α.
Οι φωτογραφίες του αποτελούν πολύτιμα τεκμήρια για την ιστορία της πόλης του Βόλου, αλλά και μοναδικά φωτογραφικά έργα τέχνης.
Την τέχνη του συνέχισε ο γιος του Ιπποκράτης (1922-2012).

Σιάτρας, Δημήτρης

  • Άτομο

Ο Δημήτρης Θ. Σιάτρας έχει σπουδάσει νομικά και πολιτικές επιστήμες και έχει ερευνήσει για αρκετά χρόνια θεσμούς του δικαίου, την οργάνωση και λειτουργία της δικαιοσύνης και την τοπική αυτοδιοίκηση της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας. Διετέλεσε για πολλά χρόνια Διευθυντής του Δήμου Βόλου. Είναι πρόεδρος της Εταιρείας Θεσσαλικών Ερευνών και συγγραφέας.

Ανανιάδης, Ευστάθιος

  • Άτομο
  • 1886 - 1969

Ο Ευστάθιος Χ. Ανανιάδης γεννήθηκε στη Δάφνη Καλαβρύτων (Στρέζοβα) στις 3 Ιουνίου 1886. Τελείωσε το γυμνάσιο Καλαβρύτων και εν συνεχεία σπούδασε στη Νομική Αθηνών, της οποίας αναγορεύθηκε διδάκτωρ το 1907 ή 1908. Έγινε δεκτός στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών και αποφοίτησε με τον βαθμό του εφέδρου ανθυπολοχαγού. Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-1913, τραυματίστηκε στη μάχη του Κιλκίς (19-21 Ιουνίου 1913), τιμήθηκε με τον Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος και μονιμοποιήθηκε στο στράτευμα. Το 1914 διορίστηκε πάρεδρος στο Πρωτοδικείο και το 1915 μετατάχθηκε στο Σώμα Στρατιωτικής Δικαιοσύνης που είχε συσταθεί λίγο νωρίτερα. Υπηρέτησε ως πρόεδρος Στρατοδικών Θεσσαλονίκης και Αθηνών. Στη διάρκεια της μικρασιατικής εκστρατείας ήταν πρόεδρος του Στρατοδικείου Προύσης. Εν συνεχεία, χρημάτισε διευθυντής Στρατιωτικής Δικαιοσύνης στο Υπουργείο Στρατιωτικών και Βασιλικός Επίτροπος στο Αναθεωρητικό Δικαστήριο, του οποίου έγινε πρόεδρος το 1940 (με τον βαθμό του Αντιστράτηγου). Το 1945 διορίστηκε πρόεδρος του Δικαστηρίου Εγκληματιών Πολέμου και αρχηγός των Σωμάτων Ασφαλείας. Αποστρατεύθηκε τον Αύγουστο του 1946 και τιμήθηκε με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος Γεωργίου Α΄. Το 1948 διορίστηκε μέλος της Επιτροπής Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων. Το 1950 διορίστηκε μέλος του υπηρεσιακού δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων. Εισηγήθηκε τον στρατιωτικό ποινικό κώδικα και μετέσχε σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές.

Το 1914 νυμφεύθηκε τη Γεωργία Σακελλαριάδου από το Σοπωτό Καλαβρύτων, εγγονή του αγωνιστή του 1821 Ιωάννη Σακελλαριάδη.

[Τα στοιχεία για το βιογραφικό προέρχονται από το βιβλίο του Π. Δ. Δημητρακόπουλου: Δάφνη Καλαβρύτων, Θεσσαλονίκη 1977 και από το αρχείο].

Χριστοδουλίδης, Σταύρος

  • Άτομο
  • 1894 - 1984

Ο Σταύρος Χριστοδουλίδης του Λοΐζου και τη Ελένης γεννήθηκε το 1894 κοντά στη Λευκωσία. Εργάστηκε για σύντομο διάστημα ως δάσκαλος. Τον Οκτώβριο του 1912 πήγε στην Ελλάδα και κατετάγη ως εθελοντής στρατιώτης στον Ελληνικό Στρατό. Το 1913-1914 υπηρέτησε δύο χρόνια ως υπαξιωματικός. Το 1915 κατατάχθηκε εκ νέου, πάλι με τον βαθμό του λοχία, και από το 1916 φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων, ενώ αντιμετώπισε διάφορα προβλήματα λόγω της ένταξής του στο φιλοβασιλικό στρατόπεδο. Το 1918 νυμφεύτηκε την Ελένη Πιπερίδου, με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Λοΐζο και τον Περικλή. Μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 προήχθη στον βαθμό του υπολοχαγού. Στις 9 Μαΐου 1920 αποβιβάστηκε με το 25ο σύνταγμα πεζικού στη Σμύρνη. Έλαβε μέρος σε αρετές μάχες και μετά την κατάρρευση του μετώπου κατέφυγε στην Χίο με τα υπολείμματα του 25ου συντάγματος. Τον Φεβρουάριο του 1941, με τον βαθμό του συνταγματάρχη, ανέλαβε τη διοίκηση του 12ου συντάγματος πεζικού. Τον Μάρτιο του 1948, ενώ υπηρετούσε στη Μακρόνησο, πρωτοστάτησε στην καταστολή της εξέγερσης των κρατουμένων. Αποστρατεύτηκε στα τέλη του 1948 με τον βαθμό του υποστράτηγου. Πέθανε το 1984.

[Οι πληροφορίες του βιογραφικού σημειώματος προέρχονται από τα ημερολόγια του Χριστοδουλίδη που περιλαμβάνονται στο αρχείο και από τον πρόλογο της έκδοσης: Σταύρου Χριστοδουλίδη, Ημερολόγιον εκστρατείας Μικράς Ασίας, πρόλογος – επίλογος – επιμέλεια: Κωνσταντίνος Κρίνος-Πανίτσας, Συλλογές, Αθήνα 2005].

Κουναλάκης, Εμμανουήλ

  • Άτομο
  • 1894 - 1987

Ο Εμμανουήλ Κουναλάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1894. Ήταν το πρώτο παιδί του Νικολάου και της Μαρίας. Ακολούθησαν άλλα δώδεκα, εκ των οποίων ενηλικιώθηκαν επτά. Ο παππούς του Μιχαήλ Κουναλάκης, παπάς, ενέπνευσε, σύμφωνα με την οικογενειακή αφήγηση, τον Καζαντζάκη στο μυθιστόρημα Καπετάν Μιχάλης. Παντρεύτηκε το 1918 την Ελένη Παπαμιχαλοπούλου και απόκτησαν δυο παιδιά. Ως τρίτο τους παιδί μεγάλωσαν την μικρότερή του αδελφή.

Το 1921 υπηρέτησε ως Διοικητής Λόχου στο 31ο Σύνταγμα Πεζικού στην Μικρά Ασία. Τον Φεβρουάριο του 21 βρισκόταν στο Εσκί Σεχίρ (ΙΙΙ Μεραρχία 12ον πεζικού Σύνταγμα, Πολυβολαρχία). Τον Νοέμβριο του 21, βρισκόταν στο μέτωπο του Αφιόν Καραχισάρ, περιοχή Τσαλ/Οβά, στις προφυλακές. Αναφέρεται σε μάχες στον Σαγγάριο, Κάνδρα, Κιουτάχεια, Νικομήδεια.

Τον Σεπτέμβριο του 1935, ταγματάρχης πλέον, έλαβε μέρος στο αποτυχημένο βενιζελικό κίνημα και βρέθηκε εξόριστος στη Φιλιππούπολη. Επανήλθε στην Ελλάδα με την αμνηστία και επί Μεταξά αποπέμφθηκε από το στράτευμα ως απειροπόλεμος. Στο αλβανικό μέτωπο θα πολεμήσει για τελευταία φορά. Σε επιστολικό δελτάριο στις 2.3.1941 αναγράφεται 31ο Συν/μα ΙΙ τάγμα, Τ.Τ.251

Πέθανε το 1987, στον μεγάλο καύσωνα της Αθήνας. Ένα χρόνο πριν ή μετά πέθανε και η γυναίκα του.

[Το βιογραφικό σημείωμα συνέταξε η δωρήτρια του αρχείου Μαρλένα Πολιτοπούλου, με βάση προφορικές αφηγήσεις και αναφορές στο αρχείο].

Σαγιάννου-Κατσέλη, Μαίρη

  • Άτομο
  • 1909-1932

Η Μαίρη Σαγιάννου γεννήθηκε στα Δαρδανέλλια. Ήταν κόρη του Γεωργίου Σαγιάννου από τη Μάδυτο και της συζύγου του Καλλιόπης το γένος Πρόκου από το Κάστρο της Σίφνου. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οικογένεια Σαγιάννου εγκαταστάθηκε στον Πειραιά. Η Μαίρη Σαγιάννου φοίτησε στο Ωδείο Πειραιά, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου, όπου γνωρίστηκε με τον Πέλο Κατσέλη. Παντρεύτηκαν το 1929 και χώρισαν λίγους μήνες πριν από το θάνατό της. Από το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1920 ώς τον πρόωρο θάνατό της από τύφο, η Σαγιάννου πήρε μέρος σε παραστάσεις του Θεατρικού Φοιτητικού Ομίλου, της Επαγγελματικής Σχολής Θεάτρου, θιάσων όπως «Των Νέων» και της «Εταιρείας Ελλήνων Καλλιτεχνών», και διακρίθηκε ως πρωταγωνίστρια στον κινηματογράφο και στο Εθνικό Θέατρο.

Μαζαράκη-Κατσέλη, Αλέκα

  • Άτομο
  • 1917 - 1994

Η Αλέκα (Αλεξάνδρα) Μαζαράκη γεννήθηκε στην Αθήνα. Ήταν κόρη του γενικού διευθυντή της Τράπεζας Αθηνών Αθανασίου Μαζαράκη και της συζύγου του Λουκίας το γένος Κηλαϊδίτη. Απόφοιτη της Σχολής Ορχηστικής Τέχνης της Κούλας Πράτσικα και της δραματικής σχολής του Θεάτρου Τέχνης. Εμφανίστηκε στη σκηνή αρχικά στις παραστάσεις χορού της Κούλας Πράτσικα και στη συνέχεια ως ηθοποιός του Θεάτρου Τέχνης (1943, στο έργο του Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω Το πρώτο έργο της Φάννυ). Παρέμεινε στο Θέατρο Τέχνης ώς το 1944, οπότε μεταπήδησε στο Εθνικό Θέατρο με το οποίο τήρησε μακροχρόνια συνεργασία. Η Αλέκα Κατσέλη συνεργάστηκε επίσης με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, την Εθνική Ραδιοφωνία και με θιάσους του ελεύθερου θεάτρου, όπου διετέλεσε επίσης θιασάρχης και συνθιασάρχης. Πρωταγωνίστησε σε κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές παραγωγές. Διετέλεσε για σειρά ετών ιέρεια και πρωθιέρεια στις τελετές αφής της ολυμπιακής φλόγας, από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου πλάι στην Κούλα Πράτσικα (1936) ώς τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο (1964). Ασχολήθηκε και με τη θεατρική μετάφραση, ενώ δίδαξε στη Σχολή Ορχηστικής Τέχνης της Κούλας Πράτσικα (1947) και στη δραματική σχολή Πέλου Κατσέλη, της οποίας ανέλαβε τη διεύθυνση μετά τον θάνατο του συζύγου της και ώς το 1985. Με τον Πέλο Κατσέλη παντρεύτηκαν το 1945 και απέκτησαν δύο κόρες, τη Νόρα και τη Λούκα.

