Στα βιβλία πολιτικών αποφάσεων του Πρωτοδικείου Ηρακλείου καταγράφονται οι αποφάσεις σύστασης Συνδέσμων, Ενώσεων, Σωματείων των προσφύγων από την Μικρά Ασία. Επίσης, καταγράφονται πολιτικές αποφάσεις εγγραφής προσφύγων στους εκλογικούς καταλόγους διαφόρων Δήμων του Νομού Ηρακλείου.
Περιλαμβάνονται:
• Αθλητική Ένωσις Ηρακλείου Κρήτης "Ο Εργοτέλης"
• Αθλητικός Όμιλος Ηρακλείου "Ο Ηρακλής"
• Γεωργικός Σύνδεσμος Προσφύγων Αρκαλοχωρίου.
• Ένωσις Αλατσατιανών Νομού Ηρακλείου Κρήτης.
• Ένωσις Γυμναστικών Οργανώσεων Ηρακλείου (ΕΓΟΗ)
• Ένωσις Σμυρναίων και περιχώρων Ηρακλείου.
• Ένωσις Σμυρναίων.
• Ηρόδοτος
• Ολυμπιακός Αθλητικός Όμιλος Ηρακλείου
• ΟΦΗ (Όμιλος Φιλάθλων Ηρακλείου)
• Σύνδεσμος Προσφύγων Κωνσταντινουπολιτών, Θρακών, Ποντίων και Ενδοχώρας Μικράς Ασίας Νομού Ηρακλείου.
• Σύνδεσμος εφέδρων Αξιωματικών και Οπλιτών Κρητών του νομού Ηρακλείου, των εχόντων συζύγους πρόσφυγας.
• Σύνδεσμος Εφέδρων Μικράς Ασίας και Θράκης: Επικύρωση καταστατικού.

