Εμφανίζει 1119 αποτελέσματα

Το Δημοτικό Ορφανοτροφείο Αρρένων ιδρύθηκε το 1855 επί δημαρχίας Α. Δαμαλά. Το Ορφανοτροφείο φέρει μέχρι και σήμερα το όνομα του Νικολάου Ισιδώρου, που κληροδότησε σε αυτό την περιουσία του στις αρχές του 20ου αιώνα.

Ο επιχειρηματίας της Κωνσταντινούπολης Αρσένιος Ισταμπούλογλου καταγόταν από τουρκόφωνη περιοχή της Μικράς Ασίας, με την οποία διατήρησε κατά κύριο λόγο εμπορικές σχέσεις. Η κόρη του Σουλτάνα Ισταμπούλογλου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη γύρω στο 1902. Το 1919 παντρεύτηκε τον Θεοφάνη Διαμαντηρίδη και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.

Η Ιταλία κατέλαβε τα Δωδεκάνησα τον Μάιο του 1912, κατά τον Ιταλοτουρκικό Πόλεμο. Η απόσπαση των νησιών από την οθωμανική κυριαρχία, σε συνδυασμό με τις ιταλικές διακηρύξεις περί προσωρινότητας αυτής της κατοχής, ενίσχυσαν τις ελπίδες των Δωδεκανησίων για την επίτευξη της πολυπόθητης ένωσης με την Ελλάδα, όπως αυτές άλλωστε είχαν διακηρυχθεί στις 17 Ιουνίου 1912 στην Πάτμο, με την ανακήρυξη της «Αυτόνομης Πολιτείας του Αιγαίου». Οι περιπέτειες των Βαλκανικών, του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και των Συνθηκών Ειρήνης που ακολούθησαν, με τις εδαφικές ανακατατάξεις και τη ρευστότητα των πολιτικών εξελίξεων, θα διατηρούσαν τις ελληνικές επιδιώξεις ζωντανές, μέχρι την απότομη προσγείωση της Μικρασιατικής Καταστροφής και της Συνθήκης της Λωζάννης. Η ελληνική ήττα του 1922 και η άνοδος των Ιταλών φασιστών στην εξουσία, κατέστησαν πλέον απροκάλυπτες τις προθέσεις των νέων κυρίων των Δωδεκανήσων. Τα «Ιταλικά Νησιά του Αιγαίου» κηρύσσονταν ιταλική κτήση με νομοθετική και τελωνειακή αυτονομία υπό τις διαταγές ενός Ιταλού Κυβερνήτη. Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το 1943, τα Δωδεκάνησα καταλαμβάνονται από τους Γερμανούς με την ιταλική πολιτική διοίκηση τυπικά να διατηρείται μέχρι το 1945.

Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου των Ελλήνων του Πόντου

Το 1968, το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Λακωνίας θα μετονομαστεί σε «Κέντρο Κοινωνικής Πολιτικής Λακωνίας», το οποίο, υπό αυτόν τον τίτλο, θα λειτουργήσει μέχρι το 1974. Παράλληλα, την χρονική περίοδο 1951-1971, ζητήματα προσφύγων θα εξετάζει και η Νομαρχία Λακωνίας, συγκροτώντας, εκτάκτως, το Νομαρχιακό Συμβούλιο Προνοίας και Στεγάσεως (1951-1962) και το Νομαρχιακό Συμβούλιο Στεγάσεως (1963-1971).

Το 1945, με τον Νόμο 338, το Υπουργείο Πρόνοιας θα συστήσει στη Σπάρτη το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Λακωνίας, με σκοπό να αποτελέσει «έναν μόνιμον σχηματισμόν δημοσίας αντιλήψεως και κοινωνικής προνοίας». Κύρια αρμοδιότητα του Κέντρου είναι, αρχικά, να καταρτίσει ένα μόνιμο πρόγραμμα εξακρίβωσης απορίας, ώστε να παρέχει την με κάθε τρόπο προστασία σε κάθε άπορο, εξαιτίας των πολεμικών γεγονότων. Συν τω χρόνω, το Κέντρο θα προσλάβει και άλλες αρμοδιότητες, όπως η διάνοιξη οδών και η εκτέλεση δημοσίων έργων, η εν γένει παιδική προστασία (λειτουργία κατασκηνώσεων, εθνικών αγροτικών νηπιοτροφείων), αλλά και η στεγαστική αποκατάσταση των προσφύγων είτε εκείνων του 1922, είτε των «Προσφύγων του Ο.Η.Ε».

Το Κέντρο Μελέτης & Ανάπτυξης του Ελληνικού Πολιτισμού της Μαύρης Θάλασσας δημιουργήθηκε το 1996 με πρωτοβουλία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης. Λειτούργησε έως το 2011 στο πλαίσιο Προγραμματικής σύμβασης που υπεγράφη στις 17 Ιανουαρίου 1996 μεταξύ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης, του Κέντρου Πολιτισμού Θεσσαλονίκης Α.Ε., του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης. Κατά τα χρόνια λειτουργίας του το Κέντρο Μαύρης Θάλασσας ανέπτυξε τις παρακάτω δραστηριότητες:
• Δημιουργία στη Θεσσαλονίκη της Βιβλιοθήκης και του Αρχείου του Ελληνισμού της Μαύρης Θάλασσας
• Ετήσιες πολιτιστικές δράσεις με την επωνυμία "Εύξεινος Θεσσαλονίκη"
• Ενίσχυση αρχαιολογικών ανασκαφών
• Δημιουργία Κέντρων Ελληνικής Παιδείας σε πανεπιστήμια των χωρών του Ευξείνου Πόντου, στα οποία λειτουργούν έδρες Ελληνικών Σπουδών
• Προγράμματα πολιτισμικής εκπαίδευσης σε σχολεία στα οποία διδάσκεται η ελληνική γλώσσα
• Καταγραφή δεδομένων για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση
• Προγράμματα επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ομογενών δασκάλων και σπουδαστών
• Δημιουργία και ενίσχυση σχολικών και κοινοτικών βιβλιοθηκών
• Προγράμματα φιλοξενίας, πολιτιστικών ανταλλαγών και "υιοθεσιών" ελληνικών συλλόγων, φορέων και σχολείων στο πλαίσιο ενεργών δικτύων επικοινωνίας και συνεργασίας
• Υποστήριξη συνεδρίων και εκδηλώσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό
• Συμμετοχή σε προγράμματα άλλων φορέων, πανεπιστημίων και ιδρυμάτων.
Βλ. https://www.lib.auth.gr/el/kmth

Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών δημιουργήθηκε όταν, με την καταστροφή του 1922, έγινε κοινή συνείδηση στην ελληνική κοινωνία η ανάγκη αποτύπωσης του πολιτισμού και της ιστορίας των μικρασιατικών κοιτίδων του προσφυγικού πληθυσμού που συνέρρευσε στην Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών.

Τότε, η μουσικολόγος Μέλπω Λογοθέτη-Μερλιέ και ο σύζυγός της ελληνιστής Οκτάβιος Μερλιέ τέθηκαν επικεφαλής μιας κίνησης για τη διάσωση της πρόσφατης μικρασιατικής ιστορίας. Η επιστημονική έρευνα αρχίζει κατά το μεσοπόλεμο με καταγραφές δημοτικών τραγουδιών σε πανελλαδική κλίμακα: η μουσική συνιστά τον αρχικό πυρήνα. Γι’ αυτό και στην πρώιμη μορφή του αποκαλείται Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο (1930-1933) και φέρει διαδοχικές επωνυμίες. Όταν το ίδρυμα διευρύνει τους ορίζοντές του και περνά από τη λαογραφία στην ιστορία, μεταπολεμικά, οριστικοποιεί μορφή, θέμα και περιεχόμενο ερευνητικών στόχων και τότε ονομάζεται "Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών – Ίδρυμα Μέλπως και Οκτάβιου Μερλιέ".

Έως το 1962, η ιδιότητα του Οκτάβιου Μερλιέ ως διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου υπήρξε καθοριστική για τη συνεργασία του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών με το γαλλικό κράτος, το οποίο στάθηκε ουσιαστικός αρωγός στο εκδοτικό έργο και στην επιστημονική του αποστολή.

Από το 1962, το Κέντρο, ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, εποπτεύεται και χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών αναπτύσσει τις δραστηριότητές του στους εξής τομείς:
-συλλογή και διάθεση αρχειακού υλικού που αναφέρεται στη ζωή του ελληνισμού στη Μικρά Ασία, τον εκπατρισμό και την μετεγκατάστασή του στην Ελλάδα
-έκδοση του Δελτίου Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών το οποίο αποτελεί επιστημονικό όργανο που παρακολουθεί και προάγει τις μικρασιατικές σπουδές και ταυτόχρονα αναδεικνύει με επιστημονικές δημοσιεύσεις το πλουσιότατο αρχειακό υλικό του Ιδρύματος
-συγκέντρωση και συντήρηση βιβλιογραφικού υλικού σχετικού με το επιστημονικό αντικείμενο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών και διάθεση του υλικού αυτού σε επισκέπτες του ιδρύματος στο αναγνωστήριο
-διάθεση αρχειακού υλικού σε επιστήμονες και ερευνητές με σκοπό την προώθηση της έρευνας καθώς και σε πρόσφυγες δεύτερης και τρίτης γενιάς που ενδιαφέρονται για τον τόπο καταγωγής τους
-οργάνωση εκδηλώσεων προβολής του υλικού και των σκοπών του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών.

Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών αποτελεί από το 1962 Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, με κρατική επιχορήγηση. Επίσης, δέχεται χορηγίες από άλλες πηγές για την πραγματοποίηση συγκεκριμένων ερευνητικών στόχων.

Το Mουσικό Λαογραφικό Αρχείο αποτελεί τον αρχικό πυρήνα του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών και το παλαιότερο κέντρο μελέτης της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής στην Ελλάδα. Η έρευνα της Mέλπως Mερλιέ και των επιφανών συνεργατών της (Nίκος Σκαλκώτας, Πέτρος Πετρίδης, Γιώργος Πονηρίδης, Nικόλαος Xρυσοχοΐδης, Aγλαΐα Aγιουτάντη, Δέσποινα Mαζαράκη, Samuel Baud-Bovy, Μάρκος Δραγούμης) κατέγραψε και ανέδειξε μουσικό και γλωσσολογικό υλικό ανεκτίμητης αξίας.

Από το 1975 ως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από πενήντα αποστολές σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, όπου καταγράφηκαν και ηχογραφήθηκαν πολλά τραγούδια, με άγνωστους στο ευρύ κοινό τραγουδιστές και μουσικούς του κάθε τόπου, με σκοπό αφ' ενός τη μελέτη της μουσικής-γλωσσολογικής-λαογραφικής ιδιαιτερότητας και παράδοσης της συγκεκριμένης περιοχής και αφ' ετέρου την έρευνα σε σχέση με την επίδραση που υφίστανται ή ασκούν στις μουσικές των άλλων περιοχών, τόσο της Ελλάδας όσο και των γειτονικών λαών.

Ο σημερινός υπεύθυνος του M.Λ.A. Mάρκος Φ. Δραγούμης, πλαισιωμένος από τον συνεργάτη Θανάση Mωραΐτη αλλά και φίλους που προσφέρουν εθελοντική εργασία, φροντίζει και εμπλουτίζει με νέο υλικό το αρχείο του M.Λ.A.

Ο Σταύρος Μιχ. Κέπετζης (1833–1919), γεννήθηκε στη Μήθυμνα, σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1864 παντρεύτηκε την Ευανθία Μιχ. Θεολόγου που καταγόταν από τη Φιλαδέλφεια (Αλάς Σεχίρ) της Μικράς Ασίας. Έζησαν στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης (Φανάρι, Σταυροδρόμι, Μακροχώρι) ως το 1905, οπότε εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα. Ο Σ. Κέπετζης χρημάτισε έφορος της Μεγάλης του Γένους Σχολής, πρόεδρος της Εφορείας του Ζωγραφείου Λυκείου και του Εμπορικού Επιμελητηρίου Κωνσταντινουπόλεως. Η Ελένη Κέπετζη, αδελφή του Σταύρου, είναι μητέρα του Αργύρη Εφταλιώτη. Ο πατέρας της συζύγου του Ευανθίας είναι ο ιδρυτής των Θεολογείων Εκπαιδευτηρίων Φιλαδελφείας και εκείνη διέθεσε το κληροδότημα του θείου της Παντελή Θεολόγου στο Ιωακείμιο Παρθεναγωγείο του Φαναρίου. Το σπίτι τους στο Μακροχώρι παραχώρησαν στο Παρθεναγωγείο και μετέπειτα στην Αστική Σχολή της κοινότητας. Απέκτησαν δύο κόρες και τρεις γιους. Η κόρη τους Ευτέρπη Κέπετζη ήταν ποιήτρια (ψευδ. Πέπη Σταύρου), ο γιος τους Μιχαήλ σπούδασε νομικά στη Γαλλία, όπου έγινε διδάκτορας, και στη συνέχεια καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στη Βέρνη. Διετέλεσε εφέτης στα Μικτά Δικαστήρια της Αλεξάνδρειας, αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και σύμβουλος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στο Συνέδριο της Ειρήνης μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Συνθήκη των Σεβρών. Υπηρέτησε επίσης ως πρεσβευτής της Ελλάδας στη Βέρνη. Ο αδελφός του Ιωάννης είναι ο παππούς του δωρητή του αρχείου Αντώνη Κέπετζη.
Ο Εμμανουήλ Λουκάς, προπάππος του δωρητή (πατέρας της γιαγιάς του Σοφίας), ήταν υποπρόξενος της αυτοκρατορικής Ρωσσίας στη Σμύρνη και στη Μυτιλήνη. Η σύζυγός του Χαρίκλεια Δουκάκη–Κουκλέλη κατείχε εκτάσεις ελαιοδένδρων στον Κάτω Τρίτο Λέσβου.
Ο Διονύσιος Πανάς, ήταν παππούς της δωρήτριας Εύας Μυλωνά–Κέπετζη, παντρεμένος με την Πολυτίμη Λυκιαρδοπούλου. Η κόρη τους Ασπασία, είναι η μητέρα της δωρήτριας.
Τα κατάλοιπα του ζωγράφου Οδυσσέα Φωκά προέρχονται από το εργαστήριό του στην Καλλιθέα, όπου κατοίκησε ο Αντώνης Κέπετζης την περίοδο 1962–1965.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Αθηνά Γαϊτάνου–Γιαννιού, Το πνευματικό Μακροχώρι του καιρού μου, Κωνσταντινούπολη 1951 και πληροφορίες των δωρητών].

Ο Μάνθος Κέτσης, πρώτος σύζυγος της Αυγής Κασιγόνη, γεννήθηκε στην Άνδρο το 1915, σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και μελέτησε σκηνογραφία. Συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση και συνέχισε τη δράση του στις ελληνικές στρατιωτικές μονάδες της Μέσης Ανατολής. Το 1943 έγραψε το θεατρικό έργο «Οι Αντάρτες», η απήχηση του οποίου είχε ως αποτέλεσμα τον εγκλεισμό του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Μετά την απελευθέρωση εργάστηκε σαν σκηνοθέτης, συνέγραψε θεατρικά έργα και εξορίστηκε στην Ικαρία και τη Μακρόνησο. Συνέχισε να ασχολείται με τη ζωγραφική και τη λογοτεχνία ως το θάνατό του, το 1982.
[Πηγή: Βιογραφικό σημείωμα στο αρχείο]

Παντρεύτηκε τον Ν. Καζαντζάκη (1911) και χώρισαν το 1926. Ο δεύτερος γάμος της ήταν με τον Μ. Αυγέρη το 1933. Πέθανε στις 17.11.1962 ύστερα από αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Δημοσίευσε λογοτεχνία και κριτική σε σημαντικά περιοδικά των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα. Εξέδωσε πέντε αναγνωστικά δημοτικού. Από τα θεατρικά έργα της το Ενώ το πλοίο ταξιδεύει παραστάθηκε στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Φ. Πολίτη (1933). Έλαβε μέρος στην έκδοση των πολιτικών εντύπων Δελτίο της Εργατικής Βοήθειας, Πρωτοπόροι, Νέοι Πρωτοπόροι, συνεργάστηκε με την εφημερίδα Ελεύθερη γνώμη και το περιοδικό Ελεύθερα γράμματα.

Διηγήματα: 11 π.μ.-1 μ.μ. (1929), Κρίσιμες στιγμές (1952), Ο κόσμος που πεθαίνει και ο κόσμος που έρχεται (1963).
Μυθιστορήματα: Γυναίκες (1933), Άντρες (1935), Άνθρωποι και υπεράνθρωποι (1957) κ.ά.
Θέατρο: Τη νύχτα τ’ άη Γιάννη (κι άλλα δράματα) (1921), Αυλαία (1959).

[Πηγή:
Α. Αργυρίου, Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό Εκδοτικής Αθηνών, τομ. 4.
Α. Καστρινάκη, «Γαλάτεια Καζαντζάκη», Η παλαιότερη πεζογραφία μας, τομ. Ι΄ 1900-1914, Αθήνα, Σοκόλης, 1997, σσ. 422-465].

Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Πρωτότοκος γιος του εμποροκτηματία Μιχάλη Καζαντζάκη (1856-1932) και της Ελένης Χριστοδουλάκη (1862-1932). Είχε ακόμη δύο αδελφές και έναν αδελφό, που πέθανε σε βρεφική ηλικία. Πέρασε τα παιδικά και τα εφηβικά του χρόνια στην Κρήτη με κάποια σύντομα διαλείμματα, τα οποία συνδέθηκαν κυρίως με τις ταραγμένες περιόδους της ιστορίας του νησιού: Τα γεγονότα του 1889 στην Κρήτη γίνονται η αιτία της προσωρινής του διαμονής στον Πειραιά, ενώ λόγοι σπουδών τον υποχρέωσαν να μετακινηθεί εκ νέου, στη Νάξο αυτή τη φορά, όπου φοιτά στην εκεί Γαλλική Εμπορική Σχολή (1897-1899). Η Κρήτη, εντούτοις, υπήρξε αναμφίβολα το πρώτο «σχολείο» του Καζαντζάκη, ο πρώτος χώρος όπου αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον κόσμο, τους ανθρώπους, τα χρώματα, τις μυρωδιές. Κατά δική του ομολογία, οι πρώτες εκείνες εμπειρίες υπήρξαν καθοριστικές, όχι μόνο για τη μετέπειτα λογοτεχνική του παραγωγή, αλλά και τη διαμόρφωση ολόκληρης της κοσμοθεωρίας του.