Κατσέλης, Πέλος

  • Άτομο
  • 1903 ή 1907 - 1981

Ο Πέλος (Πελοπίδας) Κατσέλης, του Νικολάου και της Ελεωνόρας, γεννήθηκε στο Ναζλί της Μικράς Ασίας. Ξεκίνησε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και τις ολοκλήρωσε στο παράρτημά της στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκε η οικογένειά του, όταν ο ίδιος ήταν σε νεαρή ηλικία. Το 1924 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου. Στη διάρκεια των σπουδών του δημοσίευσε άρθρα σε νεανικά περιοδικά, και αργότερα συνεργάστηκε ως κριτικός και αρθρογράφος με περιοδικά (Ελληνικά Γράμματα, Νεοελληνικά Γράμματα κ.ά.), υπογράφοντας ορισμένες φορές «Σουδενίτης» από τον τόπο καταγωγής του πατέρα του, το χωριό Σουδενά της Ηπείρου. Συνέχισε τις θεατρικές σπουδές του στην Αυστρία (Βιέννη, 1933) και τη Γερμανία (Μόναχο, Βερολίνο, Δρέσδη, Φρανκφούρτη, 1937‒1939). Από τη Γερμανία συνεργάστηκε ως ανταποκριτής με την εφημερίδα Η Καθημερινή. Εξέδωσε δύο μελέτες για το θέατρο του Σαίξπηρ (Σαίξπηρ Ι. Οθέλλος: Νόημα και χαρακτήρες, Αθήνα, Τυπογραφικά Καταστήματα Ακροπόλεως, [1933], και Κριτικά δοκίμια και μελέτες γύρω απ’ το θέατρο: Ρωμαίος και Ιουλιέτα – Ο Σαίξπηρ κωμωδιογράφος, Αθήνα, Μαυρίδης, 1943). Στο θέατρο εμφανίστηκε αρχικά ως ηθοποιός και ως ιδρυτικό μέλος του Θεατρικού Φοιτητικού Ομίλου, περνώντας και στο χώρο της σκηνοθεσίας, ήδη το 1929 (Λέων Τολστόι, Το ζωντανό πτώμα, θίασος «Σπουδή», θέατρο Αθήναιον). Το 1939 ανέλαβε σκηνοθέτης του περιοδεύοντος κλιμακίου του Εθνικού Θεάτρου «Άρμα Θέσπιδος», θέση στην οποία παρέμεινε ώς το 1941. Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, την Εθνική Λυρική Σκηνή, την Εθνική Ραδιοφωνία, τον εταιρικό θίασο του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών «Άρμα Θεάτρου», καθώς και με θιάσους του ελεύθερου θεάτρου. Από το 1951 ώς το 1959 διετέλεσε καλλιτεχνικός σύμβουλος της Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης και σκηνοθέτησε θεατρικές παραστάσεις σε ανοιχτούς χώρους (Ύδρα, Ναύπακτος, Μεσολόγγι, Λίνδος), στο πλαίσιο της θεωρίας του για μια λαϊκή και στρατευμένη θεατρική τέχνη, την οποία ο ίδιος ονόμασε «Φυσικό Θέατρο». Δίδαξε στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου (1941‒1946) και στη Σχολή Σταυράκου (1956). Το 1957 ίδρυσε δική του δραματική σχολή, τη διεύθυνση της οποίας διατήρησε ώς το τέλος της ζωής του.

Φωτιάδης, Δημήτριος

  • Άτομο
  • 1898-1988

Ο Δημήτρης Φωτιάδης, γιος του γαιοκτήμονα και λογοτέχνη Αλέκου Φωτιάδη (1869-1943) και της συζύγου του Ιφιγένειας το γένος Αμηρά, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1898. Είχε μία αδελφή, την Αικατερίνη. Φοίτησε στο Ελληνογερμανικό Λύκειο Κυριάκου Γιαννίκη,υπηρέτησε εθελοντής στη Μικρασιατική Εκστρατεία από το 1918 και μετά την Καταστροφή του 1922 ήλθε πρόσφυγας στην Αθήνα. Στο χώρο των γραμμάτων εμφανίστηκε για πρώτη φορά με το θεατρικό έργο Μάνια Βιτρόβα, που απέσπασε το πρώτο βραβείο στον Καλοκαιρίνειο δραματικό διαγωνισμό το 1931, παρουσιάστηκε από το Λαϊκό Θέατρο του Βασίλη Ρώτα και κυκλοφόρησε αυτοτελώς το 1932 από τον εκδοτικό οίκο Δημητράκου. Το ίδιος έτος, το δράμα του Το μαγεμένο βιολί βραβεύτηκε στο διαγωνισμό μονοπράκτων έργων της Λέσχης Καλλιτεχνών «Ατελιέ». Το 1938 κυκλοφόρησε σε δική του μετάφραση και επιμέλεια το Συμπόσιο του Πλάτωνα, εργασία για την οποία τιμήθηκε το 1939 με το «αργυρούν μετάλλειον» της Εταιρείας Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Σορβόννης. Από το 1936 ώς το 1940 ήταν διευθυντής του περιοδικούΝεοελληνικά Γράμματα.Το 1941, λίγο πριν από τη γερμανική εισβολή, διέφυγε στη Μέση Ανατολή και από εκεί στο Λονδίνο, όπου διετέλεσε διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού της αυοτεξόριστης ελληνικής κυβέρνησης και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Ενότητας. Στην Ελλάδα επέστρεψε μετά την Απελευθέρωση και από το 1945 ώς το 1948 ήταν διευθυντήςτου περιοδικούΕλεύθερα Γράμματα. Από το 1948 ώς το 1951 εξορίστηκε διαδοχικά στην Ικαρία, τη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη και μετά την απελευθέρωσή του ήταν μέλος της διοικούσας επιτροπής της ΕΔΑ. Από το 1953 στράφηκε κυρίως στην ιστοριογραφία, με πρώτο έργο το Μεσολόγγι, το έπος της μεγάλης πολιορκίας (Αθήνα, Ορίζοντες, 1953). Ακολούθησαν τα βιβλία του: Καραϊσκάκης (1956), Κανάρης (1960), Κολοκοτρώνης, η δίκη του (1962), Όθωνας, η μοναρχία (1963), και Όθωνας, η έξωση (1964), το τετράτομο Η Επανάσταση του Εικοσιένα (1971-1972), Σαγγάριος, εποποιία και καταστροφή στη Μικρά Ασία (1974) και Τρίτη Σεπτεμβρίου 1843 (1975). Μέλος, πρόεδρος και αντιπρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, του Συνδέσμου Ιστορικών, της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης και πολλών άλλων συλλόγων, ο Φωτιάδης ανέπτυξε πολύπλευρη συγγραφική και κοινωνική δραστηριότητα. Τη δεκαετία του 1920, απέκτησε μια κόρη εκτός γάμου, την Έφη. Σύζυγός του από το 1940 και αγαπημένη σύντροφός του μέχρι το τέλος της ζωής του, ήταν η γεννημένη το 1912 στο Κάιρο Κατίνα το γένος Λάσκαρη (του Γεωργίου και της Φλώρενς).
Άλλα έργα του Δημήτρη Φωτιάδη:
Θέατρο: Ο κόσμος ανάποδα (θίασος Μαρίκας Κοτοπούλη 1937), Θεοδώρα (Ενωμένοι Καλλιτέχνες 1945), Ο Μακρυγιάννης (Ενωμένοι Καλλιτέχνες 1946), Καραϊσκάκης (Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Μάνου Κατράκη 1957), Εθνεγερσία (ορατόριο 1971), έργα που δεν έχουν παρουσιαστεί στη σκηνή (Ο άσπρος σατανάς, Είχε μπάρμπα στην Κορώνη, Ένας Αθηναίος στη Σπάρτη, Κατακτητές, Κάτω από το ίδιο φως, Ο πολιτικάντης, Ρωμανός Βοΐλας, Τζιλιπουτί κ.ά.), μεταφράσεις (Αριστοφάνη Ιππής 1938, GeorgeBernardShawΠάνω στα βράχια, θίασος Αιμίλιου Βεάκη – Γιώργου Παππά 1947 κ.ά.)
Ποίηση, μεταφράσεις, απομνημονεύματα κ.ά.: Δημοσθένους Κατά Φιλίππου Γ΄ (1940), Πλάτωνος Φαίδρος (1966), Η ακτή των σκλάβων (1950), Ζωή και τέχνη (1958), Errata (1976), Ενθυμήματα Α΄-Γ΄ (1981-1985, κρατικό βραβείο μυθιστορηματικής βιογραφίας).

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1.Φωτιάδης, Δημήτρης: Ενθυμήματα Α΄-Γ΄, Αθήνα, Κέδρος, 1981, 1983, 1985.2. Αυτοβιογραφικά σημειώματα του Δημήτρη Φωτιάδη στο αρχείο].

Παπαστάθης, Χαράλαμπος

  • Άτομο

Χαράλαμπος Κ. Παπαστάθης του Κωνσταντίνου, σύζυγος της Δέσποινας-Ειρήνης Τσούρκα. Ομότιμος καθηγητής του Εκκλησιαστικού Δικαίου στην Νομική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1940. Σπούδασε στην Νομική Σχολή του ΑΠΘ και μεταπτυχιακές έρευνες έκανε στην Ρώμη, Σόφια, Πράγα και Ουάσιγκτον (υποτροφία Fulbright στο Dumbarton Oaks Centre for Byzantine Studies). Ξεκίνησε ως βοηθός – ερευνητής στο Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών του ΑΠΘ το 1974 και αφού ανήλθε την κλίμακα της ακαδημαϊκής ιεραρχίας εξελέγη τακτικός καθηγητής το 1988.Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων (1987-1988), πρόεδρος των Γενικών Αρχείων του Κράτους, αντιπρόεδρος και γενικός γραμματεύς της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, πρόεδρος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Μελετών Χερσονήσου του Αίμου (ΙΜΧΑ), αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Σλαβικών Μελετών, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κονσόρτσιουμ Μελέτης σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας και μέλος της Εφορείας της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Έχει αναγορευθεί Μέγας Λογοθέτης του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, Άρχων Νομοφύλαξ του Οικουμενικού Πατριαρχείου, επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Σόφιας και «επίτιμος εταίρος» του Ινστιτούτου Σπουδών της ΝΑ Ευρώπης της Ρουμανικής Ακαδημίας Επιστημών. Διετέλεσε επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια Paris Sud (XI) και Σόφιας, στο Ανατολικό Ινστιτούτο Ρώμης και στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (Παρίσι).
Δημοσίευσε τα βιβλία:
• Το νομοθετικόν έργον της Κυριλλομεθοδιανής Ιεραποστολής εν Μεγάλη Μοραβία
• Περί την διοικητικήν οργάνωσιν της Εκκλησίας Κύπρου
• Οι Κανονισμοί των Ορθόδοξων Ελληνικών Κοινοτήτων του Οθωμανικού Κράτους και της Διασποράς
• Νομοκάνων Γεωργίου Τραπεζουντίου
• Η ειδική νομική μεταχείριση των Αγιορειτών
• Κατάλογος ελληνικών νομικών χειρογράφων Κέντρου”Dujcev” Σόφιας
• Νομική Βιβλιογραφία Αγίου Όρους
• Οι εσωτερικοί κανονισμοί του Αγίου Όρους
• Νομοκανονικές Μελέτες
• Θεσσαλονίκεια και Μακεδονικά Ανάλεκτα
• Το Χρονικό της Ορμύλιας
• και περί τις 150 μελέτες σε περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων
Πηγή: Πανεπιστήμιο Κύπρου: Βιβλιοθήκη https://library.ucy.ac.cy/information/donations/xaralampos-kai-despoina-papastathi/
βλέπε και: https://ejournals.lib.auth.gr/fragmenta/article/download/5285/5173

Γαρμπής, Γεώργιος

  • Άτομο
  • περ. 1890 - ;

Ο Γεώργιος Γαρμπής γεννήθηκε περί το 1890. Έζησε στις Κυδωνίες (Αϊβαλί) από όπου και καταγόταν. Ως γόνος εύπορης οικογένειας εμπόρων πραγματοποίησε πανεπιστημιακές σπουδές στην Ecole des Mines του Παρισιού.

Μουμτζίδης, Ιωάννης

  • Άτομο

Ο Ιωάννης Μουμτζίδης, πρόσφυγας δεύτερης γενιάς από την Αργυρούπολη του Πόντου, γεννήθηκε στην Νάουσα. Δραστηριοποιήθηκε επιχειρηματικά στην πόλη κατά την δεκαετία του 1950. Επίσης ασχολήθηκε με την αθλητική και πολιτιστική δημοσιογραφία. Πέθανε σε νεαρή ηλικία.

Φαλτάιτς, Κωνσταντίνος

  • Άτομο
  • 1891 - 1944

Ο Κωνσταντίνος Φαλτάιτς, πατέρας του ιδρυτή του Μουσείου Φαλτάϊτς, υπήρξε κορυφαίος δημοσιογράφος, λογοτέχνης και πρωτοπόρος ερευνητής της περιόδου του μεσοπολέμου. Ήταν από τα πρώτα μέλη της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών, ενώ παρακολούθησε ως πολεμικός ανταποκριτής τους Βαλκανικούς Πολέμους και την Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή. Θεωρείται πρωτοπόρος ερευνητής του ρεμπέτικου τραγουδιού, αλλά και των Ρομά. Παράλληλα, συνέβαλε στην διάσωση του έργου του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, χειρόγραφα του οποίου εκτίθενται στο Μουσείο Φαλτάϊτς.

Τσουδερός, Εμμανουήλ

  • Άτομο
  • 1882 - 1956

Σπούδασε νομικά και οικονομικές επιστήμες. Εξελέγη Βουλευτής στη Βουλή των Κρητών (1906-1912), Αντιπρόεδρος της Συνέλευσης Κρητών και εκπρόσωπός της στην Αθήνα. Το 1924 χρημάτισε Υπουργός Συγκοινωνιών και Οικονομικών. Παράλληλα, αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στην Ε΄ Γενική Συνέλευση της Κοινωνίας των Εθνών (ΚτΕ). Το 1925, ως Υποδιοικητής της Εθνικής Τράπεζας, συνέβαλε στην εκκαθάριση των ανταλλάξιμων τουρκικών περιουσιών και την αποζημίωση των Ελλήνων προσφύγων. Το 1928 διορίστηκε Υποδιοικητής της νεοσύστατης Τράπεζας της Ελλάδος και, στη συνέχεια, το διάστημα 1931-1939 Διοικητής της. Υπήρξε Πρωθυπουργός της εξόριστης κυβέρνησης κατά τα έτη 1941-1944. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διετέλεσε, μεταξύ άλλων, Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Υπουργός Συντονισμού και μέλος του Κυβερνητικού Συντονιστικού Συμβουλίου.

