Showing 383 results

O Simon Chaye – Πετρίτζης είναι καλλιτέχνης , ιδιοκτήτης gallery και συλλέκτης έργων τέχνης, απόγονος της Συριανής οικογένειας Πετρίτζη

Ο Αντώνιος Μαυρομουστάκης, γεννήθηκε στην Σύρο το 1935 και είναι πρόσφυγας δεύτερης γενιάς. Οι γονείς του ήταν ο Αχιλλέας Μαυρομουστάκης, γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη και η Στυλιανή Κατολία, γεννημένη στα Δαρδανέλλια, οι οποίοι λίγο πριν το 1922 έφτασαν στη Σύρο. Ο Αχιλλέας Μαυρομουστάκης τα πρώτα χρόνια, δούλευε σαν δάσκαλος στο Αμερικανικό Ορφανοτροφείο της Near East Relief, αργότερα διορίστηκε στη Δημαρχία ληξίαρχος και εξελέγη δύο φορές δημοτικός σύμβουλος. Τον Ιούλιο του 1923, μαζί με άλλους πρόσφυγες, ιδρύουν την “Παμπροσφυγική Ένωση Κυκλάδων” , με πρώτο Πρόεδρο τον ίδιο. Έργο του Συλλόγου ήταν να περιθάλψει τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής και να διεκδικήσει για αυτούς καλύτερες συνθήκες ζωής. Με τις ενέργειες του Συλλόγου χτίστηκε ο πρώτος προσφυγικός συνοικισμός στον Ξηρόκαμπο, στους πρόποδες της Άνω Σύρου.

Ο Δημήτριος Αθανασίου Κρίνος με καταγωγή από τη Χίο, υπήρξε δικηγόρος, μελετητής της τοπικής ιστορίας και αρθρογράφος σε εφημερίδες και περιοδικά.
Δώρισε στα ΓΑΚ Σύρου μία πλούσια συλλογή από βιβλία, λυτά έγγραφα, φωτογραφίες, όπως και κάποια αντίτυπα από την εφημερίδα «Το Βήμα της (Σμύρνης)» του εκδότη Αρίστου Περίδη.

Ο Αρίστος Περίδης ήταν δημοσιογράφος και πρόσφυγας στη Σύρο από τη Μικρά Ασία το 1922.
Εξέδιδε τη δισέλιδη εφημερίδα « Βήμα της (Σμύρνης)», κάθε Τετάρτη και Σάββατο, με πλούσια πολιτική αρθρογραφία.

Ποιητής, πεζογράφος, επιμελητής εκδόσεων και στιχουργός. Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές, τόμους με πεζά, λευκώματα και τέσσερις τόμους για το «Θέατρο στην Ερμούπολη τον 20ό αιώνα, 1901-1921», καθώς και την ανθολογία «Ερμούπολη: μια πόλη στη λογοτεχνία» (Μεταίχμιο, 2004). Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2005 για το μυθιστόρημά του «O καιρός των χρυσανθέμων» (Mεταίχμιο, 2004). Παράλληλα ασχολήθηκε με το τραγούδι. Ως στιχουργός έχει στο ενεργητικό του περίπου 400 τραγούδια και έχει συνεργαστεί σχεδόν με όλους τους Έλληνες συνθέτες. Το 2013 τιμήθηκε με το βραβείο ποίησης του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη, για το σύνολο του έργου του.

Η Ντίνα Συκουτρή – Ανδρειωμένου είναι λουκουμοποιός και προέρχεται από οικογένεια προσφύγων. Έπειτα από ενέργειές της, εγκρίθηκε η εγγραφή του «Συριανού λουκουμιού» στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.

Ο υποστράτηγος Παναγιώτης Γαργαλίδης (Μεσσήνη, 1870 - Καλαμάτα, 1942) πήρε μέρος σε όλους τους πολέμους από το 1897 έως τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Στη διάρκεια της Ουκρανικής Εκστρατείας ήταν διοικητής της β΄ μεραρχίας πεζικού και διακρίθηκε στη διάσωση της συμμαχικής φρουράς Χερσώνας. Το 1922 ήταν διοικητής του Γ΄ Σώματος Στρατού στον Έβρο. Τον Οκτώβριο του 1923 έλαβε μέρος στο φιλομοναρχικό κίνημα του Λεοναρδόπουλου και καταδικάστηκε σε θάνατο χωρίς όμως η ποινή να εκτελεστεί. Αποκαταστάθηκε το 1935.

Η Ευφροσύνη, θυγατέρα του Σταύρου Γλύκαντζη (καπετάνιου καϊκιών) και της Χρυσής, το γένος Ιωάννη Παπόγλου, με καταγωγή από τους Ελιγμούς της επαρχίας Προύσας, επαγγελλομένης οικιακά, εγκαταστάθηκε μετά τον α΄διωγμό του 1917 στην Παραλία Καλαμάτας, στην οικία του Δημήτρη Παναγιωτόπουλου, σε ηλικία 23-24 ετών. Αργότερα παντρεύτηκε έναν πλανόδιο ψαρά ονόματι Βογιαντζή.

Ο Κωνσταντίνος Δρογκάρης είναι γιατρός και συλλέκτης αρχειακού υλικού. Ζει και εργάζεται στη Σπάρτη. Γεννήθηκε τη δεκαετία του 1950.

Ο Ιωάννης Α. Χίντζογλου (Αμισός, 1891 - Αθήνα, 1987) υπήρξε οργανωτής των ανταρτικών σωμάτων κατά την επανάσταση του Πόντου (1919). Μετά την καταστολή της και την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου ήλθε στην Ελλάδα. Ήταν ιδρυτικό μέλος του προσφυγικού σωματείου “Οικοδομικός Συνεταιρισμός Ο Νέος Πόντος” (1925), και πρόεδρός του την περίοδο 1931-1934. Επίσης υπήρξε πρόεδρος του προσφυγικού σωματείου “Αδελφότης των Αγωνιστών του Πόντου”. Το 1934-1935 ήταν συνεργάτης του Θεόδωρου Πάγκαλου και υποψήφιος βουλευτής του κόμματός του. Παράλληλα δραστηριοποιήθηκε στο εμπόριο. Την περίοδο 1939-1949 διετέλεσε αρχηγός του κατασκοπευτικού δικτύου της αγγλικής υπηρεσίας πληροφοριών υπό στοιχεία O.M.Co (Oriental Motoring Co), με το βαθμό του συνταγματάρχη και με το ψευδώνυμο “Συν/ρχης Χατζής”.

Ο Θεοφύλακτος Θεοφύλακτος γεννήθηκε το 1884 στο χωριό Τσίτη της Αργυρούπολης. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Τραπεζούντα πριν φύγει για την Αθήνα όπου φοίτησε στην Ιατρική Σχολή. Το 1907 αναγορεύτηκε διδάκτωρ Χειρουργικής και Μαιευτικής και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι στην οφθαλμολογία και την ωτορινολαρυγγολογία. Το 1911 επέστρεψε στην Τραπεζούντα όπου άνοιξε οφθαλμολογική κλινική.

Με την κήρυξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου μετέβη στο Βατούμ, όπου ζούσε ο πατέρας του. Το 1916 επέστρεψε στη ρωσοκρατούμενη Τραπεζούντα, όπου ανέλαβε διευθυντής του ρωσικού νοσοκομείου της πόλης. Με την αποχώρηση των Ρώσων από την Τραπεζούντα επέστρεψε στο Βατούμ, όπου λίγο αργότερα συγκροτήθηκε το Εθνικό Συμβούλιο Πόντου. Ο Θεοφύλακτος υπήρξε αντιπρόεδρος του συμβουλίου και εξέδωσε την εφημερίδα Ελεύθερος Πόντος για την προώθηση και επίτευξη του σκοπού του συμβουλίου, δηλαδή τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους. Το 1920 εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη και το 1922 στη Θεσσαλονίκη όπου αρχικά δούλεψε στο Προσφυγικό Νοσοκομείο και στη συνέχεια άνοιξε ιατρείο το οποίο αργότερα έγινε οφθαλμολογική κλινική και το 1958 γενική κλινική.

Το 1925 συμμετείχε στις δημοτικές εκλογές Θεσσαλονίκης με το συνδυασμό του Μηνά Πατρικίου. Εκλέχθηκε πρώτος σε ψήφους δημοτικός σύμβουλος και διορίστηκε Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Από το 1928 και για περίπου ένα χρόνο διετέλεσε Γενικός Διοικητής Θράκης και Ανατολικής Μακεδονίας, θέση από την οποία παραιτήθηκε. Το 1930 έθεσε υποψηφιότητα για δήμαρχος Θεσσαλονίκης.

Ο Θεοφύλακτος υπήρξε ο εμπνευστής της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, η οποία ιδρύθηκε το 1927 με πρόεδρο τον τελευταίο μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθο. Πρωτοστάτησε ακόμη στην ίδρυση της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης το 1933. Δραστηριοποιήθηκε σε όλη του τη ζωή σε ζητήματα που σχετίζονταν με τον Πόντο και την προσφυγική αποκατάσταση.

Παντρεύτηκε το 1913 και απέκτησε τέσσερα παιδιά, τρία αγόρια, ένα το 1914, ένα το 1916 (πέθαναν και τα δύο σε νεανική ηλικία) και ένα μάλλον το 1918 (το οποίο πέθανε δύο ετών) κι ένα κορίτσι, την Άννα Θεοφυλάκτου, η οποία γεννήθηκε το 1924 στη Θεσσαλονίκη.

Ο Θ. Θεοφύλακτος πέθανε το 1961.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
Υλικό του αρχείου.
Συνέντευξη Άννας Θεοφυλάκτου στην Ελπίδα Βόγλη, 28.2.2007.
Θεοφύλακτος Θεοφυλάκτου, Γύρω στην άσβεστη φλόγα, Θεσσαλονίκη 1958.

Ο Άγγελος Άννινος υπήρξε διπλωμάτης. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Κεφαλονιάς. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα. Υπηρέτησε στα προξενεία της Ελλάδας στα Βιτώλια (Μοναστήρι) (1900), στον Ελλήσποντο (1902), στο Αϊβαλί (1902), στην Καβάλα (1903-1905), στην Ξάνθη (1906-1910), στo Δυρράχιο (1908), στο Σουέζ (1910), στη Φιλιππούπολη (1911), στη Λάρνακα (1912), στο Αργυρόκαστρο (1913), στο Ταϊγάνι (1916), στο Μπουένος Άιρες (1917-1920), στα Ιεροσόλυμα (1921-22) και στην Κωνσταντινούπολη (1922-1923). Την περίοδο 1926-1932 ήταν σύμβουλος αναπληρωτής πρεσβευτής στην Ουάσιγκτον. Τιμήθηκε με διάφορα μετάλλια.

Ο Χαρίσιος Βαμβακάς γεννήθηκε στην Κοζάνη το 1872. Πήγε σχολείο στην πατρίδα του και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στη συνέχεια στην Ελβετία, όπου αναγορεύθηκε διδάκτωρ του δικαίου και των πολιτικών επιστημών. Έζησε μερικά χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνεργάστηκε ως δικηγόρος με τον νομομαθή Τσάκο από την Ήπειρο τελειοποιώντας παράλληλα τα τουρκικά του.

Διετέλεσε βουλευτής Σερβίων και Κοζάνης στο Οθωμανικό Κοινοβούλιο αντικαθιστώντας τον εκλεγμένο βουλευτή Κων. Δρίζη, ο οποίος του παραχώρησε τη θέση του, όταν παραιτήθηκε. Ήταν εκδότης και διευθυντής της γαλλόφωνης εφημερίδας Tribune με την οποία διαφώτιζε κυρίως τους ξένους για τα ελληνικά πράγματα. Το 1919 διορίστηκε από τον Ε. Βενιζέλο αντιπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης κοντά στον γάλλο στρατηγό Charpy, διοικητή της Διασυμμαχικής Κυβέρνησης Θράκης και στη συνέχεια μετά την προσάρτησή της, Γενικός Διοικητής Ανατολικής Θράκης. Στη σοβαρή και λεπτή αποστολή που του ανατέθηκε επέδειξε πολιτική σύνεση. Επέβαλε άρτιο διοικητικό σύστημα και συνέβαλε στις συζητήσεις για την παράδοση της Δυτικής Θράκης σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης της Λωζάνης.