1. Έντυπο "Διακήρυξις των δικαιωμάτων των προσφύγων, Declaration des droits des refugies Greqs" Προσφυγικόν Κόμμα της Ελλάδος, Αθήναι, Ιούλιος 1930. 15 σελ.
2. Υπεύθυνη δήλωση Αχιλλέα Μαυρομουστάκη σχετική με δηλώσεις εγκαταληφθείσης περιουσίας, 1926.
3. Σελίδες από το βιβλίο πρακτικών [ Παμπροσφυγικής Ένωσης Κυκλάδων;], σχετικές με τον προσφυγικό συνοικισμό,1931.
4. Απόφαση Νομαρχίας για συγκρότηση επιτροπής εξακρίβωσης απόρων προσφύγων με σκοπό την μείωση των χρεών τους.
5. 2 Έγγραφα της Ενώσεως των εν Τουρκίας Ελλήνων Υπηκόων, 1928
6. Έντυπο "Λογοδοσία του Δ. Συμβουλίου της Ενώσεως των εκ Τουρκίας Ελλήνων Υπηκόων, 1 Ιανουαρίου 1928 - 31 Ιανουαρίου 1929, Αθήναι", 25 σελ +1 χ.α.
7. α. Δήλωση/ περιγραφή ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται στην Τουρκία, του Αντωνίου Ιωσήφ Ρήγου, 1927
   β. Εξέταση μαρτύρων για το αν γνωρίζουν περιουσιακά στοιχεία του Αντωνίου Ι. Ρήγου, 1929.
   γ. Έγγραφο του Υπ. Οικονομικών προς την Παμπροσφυγική Ένωση Κυκλάδων σχετικό με τον Αντώνιο Ι. Ρήγο.
   δ. " Κινητή περιουσία εγκαταλειφθείσα παρά του δηλούντος εις λίρας Τουρκικάς χρυσάς" χειρόγραφα συμπληρωμένο έντυπο, χωρίς όνομα, 1927.
8. Προσφώνηση προς τον Υπουργό [Υπουργό Προνοίας Μιχαήλ Κύρκο;] από τον Αχιλ. Μαυρομουστάκη κατά την επίσκεψή του στον συνοικισμό, χ.χ.
9. Αιτήσεις της Παμπροσφυγικής Ενώσεως Κυκλάδων για ανέγερση δεύτερου προσφυγικού συνοικισμού και αρνητική απάντηση από το Υπουργείο Πρόνοιας και Αντιλήψεως, 1931
10. Πράξη Εκτιμητικής Επιτροπής για την αξία περιουσίας στην Τουρκία του [Στ. Σεφερίδη], 1926.
11. Απολυτήριο του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη από το Ζωγράφειο Γυμνάσιο της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Σταυροδρομίου Κωνσταντινουπόλεως, 1912.
12. Ομιλία του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη, Προέδρου της Παμπροσφυγικής Ενώσεως Κυκλάδων στην τελετή θεμελίου λίθου του προσφυγικού συνοικισμού Ερμουπόλεως.
13. Φωτογραφίες:
    α. Από γιορτές και γυμναστικές επιδείξεις στο Αμερικανικό Ορφανοτροφείο (3 ανατυπωμένες)
    β. Από το Αμερικανικό Ορφανοτροφείο Near East Relief (3 πρωτότυπες)
    γ. Του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη (ανατυπωμένη)
    δ. Πιθανόν από το Ορφανοτροφείο ( 2 ανατυπωμένες)
14. Ποίημα "Το ορφανό προσφυγόπουλο" με υπογραφή Α. Γ. Μ. , χ.χ.
15. Έγγραφο [απόδειξη πληρωμής;] στα τουρκικά
16. Αλληλογραφία στα αγγλικά και γαλλικά του Αντωνίου Κατολιά με αγγλικές και γαλλικές αρχές, σχετική με αποζημιώσεις.
17. Υπεύθυνες δηλώσεις Ευαγγελίας Καραγιαννίδου , Ιωάννη Καραγιαννίδη και Μαργίτσας Στεφάνου Χ'' Στεφάνου, κατοίκων Αμερικανικού Ορφανοτροφείου, σχετικές με δηλώσεις εγκαταληφθείσης περιουσίας, 1926.
18. Πράξεις Γενικού Μητρώου της Διεύθυνσης Ανταλλαγής του Υπ. Γεωργίας των Ιωάννη και Ευαγγελίας Καραγιαννίδου, 1929.
19. Φωτοαντίγραφο με στοιχεία για την "Παμπροσφυγική"
20. Φωτοαντίγραφο ΦΕΚ 68/Τ.Β /1928 περί απαλλοτριώσεως ιδιωτικών εκτάσεων στον Ξηρόκαμπο.
21. Φωτοαντίγραφο "Η μαρτυρία του Αχιλλέα Μαυρομουστάκη" που είναι τμήμα επιστολής που έστειλε ο Α. Μ. στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. [1973]

Υποαρχείο Δημοτολογίου
Σειρά: Προσφυγικοί Σύλλογοι
Η σειρά περιλαμβάνει Πιστοποιητικά μελών γυναικών προσφύγων πρώτης γενιάς και Αιτήσεις Εγγραφής (Πολιτογράφησής) τους στο Δημοτολόγιο του Δήμου Παγασών, καθώς και Πιστοποιητικά ταυτοπροσωπίας – καταγωγής γυναικών προσφύγων από τους Προσφυγικούς Συλλόγους που είχαν ιδρυθεί στην πόλη.

Περιλαμβάνονται οι εξής σύλλογοι:

1. Μικρασιατικός Σύνδεσμος Προσφύγων Βόλου «Η Αλληλεγγύη» (1925-1939, τεκμ. 897)
2. Σύλλογος Νικομηδείων (1926-1937, τεκμ. 284)
3. Θρακικός Σύλλογος Βόλου «Η Προποντίς» (1929-1939, τεκμ. 160)
4. Σύνδεσμος Προσφύγων Βιλαετίου Προύσσης και Προποντίδος «Ο Αλύτρωτος 1922» (1929, τεκμ. 3)
5. Ένωσις Προσφύγων Καϊστρίου Πεδίου (1928-1939, τεκμ. 117)
6. Παμπροσφυγικός Σύνδεσμος Βόλου (1929-1934, τεκμ. 205)
7. Σύλλογος Αρμενίων Προσφύγων Βόλου (1928, τεκμ. 3)
8. Σύλλογος «Νέα Ιωνία Βόλου» (1928-1930, τεκμ. 13)
9. Σύλλογος Προσφύγων Καππαδοκίας Βόλου (1928-1939, τεκμ. 420)
10. Σύνδεσμος εκ Βουλγαρίας Προσφύγων «Η Ανατολική Ρωμυλία» (1930-1935, τεκμ. 44)
11. Προσφυγική Ένωσις Τέρμα Ιωλκού (1932-1939, τεκμ. 113)
12. Ένωσις Νέας Ιωνίας Βόλου (1937-1939, τεκμ. 10).

Οριστικά Παραχωρητήρια, αιτήσεις προσφύγων, πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης προσφύγων από προσφυγικούς συλλόγους, ευρετήριο αστών προσφύγων νομού Μεσσηνίας, σχέδια προσφυγικών συνοικισμών, σχέδια τύπων προσφυγικών κατοικιών κ.ά.

Έγγραφα και ανακοινώσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής Ανεγέρσεως Ιερού Ναού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Συμπληρωμένα απογραφικά δελτία προσφύγων (συντάκτης: Ιωάννης Γιαννόπουλος). Φωτογραφία των εγκαινίων του συνοικισμού.

Η Συλλογή περιέχει τεκμήρια που αφορούν 4 γενιές της οικογένειας του δωρητή με αφετηρία τη Σμύρνη.
Οθωμανικό έγγραφο με χειρόγραφη σημείωση στα ελληνικά: «Αναστασία Παναγιώτου, εγεννήθη εν Σμύρνη κατά το έτος 1919», Εκλογικό βιβλιάριο, Βιβλιάριο της οικογένειας χορηγούμενο από τον Ερυθρό Σταυρό, Ληξιαρχικά έγγραφα, έγγραφα των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων.

Ο φάκελος 4 του αρχείου περιέχει χαρτώο υλικό αναφορικά με την αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Πρόκειται για:
• έγγραφα και επιστολές σχετικά με τις αποζημιώσεις των Ελλήνων υπηκόων και τη διαχείριση των ανταλλάξιμων περιουσιών
• Έκθεση Πεπραγμένων της Υγειονομικής Υπηρεσίας της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων στη Μακεδονία - Θράκη.
• Σχέδια νόμων, υπομνήματα, σημειώσεις και αλληλογραφία περί ανταλλαξίμων προσφύγων και ευρύτερα του προσφυγικού ζητήματος.
• Ομιλίες και συνεντεύξεις του πρωθυπουργού Παναγή Τσαλδάρη και του υπουργού Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως Μιχαήλ Κύρκου.
• Πρακτικά της Δημοσιονομικής Επιτροπής της Κοινωνίας των Εθνών σχετικά με την έκδοση του δεύτερου προσφυγικού δανείου (1927).