Μαντζαβίνος, Γεώργιος

  • Άτομο
  • 1888 - 1955

Ο Γεώργιος Μαντζαβίνος σπούδασε νομικά και πολιτικές και οικονομικές επιστήμες. Το 1935-1936 ήταν Υπουργός Οικονομικών στις κυβερνήσεις Δεμερτζή και Μεταξά. Παραιτήθηκε όταν κηρύχθηκε η δικτατορία Μεταξά και λίγο αργότερα εκλέχτηκε Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, θέση που κατείχε στη διάρκεια της Κατοχής. Μετά την αποχώρηση του Βαρβαρέσου εκλέχτηκε Διοικητής της Τράπεζας. Τον Ιανουάριο του 1950 διετέλεσε Υπουργός Οικονομικών στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Θεοτόκη.

[Πηγή βιογραφικού σημειώματος: Το υλικό του αρχείου].

Μυριβήλης, Στράτης

  • Άτομο
  • 1892 - 1969

Ο Στράτης Μυριβήλης (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Ευστράτιου Σταματόπουλου που θα χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά το 1911) γεννήθηκε στη Σικαμνιά της Λέσβου το 1892. Ήδη από τα γυμνασιακά του χρόνια προσχώρησε στο δημοτικισμό και πρωτοστάτησε σε μαθητικές κινητοποιήσεις υπέρ της δημοτικής. Μετά την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο Μυτιλήνης διορίστηκε δάσκαλος στο Μανταμάδο της Λέσβου το 1910-11 και συνεργάστηκε με εφημερίδες και περιοδικά του νησιού του. Την ίδια χρονιά βραβεύτηκε για πρώτη φορά σε διαγωνισμό διηγήματος του περιοδικού Νεότης της Σμύρνης. Η κήρυξη του πολέμου του 1912 βρήκε τον Μυριβήλη φοιτητή της Νομικής και της Φιλοσοφικής Σχολής στην Αθήνα. Μαζί με άλλους Λέσβιους νέους και κατόπιν διαβήματος στον Ελ. Βενιζέλο κατατάχθηκε εθελοντής και έφυγε για το μέτωπο. Έτσι ξεκίνησε η μακρά θητεία του σε όλους τους πολέμους της γενιάς του, τους Βαλκανικούς και τη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή επέστρεψε στο νησί του, όπου άρχισε να εκδίδει την εβδομαδιαία εφημερίδα Καμπάνα (1923-24) και αργότερα την ημερήσια εφημερίδα Ταχυδρόμος (1924-30). Το 1932 εγκαταστάθηκε μονίμως στην Αθήνα, όπου και ανέλαβε τη διεύθυνση της εφημερίδας Δημοκρατία (1930-33), ενώ το 1938 διορίστηκε υπάλληλος στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων. Εργάστηκε ως χρονογράφος και λογοτεχνικός συνεργάτης σε διάφορες εφημερίδες (π.χ. βλ. τη μόνιμη στήλη του Πτερόεντα στην εφημερίδα Η Εθνική, 1933-1957), ενώ σημαντική ήταν και η θητεία του στο ραδιόφωνο με εβδομαδιαίες εκπομπές (‘Το χρονικόν της εβδομάδος’, ‘Μιλάμε για την Τέχνη’, ‘Το Λογοτεχνικό Τέταρτο’). Εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας το 1958, υπήρξε ιδρυτικό μέλος, πρόεδρος και αντιπρόεδρος της Εθνικής Εταιρείας των Λογοτεχνών της Ελλάδος, ιδρυτικό μέλος, αντιπρόεδρος και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λογοτεχνών, καθώς και αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Εθνικού Θεάτρου. Είχε ακόμα προταθεί από την Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών ως υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (1963).

Κατά τον Ηλία Βενέζη ο Σ.Μ. υπήρξε ο ‘γενάρχης’ της Αιολικής Λογοτεχνίας και σημαντικός πεζογράφος της Γενιάς του ΄30. Καθιερώθηκε κυρίως ως συγγραφέας μυθιστορημάτων και διηγημάτων, αν και το έργο του ως χρονογράφου είναι ιδιαίτερα ογκώδες. Από τα μυθιστορήματά του Η Ζωή εν Τάφω (1924/1930) που πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα Καμπάνα το 1923-24, Η Δασκάλα με τα Χρυσά Μάτια (1933) και Η Παναγιά η Γοργόνα (1949) θεωρείται ότι αποτελούν μια τριλογία βασισμένη στις εμπειρίες του Σ.Μ. στο μέτωπο και τα χαρακώματα. Από τα πιο γνωστά έργα του είναι ακόμα οι νουβέλες Ο Βασίλης ο Αρβανίτης (αρχικά σε συνέχειες, 1943) και Ο Παν (1944) και οι συλλογές διηγημάτων Το Πράσινο Βιβλίο (1935), Το Γαλάζιο Βιβλίο (1939), Το Κόκκινο Βιβλίο (1952), Το Βυσσινί Βιβλίο (1959). Έχει επίσης γράψει συλλογές ποιημάτων, ένα παιδικό μυθιστόρημα (Ο Αργοναύτης) και ταξιδιωτικές εντυπώσεις. Τα έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες.

Πέθανε στην Αθήνα το 1969.

Παρασκευόπουλος, Λεωνίδας

  • Άτομο
  • 1861 - 1936

Ο Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, γιος του Ιωάννη και της Καλυψώς, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1861. Φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή και κατόπιν ήρθε στην Αθήνα για να εγγραφεί στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, από όπου αποφοίτησε το 1880 συνεχίζοντας τις σπουδές του στην Ελβετία και στη Γαλλία. Η πρώτη στρατιωτική του δράση συνδέθηκε με την κατάληψη της Άρτας το 1881, ενώ έλαβε μέρος στην εκστρατεία του 1897 στην Κρήτη υπό τον Τιμολέοντα Βάσσο. Στα 1901-1902 επισκέφθηκε με άλλους αξιωματικούς τη Στρατιωτική Ακαδημία του Βερολίνου και από το 1905 έως το 1908 έζησε στο Steyr της Αυστρίας, όπου παρέμεινε ως πρόεδρος της επιτροπής παραλαβής όπλων για τον ελληνικό στρατό. Υποστηρικτής του κινήματος στο Γουδί, το 1909 τοποθετήθηκε στο Γενικό Επιτελείο. Στους Βαλκανικούς πολέμους έλαβε μέρος αρχικά στο Μακεδονικό Μέτωπο ως διοικητής του 2ου πεδινού συντάγματος πυροβολικού, στη συνέχεια ως αρχηγός του πυροβολικού στην Ήπειρο
και στον Β΄ Βαλκανικό πόλεμο ως διοικητής της 10ης ευζωνικής μεραρχίας.
Στην περίοδο του Διχασμού προσχώρησε στο κίνημα της Θεσσαλονίκης και έγινε αρχηγός του στρατού της Εθνικής Άμυνας. Το Μάρτιο του 1919 επισκέφθηκε επίσημα την Κωνσταντινούπολη μετά από πρόσκληση του Αρχηγείου των Συμμαχικών Στρατευμάτων και στις 30 Ιουνίου αποβιβάστηκε ως αρχιστράτηγος του ελληνικού στρατού κατοχής στη Σμύρνη. Επέστρεψε στη Σμύρνη τον Φεβρουάριο του 1920 όταν άρχισαν οι πολεμικές επιχειρήσεις στη Μικρά Ασία. Μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών επανήλθε στην Ελλάδα προσπαθώντας να πείσει τον Βενιζέλο να μη διενεργήσει εκλογές το Νοέμβριο του 1920. Μετά την εκλογική ήττα των Φιλελευθέρων παραιτήθηκε από τον Στρατό και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Γαλλία.
Παντρεύτηκε την Κούλα Νικολάου Διομήδη (1871-1964) με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Ιωάννη (1911-1932), που από μικρός εμφάνισε σοβαρά προβλήματα υγείας.
Ο Λ. Παρασκευόπουλος πέθανε το 1936.

Αποστολίδης, Φώτιος

  • Άτομο
  • 1888 - 1960

Ο Φώτιος Αποστολίδης γεννήθηκε στην Τσεντώ της Ανατολικής Θράκης, το 1888. Αποφοίτησε από τη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Φοίτησε για δύο χρόνια στη Νομική Σχολή της Πόλης, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του. Εργάστηκε ως δάσκαλος στο ελληνικό σχολείο στις Μέτρες, όπου διορίστηκε ως διευθυντής, και στη συνέχεια στην Τυρολόη της Ανατολικής Θράκης. Το 1920 παντρεύτηκε τη Δεσποτούλα, κόρη του εμπόρου Γεωργίου Χαντζή, από την Τυρολόη, με την οποία απέκτησε δυο γιους, τον Γρηγόριο και τον Γεώργιο. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Ξάνθη, όπου εργάστηκε αρχικά ως δικολάβος. Στη συνέχεια φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστρέφοντας στην Ξάνθη άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου. Κατά την περίοδο της βουλγαρικής Κατοχής, η οικογένειά του μετακινήθηκε στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα. Ο ίδιος έφυγε αλλά επέστρεψε σε σύντομο χρονικό διάστημα πίσω στην Ξάνθη, όπου παρέμεινε και μετά την απελευθέρωση, εργαζόμενος ως συμβολαιογράφος. Πέθανε το 1960.

Ο Φώτιος Αποστολίδης αναδείχθηκε ήδη από τον Μεσοπόλεμο σε έναν από τους σημαντικούς διανοούμενους της Ξάνθης. Ακραιφνής δημοτικιστής, έγραψε πολλά άρθρα και μελέτες για τους πρόσφυγες, την καθημερινότητα και τις δυσκολίες προσαρμογής τους, για τα λαογραφικά της γενέτειράς του, για την εκπαίδευση, για το κοινοτικό σύστημα. Αρκετά άρθρα του δημοσιεύτηκαν στον Τύπο της εποχής, ενώ μελέτες του έχουν περιληφθεί στο περιοδικό "Θρακικά".

Κωνσταντόπουλος, Νικόλαος

  • Άτομο
  • 1885 - ;

Γεννήθηκε το 1885 στο Σκοπό της Ανατολικής Θράκης και σπούδασε φιλολογία και πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από όπου πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα. Από το 1910 ως το 1918 δίδαξε ως καθηγητής στη Θράκη, τη Ρουμανία και την Οδησσό, και το 1920 διορίστηκε βοηθός υποδιοικητής Ξάνθης. Τον ίδιο χρόνο εκλέχτηκε βουλευτής στην περιφέρεια των Σαράντα Εκκλησιών με το κόμμα των Φιλελευθέρων και διορίστηκε διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Έλληνα Αρμοστή Θράκης. Το 1922 ήρθε ως πρόσφυγας στην Ελλάδα μετά την υποχρεωτική αποχώρηση των Ελλήνων από την Ανατολική Θράκη και το 1923 τοποθετήθηκε στη θέση του νομάρχη Λακωνίας από την κυβέρνηση Γονατά. Στις εκλογές του ίδιου χρόνου, εκλέχτηκε βουλευτής με το κόμμα των Φιλελευθέρων στις Σέρρες. Σε αυτή την εκλογική περιφέρεια εκλέχτηκε συνεχόμενα και στις επόμενες εκλογές των ετών 1928, 1932,1933 και 1936. Το 1944 (;) διορίστηκε Γενικός Διοικητής Ανατολικής Μακεδονίας από την κυβέρνηση Πλαστήρα ως το 1946 και το 1952 εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών με τον Ελληνικό Συναγερμό. Διετέλεσε πρόεδρος της εταιρίας «Εκπαιδευτική Αναγέννησις» (1943) και της «Εταιρίας Θρακικών Μελετών» (1946). Μιλούσε γαλλικά και τουρκικά. Ήταν παντρεμένος με την Παρασκευή Ρηγοπούλου.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Who is Who (1965), υλικό του αρχείου]

Αλεξίου, Λευτέρης

  • Άτομο
  • 1890 - 1964

Ο Λευτέρης Αλεξίου γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Ήταν γιος του Στυλιανού Αλεξίου και αδερφός της Έλλης Αλεξίου και της Γαλάτειας Καζαντζάκη. Αποφοίτησε από τη φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Παράλληλα, εργάστηκε από νεαρή ηλικία με την εκμάθηση ξένων γλωσσών, τη λογοτεχνία και τη μουσική.

Τσιμπογιάννης, Χαράλαμπος

  • Άτομο

Διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Αρρένων και Θηλέων Γκιουλ Μπαξέ, κατά το σχολικό έτος 1921-22 και Διευθυντής των Εκπαιδευτηρίων της Κοινότητος επί τετραετία (1907-1911).

