Εμφανίζει 560 αποτελέσματα

Η Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα είναι από τα γνωστότερα λογοτεχνικά έργα με θέμα τη μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή. Στο αρχείο σώζονται κριτικές και σχόλια για το έργο (υποφάκελος 4.3). Στην οικογενειακή αλληλογραφία απαντώνται στοιχεία για την ζωή των μελών της οικογένειας μετά την καταστροφή (φάκελος 8). Διασώζεται έγγραφο που αφορά την αναζήτηση αγνοούμενου στρατιώτη (υποφ. 9.1), τεκμήρια που προορίζονται ή απευθύνονται στην Εκτιμητική επιτροπή κοινότητος Κεμερίου και πέριξ και στη δευτεροβάθμια επιτροπή Κυδωνιών (1925-1926) (υποφ. 9.3) και διάλεξη του αδελφού του Αλέκου Δούκα με τίτλο «Μικρασία» (1959) (υποφ. 10.2).

Το αρχείο περιέχει υπηρεσιακή αλληλογραφία, υπομνήματα, εκθέσεις, αναφορές, τηλεγραφήματα, συμβόλαια, σχεδιαγράμματα, ημερολογιακές σημειώσεις, φύλλα και αποκόμματα εφημερίδων κ.ά. που αφορούν κυρίως τη σταδιοδρομία του Σοφοκλή Δούσμανη στο Πολεμικό Ναυτικό: συμμετοχή σε επιτροπές του υπουργείου Ναυτικών, τη δράση του στους Βαλκανικούς πολέμους, στο κίνημα της Θεσσαλονίκης (1916) και στη Μικρασιατική εκστρατεία. Επίσης καλύπτεται η υπηρεσία του ως υπουργού Ναυτικών (1935) και η δράση του ως προέδρου της Επιτροπής Εράνου υπέρ του Εθνικού Στόλου.

Σχετικοί φάκελοι:
Φάκελος 7
Περίοδος 1914-1919. Παγκόσμιος Πόλεμος – Διχασμός (1913-1931)
Φάκελος 8
Περίοδος 1920-1922. Μικρασιατική εκστρατεία (1921- 1922)
Φάκελος 11
Υπουργός Ναυτικών (Μάρτιος – Νοέμβριος 1935). Κίνημα 1935
Φάκελος 12
Υπουργός Ναυτικών (Μάρτιος – Νοέμβριος 1935)
Φάκελος 18
Επιτροπή Εράνου υπέρ του Εθνικού Στόλου (1935-1936)

Πρόκειται για τμήμα του αρχείου του Συλλόγου. Ο κύριος όγκος του αρχείου βρίσκεται στον Σύλλογο, στην Αλεξάνδρεια. Εισερχόμενη και εξερχόμενη αλληλογραφία (αποσπασματική, εμπίπτει χρονολογικά στην περίοδο 1918-1971). Απολογισμοί, λογοδοσίες χρήσεως, αποδείξεις. Πιστοποιητικά και δελτία ταυτότητας για την πολιτογράφηση ως Ελλήνων των Μικρασιατών προσφύγων ελληνικής καταγωγής που κατέφυγαν στην Αλεξάνδρεια μετά την Καταστροφή. Καταστατικά, αιτήσεις εγγραφής μελών και έγγραφα σχετικά με τις συνδρομές. Ποικίλα έντυπα που σχετίζονται με την φιλανθρωπική δράση και τη λειτουργία του Συλλόγου (προγράμματα καλλιτεχνικών και εορταστικών εκδηλώσεων, εισιτήρια, λαχνοί, μενού του εντευκτηρίου του Συλλόγου, αποκόμματα εφημερίδων, κ.ά.). Έγγραφα που συγκροτούν τρεις μικρές ενότητες: Παμπροσφυγική Οργάνωση Αμύνης Δικαιούχων Ανταλλαξίμων, Ομοσπονδία Σωματείων Αλεξανδρείας και Μικρασιατική Στέγη. Έξι (6) τόμοι πρακτικών του Διοικητικού Συμβουλίου (1923-1956) και ένας τόμος πρακτικών Γενικών Συνελεύσεων (1918-1923).

• Αναμνηστικόν προσφυγικόν ημερολόγιον, Αθήνα, 1925, με πολλά βιογραφικά προσφύγων βουλευτών και επιχειρηματιών μεταξύ των οποίων και του Εμμανουηλίδη.
• Επιστολή του Χρυσόστομου Σμύρνης προς τον Εμμανουηλίδη (1921)
• Επιστολές και σχέδια επιστολών του Ε. Εμμανουηλίδη προς τον Ε. Βενιζέλο (1929-1931), μία επιστολή του Ε. Βενιζέλου προς τον Ε. Εμμανουηλίδη (1929).
• Επιστολή του Κυριάκου Βενιζέλου προς τον Εμμανουηλίδη, επιστολή του Ι. Στίβενσον, διευθυντή της εργοληπτικής εταιρείας Holland & Hannen and Bubitts Limited, προς τον υπουργό Πρόνοιας Ε. Εμμανουηλίδη σχετικά με την κατασκευή των συνοικισμών Νέας Σμύρνης και Νέας Καλλιπόλεως (1930;).
• Απόκομμα εφημερίδας με τους Έλληνες βουλευτές στην Οθωμανική Βουλή του 1914 (καραμανλίδικα), επιστολικά δελτάρια (4).
• Δύο έγγραφα του 19ου αιώνα (το ένα είναι γραμμένο στα οθωμανικά και το άλλο είναι μια δανειακή ομολογία του Χατζηαναγνώστη 1803-1804).
• Φωτογραφίες (4, οι δύο εκ των οποίων βρίσκονται στο Φωτογραφικό αρχείο).

Καταγράφονται οι συναλλαγές ενός εμποροραφείου στην Κωνσταντινούπολη: εξοφλήσεις παραγγελιών (1880-1888 και 1892-1898) με ονόματα πελατών κυρίως Ελλήνων και σπάνια Αρμενίων, Εβραίων και άλλων, είδη ρούχων και τιμές (κατασκευής ή επιδιόρθωσης).

Εικονογραφημένο δελτάριο με την ένδειξη «Σμύρνη, Προκυμαία, Καφέ Παρί», απεσταλμένο στον Δ. Ηρακλείδη.

Εποικιστικός Χάρτης Περιφέρειας Κατερίνης του Λ. Αλεξανδρώφ, Κλίμαξ 1/200.000.

Μονοφύλλο της εφημερίδας "Δίκαιον: Ελληνική Δημοκρατική Εφημερίς, όργανον των προσφύγων" με αρ. φύλλου 50 (έτος Β΄) της Πέμπτης 1 Ιουλίου 1926.
Ιδιοκτήτης - Διευθυντής: Αλή Σαμή Μπέης.

Το αρχείο περιέχει προσωπικά έγγραφα (διαβατήρια, πιστοποιητικά, διακρίσεις, δωρεές, διαθήκες) και αλληλογραφία των μελών της οικογένειας Ζαρίφη: του Γεωργίου Ιωαν. Ζαρίφη και της συζύγου του Ελένης, το γένος Ζαφειρόπουλου, του γιου τους Λεωνίδα Ζαρίφη και της συζύγου του Ευφροσύνης, των γιων τους Γεωργίου, Λέοντα και Κωνσταντίνου καθώς και της συζύγου του τελευταίου, Ελένης (Λένας) το γένος Σταθάτου. Επίσης ιστορικά, βιογραφικά κείμενα, πληροφορίες κυρίως για τα μέλη της οικογένειας Ζαρίφη αλλά και των συγγενικών τους οικογενειών. Περιλαμβάνονται πολλά έγγραφα σχετικά με τη διαχείριση και εκποίηση της ακίνητης και κινητής περιουσίας των κληρονόμων Γεωργίου και Λεωνίδα Ζαρίφη στην Αθήνα και στην Κωνσταντινούπολη, ενώ δυστυχώς δεν διασώζονται οικονομικά έγγραφα για την εμπορική και τραπεζική δραστηριότητα των μελών της οικογένειας.
Μεγάλο μέρος των τεκμηρίων αφορά τη ζωή και δράση των μελών της οικογένειας στην Κωνσταντινούπολη.

Το υλικό του αρχείου αφορά τη στρατιωτική δράση του Ζυγούρη κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας και περιλαμβάνει τρεις πολεμικές εκθέσεις της V Μεραρχίας (9/11/1920 έως Σεπτέμβριο 1921, Αύγουστος-Σεπτέμβριος 1922) [απεστάλη στον Ζυγούρη το 1930], σχεδιαγράμματα, διαταγές και εκθέσεις σχετικά με το σχέδιο άμυνας της Μεραρχίας στον τομέα Μπορντί.