Στις αρμοδιότητες του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού εντασσόταν κυρίως η διευκόλυνση της επικοινωνίας των πολιτών με τους φορείς της δημόσιας διοίκησης και η προώθηση των υποθέσεών τους. Κατά συνέπεια στο αρχείο συγκεντρώνονται διάφορα αιτήματα προσφύγων, προσφυγικών συλλόγων και σωματείων που αφορούν την επίλυση ζητημάτων του προσφυγικού πληθυσμού.
Επιπλέον, το Πολιτικό Γραφείο λειτουργώντας επικουρικά στο έργο του πρωθυπουργού διεκπεραίωνε και υποθέσεις που σχετίζονταν με την εξωτερική πολιτική του ελληνικού κράτους. Έτσι, στο αρχείο έχουν διασωθεί σημαντικά έγγραφα που σκιαγραφούν τις ενέργειες της ελληνικής διπλωματίας, ιδιαίτερα της περιόδου 1917-1923. Υπενθυμίζεται ότι κατά την παραπάνω περίοδο σημειώθηκαν γεγονότα-ορόσημα για τη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού κράτους: η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εδαφική επέκταση στη Θράκη και τη Μικρά Ασία, η υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, η στρατιωτική ήττα στο Μικρασιατικό Μέτωπο, ο ξεριζωμός του ελληνικού πληθυσμού και η υπογραφή της Σύμβασης ανταλλαγής των πληθυσμών και της Συνθήκης Ειρήνης στη Λωζάννη. Το Πολιτικό Γραφείο ήταν επίσης μέρος του προπαγανδιστικού μηχανισμού στήριξης των διεκδικήσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται φάκελοι του αρχείου και έγγραφα για τις εθνικές διεκδικήσεις σε Μικρά Ασία, Πόντο και Θράκη, την παροχή στατιστικών στοιχείων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού των παραπάνω περιοχών για την στήριξη των ελληνικών αιτημάτων στη συνδιάσκεψη ειρήνης στο Παρίσι κ.ά.
Η υπηρεσία του Πολιτικού Γραφείου συγκέντρωνε ακόμη και πληροφορίες που αφορούσαν τις επιχειρήσεις και την οργάνωση του ελληνικού στρατεύματος, αλλά και την εσωτερική ασφάλεια της χώρας. Έτσι, υπάρχουν φάκελοι με πληροφορίες για τις επιχειρήσεις των ελληνικών δυνάμεων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία με χάρτες διάταξης των ελληνικών, συμμαχικών και εχθρικών στρατευμάτων.
Σημαντικά στοιχεία μπορούν να αντληθούν, επίσης, από το υλικό του αρχείου για την κοινωνική ιστορία της χώρας. Για παράδειγμα, η αποκατάσταση των προσφύγων μετά το 1922, ο πόνος του χαμού συγγενών τους και η εχθρική διάθεση των ντόπιων απέναντί τους είναι ζητήματα που διαπερνούν το υλικό του αρχείου. Υπάρχουν λοιπόν φάκελοι της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και της Ανώτατης Διεύθυνσης Προσφύγων, πληθώρα υπομνημάτων προσφυγικών οργανώσεων, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στους φακέλους με αιτήσεις συγγενών ελλήνων στρατιωτών και προσφύγων με τις οποίες ζητούσαν πληροφορίες για την τύχη των δικών τους που δεν είχαν επιστρέψει από τη Μικρά Ασία. Στοιχεία υπάρχουν και για την περίθαλψη και αποκατάσταση των προσφύγων πριν από το 1922, για τη μεταφορά του ελληνικού πληθυσμού που είχε συγκεντρωθεί στον Καύκασο και τη νότια Ρωσία, για την παλιννόστηση των προσφύγων στις εστίες τους, για τους κεμαλικούς διωγμούς των ελληνορθόδοξων πληθυσμών, για την οργάνωση της ελληνικής διοίκησης στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, κ.ά.

Η Σειρά «Εταιρικά» περιλαμβάνει 67 τόμους με εταιρικά συμβόλαια ίδρυσης, τροποποίησης και διάλυσης εταιρειών από το 1882 έως το 1970. Στους 62 τόμους των ετών 1922-1970 έχουν εντοπιστεί επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν μόνο από πρόσφυγες και σε άλλες οι ιδρυτές-συνέταιροι ήταν γηγενείς και πρόσφυγες.

Το συγκεκριμένο αρχειακό υλικό αναφέρεται στην ίδρυση σωματείων προσφυγικού χαρακτήρα, όπως ακριβώς διαπιστώνεται και από τις επωνυμίες τους. Περιλαμβάνονται πρακτικά ίδρυσης σωματείων και καταστατικά τους. Συχνά εμπεριέχονται εφημερίδες/ αποκόμματα εφημερίδων με τη δημοσίευση της ίδρυσης των σωματείων.

Λίστες με ονόματα ιδρυτών, καταστατικά ίδρυσης, αιτήσεις έγκρισης καταστατικού και πρακτικά συνελεύσεων.