Άνθιμος, Μητροπολίτης Μαρωνείας

  • Άτομο
  • 1870-1938

Ο κατά κόσμον Γεώργιος Σαρίδης γεννήθηκε στα Υψωμαθειά της Κωνσταντινουπόλεως το 1870. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης το 1896. Υπήρξε πνευματικό ανάστημα του Μητροπολίτου Αμασείας Ανθίμου. Υπηρέτησε ως Αρχιδιάκονος της Μητροπόλεως Αμασείας. Τον Νοέμβριο του 1898 διορίστηκε Ιεροκήρυκας της ενορίας Κοντοσκαλίου Κωνσταντινουπόλεως. Στις 20 Νοεμβρίου 1899 εξελέγη τιτουλάριος Επίσκοπος Ροδοστόλου έχοντας συνυποψηφίους τους Αρχιμανδρίτες Σμάραγδο Χατζηευσταθίου, Προϊστάμενο του Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννου των Χίων Γαλατά Κωνσταντινουπόλεως και Πολύκαρπο Θεολογίδη, Προϊστάμενο της Κοινότητος Τζιβαλίου Κωνσταντινουπόλεως. Πρεσβύτερος χειροτονήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 1899 από τον Μητροπολίτη Πελαγωνείας Αμβρόσιο. Στις 25 Νοεμβρίου 1899 χειροτονήθηκε τιτουλάριος Επίσκοπος Ροδοστόλου, Βοηθός Επίσκοπος της Μητροπόλεως Αδριανουπόλεως με έδρα τις Σαράντα Εκκλησιές. Τη χειροτονία τέλεσε ο Μητροπολίτης Αμασείας Άνθιμος, συμπαραστατούμενος από τον Μητροπολίτη Δεβρών και Βελισσού Άνθιμο και τον Επίσκοπο Παμφίλου Μελισσηνό. Στις 31 Μαρτίου 1905 εξελέγη Μητροπολίτης Μογλενών με 6 ψήφους έναντι 1 ψήφου που έλαβε ο Επίσκοπος Τρωάδος Τιμόθεος και 1 ψήφου που έλαβε ο Αρχιμανδρίτης Μελέτιος Λουκάκης. Στις 19 Φεβρουαρίου 1908 εξελέγη Μητροπολίτης Βιζύης και στις 17 Νοεμβρίου 1922 Μητροπολίτης Μαρωνείας. Εκοιμήθη στην Αθήνα στις 4 Αυγούστου 1938.

Καζαντζάκη, Γαλάτεια

  • Άτομο
  • 1881-1962

Παντρεύτηκε τον Ν. Καζαντζάκη (1911) και χώρισαν το 1926. Ο δεύτερος γάμος της ήταν με τον Μ. Αυγέρη το 1933. Πέθανε στις 17.11.1962 ύστερα από αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Δημοσίευσε λογοτεχνία και κριτική σε σημαντικά περιοδικά των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα. Εξέδωσε πέντε αναγνωστικά δημοτικού. Από τα θεατρικά έργα της το Ενώ το πλοίο ταξιδεύει παραστάθηκε στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Φ. Πολίτη (1933). Έλαβε μέρος στην έκδοση των πολιτικών εντύπων Δελτίο της Εργατικής Βοήθειας, Πρωτοπόροι, Νέοι Πρωτοπόροι, συνεργάστηκε με την εφημερίδα Ελεύθερη γνώμη και το περιοδικό Ελεύθερα γράμματα.

Διηγήματα: 11 π.μ.-1 μ.μ. (1929), Κρίσιμες στιγμές (1952), Ο κόσμος που πεθαίνει και ο κόσμος που έρχεται (1963).
Μυθιστορήματα: Γυναίκες (1933), Άντρες (1935), Άνθρωποι και υπεράνθρωποι (1957) κ.ά.
Θέατρο: Τη νύχτα τ’ άη Γιάννη (κι άλλα δράματα) (1921), Αυλαία (1959).

[Πηγή:
Α. Αργυρίου, Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό Εκδοτικής Αθηνών, τομ. 4.
Α. Καστρινάκη, «Γαλάτεια Καζαντζάκη», Η παλαιότερη πεζογραφία μας, τομ. Ι΄ 1900-1914, Αθήνα, Σοκόλης, 1997, σσ. 422-465].

Σωτηρίου, Διδώ

  • Άτομο
  • 1909 - 2004

Η Διδώ Σωτηρίου, κόρη του Ευάγγελου Παππά και της Μαριάνθης Παππαδοπούλου, γεννήθηκε το 1909 στο Αϊδίνι της Μ. Ασίας. Ήταν το τρίτο από τα πέντε παιδιά της οικογέ­νειας (Ηρώ, Δέσποινα, Γιώργος, Έλλη). Το 1917 η οικογένειά της, για λόγους οικονομικούς, μετακόμισε στη Σμύρνη και μετά την καταστροφή του 1922 στον Πειραιά. Η Δ. Σωτηρίου μεγάλωσε με τους εύπορους θείους της Γιώργο και Μαρία Νικολοπούλου, που ωστόσο δεν ευνοούσαν τη μόρφωση και την επίδοσή της στο γράψιμο. Φοίτησε στη Σχολή Αηδονοπούλου με καθηγητή τον Κώστα Παρορίτη που ενθάρρυνε τη συγγραφική της έφεση και την γνώρισε στον Ψυχάρη. Συνέχισε με μαθήματα κατ’ οίκον με καθηγήτρια τη λογοτέχνη Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη. Τα πρώτα λογοτεχνικά κείμενά της, από την περίοδο της φοίτησής της στο σχολείο, δημοσιεύθηκαν σε περιοδικά της εποχής με τη μεσολάβηση του λογοτέχνη και οικογενειακού φίλου της Ντόλη Νίκβα. Πήρε δίπλωμα καθηγήτριας γαλλικής έχοντας τελειώσει το Γαλλικό Ινστιτούτο. Το 1928 ταξίδεψε στη Βιέννη και στην Ιταλία. Το 1933 παντρεύτηκε τον καθηγητή μαθηματικών Πλάτωνα Σωτηρίου. Από το 1933 συνεργάστηκε στο περιοδικό Νέοι Πρωτοπόροι και ήρθε σε επαφή με το αντιφασιστικό κίνημα και με εκπροσώπους της αριστερής διανόησης όπως τον Δ. Γληνό, τον Ν. Καρβούνη, τον Κ. Βάρναλη, τη Γ. Καζαντζάκη, τη Μ. Αξιώτη κ.ά. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα Νέος Κόσμος και στην αρχισυνταξία του περιοδικού Γυναίκα του Α. Νικολόπουλου από το 1936. Το 1935 συμμετείχε μαζί με την Ηλέκτρα Αποστόλου στο Πρώτο παγκόσμιο συνέδριο γυναικών στο Παρίσι, ως εκλεγμένη εκπρόσωπος γυναικείων οργανώσεων και την ίδια χρονιά μίλησε στη Γενεύη, στην Κοινωνία των εθνών, για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Το 1937 παρακολούθησε μαθήματα γαλλικής λογοτεχνίας στη Σορβόννη καθώς και το Παγκόσμιο συνέδριο λογοτεχνών. Στην Κατοχή δούλεψε στον παράνομο τύπο της Αντίστασης και λίγο πριν την απελευθέρωση στην αρχισυνταξία του Ριζοσπάστη. Το 1945 συμμετείχε και πάλι στο Παγκόσμιο συνέδριο γυναικών στο Παρίσι, μαζί με την Χρύσα Χατζηβασιλείου. Ως το 1947 αρθρογραφούσε στον Ριζοσπάστη και στον Ρίζο της Δευτέρας με ειδίκευση σε διεθνή θέματα και με ψευδώνυμο Σ. Δέλτα. Η δημοσιογραφική αποκάλυψη της παραχώρησης της κυριαρχίας στην Ελλάδα από την Αγγλία στις ΗΠΑ είχε ως αποτέλεσμα της διαγραφή της από το ΚΚΕ (1947). Στη μετεμφυλιακή περίοδο συνεργάστηκε με την εφ. Αυγή. Το 1963 συμμετείχε στο Παγκόσμιο συνέδριο γυναικών στη Μόσχα όπου ταξίδεψε άλλες δύο φορές για τη διεθνή συνάντηση βετεράνων πολέμου και καλεσμένη σοβιετικών συγγραφέων. Επισκέφθηκε επίσης τη Ρουμανία, τη Δυτική Γερμανία και την Τουρκία. Αδελφή της Έλλης Παππά, η Διδώ Σωτηρίου φρόντισε την ανατροφή του ανιψιού της Νίκου Μπελογιάννη κατά την μακροχρόνια φυλάκιση της μητέρας του (1950-1964, 1967-1968). Ο Πλάτων Σωτηρίου πέθανε το 1985 και η Διδώ το 2004. Έργα της: Οι νεκροί περιμένουν (1959), Ηλέκτρα (1961), Ματωμένα Χώματα (1962), Εντολή (1976), Μέσα στις φλόγες (1978), Επισκέπτες (1979), Κατεδαφιζόμεθα (1982), Η μικρασιατική καταστροφή και η στρατηγική του ιμπεριαλισμού στην Ανατολική Μεσόγειο (1975). Διηγήματά της δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά κυκλοφόρησαν σε τόμο το 2004 με τίτλο Τυχαίο συναπάντημα και άλλες ιστορίες. Τα έργα της γνώρισαν αλλεπάλληλες επανεκδόσεις και μεταφράσεις σε πολλές ξένες γλώσσες. Βραβεύτηκε και τιμήθηκε από πολλούς φορείς, συλλόγους και δήμους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έλαβε επίσης το Α΄ κρατικό βραβείο για το σύνολο του λογοτεχνικού έργου της το 1989 και το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 1990.
[Πηγή: φάκελος 22 του αρχείου]

Σγουρδαίος, Τομάζος

  • Άτομο
  • ; - 1935

Ο Τομάζος Σγουρδαίος καταγόταν από τη Σίφνο και ήταν γιατρός χειρούργος. Ξεκίνησε εργαζόμενος σε νοσοκομεία της Lyon και στη συνέχεια στο ελληνικό νοσοκομείο στην Κωνσταντινούπολη, όπου και έζησε. Πέθανε νέος το 1935. Είχε παντρευτεί την Παυλίνα Ηλιάσκου με την οποία απέκτησαν:την Ευθαλία, τον Αλέξανδρο, τη Δώρα και την Αικατερίνη.
Ο σύζυγος της κουνιάδας του Αικατερίνης Ηλιάσκου, Γρηγόριος Τριανταφυλλίδης, ήταν δικηγόρος και ζούσε στο Παρίσι. Υπήρξε πρόεδρος του Συνεδρίου των Ελληνικών Παροικιών που έλαβε χώρα στο Παρίσι τον Ιανουάριο του 1916 με αντιπροσώπους από τριάντα τρεις ελληνικές παροικίες (Γαλλία, Αγγλία, Ελβετία, Ρωσία, Αμερική, Αίγυπτος, Ρουμανία κλπ.)

Πετροπουλάκης, Στυλιανός Παναγιώτου

  • Άτομο
  • 1895 - 1949

Ο Στυλιανός Παναγιώτου Πετροπουλάκης (Ράχη, 1895 - Αθήνα, 1949) εισήχθη στη Σχολή Ευελπίδων από όπου αποφοίτησε το 1916 ως ανθυπολοχαγός Πυροβολικού. Πήρε μέρος στην επιστράτευση του 1915 και μετά την επάνοδό του στη Σχολή στασίασε με άλλους ευέλπιδες, με αιτία την κατάργηση της αρχαιότητας. Το Νοέμβριο του 1918 υπέστη απόπειρα δολοφονίας από βενιζελικά στοιχεία. Την περίοδο 1921-1922 ήταν υπεύθυνος για τον οπλισμό και τα πυρομαχικά του Πυροβολικού της Στρατιάς Μ. Ασίας. Μετά τις εκλογές του 1933 ήταν υπασπιστής του υπουργού Στρατιωτικών και συνέβαλε στην καταστολή του κινήματος του Πλαστήρα τον Μάρτιο του 1935. Τον Ιούλιο του 1937 ήταν αντισυνταγματάρχης, υποδιοικητής στο 3ο Σύνταγμα Ορειβατικού Πυροβολικού, και συνέβαλε στην μεταστάθμευση του Συντάγματος από την Πάτρα στην Κόρινθο. Παράλληλα τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου έγινε διοικητής του. Σύζυγός του ήταν η Μαρία Αναστασοπούλου, ανηψιά του πρωθυπουργού Παναγή Τσαλδάρη. Τιμήθηκε με πολλά μετάλλια

Πετροπουλάκης, Ιωάννης Παναγιώτου

  • Άτομο
  • 1886 - π. 1950

Ο Ιωάννης Παναγιώτου Πετροπουλάκης (Ράχη, 1886 - Αθήνα, ca.1950) υπήρξε αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού και φανατικός βασιλόφρων, υπέστη διώξεις από το βενιζελικό καθεστώς. Συμμετείχε στην επαναστατική επιτροπή του 1922 και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προσχώρηση του στόλου στην Επανάσταση. Ωστόσο διαφώνησε για την στάση της επιτροπής απέναντι στον βασιλιά, με αποτέλεσμα τoν παραγκωνισμό και την αντικατάστασή του από τον Δημήτριο Φωκά στις 12 Σεπτεμβρίου 1922. Μετά από αυτό παραφρόνησε και εισήχθη σε ψυχιατρείο. Αποστρατεύτηκε με το βαθμό του πλοιάρχου. Τιμήθηκε το 1923 με το Χρυσό Σταυρό των Ιπποτών του Βασιλικού Τάγματος του Σωτήρος.