Η Αγία Γραφή στα οθωμανικά (Κωνσταντινούπολη, έκδοση 1866).

Αρχείο Ηγεμονικού Διοικητικού Γραφείου Σμύρνης.

Η Βιβλιοθήκη διαθέτει μία από τις πλουσιότερες συλλογές ελληνικών και ξένων εφημερίδων και περιοδικών από τον 18ο αιώνα έως σήμερα, μεταξύ των οποίων εφημερίδες με τόπο έκδοσης τη Σμύρνη ή την Κωνσταντινούπολη, αλλά και την Αμάλθεια Σμύρνης που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1923.

Ειδικότερα:
• «Αμάλθεια Σμύρνης», Αθήνα (1923). Αρχαιοτέρα των ελληνικών εφημερίδων
• «Αμάλθεια, Η», Σμύρνη (1922). Ιδρυθείσα τω 1838
• «Εβδομάς», Κωνσταντινούπολη (1922-1923)
• «Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος», Κωνσταντινούπολη (1914-1915)
• «Εμπρός», Κωνσταντινούπολη (1914-1915, 1918-1920)
• «Εστία», Σμύρνη (1922). Καθημερινή εσπερινή εφημερίς εν Σμύρνη
• «Θάρρος», Σμύρνη (1922). Διευθυνταί: Σπύρος Σ. Σολομωνίδης – Χρήστος Σολομωνίδης, έτος 10ον, Αρ. Φ. 3046-3240
• «Κόσμος», Σμύρνη (1919-1922). Καθημερινή Πρωινή Εφημερίς. Διευθυνταί: Κ. Μ. Νικολαΐδης – Ν. Χ. Λάσκαρης
• «Νέα Ζωή», Σμύρνη (1920). Καθημερινή Πρωινή Εφημερίς. Διευθυνταί: Κ. Μ. Νικολαΐδης – Ν. Χ. Λάσκαρης
• «Πατρίς», Σμύρνη (1922). Πρωινή Εθνική Εφημερίς. Διευθυνταί: Κοκκινίδης – Λιγνάδης. Διαχειριστής: Β. Ν. Πασχάλης
• «Συνάδελφος», Σμύρνη (1922)
• «Τηλέγραφος-Σμύρνη», Σμύρνη (1922)
• «Φως, Το», Κωνσταντινούπολη (1924-1929)

Ψηφιακό αντίγραφο ημερολογίου του στρατιώτη Κλεομένη Αναγνωστόπουλου κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας και κατά την περίοδο της αιχμαλωσίας του από τον κεμαλικό στρατό.

1η κασέτα: Μαρτυρίες μικρασιατών προσφύγων από το Τσαγκλί και τα Δωμάτια.
2η και 3η κασέτα: Αφήγηση Στέλιου Σοφούλη από τους Νενέδες για τον Μικρασιατικό πόλεμο.
4η κασέτα: Αφήγηση Μαρίας Κελεμπεσιώτη από το Γέροντα Μικράς Ασίας.
5η κασέτα: Ημερίδα "Λογοτεχνία και Μικρασιατική καταστροφή".

Νομικά και διοικητικά έγγραφα, αλληλογραφία, οικονομικά στοιχεία.

Χειρόγραφα κείμενα του δραματικού και του μουσι-κού θεάτρου, δακτυλόγραφα, εκδόσεις και μουσικά χειρόγραφα. Προέρχονται από το αρχείο του ζεύγους Αθηνάς και Ιωάννη Σημηριώτη, εκτός από τους Σφουγγαράδες, που προέρχονται από το αρχείο του Ζαχαρία Μέρτικα. Και οι τρεις δημιουργοί του αρχείου ήταν μικρασιάτες πρόσφυγες, με καταγωγή από τη Σμύρνη.

Φάκελος 1
Έκθεση του 1929, υποβληθείσα στον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, με την οποία ο Θ. Θεοφύλακτος τον ενημερώνει για την κατάσταση των πληθυσμών της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Επιστολή παραίτησης από τη θέση του Υπουργού Γενικού Διοικητή Θράκης, βιβλία και έντυπα σχετικά με την ιστορία του Πόντου.

Δακτυλογραφημένο προσωπικό ημερολόγιο 23 σελίδων που αφορά τη ζωή και τη δράση του Νικολάου Λιόλιου κατά τα έτη 1902-1923 και κυρίως τη συμμετοχή του στα γεγονότα της Μικρασιατικής εκστρατείας.

Έγγραφα σχετικά με την απονομή πολεμικής σύνταξης του Χρήστου Στεφανόπουλου που σκοτώθηκε κατά την υποχώρηση του ελληνικού στρατού τον Αύγουστο 1922

Κώδικας (σε φωτοαντίγραφο) του έτους 1862, του Ι. Ναού Αγ. Θεοδώρου του Τήρωνος Αργυρούπολης της επαρχίας Χαλδίας του Πόντου.

Ένα (1) διαβατήριο - εισιτήριο της Γαλλικής Επιτροπής ανταλλαγής πληθυσμών του 1924 στο πρωτότυπο. Η ακριβής χρονολογία του διαβατηρίου είναι 10 Αυγούστου 1924

Φωτοαντίγραφα του πίνακα των γεωργικώς εγκατεστημένων και δικαιωμένων στην πόλη της Βέροιας με ονοματεπώνυμα και αριθμούς κλήρων, υπογεγραμμένος από την Προσφυγική Επιτροπή.

Απόδοση στην ποντιακή γλώσσα της Α' Ραψωδίας της Ιλιάδας του Ομήρου από τον Ιωάννη Φωτιάδη σε φωτοαντίγραφα (12 σελ.)

Το σημειωματάριο, όπως το ονομάζει στο πρώτο φύλλο ο ίδιος ο Μιχαήλ Μανιουδής, είναι ουσιαστικά ένα ημερολόγιο που περιγράφει τις εμπειρίες και αναμνήσεις του στρατιώτη Μιχαήλ Μανιουδή, από τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Η αφήγηση ξεκινά από τις 3 Μαΐου 1919 που στρατεύτηκε και καταλήγει στις 3 Αυγούστου 1923 που επέστρεψε στο Ηράκλειο Κρήτης.

Υποφάκελος 1: Εμπορική αλληλογραφία της επιχείρησης του Αρσένιου Ισταμπούλογλου στα καραμανλίδικα, 33 επιστολές 1913-1922.
Υποφάκελος 2: Δελτίο εφέδρου αξιωματικού του Θεοφάνη Διαμαντηρίδη (1915)
Απολυτήριο της Σουλτάνας Ισταμπούλογλου από το Παρθεναγωγείον της κοινότητος Γαλατά (14/6/1917).
Δύο φωτογραφίες του Θεοφάνη Διαμαντηρίδη (η μία με τη Σουλτάνα Ισταμπούλογλου, 1919).
Επιστολικό δελτάριο (1920).
Απόδειξη πληρωμής λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος (31/8/1936).
Ένα αντίτυπο του βιβλίου της Σεβαστής Μελαχροινού «Θεωρητική κοπτική μετά καταλλήλων υποδειγμάτων, σαφών κανόνων και ευλήπτων οδηγιών προς χρήσιν των ανωτέρων τάξεων των παρθεναγωγείων, των οικοδεσποίνων και εν γένει των εφήβων κορασίων», Κωνσταντινούπολη 1906.

Ο φάκελος περιλαμβάνει: ένα βιβλίο εισαγωγής
αντικειμένων με τίτλο Κατάλογος Κειμηλίων
Προσφύγων, διοικητικά έγγραφα, αλληλογραφία,
πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής, καταλόγους
αντικειμένων, χειρόγραφα προσχέδια εγγράφων,
σημειώσεις, φωτογραφίες, αποκόμματα εφημερίδων
εποχής.
Ο φάκελος διακρίνεται σε δύο ενότητες:
Η πρώτη αποτελείται από 41 ομάδες τεκμηρίων, κυρίως
του 1916, και αφορά τα περίπου 1600 αντικείμενα που
συγκεντρώθηκαν και μεταφέρθηκαν από τη Θεσσαλονίκη
στο ΒΧΜ στις αρχές του 1916. Πρόκειται, κυρίως, για
πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής και καταλόγους
αντικειμένων που προήλθαν από ενορίες και ναούς της
Θεσσαλονίκης, του Κιλκίς αλλά και προσφυγικά κειμήλια
από την Ανατολική Θράκη που είχαν συγκεντρωθεί σε
ναούς της Θεσσαλονίκης.
Η δεύτερη ενότητα αποτελείται από 100 ομάδες
τεκμηρίων με ακραίες χρονολογίες 1921-1980 και
αφορούν στα Κειμήλια Προσφύγων της Μικράς Ασίας
και Ανατολικής Θράκης που άρχισαν να καταφθάνουν
στο Μουσείο λίγο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή
και την αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων από
την Ανατολική Θράκη.

