Showing 1119 results

Ο Αλέκος Παπαδημητρίου γεννήθηκε στη Λαμία το 1905. Έχασε νωρίς τον πατέρα του. Η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα. Ο ίδιος, μετά το γάμο του, μετακόμισε στην Θεσσαλονίκη. Πολέμησε στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940-1941. Μεταπολεμικά πρωτοστάτησε στη δημιουργία του πρεβαντορίου «Μαθητική Εξοχή Υγείας» στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης. Υπήρξε για πολλά χρόνια Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Ρουμελιωτών Βορείου Ελλάδος και μέλος της Ένωσης Παλαιών Πολεμιστών Βορείου Ελλάδος. Πέθανε το 1978.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό και δημοσιεύματα του αρχείου.

Ιδρύθηκε το 1838 και στεγάστηκε σε κτίριο που σχεδιάστηκε από τον Λοχαγό W. von Weiler. Το κτίριο αρχικά ήταν χωρισμένο σε δύο ίδια περίπου, αλλά ανεξάρτητα τμήματα και περιλάμβανε δύο σχολεία: ένα για τα αγόρια και ένα για τα κορίτσια. Το κτίριο καταστράφηκε με τους βομβαρδισμούς του 1944. Στη συνέχεια επισκευάστηκε και συνεχίζει να λειτουργεί έως και σήμερα.

Σύμφωνα με τη Σύμβαση της Ανταλλαγής της Λωζάννης, την εκτίμηση και εκκαθάριση της αξίας των εκατέρωθεν εγκαταλειφθεισών περιουσιών ανέλαβε η Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής. Προκειμένου να υποστηριχθεί το έργο της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής Πληθυσμών, συστάθηκε τον Μάιο του 1924, στο πλαίσιο του Υπουργείου Γεωργίας, η Γενική Διεύθυνσις Ανταλλαγής Πληθυσμών. Στο πλαίσιο της Γενικής Διευθύνσεως Ανταλλαγής συστάθηκε το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο, προκειμένου να γνωμοδοτεί για κάθε ζήτημα σχετικό με την εφαρμογή της Σύμβασης της Λωζάνης, το οποίο αντικαταστάθηκε τον Αύγουστο του 1926 από τη Γνωμοδοτική Επιτροπή Ανταλλαγής. Συστάθηκε επίσης και η εξωτερική υπηρεσία της Γενικής Διευθύνσεως Ανταλλαγής, η οποία αποτελείτο από τα κατά τόπους γραφεία ανταλλαγής, τα οποία ιδρύθηκαν στις έδρες των οικονομικών εφοριών των Νέων Χωρών. Για την εκτίμηση των ελληνικών περιουσιών οι οποίες εγκαταλείφθηκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία στήθηκε ένας τεράστιος μηχανισμός: 1.114 πρωτοβάθμιες επιτροπές εκτιμήσεως, μία ή περισσότερες για καθεμία από τις 934 χριστιανικές κοινότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και 52 δευτεροβάθμιες επιτροπές (31 στην Αθήνα και 21 στην επαρχία). Τον Μάιο του 1927 συστάθηκαν 20 τριμελείς δευτεροβάθμιες επιτροπές, οι αποκαλούμενες «εφετεία της ανταλλαγής» (8 στην Αθήνα και 12 στην επαρχία), προκειμένου να ελεγχθούν «άταξίες, άνωμαλίες και άδικίες» των αποφάσεων των πρωτοβάθμιων επιτροπών. Μετά την εκτίμηση των περιουσιών των ανταλλαξίμων, αναλάμβανε η Υπηρεσία του Γενικού Μητρώου Ανταλλαξίμων, η οποία περιλάμβανε επτά συνεργεία, διάφορες άλλες υπηρεσίες και τέσσερις επιτροπές κληρονομικών διαφορών. Παράλληλα, το 1924 συστάσθηκαν μικτά επαρχιακά συμβούλια με βάση τις εκκλησιαστικές επαρχίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έχοντας ως αντικείμενο την απογραφή της περιουσίας των νομικών προσώπων των ελληνικών κοινοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τη γνωμοδότηση για την περιουσιακή κατάσταση των δικαιούχων ανταλλαξίμων.
Με το ψήφισμα της Βουλής της 7ης Απριλίου 1925 αποφασίστηκε να δοθεί, ύστερα από προσωρινή εκτίμηση, μια προκαταβολή μέχρι την τελική αποπληρωμή της αξίας που είχαν εγκαταλείψει οι ανταλλάξιμοι στην Τουρκία. Με το ίδιο ψήφισμα καθοριζόταν ο τρόπος με τον οποίο θα γινόταν η εκτίμηση των περιουσιών των ανταλλαγέντων και θεσπίστηκε η σύσταση εκτιμητικών επιτροπών, οι οποίες διακρίνονταν σε τριμελείς ή πενταμελείς κοινοτικές και πενταμελείς επαρχιακές.
Πηγή: Ν. Ανδριώτης, Οι πρόσφυγες στην Ελλάδα 1821-1940. Άφιξη, περίθαλψη, αποκατάσταση, Αθήνα: Ίδρυμα της Βουλής 2020.