Μερκάτης, Λεονάδρος Αλ.

  • Άτομο
  • 1901-1974

Γιος του Αλέξανδρου Μερκάτη και της Harriet Wright, ο Λεονάρδος και η Ιουλία Σταθάτου απέκτησαν τρεις κόρες, την Ελένη (1937-), σύζυγο Κωνσταντίνου Δρακόπουλου, τη Harriet (1942-), σύζυγο Ηλία Σιτινά (α΄ γάμος) και Μ. Μίχα (β΄ γάμος), και την Αταλάντα (1938-2005), σύζυγος Κ. Γουλανδρή.

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Eugene Rizo-Rangabe, Livre d’or de la noblesse ionienne, vol. III, 1927, υλικό του αρχείου]

Μερκάτης, Αλέξανδρος Λ.

  • Άτομο
  • 1874-1947

Γιος του Λεονάρδου Αν. Μερκάτη, ο Αλέξανδρος υπήρξε σύζυγος της Harriet Wright και αυλάρχης του βασιλιά Κωνσταντίνου. Παιδιά του Αλέξανδρου και της Harriet ήταν ο Λεονάρδος (1901-1974), η Αταλάντα (1903-1964) και η Ντάρια (1908-1979).

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Eugene Rizo-Rangabe, Livre d’or de la noblesse ionienne, vol. III, 1927, υλικό του αρχείου]

Κουκουτσάκης, Σταύρος

  • Άτομο

Ο Σταύρος Κουκουτσάκης γεννήθηκε στη Σμύρνη, όπου πριν την Μικρασιατική Καταστροφή εξέδιδε την εφημερίδα Νέα Ζωή. Το 1922 ήλθε πρόσφυγας στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στη Νέα Σμύρνη, όπου το 1930 εξέδωσε την εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα "Νέα Σμύρνη".

Γιαννιός, Νίκος

  • Άτομο
  • 1885 - 1958

Δημοτικιστής, λόγιος και σοσιαλιστής δημοσιογράφος, συγγραφέας και πολιτικός.
Γεννήθηκε στην Άνδρο στις 23 Φεβρουαρίου 1885. Αφού τελείωσε το γυμνάσιο στη γενέτειρά του, πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και στο γαλλικό Λύκειο Saint Benoît. Κατόπιν, μετέβη στο Παρίσι, όπου σπούδασε γαλλική φιλολογία. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη γαλλική πρωτεύουσα ήρθε σε επαφή με τις ιδέες του σοσιαλισμού, ενώ στο διάστημα 1903-1905 διετέλεσε γραμματέας του αρχηγέτη του δημοτικιστικού κινήματος Γιάννη Ψυχάρη.
Την περίοδο 1908-1910 βρέθηκε ξανά στην Κωνσταντινούπολη. Ανέπτυξε πλούσια δράση γύρω από το γλωσσικό ζήτημα, αναλαμβάνοντας αρχισυντάκτης της εφημερίδας "Λαός", που ήταν όργανο του δημοτικιστικού "Αδερφάτου της Εθνικής Γλώσσας". Επιπλέον, ενεπλάκη και στο σοσιαλιστικό κίνημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μέσω του πολυεθνικού "Σοσιαλιστικού Κέντρου της Τουρκίας", στη σύσταση του οποίου είχε συμμετοχή, και της ελληνικής έκδοσης του δημοσιογραφικού του οργάνου, της εφημερίδας Εργάτης. Λόγω της σοσιαλιστικής δράσης του, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την οθωμανική πρωτεύουσα στα τέλη του 1910, για την Αθήνα.
Είχε σημαντική δράση στη διάδοση στην Ελλάδα των σοσιαλιστικών ιδεών και στη συνδικαλιστική οργάνωση των εργατών. Συνεργάστηκε με τον Πλάτωνα Δρακούλη στον Σύνδεσμο Εργατικών Τάξεων, ίδρυσε το Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθηνών το 1911, ενώ διετέλεσε και αρχισυντάκτης του Ριζοσπάστη το 1917-1918. Αποχώρησε από το πρώτο συνέδριο του ΣΕΚΕ το 1918 και ίδρυσε το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας από το οποίο αναγκάστηκε να αποχωρήσει το 1933.

Ανδριόπουλος ή Θεοδωρόπουλος, Ιωάννης

  • Άτομο

Η οικογένεια καταγόταν από την κοινότητα Χειράδων Αρκαδίας και το επώνυμο των γιων του Ανδρέα Θεοδωρόπουλου διαμορφώθηκε σε Ανδριόπουλος ή Θεοδωρόπουλος από το όνομα του πατέρα τους. Στα έγγραφα του αρχείου απαντούνται επίσης και οι τύποι Ανδρεόπουλος και Θεοδωρογιαννόπουλος.

Ανδριόπουλος ή Θεοδωρόπουλος, Θεόδωρος

  • Άτομο

Γιος του Ανδρέα Θεοδωρόπουλου, ο Θεόδωρος παντρεύτηκε το 1927 τη Χρυσάνθη το γένος Σταματοπούλου, και απέκτησαν δύο κόρες: την Πολυτίμη και την Παρασκευή.
Η οικογένεια καταγόταν από την κοινότητα Χειράδων Αρκαδίας και το επώνυμο των γιων του Ανδρέα διαμορφώθηκε σε Ανδριόπουλος ή Θεοδωρόπουλος από το όνομα του πατέρα τους. Στα έγγραφα του αρχείου απαντούνται επίσης και οι τύποι Ανδρεόπουλος και Θεοδωρογιαννόπουλος.

Σιμόπουλος, Χαράλαμπος

  • Άτομο

Ο Χ. Σιμόπουλος ήταν διπλωμάτης καριέρας. Υπηρέτησε ως γραμματέας και τμηματάρχης στα προξενεία Αλεξανδρείας, Μερσίνας, Κωνσταντινουπόλεως (1901-1907) και στις πρεσβείες Παρισίων (1911) και Ρώμης (1914-1919). Το 1919 προήχθη σε σύμβουλο της πρεσβείας στη Ρώμη ενώ το 1929 ήταν πρεσβευτής στην Ουάσινγκτον. Το προσωπικό του αρχείο βρίσκεται στο St.Anthony’s College στην Οξφόρδη.

Hepp, Joseph

  • Άτομο
  • 1887 - 1968

Ο Ζόζεφ Χεπ γεννήθηκε στη Βουδαπέστη το 1887. Στην Ελλάδα ήρθε το 1908 ως τεχνικός της Pathé, με σκοπό την εγκατάσταση της πρώτης χειροκίνητης μηχανής προβολής βουβής ταινίας. Εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα όπου και εργάστηκε ως εκπαιδευτής των ελλήνων οπερατέρ και ως υπεύθυνος προβολών στον Πανελλήνιο Κινηματογράφο, ένα από τα πρώτα Κινηματοθέατρα της Αθήνας. Αποτύπωσε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Θράκη το 1919. Το 1920, με την ιδιότητα του φωτογράφου και κινηματογραφιστή, ακολούθησε τα ελληνικά στρατεύματα στη Μικρά Ασία. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, συνεργάστηκε με τον Μανόλη Μεγαλοκονόμο στα «Ελληνικά Επίκαιρα». Μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο συνεργάστηκε με την Φίνος Φιλμς με την ιδιότητα του οπερατέρ καθώς και με το τηλεοπτικό κανάλι N.B.C. Παράλληλα διατηρούσε και δικό του εργαστήριο.

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού σημειώματος: Παπαδοπούλου, Αγγελική. «Μικρασία με το φακό του JosephHepp.» Τα Νέα του Ε.Λ.Ι.Α., 50: 19-20 και
Παπαδοπούλου, Αγγελική. «Οι Μικρασιατικές φωτογραφίες του Τζόζεφ Χεππ.» Τα Νέα του Ε.Λ.Ι.Α., 52: 16-18.
Επίσης, η ιστοσελίδα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.]

Στεργίου, Στέργιος

  • Άτομο
  • 1897 - 1974

Ο Στέργιος Στεργίου γεννήθηκε στη Σύρο το 1897. Ο πατέρας του, Παναγιώτης, καταγόταν από την Ήπειρο και η μητέρα του, Ελευθερία Σιμψώμου, από τη Χίο. Ο πατέρας του διατηρούσε εμπορικό κατάστημα στην Ερμούπολη. Ο Στέργιος Στεργίου διαδέχτηκε τον πατέρα του στην επιχείρηση και την διατήρησε μέχρι τις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία. Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας ο Στεργίου υπηρέτησε ως επίστρατος πεζοναύτης σε ναυτικό άγημα το οποίο τέθηκε υπό τη Στρατιωτική Διοίκηση Προύσης. Το άγημα, που αναχώρησε από το λιμάνι του Πειραιά, διαμοιράστηκε στα Μουδανιά, την Κίο και την Προύσα και ανέλαβε την τήρηση της τάξης στην περιοχή. Ο Στεργίου παρέμεινε στην Κίο για ένα χρόνο, από το καλοκαίρι του 1921 μέχρι το καλοκαίρι του 1922. Στο διάστημα αυτό αποτύπωσε φωτογραφικά την εκκένωση της Νικομήδειας αλλά και την παρουσία του αγήματος σε πόλεις της Προποντίδας.

Κανελλόπουλος, Ευθύμιος

  • Άτομο
  • 1872 - 1933

Ο Ευθύμιος Κανελλόπουλος, γιος του Χαράλαμπου και της Σοφίας Λάνδερερ, γεννήθηκε στις 15 Ιουλίου 1872. Μπήκε στην υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών το 1901 και ακολούθησε τη διπλωματική σταδιοδρομία. Υπηρέτησε σε διάφορα προξενεία (Κωνσταντινούπολη και Βρυούλλα 1901-1906, Θεσσαλονίκη 1908-1910, Βουκουρέστι 1913, Βιέννη 1914, Αλεξάνδρεια 1917, Λονδίνο 1918), διετέλεσε ύπατος αρμοστής της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1919-1921 και πρεσβευτής στο Βερολίνο (1923-1930) και στη Βέρνη (1931-1933). Το φθινόπωρο του 1922 συμμετείχε στην ολιγόμηνη κυβέρνηση Σ. Κροκκίδα ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Εξωτερικών. Τιμήθηκε με τον Αργυρό και Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος (1908,1915). Είχε μία μικρότερη αδελφή, την Ξαβερία, η οποία ζούσε στην Αθήνα (στην οδό Διπύλου όπου κατοικούσε και η στενή της φίλη Ερασμία Αναστασιάδη) και παραθέριζε στο οικογενειακό κτήμα στο Κιάτο Κορινθίας. H οικογένεια Κανελλοπούλου είχε συγγενική σχέση με την οικογένεια του καθηγητή της Χημείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ξαβέριου Λάνδερερ. Τα δύο αδέλφια δεν παντρεύτηκαν. Ο Ευθύμιος Κανελλόπουλος πέθανε στη Βέρνη τον Μάιο του 1933 και η σορός του μεταφέρθηκε και κηδεύθηκε στην Αθήνα.

Χρύσανθος, Αρχιεπίσκοπος Αθηνών

  • Άτομο

Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος (Kομοτηνή 1881-Αθήνα 1949) που έφερε το κοσμικό όνομα Χαρίλαος Φιλιππίδης, υπήρξε σημαντική προσωπικότητα της ορθόδοξης εκκλησίας. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης (1897-1903) και στα πανεπιστήμια Λειψίας και Λωζάνης (1907-1911). Διετέλεσε αρχειοφύλακας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και αρχισυντάκτης του επίσημου οργάνου του Πατριαρχείου Εκκλησιαστική Αλήθεια (1911-1913), μητροπολίτης Τραπεζούντος (18 Μαΐου 1913 - 13 Δεκεμβρίου 1938) και αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος (13 Δεκεμβρίου 1938 - 2 Ιουλίου 1941).
Με την ιδιότητα του μητροπολίτη Τραπεζούντος προστάτευσε τους πληθυσμούς του Πόντου στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ενώ την περίοδο 1918-1921 δραστηριοποιήθηκε για την ανάδειξη του ζητήματος της αυτοδιάθεσης του Πόντου. Τον Ιανουάριο του 1920 υπέγραψε το σύμφωνο Ποντοαρμενικής Ομοσπονδίας. Για τη δράση του αυτή καταδικάστηκε σε θάνατο από τους Τούρκους τον Μάιο 1921. Υπήρξε επίσης μέλος της «Κανονικής Πλειονοψηφίας της Αγίας Ιεράς Συνόδου» του Οικουμενικού Πατριαρχείου που αντιτάχθηκε στην εκλογή του Μελέτιου Μεταξάκη. Το 1926 διορίστηκε αποκρισάριος (αντιπρόσωπος) του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ελλάδα και συνέβαλε στην επίλυση πολλών εκκλησιαστικών προβλημάτων.
Ως αρχιεπίσκοπος πρωτοστάτησε στην ψήφιση σημαντικών για την ελλαδική εκκλησία νόμων ενώ η περήφανη στάση του έναντι των Γερμανών και η άρνησή του να ορκίσει την κατοχική κυβέρνηση του στοίχισαν την απομάκρυνσή του από τον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Την περίοδο της Κατοχής ήταν πρόεδρος της Επιτροπής συντονισμού του εθνικού αγώνος. Μετά την απελευθέρωση ιδιώτευσε παρακολουθώντας ωστόσο στενά τις εκκλησιαστικές εξελίξεις. Ο ρόλος του στην εκλογή του αρχιεπισκόπου Αμερικής Αθηναγόρα ως Οικουμενικού Πατριάρχη υπήρξε σημαντικός.
Η πνευματική δραστηριότητα του Χρύσανθου ήταν πλούσια. Συνέγραψε πολλά άρθρα και μελέτες και ήταν από τους ιδρυτές της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, που εξέδιδε το περιοδικό Αρχείον Πόντου. Στους τόμους 4 και 5 του περιοδικού αυτού εκδόθηκε και το κορυφαίο έργο του Η Εκκλησία Τραπεζούντος (1933). Για την πνευματική και την εν γένει δράση του ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1937) και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1938). Τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Σωτήρος (1949).
Πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου 1949 στην Αθήνα. Λόγω της δράσης του υπέρ των δικαίων του Πόντου αναφέρεται συχνά και ως αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος ο από Τραπεζούντος.