Διοικητικά έγγραφα όπως Πιστοποιητικά, Δελτάρια, Βαπτιστικά, τούρκικα έγγραφα, συμβόλαια

Το Αρχείο περιλαμβάνει στοιχεία και τεκμήρια που αφορούν στην οργάνωση - λειτουργία και εξέλιξη του Ιδρύματος και έχουν ιστορική αξία και ταυτόχρονα εξυπηρετούν τις άμεσες, πρακτικές και λειτουργικές, ανάγκες του Πανεπιστημίου. Το αρχειακό υλικό αποτελεί κομμάτι της Ιστορίας του Ελληνικού κράτους, αφού η γεωπονική σχολή και οι απόφοιτοι αυτής διαδραμάτισαν αποφασιστικό ρόλο στη χάραξη της Γεωργικής πολιτικής και σε όλα τα μεγάλα γεγονότα της νεότερης ιστορίας, από τη Μικρασιατική καταστροφή και μετά (αγροτική μεταρρύθμιση, εποικιστικό πρόγραμμα, αποκατάσταση προσφύγων, οργάνωση συνεταιρισμών, εκσυγχρονισμός της παραγωγής, έρευνα για την καλύτερη απόδοση και ποιότητα των γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων).

Εμπορική και προσωπική αλληλογραφία του Βασίλειου Ιωαννίδη, εμπόρου από την Κωνσταντινούπολη, με επιστολογράφους στον Σουλινά (Ρουμανία), στη Μόσχα, στην Οδησσό, στο Κερμίρ (Καππαδοκία), καθώς και με το καπνεργοστάσιο Κουζή στην Καβάλα (1854-1877). Περιλαμβάνονται επίσης οθωμανικά έγγραφα.

Οικογένεια Κέπετζη
Φωτογραφίες της οικογένειας Σταύρου Κέπετζη, επιστολές του Αργύρη Εφταλιώτη στην πρώτη εξαδέλφη του Ευτέρπη Κέπετζη (1913–1923), φωτογραφίες και το βιβλίο της ίδιας "Με τον Εφταλιώτη" (1939), δελτάριο του Μιχαήλ Κέπετζη προς Κωνσταντίνο και Ευτέρπη (Βερσαλλίες, 15/26.6.1919 – συνέδριο Ειρήνης)
Οικογένεια Λουκά
Υπηρεσιακά και προσωπικά έγγραφα του υποπρόξενου της αυτοκρατορικής Ρωσίας στη Σμύρνη και στη Μυτιλήνη Εμμανουήλ Λουκά (1880–1919), οθωμανικοί τίτλοι ιδιοκτησίας κτημάτων στη Λέσβο της συζύγου του Χαρίκλειας Δουκάκη Κουκλέλη–Λουκά (1881–1939 οι ελληνικές μεταφράσεις των τίτλων), διαθήκη Ι.Π. Ιωάννου (εκτελεστής Εμμ. Λουκάς, 13.12.1908)
Νέος Χάρτης της Ελληνικής Χερσονήσου Β. Παπαχρυσάνθου (1921)

Φάκελοι 1-2
Αλληλογραφία, σχέδια νόμου και υπομνήματα των περιόδων κατά τις οποίες διετέλεσε βουλευτής και γερουσιαστής Κοζάνης και Γενικός Διοικητής Θράκης.

Πενήντα τρία (53) φύλλα της εφημερίδας. Βλ. κατάλογο τεκμηρίων.

Το αρχείο αποτελείται από την προσωπική αλληλογραφία του Ε. Κανελλόπουλου (ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση) με συνεργάτες του και με φιλικά πρόσωπα (κυρίως γυναικεία) με προσωπικό και σπανιότερα υπηρεσιακό περιεχόμενο καθώς και σημειώσεις για φιλολογικά, ιστορικά και άλλα θέματα. Περιέχει επίσης την οικογενειακή αλληλογραφία μεταξύ των δύο αδελφών Ευθύμιου και Ξαβερίας Κανελλοπούλου, προσωπικά έγγραφα της Ξαβερίας και έγγραφα που αφορούν την Ερασμία Α. Αναστασιάδη και την Πάσιγκα Ξ. Λάνδερερ.

Το τμήμα αυτό του αρχείου Καραβίδα περιλαμβάνει αυτοσχέδια τεύχη του Καραβίδα με χειρόγραφα ποιημάτων του, δακτυλόγραφα κείμενά του, φωτοαντίγραφα βιβλίων. Μεταξύ των κειμένων του απαντάται και το άρθρο «Το μέλλον των επί της Ιωνίας Ελληνικών κοινοτήτων» (σελίδες 4 + 18, λείπουν σελίδες)
Επισημαίνεται φωτοαντίγραφο μίας επιστολής του Καραβίδα προς τον Παπαναστασίου από τη Σμύρνη (30/6/1922) με ενδιαφέρουσες επισημάνσεις για την κατάσταση στο μέτωπο.

Βιβλίο με ένδειξη "Ιερέως Λεοντίου Αναστασιάδου, εφημερίου της εν Μουταλάσκη εκκλησίας των Αρ ..., Απάνθισμα της Ιεράς Κατηχήσεως ΓΙΑΝΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝ ΜΕΖΧΕΠΙΝΙΝ ΤΑΡΙΦ ΒΕ ΤΕΛΙΜΙ ...., Χριστοσούν Μεγάλη εκκλησία σηνδαν τενσίπ βε τασβίπ πουγιουρουλμούσδουρ, εν Κωνσταντινουπόλει, Τύποις Ι. Π. Παναγιωτίδου, οδός Υψηλής Πύλης, αριθ. 98, 1900.
Με εικόνες.

Οικογενειακή αλληλογραφία του Γεράσιμου Καραπάνου: επιστολές προς τους γονείς και τα αδέλφια του από Balia-Karaidin (1903-1906), από την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και την Μερσίνα (1908-1909), επιστολές προς τη σύζυγό του Ερμιόνη (1908-1927), οικογενειακές φωτογραφίες

Περιλαμβάνονται τεκμήρια προσώπων της οικογένειας, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται έγγραφα του Δημητρίου και της Θεανώς Καλλίδου από την Επιτροπή ανταλλαγής πληθυσμών και άλλα συναφή τεκμήρια (1924-1936).

Το πρώτο μέρος του αρχείου περιλαμβάνει χειρόγραφα και δακτυλόγραφα λογοτεχνικών έργων του Θράσου Καστανάκη, συμφωνητικά και άλλα τεκμήρια σχετικά με τις εκδόσεις έργων του και με μεταφράσεις τους σε ξένες γλώσσες. Αλληλογραφία του Θράσου Καστανάκη. Προσωπικά τους τεκμήρια.
Μελέτες και κριτικές έργων του (έντυπα και αποκόμματα), αφιερώματα στον συγγραφέα.
Το δεύτερο μέρος του αρχείου περιλαμβάνει τα ημερολόγια της Ελπίδας Καστανάκη, καθώς και τεκμήρια από το αρχείο του Πέτρου Φρυδά.

Ο Θράσος Καστανάκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη. Τεκμήρια του αρχείου και στοιχεία του έργου του φωτίζουν τη ζωή και τη λογιοσύνη της Πόλης.

Περιέχει:
-Πρακτικά Δημοτικού Συμβουλίου, τόμοι 105, 1835-1984
-Αποφάσεις Δημοτικού Συμβουλίου, τόμοι 35, 1925-1977
-Αποφάσεις Δημαρχιακής Επιτροπής, τόμοι 30, 1914-1970
-Δημοτολόγια, τόμοι 3, 1925-1931
-Μητρώο υπαλλήλων Δήμου Πειραιώς, 1914-1952
-Γενικό Μητρώο συνταξιούχων τέως τακτικών δημοτικών υπαλλήλων
-Μητρώο δημοτικών συνταξιούχων Πειραιώς, 1937
-Πολιτικές συντάξεις Δήμου Πειραιώς, 1937
-Πολιτικές συντάξεις Δήμου Πειραιώς, τόμοι Α-Β, 1934-1936
-Πολεμικές συντάξεις Δήμου Πειραιώς, 1931-1938
-Στρατιωτικές συντάξεις Δήμου Πειραιώς, 1931-1938
-Ναυτικές συντάξεις Δήμου Πειραιώς, τόμοι Α-Β, 1931-1938
-Ευρετήριο συντάξεων θυμάτων πολέμου Δήμου Πειραιώς
-Ευρετήριο προσφύγων, τόμος Α', 1923
-Πλήρες σώμα εκλογικών καταλόγων με παραρτήματα, 1934
-Ευρετήρια οδών Πειραιώς
-Πρακτικά Διοικητικού Συμβουλίου Διδασκαλείου Πειραιώς, 1914-1925

Θεατρικά έργα, θεατρικές μεταφράσεις και διασκευές, βιβλία σκηνοθεσίας, επαγγελματικά έγγραφα, κείμενα, ομιλίες, άρθρα, αποκόμματα Τύπου, αλληλογραφία, σκίτσα και σχέδια, ηχητικό και έντυπο υλικό, φωτογραφικά τεκμήρια, θεατρικά προγράμματα κ.ά.