Εξελέγη γερουσιαστής στις 21 Απριλίου 1929 και διετέλεσε αντιπρόεδρος της Γερουσίας. Παραιτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 1930 για να βάλει υποψηφιότητα ως δήμαρχος Θεσσαλονίκης με το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Διετέλεσε δήμαρχος της πόλης από το 1931 μέχρι τον Ιούλιο του 1933 οπότε επαύθη, αφού προηγήθηκε διαχειριστικός έλεγχος και του επιβλήθηκε ποινή αργίας από τον Γενικό Διοικητή Μακεδονίας, Φίλιππο Δραγούμη, στο πλαίσιο των πολιτικών διώξεων των βενιζελικών.

Ασχολήθηκε με το εμπόριο δημιουργώντας τη «Βιομηχανία Τροχοφόρων Χαρίσιου Ηλ. Βαμβακά», ήταν μέτοχος της Ανωνύμου Εταιρείας Υφασμάτων «Υφανέτ» και νομικός σύμβουλος της βελγικής εμπορικής εταιρείας πετρελαίων SOCOMBEL.

Ήταν επίσης μέλος του Γενικού Διοικητικού Συμβουλίου της Γεωργικής Τραπέζης Μακεδονίας (1924-1930), της Ανωτέρας Ενοριακής Αντιπροσωπείας Θεσσαλονίκης (1927), επίτιμο μέλος του Ναυτικού Ομίλου Θεσσαλονίκης και του Γυμναστικού Συλλόγου «Μέγας Αλέξανδρος».

Είχε παντρευτεί την κόρη του δικηγόρου Τσάκου, με την οποία όμως διαζεύχθηκε. Είχε αποκτήσει πέντε παιδιά: την Ευφημία, σύζυγο του γιατρού Αλέκου Παπαθανάση τη Νίνα –σύζυγο Τάκη (Χάνου;), την Καίτη ή Κατίνα, σύζυγο Γιώργου Βοσνιάκου και τους Πέτρο και Ηλία.

[Τα βιογραφικά στοιχεία αντλήθηκαν από τα βιβλία: Η απελευθέρωση της Δυτικής Θράκης. Από το αρχείο του Χαρίσιου Βαμβακά. Επιμέλεια Καλλιόπης Παπαθανάση – Μουσιοπούλου. Αθήναι, 1975 και Παν. Λιούφη, Ιστορία της Κοζάνης. Εν Αθήναις 1924, ανατύπωση 1994 καθώς και από στοιχεία του αρχείου].

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ

Γέννηση στην Κοζάνη

1909 Φεβρ. -1912 Σεπτ. Βουλευτής Σερβίων και Κοζάνης στο Οθωμανικό Κοινοβούλιο, μέλος της Οργανώσεως Κωνσταντινοπόλεως, εκδότης της «Πολιτικής Επιθεωρήσεως» συνεργάτης και αρθρογράφος της γαλλόφωνης εφημερίδας «Βήμα των εθνικοτήτων»

1913 Φεβρ.-1914 Ιούνιος Ο Βενιζέλος του αναθέτει διπλωματικές αποστολές σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες (Λονδίνο, Παρίσι, Πετρούπολη κλπ.) για τη διεκδίκηση των εθνικών δίκαιων. Καταδίκη του ερήμην σε θάνατο από την τουρκική κυβέρνηση για την εθνική του δράση

1912-1919 Εκδότης γαλλόφωνης εφημερίδας Tribune

1918 Οκτ. 18 – 1919 Σεπτ. Λαμβάνει μέρος στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων ως αντιπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης για τα ζητήματα Θράκης και του αλύτρωτου ελληνισμού

1919 Σεπτ. 29 Διορίζεται αντιπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στον Γάλλο στρατηγό Charpy που είχε αναλάβει τη Διασυμμαχική Διοίκηση της Δυτικής Θράκης για την επιδεξιότερη προάσπιση των ελληνικών συμφερόντων. Κατορθώνει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του αρχιστράτηγου Fr. d’ Esperey και του Charpy

1920 Μαΐου 14 Κατάληψη Δυτικής Θράκης από τα ελληνικά στρατεύματα

1920 Μαΐου 21 Διορίζεται πρώτος Γενικός Διοικητής Δυτικής Θράκης

1920 Ιουλ. 30 Υπογραφή Συνθήκης Παρισίων με την οποία μεταβιβαζόταν η Δυτική Θράκη από τις Συμμαχικές Δυνάμεις στην Ελλάδα

1920 Σεπτ. 5 – Νοεμ.. 26 Διοικητής Ανατολικής Μακεδονίας

1929 Απρ. 21 – 1930 Δεκ. 23 Εκλέγεται γερουσιαστής και διατελεί αντιπρόεδρος της Γερουσίας

1930 Δεκ. 23 Εκλέγεται με συντριπτική πλειοψηφία δήμαρχος Θεσσαλονίκης

1931 Οκτ. Παίρνει μέρος στο Β΄ Βαλκανικό Συνέδριο στην Κων/πολη

1931 Οκτ. 26 Επίσκεψη Προέδρου Δημοκρατίας Αλεξ. Ζαΐμη στη Θεσσαλονίκη

1933 Ιούλ. 1 Αποχωρεί από τη δημαρχία

1935 Αποσύρεται από την πολιτική

1952 Πεθαίνει μετά από μακρά ασθένεια

Αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και μετεκπαιδεύτηκε πέντε χρόνια στο ρωσικό ναυτικό και τη σχολή πυροβολικού της Κροστάνδης της Ρωσίας. Το 1904, με εντολή της κυβέρνησης πραγματοποίησε περιοδεία στην Ανατολική Ρωμυλία και στην Αδριανούπολη, με το ψευδώνυμο Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος, για να μελετήσει τα σχέδια δράσης των Βουλγάρων. Τον ίδιο χρόνο τοποθετήθηκε στο προξενείο Θεσσαλονίκης ως βοηθός, προετοιμάζοντας τον Μακεδονικό Αγώνα, με το ψευδώνυμο Μιχαήλ Αριστείδου. Τον Μάρτιο του 1905 οργάνωσε ένοπλο αντάρτικο σώμα και έδρασε ως καπετάν Δράγας στην Αξιούπολη και την Γευγελή. Τον ίδιο χρόνο αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους κατά τη διάρκεια μιας μάχης. Απελευθερώθηκε με τη μεσολάβηση του Κέντρου Θεσσαλονίκης και φυγαδεύτηκε στην Αθήνα.

Το 1912-1913 πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους. Το 1916 βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη μαζί με τους βενιζελικούς αξιωματικούς της Εθνικής Αμύνης και τον επόμενο χρόνο ανέλαβε την αρχηγεία του Ελαφρού Στόλου (18 Δεκεμβρίου 1917-28 Σεπτεμβρίου 1918). Με την ιδιότητα αυτή ακολούθησε τον συμμαχικό στόλο στην Κωνσταντινούπολη το 1918, ενώ ως αρχηγός Θωρηκτής Μοίρας (28 Σεπτεμβρίου 1918-19 Νοεμβρίου 1919) παραβρέθηκε στην κατάληψη της Σμύρνης τον Μάιο του 1919. Τον Ιούνιο του 1920 στάλθηκε από τον Βενιζέλο ως αντιπρόσωπος σε ναυτικό συνέδριο της Κοινωνίας των Εθνών. Αποστρατεύτηκε το 1921 με τον βαθμό του αντιναυάρχου.

Από τα ιδρυτικά στελέχη της Οργάνωσης Φιλελευθέρων Επαγγελματιών και των Πολιτικών Συλλόγων Φιλελευθέρων, πολιτεύτηκε στην Κοζάνη και εκλέχτηκε βουλευτής (1923, 1926, 1936) και γερουσιαστής (1929-1933) με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Χρημάτισε Γενικός Διοικητής Θράκης (1929-1930) επί κυβερνήσεως Βενιζέλου.

Τέλος συμμετείχε ως μέλος στην Πανελλήνιο Δημοκρατική Άμυνα, οργάνωση στην οποία συμμετείχαν απόστρατοι και έφεδροι βενιζελικοί αξιωματικοί (1933).

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, υλικό του αρχείου]

Ο Απόστολος Τσάκαλης γεννήθηκε γύρω στα 1950. Ήταν εργοδηγός-τοπογράφος και εργαζόταν ως υπάλληλος του δήμου Καλαμάτας, στο Τμήμα Σχεδίου Πόλης.

Ο Νικόλαος Μουραφέτης είναι γιος του Γεώργιου Μουραφέτη και της Αρμένισσας Αννίκ Πεζντικιάν. Κάτοικος Συνοικισμού Κορδία. Επαναπατρισθείς από Αρμενία το 1981. Γεννήθηκε το 1946 στην Καλαμάτα.

Ο Φιλόστρατος Κατσανός, διακεκριμένος δικηγόρος της Καλαμάτας και από τους μακροβιότερους δικηγόρους της Ελλάδος (1921-1991). Διατέλεσε νομικός σύμβουλος στα «Αλεξανδράκεια Κληροδοτήματα» της Ι.Μ. Μεσσηνίας και υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του «Συλλόγου προς Διάδοσιν των Γραμμάτων». Νυμφεύτηκε την κόρη του γιατρού Μαυρουλίδη, Αθηνά, και απέκτησαν μία θυγατέρα, την Αναστασία, επίσης δικηγόρο. Η μητέρα του ήταν η Αναστασία Στρούμπου, το γένος Δουκάκη.

Η Μαρία Θεοχάρη-Πετρουλέα γεννήθηκε το 1956 στον Άρι Μεσσηνίας. Εργάστηκε ως καθηγήτρια φιλόλογος. Αξιόλογη ερευνήτρια της τοπικής ιστορίας.

Μικρασιάτης πρόσφυγας, ξυλουργός και κηπουρός στο επάγγελμα.

Η Κική Καυκούλα υπήρξε καθηγήτρια στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ. Σπούδασε αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη και πολεοδομία στο Μπέρμιγχαμ. Δίδαξε για χρόνια αστικό σχεδιασμό και ιστορία της πολεοδομίας, αντικείμενα που την απασχόλησαν ιδιαιτέρως ερευνητικά και συγγραφικά. Η Καυκούλα ασχολήθηκε ακόμη με την ιστορία των κηπουπόλεων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
www.biblionet.gr / υλικό του αρχείου

Η Βίλμα Χαστάογλου-Μαρτινίδη είναι ομότιμη καθηγήτρια στο τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ. Σπούδασε αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη και πολεοδομία και αστική κοινωνιολογία στο Παρίσι. Έχει διδάξει σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Ευρώπης και έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό επιστημονικών μελετών σε θέματα ιστορίας και σχεδιασμού της νεοελληνικής πόλης καθώς και των πόλεων της Ανατολικής Μεσογείου.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
www.biblionet.gr / υλικό του αρχείου.

Ο Μιχάλης Γεωργιόπουλος γεννήθηκε στη Μεσσήνη τη δεκαετία του 1930.. Υπηρέτησε στην Κορέα τη δεκαετία του 1950. Διατέλεσε Δήμαρχος Μεσσήνης την περίοδο της δικτατορίας.