Φωκάς, Κωνσταντίνος

  • Άτομο

Ο Κωνσταντίνος Φωκάς, του Ιωάννη και της Αγγελικής, γεννήθηκε το 1896 στην Κέρκυρα. Ο πατέρας του, Ιωάννης Φωκάς, ήταν στρατιωτικός. Ο Κωνσταντίνος Φωκάς έλαβε μέρος με το Σώμα Ελλήνων Ερυθροχιτώνων στην μάχη του Δρίσκου τον Νοέμβριο του 1912. Το 1913 κατατάχθηκε στον στρατό, στο 7ο Σύνταγμα Πεζικού ως στρατιώτης, με σκοπό να πολεμήσει στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913). Το 1914 πήρε μέρος στον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα και το 1916 προήχθη στον βαθμό του λοχία. Πήρε μέρος στην μικρασιατική εκστρατεία ως έφεδρος ανθυπολοχαγός, όπου και προσβλήθηκε από ελονοσία. Απολύθηκε τον Αύγουστο του 1923. Για την συμμετοχή του και τη δράση του στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα, του απονεμήθηκε το 1933 ο Σιδηρός Πολεμικός Σταυρός, ενώ για την συμμετοχή του στην μικρασιατική εκστρατεία του απονεμήθηκε μετάλλιο στρατιωτικής αξίας, στις 31.01.1922.
Μετά την απόλυσή του από το στρατό, εργάστηκε ως επιστάτης οικοδομών και διορίστηκε ως διαχειριστής Β΄ Τάξεως στη Γενική Διεύθυνση Εποικισμού Θράκης Μακεδονίας του Υπουργείου Γεωργίας. Από το 1926 έως το 1932 εργάστηκε ως επιστάτης Α΄ τάξεως δημοτικών έργων στο Αρχιτεκτονικό Τμήμα.
Το 1935 προσλήφθηκε ως ημερομίσθιος υπάλληλος στην εταιρεία Γενικών Αποθηκών της Ελλάδος από όπου παραιτήθηκε το ίδιο έτος.
Το 1935 κατατάχθηκε ξανά, στο 50ο Σύνταγμα Πεζικού και αιτήθηκε την μονιμοποίησή του στο στρατό, η οποία δεν έγινε δεκτή. Απολύθηκε από το στρατό λίγες μέρες μετά.
Στις 10/06/1936 διορίστηκε υπάλληλος του Περιφερειακού Συμβουλίου Προνοίας Παλαιών Πολεμιστών και το ίδιο έτος διορίστηκε υπάλληλος του Λιμενικού Ταμείου Θεσσαλονίκης.
Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 υπηρέτησε στο 4ο Τάγμα Πολυβόλων Θεσσαλονίκης. Στις 17 Φεβρουαρίου 1941 προήχθη σε λοχαγό εφέδρων. Απολύθηκε στις 2 Μαΐου του 1941.
Το 1942 ήταν κοινοτικός γραμματέας (υπάλληλος της επαρχίας Παιονίας), των κοινοτήτων Ειδομένης, Φάνου, Πλαγίων, Σκρα και Μεγάλων Λειβαδίων. Στις 19 Δεκεμβρίου 1944 παρουσιάστηκε στο Κέντρο Κατάταξης Αξιωματικών Αθηνών και τον Ιανουάριο του 1945 πήρε μετάθεση στο 165 ο Τάγμα Εθνοφρουράς Πειραιώς. Απολύθηκε το 1945.
Η επαγγελματική του σταδιοδρομία συνεχίστηκε στο Λιμενικό Ταμείο Θεσσαλονίκης (μετέπειτα Ελευθέρα Ζώνη και Λιμήν Θεσσαλονίκης) ως το 1961 οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Τον Αύγουστο του 1959 του απονεμήθηκε αναμνηστικό μετάλλιο εκστρατείας 1940-1941.
[ Πηγές : υλικό του αρχείου.]

Φιδέλης - Νέζης, Μιχαήλ

  • Άτομο

Ο Μιχαήλ Φιδέλης-Νέζης ήταν έμπορος, κτηματίας και υποπρόξενος της Ιταλίας στη Μυτιλήνη. Ήταν γιος του Αλκιβιάδη Φιδέλη-Νέζη και της Ελένης Χατζηβασιλείου και αδέλφια του ήταν: η Μαρία, σύζυγος Στέλιου Γρηγορίου Κούππα, η Angele, σύζυγος Κίμωνα Ελευθεριάδη, ο Αντώνιος (Antonio Fedeli Nesi), που γεννήθηκε το 1897 και ασχολήθηκε με εισαγωγές-εξαγωγές, ασφάλειες – προμήθειες και αντιπροσωπείες), και τέλος ο Πέτρος (τραπεζικός υπάλληλος, κάτοικος Νέας Υόρκης) που το 1923 παραιτήθηκε των δικαιωμάτων του επί της κινητής και ακινήτου πατρικής περιουσίας. Σύζυγός του ήταν η Μυρσίνη Καψιμάλη.

Φέσσας, Φαίδων

  • Άτομο
  • 1922-2015

Γιος του γιατρού Κωνσταντίνου Φέσσα και της Ευ-φροσύνης (Φωφώς) Ν. Τσαμαδού, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1922. Τελείωσε το Πειραματικό σχολείο και σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Τις σπουδές του διέκοψαν ο ελληνοϊταλικός πόλεμος και η Κατοχή, στη διάρκεια της οποίας υπέστη διώξεις λόγω αντιστασιακής δράσης. Πήρε το πτυχίο του το 1947 και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στη Β΄ Παθολογική Κλινική (1947-1951) τις οποίες ολοκλήρωσε στις Η.Π.Α. (1952-54) όπου εργάστηκε σε ερευνητικό κέντρο της Ιατρικής Σχολής της Utah. Ανα-γορεύτηκε διδάκτωρ το 1955 και εργάστηκε ως επιμελητής στην Β΄ Παθολογική Κλινική μέχρι το 1957, όταν ανέλαβε τη διεύθυνση Αιμοδοσίας στο νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» και την οργάνωση του αιματολογικού εργαστηρίου. Το κύριο επιστημονικό του αντικείμενο ήταν η μεσογειακή αναιμία. Εξελέγη υφηγητής το 1965, καθηγητής και διευθυντής της Α΄ Παθολογικής Κλινικής (όπου είχε διδάξει τον 19ο αιώνα ο Γεώργιος Μακκάς) το 1969. Ήταν αντιπρόεδρος της Διεθνούς Αιματολογικής Εταιρείας, πρόεδρος του Διεθνούς Αιματολογικού Συνεδρίου (Αθήνα 1981), πρόεδρος του Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου της Αθήνας (1987), κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Υγείας (1988). Πέθανε σε μεγάλη ηλικία στην Αθήνα το 2015.

Φωτιάδης, Αντώνης

  • Άτομο
  • 1886-1965

Γιος του γιατρού και δημοτικιστή Φώτη Φωτιάδη και της Ρωξάνης, το γένος Σοβατζόγλου, γεννήθηκε στην Κων/πολη το 1886. Είχε έναν αδελφό τον Λάμπρο που ήταν γιατρός και έζησε στη Γαλλία και στο Αλγέρι. Ο Αντώνης Φωτιάδης εργάστηκε στην εμπορική εταιρεία Ralli Brothers στην Βομβάη. Το 1922 παντρεύτηκε την Δέσποινα Νικολάου Μακκά με την οποία απέκτησαν δύο κόρες: την Ρωξάνη (1923-2007) και την Αργυρώ-Αλεξάνδρα (1927-1983), σύζυγο Νικολάου Εφεσίου. Επέστρεψαν στην Ελλάδα οικογενειακώς το 1930 και έζησαν στο Παλαιό Ψυχικό. Διετέλεσε πρόεδρος του Οργανισμού Βάμβακος και μέλος στα Δ.Σ. του Κολλεγίου Αθηνών, της Ιονικής Τράπεζας, της Ελαΐδος, και ξενοδοχειακής επιχείρησης στα Καμμένα Βούρλα. Ίδρυσε την Καλλιεργητική Εταιρεία σχετική με το βαμβάκι και τα Κλωστοϋφαντήρια Χαλκίδος Α.Ε. Πέθανε στην Αθήνα το 1965.

Μακκά, Δέσποινα Ν.

  • Άτομο
  • 1892-1990

Κόρη του Νικολάου και της Αργυρώς Μακκά, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1892. Παντρεύτηκε το 1922 τον Αντώνη Φ. Φωτιάδη. Είχε ευρεία εγκυκλοπαιδική μόρφωση και γνώριζε καλά εκτός από ελληνικά, γερμανικά, αγγλικά, γαλλικά λίγα ιταλικά και ινδικά. Ήταν πρώτη εξαδέλφη του γλωσσολόγου Μανόλη Τριανταφυλλίδη και πίστεψε από πολύ νέα στο δημοτικισμό. Είχε ευχέρεια στο γράψιμο και τα τελευταία χρόνια της ζωής της έγραψε διάφορες αναμνήσεις από τη ζωή της (Ομηρία 1944), την οικογένειά της και τη ζωή των Ελλήνων στην Ινδία. Ήταν βενιζελική και ασχο-λήθηκε από νέα με φιλανθρωπικές δραστηριότητες. Το 1940-41 εργάστηκε ως εθελόντρια και ήταν υπεύθυνη για τα συσσίτια και την ψυχαγωγία των ασθενών. Ασχολήθηκε, όπως και ο αδελφός της Αλέκος, με τα γενεαλογικά της πατρικής και μητρικής της οικογένειας. Πέθανε 98 χρονών, στην Αθήνα το 1990.

Μακκάς, Αλέξανδρος Ν.

  • Άτομο
  • 1886-1967

Τριτότοκος γιος του Νικολάου και της Αργυρώς Μακκά, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1886. Σπούδασε Φυσικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας (1902-1906) και Χημεία στο πανεπιστήμιο Μονάχου (1908-1914). Εργάστηκε στο χημικό εργαστήριο του υπουργείου Επισιτισμού (1917-1923) και ως διευθυντής στα εργοστάσια: «Κεραμεία Ζακύνθου» (1925-1929), στην «Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Βιομηχανικών Επιχειρήσεων Γύψου» στον Πειραιά (1929-1934), στην Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Εμπορίου Γεωργικών Προϊόντων (1934-1947). Εργάστηκε επίσης ως υπάλληλος από το 1947 και εντεύθεν στα Κλωστοΰφαντήρια Χαλκίδος, επιχείρηση του γαμπρού του Αντώνη Φωτιάδη. Ασχολήθηκε με τα γενεαλογικά διάφορων χιώτικων οικογενειών και της οικογένειας Μακκά. Πέθανε στην Αθήνα, στα 81 του χρόνια, το 1967.

Μακκάς, Γεώργιος Αθ.

  • Άτομο
  • 1818-1905

Γιος του Αθανασίου Γ. Μακκά (Χίος 1785-Αθήνα 1865), γεννήθηκε στη Χίο το 1818. Σπούδασε Ιατρική στο Μόναχο και στο Παρίσι. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα το 1840 εγκαταστάθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου όπου και εξάσκησε το επάγγελμα του γιατρού. Το 1849 διορίστηκε καθηγητής Ειδικής Νοσολογίας και Κλινικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στη συνέχεια το 1864 διορίστηκε αρχίατρος του βασιλιά Γεωργίου Α΄. Το 1888 ήταν κοσμήτωρ της Ιατρικής Σχολής και το 1896 επίτιμος καθηγητής. Πα-ντρεύτηκε το 1843 την Μαρία Αργυρίου Ταρποξή με την οποία απέκτησαν δέκα παιδιά. Πέθανε στην Αθήνα το 1905.