Η Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος ιδρύθηκε το 1929 (Ν. 4332 16.8.1929, ΦΕΚ 283/ τεύχος Α) ως αυτόνομος τραπεζιτικός οργανισμός κοινωφελούς χαρακτήρα με σκοπό την άσκηση της Αγροτικής πίστης σε όλες τις μορφές, την ενίσχυση των συνεταιριστικών οργανώσεων και τη βελτίωση των όρων της διεξαγωγής των γεωργικών εργασιών και συναφών συναλλαγών.
Για την ίδρυση της ΑΤΕ χρησιμοποιήθηκαν κεφάλαια της Εθνικής Τράπεζας και 5 Τραπεζών που λειτουργούσαν μέχρι τότε και συγχωνεύτηκαν με την ΑΤΕ το 1929. Πρόκειται για τις Τράπεζες Μακεδονίας, Θράκης, Ηπείρου, νήσων Αιγαίου, Κοινωφελούς Ταμείου Κρήτης που προϋπήρχαν από τουρκοκρατίας και συνέχιζαν να λειτουργούν και μετά την απελευθέρωση των περιοχών εγκατάστασής τους.
Βάσει καταστατικού ειδικότεροι σκοποί της ΑΤΕ ήταν οι παρακάτω:

1. Χορήγηση δανείων σε γεωργούς, κτηνοτρόφους, αλιείς, γεωργικούς συνεταιρισμούς και σε νομικά και φυσικά πρόσωπα γεωργικών επιχειρήσεων, καθώς και για την εκτέλεση έργων κοινής ωφελείας
2. Η προμήθεια και διάθεση στους παραπάνω εργαλείων, μηχανημάτων, λιπασμάτων, γεωργικών φαρμάκων κλπ.
3. Η διευκόλυνση των παραπάνω σε θέματα συγκέντρωσης, αποθήκευσης, επεξεργασίας και πώλησης των προϊόντων στην αγορά (εσωτερικού- εξωτερικού)
4. Η διάδοση των τελειότερων μεθόδων καλλιέργειας, κτηνοτροφίας και αλιείας, με παράλληλη τόνωση της αποταμίευσης καθώς και η οργάνωση διοίκησης υπηρεσιών ή οργανισμών αγροτικής ασφάλειας ή αντασφάλειας προϊόντων, καλλιεργειών, ζώων, μέσων, οικημάτων και εγκαταστάσεων.
5. Η συστηματοποίηση της εμπορίας των γεωργικών προϊόντων.
6. Η τόνωση του συνεργατικού πνεύματος με προπαγάνδα και διαπαιδαγώγηση των αγροτικών κοινωνιών καθώς και η εποπτεία των γεωργικών συνεταιρισμών
   Η ενίσχυση οικοτεχνιών στις καθαρά γεωργικές οικογένειες για επικερδή απασχόληση στις νεκρές γεωργικές περιόδους.
   Η προστασία της αλιείας, και των δασικών επιχειρήσεων με παροχές δανείων ή πιστώσεων
   Το 1991 η ΑΤΕ μετατράπηκε σε Ανώνυμη Εταιρεία και λειτούργησε ως τράπεζα πολλαπλών δραστηριοτήτων μέχρι το 2012 που απορροφήθηκε από την Τράπεζα Πειραιώς.