Η Θάλεια Νέμπαρη, το γένος Παπάζογλου, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1915. Φοίτησε στο Παρθεναγωγείο Τάρσης Βαρείδου και στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο. Μετακόμισε οικογενειακά στη Θεσσαλονίκη, όπου κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου υπήρξε εθελόντρια του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Παντρεύτηκε με τον Γιώργο Νέμπαρη το 1941 και τον ακολούθησε στη Μέση Ανατολή, από όπου επαναπατρίστηκε το 1945. Εργάστηκε για χρόνια στην Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Η Ελένη Παπάζογλου γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη το 1916 (;). Φοίτησε στα Εκπαιδευτήρια Φερίκιοϊ και στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο. Μετακόμισε οικογενειακά στη Θεσσαλονίκη όπου και έζησε. Σπούδασε πιάνο με τον Λώρη Μαργαρίτη. Εργάστηκε από το 1952 έως το 1990 στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης ως καθηγήτρια πιάνου. Πολλοί μαθητές της ακολούθησαν καριέρα σολίστ με υψηλές διακρίσεις. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 2014.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Ο Γιώργος Νέμπαρης γεννήθηκε στην Αμφιλοχία το 1901. Αποφοίτησε από το Στρατιωτικό Σχολείο Επιμελητείας και Διαχειρίσεως ως Ανθυπολοχαγός Διαχειρίσεως το 1922. Πολέμησε στην Αλβανία στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Το 1942 έφυγε από την Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας και Τουρκίας για την Μέση Ανατολή όπου υπηρέτησε στην 1η και τη 2η Ταξιαρχία. Δημοκρατικών φρονημάτων, έζησε από κοντά τις εξεγέρσεις που σημειώθηκαν στις τάξεις του Ελληνικού Στρατού. Αν και διαφωνούσε με το κίνημα του Απριλίου του 1944, συνελήφθη ως πρωταίτιός του και κλείστηκε στις φυλακές του Μουσταφά Μπάρακς, του Κασασίν και του Γκεμπέιτ. Καταδικάστηκε τον Ιούλη του 1944 από έκτακτο στρατοδικείο σε ισόβια κάθειρξη και στρατιωτική καθαίρεση. Δεν βρέθηκαν στοιχεία για το πότε απελευθερώθηκε, πότε γύρισε στην Ελλάδα και για τη μεταπολεμική σταδιοδρομία του. Αποστρατεύθηκε με το βαθμό του Ταγματάρχη. Παντρεύτηκε με τη Θάλεια Νέμπαρη το 1941. Μέλος της Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης μεταπολεμικά, πέθανε το 1987.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Ο Γεώργιος Μπούσιος (Γρεβενά, 1875 – Αθήνα, 1929) ήταν από τους πρωτοπόρους του Μακεδονικού Αγώνα στην περιφέρειά του. Βουλευτής στο οθωμανικό κοινοβούλιο το 1908, μέλος της «Οργανώσεως Κωνσταντινουπόλεως» υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των εθνοτήτων της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το 1915 εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Κοζάνης στο ελληνικό κοινοβούλιο, ως ηγετικό στέλεχος του ανεξάρτητου συνδυασμού του Ίωνα Δραγούμη. Ανέλαβε μάλιστα την ηγεσία του συνδυασμού μετά τη δολοφονία του τελευταίου. Βουλευτής για μακρύ χρονικό διάστημα (1915-1922, 1926-1928) φιλοβασιλικός αλλά αντίθετος του Γούναρη, αρνήθηκε την πρόταση να σχηματίσει κυβέρνηση τον Μάρτιο του 1922. Ανέλαβε ωστόσο υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Τριανταφυλλάκου, μετά την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου. Η οικογένεια Μπούσιου κατείχε κτήματα στην περιοχή των Γρεβενών, όπου καλλιεργούσε καπνά, σιτηρά, οπωροκηπευτικά κ.ά.

Η Ρούλα Παπαδημητρίου γεννήθηκε το 1913 στην Θεσσαλονίκη. Κόρη του Μιχαήλ Βαρέλλα, εμπόρου φαρμάκων, φοίτησε στο παρθεναγωγείο Στ. Νούκα- Αγλαΐας Σχινά και στο κολλέγιο Ανατόλια. Παντρεύτηκε τον Αλέκο Παπαδημητρίου με τον οποίο έκαναν τρία παιδιά: τον Στάθη (1939-1996), τον Μιχάλη (1942-) και τον Γιώργο Παπαδημητρίου (1944-2009, γνωστό συνταγματολόγο και βουλευτή Επικρατείας).
Η Παπαδημητρίου, με το ψευδώνυμο Αφροδίτη της Μήλου, δημοσίευσε εφηβικές της συνεργασίες στη Διάπλαση των Παίδων. Από το 1952 ως το 1996 εξέδιδε το Περιοδικό Ελληνίδων Βορείου Ελλάδος, το οποίο κάλυπτε λογοτεχνικά, ιστορικά, κοινωνικά και λαογραφικά θέματα καθώς και θέματα σχετικά με τη θέση της γυναίκας στη νεοελληνική ιστορία και κοινωνία.
Μεταπολεμικά έδωσε πολλές διαλέξεις σε πόλεις της Ελλάδος και στο εξωτερικό. Υπήρξε τακτική συνεργάτης για πολλά χρόνια των Ραδιοφωνικών Σταθμών Αθηνών και Θεσσαλονίκης, όπου παρουσίαζε εκπομπές ποικίλου περιεχομένου. Συνεργάστηκε ακόμη με την Αντιγόνη Μεταξά (Θεία Λένα), για τη ραδιοφωνική εκπομπή της τελευταίας που είχε τίτλο «Καλημέρα Παιδιά».
Η Παπαδημητρίου συμμετείχε σε πλήθος φιλανθρωπικών σωματείων και οργανώσεων. Δραστηριοποιήθηκε έντονα για τον επαναπατρισμό παιδιών του «παιδομαζώματος» καθώς και για την αναγνώριση πολιτικών δικαιωμάτων στις γυναίκες. Η ίδια υπήρξε υποψήφια βουλευτής Θεσσαλονίκης με το Κόμμα των Προοδευτικών του Σπύρου Μαρκεζίνη το 1956.
Έγραψε μελέτες, διηγήματα, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και πλήθος άρθρων. Το πεζογραφικό της έργο επικεντρώνεται στην πόλη της Θεσσαλονίκης και τη νεότερη ιστορία της, τον Μακεδονικό Αγώνα καθώς και τον κυπριακό ελληνισμό. Συνεργασίες της δημοσιεύθηκαν σε πλήθος περιοδικών και εφημερίδων. Τιμήθηκε με πλήθος παρασήμων και διακρίσεων. Πέθανε το 2005.
Ορισμένα από τα έργα της:

• Αγώνας για τη λευτεριά, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1970.
  -Στη δοξασμένη γη της Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 1980.
  -Θεσσαλονίκη, φωτεινές μνήμες, Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις, Θεσσαλονίκη 1985.
  -Μακεδονία, γη του ηρωισμού και της θυσίας, Θεσσαλονίκη 1989.
  -Η Εκκλησία στον Μακεδονικό Αγώνα, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1991.
  -Ανατολική Μακεδονία, βωμός ελευθερίας, Σάκκουλας, Αθήνα-Κομοτηνή 1996.
  -Στον ίσκιο του Λευκού Πύργου, Εξάντας, Αθήνα 2003.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό και δημοσιεύματα του αρχείου.

Ο Λάμπρος Ανδρέου Παραράς γεννήθηκε στα Βουρλά της Μικράς Ασίας το 1893. Είχε καταγωγή από τη Νάξο από την πλευρά του πατέρα του και από τη Μάνη από τη μεριά της μητέρας του.
Παρακολούθησε μαθήματα στην Αναξαγόρειο Σχολή Βουρλών και στη συνέχεια με τη βοήθεια του Δημήτριου Γληνού εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη και συνέχισε τις σπουδές του στο Ελληνογερμανικό Λύκειο του Κυριάκου Γιαννίκη. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και παρακολούθησε μαθήματα ως ακροατής στο Καίμπριτζ της Αγγλίας και στο Κολούμπια της Νέας Υόρκης.
Εργάστηκε στη Τράπεζα της Ανατολής και αργότερα στην Χριστιαννική Αδελφότητα των Νέων στην Αθήνα ως διευθυντής στο τμήμα των εφήβων για δέκα χρόνια. Πρώτος ο Παραράς μαζί με κάποιους Αμερικάνους συναδέλφούς του εισήγαγαν στην Ελλάδα το θεσμό των παιδικών κατασκηνώσεων. Εργάστηκε ακόμα στην Αναργύρειο Σχολή Σπετσών. Σημαντικό σταθμό στην πορεία του αποτελεί το Αμερικάνικο Κολλέγιο Ανατόλια στη Θεσσαλονίκη, όπου εργάστηκε για 28 χρόνια ως καθηγητής και γυμνασιάρχης.
Συνεργάστηκε με πληθώρα περιοδικών και εφημερίδων στη Σμύρνη και τα Βουρλά, στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα. Πολλές συνεργασίες του δημοσιεύθηκαν στις εφημερίδες Προσφυγικός Κόσμος και Μικρασιατική Ηχώ. Έγραψε μελέτες, άρθρα, χρονογραφήματα και διηγήματα και ασχολήθηκε με τη μετάφραση. Πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Ομίλου Φιλοτεχνών Σμύρνης (1916-1922). Ακόμη υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής των Μικρασιατικών Χρονικών περιοδικού της Ένωσης Σμυρναίων. Έδωσε πλήθος διαλέξεων για σημαντικούς Έλληνες λογοτέχνες.
Παντρεύτηκε την Τούλα Βασιλείου Κάη, καθηγήτρια μαθηματικών, με καταγωγή από τα Φιλιατρά.
Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Βιογραφικό Λάμπρου Παραρά στην εφημερίδα Προσφυγικός Κόσμος, 9.7.1967 και υλικό του αρχείου.

Ο πολιτικός και δημοσιογράφος Μιχάλης Κύρκος (του Κωνσταντίνου) γεννήθηκε το 1893 (27/7) στο Σιδηροχώρι (Σαμάκοβο) της Ανατολικής Θράκης. Μετά τις γυμνασιακές του σπουδές στη Μεγάλη του Γένους Σχολή στην Κωνσταντινούπολη, συνέχισε τις σπουδές του στην Ανώτατη Εμπορική Σχολή Ελβετίας. Το 1918 παντρεύτηκε στο Ηράκλειο την Ιωάννα Θαλασσινού και απέκτησε μαζί της τρεις γιους τον Κύρκο (Τάκη), τον Κώστα και τον Λεωνίδα. Την περίοδο 1914-1923 διετέλεσε διευθυντής μέσων εμπορικών σχολών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Από το 1923 άρχισε να ασχολείται με την πολιτική. Εκλέχθηκε βουλευτής και διετέλεσε Υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας και Υγιεινής την περίοδο 1926 -1928 και 1934-1935 με βασική μέριμνα την αποκατάσταση των προσφύγων. Ιδρυτής του Δημοκρατικού Ριζοσπαστικού Κόμματος (ΔΡΚ) προσχώρησε στον πολιτικό Συνασπισμό του ΕΑΜ το 1945. Την περίοδο 1947-1950 φυλακίστηκε και στάλθηκε στο στρατόπεδο της Μακρονήσου. Την μεταπολεμική περίοδο εκλέχθηκε βουλευτής συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ και υπήρξε σημαντικό στέλεχος της Ελληνικής Επιτροπής για την διεθνή Ύφεση και την Ειρήνη. Πέθανε στην Αθήνα το 1967.

Ο πολιτικός, οικονοµολόγος και συγγραφέας Αλέξανδρος Μυλωνάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1881. Σπούδασε νοµικά και οικονοµικά στα Πανεπιστήµια Αθηνών και Βερολίνου και χρηµάτισε Γενικός Γραµµατέας των Υπουργείων Οικονοµικών και Γεωργίας την περίοδο 1912-1919. Υπήρξε µέλος της Κοινωνιολογικής Εταιρείας και πολιτεύθηκε µε το Κόµµα των Φιλελευθέρων. Εξελέγη βουλευτής Αθηνών και Ιωαννίνων την περίοδο 1923-1928 και διετέλεσε, την ίδια περίοδο τέσσερις φορές Υπουργός Γεωργίας και Υφυπουργός Οικονοµικών ενώ το 1929 υπήρξε ο ιδρυτής του Αγροτικού Κόµµατος. Στην συνέχεια επανεκλέχθηκε βουλευτής Ιωαννίνων στις διαδοχικές εκλογικές αναµετρήσεις ως την δικτατορία του Μεταξά. Το 1938 εκτοπίστηκε στην Ικαρία και στις αρχές του 1944 διέφυγε στην Μέση Ανατολή. Συµµετείχε στην διάσκεψη του Λιβάνου και ανέλαβε το Υπουργείο Ναυτικών στην εξόριστη κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Διετέλεσε Υπουργός Οικονοµικών στην Κυβέρνηση Πλαστήρα το 1945 και το 1950 αποσύρθηκε από την πολιτική. Την περίοδο 1951-1953 χρηµάτισε διοικητής της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδας. Έγραψε µεγάλο αριθµό έργων, µονογραφιών και άρθρων πολιτικού, νοµικού, οικονοµικού και αγροτικού περιεχοµένου.

Συνταγματολόγος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πολιτικός. ∆ιδάκτωρ της Νοµικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1915, ο Αλ. Σβώλος εργάστηκε την περίοδο 1917-1920 ως ∆ιευθυντής Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Το 1921-1922 διορίστηκε Ανώτερος Αντιπρόσωπος της Ελληνικής ∆ιοικήσεως στην Προύσσα της Μικράς Ασίας. Υφηγητής Γενικής Πολιτειολογίας, εξελέγη το 1929 τακτικός καθηγητής της έδρας του Συνταγµατικού ∆ικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, από την οποία, λόγω των ιδεών του, διώχτηκε πολλές φορές (1935, 1936, 1943, 1945). ∆ιετέλεσε Πρόεδρος της Ένωσης υπέρ της Αυτοδιοίκησης, της Κεντρικής Επιτροπής ∆ηµοκρατικού Αγώνα και της Ένωσης υπέρ των Ελευθεριών του ανθρώπου και του πολίτη. Τον Απρίλη του 1944, ανέλαβε την Προεδρία της ΠΕΕΑ. Μετείχε στη διάσκεψη του Λιβάνου και στη συνέχεια διετέλεσε Υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, από την οποία παραιτήθηκε την 1η Δεκεμβρίου του 1944. Μετά τα ∆εκεµβριανά αποχώρησε από τον συνασπισµό του ΕΑΜ και το 1946 διώχτηκε οριστικά από το Πανεπιστήµιο. Από τότε, ασχολήθηκε αποκλειστικά με την πολιτική ως πρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόµµατος - ΕΛ∆. Εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης το 1950 από τις γραµµές της ∆ηµοκρατικής Παράταξης και το 1953 στις αναπληρωματικές εκλογές. Πέθανε στην Αθήνα το 1956.