Για τον Καζαντζάκη, ο κύκλος της Κρήτης έκλεισε το 1902, έτος έγγραφής του στη Νομική Σχολή, από την οποία αποφοίτησε τέσσερα χρόνια αργότερα με «άριστα». Το 1907 αναχώρησε για μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Από πολλές απόψεις, η παραμονή του στη γαλλική πρωτεύουσα αποτέλεσε αποκάλυψη, όχι τόσο για την εμβάθυνση στη νομική επιστήμη όσο για τις δραστηριότητές του εκτός αυτής. Το Παρίσι έδωσε στον νεαρό Καζαντζάκη την ευκαιρία να παρακολουθήσει σεμινάρια φιλοσοφίας δίπλα στον μεγάλο δάσκαλο Ανρί Μπεργκσόν – μια μαθητεία που επρόκειτο να αποβεί καθοριστική για τη ζωή του και το έργο του. Έτσι λοιπόν, εάν ο Καζαντζάκης εξελίχθηκε σε λαμπρό λογοτέχνη, η Αθήνα και το Παρίσι προσέφεραν τα πρώτα εργαλεία για την εξέλιξή του αυτή.

Η παραμονή του στη αθηναϊκή πρωτεύουσα σηματοδότησε και την πρώτη δειλή του εμφάνιση στα ελληνικά γράμματα, με το μυθιστόρημα «Όφις και κρίνος», το οποίο αφιερώνει στην πρώτη του σύζυγο, Γαλάτεια Αλεξίου. Ακολούθησε μια σειρά μυθιστορημάτων και θεατρικών έργων (Ξημερώνει, Φασγά, Σπασμένες Ψυχές κ.α.). Η πρώιμη αυτή λογοτεχνική περίοδος ολοκληρώνεται για τον Καζαντζάκη σχεδόν συμβολικά. Το 1910, το έργο του Η Θυσία (το οποίο θα δημοσιευτεί αργότερα με τον τίτλο Ο Πρωτομάστορας) απέσπασε το πρώτο βραβείο στον Λασάνειο Δραματικό Αγώνα. Το εν λόγω έργο διασκευάστηκε σε λιμπρέτο από τον Μανώλη Καλομοίρη, για να παρουσιαστεί ως όπερα στο ευρύ κοινό. Το ίδιο διάστημα, δημοσιεύει δοκίμια και μελετήματα, χρησιμοποιώντας τα ψευδώνυμα Κάρμα Νιρβανή, Ακρίτας και Πέτρος Ψηλορείτης σε γνωστά περιοδικά της εποχής (Νουμάς, Παναθήναια κ.α.). Λίγο αργότερα, η θητεία του στη γαλλική πρωτεύουσα του άνοιξε νέες οδούς έκφρασης, όπως αυτή της μετάφρασης. Ως το 1915, έφερε το ελληνικό κοινό σε επαφή με σπουδαίους ευρωπαίους διανοητές, με τους Νίτσε, Μπύχνερ, Ντάρβιν, καθώς και με σημαντικά έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, όπως αυτό του Πλάτωνα. Καθώς φαίνεται, όλα τον προετοιμάζουν για ένα έργο ζωής – τη μετάφραση της Οδύσσειας: 33.000 δεκαεπτασύλλαβοι στίχοι, χωρισμένοι σε 24 ραψωδίες και περίπου 7.500 αθησαύριστες λέξεις, που δεν απαντώνται σε κανένα ελληνικό λεξικό. Το έργο εκδόθηκε το 1938, μετά από επτά συνολικά γραφές.

Μετά το πέρας των σπουδών του, για μεγάλο διάστημα βιοπορίζεται μέσα από την εργασία του στον ελληνικό Τύπο. Ως εξωτερικός ανταποκριτής μεγάλων εφημερίδων όπως η Ακρόπολις, ο Ελεύθερος Λόγος, ο Ελεύθερος Τύπος και η Καθημερινή, δεν έδωσε μόνο μια σειρά σημαντικών άρθρων αλλά και σημαντικές συνεντεύξεις, όπως εκείνες των δικτατόρων Πρίμο ντε Ριβέρα και Μπενίτο Μουσουλίνι (1926). Εντούτοις, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρωταρχική του ανάγκη παραμένει η έκφρασή του μέσα από την λογοτεχνική γραφή. Το 1928 εξέδωσε το πρώτο του μνημειώδες έργο, την Ασκητική, στην οποία κατόρθωσε να συμπυκνώσει ολόκληρη την κοσμοθεωρία του. Στο μεταξύ, η ακόρεστη δίψα του για γνώση και νέες εμπειρίες έχει βρει διέξοδο σε πολυάριθμα ταξίδια: Άγιον Όρος, Καύκασος, Βιέννη, Βερολίνο, Ιταλία, Κύπρος, Παλαιστίνη, Αίγυπτος, Σινά, Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία, Ισπανία, Τσεχοσλοβακία, Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία, Γιουγκοσλαβία κ.α. Στο πλαίσιο των ταξιδιών αυτών, γνωρίζει πιστούς συντρόφους και συνοδοιπόρους. Ενδεικτικά, αναφέρεται ο φίλος και μετέπειτα κουμπάρος του, Άγγελος Σικελιανός, με τον οποίο, εκκινώντας από το Άγιον Όρος, περιηγήθηκαν ανά την Ελλάδα, αλλά και η δεύτερη και ισόβια πλέον σύντροφός του, Ελένη Καζαντζάκη. Από το 1927 ως το 1961, οι ταξιδιωτικές του αναμνήσεις παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από την τμηματική έκδοση μιας ανθολογίας υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο Ταξιδεύοντας. Στο εξής, όλες οι εμπειρίες – ακόμη και οι πλέον απογοητευτικές – βρίσκουν τη θέση τους στο συγγραφικό του καμβά. Παραδειγματικά, αναφέρονται τα αποτυχημένα εγχειρήματά του να κατεβάσει ξυλεία από το Άγιον Όρος ή η προσπάθεια εκμετάλλευσης ενός λιγνιτωρυχείου στη Μάνη με τον Γιώργη Ζορμπά, τα οποία μετουσιώθηκαν, ωστόσο, σε αριστουργηματικά έργα, όπως το Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1946) ή το Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1954).

Μια διαφορετική πτυχή της ζωής του Καζαντζάκη – ίσως η λιγότερο γνωστή – αφορά στην έντονη πολιτική του δραστηριοποίηση. Το σημείο, δηλαδή, που η πνευματική του παρουσία βρίσκει το ισόποσό της στην πολιτική δράση. Δυο φορές ανέλαβε ανώτερη κυβερνητική θέση: την πρώτη ως γενικός διευθυντής του Υπουργείου Περιθάλψεως, με βασική αποστολή τον επαναπατρισμό των προσφύγων από την περιοχή του Καυκάσου (1919). Τη θέση αυτή διατήρησε ως την εκλογική ήττα των Φιλελευθέρων το 1920, για να επανέλθει πολλά χρόνια αργότερα ως Υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου της κυβέρνησης Σοφούλη (1945-46). Κατά τα φαινόμενα, η εμπλοκή του στη πολιτική ζωή του προσέφερε κυρίως απογοητεύσεις. Το 1929, οι φιλικές σχέσεις που διατηρούσε με το σοβιετικό καθεστώς και η διοργάνωση εκδήλωσης από κοινού με τον Ελληνορουμάνο λογοτέχνη Παναΐτ Ιστράτι υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης στην Αθήνα κατέληξαν στην πρώτη δικαστική του δίωξη. Πρόκειται, ουσιαστικά, για την απαρχή μιας σειράς σφοδρών αντιδράσεων απέναντι στον ίδιο και το έργο του. Αργότερα, την σκυτάλη παίρνει η Εκκλησία: με αιχμή του δόρατος τα έργα του Ασκητική, Ο Καπετάν Μιχάλης (1953) και Ο Τελευταίος Πειρασμός (1955), κατηγορήθηκε αρχικά για αθεΐσμό, ενώ αργότερα η Ιερά Σύνοδος επιχείρησε να επιβάλει την απαγόρευση των βιβλίων του. Παράλληλα, το Βατικανό συμπεριέλαβε τον Τελευταίο Πειρασμό στον περίφημο κατάλογο των απαγορευμένων βιβλίων (Librex Librorum Prohibitorum). Οι αντιδράσεις αυτές πιθανότατα του στοίχισαν την εκλογή στην Ακαδημία Αθηνών με διαφορά δύο μόλις ψήφων, ή το Νόμπελ Λογοτεχνίας, παρά τη διπλή υποψηφιότητά του. Τον Ιούλιο του 1957, ο Καζαντζάκης αναχώρησε για ένα τελευταίο ταξίδι στην Κίνα, ως επίσημος προσκεκλημένος της κυβέρνησης. Κατά την επιστροφή, ασθένησε πολύ σοβαρά. Νοσηλεύτηκε στην Κοπεγχάγη και έπειτα στο Φράιμπουργκ, όπου και κατέληξε στις 26 Οκτωβρίου του 1957.