Το αρχείο περιέχει κυρίως φοιτητικές εργασίες με θέμα την προσφυγική αγροτική αποκατάσταση στους νομούς Σερρών και Κιλκίς μετά το 1922. Οι εργασίες έγιναν στο πλαίσιο του μαθήματος Ιστορία της Πόλης και της Πολεοδομίας (διδάσκοντες Κική Καυκούλα, Βίλμα Χαστάογλου-Μαρτινίδη, Αλέκα Γερόλυμπου, Νίκος Καλογήρου) του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, κυρίως το διάστημα 1991-1993. Οι εργασίες περιέχουν δημογραφικά στοιχεία φωτογραφίες χωριών και κτισμάτων, slides, χάρτες, ρυμοτομικά διαγράμματα, οριοθετήσεις οικισμών, χάρτες διανομής γης, παραχωρητήρια κατοικιών σχέδια και σκαριφήματα. Πολλά από αυτά τα τεκμήρια είναι αντίγραφα από διάφορες δημόσιες υπηρεσίες και εκτείνονται χρονολογικά από το Μεσοπόλεμο μέχρι και τη δεκαετία του 1980. Τα τεκμήρια και οι εργασίες αφορούν την οικοδόμηση των χωριών και των κτισμάτων, την προέλευση και εγκατάσταση του πληθυσμού, την επαγγελματική απασχόλησή του και τα τεχνικά έργα στην περιοχή.

Πρακτικά συνεδριάσεων της Επιτροπής που αφορούν την εκτίμηση των περιουσιών ανταλλαγέντων προσφύγων από το χωριό Μουραδιέ της επαρχίας Εφέσου. Στο τετράδιο περιλαμβάνονται τα πρακτικά των υπ' αρίθμ 160-210 συνεδριάσεων που αφορούν συνολικά 666 περιπτώσεις προσφύγων.

Το τμήμα του αρχείου που αναφέρεται στον αξιωματικό του Ιππικού Κωνσταντίνο Κολυβά περιλαμβάνει στρατιωτικά και υπηρεσιακά έγγραφα (1919-1941), διάφορα προσωπικά έγγραφα, κυρίως τεκτονικά και άλλα σχετικά με το θάνατό του (1911-1941). Επίσης συλλογή σαράντα ενός (41) στρατιωτικών εντύπων (οδηγίες, εγχειρίδια κ.ά.) που αφορούν κυρίως το Ιππικό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα στρατιωτικά και υπηρεσιακά έγγραφα του 1922-1923.

Το αρχείο του εκδότη της εφημερίδας "Νέα Σμύρνη", Σταύρου Κουκουτσάκη, αποτελείται κυρίως από συγχαρητήριες επιστολές με την ευκαιρία του εορτασμού διαφόρων επετείων κυκλοφορίας της εφημερίδας του: δεκάχρονα (1940), εικοσάχρονα (1950), εικοσιπεντάχρονα (1955), τριαντάχρονα (1960). Στους επιστολογράφους περιλαμβάνονται νομάρχες Αττικής, πρόεδροι της κοινότητας και του δημοτικού συμβουλίου Νέας Σμύρνης, πολιτευτές και βουλευτές, μέλη της Ε.Σ.Η.Ε.Α., το προεδρείο του Πανιώνιου Γυμναστικού Συλλόγου, ιερωμένοι, φίλοι του Κουκουτσάκη και διάφοροι ιδιώτες. Περιλαμβάνεται επίσης επιστολή του Κώστα Κοτζιά, υπουργού Διοικητή Πρωτευούσης (1937).

Αλληλογραφία του Εμμανουήλ (Μανώλη, Νώλη) Κουναλάκη με τη σύζυγό του Ελένη (Νίτσα). Περιλαμβάνονται οι επιστολές αμφότερων. Ο Κουναλάκης τής γράφει το 1916 από τα Χανιά και από την Θεσσαλονίκη, το 1917-1918 από το μέτωπο του Α΄ Π.Π. (Μεραρχία Σερρών, 3ο Σύνταγμα πεζικού, 1ο Τάγμα Κρητών), το 1919 από το Φρουραρχείο Αθηνών, το 1922 από τη Σμύρνη και από το μικρασιατικό μέτωπο. Αλληλογραφία με τον αδελφό του Νίκο, τον πατέρα του Πέτρο, τη μητέρα του Μαρία κ.ά. Τέλος, περιλαμβάνεται φύλλο της εφημερίδας Νέος Κόσμος (28/6/1935), στο πρωτοσέλιδο του οποίου βρίσκεται φωτογραφία με λεζάντα: «Οι αξιωματικοί του επιτελείου της 12ης μεραρχίας Κομοτινής [sic] οι καταφυγόντες εις Κάρλοβον. Εξ αριστερών προς τα δεξιά: ο ταγματάρχης κ. Κουνελάκης [sic]…» Πρόκειται για φωτογραφία βελιζελικών αξιωματικών οι οποίοι κατέφυγαν στη Βουλγαρία μετά την αποτυχία του κινήματος της 1ης Μαρτίου 1935.

Στο αρχείο της οικογένειας Κουρουσόπουλου, που καλύπτει πρόσωπα τριών γενεών, περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, εργασίες, χάρτες, αναφορές του αξιωματικού του Πεζικού Βασιλείου Θ. Κουρουσόπουλου από το Στρατιωτικό Γεωγραφικό Ινστιτούτο της Βιέννης προς τη Χαρτογραφική Υπηρεσία στην Αθήνα (1908-1910), πολεμικές εκθέσεις και ημερολόγια (1912-1922), υπηρεσιακά της διοίκησης του Β΄ Σώματος Στρατού (1926-1928), αλληλογραφία με τον πατέρα του Θεμιστοκλή για στρατιωτικά και πολιτικά θέματα (1902-1916), προσωπικά και οικονομικά έγγραφα καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό με απεικονίσεις προσώπων (μελών της οικογένειας, συναδέλφων και φίλων στρατιωτικών) και στρατιωτικών επιχειρήσεων και εκδηλώσεων.

Αλληλογραφία, υπομνήματα, εκθέσεις, από τις περιόδους που ο Ν. Κωνσταντόπουλος υπήρξε βουλευτής Σαράντα Εκκλησιών, Σερρών και Αθηνών. Μέρος της αφορά προσφυγικά σωματεία και διεκδικήσεις. Περιέχονται ακόμη τεκμήρια σχετικά με το νομοθετικό του έργο.

Οι κώδικες καταγράφουν τη ζωή των Κοινοτήτων: γεννήσεις, γάμοι, θάνατοι, σχολεία, εκκλησίες, τοπικά γεγονότα. Στην ελληνική γλώσσα είναι γραμμένοι δεκαοκτώ. Άλλοι δεκαοκτώ είναι καραμανλίδικοι. Υπάρχουν έξι μεικτοί δίγλωσσοι (ελληνικά - καραμανλίδικα) καθώς και ένας στα τουρκικά με οθωμανική γραφή..

Κώδικες της Μητρόπολης Αδριανουπόλεως με συμβολαιογραφικές πράξεις (διαθήκες, προικοσύμφωνα, πράξεις υιοθεσίας, πληρεξούσια, πιστοποιητικά γάμων, βαπτίσεων και θανάτων κ.ά.).

Περιέχει καταγραφή των εισφορών του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Τζιβαλίου στην Κωνσταντινούπολη ανά μήνα κατά τα έτη 1739 έως 1792. Επίσης, βεβαιώσεις των Πατριαρχών: Σαμουήλ (1767), Προκοπίου (1768), Γαβριήλ (1785) και διαφόρων Συνοδικών.

Απόσπασμα διατριβής επιγραφόμενο "Μέρος Γ' Άσματα δημώδη και μύθοι των Ελληνογλώσσων κατοίκων της Καππαδοκίας".