Ο Νικόλαος Σµπαρούνης Τρίκορφος φοίτησε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών και ειδικεύθηκε στη χειρουργική. Ως στρατιωτικός ιατρός συµµετείχε ενεργά στους πολέµους της περιόδου 1912-1922 (Βαλκανικοί Πόλεµοι, Α΄ Παγκόσµιος Πόλεµος, Ουκρανική εκστρατεία, εκστρατεία στο Σαγγάριο). ∆ιευθυντής του Χειρουργικού Τµήµατος του Γαλλικού Νοσοκοµείου Αθηνών (1926-1929) και του Ευαγγελισµού (1930- 1941). ∆ιαδέχθηκε τον καθηγητή Μαρίνο Γερουλάνο στη διεύθυνση της οµώνυµης ιδιωτικής κλινικής, η οποία µετονοµάσθηκε σε Κλινική Σµπαρούνη και αργότερα σε Γερουλάνειο Ίδρυµα (1941-1966). Συνέληφθη από τους Γερµανούς τον Ιούνιο του 1944, αλλά απέδρασε στο Κάιρο, όπου ανέλαβε την εκπροσώπηση της ελληνικής κυβέρνησης στην UNRRA. Συµµετείχε ως Υπουργός Υγιεινής στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του ναυάρχου Πέτρου Βούλγαρη (1945) και Υπουργός Κοινωνικής Προνοίας στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Στυλιανού Μαυροµιχάλη (1963). Πέθανε στην Αθήνα το 1966.

Χρονολόγιο

1864 (23 Αυγούστου) Γέννηση στις Μουρνιές Κυδωνίας
1887 Αποφοίτηση από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών
1897 Πρόεδρος της Επαναστατικής Συνέλευσης των Κρητών
1898 Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής των Κρητών
1899 Σύμβουλος (υπουργός) Δικαιοσύνης του ύπατου αρμοστή Κρήτης πρίγκιπα Γεωργίου
1901 Παραίτηση (απόλυση) από τη θέση του συμβούλου. Αρχηγός των αντιδρώντων στην αυταρχική πολιτική του Γεωργίου
1905 Αρχηγός της Επανάστασης του Θέρισου
1910 Πρόεδρος της Συντακτικής Συνέλευσης και πρωθυπουργός της Κρήτης. Πρωθυπουργός της Ελλάδας, υπουργός Στρατιωτικών και Ναυτικών
1912 Βασικός πρωτεργάτης της Βαλκανικής Συνεννόησης εναντίον της Τουρκίας
1913 Υπογράφει τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου και των Αθηνών
1916 Μέλος της Τριανδρίας της Εθνικής Άμυνας στη Θεσσαλονίκη
1917 Πρωθυπουργός και υπουργός Στρατιωτικών
1919 Μέλος της Ακαδημίας Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών της Γαλλίας. Υπογράφει τη Συνθήκη του Neuilly
1920 Υπογράφει τη Συνθήκη των Σεβρών
1923 Υπογράφει τη Συνθήκη της Λωζάννης
1924 (Ιανουάριος-Φεβρουάριος) Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης και πρωθυπουργός. Παραιτείται και αναχωρεί για το Παρίσι
1928 Πρωθυπουργός της Ελλάδας
1930 Υπογράφει στην Άγκυρα το Σύμφωνο ελληνοτουρκικής φιλίας
1932 (Μάιος) Παραίτηση της κυβέρνησης Βενιζέλου
1932 (Ιούνιος) Σχηματίζει νέα κυβέρνηση
1933 Σχηματίζει την τελευταία του κυβέρνηση
1936 (18 Μαρτίου) Θάνατος στο Παρίσι. Κηδεύεται στο Ακρωτήρι Χανίων

Γιός του ιατρού της Αγιάς Κων/νου Καλλέργη και της Χαρίκλειας Δάλλα (αδελφής του πολιτικού Μιλτιάδη Δάλλα). Η οικογένειά του καταγόταν από την οικογένεια των Καλλέργηδων της Κρήτης. Παππούς του ήταν ο στρατιωτικός Ι. Καλλέργης (αδελφός του στρατηγού Δημητρίου Καλλέργη).
Σπούδασε στην Αθήνα και το 1919-1922 συμμετείχε στη Μικρασιατική εκστρατεία υπηρετώντας ως έφεδρος αξιωματικός. Όταν επέστρεψε στην Αγιά άσκησε την ιατρική, όπου διακρίθηκε για την επιστημονική του κατάρτιση και παράλληλα για την κοινωνική του προσφορά. Επί πολλά χρόνια διετέλεσε πρόεδρος των σχολικών Επιτροπών της Αγιάς και το 1933 εκλέχτηκε πρόεδρος της Κοινότητας.
Την περίοδο της Κατοχής εντάχθηκε στο Αντιστασιακό κίνημα. Τον Οκτώβριο του 1943 συνελήφθη στην Αγιά μαζί με άλλους πατριώτες αξιωματικούς και επιστήμονες. Τους μετέφεραν στη Πάτρα και από εκεί τους επιβίβασαν σε ιταλικό μεταγωγικό για την Ν. Ιταλία. Όμως το μεταγωγικό που τους μετέφερε στην Ιταλία τορπιλίστηκε από τα συμμαχικά στρατεύματα και πολλοί Αγιώτες χάθηκαν. Ο Λέων Καλλέργης στάθηκε τυχερός. Ένα τυχαίο περιστατικό υγείας έγινε αφορμή να μην επιβιβαστεί το βράδυ εκείνο στο μοιραίο καράβι.(ο Λ. Καλλέργης είπε σε πολύ φιλικό πρόσωπο ότι τον κατέβασε ένας Ιταλός γιατρός, που ήταν γνωστός του, επειδή ήξερε ότι το καράβι επρόκειτο να τορπιλιστεί). Τα Χριστούγεννα του ΄43 επέστρεψε στην Αγιά και συμμετείχε στο Αντιστασιακό κίνημα. Ήταν δραστήριο μέλος της Λαϊκής Αυτοδιοίκησης που είχε στο μεταξύ εγκαθιδρυθεί στην περιοχή της Αγιάς, ως υπεύθυνος της λειτουργίας των σχολείων, της σίτισης των μαθητών, και γενικά όλων των ομάδων του πληθυσμού που αντιμετώπιζαν οξυμένα προβλήματα επιβίωσης. Το 1944 εκλέχθηκε Αντιπρόσωπος της Επαρχίας Αγιάς στο Α΄ Εθνοσυμβούλιο στις Κορυσχάδες Ευρυτανίας.
Μετά την Απελευθέρωση ξανάρχισε να εργάζεται στην Αγιά μέχρι το 1965. Γύρω στα 1970, συνταξιούχος πια, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα στο Ξενοδοχείο «Παγγαίο», στην Ομόνοια, του Αγιώτη Τσούγκαρη.
Πέθανε στην Αθήνα, ανύπαντρος, σε ηλικία 86 ετών και κηδεύτηκε στη Αγιά στις 18 Οκτ 1982.
Η μόνη του περιουσία στην Αγιά ήταν ένα οίκημα με δύο δωμάτια (το ένα χρησιμοποιούσε ως ιατρείο και το άλλο ως υπνοδωμάτιο). Κατεδαφίστηκε το 2005 γιατί ήταν ετοιμόρροπο. Επιπλέον είχε ακόμη ένα οικόπεδο αξίας 550.000 δρχ, το οποίο δώρισε στο Ηρακλείδιο Ίδρυμα (Γηροκομείο στην Αγιά). Άφησε ένα σημαντικό προσωπικό αρχείο (αλληλογραφία, φωτογραφίες, βιβλία) που φυλάσσεται στα ΓΑΚ-Αγιάς.

O Μιλτιάδης Δάλλας, ηπειρωτικής καταγωγής γεννήθηκε στην Αγιά το 1860. Ήταν γιος του πρώτου Δημάρχου της Αγιάς μετά την απελευθέρωση το 1881, του Ιωάννη Δάλλα, νομικός, συμβολαιογράφος και βουλευτής. Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα νομικά. Το 1890 και 1893 εκλέχτηκε βουλευτής και ήταν από τους πρώτους μαζί με το Γ. Φιλάρετο που έθεσαν το ζήτημα της αποκατάστασης των κολλήγων της Θεσσαλίας. Διετέλεσε Νομάρχης Τρικάλων και το 1911 υποψήφιος του βενιζελικού κόμματος στο νομό Λάρισας. Από το 1917 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου ασχολήθηκε με τη δικηγορία .
Πνεύμα ανήσυχο, άνθρωπος ευρείας μόρφωσης και ιδιαίτερης ευαισθησίας σε θέματα διάσωσης και συγκέντρωσης τοπικών δημοσίων και ιδιωτικών εγγράφων, συγκέντρωσε με ιδιαίτερη φροντίδα και προσοχή έγγραφα κοινοτικά, εκκλησιαστικά, οικογενειακά κ.ά. και συγκρότησε το ιδιωτικό του Αρχείον Ιστορικόν, το οποίο εκτείνεται χρονικά από το 1750 έως το 1950.

Ο Δημήτριος Ηρακλείδης ήταν γόνος σημαντικής και μεγάλης αγιώτικης οικογένειας εμπόρων και πολιτικών τοπικής εμβέλειας. Ο πατέρας του Αχιλλέας Ηρακλείδης υπήρξε σωματάρχης στην τελευταία θεσσαλική εξέγερση του 1877-1878 και αργότερα Πρόεδρος της Κοινότητας Αγιάς από το 1912 έως το θάνατό του το 1919, ενώ ο θείος του Δημήτριος Νικολάου Ηρακλείδης ήταν ο πρώτος διορισμένος Δήμαρχος Δωτίου (1881-1883).
Γεννήθηκε στην Αγιά το 1880, φοίτησε στο Δημοτικό και το Ελληνικό Σχολείο Αγιάς και τελείωσε τις γυμνασιακές σπουδές στη Θεσσαλονίκη. Διορίστηκε υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών και το 1917 ορίστηκε εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών της Κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης στη Θεσσαλία. Το 1923 εκλέχτηκε Βουλευτής με τη βενιζελική παράταξη και ακολούθησε την ομάδα των Ριζοσπαστών αγροτιστών του Αλεξ. Παπαναστασίου, στην οποία εξελίχτηκε σε σημαίνον στέλεχος. Το 1932 διετέλεσε υφυπουργός στην κυβέρνηση του Παπαναστασίου, ως Υφυπουργός Προεδρίας. Στα χρόνια της μεταξικής δικτατορίας εκτοπίστηκε για δύο χρόνια στην Αλόννησο και κατόπιν τέθηκε σε κατ΄ οίκον περιορισμό στην Αγιά. Τελευταία πολιτική του δραστηριότητα ήταν στα πλαίσια της ΕΠΕΚ του Νικολάου Πλαστήρα, στην οποία κατέλαβε το αξίωμα του Προέδρου της Εκτελεστικής Επιτροπής. Πέθανε το 1956 αφήνοντας όλη του την περιουσία για την ανέγερση και λειτουργία του Γηροκομείου Αγιάς.

Γενικός Διοικητής Ηπείρου και Ύπατος Αρμοστής της Ελλάδας στη Σμύρνη. Στενός συνεργάτης του Ελευθερίου Βενιζέλου. Το 1905 συμμετείχε στο κίνημα του Θερίσου γεγονός για το οποίο και φυλακίστηκε. Μετά την αποφυλάκισή του αναμείχθηκε στη δημόσια ζωή αναλαμβάνοντας διάφορα αξιώματα όπως του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου Ηρακλείου. Το 1917 γίνεται γενικός διοικητής Ηπείρου και αργότερα Ύπατος Αρμοστής Σμύρνης.