Επιμέλεια: Ελευθερία Κυφωνίδου

Αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και μετεκπαιδεύτηκε πέντε χρόνια στο ρωσικό ναυτικό και τη σχολή πυροβολικού της Κροστάνδης της Ρωσίας. Το 1904, με εντολή της κυβέρνησης πραγματοποίησε περιοδεία στην Ανατολική Ρωμυλία και στην Αδριανούπολη, με το ψευδώνυμο Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος, για να μελετήσει τα σχέδια δράσης των Βουλγάρων. Τον ίδιο χρόνο τοποθετήθηκε στο προξενείο Θεσσαλονίκης ως βοηθός, προετοιμάζοντας τον Μακεδονικό Αγώνα, με το ψευδώνυμο Μιχαήλ Αριστείδου. Τον Μάρτιο του 1905 οργάνωσε ένοπλο αντάρτικο σώμα και έδρασε ως καπετάν Δράγας στην Αξιούπολη και την Γευγελή. Τον ίδιο χρόνο αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους κατά τη διάρκεια μιας μάχης. Απελευθερώθηκε με τη μεσολάβηση του Κέντρου Θεσσαλονίκης και φυγαδεύτηκε στην Αθήνα.

Το 1912-1913 πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους. Το 1916 βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη μαζί με τους βενιζελικούς αξιωματικούς της Εθνικής Αμύνης και τον επόμενο χρόνο ανέλαβε την αρχηγεία του Ελαφρού Στόλου (18 Δεκεμβρίου 1917-28 Σεπτεμβρίου 1918). Με την ιδιότητα αυτή ακολούθησε τον συμμαχικό στόλο στην Κωνσταντινούπολη το 1918, ενώ ως αρχηγός Θωρηκτής Μοίρας (28 Σεπτεμβρίου 1918-19 Νοεμβρίου 1919) παραβρέθηκε στην κατάληψη της Σμύρνης τον Μάιο του 1919. Τον Ιούνιο του 1920 στάλθηκε από τον Βενιζέλο ως αντιπρόσωπος σε ναυτικό συνέδριο της Κοινωνίας των Εθνών. Αποστρατεύτηκε το 1921 με τον βαθμό του αντιναυάρχου.

Από τα ιδρυτικά στελέχη της Οργάνωσης Φιλελευθέρων Επαγγελματιών και των Πολιτικών Συλλόγων Φιλελευθέρων, πολιτεύτηκε στην Κοζάνη και εκλέχτηκε βουλευτής (1923, 1926, 1936) και γερουσιαστής (1929-1933) με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Χρημάτισε Γενικός Διοικητής Θράκης (1929-1930) επί κυβερνήσεως Βενιζέλου.

Τέλος συμμετείχε ως μέλος στην Πανελλήνιο Δημοκρατική Άμυνα, οργάνωση στην οποία συμμετείχαν απόστρατοι και έφεδροι βενιζελικοί αξιωματικοί (1933).

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, υλικό του αρχείου]

Γιός του ιατρού της Αγιάς Κων/νου Καλλέργη και της Χαρίκλειας Δάλλα (αδελφής του πολιτικού Μιλτιάδη Δάλλα). Η οικογένειά του καταγόταν από την οικογένεια των Καλλέργηδων της Κρήτης. Παππούς του ήταν ο στρατιωτικός Ι. Καλλέργης (αδελφός του στρατηγού Δημητρίου Καλλέργη).
Σπούδασε στην Αθήνα και το 1919-1922 συμμετείχε στη Μικρασιατική εκστρατεία υπηρετώντας ως έφεδρος αξιωματικός. Όταν επέστρεψε στην Αγιά άσκησε την ιατρική, όπου διακρίθηκε για την επιστημονική του κατάρτιση και παράλληλα για την κοινωνική του προσφορά. Επί πολλά χρόνια διετέλεσε πρόεδρος των σχολικών Επιτροπών της Αγιάς και το 1933 εκλέχτηκε πρόεδρος της Κοινότητας.
Την περίοδο της Κατοχής εντάχθηκε στο Αντιστασιακό κίνημα. Τον Οκτώβριο του 1943 συνελήφθη στην Αγιά μαζί με άλλους πατριώτες αξιωματικούς και επιστήμονες. Τους μετέφεραν στη Πάτρα και από εκεί τους επιβίβασαν σε ιταλικό μεταγωγικό για την Ν. Ιταλία. Όμως το μεταγωγικό που τους μετέφερε στην Ιταλία τορπιλίστηκε από τα συμμαχικά στρατεύματα και πολλοί Αγιώτες χάθηκαν. Ο Λέων Καλλέργης στάθηκε τυχερός. Ένα τυχαίο περιστατικό υγείας έγινε αφορμή να μην επιβιβαστεί το βράδυ εκείνο στο μοιραίο καράβι.(ο Λ. Καλλέργης είπε σε πολύ φιλικό πρόσωπο ότι τον κατέβασε ένας Ιταλός γιατρός, που ήταν γνωστός του, επειδή ήξερε ότι το καράβι επρόκειτο να τορπιλιστεί). Τα Χριστούγεννα του ΄43 επέστρεψε στην Αγιά και συμμετείχε στο Αντιστασιακό κίνημα. Ήταν δραστήριο μέλος της Λαϊκής Αυτοδιοίκησης που είχε στο μεταξύ εγκαθιδρυθεί στην περιοχή της Αγιάς, ως υπεύθυνος της λειτουργίας των σχολείων, της σίτισης των μαθητών, και γενικά όλων των ομάδων του πληθυσμού που αντιμετώπιζαν οξυμένα προβλήματα επιβίωσης. Το 1944 εκλέχθηκε Αντιπρόσωπος της Επαρχίας Αγιάς στο Α΄ Εθνοσυμβούλιο στις Κορυσχάδες Ευρυτανίας.
Μετά την Απελευθέρωση ξανάρχισε να εργάζεται στην Αγιά μέχρι το 1965. Γύρω στα 1970, συνταξιούχος πια, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα στο Ξενοδοχείο «Παγγαίο», στην Ομόνοια, του Αγιώτη Τσούγκαρη.
Πέθανε στην Αθήνα, ανύπαντρος, σε ηλικία 86 ετών και κηδεύτηκε στη Αγιά στις 18 Οκτ 1982.
Η μόνη του περιουσία στην Αγιά ήταν ένα οίκημα με δύο δωμάτια (το ένα χρησιμοποιούσε ως ιατρείο και το άλλο ως υπνοδωμάτιο). Κατεδαφίστηκε το 2005 γιατί ήταν ετοιμόρροπο. Επιπλέον είχε ακόμη ένα οικόπεδο αξίας 550.000 δρχ, το οποίο δώρισε στο Ηρακλείδιο Ίδρυμα (Γηροκομείο στην Αγιά). Άφησε ένα σημαντικό προσωπικό αρχείο (αλληλογραφία, φωτογραφίες, βιβλία) που φυλάσσεται στα ΓΑΚ-Αγιάς.

Ο Ευθύμιος Κανελλόπουλος, γιος του Χαράλαμπου και της Σοφίας Λάνδερερ, γεννήθηκε στις 15 Ιουλίου 1872. Μπήκε στην υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών το 1901 και ακολούθησε τη διπλωματική σταδιοδρομία. Υπηρέτησε σε διάφορα προξενεία (Κωνσταντινούπολη και Βρυούλλα 1901-1906, Θεσσαλονίκη 1908-1910, Βουκουρέστι 1913, Βιέννη 1914, Αλεξάνδρεια 1917, Λονδίνο 1918), διετέλεσε ύπατος αρμοστής της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1919-1921 και πρεσβευτής στο Βερολίνο (1923-1930) και στη Βέρνη (1931-1933). Το φθινόπωρο του 1922 συμμετείχε στην ολιγόμηνη κυβέρνηση Σ. Κροκκίδα ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Εξωτερικών. Τιμήθηκε με τον Αργυρό και Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος (1908,1915). Είχε μία μικρότερη αδελφή, την Ξαβερία, η οποία ζούσε στην Αθήνα (στην οδό Διπύλου όπου κατοικούσε και η στενή της φίλη Ερασμία Αναστασιάδη) και παραθέριζε στο οικογενειακό κτήμα στο Κιάτο Κορινθίας. H οικογένεια Κανελλοπούλου είχε συγγενική σχέση με την οικογένεια του καθηγητή της Χημείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ξαβέριου Λάνδερερ. Τα δύο αδέλφια δεν παντρεύτηκαν. Ο Ευθύμιος Κανελλόπουλος πέθανε στη Βέρνη τον Μάιο του 1933 και η σορός του μεταφέρθηκε και κηδεύθηκε στην Αθήνα.

Ο Κανλής Αθανάσιος, φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ν. Σερρών συνεισφέρει στον πολιτισμό τόσο μέσω του Συλλόγου Μικρασιατών στην έκδοση του περιοδικού Μικρασιατική Σπίθα, όσο και μέσω των Μαθημάτων Κλασικής Παιδείας στο Πνευματικό Συμπόσιο.