Ο Παμπροσφυγικός Σύλλογος Λακωνίας ιδρύθηκε στη Σπάρτη στις 12 Νοεμβρίου 1929.

Το 1977 το Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας θα αναβαθμιστεί σε «Διεύθυνση Κοινωνικών Υπηρεσιών», για μικρό όμως χρονικό διάστημα, αφού από το επόμενο έτος, θα αποτελέσει, εκ νέου, Τμήμα με την ονομασία «Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχίας Λακωνίας».

Το 1974 οι αρμοδιότητες του Κέντρου Κοινωνικής Πολιτικής Λακωνίας θα περιέλθουν αποκλειστικά στη Νομαρχία Λακωνίας, στην οποία θα συγκροτηθεί το «Τμήμα Κοινωνικών Υπηρεσιών».

Το 1968, το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Λακωνίας θα μετονομαστεί σε «Κέντρο Κοινωνικής Πολιτικής Λακωνίας», το οποίο, υπό αυτόν τον τίτλο, θα λειτουργήσει μέχρι το 1974. Παράλληλα, την χρονική περίοδο 1951-1971, ζητήματα προσφύγων θα εξετάζει και η Νομαρχία Λακωνίας, συγκροτώντας, εκτάκτως, το Νομαρχιακό Συμβούλιο Προνοίας και Στεγάσεως (1951-1962) και το Νομαρχιακό Συμβούλιο Στεγάσεως (1963-1971).

Από το 1929 και μετά μετονομάστηκε σε 12ο Δημοτικό Σχολείο Πατρών

Ο Μορφωτικός Σύλλογος «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ» ιδρύθηκε το 1975 από κατοίκους του συνοικισμού. Διαθέτει τμήματα ζωγραφικής, χορού και θεάτρου με έντονη παρουσία και συμμετοχή στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης της Βέροιας.

Η εν Κωνσταντινουπόλει Εφορεία των Σχολών Νεβσεχίρ, δηλαδή η περιοχή Νεάπολης Καππαδοκίας, ιδρύθηκε το 1820 με σκοπό την «…ἀνασύστασιν και ἀπρόσκοπτον λειτουργίαν τῶν κοινοτικῶν ἐκπαιδευτηρίων». Περί τα τέλη του 19ου αιώνα η Εφορεία αριθμούσε την Ελληνική Κοινοτική Σχολή, δύο δημοτικά, Παρθεναγωγείο και δύο νηπιαγωγεία με περισσότερους από 1.000 μαθητές και μαθήτριες.
ΠΗΓΗ: Εκατονταετηρίς της εν Κωνσταντινουπόλει Εφορείας των Ελληνικών Σχολών Νεαπόλεως Καππαδοκίας (Νεβ-Σεχίρ): 1820-1920. (1920). Εν Κωνσταντινούπολει: Τύποις Α. Α. Κορομηλά.

Περίοδος Ηγεμονίας: Το 1860 ιδρύθηκε ο δήμος Μυτιληνών , που περιελάμβανε και το Κοκκάρι.
Το 1874 αποχωρίσθηκε και αποτέλεσε ξεχωριστό δήμο Γ΄τάξεως. Λειτούργησε μέχρι το τέλος της Ηγεμονίας το 1912.
1912 – έως σήμερα: Μετά την ενσωμάτωση στο Ελληνικό κράτος αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα που λειτούργησε μέχρι το 1999 (σχέδιο «Καποδίστριας») οπότε ενσωματώθηκε στον ευρύτερο Δήμο Βαθέος. Το 2011, με την διοικητική διαίρεση του σχεδίου «Καλλικράτης» αποτέλεσε τμήμα του διευρυμένου Δήμου Σάμου. Το 2019 (πρόγραμμα «Κλεισθένης») δημιουργήθηκε ο δήμος Ανατολικής Σάμου. Το Κοκκάρι αποτέλεσε τμήμα του ως δημοτική κοινότητα Κοκκαρίου