Διπλωματικός ακόλουθος σε Αγίους Σαράντα, Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Ρόδο, Ρώμη, Παρίσι, Κάιρο, Μασσαλία, Καμπέρα Αυστραλίας, Βιέννη, Αυστρία κ.α.

Έλληνας αεροπόρος, αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού και αργότερα καλλιτέχνης και ηθοποιός.
Το 1917 κατατάχτηκε ως σημαιοφόρος στην Ναυτική Αεροπορική Υπηρεσία. Κατά το διάστημα 1917-1918 συμμετείχε σε αεροπορικές επιχειρήσεις στο Μακεδονικό Μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας (1919-1922), συμμετείχε σε επιχειρήσεις με τη "Ναυτική Αεροπορική Μοίρα Σμύρνης". Σε μία από τις αποστολές που ανέλαβε, στις 25 Ιουνίου 1920, με αεροσκάφος B.E.2e, εκτέλεσε αναγνώριση στον τομέα Προύσας - προσβάσεων όρους Ολύμπου Βιθυνίας - Μουδανιών. Αφού εξακρίβωσε τις θέσεις των ελληνικών στρατευμάτων, που προήλαυναν δυτικά της Προύσας, πέταξε πάνω από την ίδια πόλη και εκτέλεσε παράτολμη προσγείωση, στον περίβολο της εκεί Οθωμανικής Στρατιωτικής Ακαδημίας, όπου ύψωσε στον ιστό της την Ελληνική σημαία και στη συνέχεια απογειώθηκε. Για αυτή την ενέργεια έλαβε το προσωνύμιο Πορθητής της Προύσας. Ο Βελούδιος συμμετείχε σε αεροπορικές αποστολές μέχρι και τη λήξη των πολεμικών επιχειρήσεων στη Μικρά Ασία, με τα "Προκεχωρημένα Αεροπορικά Σμήνη Μετώπου", ενώ τον Σεπτέμβριο του 1921 του απονεμήθηκε ο Πολεμικός Σταυρός Γ' Τάξης. Το 1923 απομακρύνθηκε από τις ένοπλες δυνάμεις, αλλά επανήλθε το 1927. Αποστρατεύτηκε τελικά ως αντιπλοίαρχος το 1934.
Παράλληλα, εκτός της στρατιωτικής σταδιοδρομίας, ο Αθανάσιος Βελούδιος συμμετείχε ως συνεργάτης του Άγγελου Σικελιανού στις Δελφικές Εορτές, το 1927 και 1930. Συγκεκριμένα, το 1927, κλήθηκε από την Εύα Πάλμερ-Σικελιανού (κατόπιν γνωριμίας και σύνδεσής του με το ζεύγος Σικελιανού) να παρουσιάσει στις Δελφικές Εορτές του 1927 τον «Αρχαίο Ελληνικό Πυρρίχιο χορό», διδάσκοντας ο ίδιος ως «χορογράφος και ρυθμοδότης» («εκρατούσα μόνος μου το σωστό μέτρον, με ένα τύμπανον», θα γράψει σ’ ένα του κείμενο) τα βήματα και την κινησιολογία του αρχαίου πολεμικού χορού σε νέους της εποχής (υπήρχαν και απλοί έφηβοι, μέλη μιας ομάδας «Αθηναίων Προσκόπων», και «αληθινοί Οπλίτες που μου εδάνεισεν ο Βασιλικός Ελληνικός Στρατός», όπως θυμάται ο ίδιος ο Βελούδιος, ως συμμετέχοντες στις χορευτικές ομάδες). Η αρχική επιτυχία των πρώτων εορτών του ζεύγους Σικελιανού οδήγησε στην επανάληψη της διδασκαλίας και παρουσίασης του Πυρριχίου το 1930, με υπεύθυνο και αυτήν την φορά τον ίδιο. Η έμπνευση και οι σχετικές γνώσεις του Βελουδίου για την διδασκαλία της «Πυρριχίου Στρατιωτικής Ορχήσεως» (κατά δήλωσή του) στις Δελφικές Εορτές προήλθαν, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, από «εν είδη στιγμιοτύπων απεικονίσεις σε αρχαία κλασικά βάζα (Δούριδος Εξεκίου κλπ.), από φιγούρες ορχουμένων αρχαίων Ελλήνων και κυρίως από «τα πατήματα» των Νεοελλήνων με τον χορόν των […]».
Αργότερα, συμμετείχε ως ηθοποιός στις ταινίες: «Γαλήνη» (1958) του Γρέγκορι Μαρκόπουλου, «Η Χρυσομαλλούσα» (1978) του Τώνη Λυκουρέση, «Ελευθέριος Βενιζέλος 1910–1927» (1980) του Παντελή Βούλγαρη, «Μανία» (1985), και «Ταξίδι του μέλιτος» (1979) του Γιώργου Πανουσόπουλου.

Ναύαρχος, πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους, στη Μικρασιατική Εκστρατεία και στην συνέχεια ανέλαβε διάφορες διοικητικές θέσεις στο ναυτικό μεταξύ των οποίων και την αρχηγεία του στόλου. Παντρεύτηκε την Ελένη Ζλατάνου (κόρη της Αικατερίνης) και απέκτησαν τέσσερα παιδιά: την Ειρήνη (Ιρέν), τη Λίλιαν, την Αλεξάνδρα (Αλέκα) και τον Γρηγόριο.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: εγκυκλοπαίδεια Ήλιος, υλικό του αρχείου, αρχείο Ρωξάνης Φέσσα]

Ο Παύλος Κουντουριώτης γεννήθηκε στην Ύδρα στις 9 Απριλίου 1855. Παρακολούθησε εγκύκλιες σπουδές στην Αθήνα και το 1874 κατατάχθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό ως δόκιμος. Το 1884 προάχθηκε σε υποπλοίαρχο και το 1886 συμμετείχε ως κυβερνήτης κανονιοφόρων σε αποστολή στην Πρέβεζα. Στις αρχές του 1897 στάλθηκε με τον ατμομυοδρόμωνα “Αλφειό” στην επαναστατημένη Κρήτη όπου απειλήθηκε , αλλά αρνήθηκε να υποχωρήσει στις απαιτήσεις των ναυάρχων των Μεγάλων Δυνάμεων και αργότερα στον ελληνοτουρκικό πόλεμο αντιμετώπισε τους Τούρκους στον Πλαταμώνα. Το 1899 έγινε αντιπλοίαρχος και ανέλαβε κυβερνήτης του ευδρόμου “Ναύαρχος Μιαούλης” με το οποίο και πραγματοποίησε το 1901 το πρώτο υπερατλαντικό ταξίδι ελληνικού πολεμικού σκάφους. Ακολούθησαν η τοποθέτησή του ως υπασπιστή του βασιλιά Γεωργίου Α΄ (1905), η προαγωγή του σε πλοίαρχο (1909) και η τοποθέτηση του ως αρχηγού του ελληνικού στόλου (1912). Οι επιτυχημένες ναυτικές επιχειρήσεις που ανέλαβε εναντίον των Τούρκων στους Βαλκανικούς Πολέμους κατοχύρωσαν την κυριαρχία της Ελλάδας στο Αιγαίο. Διετέλεσε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Στ.Σκουλούδη (Οκτώβριος 1915-Ιούνιος 1916) και ως ένθερμος οπαδός της πολιτικής του Βενιζέλου συμμετείχε στο κίνημα της Θεσσαλονίκης τον Αύγουστο του 1916 ως μέλος της τριανδρίας (Βενιζέλος-Δαγκλής-Κουντουριώτης). Τον Ιούνιο του 1917 ανέλαβε και πάλι το υπουργείο Ναυτικών όπου παρέμεινε μέχρι το Δεκέμβριο του 1919 οπότε αποστρατεύθηκε με το βαθμό του ναυάρχου. Ανέλαβε το αξίωμα του αντιβασιλέα δύο φορές (Οκτώβριος-Νοέμβριος 1920 και Δεκέμβριος 1923-Μάρτιος 1924) και του προσωρινού προέδρου της Δημοκρατίας. Επί δικτατορίας Παγκάλου υποχρεώθηκε να παραιτηθεί αλλά επανήλθε στη θέση του τον Αύγουστο του 1926 μετά την αποκατάσταση των κοινοβουλευτικών θεσμών (βλέπε επιστολές Θ.Πάγκαλου και Γ.Κονδύλη προς Κουντουριώτη). Εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας τον Μάϊο του 1929 αλλά λίγους μήνες αργότερα παραιτήθηκε για λόγους υγείας και αποσύρθηκε από τη δημόσια ζωή. Αποπειράθηκαν να τον δολοφονήσουν δύο φορές τον Νοέμβριο του 1920 και τον Αύγουστο του 1926.
Παντρεύτηκε το 1889 την Αγγελική Πετροκόκκινου με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά: τον Θεόδωρο, σύζυγο Ευφημίας Δ.Καλλέργη, την Λουκία, σύζυγο Αλέξανδρου Στεφάνου και την Δέσποινα, σύζυγο Εμμανουήλ Λαμπρινούδη. Όταν πέθανε η πρώτη του γυναίκα παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο την Ελένη Γερ.Κούππα.
Ο Παύλος Κουντουριώτης πέθανε στις 24 Αυγούστου 1935 στο Παλαιό Φάληρο και ενταφιάστηκε στην Ύδρα.

Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Πρωτότοκος γιος του εμποροκτηματία Μιχάλη Καζαντζάκη (1856-1932) και της Ελένης Χριστοδουλάκη (1862-1932). Είχε ακόμη δύο αδελφές και έναν αδελφό, που πέθανε σε βρεφική ηλικία. Πέρασε τα παιδικά και τα εφηβικά του χρόνια στην Κρήτη με κάποια σύντομα διαλείμματα, τα οποία συνδέθηκαν κυρίως με τις ταραγμένες περιόδους της ιστορίας του νησιού: Τα γεγονότα του 1889 στην Κρήτη γίνονται η αιτία της προσωρινής του διαμονής στον Πειραιά, ενώ λόγοι σπουδών τον υποχρέωσαν να μετακινηθεί εκ νέου, στη Νάξο αυτή τη φορά, όπου φοιτά στην εκεί Γαλλική Εμπορική Σχολή (1897-1899). Η Κρήτη, εντούτοις, υπήρξε αναμφίβολα το πρώτο «σχολείο» του Καζαντζάκη, ο πρώτος χώρος όπου αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον κόσμο, τους ανθρώπους, τα χρώματα, τις μυρωδιές. Κατά δική του ομολογία, οι πρώτες εκείνες εμπειρίες υπήρξαν καθοριστικές, όχι μόνο για τη μετέπειτα λογοτεχνική του παραγωγή, αλλά και τη διαμόρφωση ολόκληρης της κοσμοθεωρίας του.

Για τον Καζαντζάκη, ο κύκλος της Κρήτης έκλεισε το 1902, έτος έγγραφής του στη Νομική Σχολή, από την οποία αποφοίτησε τέσσερα χρόνια αργότερα με «άριστα». Το 1907 αναχώρησε για μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Από πολλές απόψεις, η παραμονή του στη γαλλική πρωτεύουσα αποτέλεσε αποκάλυψη, όχι τόσο για την εμβάθυνση στη νομική επιστήμη όσο για τις δραστηριότητές του εκτός αυτής. Το Παρίσι έδωσε στον νεαρό Καζαντζάκη την ευκαιρία να παρακολουθήσει σεμινάρια φιλοσοφίας δίπλα στον μεγάλο δάσκαλο Ανρί Μπεργκσόν – μια μαθητεία που επρόκειτο να αποβεί καθοριστική για τη ζωή του και το έργο του. Έτσι λοιπόν, εάν ο Καζαντζάκης εξελίχθηκε σε λαμπρό λογοτέχνη, η Αθήνα και το Παρίσι προσέφεραν τα πρώτα εργαλεία για την εξέλιξή του αυτή.