Φωτογράφος

Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το 1890. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Πάτρα και σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 1908 έως το 1912, κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Νομική, έλαβε μέρος στους αγώνες για το Δημοτικισμό με ηγέτες τους Αλέξανδρο Δελμούζο, τον Φίλιππο Δραγούμη και άλλους. Υπηρέτησε στους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912 στην Αετορράχη και το 1913 στις μάχες του Κιλιντίρ, της Δοϊράνης και της Στρώμνιτσας και στο Πέτσοβο. Το 1914 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά την αποφοίτηση του προσλήφθηκε ως ακόλουθος νομαρχίας και υπηρέτησε στη Νομαρχία Ναυπλίου.
Το 1917 εντάχθηκε στο Εθνικό Κίνημα Θεσσαλονίκης. Υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις και για ένα διάστημα βρέθηκε στο Πολιτικό Γραφείο του Ελευθέριου Βενιζέλου. Λίγο αργότερα τοποθετήθηκε στη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας με αρμοδιότητες σε ζητήματα εποικισμού έως το Σεπτέμβριο του 1920. Μετά την παραίτηση του από τη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας το 1920 και έως το 1926 ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία αρθρογραφώντας σε διάφορα έντυπα. Στις αρχές του 1922 βρέθηκε στην Ύπατη Αρμοστεία Σμύρνης με την ιδιότητα του δημοσιογράφου. Για ένα μικρό διάστημα πριν τη μετάβαση του στη Σμύρνη διετέλεσε επίσης διευθυντής του περιοδικού ‘Πολιτική Επιθεώρησις’ του Ίωνος Δραγούμη, που εξέδιδε τότε ο αδελφός του Φίλιππος Δραγούμης. Μετά την επιστροφή του από τη Σμύρνη και μέχρι το 1924 ο Κωνσταντίνος Καραβίδας εξέδιδε μαζί με το Ντίνο Μαλούχο το περιοδικό ΄Κοινότης’. Από το 1926 έως το 1930 εργάστηκε ως τμηματάρχης του Υπουργείου Εξωτερικών στη Βόρεια Ελλάδα με αρμοδιότητες σε ζητήματα εποικισμού. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο Καραβίδας συνέταξε πλήθος εκθέσεων και υπομνημάτων για το προσφυγικό ζήτημα, τον εποικισμό και την ανταλλαγή των πληθυσμών. To 1932 προσλήφθηκε στην Αγροτική Τράπεζα. Ασχολήθηκε με την οργάνωση των έργων εγγείων βελτιώσεων σε μικρές κοινότητες σε όλη την επικράτεια. Οι εκθέσεις και τα υπομνήματα του για τα εγγειοβελτιωτικά έργα αποτελούν ένα μεγάλο κομμάτι του αρχείου του.
Συνταξιοδοτήθηκε από την Αγροτική Τράπεζα το 1953.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της ‘Δημοκρατικής Ομάδας.’ Την περίοδο της Κατοχής συμμετείχε ενεργά στην έκδοση της παράνομης αντιστασιασικής εφημερίδας ‘Ο Δημοκράτης’. Το πλούσιο συγγραφικό του έργο περιέχει μελέτες, συλλογές ποιημάτων και διηγήματα. Μερικά από τα αυτοτελή δημοσιευμένα συγγράμματά του: Εύρωπος (1925), Δωρικόν Άσμα (1926), Η Μακεδονοσλαβική Αγροτική Κοινότης (1926), Η πύκνωσις των αγροτικών μας πληθυσμών (1927), Σοσιαλισμός και Κοινοτισμός (1930), Αγροτικά (1931). Ο Καραβίδας έχει επίσης δημοσιεύσει σειρά άρθρων σε πολλές εφημερίδες με ποικίλη θεματογραφία.
Πέθανε το Μάρτιο του 1973 έπειτα από μακρά ασθένεια. Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας ήταν παντρεμένος με την Τούλα Μ. Κωτσάκη με την οποία απέκτησαν μια κόρη τη Ζωή, σύζυγο του Κ. Π. Καλλιγά. Σχετικά με τον κοινοτισμό και τη συμβολή του Κωνσταντίνου Καραβίδα, βλ. το άρθρο "Κοινοτισμός, Μια αίγλη φωτός!", εφημερίδα Μακεδονία Κυριακή 07.11.2010.

Η Αλέκα Καραδήμου-Γερόλυμπου γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1945. Σπούδασε αρχιτεκτονική στην Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Πολεοδομία στο Ινστιτούτο Πολεοδομίας του Παρισιού. Το 1985 ολοκλήρωσε διδακτορική διατριβή στο ΑΠΘ με θέμα τον επανασχεδιασμό και την ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917.

Από το 1969 έως το 1975 εργάστηκε σε αρχιτεκτονικά-πολεοδομικά γραφεία στο Παρίσι και από το 1975 έως το 1981 στο αρχιτεκτονικό γραφείο του συζύγου της, Ηρακλή Γερόλυμπου στη Θεσσαλονίκη. Το 1976 διορίστηκε Βοηθός της Έδρας Α΄ Πολεοδομίας της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ. Το 1985 εκλέχθηκε ως Λέκτορας στον Τομέα Πολεοδομικού και Χωροταξικού Προγραμματισμού και Σχεδιασμού του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ. Το 1988 έγινε Επίκουρη Καθηγήτρια, το 1999 Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και το 2004 Καθηγήτρια, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 2012. Σήμερα είναι Ομότιμη Καθηγήτρια. Δίδαξε για χρόνια σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο Αστικό Σχεδιασμό και Ιστορία της Πολεοδομίας, ενώ παρακολούθησε ταυτόχρονα πλήθος ερευνητικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών. Δίδαξε ως προσκεκλημένη σε πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ.

Είναι μία από τις πλέον διακεκριμένες ερευνήτριες της ιστορίας των πόλεων στον ελλαδικό και βαλκανικό χώρο καθώς και στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Έχει πλουσιότατο έργο και έχει δημοσιεύσει βιβλία, άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων, συλλογικούς τόμους και αρχιτεκτονικά περιοδικά, λήμματα σε ειδικευμένες εγκυκλοπαίδειες και βιβλιοκρισίες. Έχει συμμετάσχει σε πλήθος ελληνικών και ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων. Έχει πάρει μέρος σε πολεοδομικές μελέτες για τη Θεσσαλονίκη και συμμετέχει ενεργά σε κινήσεις και πρωτοβουλίες πολιτών για τη βελτίωση του χώρου της πόλης.

Ορισμένες από τις σημαντικότερες δημοσιεύσεις της:
-Η ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917, 1η έκδ. , Δήμος Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη Θεσσαλονίκη 1986, 2η έκδ., University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1995.
-Μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Βορειοελλαδικές πόλεις στην περίοδο των Οθωμανικών μεταρρυθμίσεων, 1η έκδ. Τροχαλία, Αθήνα 1997, 2η έκδ., University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2004.
-Urban Transformations in the Balkans, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1996.
-Ερνέστ Εμπράρ 1875-1933, Ernest Hébrard. Εικόνες από τη ζωή ενός αρχιτέκτονα / La vie illustrée d’un architecte. Ποταμός, Αθήνα 2001 (δίγλωσση έκδοση σε συνεργασία με τον Χ. Γιακουμή και τον Christian Pedelahore de Loddis).
-Η ανάδυση της σύγχρονης Θεσσαλονίκης. Ιστορίες, πρόσωπα, τοπία, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2013.

Είναι παντρεμένη με τον αρχιτέκτονα Ηρακλή Γερόλυμπο, με τον οποίο απέκτησαν δύο παιδιά, τον Γιώργο και τη Βαλεντίνα.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Το 1923 ο Γεράσιμος Καραμέλης, (1886, Αβία Μεσσηνίας - 1940, Ναύπλιο) ο πρώτος Κιώτης πρόσφυγας εγκατεστημένος στο Ναύπλιο από το 1922, οραματίστηκε το χτίσιμο της Νέας Κίου όταν, τυχαία, ανακάλυψε μια περιοχή, στο μυχό του Αργολικού κόλπου, που του θύμιζε την Κίο. Κινητοποίησε τους Κιώτες της Αθήνας και με τη συνδρομή της Ε.Α.Π. που παραχώρησε χέρσες και ελώδεις κρατικές εκτάσεις δημιουργήθηκε ο οικισμός. Επειδή οι διαθέσιμες εκτάσεις για γεωργική παραγωγή ήταν περιορισμένες, σκέφτηκε να ασχοληθούν οι πρόσφυγες με τη σηροτροφία και την ταπητουργία, στις οποίες είχαν εμπειρία από την πατρίδα τους. Παράλληλα, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τις εγκαταστάσεις του παλιού ιπποφορβείου του Καποδίστρια, όπου στεγάστηκαν προσωρινά οι νέοι κάτοικοι, για τη δημιουργία εργοστασίου τοματοπολτού - κονσερβοποιείου. Έτσι το 1930 ιδρύεται η "Α.Ε. Ναυπλιακή Εταιρεία Κονσερβών "με τη συνδρομή της Ε.Α.Π. που νοίκιασε το κτήριο για 15 έτη. Το εργοστάσιο ονομάστηκε "ΠΕΛΑΡΓΟΣ" και το 1940 περιήλθε στην οικογένεια του Γεράσιμου Καραμέλη. Εξελίχθηκε σε μία δυναμικά αναπτυσσόμενη επιχείρηση που απασχολούσε μέχρι το 1956, αποκλειστικά, Κιώτες εργαζόμενους εξασφαλίζοντάς τους σταθερό εισόδημα. Το 1968 δημιουργήθηκε νέο εργοστάσιο στη Γαστούνη Ηλείας. Το 1986 το εργοστάσιο της Ν. Κίου πουλήθηκε στην Ένωση Αγροτών Αργολίδας, "ΡΕΑ". Σήμερα, λόγω των αλλαγών στις καλλιέργειες του αργολικού πεδίου δεν λειτουργεί. Ο Γεράσιμος Καραμέλης για την προσφορά του στην ίδρυση της Ν. Κίου και του εργοστασίου "ΠΕΛΑΡΓΟΣ" είχε οριστεί από τον Υπουργό Πρόνοιας και Υγιεινής μέλος του Τοπικού Συμβουλίου Πρόνοιας και Στεγάσεως προσφύγων Ναυπλίου.