Το 1ο Δημοτικό Σχολείο της Χώρας Νάξου ιδρύθηκε το 1785 από μοναχούς στο χώρο του Ναού του Αγίου Γεωργίου Γρόττας. Ο χώρος παραχωρήθηκε από τη Μονή του Αγίου Γεωργίου με τον όρο να λειτουργεί πάντα ως σχολείο. Ο πρώτος δάσκαλος ήταν ο καθηγητής της Πατριαρχικής Σχολής της Κωνσταντινούπολης Χρύσανθος ο Αιτωλός, αδελφός του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.

Ανταλλάξιμα κτήματα είναι τα κτήματα (αστικά και αγροτικά) που εγκατάλειψαν στην Ελλάδα οι Τούρκοι με την ανταλλαγή των Ελληνοτουρκικών πληθυσμών. Τα ανταλλάξιμα κτήματα διαχειρίστηκαν από 5/5/1925 έως 10/9/1934 από την ΕΤΕ (Εθνική Τράπεζα Ελλάδος). Δυνάμει του Ν.6340/1934 λειτουργούσε στο τότε Υπουργείο Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως Δ/νση Ανταλλαγής και καταργήθηκε διά του Α.Ν.2068/1939. Από 11/9/1939 Α.Ν.1909/39 ανατίθεται στο Ελληνικό Δημόσιο (Υπουργείο Οικονομικών - Γενικόν Λογιστήριον του Κράτους - Διεύθυνσις Διαχειρίσεως Ανταλλάξιμων Μουσουλμανικών Κτημάτων) η διαχείριση της εγκαταλειφθείσας από τους Τούρκους περιουσίας. Με την ίδρυση των Κτηματικών Υπηρεσιών (284/88 Π.Δ.) η αρμοδιότητα διαχείρισης των ανταλλαξίμων κτημάτων υπάγεται στις Κτηματικές Υπηρεσίες των νομών που υπάρχουν ανταλλάξιμα κτήματα. Η Κτηματική Υπηρεσία Ν. Λέσβου, η οποία ιδρύεται το 1989, παραλαμβάνει από την Δ.Ο.Υ. Μυτιλήνης και διαχειρίζεται το αρχείο του Γραφείου Διαχείρισης Ανταλλάξιμης Περιουσίας Μυτιλήνης.

Έτος ιδρύσεως 1950

Με την ανάληψη της εξουσίας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ψηφίστηκε ο νόμος ΔΝΖ΄(4057) – ΦΕΚ 58Α/14-02-1912 περί συστάσεως Δήμων και Κοινοτήτων, που καταργεί το από το 1833 δημοτικό σύστημα και εισάγει το θεσμό της κοινότητας παράλληλα με του δήμου. Στη θέση των πέντε Δήμων της Νάξου εμφανίστηκαν 16 Κοινότητες (ΒΔ 29/08/1912-ΦΕΚ 261 Α/31-08-1912) μεταξύ των οποίων και η Κοινότητα Βίβλου

Με την ανάληψη της εξουσίας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ψηφίστηκε ο νόμος ΔΝΖ΄(4057) – ΦΕΚ 58Α/14-02-1912 περί συστάσεως Δήμων και Κοινοτήτων, που καταργεί το από το 1833 δημοτικό σύστημα και εισάγει το θεσμό της κοινότητας παράλληλα με του δήμου. Στη θέση των πέντε Δήμων της Νάξου εμφανίστηκαν 16 Κοινότητες (ΒΔ 29/08/1912-ΦΕΚ 261 Α/31-08-1912) μεταξύ των οποίων και η Κοινότητα Δαμαριώνα