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Έγγραφα Παμπροσφυγικής Ομοσπονδίας
• Έγγραφα ανταλλαγής περιουσιών του Υπουργείου Γεωργίας
• Έγγραφα της Ένωσης Εφέδρων Μικράς Ασίας και Θράκης
• Δηλώσεις εκκαθάρισης Μικτής Επιτροπής

Συλλογή από δικαιοπρακτικά έγγραφα (συμφωνητικά, τίτλοι ιδιοκτησίας, μισθωτήρια, διαθήκες, Πατριαρχικό γράμμα έκδοσης διαζυγίου, κ.ά.) συνταγμένα σε οθωμανική ή ελληνική γραφή-γλώσσα και ταξινομημένα κατά γεωγραφική περιοχή. Επιπλέον, η συλλογή περιέχει και τις Πανεπιστημιακές εργασίες, φοιτητών της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ προσφυγικής καταγωγής, για τα έθιμα και το δίκαιο των πατρίδων καταγωγής τους.

Οι φάκελοι περιέχουν:
• Πιστοποιητικό βαπτίσεως (1920)
• Πιστοποιητικά Παμμικρασιατικού και Βυζαντινού Συλλόγου Προσφύγων Καβάλας (1923)

Καρτ-ποστάλ από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, από την εγκατάσταση προσφύγων στη Ροτόντα, από Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, από Έλληνες στρατιώτες κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία και εικόνες από Μικρά Ασία.

Ο φάκελος του αρχείου περιέχει:
• Απόδειξη συνδρομής στον Προσφυγικό Σύλλογο Σμύρνης και Περιχώρων στην Καβάλλα (1927)
• Βεβαίωση εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων σε οικία Τούρκου σε συνοικία της Καβάλας (1924)
• Αντίγραφο δήλωσης (μεταφρασμένο στα ελληνικά) από τα τουρκικά ληξιαρχικά μητρώα (1921).

Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν:
• Στρατιώτες στο Μικρασιατικό Μέτωπο
• Μέλη του "Συνδέσμου Αρτακηνών Καβάλας "Ο Κύζικος"
• Αρτακηνούς στην Καβάλα
• Φωτογραφίες οικογενειακές, εκδρομών, διασκεδάσεων κ.λπ.

Αφήγηση ζωής που παραχωρήθηκε από τον μικρασιατικής καταγωγής εκπαιδευτικό και συγγραφέα Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά στην Ο.Π.Ι.ΒΟ.
Πληροφορίες για τους γονείς του: πρόσφυγες, ο πατέρας από Αϊβαλί, η μητέρα από Πέργαμο. Πληροφορίες για τις πρώτες προσφυγικές κατοικίες, τα «τετράγωνα», για τη φτώχεια και τις δυσκολίες των προσφύγων, τα προσφυγικά συσσίτια και τη δημιουργία του «Συνοικισμού». Αναφορές στην εργασία της γιαγιάς (από τη μεριά του πατέρα) στου Παπαγεωργίου, στους αργαλειούς, και στο οικογενειακό και συγγενικό του περιβάλλον στη Νέα Ιωνία. Αναφορές στα γεγονότα της Σμύρνης, στο Αϊβαλί και στα Τάγματα εργασίας, όπου είχε χαθεί ο παππούς του.
Πληροφορίες για την υγειονομική κατάσταση των προσφύγων, τις αρρώστιες και τις κακουχίες: εξανθηματικός τύφος. η διαμονή στις αποθήκες, τα σπίτια, τα υλικά, τα δάνεια.
Αναφορά στα σχολικά του χρόνια, στην κήρυξη του πολέμου, την ιταλική και τη γερμανική Κατοχή: τα συναισθήματα των παιδιών, οι μετακινήσεις, ο στρατώνας, τα καταφύγια, τα ορύγματα «ζιγκ ζαγκ», η πείνα, τα ΕΑΣΑΔ και οι δολοφονίες πολιτών από τους συνεργάτες των δυνάμεων Κατοχής.