Σύζυγος της Σοφίας Γεδεών-Καρανικόλα. Γεννήθηκε στην Σύμη στις 25 Ιουλίου του 1911 και πέθανε στην Αθήνα το 1982. Σπούδασε στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε ως φιλόλογος σε ιδιωτικά σχολεία του Πειραιά (1932-1936) και στη συνέχεια έλαβε το επαγγελματικό παιδαγωγικό πτυχίο από το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Δεκέμβριο του 1937 διορίστηκε στην Τήνο και κατόπιν στη Χίο. Το 1938 έλαβε οργανική θέση στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστήμιου Αθηνών όπου υπηρέτησε μέχρι την προαγωγή του σε Γυμνασιάρχη στο Βενετόκλειο Γυμνάσιο Ρόδου, για να παραμείνει ως το 1951. Πολέμησε και τραυματίστηκε στον Πόλεμο του 1940-1941. Το 1943 έλαβε τον τίτλο του διδάκτορος της Φιλοσοφίας με την διδακτορική διατριβή «Εκθέσεις ιδεών εις τα σχολεία της Μέσης Εκπαιδεύσεως». Το 1946 πήρε εκπαιδευτική άδεια και φοίτησε στο Τμήμα Παιδαγωγικών (Teachers’ College) του Yale από όπου πήρε και μεταπτυχιακό δίπλωμα. Το 1951 διορίστηκε Γυμνασιάρχης του Α΄ Προτύπου Γυμνασίου Αρρένων Πειραιώς, όπου υπηρέτησε μέχρι το 1961, οπότε έγινε Γενικός Επιθεωρητής και στην συνέχεια (1965) επόπτης. Μέλος του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου συμμετείχε ενεργά στην μεταρρύθμιση Παπανούτσου. Μετά από επταετή απόλυση (1967-1974) επανήλθε με την πτώση της Δικτατορίας, για να διοριστεί το 1976 πρόεδρος του ΚΕΜΕ, συμβάλλοντας καθοριστικά στην διαμόρφωση της «Μεταρρύθμισης του 1976». Πρωτοστάτησε στην ίδρυση των Σχολών Επιμορφώσεως των λειτουργών της πρώτης και δεύτερης βαθμίδας (ΣΕΛΔΕ και ΣΕΛΜΕ). Συνταξιοδοτήθηκε το 1978. Παράλληλα ασχολήθηκε με θέματα της Σύμης, τόπου καταγωγής του, και γενικότερα της Δωδεκανήσου. Δημοσίευσε σε περιοδικά πολλά άρθρα για εκπαιδευτικά θέματα καθώς και την μονογραφία Το εκπαιδευτικό πρόβλημα της Δωδεκανήσου (1945).

[Πηγές: Φ. 8.3 του αρχείου και λήμμα «Καρανικόλας, Αλέξανδρος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ. 4, Εκδοτική Αθηνών].

Ο Γεράσιμος Καραπάνος ήταν γιος του Ιωάννη και της Ευφροσύνης Μαυρομμάτη. Η καταγωγή του παππού του Γεράσιμου Καραπάνου ήταν από την Άρτα και της μητέρας του από την Αρκαδία. Είχε δύο ακόμη αδέλφια τον Περικλή και την Μαρία μετέπειτα σύζυγο Σπύρου Στύλου. Η οικογένειά του κατοικούσε στην Αθήνα στην οδό Σταΐκου και Καπλανών. Ο ίδιος σπούδασε στο Παρίσι στην Ecole Nationale Superieure des Mines. Συνέχισε τις σπουδές του στη Λιέγη (1901) ενώ το 1902 βρίσκεται πάλι στο Παρίσι. Οι σπουδές του πραγματοποιήθηκαν με την αρωγή και την προστασία του αδελφού του πατέρα του Κωστή, ο οποίος είχε παντρευτεί την Μαρία Χρηστάκη Ζωγράφου (1847-1901), και είχε αποκτήσει μαζί της τέσσερα παιδιά τον Πύρρο, τον Αλέξανδρο, την Ελένη και τη Ζωή.
Ο Γεράσιμος το 1908 παντρεύτηκε την Ερμιόνη Μαυρομμάτη από τη Μερσίνα της Μικράς Ασίας (η καταγωγή του πατέρα της Κωνσταντίνου ήταν από την Πάφο και της μητέρας της Αθηνάς Ρούσου από την Τήνο). Ο Κωνσταντίνος Μαυρομμάτης ήταν μέγας ευεργέτης της κοινότητας Μερσίνας και είχε ιδρύσει εκεί τα Μαυρομμάτεια εκπαιδευτήρια. Η Ερμιόνη είχε άλλα οκτώ αδέλφια: την Ελένη Ταχιντζή, την Μαριγώ Κρίστμαν, τον Χριστόφορο, την Αργυρώ Αλιβιζάτου, την Καλλιόπη Ισαακίδη, τον Ανδρέα, τον Αντώνη και τον Γιώργο. Ο Γεράσιμος και η Ερμιόνη απέκτησαν δύο παιδιά, τον Κώστα και την Φρόσω.
Εργάστηκε για τις μεταλλευτικές επιχειρήσεις των αδελφών Ράλλη στη Μ. Ασία και συνεργάστηκε με τον Γεώργιο Ζερβουδάκη στην αναζήτηση χρυσού στην Αφρική και σε επιχειρήσεις του ίδιου στην Μικρά Ασία και στην Αίγυπτο. Ο Ζερβουδάκης όμως χρεωκόπησε το 1911 και η οικονομική κατάσταση του Καραπάνου επιδεινώθηκε σοβαρά. Από το 1910 είχε εγκατασταθεί στην Αλεξάνδρεια και είχε ένα κτήμα στη Σιρέουα, το οποίο εκμεταλλευόταν οικονομικά.
Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και στην απελευθέρωση των Ιωαννίνων όπου και τον ζωγράφισε η Θάλεια Φλωρά-Καραβία.
Ήταν δημοτικιστής, φίλος και χορηγός του Γεώργιου Σκληρού, γνώριμος του Καβάφη, ανήκε στον κύκλο του περιοδικού Γράμματα της Αλεξάνδρειας και πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Εκπαιδευτικού Ομίλου Αιγύπτου ο οποίος υπηρετούσε ανάλογους μεταρρυθμιστικούς στόχους με τον ομώνυμο ελλαδικό.

Ο Άγγελος Κασιγόνης (Αδριανούπολη 1892–Αθήνα 1975) σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη Σμύρνη, όπου υπηρετούσε στη μικρασιατική εκστρατεία, γνώρισε την Χρύσα Κωλέττη την οποία παντρεύτηκε και το 1920 εγκαταστάθηκαν στην Αλεξάνδρεια. Ο Κασιγόνης είχε ήδη γίνει γνωστός ως ποιητής και δημοσιογράφος και έργα του είχαν εμφανιστεί σε περιοδικά της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης. Το 1922 δημιούργησε το γραφείο αποκομμάτων «Αιγυπτιακός και διεθνής Άργος του Τύπου». Το 1924 ίδρυσε τον Εκδοτικό Οίκο Α. Κασιγόνη. Ίδρυτής και διευθυντής του περιοδικού Έρευνα (1927–1940), της μηνιαίας ελληνο–αραβικής εφημερίδας Αιγυπτιώτης Έλλην (1932–1939) και του περιοδικού Έλλην (1942–1944), οργάνου του Ελληνικού Απελευθερωτικού Συνδέσμου. Μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της προοδευτικής ελληνικής οργάνωση ΕΑΣ (Εθνικός Απελευθερωτικός Σύνδεσμος), ο Κασιγόνης φυλακίστηκε δύο φορές για πολιτικές δραστηριότητες (στη μία περίπτωση σε στρατόπεδο στην Άσμαρα της Αβυσηνίας) έως ότου έφυγε για την Ελλάδα στο τέλος του 1944 (όπου φυλακίστηκε ξανά). Εξέδωσε δοκίμια και ποιητικές συλλογές.

[Πηγές: βιογραφικό σημείωμα στο αρχείο και Anthony Gorman, «Αιγυπτιώτης Έλλην», Τα νέα του Ε.Λ.Ι.Α., αρ. 58, θερινό αρχειοστάσιο, 2001.]