Η παραμονή του στη αθηναϊκή πρωτεύουσα σηματοδότησε και την πρώτη δειλή του εμφάνιση στα ελληνικά γράμματα, με το μυθιστόρημα «Όφις και κρίνος», το οποίο αφιερώνει στην πρώτη του σύζυγο, Γαλάτεια Αλεξίου. Ακολούθησε μια σειρά μυθιστορημάτων και θεατρικών έργων (Ξημερώνει, Φασγά, Σπασμένες Ψυχές κ.α.). Η πρώιμη αυτή λογοτεχνική περίοδος ολοκληρώνεται για τον Καζαντζάκη σχεδόν συμβολικά. Το 1910, το έργο του Η Θυσία (το οποίο θα δημοσιευτεί αργότερα με τον τίτλο Ο Πρωτομάστορας) απέσπασε το πρώτο βραβείο στον Λασάνειο Δραματικό Αγώνα. Το εν λόγω έργο διασκευάστηκε σε λιμπρέτο από τον Μανώλη Καλομοίρη, για να παρουσιαστεί ως όπερα στο ευρύ κοινό. Το ίδιο διάστημα, δημοσιεύει δοκίμια και μελετήματα, χρησιμοποιώντας τα ψευδώνυμα Κάρμα Νιρβανή, Ακρίτας και Πέτρος Ψηλορείτης σε γνωστά περιοδικά της εποχής (Νουμάς, Παναθήναια κ.α.). Λίγο αργότερα, η θητεία του στη γαλλική πρωτεύουσα του άνοιξε νέες οδούς έκφρασης, όπως αυτή της μετάφρασης. Ως το 1915, έφερε το ελληνικό κοινό σε επαφή με σπουδαίους ευρωπαίους διανοητές, με τους Νίτσε, Μπύχνερ, Ντάρβιν, καθώς και με σημαντικά έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, όπως αυτό του Πλάτωνα. Καθώς φαίνεται, όλα τον προετοιμάζουν για ένα έργο ζωής – τη μετάφραση της Οδύσσειας: 33.000 δεκαεπτασύλλαβοι στίχοι, χωρισμένοι σε 24 ραψωδίες και περίπου 7.500 αθησαύριστες λέξεις, που δεν απαντώνται σε κανένα ελληνικό λεξικό. Το έργο εκδόθηκε το 1938, μετά από επτά συνολικά γραφές.

Μετά το πέρας των σπουδών του, για μεγάλο διάστημα βιοπορίζεται μέσα από την εργασία του στον ελληνικό Τύπο. Ως εξωτερικός ανταποκριτής μεγάλων εφημερίδων όπως η Ακρόπολις, ο Ελεύθερος Λόγος, ο Ελεύθερος Τύπος και η Καθημερινή, δεν έδωσε μόνο μια σειρά σημαντικών άρθρων αλλά και σημαντικές συνεντεύξεις, όπως εκείνες των δικτατόρων Πρίμο ντε Ριβέρα και Μπενίτο Μουσουλίνι (1926). Εντούτοις, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρωταρχική του ανάγκη παραμένει η έκφρασή του μέσα από την λογοτεχνική γραφή. Το 1928 εξέδωσε το πρώτο του μνημειώδες έργο, την Ασκητική, στην οποία κατόρθωσε να συμπυκνώσει ολόκληρη την κοσμοθεωρία του. Στο μεταξύ, η ακόρεστη δίψα του για γνώση και νέες εμπειρίες έχει βρει διέξοδο σε πολυάριθμα ταξίδια: Άγιον Όρος, Καύκασος, Βιέννη, Βερολίνο, Ιταλία, Κύπρος, Παλαιστίνη, Αίγυπτος, Σινά, Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία, Ισπανία, Τσεχοσλοβακία, Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία, Γιουγκοσλαβία κ.α. Στο πλαίσιο των ταξιδιών αυτών, γνωρίζει πιστούς συντρόφους και συνοδοιπόρους. Ενδεικτικά, αναφέρεται ο φίλος και μετέπειτα κουμπάρος του, Άγγελος Σικελιανός, με τον οποίο, εκκινώντας από το Άγιον Όρος, περιηγήθηκαν ανά την Ελλάδα, αλλά και η δεύτερη και ισόβια πλέον σύντροφός του, Ελένη Καζαντζάκη. Από το 1927 ως το 1961, οι ταξιδιωτικές του αναμνήσεις παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από την τμηματική έκδοση μιας ανθολογίας υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο Ταξιδεύοντας. Στο εξής, όλες οι εμπειρίες – ακόμη και οι πλέον απογοητευτικές – βρίσκουν τη θέση τους στο συγγραφικό του καμβά. Παραδειγματικά, αναφέρονται τα αποτυχημένα εγχειρήματά του να κατεβάσει ξυλεία από το Άγιον Όρος ή η προσπάθεια εκμετάλλευσης ενός λιγνιτωρυχείου στη Μάνη με τον Γιώργη Ζορμπά, τα οποία μετουσιώθηκαν, ωστόσο, σε αριστουργηματικά έργα, όπως το Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1946) ή το Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1954).

Μια διαφορετική πτυχή της ζωής του Καζαντζάκη – ίσως η λιγότερο γνωστή – αφορά στην έντονη πολιτική του δραστηριοποίηση. Το σημείο, δηλαδή, που η πνευματική του παρουσία βρίσκει το ισόποσό της στην πολιτική δράση. Δυο φορές ανέλαβε ανώτερη κυβερνητική θέση: την πρώτη ως γενικός διευθυντής του Υπουργείου Περιθάλψεως, με βασική αποστολή τον επαναπατρισμό των προσφύγων από την περιοχή του Καυκάσου (1919). Τη θέση αυτή διατήρησε ως την εκλογική ήττα των Φιλελευθέρων το 1920, για να επανέλθει πολλά χρόνια αργότερα ως Υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου της κυβέρνησης Σοφούλη (1945-46). Κατά τα φαινόμενα, η εμπλοκή του στη πολιτική ζωή του προσέφερε κυρίως απογοητεύσεις. Το 1929, οι φιλικές σχέσεις που διατηρούσε με το σοβιετικό καθεστώς και η διοργάνωση εκδήλωσης από κοινού με τον Ελληνορουμάνο λογοτέχνη Παναΐτ Ιστράτι υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης στην Αθήνα κατέληξαν στην πρώτη δικαστική του δίωξη. Πρόκειται, ουσιαστικά, για την απαρχή μιας σειράς σφοδρών αντιδράσεων απέναντι στον ίδιο και το έργο του. Αργότερα, την σκυτάλη παίρνει η Εκκλησία: με αιχμή του δόρατος τα έργα του Ασκητική, Ο Καπετάν Μιχάλης (1953) και Ο Τελευταίος Πειρασμός (1955), κατηγορήθηκε αρχικά για αθεΐσμό, ενώ αργότερα η Ιερά Σύνοδος επιχείρησε να επιβάλει την απαγόρευση των βιβλίων του. Παράλληλα, το Βατικανό συμπεριέλαβε τον Τελευταίο Πειρασμό στον περίφημο κατάλογο των απαγορευμένων βιβλίων (Librex Librorum Prohibitorum). Οι αντιδράσεις αυτές πιθανότατα του στοίχισαν την εκλογή στην Ακαδημία Αθηνών με διαφορά δύο μόλις ψήφων, ή το Νόμπελ Λογοτεχνίας, παρά τη διπλή υποψηφιότητά του. Τον Ιούλιο του 1957, ο Καζαντζάκης αναχώρησε για ένα τελευταίο ταξίδι στην Κίνα, ως επίσημος προσκεκλημένος της κυβέρνησης. Κατά την επιστροφή, ασθένησε πολύ σοβαρά. Νοσηλεύτηκε στην Κοπεγχάγη και έπειτα στο Φράιμπουργκ, όπου και κατέληξε στις 26 Οκτωβρίου του 1957.

Επιμέλεια: Ελευθερία Κυφωνίδου

Βαλκανιολόγος, ποιητής.

Σύζυγος της Σοφίας Γεδεών-Καρανικόλα. Γεννήθηκε στην Σύμη στις 25 Ιουλίου του 1911 και πέθανε στην Αθήνα το 1982. Σπούδασε στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε ως φιλόλογος σε ιδιωτικά σχολεία του Πειραιά (1932-1936) και στη συνέχεια έλαβε το επαγγελματικό παιδαγωγικό πτυχίο από το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Δεκέμβριο του 1937 διορίστηκε στην Τήνο και κατόπιν στη Χίο. Το 1938 έλαβε οργανική θέση στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστήμιου Αθηνών όπου υπηρέτησε μέχρι την προαγωγή του σε Γυμνασιάρχη στο Βενετόκλειο Γυμνάσιο Ρόδου, για να παραμείνει ως το 1951. Πολέμησε και τραυματίστηκε στον Πόλεμο του 1940-1941. Το 1943 έλαβε τον τίτλο του διδάκτορος της Φιλοσοφίας με την διδακτορική διατριβή «Εκθέσεις ιδεών εις τα σχολεία της Μέσης Εκπαιδεύσεως». Το 1946 πήρε εκπαιδευτική άδεια και φοίτησε στο Τμήμα Παιδαγωγικών (Teachers’ College) του Yale από όπου πήρε και μεταπτυχιακό δίπλωμα. Το 1951 διορίστηκε Γυμνασιάρχης του Α΄ Προτύπου Γυμνασίου Αρρένων Πειραιώς, όπου υπηρέτησε μέχρι το 1961, οπότε έγινε Γενικός Επιθεωρητής και στην συνέχεια (1965) επόπτης. Μέλος του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου συμμετείχε ενεργά στην μεταρρύθμιση Παπανούτσου. Μετά από επταετή απόλυση (1967-1974) επανήλθε με την πτώση της Δικτατορίας, για να διοριστεί το 1976 πρόεδρος του ΚΕΜΕ, συμβάλλοντας καθοριστικά στην διαμόρφωση της «Μεταρρύθμισης του 1976». Πρωτοστάτησε στην ίδρυση των Σχολών Επιμορφώσεως των λειτουργών της πρώτης και δεύτερης βαθμίδας (ΣΕΛΔΕ και ΣΕΛΜΕ). Συνταξιοδοτήθηκε το 1978. Παράλληλα ασχολήθηκε με θέματα της Σύμης, τόπου καταγωγής του, και γενικότερα της Δωδεκανήσου. Δημοσίευσε σε περιοδικά πολλά άρθρα για εκπαιδευτικά θέματα καθώς και την μονογραφία Το εκπαιδευτικό πρόβλημα της Δωδεκανήσου (1945).

[Πηγές: Φ. 8.3 του αρχείου και λήμμα «Καρανικόλας, Αλέξανδρος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ. 4, Εκδοτική Αθηνών].

Ο Γιώργος Λιόλιος (Βέροια, 1968) σπούδασε δημοσιογραφία και νομικά. Ζει στη Βέροια, όπου εργάζεται ως δικηγόρος. Ασχολείται συστηματικά με την έρευνα της ιστορίας του εβραϊσμού της Ελλάδας. Κείμενα του για την εβραϊκή κοινότητα της Βέροιας δημοσιεύθηκαν κατά καιρούς σε διάφορα περιοδικά έντυπα (στην Ελλάδα και τη Σερβία), σε διαδικτυακούς τόπους, καθώς και στον τιμητικό τόμο για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Ελλάδας.
Κυκλοφορούν τα βιβλία του: Ίχνη εβραϊκής παρουσίας στη Σίφνο (εκδ. Ευρασία), Σκιές της πόλης-Αναπαράσταση του διωγμού των Εβραίων της Βέροιας (εκδ. Ευρασία), Η Βέροια των περαστικών (εκδ. ΕΦΑ Ημαθίας) και οι νουβέλες: Ο αλλόκοτος κόσμος του Γιόνας Τρέσνι (Εκδόσεις του Φοίνικα) και O χωρευτής (εκδ. Το Ροδακιό).

Ο Γιάννης Ταϊπλιάδης γεννήθηκε στη Βέροια όπου και απεβίωσε το 2012. Σπούδασε φωτογραφία. Τακτικό μέλος της Εταιρείας των Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και μέλος του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου της ΟΥΝΕΣΚΟ. Έγραψε έργα για μικρούς και μεγάλους και τα περισσότερα από αυτά παρουσιάστηκαν από ΔΗΠΕΘΕ, από θιάσους του ελεύθερου θεάτρου και πολλούς ερασιτεχνικούς πολιτιστικών συλλόγων. Το έργο του “Και όμως, κάπως έτσι…” τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού στο διαγωνισμό του 1990. Τελευταίο του έργο: “Ο βάλτος είναι πάντα εκεί”. Παρουσιάσθηκε από το ΚΘΒΕ σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας. Τα έτη 1981-82-83 σε τρεις αποστολές στον Πόντο τις οποίες οργάνωσε η Εύξεινος Λέσχη Βεροίας, κατέγραψε κινηματογραφικά και φωτογραφικά σχεδόν όλη την περιοχή του Πόντου. Το 1983 συνελήφθη από την Τουρκική ασφάλεια για κατασκοπεία στην Ορντού (αρχαία Κοτύωρα).