Επιστολές Ε. Βενιζέλου προς Κ.Μαρκαντωνάκη και σημειώσεις Ε. Βενιζέλου

Επιστολή Ε.Β. προς Κ.Μ. (Balboa, 14 Φεβρουαρίου 1922)

Επιστολή Ε.Β. προς Κ.Μ. (5 Ιουνίου 1922)

Επιστολή Ε.Β. προς Κ.Μ. (Λωζάννη, 3 Φεβρουαρίου 1923)

Επιστολή Ε.Β. προς Κ.Μ. (Παρίσι, 7 Φεβρουαρίου 1923)

Επιστολικό δελτάριο Ε.Β. προς Κ.Μ. (Λωζάννη, 29 Ιουνίου 1923)

Επιστολικό δελτάριο Ε.Β. προς Κ.Μ. (Λωζάννη, 19 Ιουλίου 1923)

Επιστολή Ε.Β. προς Κ.Μ. (Παρίσι, 25 Σεπτεμβρίου 1923)

Επιστολή Ε.Β. προς Κ.Μ. (Valmont, 11 Οκτωβρίου 1923)

Επιστολή Ε.Β. προς Κ.Μ. (Wengen, 6 Αυγούστου 1924)

Επιστολικό δελτάριο Ε.Β. προς Κ.Μ. (Wengen, 7 Αυγούστου 1925)

Επιστολή Ε.Β. προς Κ.Μ. (Παρίσι, 9 Μαρτίου 1926)

Επιστολή (κολοβή) Ε.Β. προς Κ.Μ. (Παρίσι, 21 Ιανουαρίου 1927)

Επιστολή Ε.Β. προς Κ.Μ. (Χανιά 31 Μαΐου 1927)

Επιστολή Ε.Β. προς Κ.Μ. (Παρίσι, 16 Μαρτίου 1928)

Επιστολή Ε.Β. προς Κ.Μ. (Aix les Bains ,1928)

Επιστολή Έλενας Βενιζέλου προς Κ.Μ. (χ.χ.)

-Χειρόγραφες σημειώσεις Βενιζέλου για τη Θράκη.

Στο τετράδιο είναι καταγεγραμμένες αναμνήσεις - μαρτυρία για τη δημιουργία του προσφυγικού οικισμού, την προέλευση και εγκατάσταση των κατοίκων και τη ζωή του χωριού.

Το αρχείο περιλαμβάνει έγγραφα σχετικά με τα κληρονομικά της οικογένειας Μαυρομμάτη (βεβαιώσεις, ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, δηλώσεις φόρου κληρονομίας κ.ο.κ.) και με τις αποζημιώσεις που απαιτούσαν από το τουρκικό κράτος (τίτλους ιδιοκτησίας, αιτήσεις, δικαστικές αποφάσεις κ.ο.κ.). Στον υποφάκελο 2 περιλαμβάνονται οθωμανικοί τίτλοι ιδιοκτησίας της Ερμιόνης Καραπάνου, κόρης Κωνσταντίνου Μαυρομμάτη.

Το αρχείο περιέχει κυρίως τεκμήρια του Γεωργίου Μελά (αλληλογραφία, ημερολόγια και τετράδια με σημειώσεις του). Μεταξύ αυτών: τετράδιο με διάφορες σημειώσεις για την περίοδο 1921-1923 (πολιτική Ιταλών, Γάλλων απέναντι στους Έλληνες κ.λπ.) και τετράδιο με διάφορες σημειώσεις για την περίοδο 1922-1923 (Λωζάννη, Μικρά Ασία, δίκη των Έξι, κλπ).

Το μεγαλύτερο μέρος του αρχειακού υλικού ανήκει στον Αλέξανδρο Μερκάτη, αυλάρχη του βασιλιά Κωνσταντίνου, και αφορά κυρίως αλληλογραφία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του Αλέξανδρου Μερκάτη κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού και της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ: ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ, ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ
Φάκελος 4 Εθνικός Διχασμός - Αλληλογραφία Βασιλιά Κωνσταντίνου (1913-1917)
Φάκελος 5 Εθνικός Διχασμός - Αυλάρχης Αλέξανδρος Μερκάτης (1912-1917)
Φάκελος 6 Εθνικός Διχασμός - Εκθέσεις, αναφορές, μαρτυρίες, κ.ά. (1914-1917)
Φάκελος 7 Ασθένεια και θάνατος Κωνσταντίνου Α΄ (1914-1923)
Φάκελος 8 Μικρασιατική εκστρατεία-Καταστροφή (1918-1923)

Ληξιαρχικό βιβλίο βαπτίσεων (Σύλλης) Σίλλης Ικονίου, από 1η Ιανουαρίου 1891 έως 1η Μαρτίου 1921.

Αλληλογραφία με πολιτικά πρόσωπα, στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών, δημοσιογράφους, καθηγητές κ.ά. για θέματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας στην Ευρώπη και στα Βαλκάνια. Χειρόγραφακαι αντίγραφα λόγων, εκθέσεων, μελετών, άρθρων, και ανακοινώσεων του. Υπομνήματα, εκθέσεις, νομοσχέδια για διάφορα οικονομικά και πολιτικά θέματα. Εφημερίδες και αποκόμματα. Φωτογραφίες.
Ενδιαφέρον για το μικρασιατικό ζήτημα και την ενσωμάτωση των προσφύγων παρουσιάζει το υπόμνημα του βουλευτή Καβάλας Νικολαΐδη για το προσφυγικό και πόρισμα της σύσκεψης των φιλελευθέρων προσφύγων βουλευτών και γερουσιαστών (φ. 5).

Μονόφυλλο κατά του βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄ την περίοδο της παρουσίας του στη Μικρά Ασία το 1921.

1.1 Αλληλογραφία (1870-1914)

• 97 Επιστολές του Μ. Ευαγγελίδη προς τον Δ. Μοστράτο (1870-1909), 6 επιστολικά δελτάρια (1888-1899) και 3 επισκεπτήρια (1900-1904).

• Επιστολές προς τον Δ. Μοστράτο από τους: Γ. Αρτακίδη (5 επιστολές, 1908-1909), Π. Βιζουκίδη; (3 επιστολές, 1896-1908), Διδασκαλικό Σύνδεσμο (1 επιστολή, 1907), Δ.Χ. Καρούσο (1 επιστολή, 1905), Ι. Κούσκουρα (1 επιστολή, 1903), Στ. Νούκα (8 επιστολές, 1901-1907), Δ.Π. Παξιμαδά (1 επιστολή, 1896), Φιλόπτωχο Αδελφότητα Αγίου Μηνά (1 επιστολή 1906) κ.ά.

• Επιστολές του Μ. Ευαγγελίδη προς τους: Σαπφώ (4 επιστολές, 1877-1880), Σαπφώ και Ελένη (1 επιστολή, 1880), Σμαράγδα (1 επιστολή, 1880), Παντελή (1 επιστολή, 1887), Σοφία (2 επιστολές, 1909-1910).

-Επιστολές του Μ. Ευγγελίδη προς τρίτους (1877-1910).

-Επιστολή Κορομηλά προς Ρωξάνη (1914).

1.2 Ποικίλα (1851-1907)

-Χφο ημερολόγιο (1871-1900), διπλώματα από την «Εν Αθήναις Επιστημονική Εταιρεία» (1899) και την φιλανθρωπική εταιρεία «Επτάλοφος» (1902). Κατάσταση εσόδων-εξόδων του ταμείου του «Διδασκαλικού Συνδέσμου» της Κωνσταντινουπόλεως (1907).

-«Μνημονητήριον» (1851-1876) του Γεωργίου Μωστράτου – ίσως πατέρα του Δημητρίου και προσφώνηση από τους αποφοίτους του 1906 της Μεγάλης του Γένους Σχολής (1906).

-Σημειώσεις και αποσπάσματα σημειώσεων του Δ. Μοστράτου για τον Ευθύφρονα, τον Γοργία του Πλάτωνος και την Ιφιγένεια του Ευριπίδη. Οι σημειώσεις για τον Γοργία και την Ιφιγένεια είναι γραμμένες στο verso επιστολών.

Tο Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο (M.Λ.A.) ιδρύθηκε το 1930 από την Mέλπω Mερλιέ (1889-1979). Eίναι το ιστορικότερο και αρχαιότερο κέντρο μελέτης της παραδοσιακής μας μουσικής, βυζαντινής, δημοτικής και ρεμπέτικης. Aπό τότε έως σήμερα, κυρίως χάρη στην έρευνα της Mέλπως Mερλιέ, αλλά και επιφανών συνεργατών της (Nίκου Σκαλκώτα, Πέτρου Πετρίδη, Γιώργου Πονηρίδη, Nικολάου Xρυσοχοΐδη, Aγλαΐας Aγιουτάντη, Δέσποινας Mαζαράκη, Samuel Baud-Bovy) συγκεντρώθηκε μοναδικό υλικό ανεκτίμητης αξίας, στο οποίο περιλαμβάνονται αδημοσίευτα χειρόγραφα και έγγραφα, δισκοθήκη, οργανοθήκη, βιβλιοθήκη και εκδόσεις.