Ο Θράσος Καστανάκης, γιος της Ευρυδίκης Παπαδάκη και του Αντώνιου Καστανάκη,γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης το 1901. Ήταν ο μικρότερος, μετά τον Νίκο και τον Λουκά,από τους τρεις γιους της οικογένειας. Το 1918 τελείωσετις εγκύκλιες σπουδές τουστο Lycée National Francohellenique στο Πέραν της Κωνσταντινούπολης και το 1919 γράφτηκε στην Σχολή Ζωντανών Ανατολικών Γλωσσών της Σορβόννης.Εκεί γνώρισε τον Γιάννη Ψυχάρη, ο οποίος ήταν καθηγητής του, και τον AndréMirambel. Αποφοίτησε με άριστα το 1921 και διορίστηκετην ίδια χρονιά ως επιμελητής του τμήματος της Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας της Σχολής.Έκτοτε έμεινε μόνιμα στο Παρίσι με μόνη κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο,οπότε έφυγε από τη χώρα και κατέληξεστην Ελλάδαστις 20 Οκτωβρίου 1940 μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου 1945.
Το 1929 παντρεύτηκε τη φιλόλογο Αγγέλα Βαλιάδη και χώρισαν το 1932. Το 1933 παντρεύτηκε την Ελπίδα Μαυροειδή (με την οποία έμειναν μαζί μέχρι τον θάνατό της το 1963). Ο Θράσος Καστανάκης πέθανε το 1967 από κίρρωση του ήπατος.
Η ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία ξεκίνησε με το διήγημα «Φοβισμένη Ψυχή»,το οποίο δημοσιεύτηκε το 1918 στο περιοδικό Λόγοςπου εξέδιδε ο Λύσανδρος Πράσινος, φίλος του Θράσου Καστανάκη. Στο περιοδικό δημοσίευσε και ποιήματα, τα οποία περιέλαβεστην πρώτη και μοναδική ποιητικήσυλλογή τουΕρημιές του Ηλιόχαρου, το 1921 στην Κωνσταντινούπολη. Το 1924,με το μυθιστόρημά του Οι Πρίγκηπες,κέρδισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό μυθιστορήματος του εκδοτικού οίκου Μιχαήλ Ζηκάκη, με πρόεδρο του διαγωνισμού τον Παύλο Νιρβάνα και εισηγητή τον Ηλία Βουτιερίδη.Έκτοτε στράφηκε αποκλειστικά στην πεζογραφία. Έργα του έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση και έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά και στα ιταλικά.
Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του συνεργάστηκε με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες ως ανταποκριτής τόσο στην Γαλλία όσο και στην Ελλάδα.

Έργα:
Ποιητικές συλλογές:Οι ερημιές του ηλιόχαρου (1921).
Μυθιστορήματα: Οι Πρίγκηπες (1924), Στο Χορό της Ευρώπης (1929), Η φυλή των Ανθρώπων (1932), Τα Μυστήρια της Ρωμιοσύνης (1933), Μεγάλοι Αστοί (1935), Τον Καιρό της Ειρήνης (1942), Ο Χατζη-Μανουήλ (1956), Η Παγίδα (1962), Κόκκινο Άστρο (1985).
Συλλογές διηγημάτων: Η Χορεύτρια Κοντεσσίνα Φελιτσιτά(1928), Το Παρίσι της Νύχτας και του Έρωτα (1929), Το Μαστίγιο κι οι Πολυλέλαιοι(1930), Ο Ομογενής Βλαδίμηρος (1936), Ο Ρασκάγιας(1939), Επιλογή (1944), Η Φάρσα της Νιότης (1944), Εφτά Ιστορίες (1944), Η Προδομένη Γαλλία (1945).

Ο Πέλος (Πελοπίδας) Κατσέλης, του Νικολάου και της Ελεωνόρας, γεννήθηκε στο Ναζλί της Μικράς Ασίας. Ξεκίνησε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και τις ολοκλήρωσε στο παράρτημά της στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκε η οικογένειά του, όταν ο ίδιος ήταν σε νεαρή ηλικία. Το 1924 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου. Στη διάρκεια των σπουδών του δημοσίευσε άρθρα σε νεανικά περιοδικά, και αργότερα συνεργάστηκε ως κριτικός και αρθρογράφος με περιοδικά (Ελληνικά Γράμματα, Νεοελληνικά Γράμματα κ.ά.), υπογράφοντας ορισμένες φορές «Σουδενίτης» από τον τόπο καταγωγής του πατέρα του, το χωριό Σουδενά της Ηπείρου. Συνέχισε τις θεατρικές σπουδές του στην Αυστρία (Βιέννη, 1933) και τη Γερμανία (Μόναχο, Βερολίνο, Δρέσδη, Φρανκφούρτη, 1937‒1939). Από τη Γερμανία συνεργάστηκε ως ανταποκριτής με την εφημερίδα Η Καθημερινή. Εξέδωσε δύο μελέτες για το θέατρο του Σαίξπηρ (Σαίξπηρ Ι. Οθέλλος: Νόημα και χαρακτήρες, Αθήνα, Τυπογραφικά Καταστήματα Ακροπόλεως, [1933], και Κριτικά δοκίμια και μελέτες γύρω απ’ το θέατρο: Ρωμαίος και Ιουλιέτα – Ο Σαίξπηρ κωμωδιογράφος, Αθήνα, Μαυρίδης, 1943). Στο θέατρο εμφανίστηκε αρχικά ως ηθοποιός και ως ιδρυτικό μέλος του Θεατρικού Φοιτητικού Ομίλου, περνώντας και στο χώρο της σκηνοθεσίας, ήδη το 1929 (Λέων Τολστόι, Το ζωντανό πτώμα, θίασος «Σπουδή», θέατρο Αθήναιον). Το 1939 ανέλαβε σκηνοθέτης του περιοδεύοντος κλιμακίου του Εθνικού Θεάτρου «Άρμα Θέσπιδος», θέση στην οποία παρέμεινε ώς το 1941. Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, την Εθνική Λυρική Σκηνή, την Εθνική Ραδιοφωνία, τον εταιρικό θίασο του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών «Άρμα Θεάτρου», καθώς και με θιάσους του ελεύθερου θεάτρου. Από το 1951 ώς το 1959 διετέλεσε καλλιτεχνικός σύμβουλος της Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης και σκηνοθέτησε θεατρικές παραστάσεις σε ανοιχτούς χώρους (Ύδρα, Ναύπακτος, Μεσολόγγι, Λίνδος), στο πλαίσιο της θεωρίας του για μια λαϊκή και στρατευμένη θεατρική τέχνη, την οποία ο ίδιος ονόμασε «Φυσικό Θέατρο». Δίδαξε στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου (1941‒1946) και στη Σχολή Σταυράκου (1956). Το 1957 ίδρυσε δική του δραματική σχολή, τη διεύθυνση της οποίας διατήρησε ώς το τέλος της ζωής του.

Ο Φιλόστρατος Κατσανός, διακεκριμένος δικηγόρος της Καλαμάτας και από τους μακροβιότερους δικηγόρους της Ελλάδος (1921-1991). Διατέλεσε νομικός σύμβουλος στα «Αλεξανδράκεια Κληροδοτήματα» της Ι.Μ. Μεσσηνίας και υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του «Συλλόγου προς Διάδοσιν των Γραμμάτων». Νυμφεύτηκε την κόρη του γιατρού Μαυρουλίδη, Αθηνά, και απέκτησαν μία θυγατέρα, την Αναστασία, επίσης δικηγόρο. Η μητέρα του ήταν η Αναστασία Στρούμπου, το γένος Δουκάκη.

Η Κική Καυκούλα υπήρξε καθηγήτρια στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ. Σπούδασε αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη και πολεοδομία στο Μπέρμιγχαμ. Δίδαξε για χρόνια αστικό σχεδιασμό και ιστορία της πολεοδομίας, αντικείμενα που την απασχόλησαν ιδιαιτέρως ερευνητικά και συγγραφικά. Η Καυκούλα ασχολήθηκε ακόμη με την ιστορία των κηπουπόλεων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
www.biblionet.gr / υλικό του αρχείου

Ένας πολύ σημαντικός λαογράφος, λογοτέχνης και μελετητής της ιστορίας και του πολιτισμού της Νάξου και όχι μόνο. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Χαλκί. Το 1953 τελείωσε τη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και το 1964 τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Από το 1955 δίδασκε στη Λεόντειο Σχολή Πατησίων. Πνευματικός και απλός άνθρωπος με αγάπη και πάθος για τον τόπο του. Δημοσίευε έρευνες-μελέτες για την ιστορία, την λαογραφία, σε εφημερίδες και περιοδικά, συνεργαζόταν με τους Ναξιώτικους συλλόγους για την καταγραφή της ιστορίας πολλών χωριών της Νάξου. Προσεγγίζοντας λοιπόν την αλήθεια του κάθε τόπου και των ανθρώπων του είχε αποτέλεσμα, την αγάπη και την εκτίμηση όλου του κόσμου. Για το μεγάλο αυτό έργο του τιμήθηκε από την ΟΝΑΣ, από το ''Διεθνές γραφείο Ειρήνης'' με το μετάλλιο και το βραβείο Ειρήνης, για την προσφορά του στον Παγκόσμιο πολιτισμό. Βραβεύτηκαν δύο φορές βιβλία του, με το Α΄βραβείο του Ε.Ο.Τ., καθώς και το γεγονός ότι ήταν μέλος και αντιπρόεδρος της ΄΄Ενωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος΄΄. Επίσης ήταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και μέλος της ΕΚΥΤ (Ένωσης Κυκλαδικού Τύπου). Το 1988 τιμήθηκε στον ''Παρνασό'' από την Ο.Ν.Α.Σ.για τη προσφορά του στη Νάξο και στην κατοχή έλαβε μέρος στην αντίσταση εναντίον των κατακτητών. Το ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΠΑΡΚΟ ΤΗΣ ΤΡΑΓΑΙΑΣ ήταν δική του ιδέα. Αυτή η σπουδαία ιδέα είχε και έχει στόχο να αναδείξει τα βυζαντινά και τα μεσαιωνικά μνημεία σε συνδυασμό με το φυσικό κάλλος της περιοχής και τα γραφικά μονοπάτια.