Οι πρώτοι κάτοικοι που δημιούργησαν την κοινότητα ήταν Καππαδόκες πρόσφυγες από το Μιστί της Καππαδοκίας, που εγκαταστάθηκαν εκεί το 1924 με την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η έλευσή τους συνέπεσε χρονικά με την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών από το ελληνικό κράτος και έτσι δημιουργήθηκε και ο Συνοικισμός προσφύγων Θωμαΐ.
Οι κάτοικοι, με την εγκατάστασή τους, ανήγειραν και ένα πλινθόκτιστο, πρόχειρο διδακτήριο με μία αίθουσα και ένα δωματιάκι για γραφείο του δασκάλου. Το 1935 κτίστηκε καινούριο λιθόχτιστο διδακτήριο, δεξιά της Εθνικής οδού Λαρίσης Τρικάλων, με έξοδα των προσφύγων και με κρατική επιχορήγηση. Το 1950 η Σχολική Εφορεία επέκτεινε το διδακτήριο με την προσθήκη μίας επιπλέον μεγάλης αίθουσας. Το 1957 ολοκληρώνεται και η περίφραξη του προαυλίου χώρου του διδακτηρίου που είχε ξεκινήσει το 1953. Το 1958 φυτεύτηκε ο σχολικός κήπος. Το 1974 έγινε αντικατάσταση της στέγης του διδακτηρίου.
Από τον Ιανουάριο του 1930 το σχολείο λειτούργησε ως μονοτάξιο, ενώ το 1952 προήχθη σε διτάξιο (ΦΕΚ139, τεύχος Α' 27/5/1952).
Με το ΦΕΚ 83/12-3-1957 τευχ. Γ' το 2/τάξιο Δημοτικό Σχολείο Θωμαΐ μετονομάστηκε σε 2/τάξιο Δημοτικό Σχολείο Μάνδρας.
Το 1959 με το Β.Δ. 18/6/1959 (ΦΕΚ138/9-7-1959, τευχ. Β΄) το σχολείο προήχθη σε 3/τάξιο.
Σήμερα το Δημοτικό Σχολείο Μάνδρας έχει συγχωνευθεί με το Δημοτικό Σχολείο Κοιλάδας.

Το 1935 ο Συνοικισμός προσφύγων υπήχθη στην Κοινότητα Θωμαΐ (γηγενών) και από τότε μαζί και με τον Αλήφακα (Κάστρο) αποτέλεσαν την Κοινότητα Θωμαΐ (Ραχούλα).
Οι διοικητικές μεταβολές των χωριών Ραχούλας και Μάνδρας καθώς και του συνοικισμού προσφύγων Θωμαΐ εμφανίζονται και στο υλικό των αρχείων των αντίστοιχων σχολείων γι' αυτό και παρατηρείται υλικό και στο Δημοτικό Σχολείο Ραχούλας (ΕΚΠ057, ΑΒΕ222) και στο Δημοτικό Σχολείο Μάνδρας (ΕΚΠ054, ΑΒΕ219).

Το 1912 συστήνεται η κοινότητα Τουρσουνλάρ με την απόσπαση του οικισμού Τουρσουνλάρ από το δήμο Λαρίσης και τον ορισμό του ως έδρα της κοινότητας (ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912).
Ο οικισμός Τουρσουνλάρ μετονομάζεται σε Θωμαΐ (ΦΕΚ 56Β - 10/09/1919) και η κοινότητα μετονομάζεται σε κοινότητα Θωμαΐου. Στίς 16/10/1940 αναγνωρίζεται ο οικισμός Συνοικισμός Θωμαΐου και προσαρτάται στην κοινότητα Θωμαΐου.

Το 1957 ο οικισμός Συνοικισμός Θωμαΐου της κοινότητας μετονομάζεται σε Μάνδρα και ο οικισμός Θωμαΐ της κοινότητας μετονομάζεται σε Νεράιδα (ΦΕΚ 11Α - 24/01/1957).

Με το ΦΕΚ 5Α - 07/01/1959 ο οικισμός Νεράιδα της κοινότητας μετονομάζεται σε Ραχούλα
καθώς και η κοινότητα μετονομάζεται σε κοινότητα Ραχούλας.

Με το ΦΕΚ 176Α - 12/09/1966 ο οικισμός Μάνδρα αποσπάται από την κοινότητα και ορίζεται έδρα της κοινότητας Μάνδρας.