Αναλυτικότερα:

Αδημοσίευτα χειρόγραφα και έγγραφα:

• Aναστασιματάριο του περίφημου πρωτοψάλτη Kωνσταντινουπόλεως Γεωργίου Pαιδεστηνού (1833-1889)
• Σειρά από Ωδές σε Oικουμενικούς Πατριάρχες του 19ου αιώνα
• Mία συλλογή από 33 δημοτικά και αστικά τραγούδια ανθολογημένη από τον μικρασιάτη μουσικό του 19ου αιώνα Πέτρο Φιλανθίδη
• Ένα απάνθισμα από 121 Φαναριώτικα τραγούδια (μισμαγιά) γραμμένο προεπαναστατικά στην προχρυσανθινή παρασημαντική

Στη βιβλιοθήκη του M.Λ.A. υπάρχουν:

• Mία μεγάλη σειρά από φακέλους με αποκόμματα από εφημερίδες που αναφέρονται στη βυζαντινή μουσική καθώς και τη δημοτική και τη ρεμπέτικη

Δισκοθήκη
α. Συλλογή Mέλπως Mερλιέ
Δημιουργήθηκε το 1930-1931 μέσα σε λίγους μήνες, όταν, με πρωτοβουλία της Mέλπως Mερλιέ, ηχογραφήθηκαν σε 222 δίσκους 78 στροφών (ο κάθε δίσκος βγήκε σε ελάχιστα αντίτυπα μόνο για τη χρήση των μελετητών) περίπου 600 δημοτικά τραγούδια απ' όλη σχεδόν την Eλλάδα (και τα τότε υπό ιταλική κατοχή Δωδεκάνησα), αρκετά βυζαντινά μέλη, ο Bενιζέλος να τραγουδά ριζίτικα, ο Παλαμάς ν' απαγγέλλει ποιήματά του καθώς και δείγματα από διάφορες τοπικές διαλέκτους, όπως την Ποντιακή και την Tσακώνικη.

β. Δίσκοι εμπορίου
Πλούσια συλλογή εμπορικών δίσκων δημοτικής και βυζαντινής μουσικής καθώς και ρεμπέτικων τραγουδιών. Eπίσης δίσκοι με παραδοσιακές μουσικές απ' όλο τον κόσμο.

Οργανοθήκη
Mουσικά όργανα που έχουν παιχτεί από λαϊκούς οργανοπαίχτες των αρχών του 20ού αιώνα. Ξεχωρίζει ένας καππαδοκικός κεμανές.

Υπομνήματα, αναφορές, σημειώματα και αλληλογραφία που αφορούν την πολιτική δραστηριότητα του Γεωργίου Μπούσιου την περίοδο που υπήρξε βουλευτής Κοζάνης (1915-1922, 1926-1928). Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επιστολές του Στέφανου Σταματόπουλου από την Κωνσταντινούπολη και τη Χάλκη στις οποίες περιγράφεται η ζωή των Ελλήνων την περίοδο 1920-1924 (υποφ. 1.4).

Ενδεικτικά προόδου από το Παρθεναγωγείο Τάρσης Βαρείδου, το Ζάππειο Παρθεναγωγείο και τα Εκπαιδευτήρια Φερίκιοϊ της Κωνσταντινούπολης, φωτογραφίες μαθητριών και εκπαιδευτικών από τα σχολεία αυτά.

Περιλαμβάνονται 74 οικογενειακές καταστάσεις Μικρασιατών Προσφύγων στον Νομό Λακωνίας, οι οποίοι υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση για απόκτηση οικοπέδου ή στέγης. Οι καταστάσεις απαρτίζονται από στήλες με τους εξής τίτλους: α/α, Ονοματεπώνυμο [πρόσφυγα], Όνομα Πατρός, Ηλικία, Επάγγελμα, Έτος Εγκαταστάσεως εν Ελλάδι, Παρατηρήσεις.

Έγγραφα επί της ανταλλαγής Ελληνο-Τουρκικών Πληθυσμών.
-Ένα (1) έγγραφο από τη Μικτή Επιτροπή επί της Ανταλλαγής των Ελληνο-Τουρκικών Πληθυσμών, με τίτλο: «Δήλωσις Εκκαθαρίσεως» (περιοχή: Μισθί Νίγδης). Αναφέρεται το ονοματεπώνυμο «Γρηγόριος Παρασκευά Χουρσίτογλου».
-Τέσσερα (4) έγγραφα-πράξεις εκτίμησης και επιδίκασης, από τη Διεύθυνση Ανταλλαγής του Υπουργείου Γεωργίας (περιοχή: Μισθί Ικονίου). Αναφέρεται το ονοματεπώνυμο «Γρηγόριος Παρασκευά Χουρσίτογλου».

Εμπιστευτικά και απόρρητα έγγραφα των υπουργείων Ναυτικών και Στρατιωτικών (διαταγές, τηλεγραφήματα κατάλογοι εγγράφων κ.ά) (1922-1923) σχετικά με το επαναστατικό κίνημα του 1922, τις μετακινήσεις του στρατού στην ανατολική Θράκη την συγκρότηση της στρατιάς Θράκης, την αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων από την Θράκη και την παράδοση της στους συμμάχους, την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων στην ανατολική Θράκη.

Έκθεση του Θ. Παγκάλου σχετικά με την κατάληψη της Προύσσας (χφο, Ιούνιος 1920, 5 σελ.)

Στο αρχείο περιέχονται άρθρα, δοκίμια, ανταποκρίσεις, μεταφράσεις λογοτεχνικών αποσπασμάτων από τον κωνσταντινουπολίτη λόγιο Αβραάμ Παπάζογλου. Το ενδιαφέρον του Α. Παπάζογλου στρέφεται γύρω από έλληνες και τούρκους συγγραφείς, την πνευματική κίνηση στην Ελλάδα και την Τουρκία –βιβλία και περιοδικά– τη μελέτη της ιστορίας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, τη σύγχρονη Τουρκία και τη μουσική. Βρίσκονται επίσης τα τεύχη της "Φιλολογικής Πρωτοχρονιάς" με χειρόγραφες προσθήκες ποιημάτων από τον Α. Παπάζογλου, μία προσωπική αφήγηση της πνευματικής του πορείας με τίτλο «Η φιλολογική μου ζωή», ποικίλα σχετικά με τον οθωμανό αρχιτέκτονα Σινάν, έργα τρίτων που προορίζονταν για τη Φιλολογική Πρωτοχρονιά, αλληλογραφία, διπλώματά του καθώς και των δύο αδελφών του, Ελένης Παπάζογλου και Θάλειας Νέμπαρη.

φάκελος 17
Λεύκωμα με φωτογραφίες από τη Μικρασιατική εκστρατεία. Περιέχονται φωτογραφίες από την πορεία της ΧΙΙ Μεραρχίας προς την Άγκυρα. Το λεύκωμα περιλαμβάνει φωτογραφίες του διαδόχου Παύλου, διαφόρων στρατιωτικών τελετών και ασκήσεων, στιγμιότυπα των πορειών και της ανάπαυλας, φωτογραφίες Τούρκων αιχμαλώτων.

Τμήμα του ημερολογίου της και επιστολές της Άννας Παπαδοπούλου, δακτυλογραφημένα από την συνονόματη εγγονή της Άννα Παπαδοπούλου. Καλύπτει τις περιόδους από το 1914-1916 και από το 1921 έως τον Μάρτιο του 1923. Το μεγαλύτερο μέρος του αφορά την περίοδο 1921 – 1922 και συγκεκριμένα τη δράση της στο μικρασιατικό μέτωπο και την αλληλογραφία της με σημαίνοντα πρόσωπα της εποχής, ιδιαίτερα μετά την αποπομπή της από το μέτωπο το 1921. Τα πρόσωπα με τα οποία αλληλογραφεί η Άννα Παπαδοπούλου, όπως προκύπτει από τα αντίγραφα των επιστολών και των τηλεγραφημάτων που στέλνει, είναι εκτός των άλλων: ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας, ο υπουργός Στρατιωτικών Νικόλαος Θεοτόκης, ο στρατηγός Αναστάσιος Παπούλας, ο στρατηγός Κωνσταντίνος Νίδερ, ο πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης, ο μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος, ο ύπατος αρμοστής της Σμύρνης Αριστείδης Στεργιάδης, ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, ο δημοσιογράφος και λογοτέχνης Γεώργιος Πωπ, η Πηνελόπη και ο Στέφανος Δέλτα κ.ά. (1914 – 1923). Μπλοκ αποδείξεων εράνου Υπέρ της Αδελφής του Στρατιώτου (1925)

Το αρχείο του Νικολάου Παπαρρόδου αποτελείται από αλληλογραφία, πιστοποιητικά, χειρόγραφα τετράδια, έντυπα κ.ά. που αφορούν τη στρατιωτική σταδιοδρομία του και τη γυναίκα του Βούλα Παπαρρόδου (το γένος Ροντήρη).
Στο υλικό που αφορά τον Νικόλαο Παπαρρόδου περιλαμβάνεται:
Αλληλογραφία: επιστολές του Νικολάου προς τους γονείς του Κωνσταντίνο και Βασιλική (1922-28, κυρίως 1922-1924) και τηλεγραφήματα πολιτικών (1922-1968). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αλληλογραφία της περιόδου 1922-1924 όταν υπηρετούσε στο μικρασιατικό μέτωπο αλλά και κατά την επιστροφή του στην Ελλάδα.