Ροδοκανάκης, Ματθαίος

  • Άτομο
  • 1803-1870

Ο Ματθαίος, πρωτότοκος γιος του Παύλου Ροδοκα-νάκη και της Αργυρώς Φραγκιάδη, γεννήθηκε στη Χίο το 1803. Eπιχειρηματίας, έζησε στην Τεργέστη και συμμετείχε στην εμπορική επιχείρηση «Ροδοκανάκη & Φραγκιάδη» η οποία είχε υποκαταστήματα σε Λονδίνο, Λίβερπουλ, Νέα Υόρκη, Νέα Ορλεάνη, Ρίο ντε Τζανέιρο, αλλά πτώχευσε το 1869. Απέκτησε την αυστριακή υπηκοότητα (1829) και ήταν μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης (1861).
Παντρεύτηκε το 1836, στην Τεργέστη, την κόρη του Χιώτη εμπόρου Νικολάου Ταμβάκου, Δέσποινα (1816-1900), με την οποία απέκτησαν έντεκα παιδιά από τα οποία ενηλικιώθηκαν μόνο τα πέντε. Από τα παιδιά τους μόνο δύο κόρες, η Αργυρώ σύζυγος Ν. Μακκά και η Ιουλία σύζυγος Αλ. Τριανταφυλλίδη απέκτησαν απογόνους. Πέθανε στην Τεργέστη το 1870.

Μακκάς, Ματθαίος Ν.

  • Άτομο
  • 1879-1965

Ο Ματθαίος (Μαθιός) Μακκάς, δευτερότοκος γιος του Νικολάου και της Αργυρώς Μακκά, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1879. Σπούδασε Ιατρική στη Βιέννη και εργάστηκε ως επιμελητής σε Χειρουργικές Κλινικές στο Μπρεσλάου και στη Βόννη. Υφηγητής το 1912 στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, διετέλεσε διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του «Ευαγγελισμού» (1914-1930) και στη συνέχεια του «Ερυθρού Σταυρού» (1930-1954), ενώ ήταν πρόεδρος της Διοικητικής Επιτροπής του νοσοκομείου. Παντρεύτηκε το 1927 την Δότη Βερροιοπούλου (1888-1966) με την οποία δεν απέκτησαν παιδιά.

Φέσσα, Ρωξάνη

  • Άτομο

Πρωτότοκη κόρη του Αντώνη και της Δέσποινας Φωτιάδη, γεννήθηκε στην Βομβάη το 1923. Το 1943-1945 παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών και από το 1947 ως το 1953 εργάστηκε στη βιβλιοθήκη του USIS όπου παράλληλα εκπαιδεύτηκε στη βιβλιοθηκονομία. Το 1953-54 εργάστηκε στη βιβλιοθήκη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Utah, την εποχή που ο σύζυγός της εργαζόταν σε ερευνητικό κέντρο του ίδιου Πανεπιστημίου. Στη συνέχεια ασχολήθηκε με την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων (1956-1960), ενώ το 1960-61 ανέλαβε την ταξινόμηση των βιβλίων του Ε.Κ.Κ.Ε. και το 1962 την οργάνωση της βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Ευγενίδου, όπου και εργάστηκε για πολλά χρόνια. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημών Πληροφόρησης, η οποία την τίμησε (το 2002) για το δημιουργικό της έργο και τη σημαντική παρουσία της στη Βιβλιοθηκονομία στην Ελλάδα.
Παντρεύτηκε στην Αθήνα το 1947 τον γιατρό Φαίδωνα Κ. Φέσσα και απέκτησαν δύο κόρες: τη Δάφνη (1951-) και την Ελένη (1955-).
Πέθανε στην Αθήνα, στις 22/7/2007.

Στρέϊτ, Γεώργιος

  • Άτομο
  • 1868-1948

Ο Γεώργιος Στρέιτ, γιος του Στέφανου Ιωαν. Στρέιτ και της Βικτωρίας Λόντου, κόρης του αγωνιστή της Επανάστασης Ανδρέα Χριστόδουλου Λόντου, γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13/25 Σεπτεμβρίου 1868. Παρακολούθησε τα μαθήματα στοιχειώδους και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο Παιδαγωγείο του Συλλόγου προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων, στο Ελληνικό Λύκειο του Σιμόπουλου και στο Βασιλικό Γυμνάσιο της Λειψίας, από το Πανεπιστήμιο της οποίας ανακηρύχθηκε διδάκτορας το 1892. Υφηγητής του Δημοσίου και Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου στη Νομική Σχολή το 1894, τακτικός καθηγητής το 1897 και επίτιμος το 1938, αναδείχθηκε σε μια από τις διαπρεπέστερες προσωπικότητες της ελληνικής νομικής επιστήμης, προσφέροντας παράλληλα πολύπλευρες δημόσιες υπηρεσίες. Μεταξύ άλλων, μετέσχε επανειλημμένα σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές για την εκπόνηση και αναθεώρηση του Αστικού Κώδικα, διετέλεσε νομικός σύμβουλος του υπουργείου Εξωτερικών και αντιπροσώπευσε επανειλημμένα τη χώρα σε διεθνείς συναντήσεις. Ήταν μέλος της Ακαδημίας του Διεθνούς Δικαίου και μέλος του Διαρκούς Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου στη Χάγη.
Τον Ιούλιο του 1910 εστάλη ως έκτακτος απεσταλμένος και πληρεξούσιος υπουργός στη Βιέννη και συνέβαλε στη βελτίωση των ελληνοαυστριακών σχέσεων. Τον Δεκέμβριο του 1912 διορίστηκε έκτακτος απεσταλμένος πληρεξούσιος υπουργός της Ελλάδος στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης στο Λονδίνο, οι εργασίες της οποίας κράτησαν μέχρι τον Ιούνιο του 1913. Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Βενιζέλου, θέση από την οποία παραιτήθηκε τον Αύγουστο του 1914, υποστηρίζοντας την πολιτική ουδετερότητας του βασιλιά Κωνσταντίνου. Κατά την περίοδο του Διχασμού ήταν σύμβουλος του βασιλιά, τον οποίο και ακολούθησε στην εξορία μετά το 1917, αναπτύσσοντας δραστηριότητα για την προβολή των θέσεων της βασιλικής παράταξης στο εξωτερικό. Το 1922, ως αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Κοινωνία των Εθνών, ανέλαβε πρωτοβουλίες για τη σωτηρία των προσφύγων. Έκτοτε απέφυγε την ανάμιξη με την πολιτική και τη σύνδεσή του με τον βασιλιά, αναπτύσσοντας διάφορες ακαδημαϊκές δραστηριότητες στο εξωτερικό που κατέστησαν το όνομά του σεβαστό στους ευρωπαϊκούς πανεπιστημιακούς κύκλους.
Εκτός από τις δημόσιες θέσεις που κατείχε σε διάφορες επιτροπές και συμβούλια υπουργείων, ο Στρέιτ υπήρξε μέλος της Διεθνούς Ναυτικής Ενώσεως, νομικός σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, της Ανώνυμης Εταιρείας Υδάτων Αθηνών-Πειραιώς-Περιχώρων και της εταιρείας Lake Copais Cο.
Το 1929 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1931 πρόεδρός της, χωρίς να ασκήσει ποτέ τα καθήκοντά του, ενώ το 1933 εξελέγη αριστίνδην γερουσιαστής. Διετέλεσε μέλος των επιτροπών των Ολυμπιακών Αγώνων από το 1896 έως το 1906, μέλος πολλών άλλων συλλόγων και εταιρειών και τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις. Η συγγραφική του παραγωγή -γνωμοδοτήσεις και αρθρογραφία- υπήρξε μεγάλη και οι σχέσεις του με τον Τύπο πολύ στενές. Σημαντικότερα νομικά έργα του θεωρούνται το Σύστημα Διεθνούς Ιδιωτικού Δικαίου τ. 1, βιβλίο Α΄ Αθήνα, εκδ. Σακελλαρίου 1906 και Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο σε συνεργασία με τον Π. Γ. Βάλληνδα, 2 τόμοι. Αθήνα, Πυρσός, 1937.
Ο Γ. Στρέιτ παντρεύτηκε το 1898 την Ιουλία (Λιλή) Καραθεοδωρή (Βρυξέλλες 1878-Αθήνα 1945), κόρη του Στέφανου Καραθεοδωρή, πρεσβευτή της Τουρκίας στο Βέλγιο, με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά, την Δέσποινα (1903-;), σύζυγο Ιωάννη Γερουλάνου, και τον Στέφανο (1910-1974;), σύζυγο Λουκίας Μαυρομμάτη. Πέθανε στην Αθήνα το 1948.
[Η σύνταξη του παραπάνω βιογραφικού σημειώματος οφείλεται στον Γ.Χαρωνίτη].

Στρέϊτ, Στέφανος

  • Άτομο
  • 1837-1920

Ο Στέφανος Ιωαν. Στρέιτ γεννήθηκε στην Πάτρα το 1837. Σπούδασε νομικά στην Ελλάδα και στη Γερμανία. Όταν επέστρεψε διορίστηκε πρωτοδίκης, εφέτης και δικηγόρος στην Πάτρα και στη συνέχεια διευθυντής του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας στη Λαμία. Στις 28 Φεβρουαρίου 1889 διορίστηκε υποδιοικητής της Εθνικής Τράπεζας και στις 25 Οκτωβρίου 1896 διοικητής της. Το 1897 διετέλεσε υπουργός Οικονομικών και διεξήγαγε τις διαπραγματεύσεις του διακανονισμού των χρεών της Ελλάδας με το Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο. Με δική του πρωτοβουλία ίδρυσε την Τράπεζα Κρήτης και την Τράπεζα Ανατολής, συγχώνευσε την Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας και πέτυχε να αποκτήσει η Εθνική Τράπεζα, αντί της Ιονικής, το ενιαίο εκδοτικό δικαίωμα στην Ελλάδα. Στις επιδέξιες διαπραγματεύσεις του οφείλεται η έκδοση του δανείου της Αμύνης και σε δική του πρωτοβουλία το δάνειο της παλινοστήσεως των Θεσσαλών και η ύδρευση των Αθηνών μέσω της Στυμφαλίας. Εκτός από τη μέριμνα για τα δημόσια οικονομικά δεν παρέλειψε να ασχοληθεί και με τη νομική επιστήμη. Ως καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου δίδαξε στο Εθνικό Πανεπιστήμιο από το 1887 έως το 1897, οπότε και παραιτήθηκε διατελώντας σύμβουλος του υπουργείου Εξωτερικών. Από τη θέση του διοικητή της Εθνικής Τράπεζας παραιτήθηκε για λόγους υγείας το 1911. Πέθανε στην Αθήνα στις 13 Απριλίου 1920.
[Οι πληροφορίες προέρχονται από νεκρολογία στην εφημερίδα Εμπρός, 14/4/1920].

Σταύρου, Τατιάνα

  • Άτομο

Η Τατιάνα Σταύρου γεννήθηκε στο Βαφεοχώριο της Κωνσταντινούπολης το 1899. Είχε πέντε αδέλφια, μεταξύ των οποίων και η λογοτέχνιδα Υπατία Δελή. Ο πατέρας της, Ιωάννης Αδαμαντιάδης, φιλόλογος και γυμνασιάρχης στην Πόλη, πέθανε νέος. Aναθρεμμένη σε περιβάλλον που αγαπούσε τα γράμματα, η Τατιάνα εντάχθηκε στον λογοτεχνικό κύκλο των περιοδικών Λόγος και Ζωή. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και το 1929 παντρεύτηκε τον μεταφραστή Δημήτρη Σταύρου (1889-1973). Κατά την Κατοχή δραστηριοποιήθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) και στην «Υπηρεσία Πρόνοιας των Στρατευομένων». Το πρώτο της διήγημα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του Α. Μελαχρινού Κύκλος, το 1932. Δημοσιεύσεις της φιλοξένησαν τα περιοδικά Ρυθμός, Νέα Επιθεώρηση και Νεοελληνικά Γράμματα. Το 1933 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων Εκείνοι που έμειναν (έπαινος της Ακαδημίας Αθηνών) και το 1936 το μυθιστόρημα Οι πρώτες ρίζες. Ακολούθησαν οι συλλογές διηγημάτων Μυστικές πηγές, Ερωτική μυθιστορία (1940, κρατικό βραβείο), Το καλοκαίρι πέρασε (1943 και 1979 β΄ έκδοση με αλλαγές), και Το άλλο πρόσωπο του ανθρώπου (1958). Στη Νέα Εστία δημοσίευσε αποσπάσματα από δύο ανολοκλήρωτα μυθιστορήματα, Μονομαχία (1962-1963) και Ανατολή (Νέα Εστία, 1970, 1977, 1980). Από την δεκαετία του 1960 το ενδιαφέρον της Σταύρου στράφηκε σε θέματα γύρω από την Κωνσταντινούπολη. Αντιπροσωπευτικά έργα της είναι Ο εν Κωνσταντινουπόλει Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος (1967, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών και της «Εστίας Νέας Σμύρνης»), Εάλω η Πόλις, Χρονικόν (1973, Β΄ κρατικό βραβείο πεζογραφίας) και Το ζωντανό Βυζάντιο, Χρόνος-Πνεύμα-Άνθρωποι (1976). Δημοσίευσε επίσης ποιήματα και μεταφράσεις αγγλικών και γαλλικών λογοτεχνικών έργων. Στο περιοδικό Εληά δημοσίευσε την μελέτη «Η εληά στη λογοτεχνία μας και στα τραγούδια του ελληνικού λαού» (1956-1957). Δημοσίευσε επίσης σειρά άρθρων για το δημοτικό τραγούδι και συνεργάστηκε με την εφημερίδα Ελευθερία και τα περιοδικά Νέα Εστία, Ελληνίς, Οικογενειακή Ζωή, Το χαρούμενο σπίτι, Καινούρια εποχή, Αιολικά Γράμματα, Ανακύκληση κ.ά. Είχε την επιμέλεια της εκπομπής «Λογοτενικό τέταρτο» του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (1955-1956). Έδωσε άφθονες διαλέξεις και ομιλίες στην Αθήνα και την επαρχία. Διετέλεσε μέλος του «Γυναικείου Συλλόγου Γραμμάτων και Τεχνών», της «Εθνικής Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών» και ιδρυτικό στέλεχος και πρόεδρος της «Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς», που επικέντρωσε τις προσπάθειές της στην βελτίωση του παιδικού βιβλίου. Το 1982 τιμήθηκε με βραβείο από τον Σύλλογο Κωνσταντινουπολιτών για την συνολική λογοτεχνική της προσφορά. Πέθανε στις 24 Σεπτεμβρίου 1990, στην Αθήνα.
[Πηγές: Αρχείο Τ. Σταύρου, Ε.Λ.Ι.Α., φάκ. 4.3, 6.4, Έρη Σταυροπούλου, «Τατιάνα Σταύρου. Παρουσίαση - ανθολόγηση», Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τόμ. Η΄, Αθήνα, Σοκόλης, 1993, σ. 98-143.]