Ενώ το 1967 Ο οικισμός Μάνδρα αποσπάται από την κοινότητα Μάνδρας και προσαρτάται στην κοινότητα Ραχούλας (ΦΕΚ 202Α - 18/11/1967).

Το 1976 ο οικισμός Μάνδρα αποσπάται από την κοινότητα και ορίζεται έδρα της κοινότητας Μάνδρας (ΦΕΚ 133Α - 03/06/1976).
Τέλος με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 ο οικισμός Ραχούλα αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Κοιλάδας
Η Ραχούλα αποτέλεσε αυτόνομη κοινότητα μέχρι το 1998 και με το Νόμο "Καποδίστριας" υπάγεται στο Δήμο Κοιλάδας ενώ σήμερα ανήκει στο Δήμο Λαρισαίων σύμφωνα με το Νόμο "Καλλικράτης".

Ο Άγιος Σύλλας είναι χωριό και έδρα ομώνυμης Κοινότητος του Δήμου Ηρακλείου, στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην επαρχία Τεμένους του Νομού Ηρακλείου. Η Δημοτική Ενότητα Τεμένους (πρώην Δήμος Τεμένους με έδρα τον Προφήτη Ηλία) εντάχθηκε στο Δήμο Ηρακλείου με το πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011. Ο Άγιος Σύλλας απέχει από το Ηράκλειο 14 χιλιόμετρα και είναι χτισμένος σε υψόμετρο 569 μέτρων στις δυτικές παρυφές του Γιούχτα. Οι περισσότεροι κάτοικοι του σημερινού χωριού κατάγονται από τη Μικρά Ασία και ασχολούνται με την καλλιέργεια της σταφίδας.

Για τη διοικητική ιστορία του σχολείου βλ. 11ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου Κρήτης

Η Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος (ΑΤΕ) ιδρύθηκε το 1929 (πρώτος Διοικητής ο Στέφανος Δέλτα), ύστερα από απανωτά υπομνήματα των Γεωργικών Συνεταιρισμών (ντόπιων και προσφύγων) όλης της χώρας. Ανάμεσα σ’ αυτά, και τα υπομνήματα των Συνεταιρισμών Νιγρίτας, Σερρών και Βεζνίκιοϊ Σερρών.

Ο Δήμος Κορινθίων σχηματίστηκε με το Β.Δ. της 28/4[10-5]/1834, (Φ.Ε.Κ. 19), ως δήμος της επαρχίας Κορίνθου. Στις 13/1/1859 (Φ.Ε.Κ. 5), λόγω σεισμικής καταστροφής, με Β.Δ. μετατέθηκε η έδρα του στη θέση Σχοινιά της Νέας Κορίνθου.

Το υποκατάστημα Ελασσόνας της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος ιδρύθηκε στις 11 Απριλίου 1936. Σκοπός του ήταν η άσκηση της αγροτικής πίστης. Στο υλικό που διασώζεται παρουσιάζονται οι λειτουργίες του Υποκαταστήματος: μεταξύ άλλων ήταν οι δανειοδοτήσεις, οι οικονομικές ενισχύσεις «συμμοριοπλήκτων» αγροτών, μεμονωμένων και συνεταιρισμένων, καθώς και η κίνηση των Εφοδίων Εξωτερικού. Τέλος, στη σειρά περιέχεται υλικό από τις Γεωργικές Τράπεζες καθώς και οθωμανικοί τίτλοι ιδιοκτησίας.

Για την Επιτροπή και τα Γραφεία Εποικισμού Μακεδονίας βλ. σελ. 234-235 στο:
Κρίμπας Β. Δ. (1999). Το έργον της αγροτικής εγκαταστάσεως της επιτροπής αποκατάστασης προσφύγων. Δελτίο
Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, 13, 225–268. https://doi.org/10.12681/deltiokms.148
file:///C:/Users/stathis/Downloads/2529-121-5180-1-10-20150306.pdf