Ο Κωνσταντίνος Φωτιάδης γεννήθηκε στο Άνω Ζερβοχώρι της Νάουσας το 1948, από γονείς πρόσφυγες. Το Δεκέμβριο του 1989 εκλέχτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. λέκτορας της ιστορίας του ελληνισμού της Ανατολής από τον 15ο αιώνα και εξής. Τέλος, το 1997 εκλέχτηκε καθηγητής της Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού στο Α.Π.Θ.. Υπήρξε κοσμήτορας της Παιδαγωγικής Σχολής Φλώρινας, μέλος της οργανωτικής επιτροπής του Α΄ Παγκοσμίου Συμβουλίου του Απόδημου Ελληνισμού, του ΚΕ.ΠΟ.ΜΕ., της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, της Επιστημονικής Επιτροπής του Κέντρου Μελέτης και Ανάπτυξης του Ελληνικού Πολιτισμού της Μαύρης Θάλασσας και της Επιστημονικής Επιτροπής του προγράμματος "Ιάσων" του Α.Π.Θ. για τη διάδοση της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς γεννήθηκε στις 24 Αυγούστου 1851 στον Πύργο της Τήνου. Η οικογένειά του είχε παράδοση στην επεξεργασία του μαρμάρου, αφού ο πατέρας του, Ιωάννης Χαλεπάς, είχε μια από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις μαρμαρογλυπτικής, με δραστηριότητα και παραρτήματα στην Τήνο, τη Σύρο, τον Πειραιά, τη Ρουμανία και τα παράλια της Μικράς Ασίας.

Η αγάπη του για την τέχνη εκδηλώθηκε από τα σχολικά του χρόνια, ο πατέρας του όμως τον έστειλε στη Σύρο, για να εργαστεί σαν υπάλληλος σε εμπορικό. Παρόλα αυτά ο Γιαννούλης επέμενε να σπουδάσει γλυπτική. Έτσι, το 1869 η οικογένεια του μετακόμισε στην Αθήνα. Ο Γιαννούλης γράφτηκε στο Σχολείον των Τεχνών και, ως το 1872, σπούδασε ζωγραφική κοντά στον Νικηφόρο Λύτρα και γλυπτική κοντά στον Λεωνίδα Δρόση. Από τα αρχεία της Σχολής φαίνεται ότι το 1871 κέρδισε το τρίτο βραβείο προτομών στο τμήμα της ζωγραφικής και το πρώτο βραβείο κοσμηματογραφίας στο τμήμα γλυπτικής. Το καλοκαίρι του 1872, με υποτροφία του Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας της Τήνου, πήγε στο Μόναχο, όπου, την 1η Νοεμβρίου, γράφτηκε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών και σπούδασε κοντά στον Μαξ φον Βίντνμαν (Max von Widnmann). Κατά τη διάρκεια των σπουδών του βραβεύτηκε σε διαγωνισμούς της Σχολής, ενώ αναφέρεται ότι το γύψινο πρόπλασμα του έργου Σάτυρος που παίζει με τον Έρωτα κέρδισε το χρυσό μετάλλιο σε έκθεση. Η υποτροφία του όμως έληγε τον Μάρτιο του 1875 και, παρά τις προσπάθειες και τα διαβήματα των καθηγητών του, δεν δόθηκε παράταση. Για ένα διάστημα κατόρθωσε να παραμείνει στο Μόναχο με τη βοήθεια του φίλου του, μετέπειτα ιστορικού Γεώργιου Κωνσταντινίδη, το καλοκαίρι όμως του 1875 επέστρεψε στην Αθήνα. Το 1876 η Επιτροπή του Ιδρύματος της Ευαγγελίστριας πρότεινε να του δοθεί υποτροφία για τη Ρώμη, ώστε να ολοκληρώσει τις σπουδές του, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Μετά την επιστροφή του, και μέχρι το 1878, δημιούργησε τρία από τα σημαντικότερα έργα της πρώτης δημιουργικής του περιόδου: τον Σάτυρο που παίζει με τον έρωτα (1877), που παρουσίασε το 1875 σε γύψο στην έκθεση των Ολυμπίων στην Αθήνα και το 1878 σε μάρμαρο στην Παγκόσμια έκθεση στο Παρίσι, την Κοιμωμένη (1878) στον τάφο της Σοφίας Αφεντάκη, στο Α΄ Νεκροταφείο της Αθήνας και το Κεφάλι σατύρου (1878).

Το 1878 εκδηλώθηκαν τα πρώτα συμπτώματα αποκλίνουσας συμπεριφοράς, η οποία οδήγησε στον εγκλεισμό του στο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας στις 4 Ιουλίου 1888, ως «πάσχοντα από άνοιαν». Στο ψυχιατρείο παρέμεινε ως τις 6 Ιουνίου 1902, οπότε η μητέρα του, που ήταν πάντα αντίθετη στον εγκλεισμό του, τον πήγε πίσω στην Τήνο. Ο πατέρας του είχε πεθάνει τον προηγούμενο χρόνο.

Από τη μακροχρόνια παραμονή του Χαλεπά στο ψυχιατρείο το μόνο που σώζεται είναι ένα μικροσκοπικό κεφάλι ανδρικής μορφής από πηλό, δεν γνωρίζουμε όμως αν ήταν μια μεμονωμένη εκδήλωση δημιουργικής διάθεσης ή αποτέλεσμα μιας συστηματικότερης ενασχόλησης με την τέχνη. Η μορφή αυτή, δουλεμένη εντελώς λιτά, με το πρόσωπο ακατέργαστο και εν μέρει παραμορφωμένο, θα μπορούσε ίσως να χαρακτηριστεί μια τραγική αυτοπροσωπογραφία του.

Τον Απρίλιο του 1902, λίγους μήνες πριν την έξοδό του από το ψυχιατρείο, ο Ξενοφών Σώχος επανέφερε τον Χαλεπά στο προσκήνιο με άρθρο του στο περιοδικό Πινακοθήκη. Πρόκειται πιθανότατα για το πρώτο άρθρο που γράφτηκε για τον γλύπτη μετά το 1878. Το περιοδικό επανήλθε τον Μάιο του ίδιου χρόνου, με ιδιαίτερη αναφορά στην Κοιμωμένη στο Α΄ νεκροταφείο. Τον Αύγουστο, και ενώ ο Χαλεπάς είχε βγει από το ψυχιατρείο, η Πινακοθήκη πληροφορούσε για την κατάστασή του, ενώ τον επόμενο χρόνο δημοσίευσε φωτογραφίες έργων του.

Μετά την έξοδό του από το ψυχιατρείο ο Χαλεπάς ζούσε κλεισμένος στον εαυτό του, σε μεγάλη ανέχεια και κάτω από την αυστηρή επιτήρηση της μητέρας του. Καθώς δεν είχε χάσει τη δημιουργική του διάθεση, έπλαθε έργα σε πηλό, τα κατέστρεφε όμως είτε ο ίδιος είτε η μητέρα του, που θεωρούσε τη γλυπτική υπαίτια για την ασθένειά του. Η κατάστασή του την περίοδο εκείνη περιγράφεται σε διάφορα δημοσιεύματα.

Το 1905 τον επισκέφθηκε στην Τήνο ο γλύπτης Λάζαρος Σώχος, ο οποίος φιλοτέχνησε και ένα μετάλλιο με τη μορφή του και την επιγραφή Πάνορμος / 1905, και το 1914 ο γλύπτης Αντώνης Σώχος. Το 1915 ο Θεόδωρος Βελλιανίτης δημοσίευεσε μια σειρά άρθρων στην εφημερίδα Αθήναι (25/1/1915, 27/1/1915, 4/2/1915, 5/2/1915).

Το 1916 έφυγε από τη ζωή η μητέρα του. Ο θάνατός της φαίνεται ότι ήρθε σαν λύτρωση, αφού, μετά από μια φημολογούμενη υποτροπή της ασθένειας του, από το 1918 ο Χαλεπάς άρχισε και πάλι να εργάζεται, φιλοτεχνώντας ως το θάνατό του ένα σημαντικό αριθμό έργων. Το ύφος του όμως πλέον έχει αλλάξει δραματικά. Ενστικτώδες και αυθόρμητο, επικεντρωμένο στην ουσία και απελευθερωμένο από τα διδάγματα της Ακαδημίας, εκφράζει τον ψυχισμό του και αποτυπώνει τα προσωπικά του βιώματα.

Το 1922, με εντολή του υπουργείου Παιδείας και της Διεύθυνσης του Ε.Μ.Π., τον επισκέφθηκε ο γλύπτης Θωμάς Θωμόπουλος, καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών, προκειμένου να εκτιμήσει το έργο του. Ο Θωμόπουλος συνέταξε ένα κατάλογο έργων του και έβγαλε ορισμένα εκμαγεία. Το 1924 τον επισκέφθηκε ο διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης Ζαχαρίας Παπαντωνίου, που περιγράφει την επίσκεψή του αυτή τρία χρόνια αργότερα σε άρθρο του στο περιοδικό Νέα Εστία. Την ίδια χρονιά τον επισκέφθηκε και ο διευθυντής του περιοδικού Πινακοθήκη Δ.Ι. Καλογερόπουλος, ο οποίος περιγράφει τη συνάντησή τους σε άρθρο του στο περιοδικό.

Το 1925 οργανώθηκε η πρώτη έκθεσή του στην Ακαδημία Αθηνών με έργα που είχαν μεταφερθεί σε γύψο μετά και την επίσκεψη του Θωμά Θωμόπουλου, ενώ στις 25 Μαρτίου 1927 του απονεμήθηκε το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών από την Ακαδημία Αθηνών. Το 1928 ο εκδότης του περιοδικού Φραγκέλιο Νίκος Βέλμος, που τον είχε επισκεφθεί τον προηγούμενο χρόνο στην Τήνο, οργάνωσε έκθεση γλυπτών και σχεδίων του στο Άσυλον Τέχνης. Με αφορμή την έκθεση, τα Φύλλα Τέχνης του Φραγκέλιου κυκλοφόρησαν με ένα τεύχος αφιερωμένο στον Χαλεπά, το οποίο του έστειλε ο Βέλμος, μαζί με μια πολύ θερμή επιστολή.

Στις 24 Αυγούστου 1930 η ανιψιά του Ειρήνη τον έφερε στην Αθήνα, όπου έζησε τα τελευταία οκτώ χρόνια της ζωής του σε ένα γαλήνιο οικογενειακό περιβάλλον στο σπίτι του Βασίλη και της Ειρήνης Χαλεπά, στην οδό Δαφνομήλη 35. Ως το τέλος εργαζόταν εντατικά, ενώ λάμβανε και παραγγελίες. Στο αρχείο του υπάρχουν έγγραφα, επιστολές και φωτογραφίες για την εκτέλεση προτομής και αναγλύφου του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Εμμανουήλ Τσουδερού, επιτύμβιου αναγλύφου της Κλεοπάτρας Τούμπα, κόρης της Μερόπης Τούμπα, επιτύμβιου αγγέλου για τον τάφο Πολίτη. Έργα που προέρχονται από παραγγελίες που έλαβε μετά την εγκατάστασή του στην Αθήνα περιλαμβάνονται επίσης σε χειρόγραφο κατάλογο έργων του από τον Στρατή Δούκα.

Από τα πρώτα μέρη που επισκέφθηκε μόλις ήρθε στην Αθήνα ήταν το Α΄ Νεκροταφείο, για να δει την Κοιμωμένη. Πήγε ακόμη στην Ακρόπολη και στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Ο ερχομός του στην Αθήνα κινητοποίησε τους καλλιτεχνικούς και πνευματικούς κύκλους. Ο δημοσιογράφος Κώστας Καλαντζής ήταν από τους πρώτους που τον επισκέφθηκαν, δημοσιεύοντας τη συνομιλία που είχε μαζί του στην εφημερίδα Ελληνική στις 30 και 31 Αυγούστου 1930. Τα επόμενα χρόνια τιμητικές εκδηλώσεις, απονομές και εκθέσεις του χάρισαν την αναγνώριση. Στις 10 Ιουνίου 1934 η Λαογραφική και Ιστορική Εταιρεία Κυκλαδικού Πολιτισμού και Τέχνης τον εξέλεξε επίτιμο μέλος της, ενώ στις 18 Νοεμβρίου 1934 εορτάστηκε η 80ετηρίδα του και του απονεμήθηκε αναμνηστικό μετάλλιο. Στις 18 Αυγούστου 1934 ανακηρύχθηκε επίτιμος πρόεδρος της Ένωσεως «Ελεύθεροι Καλλιτέχναι». Το 1935 παρουσίασε την Αναπαυομένη σε έκθεση που διοργάνωσε η Ένωση στον Παρνασσό. Τον Αύγουστο του 1936 συμμετείχε στην Α΄ Παγκυκλαδική Έκθεση στη Σύρο και του απονεμήθηκε τιμητικό μετάλλιο.