Αθηνογένης, Γεώργιος

  • Άτομο

Ο Γεώργιος Εμ.Αθηνογένης ήταν γαμπρός και στενός συνεργάτης του Στέφανου Σκουλούδη. Εζησε στην Κωνσταντινούπολη και το 1881 διορίστηκε διευθυντής του υποκαταστήματος της Τραπέζης Κωνσταντινουπόλεως στην Αθήνα. Μετά τη διάλυση της Τράπεζας το 1893 και μέχρι το θάνατό του, το 1908, ασχολήθηκε με τραπεζικές εργασίες ιδρύοντας δικό του γραφείο. Παντρεύτηκε την Μαρία Σκουλούδη (αδελφή του Στέφανου) με την οποία απέκτησε επτά παιδιά: 1) την Ελλη, σύζυγο Γεωργίου Χρουσάκη 2) την Κλεώνη, σύζυγο Ιωάννη Χρουσάκη 3) τη Θαλία, σύζυγο Ιωάννη Κουντουριώτη 4) τη Δανάη, σύζυγο Δημητρίου Καλλέργη 5) τον Στέφανο 6) τον Ιωάννη, σύζυγο της Αικατερίνης Κανακάρη-Ρούφου και 7) την Πολύμνια, σύζυγο Θεόδωρου Μπαλτατζή.

Αθηνογένης, Ιωάννης, Γ.

  • Άτομο

Ο Ιωάννης Γ.Αθηνογένης (1878-1953) γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, αλλά πολύ μικρός ήρθε στην Αθήνα, όταν ο πατέρας του ανέλαβε το 1881 τη διεύθυνση του υποκαταστήματος της Τραπέζης Κωνσταντινουπόλεως. Πήγε σχολείο στην Αθήνα, γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο (1894) και συνέχισε τις σπουδές του στη Νομική Σχολή (1896-1899) στο Παρίσι. Εργάστηκε στο γραφείο του πατέρα του από το 1901 ως το 1908 και δυό χρόνια αργότερα εξετέθη υποψήφιος βουλευτής στη Λακωνία. Επί κυβερνήσεως Στ.Σκουλούδη διορίστηκε νομάρχης Θεσσαλονίκης, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τον Ιούνιο του 1917. Στα χρόνια 1921-1922 αντιπροσώπευσε την Ελλάδα, ως πληρεξούσιος υπουργός στη Διεθνή Επιτροπή Επανορθώσεων στο Παρίσι και στη συνδιάσκεψη της Χάγης. Διετέλεσε πρόεδρος του Συνδέσμου των εν Παρισίοις Ελλήνων φοιτητών, πρόεδρος της Ενώσεως των εν Αττική Λακεδαιμονίων, σύμβουλος και πρόεδρος του Δ.Σ. της Εμπορικής Τραπέζης Ελλάδος και της Εταιρείας Διαχείρισης Υπεγγύων Προσόδων καθώς και μέλος του συμβουλίου της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής. Παντρεύτηκε την Αικατερίνη Κανακάρη-Ρούφου, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά: τον Γεώργιο, σύζυγο Βεατρίκης Verity και τη Μαρία, σύζυγο Μιχαήλ Κοντολέφα.

Σκουλούδης, Στέφανος

  • Άτομο

Ο Στέφανος Σκουλούδης γεννήθηκε στο Πέραν της Κωνσταντινούπολης στις 23 Νοεμβρίου του 1838. Οι γονείς του, ο Ιωάννης και η Zénou Σκουλούδη, κατάγονταν απο την Κρήτη. Ο πατέρας του ήταν έμπορος. Πέρασε τα μαθητικά του χρόνια στην Κωνσταντινούπολη. Το 1852 οι γονείς του τον έστειλαν στην Αθήνα για να ολοκληρώσει τις γυμνασιακές του σπουδές. Το 1856 πέρασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά πολύ σύντομα αποφάσισε ν’ ασχοληθεί επαγγελματικά με το εμπόριο στην οικογενειακή επιχείρηση και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1859 προσελήφθη στον περίφημο εμπορικό οίκο Ράλλη. Το 1863 διορίστηκε διευθυντής όλων των καταστημάτων της επιχείρησης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στη συνέχεια επέκτεινε τη δραστηριότητά του στον τραπεζιτικό χώρο. Το 1871 υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Τράπεζας Κωνσταντινουπόλεως μαζί με τον Ανδρέα Συγγρό, τον Γεώργιο Κορωνιό και τον Αντώνιο Βλαστό. Απέκτησε μεγάλη περιουσία και αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Αθήνα το 1876. Πριν ακόμη από την εγκατάστασή του στην Ελλάδα διατηρούσε στενές επαφές με την ελληνική κυβέρνηση και θεωρούνταν ‘ειδικός’ στις διπλωματικές σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Σταδιακά ανέπτυξε ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πολιτική και το δημόσιο βίο. Το 1877, με το ξέσπασμα της Ανατολικής Κρίσης και το σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης με πρωθυπουργό το ναύαρχο Κανάρη και υπουργό εξωτερικών τον Χαρίλαο Τρικούπη, ο Σκουλούδης διορίστηκε εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις με τους Αλβανούς. Το διάστημα από 7 έως 14 Δεκεμβρίου 1877 είχε μυστικές διαπραγματεύσεις με τον Αβδούλ Μπέη και τον Μεχμέτ-Αλήβεη στην Κωνσταντινούπολη με στόχο την προετοιμασία για μια ενδεχόμενη συμμαχία των δύο πλευρών σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύρραξης. Οι επίσημες διμερείς διαπραγματεύσεις έγιναν στην Κέρκυρα, τον Ιανουάριο του 1878. Μετά το τέλος του Ρωσοτουρκικού πολέμου, τον Αύγουστο του 1879, ο Σκουλούδης ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη για να πάρει μέρος, ως εκπρόσωπος της πόλης των Ιωαννίνων, στις διαπραγματεύσεις του Πρωτοκόλλου της Συνθήκης του Βερολίνου, η οποία παραχωρούσε τη Θεσσαλία και μέρος της Ηπείρου στην Ελλάδα.

Παράλληλα με την ‘διπλωματική’ του δραστηριότητα ο Σκουλούδης ανέπτυξε και έντονη επιχειρηματική δράση. Ίδρυσε στην Αθήνα το 1882 την εταιρία που ανέλαβε την αποξήρανση της Λίμνης Κωπαίδας. Το 1880 εξελέγη σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας και παρέμεινε μέχρι το 1883. Σταδιακά εγκατέλειψε κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα και αφοσιώθηκε εξ ολοκλήρου στην πολιτική. Το 1881 εκλέχθηκε πρώτη φορά βουλευτής Σύρου και στη συνέχεια βουλευτής Θηβών με το κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη. Απο το Νοέμβριο του 1882 έως το Δεκέμβριο του 1884 ο Σκουλούδης υπηρέτησε ως επιτετραμμένος της Ελλάδας στην πρεσβεία της Μαδρίτης. Το 1886, μετά την Βουλγαρική κατάληψη της Ανατολικής Ρωμυλίας, η κυβέρνηση του Θεόδωρου Δηλιγιάννη διόρισε τον Σκουλούδη εκπρόσωπό της στις διαπραγματεύσεις της Κων/πολης. Το 1892 εκλέχθηκε βουλευτής Θηβών και στη συνέχεια, με την κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη, ανέλαβε για πρώτη φορά υπουργικά καθήκοντα για ένα μικρό χρονικό διάστημα στο Υπουργείο Εκπαιδεύσεως και Εκκλησιαστικών και εν συνεχεία στο Υπουργείο Ναυτικών.

Την περίοδο 1893-1896 ο Σκουλούδης είχε αναλάβει διάφορες αποστολές στο εξωτερικό για τη σύναψη δανείων, συμμετέχοντας στις προσπάθειες της κυβέρνησης Τρικούπη και Δηλιγιάννη, για τη διευθέτηση του οικονομικού προβλήματος. Η επόμενη κυβερνητική θέση που ανέλαβε ο Σκουλούδης το 1897 ήταν το υπουργείο Εξωτερικών, κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του Δημητρίου Ράλλη. Από τη θέση του αυτή βίωσε τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο και τις διαπραγματεύσεις για την προκαταρκτική συνθήκη ειρήνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Το 1905 εξελέγη πάλι βουλευτής Θηβών. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ο Στέφανος Σκουλούδης απομακρύνθηκε απο την πολιτική. Μετά την στρατιωτική επανάσταση στο Γουδί το 1909 το όνομά του ακούστηκε παράλληλα με αυτό του Στέφανου Δραγούμη για την ανάθεση σχηματισμού κυβέρνησης. Επικράτησε η λύση Δραγούμη, με την ‘παρέμβαση’ Βενιζέλου, ο οποίος και σχημάτισε τελικά κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 1910. Εντούτοις, ο Σκουλούδης κλήθηκε απο την κυβέρνηση Βενιζέλου το Νοέμβριο του 1912 να παραστεί στη Διάσκεψη της Συνθήκης Ειρήνης των Βαλκανικών κρατών με την Τουρκία στο Λονδίνο ως πληρεξούσιος της Ελλάδας.

Τον Οκτώβριο του 1915, μεσούσης της κρίσης στην ελληνική πολιτική σκηνή για την στάση της Ελλάδας στον πόλεμο και μετά την αναχώρηση του Βενιζέλου για τη Θεσσαλονίκη, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ανέθεσε στον Σκουλούδη την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Το έργο της κυβέρνησης Σκουλούδη αναλώθηκε σε ζητήματα σχετικά με τον πόλεμο και τη διατήρηση της ελληνικής ουδετερότητας, προτάσεις για δάνεια και τα πάγια εξωτερικά ζητήματα. Το 1918, με την επιστροφή του Βενιζέλου, ο Σκουλούδης βρίσκεται κατηγορούμενος επί εσχάτη προδοσία για την ΄σύμπραξή’ του με τον βασιλιά. Προφυλακίστηκε και παραπέμθηκε σε δίκη μαζί με το υπουργικό του συμβούλιο σε Ειδικό Δικαστήριο. Η δίκη διήρκησε μέχρι τον Νοέμβριο του 1920. Οι κατηγορίες ατόνησαν και τελικά εγκαταλείφθηκαν μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 και την εκλογική ήττα του Βενιζέλου. Το 1921 η Εθνική Συνέλευση κήρυξε επίσημα άκυρη την κατηγορία και όλη τη διαδικασία. Η διάρκεια της πρωθυπουργίας του Σκουλούδη ήταν η τελευταία παρουσία του στην ελληνική πολιτική σκηνή. Πέθανε στις 19 Αυγούστου του 1928. Κληροδότησε πολλά περιουσιακά στοιχεία του σε διάφορα ιδρύματα, μεταξύ αυτών έργα τέχνης στην Εθνική Πινακοθήκη.

Βαρδουλάκη-Νικολάκη, Ειρήνη

  • Άτομο

Βαρδουλάκη-Νικολάκη Ειρήνη. Διηγηματογράφος και δραματική συγγραφέας, με ψευδώνυμο Μανουέλα. Σπούδασε στο Αρσάκειο και στην Ελβετία. Έργα της παραστάθηκαν στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Έργο της με τίτλο «Τον σκότωσα» βραβεύτηκε σε διαγωνισμό της εταιρείας Ελλήνων θεατρικών συγραφέων.
Πηγή: Ν.Ι. Λάσκαρις, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία, τομ. 18 (1932).

Αποτελέσματα 1 έως 100 από 383