Το Άσυλο Παιδιού Βόλου ιδρύθηκε ως σωματείο στις 10 Σεπτεμβρίου 1922, λίγες μόνο μέρες μετά την άφιξη του κύριου όγκου των Μικρασιατών Προσφύγων στον Βόλο, και εγκρίθηκε από το Πρωτοδικείο Βόλου με την πολιτική απόφαση 607 στις 11 Οκτωβρίου 1922. Σκοπός του ήταν η προστασία και περίθαλψη των ορφανών προσφυγόπουλων. Την πρωτοβουλία για την ίδρυσή του ανέλαβαν 30 νεαρές αστές δεσποινίδες της πόλης, με πρωτεργάτρια και πρόεδρο του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου την Φόνη Κουτσαγγέλη.
Οι εθελόντριες του Ασύλου είχαν την αποκλειστική φροντίδα της τροφής, ένδυσης, θέρμανσης, καθαριότητας, υγιεινής, σχολικής μόρφωσης των παιδιών. Για την υγεία των παιδιών ίδρυσαν κατασκηνώσεις (στο Σουτραλί Αγριάς Πηλίου) όπου παρέμεναν τους θερινούς μήνες. Επιπλέον φρόντιζαν για την απόκτηση δεξιοτήτων για τη μελλοντική αποκατάσταση των τροφίμων, ιδρύοντας εργαστήρια αργαλειών, κεντητικής και ραπτικής για τα κορίτσια εντός του ιδρύματος, ενώ τα αγόρια στέλνονταν σε εξωτερικά εργαστήρια.
Από το 1930 δεχόταν μόνο κορίτσια, ενώ τα αγόρια μεταφέρθηκαν σε κρατικά ιδρύματα.
Το 1939 το σωματείο μετατράπηκε σε ίδρυμα υπό την εποπτεία του υπουργείου Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως.
Εκτός της επαγγελματικής κατάρτισης, η προσοχή του Διοικητικού Συμβουλίου στράφηκε στην αποκατάσταση των κοριτσιών μέσω υιοθεσιών, γάμων και τοποθετήσεων σε διάφορα βιοποριστικά επαγγέλματα, ενώ αποκλειόταν η απασχόλησή τους ως οικιακών βοηθών.
Το Άσυλο Παιδιού Βόλου πρόσφερε τις υπηρεσίες του στα ορφανά και δυσπραγούντα παιδιά και τις οικογένειές τους για επτά περίπου δεκαετίες και κάτω από αντίξοες συνθήκες. Άντεξε στα δύσκολα χρόνια της γερμανικής Κατοχής και του Εμφυλίου, στην περίοδο των καταστροφικών σεισμών της δεκαετίας του ’50, όταν με πρωτοβουλία της τότε προέδρου Μαίρης Κόττα και των υπόλοιπων μελών του συμβουλίου αποκτήθηκε το ιδιόκτητο κτήριο μεταξύ των οδών Γιάννη Δήμου, Κουταρέλια, Τριανταφυλλίδη και Αθλητικού Κέντρου.
Το 1996 διαλύθηκε, λόγω της ελάττωσης των τροφίμων (χάρη στην λογική της αφιδρυματοποίησης) και υπό το βάρος των δυσβάσταχτων λειτουργικών προβλημάτων. Η περιουσία του περιήλθε στο Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, το κτήριο στο Δήμο Βόλου και το αρχείο του στα Γ.Α.Κ. Μαγνησίας.