Η κλωστοϋφαντουργία Παπαγεωργίου ιδρύθηκε στο Βόλο το 1905 από τον Στυλιανό Παπαγεωργίου ως ιδιωτική επιχείρηση . Το 1923 η επιχείρηση στηρίχτηκε στη συνεργασία των γιών του Στυλιανού Γ. Παπαγεωργίου και του γαμπρού του Δ. Εκουκουμπέκης. Στη μεταπολεμική περίοδο η επιχείρηση λειτουργεί πολύ αποτελεσματικά και πέτυχε ιδιαίτερα κέρδη παρά τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή (ανεργία, πρόσφυγες). Ξεκίνησε με 15 αργαλειούς και με προσωπικό 20 μόλις ατόμων. Στις επόμενες δεκαετίες αναπτύχθηκε σε κτήρια, μηχανήματα, παραγωγή και προσωπικό. Οι νέες εγκαταστάσεις αποπερατώθηκαν το 1932, το 1938 η ετήσια παραγωγή είχε φθάσει τα 1.350.000 μέτρα μάλλινο ύφασμα, ενώ μεταπολεμικά και μετά την ανασυγκρότηση αποκτήθηκε σύγχρονος εξοπλισμός και δημιουργήθηκε έως και οικισμός για το προσωπικό, το οποίο έφθασε για ένα διάστημα τα 2.200 άτομα. Το 1960 η βιομηχανία θεωρείται η μεγαλύτερη κλωστοϋαντουργική επιχείρηση στην επαρχία και η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ελλάδα ώς αναφορά τον βιομηχανικό εξοπλισμό της. Η φθίνουσα πορεία για το εργοστάσιο άρχισε μετά το 1960 και οδήγησε στο οριστικό κλείσιμο.

Σύνθεση της Επιτροπής:

Πρόεδρος: Νικόλαος Καγκαλής

Μέλη: Θεόδωρος Κουρτόγλου, Κυριάκος Καραμπέτσος

Γραμματέας: Εμμανουλή Μηταφίδης

Σκοπός της επιτροπής ήταν η εκτίμηση της "κατά στοιχεία περιουσίας και δια καθορισμού μεριδίων συμπληρωματικής διατυπώσεως" προσφύγων από την πόλη Μουραδιέ της επαρχίας Εφέσου.

Το Κοινωφελές Ταμείο Κρήτης ιδρύθηκε το έτος 1869 για να συνδράμει στη θεραπεία των συνεπειών της Επανάστασης του 1866-69 στον αγροτικό πληθυσμό. Η χρηματοδοτική δράση του Ταμείου αφορούσε σε γεωργικούς πληθυσμούς και στους εμπόρους ή βιομήχανους. Ως έδρα ορίστηκαν τα Χανιά ενώ ιδρύθηκε κατάστημα στο Ηράκλειο.
Οι εύθραυστες πολιτικά συνθήκες του 1897 οδήγησαν στην πυρπόληση του κεντρικού καταστήματος και την απώλεια του αρχείου του Ταμείου με αποτέλεσμα την παύση των εργασιών έως το έτος 1901, όταν λαμβάνει παράλληλα την επωνυμία Γεωργική Τράπεζα Κρήτης. Κατά την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας, Διευθυντής του Ταμείου υπήρξε ο Ι. Παπαδάκης, οπότε η λειτουργία του φαίνεται αποδοτικότερη σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο της Τουρκοκρατίας. Στα χρόνια που ακολούθησαν την ενσωμάτωση της Κρήτης στον εθνικό κορμό σε επιστολή της 2/1/1915 προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ως Προέδρου της Ελληνικής Κυβέρνησης, που φυλάσσεται στο Αρχείο Ελευθερίου Βενιζέλου στο Μουσείο Μπενάκη, εκφράζονται οι ευχαριστίες των υπαλλήλων του κεντρικού καταστήματος για τη θεώρηση του νομοσχεδίου του Ταμείου από τη Βουλή και την εξασφάλιση της μονιμότητας του προσωπικού.
Το Ταμείο περιλαμβανόταν ανάμεσα στα ιδρύματα που συγχωνεύθηκαν για την ίδρυση της Αγροτικής Τραπέζης της Ελλάδος. Τα διαθέσιμα του Ταμείου που περιήλθαν στην ΑΤΕ την περίοδο της συγχώνευσης ανέρχονταν σε 1.055.201,84 δρχ. Στον Απολογισμό της ΑΤΕ του έτους 1930 τα κεφάλαια του Ταμείου, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα συγχώνευσης του ενεργητικού και τα καθαρά κεφάλαια που μεταβιβάστηκαν στην Τράπεζα,
ανέρχονταν σε 9.571.470,98 δρχ. Οι υποδομές του Ταμείου στα Χανιά λειτούργησαν ως αντιπροσωπεία της ΑΤΕ σύμφωνα με το άρθρο 31 του
Καταστατικού της (πηγή: ΑΤΕ, Το έργον μιας δεκαετίας 1930-1939, Αθήνα 1940)

Ο Άγιος Σύλλας είναι χωριό και έδρα ομώνυμης Κοινότητος του Δήμου Ηρακλείου, στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην επαρχία Τεμένους του Νομού Ηρακλείου. Η Δημοτική Ενότητα Τεμένους (πρώην Δήμος Τεμένους με έδρα τον Προφήτη Ηλία) εντάχθηκε στο Δήμο Ηρακλείου με το πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011. Ο Άγιος Σύλλας απέχει από το Ηράκλειο 14 χιλιόμετρα και είναι χτισμένος σε υψόμετρο 569 μέτρων στις δυτικές παρυφές του Γιούχτα. Οι περισσότεροι κάτοικοι του σημερινού χωριού κατάγονται από τη Μικρά Ασία και ασχολούνται με την καλλιέργεια της σταφίδας.

Με την ανάληψη της εξουσίας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ψηφίστηκε ο νόμος ΔΝΖ΄(4057) – ΦΕΚ 58Α/14-02-1912 περί συστάσεως Δήμων και Κοινοτήτων, που καταργεί το από το 1833 δημοτικό σύστημα και εισάγει το θεσμό της κοινότητας παράλληλα με του δήμου. Στη θέση των πέντε Δήμων της Νάξου εμφανίστηκαν 16 Κοινότητες (ΒΔ 29/08/1912-ΦΕΚ 261 Α/31-08-1912) μεταξύ των οποίων και η Κοινότητα Βίβλου

Με την ανάληψη της εξουσίας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ψηφίστηκε ο νόμος ΔΝΖ΄(4057) – ΦΕΚ 58Α/14-02-1912 περί συστάσεως Δήμων και Κοινοτήτων, που καταργεί το από το 1833 δημοτικό σύστημα και εισάγει το θεσμό της κοινότητας παράλληλα με του δήμου. Στη θέση των πέντε Δήμων της Νάξου εμφανίστηκαν 16 Κοινότητες (ΒΔ 29/08/1912-ΦΕΚ 261 Α/31-08-1912) μεταξύ των οποίων και η Κοινότητα Δαμαριώνα

Περίοδος Ηγεμονίας: Το 1860 ιδρύθηκε ο δήμος Μυτιληνών , που περιελάμβανε και το Κοκκάρι.
Το 1874 αποχωρίσθηκε και αποτέλεσε ξεχωριστό δήμο Γ΄τάξεως. Λειτούργησε μέχρι το τέλος της Ηγεμονίας το 1912.
1912 – έως σήμερα: Μετά την ενσωμάτωση στο Ελληνικό κράτος αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα που λειτούργησε μέχρι το 1999 (σχέδιο «Καποδίστριας») οπότε ενσωματώθηκε στον ευρύτερο Δήμο Βαθέος. Το 2011, με την διοικητική διαίρεση του σχεδίου «Καλλικράτης» αποτέλεσε τμήμα του διευρυμένου Δήμου Σάμου. Το 2019 (πρόγραμμα «Κλεισθένης») δημιουργήθηκε ο δήμος Ανατολικής Σάμου. Το Κοκκάρι αποτέλεσε τμήμα του ως δημοτική κοινότητα Κοκκαρίου

Η Κοινότητα Κυπρίνου συστάθηκε το 1924 και προσαρτήθηκαν σε αυτήν οι οικισμοί Τσιγγέλη, Φερύγγιον, Μηλιά, Αμμόβουνο και Θεραπειό. Το 1997 ο Κυπρίνος ορίζεται ως έδρα του ομώνυμου Δήμου Κυπρίνου και το 2011 προσαρτάται στον Δήμο Ορεστιάδας και ορίζεται έδρα της δημοτικής ενότητας Κυπρίνου.

Με την ανάληψη της εξουσίας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ψηφίστηκε ο νόμος ΔΝΖ΄(4057) – ΦΕΚ 58Α/14-02-1912 περί συστάσεως Δήμων και Κοινοτήτων, που καταργεί το από το 1833 δημοτικό σύστημα και εισάγει το θεσμό της κοινότητας παράλληλα με του δήμου. Στη θέση των πέντε Δήμων της Νάξου εμφανίστηκαν 16 Κοινότητες (ΒΔ 29/08/1912-ΦΕΚ 261 Α/31-08-1912) μεταξύ των οποίων και η Κοινότητα Νάξου