Στις 15 Σεπτεμβρίου 1938 ο Γιαννούλης Χαλεπάς έφυγε από τη ζωή. Με τη διαθήκη του, άφησε τα υπάρχοντά του στον ανιψιό του Βασίλειο Χαλεπά, γιο του αδελφού του Νικόλα, και στη γυναίκα του Ειρήνη, κοντά στους οποίους έζησε τα τελευταία οκτώ χρόνια της ζωής του.

Αργύρης Εφταλιώτης ήταν το φιλολογικό ψευδώνυμο του Κλεάνθη Κ. Μιχαηλίδη. Γιος του δασκάλου Κωνσταντίνου Μιχαηλίδη, γεννήθηκε στον Μόλυβο της Λέσβου το 1849. Μετά το θάνατο του πατέρα του, σε ηλικία ακόμη 17 ετών, πήγε στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια στην Αγγλία, όπου εργάσθηκε αρχικά στο Manchester και κατόπιν σε διάφορες πόλεις της Αγγλίας (Liverpool, Hall), καθώς και στη Βομβάη της Ινδίας, ως υπάλληλος του εμπορικού οίκου των αδελφών Ράλλη. Πέθανε το 1923 στο Cap d’Antibes.
Ως ποιητής εμφανίσθηκε με τη συλλογή Τραγούδια ξενιτευμένου, η οποία κέρδισε τον έπαινο στον Α΄ Φιλαδέλφειο διαγωνισμό το 1889. Δυο χρόνια αργότερα συμμετείχε στον ίδιο διαγωνισμό με τις συλλογές Καθρέπτης του Πύργου μου και Αγάπης λόγια. Η δεύτερη συλλογή αποτελείται από 32 σονέτα σε δεκατρισύλλαβο, επηρεασμένα από τον Shakespeare. Ήταν αφιερωμένο στη γυναίκα του Ελίζα.
Μαζί με τον Ψυχάρη και τον Αλέξανδρο Πάλλη, ο Εφταλιώτης πρωταγωνίστησε για την καθιέρωση της δημοτικής. Από το 1889 δημοσίευε ηθογραφικά διηγήματα τα οποία εξέδωσε το 1897 με τον τίτλο Νησιώτικες ιστορίες. Το 1900 δημοσίευσε το εκτενέστερο αφήγημά του, τη Μαζώχτρα, και το μοναδικό θεατρικό του έργο Βουρκόλακας.
Συνέγραψε επίσης δυο αφηγηματικά κείμενα με πνεύμα διδακτικό: τις Φυλλάδες του Γεροδήμου (1897) και την Ιστορία της Ρωμιοσύνης (1901).
Από το 1914 επικεντρώθηκε στη μετάφραση της Οδύσσειας, με πρότυπο την μετάφραση της Ιλιάδας από τον Πάλλη, την οποία όμως δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει.

Ο Μάνθος Κέτσης, πρώτος σύζυγος της Αυγής Κασιγόνη, γεννήθηκε στην Άνδρο το 1915, σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και μελέτησε σκηνογραφία. Συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση και συνέχισε τη δράση του στις ελληνικές στρατιωτικές μονάδες της Μέσης Ανατολής. Το 1943 έγραψε το θεατρικό έργο «Οι Αντάρτες», η απήχηση του οποίου είχε ως αποτέλεσμα τον εγκλεισμό του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Μετά την απελευθέρωση εργάστηκε σαν σκηνοθέτης, συνέγραψε θεατρικά έργα και εξορίστηκε στην Ικαρία και τη Μακρόνησο. Συνέχισε να ασχολείται με τη ζωγραφική και τη λογοτεχνία ως το θάνατό του, το 1982.
[Πηγή: Βιογραφικό σημείωμα στο αρχείο]

Ο Άγγελος Κασιγόνης (Αδριανούπολη 1892–Αθήνα 1975) σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη Σμύρνη, όπου υπηρετούσε στη μικρασιατική εκστρατεία, γνώρισε την Χρύσα Κωλέττη την οποία παντρεύτηκε και το 1920 εγκαταστάθηκαν στην Αλεξάνδρεια. Ο Κασιγόνης είχε ήδη γίνει γνωστός ως ποιητής και δημοσιογράφος και έργα του είχαν εμφανιστεί σε περιοδικά της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης. Το 1922 δημιούργησε το γραφείο αποκομμάτων «Αιγυπτιακός και διεθνής Άργος του Τύπου». Το 1924 ίδρυσε τον Εκδοτικό Οίκο Α. Κασιγόνη. Ίδρυτής και διευθυντής του περιοδικού Έρευνα (1927–1940), της μηνιαίας ελληνο–αραβικής εφημερίδας Αιγυπτιώτης Έλλην (1932–1939) και του περιοδικού Έλλην (1942–1944), οργάνου του Ελληνικού Απελευθερωτικού Συνδέσμου. Μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της προοδευτικής ελληνικής οργάνωση ΕΑΣ (Εθνικός Απελευθερωτικός Σύνδεσμος), ο Κασιγόνης φυλακίστηκε δύο φορές για πολιτικές δραστηριότητες (στη μία περίπτωση σε στρατόπεδο στην Άσμαρα της Αβυσηνίας) έως ότου έφυγε για την Ελλάδα στο τέλος του 1944 (όπου φυλακίστηκε ξανά). Εξέδωσε δοκίμια και ποιητικές συλλογές.

[Πηγές: βιογραφικό σημείωμα στο αρχείο και Anthony Gorman, «Αιγυπτιώτης Έλλην», Τα νέα του Ε.Λ.Ι.Α., αρ. 58, θερινό αρχειοστάσιο, 2001.]

Ο Αλή Σαμή Μπέης ήταν πρώην συνταγματάρχης και υπασπιστής του Σουλτάνου Αμπντούλ-Χαμίντ Β’ με έντονη αντι-κεμαλική δράση. Γεννήθηκε στην Τουρκία περί του 1870 και το 1892 αποφοίτησε από την Αυτοκρατορική Ακαδημία Ναυτικού με το βαθμό του ανθυποπλοιάρχου του μηχανικού. Εκείνη την περίοδο ξεκίνησε να ασχολείται συστηματικά με τη φωτογραφία, κερδίζοντας τον τίτλο του «Αρχιφωτογράφου και Ακολούθου της Αυτού Μεγαλειότητος του Σουλτάνου», καθώς ο Αμπτνουλ-Χαμίντ Β’ ήταν λάτρης της φωτογραφίας. Το 1909 την εξορία του Σουλτάνου στη Θεσσαλονίκη ακολουθεί και ο Αλή Σαμή. Εκεί εργάζεται ως φωτογράφος και εκδότης διαφόρων εφημερίδων έως το 1918. Κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία συνεργάζεται με τον ελληνικό στρατό και για το λόγο αυτό επικηρύσσεται, μαζί με άλλα 150 άτομα, ως εχθρός του Κεμάλ και της Τουρκίας και καταδικάζεται ερήμην σε θάνατο. Επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, όπου ανοίγει φωτογραφείο στην οδό Ρακτιβάν 4. Στο διάστημα 1925-1927 εργάζεται στο Άγιο Όρος, ενώ από το 1928 περιδιαβαίνει την Ελλάδα, φωτογραφίζοντας τοπία, μνημεία και αξιοθέατα. Τα ίχνη του χάνονται μετά το 1933.
ΠΗΓΗ: http://agioritikesmnimes.blogspot.com/2011/10/17.html

Η Αγγελική Ζεγκίνη γεννήθηκε το 1950 στην Θεσσαλονίκη, όπου και κατοικεί. Φοίτησε στη Σχολή Ξεναγών Θεσσαλονίκης και άσκησε το επάγγελμα της ξεναγού μέχρι τη συνταξιοδότησή της. Ήταν παντρεμένη με τον Ευστράτιο Ζεγκίνη, με τον οποίο απέκτησαν τρία παιδιά.

Ο Ευστράτιος Ζεγκίνης (1938-2020) γεννήθηκε στην Ίμβρο και αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή Χάλκης. Το 1993 εκλέχθηκε αναπληρωτής καθηγητής στην Παιδαγωγική Σχολή Φλώρινας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το 2003 έγινε καθηγητής στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ. Ανέλαβε το έργο της τεκμηρίωσης και αρχειοθέτησης του Πατριαρχικού Αρχείου ως Διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου του Οικουμενικού Πατριαρχείου από το 2005 έως το θάνατό του το 2020.

Η δωρήτρια, Ελπινίκη Κοντέλη, είναι εγγονή της Ελπινίκης Κοντέλη από τα Μοσχονήσια της Μικράς Ασίας.

Ο Νικόλαος Οικονόμου είναι ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Α.Π.Θ., ο οποίος δώρισε για ψηφιοποίηση τη συλλογή των καρτ –ποστάλ και φωτογραφιών στη μνήμη του πατέρα του, Δημητρίου Οικονόμου.

Ο Δημήτριος Φυτούλης είναι δικηγόρος και συλλέκτης αρχειακού υλικού.

Ο Μιχαήλ Σαλίβερος έμαθε την τέχνη της τυπογραφίας στις επιχειρήσεις του Ανδρέα Κορομηλά και του Ανέστη Κωνσταντινίδη. Το 1892 ίδρυσε αρχικά το βιβλιοπωλείο και αργότερα τον εκδοτικό οίκο, ενώ το 1896 αποκτά ιδιόκτητο τυπογραφείο με έδρα την Αθήνα. Ειδικεύεται σε βιβλία με έμφαση στα ξένα σχολικά εγχειρίδια, ενώ παράλληλα τυπώνει χάρτες, εικόνες, τετράδια καλλιγραφίας κι άλλο εκπαιδευτικό υλικό. Τομέας ειδίκευσής του υπήρξε επίσης το θρησκευτικό / εκκλησιαστικό βιβλίο και η σειρά «Εκκλησιαστική Βιβλιοθήκη» με την έκδοση φθηνών, ευρείας κατανάλωσης, εκκλησιαστικών βιβλίων. Το 1934 ο εκδοτικός οίκος μετατρέπεται σε ανώνυμη εταιρεία.

ΠΗΓΗ: https://el.wikipedia.org/wiki/Ιστορία_της_τυπογραφίας_στο_νεοελληνικό_κράτος

Ο Εμμανούηλ Κ. Σοφούλης γεννήθηκε το 1892 στο Άνω Βαθύ Σάμου από γονείς αγρότες. Σπούδασε νομικά και εξάσκησε τη δικηγορία στη γενέτειρά του. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα εκτέλεσε χρέη δημοδιδασκάλου στην Ικαρία. Στενά συνδεδεμένος από παιδί με τον θείο του Θεμιστοκλή Π. Σοφούλη και εμπνεόμενος από το παράδειγμά του, αφοσιώθηκε στην ιδέα της ένωσης της Σάμου με την Ελλάδα από τα 16 χρόνια του. Μετά τη συνθήκη των Σεβρών και τη Μικρασιατική Καταστροφή, κατέβηκε στον ελληνικό πολιτικό στίβο για πρώτη φορά στις εκλογές του 1928 με το κόμμα των Φιλελευθέρων και εκλέχτηκε βουλευτής Σάμου. Το 1943 διορίστηκε υπουργός Κοινωνικής Προνοίας και Αντιλήψεως της εξόριστης Ελληνικής Κυβέρνησης στο Κάιρο και το διάστημα Οκτωβρίου-Νοεμβρίου του ίδιου έτους βρέθηκε στη Σάμο ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης μετά την παράδοση του νησιού από τους Ιταλούς στις ελληνικές αρχές. Έφυγε από τη Σάμο στο τέλος Νοεμβρίου όταν οι Γερμανοί επιτέθηκαν και κατέλαβαν το νησί ως την οριστική απελευθέρωσή του το 1944. Με το τέλος του Πολέμου ανέλαβε υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου, υπεύθυνος για τον επαναπατρισμό των προσφύγων, θέση την οποία διατήρησε μέχρι την εγκατάσταση της κυβέρνησης στην Αθήνα. Εκλέχτηκε βουλευτής στις εκλογές του 1946.
Μετά τον θάνατό του εκδόθηκε το πολεμικό ημερολόγιό του, το οποίο είχε παραδώσει στα παιδιά του, με τίτλο: Ημερολόγιο Πολέμου, 1906-1941: Σάμος, Βαλκανικοί πόλεμοι, μακεδονικό μέτωπο, μικρασιατική εκστρατεία, Αθήνα, εκδόσεις Γρηγόρη, 2007.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: http://www.biblionet.gr, http://www.psarasbooks.gr/eshop/bio.php.]