Το Αχιλλοπούλειο Νοσοκομείο είναι από τα πρώτα περιφερειακά νοσοκομεία και το πρώτο της Θεσσαλίας και συστάθηκε το 1884 από το σωματείο «Φιλελεήμων Αδελφότης Βόλου» («Αδελφάτο») (ιδρ. 1874), τον πρώτο θεσμό φιλανθρωπίας και κοινωνικής πρόνοιας της πόλης από την εποχή ακόμη της οθωμανικής κυριαρχίας. Πρώτος πρόεδρος υπήρξε ο Γεώργιος Καρτάλης, που διετέλεσε πρόεδρος της Εφορείας της νέας πόλης πριν από το 1881 και πρώτος δήμαρχος του ελεύθερου Βόλου μετά την ενσωμάτωση.
Από το 1903 το νοσοκομείο απέκτησε ιδιόκτητο κτήριο χάρη στη χορηγία των αδελφών Αχιλλόπουλου από την Τσαγκαράδα Πηλίου (5.000 λίρες Αγγλίας), στους οποίους οφείλει την ονομασία του: Αχιλλοπούλειο. Από το έτος αυτό χρονολογείται το παλαιότερο σωζόμενο αρχειακό τεκμήριο του ιδρύματος. Τα σχέδια του κτηρίου ανήκουν στον Βολιώτη αρχιτέκτονα Κων. Αργύρη, φοιτητή τότε στο Παρίσι και γιο του τότε δημάρχου Ιωάννη Χατζηαργύρη. Το νοσοκομείο αρχικά είχε δύο τμήματα, Παθολογικό και Χειρουργικό, και τα πρώτα βιβλία ασθενών του σώζονται από το 1903, το έτος εγκατάστασης στο ιδιόκτητο κτήριο.
Σταδιακά το Νοσοκομείο δέχτηκε πολλά κληροδοτήματα από ευεργέτες της περιοχής.
Το 1908 το «Αχιλλοπούλειο» μετατράπηκε σε δημοτικό ίδρυμα, αφού τα έξοδα λειτουργίας του καλύπτονταν στο μεγαλύτερο ποσοστό από τον Δήμο. Ωστόσο η διοίκηση εξακολουθούσε να ανήκει στο Αδελφάτο και πρόεδρος του νοσοκομείου ήταν ο εκάστοτε δήμαρχος.
Στον μεσοπόλεμο το «Αχιλλοπούλειο» εξελίχθηκε σε ένα σύγχρονο για την εποχή του νοσηλευτικό ίδρυμα και επίσης αντεπεξήλθε με επιτυχία στις αυξημένες και πιεστικές δυσκολίες λόγω της άφιξης μεγάλου κύματος προσφύγων στην πόλη στη δεκαετία του 1920. Στη διάρκεια του δεύτερου πολέμου, φιλοξένησε το Β’ Στρατιωτικό Νοσοκομείο.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και ενώ το ελληνικό κράτος άρχισε σταδιακά να αναδιοργανώνεται και να επουλώνει τις μεγάλες πληγές της προηγούμενης δεκαετίας, το «Αχιλλοπούλειο» αναδείχθηκε σε ένα από τα πιο οργανωμένα νοσηλευτικά ιδρύματα της περιφέρειας.
Το 1954 καταργήθηκε η Φιλελεήμων Αδελφότης και το νοσοκομείο έγινε κρατικό, ανήκοντας πλέον στο υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και Υγείας (υπαγόμενο στις διατάξεις του Ν.Δ. 2592/1953) ως Γενικό Νομαρχιακό «Αχιλλοπούλειο» Νοσοκομείο Βόλου.
Μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του ’55, που προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στο κτήριο, το νοσοκομείο στεγάστηκε σε σκηνές στην αυλή του. Στη θέση του ανεγέρθηκε νέο που εγκαινιάστηκε στη δεκαετία του ’60. Εκτός από το κτήριο αυτό, στον μεσοπόλεμο ανεγέρθηκε και ένα δεύτερο κτήριο, πάλι σε σχέδια του Κων. Αργύρη, που αποπερατώθηκε το 1930 και στέγαζε το Γυναικολογικό – Μαιευτικό Τμήμα, το Γηροκομείο και το Παράρτημα των Λοιμωδών Νόσων, χάρη στο οποίο έμεινε γνωστό ως κτήριο «Λοιμωδών».
Το 1992 κατεδαφίστηκε παρά την εισήγηση της 5ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων για τον χαρακτηρισμό του ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Στη θέση του ανεγέρθηκε η νέα πτέρυγα του νοσοκομείου συνολικού εμβαδού 33.500 τ.μ., που εγκαινιάσθηκε το 2007.
Με αφορμή την κατεδάφιση του «Λοιμωδών», το αρχείο του νοσοκομείου που φυλασσόταν εκεί, παραδόθηκε στα Γ.Α.Κ. Μαγνησίας.