Οικογενειακή αλληλογραφία. Οι επιστολές του Κυριάκου και του Ηλία Παπαχρυσάνθου προς τον αδελφό τους Βασίλη είναι γραμμένες στα καραμανλίδικα

Λεύκωμα που περιέχει αποκόμματα εφημερίδων, προσκλήσεις και ανακοινώσεις για διαλέξεις και ομιλίες του Λ. Παραρά και σχετικά δημοσιεύματά του. Ορισμένα από αυτά έχουν ως κύριες θεματικές τον Όμιλο Φιλοτέχνων Σμύρνης, τα Βουρλά και τη Σμύρνη.
Περιέχονται ακόμη νεκρολογίες (κυρίως Σμυρνιών προσφύγων).

Στο Φωτογραφικό Αρχείο φυλάσσονται φωτογραφικά τεκμήρια από την εκστρατεία της Μικράς Ασίας (αρχιστράτηγος της Στρατιάς Μικράς Ασίας). Ειδικά για την τελευταία περίοδο, υπάρχει λεύκωμα με 7 φωτογραφίες από την ορκωμοσία του πρώτου ελληνικού στρατού Μικράς Ασίας (Μάρτιος 1920) και λυτές ερασιτεχνικές φωτογραφίες από την αποβίβαση του Παρασκευόπουλου στην Σμύρνη ως αρχιστρατήγου.

Προσωπικά τεκμήρια (πιστοποιητικά, ταυτότητες, κλπ) , οικογενειακή αλληλογραφία και 91 φωτογραφίες με θέμα την Μικρασιατική Εκστρατεία, οι οποίες δημιουργήθηκαν από το atelier του Γ. Προκοπίου.

Ενδεικτικά Ελληνικού Γυμνασίου και Αστικής Σχολής Αδριανουπόλεως, απολυτήρια, πιστοποιητικό της Ενώσεως Ανταλλαξίμων Μικράς Ασίας, Θράκης, Κωνσταντινουπόλεως και Πόντου, ληξιαρχική πράξη γάμου, δελτία μέλους Δικηγορικού Συλλόγου (1915-1963).

Το αρχείο περιέχει υπηρεσιακά έγγραφα (διοριστήρια, πιστοποιητικά, συστατικές επιστολές, δικαστικές αποφάσεις, πρωτόκολλα παραλαβής και παράδοσης υπηρεσιακών εγγράφων), στρατολογικά έγγραφα, διαθήκες κ.ά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα έγγραφα από την υπηρεσία του στην Σμύρνη, στην «Διεύθυνση Δικαιοσύνης της Ελληνικής Διοικήσεως Σμύρνης» (1920-1922).

Το αρχείο περιέχει κυρίως στρατιωτικά έγγραφα (διαταγές, αναφορές, πορίσματα ανακριτικών επιτροπών, εκθέσεις πεπραγμένων, ποικίλο υλικό για τη Σχολή Ευελπίδων), ημερολόγια, αλληλογραφία, αποκόμματα και δημοσιεύματα εφημερίδων, βιογραφικά σημειώματα, χειρόγραφα, σχολικούς ελέγχους κ.ά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η «Έκθεσις πεπραγμένων» του Δημητρίου Πετροπουλάκη, σχετική με τη δράση του 30ού Συντάγματος πεζικού στη Μικρά Ασία.

30 φωτογραφίες από τη δράση της Γ΄ Μοίρας Αεροπλάνων στη Μικρά Ασία.

Πολεμικές αναμνήσεις του Μανόλη Σοφούλη λοχαγού ε.α.. Καλύπτουν την περίοδο 1906-1941.

Πρόκειται για τεκμήρια που αφορούν την περίοδο κατά την οποία ο ελληνισμός του Πόντου γνώρισε σταδιακά τον εκτοπισμό, την οικονομική εξουθένωση, τα τάγματα θανάτου, την υποχρεωτική στράτευση, έως τον τελικό αφανισμό. Βιβλία, έγγραφα, πρακτικά συνεδριάσεων, επιστολές, υπομνήματα και διαβήματα διαμαρτυρίας, μαρτυρίες, αντίγραφα σημαιών για το σχεδιαζόμενο κράτους του Πόντου, στατιστικοί πίνακες.

Δύο Βιβλία Πρακτικών του Πολιτικού Μικρασιατικού Κέντρου (Πρακτικά Συνεδριάσεων Γενικών Συνελεύσεων 1924-1927 και 1929-1951).

Το αρχείο περιλαμβάνει αλληλογραφία του κωνσταντινουπολίτη λογοτέχνη Λύσανδρου Πράσινου με τους συντοπίτες του λογοτέχνες Θράσο Καστανάκη, Όμηρο Μπεκέ, Γ. Χαλκούση και άλλους, φωτοαντίγραφα ποιημάτων του και πιστοποιητικά μεταξύ των οποίων άδειες διδασκαλίας, από την Πατριαρχική Κεντρική Εκπαιδευτική Επιτροπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου για τα παρακάτω εκπαιδευτικά ιδρύματα: «Εν Πέραν Εθνικόν Ελληνογαλλικόν Λύκειον» (1914-1915), «Αρρεναγωγείον της Κοινότητος Γαλατά» (1914-1915, 1915-1916), «Εν Πέραν Εθνική Σχολή των Γλωσσών και Εμπορίου» (1914-1915, 1915-1916).

Σύνδεσμος των εν Ρωσία Ελλήνων, Πρακτικά του πρώτου των εν Ρωσία Ελλήνων Συνεδρίου εν Ταϊγανίω, Ροστόβ του Δον, 1917.

Πρακτικά Συνεδριάσεων της "Εν Κωνσταντινουπόλει Επιτροπής Εθνικής Αμύνης" από 9 Νοεμβρίου 1920 έως 11 Ιουνίου 1921 (Συνεδριάσεις 1-66). Πρόεδροι της Επιτροπής είναι οι Α. Βουτυράς, Ξ. Ζώτος, Α. Παπάς. Οι συνεδριάσεις λαμβάνουν χώρα σε οικίες ή στο οίκημα Ανατόλ 15.

Αποτελείται από δύο μέρη:
α) "Βιβλίον Πρακτικών Συνεδριάσεων Επιτροπής Εθνικής Αμύνης από της 67ης Συνεδριάσεως της 14ης Ιουνίου 1921 μέχρι της 85ης Συνεδριάσεως της 11 Φεβρουαρίου 1922". Αποτελεί συνέχεια του βιβλίου πρακτικών της Επιτροπής (Χφ239). Και αντίστροφα:
β) "Βιβλίον Πρακτικών Γενικών Συνελεύσεων Εφοροεπιτροπών κλπ. από 25 Μαρτίου 1921 έως 25 Φεβρουαρίου 1922".
Πρόκειται για συνεδριάσεις εκπροσώπων των ελληνικών συλλόγων και σωματείων της Κωνσταντινούπολης με θέμα την οικονομική ενίσχυση αξιωματικών του ελληνικού στρατού και την κινητοποίηση του Πατριαρχείου προς την κατεύθυνση της ευόδωσης των εθνικών διεκδικήσεων στη Μικρά Ασία.

Ο φάκελος περιλαμβάνει έγγραφα αλληλογραφίας της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων, του Παμπροσφυγικού Συλλόγου Λακωνίας, της Νομαρχίας Λακωνίας και του Δήμου Σπαρτιατών, περί της ανάγκης ανέγερσης προσφυγικού συνοικισμού στη Σπάρτη.

Αιτήσεις αστών προσφύγων της Θεσσαλονίκης με τις οποίες δηλώνουν ότι δεν έτυχαν αποκατάστασης. Οι αιτήσεις συνοδεύονται από βεβαιώσεις προσφυγικών σωματείων για την ταυτότητα του πρόσφυγα και σχετική φωτογραφία.

Ένα (1) έγγραφο: "Πιστοποιητικόν ταυτότητος Κεντρικής Δημογεροντίας επαρχίας Καισσαρείας" (1924).

Οι φάκελος περιλαμβάνει:
α) ένα χειρόγραφο βιβλίο με τίτλο «Βιβλίον Πολιτογραφηθέντων Προσφύγων», διαμενόντων στο Γύθειο το 1924.
β) υποφάκελο εγγράφων με αιτήσεις και πιστοποιητικά προσφύγων Γυθείου για την αστική τους αποκατάσταση, κατά τη χρονική περίοδο 1939-1943.

Το αρχείο περιλαμβάνει τρία τμήματα:
α) κριτικές μελέτες του Νότη Ροντάκη (χειρόγραφα και έντυπο, 1901-1907),
β) χειρόγραφα και έντυπα λογοτεχνικών έργων του Γιώργου Ροντάκη (=Γκούρα Αλειτούργητου) καθώς και κειμένων του για τη δημοτική γλώσσα,
γ) αλληλογραφία της Νανώς Ροντάκη Μανιατοπούλου κυρίως με τον σκωτσέζο λογοτέχνη Compton Mackenzie (1883-1972), την Christina McSween, γραμματέα και δεύτερη σύζυγό του και την αδελφή της Lillian McSween, τρίτη σύζυγο του συγγραφέα, δημοσιεύματα για τον Compton Mackenzie, φωτογραφίες του, χειρόγραφα προσωπικοτήτων από το λεύκωμα της Νανώς Ροντάκη (1917-1919).

Η μικρή αυτή ενότητα επισημαίνεται γιατί ο Γιώργος και ο Νότης Ροντάκης ήταν λόγιοι που έζησαν στην Κωνσταντινούπολη.

Το αρχείο αποτελείται από τέσσερα (4) λευκώματα με επικολλημένα (από τον ίδιο τον Σ. Σίμο) διάφορα επίσημα έγγραφα, συγχαρητήρια τηλεγραφήματα και επιστολές με την ευκαιρία της ανάληψης του υπουργείου Περιθάλψεως, προσκλήσεις, μενού, επισκεπτήρια, φωτογραφίες (Εμπειρίκειο Άσυλο Παίδων, συνοικισμός προσφύγων στην Τούμπα Θεσσαλονίκης) και αποκόμματα εφημερίδων (1914-1921).
Στα εξώφυλλα των λευκωμάτων υπάρχουν οι ενδείξεις: “Αναμνήσεις εκ της ενδόξου Συνθήκης του Βουκουρεστίου 1914”, “Αναμνήσεις υπουργίας. Θεσσαλονίκη-Αθήναι”, “Σπ.Σίμος. Υπουργός επί της Περιθάλψεως, 1918-1921”.
-Λυτά έγγραφα, κυρίως επιστολές των Ιωακείμ πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, Αλ.Σκουζέ, Ν.Μαυροκορδάτου, Ι. Γενναδίου, Ι.Κ. Σφακιανάκη, Α. Ζαΐμη, Ε. Βενιζέλου, Επαναστατικής Συνελεύσεως Κρητών, Ελληνικών Κοινοτήτων Βραΐλας, Γαλαζίου, Κωνστάντσας, κ.ά. (1887-1917).
-Δύο (2) αχρονολόγητες επιστολές Ε. Βενιζέλου προς Γεώργιο Βεντήρη.
Αξιόλογο είναι το λεύκωμα φωτογραφιών που φυλάσσεται στο Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ (Λεύκωμα 228, αρχείο Σπυρίδωνος Σίμου) με τίτλο «Ενθύμιον διωγμών Μικρασιατικού Ελληνισμού 1914-1918 Τω Υπουργώ κ.κ. Σίμω οι εν Λέσβω Πρόσφυγες ευγνωμονούντες»

Τεκμήρια από την υπηρεσία του Αλέξανδρου Σβώλου στη θέση του Ανώτατου αντιπροσώπου της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης και από την συμμετοχή του στην Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ). Έγγραφα της Επιτροπής Διακανονισμού απαιτήσεων Μικράς Ασίας και της Μεικτής Επιτροπής επί της ανταλλαγής Ελληνοτουρκικών πληθυσμών.

Το υλικό της συλλογής αποτελείται από έγγραφα και εφημερίδες σχετικά με το Συνέδριο των Ελληνικών Παροικιών (Παρίσι, 1916), τον Βενιζέλο και την πολιτική του (1909-1916).
Επίσης περιλαμβάνει μία επί μέρους συλλογή εγγράφων (χειρόγραφα σημειώματα, διάλεξη, επιστολές) του γιατρού Τομάζου Σγουρδαίου για διάφορα θέματα σχετικά με τον ελληνισμό της Τουρκίας, την εκλογή Εθνικού Συμβουλίου των Αλύτρωτων Ελλήνων κ.ά. Περιλαμβάνονται σημαντικοί, χειρόγραφοι, αναλυτικοί γενεαλογικοί πίνακες για τις φαναριώτικες οικογένειες Φωτιάδη και Βυζαντίου που συνέταξε ο Αλέξανδρος Ν.Δ. Φωτιάδης το 1928 με βάση σημειώματα του πατέρα του.

Λογοτεχνικά έργα (ποίηση, θέατρο, πεζογραφία) και μεταφράσεις του Α. Σημηριώτη, διαλέξεις και άρθρα του, δημοσιεύματα που τον αφορούν. Τμήμα από το αρχείο του αδελφού του, Γεώργιου Σημηριώτη (αυτοβιογραφία, λογοτεχνία, αλληλογραφία), και από το αρχείο της Ειρήνης Νικολάκη-Βαρδουλάκη.

Επιστολές προς τον Χαράλαμπο Σιμόπουλο από τους

• Λάμπρο Κορομηλά (5 επιστολές, Λωζάννη-Οκτώβριος 1916, Νέα Υόρκη Αύγουστος-Σεπτέμβριος 1921), με απόψεις για την πολιτική κατάσταση και για την εκστρατεία στη Μικρά Ασία
• Α. Διομήδη (2 επιστολές, 1919, 1935),
• Ν.Γ. Πολίτη (3 επιστολές, 1916, 1921-22)
• υπουργού Εξωτερικών Ιωάννη Θεοτόκη (1935)
• Δ. Κακλαμάνο (1 επιστολή, 1936)

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
Αρχείο Στέφανου Σκουλούδη

Ενότητα I ΠΟΛΙΤΙΚΑ

Τόμοι 1-2 Διαπραγματεύσεις ειρήνης - Λονδίνο (1912-1913)
Φάκελος 1 Διαπραγματεύσεις ειρήνης - Λονδίνο (1912-1913)
Τόμοι 1-5 Πρόεδρος κυβερνήσεως και υπουργός Εξωτερικών (1915-1916)
Φάκελος 2 Δίκη κυβερνήσεως Στ.Σκουλούδη (1916-1920)
Φάκελος 3 Δίκη Στ.Σκουλούδη - Υπόθεση δικηγόρου Ν.Παπαδάκη (1920-1931)
Φάκελος 4 Ποικίλα πολιτικά (1838-1929)

Ενότητα ΙΙΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ

Τόμοι 1-2 Διπλώματα και διορισμοί (1853-1927)
Φάκελος 11 Οικογενειακά - Βιογραφικά (1832-1966)
Φάκελος 12 Τραπεζικά - Οικονομικά (1868-1920)

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
ΑΡΧΕΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΑΘΗΝΟΓΕΝΗ

Φάκελος 20 Κατάλοιπα Γεωργίου και Μαρίας Αθηνογένη (1876-1953)
Φάκελος 21 Κατάλοιπα Ιωάννη Γ. Αθηνογένη (1894-1953)
Φάκελος 22 Κατάλοιπα Στέφανου Γ. Αθηνογένη (1880-1958)
Φάκελος 23 Κατάλοιπα Γεωργίου Ι. Αθηνογένη (1930-1987)

• 68 φωτογραφίες από το μέτωπο της Μικρασιατικής Εκστρατείας (Εσκί Σεχίρ 1921), κατά τη διάρκεια της επίσκεψης εκεί του βασιλιά Κωνσταντίνου και του διαδόχου Γεωργίου.
• Λεύκωμα με καρτ ποστάλ από την Τουρκία των μέσων της δεκαετίας του 1920.
• Λυτές καρτ ποστάλ.

Τεκµήρια των ελληνικών εκστρατευτικών σωµάτων στα οποία ο Ν. Σµπαρούνης συµµετείχε ως στρατιωτικός γιατρός [Σµύρνη 1919-1920, Σαγγάριος 1921]. Διοικητικά έγγραφα (αναφορές, εκθέσεις, διαταγές, επιστολές) της Υγειονομικής Επιτροπής της Στρατιάς Μικράς Ασίας, ονομαστικές καταστάσεις νεκρών στρατιωτών